ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Νομική Αρωγή Αρ.: 166/25
15 Οκτωβρίου, 2025
[Κ. Κ. ΚΛΕΑΝΘΟΥΣ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΑΡ. 1 ΤΟΥ 2003, ΩΣ ΕΧΕΙ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΕΙ ΚΑΙ ΤΟΥΣ
ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ 2002 ΕΩΣ (ΑΡ.2) ΤΟΥ 2024
ΑΙΤΗΣΗ ΑΠΟ:
S.J.N.
Αιτητού
......................
Ο Αιτητής εμφανίζεται προσωπικά
Κ. Ιμανίδης (κ.), για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας
Ρ. Ευαγγέλου (κ.), για πιστή διερμηνεία από την ελληνική στην αγγλική και αντίστροφα
L. Nahedi (κα), για πιστή διερμηνεία από την αγγλική σε παστό και αντίστροφα
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Ο Αιτητής με την αίτησή του ημερομηνίας 25.9.2025, αιτείται την παροχή δωρεάν νομικής αρωγής για την προώθηση της καταχωρισθείσας προσφυγής του δυνάμει του άρθρου 146 του Συντάγματος υπ’ αριθμό 979/25, εναντίον της απόφασης του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: o Προϊστάμενος) ημερομηνίας 5.3.2025, με την οποία απορρίπτεται η αίτησή του για διεθνή προστασία δυνάμει των περί Προσφύγων Νόμων του 2000 έως 2023 (στο εξής: ο περί Προσφύγων Νόμος) και αποφασίστηκε η επιστροφή του στη χώρα καταγωγής του.
Γεγονότα
1. Τα γεγονότα της υπόθεσης όπως προκύπτουν από το γραπτό σημείωμα που καταχώρισε η εκπρόσωπος του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας έχουν ως ακολούθως: Ο Αιτητής κατάγεται από το Aφγανιστάν. Περί τις 28.12.2022, αφού εισήλθε στη Δημοκρατία παράνομα υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας. Την 4.3.2025, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του Αιτητή από λειτουργό αναφορικά με το αίτημά του για διεθνή προστασία, ο οποίος ετοίμασε Έκθεση/ Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο, με την οποία εισηγήθηκε την απόρριψη της αίτησης ασύλου του και την επιστροφή στη χώρα του. Στις 5.3.2025, η εισήγηση εγκρίθηκε από τον Προϊστάμενο, απόφαση η οποία κοινοποιήθηκε στον Αιτητή 22.4.2025.
2. Στο πλαίσιο του εντύπου της αίτησής του για διεθνή προστασία, ο Αιτητής κατέγραψε ότι ανήκε στη φρουρά του Προέδρου, ενώ η μητέρα του ήταν σύμβουλος του Προέδρου και ο πατέρας του κατείχε επίσης κυβερνητική θέση. Όταν οι Ταλιμπάν ανέλαβαν την εξουσία στη χώρα, εισήλθαν στην οικία της οικογένειάς του και κατέσχεσαν τη στρατιωτική στολή του Αιτητή. Όπως ανέφερε, η κατάσταση τότε ήταν εξαιρετικά δυσμενής για την οικογένειά του· οι γονείς του μετέβησαν στην Τουρκία, ενώ ο ίδιος αναχώρησε προς τη Δημοκρατία.
3. Κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξης, ο Αιτητής επανέλαβε τους ισχυρισμούς του περί παρενόχλησης της οικογένειάς του από τους Ταλιμπάν, ένεκα των προηγούμενων θέσεων που τα μέλη της κατείχαν κατά το προηγούμενο καθεστώς, καθώς και λόγω της απώλειας της δικής του εργασίας. Διευκρινιστικού χαρακτήρα ερωτήματα υποβλήθηκαν στον Αιτητή σε σχέση με τον πυρήνα του αιτήματός του. Αξιολογώντας τις δηλώσεις του, ο Προϊστάμενος απομόνωσε τρεις ουσιώδεις ισχυρισμούς: (α) τον πρώτο, αναφορικά με τα προσωπικά του στοιχεία, (β) τον δεύτερο, σε σχέση με το γεγονός της στοχοποίησής του λόγω της προηγούμενης εργασίας του ως μέλους της φρουράς του Προέδρου, και (γ) τον τρίτο, αναφορικά με τη φερόμενη ιδιότητα των γονέων του ως κατόχων κυβερνητικών θέσεων. Ο πρώτος ισχυρισμός έγινε αποδεκτός, ενώ οι δύο έτεροι απορρίφθηκαν. Αξιοσημείωτο είναι ότι, στο πλαίσιο της συνολικής αξιολόγησης του αιτήματος, δεν έγινε αποδεκτή ούτε η πρότερη ιδιότητα του Αιτητή ως μέλους της φρουράς του Προέδρου, ούτε και η φερόμενη ιδιότητα των γονέων του ως κυβερνητικών λειτουργών.
4. To άρθρο 6Β των περί Νομικής Αρωγής Νόμων του 2002 μέχρι 2019 (ο περί Νομικής Αρωγής Νόμος) προβλέπει τα εξής (η υπογράμμιση είναι δική μου):
«Νομική αρωγή σε αιτητές και δικαιούχους διεθνούς προστασίας
6Β. (1) [...]
(2) Παρέχεται δωρεάν νομική αρωγή σε αιτητή διεθνούς προστασίας, ο οποίος ασκεί προσφυγή ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου, δυνάμει των διατάξεων του Άρθρου 146 του Συντάγματος -
(α) Kατά δυσμενούς απόφασης του Προϊσταμένου επί της αίτησης διεθνούς προστασίας του εν λόγω αιτητή, την οποία απόφαση ο Προϊστάμενος έλαβε δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 5, 12Βδις, 12Βτετράκις, 12Δ ή 13 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, ή
(β) […]
υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
(αα) Η δωρεάν νομική αρωγή αφορά μόνο την πρωτοβάθμια εκδίκαση της προσφυγής ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου δυνάμει των διατάξεων του Άρθρου 146 του Συντάγματος, και όχι την εκδίκαση έφεσης ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου κατά της δικαστικής απόφασης η οποία εκδίδεται στα πλαίσια της εν λόγω πρωτοβάθμιας εκδίκασης, ούτε άλλο ένδικο μέσο∙ και
(ββ) κατά την κρίση του Διοικητικού Δικαστηρίου, η προσφυγή έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας:
Νοείται ότι οι διατάξεις της παραγράφου (ββ) εφαρμόζονται χωρίς να περιορίζουν αυθαίρετα την παροχή της δωρεάν νομικής αρωγής και χωρίς να εμποδίζεται η ουσιαστική πρόσβαση του αιτητή διεθνούς προστασίας στη δικαιοσύνη».
5. Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου ορίζει τις προϋποθέσεις υπαγωγής στο καθεστώς του πρόσφυγα.
6. Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας.
7. Το άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 έως 2025 (Ο περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμος) καθορίζει τη δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου.
Κατάληξη
8. O Αιτητής έχει καταχωρίσει την προσφυγή υπ’ αριθμό 979/25 κατά της δυσμενούς απόφασης του Προϊσταμένου δυνάμει του άρθρου 13 του περί Προσφύγων Νόμου. Η περίπτωση αυτή εμπίπτει στο άρθρο 6Β(2)(α) του περί Νομικής Αρωγής Νόμου.
9. Πρώτο κριτήριο χορήγησης νομικής αρωγής σε αιτητή διεθνούς προστασίας που θεσπίζεται με την υπό αναφορά διάταξη αποτελεί η ύπαρξη, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, πραγματικής πιθανότητας επιτυχίας της σκοπούμενης προσφυγής.
10. Δίδεται δε ευρεία διακριτική ευχέρεια στο Δικαστήριο να αποφασίσει κατά πόσον, με βάση τα ενώπιόν του στοιχεία, η προσφυγή του αιτητή έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας (Απόφαση στην Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ. 23/2010, Farshad Khamsen, ημερ. 14/10/2010).
11. Οι πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας θα πρέπει να εξετάζονται και υπό το φως της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου, το οποίο δυνάμει του άρθρου 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου εξετάζει τα ενώπιον του πραγματικά και νομικά ζητήματα των πραγματικών όσο και των νομικών ζητημάτων εξ υπαρχής και ex nunc (Βλ. Aπόφαση του ΔΕΕ της 3ης Απριλίου 2025, C‑283/24 [Barouk], B. F. κατά Κυπριακής Δημοκρατίας, ECLI:EU:C:2025:236, απόφαση του ΔΕΕ ημερομηνίας 29 Ιουλίου 2019, Torubarov, C-556/17, EU:C:2019:626, σκέψεις 50 έως 53 (σύμφωνα με την οποία το δικαστήριο πραγματοποιεί «πλήρη και ex nunc εξέταση τόσο των πραγματικών όσο και των νομικών ζητημάτων, ιδίως, κατά περίπτωση, εξέταση των αναγκών διεθνούς προστασίας) Έφεση κατά Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Aρ. 107/2023, Δημοκρατία ν. Q.B.T., απόφαση ημερ. 11.2.2025, Έφεση κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Αρ. 17/2021 Janelidze ν. Δημοκρατίας, απόφαση ημερ. 21.9.2021· Έφεση κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Αρ. 35/2023 Lubangamu ν. Δημοκρατίας, απόφαση ημερ. 5.12.2024).
12. Περαιτέρω, το Δικαστήριο θα πρέπει να λάβει υπόψη του το δικαίωμα του αιτητή να ακουστεί στη βάση του άρθρου 146 του Συντάγματος, αλλά θα πρέπει περαιτέρω να εξετάσει την αίτηση με βάση το υλικό που έχει ενώπιόν του, χωρίς να δίδονται νομικές αρωγές ανεξέλεγκτα σε υποθέσεις που δεν έχουν πιθανότητες επιτυχίας (Βλ. Αποφάσεις στην Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ. 10/2010, Αlali Abdulhamid, ημερ. 6.5.2010 και στην Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ. 25/2010, Antonia Adahor, ημερ. 13.12.2010).
13. Κατά την εξέταση των ισχυρισμών, το Δικαστήριο προβαίνει σε εκ πρώτης όψεως εξέταση της υπόθεσης, χωρίς βεβαίως το Δικαστήριο να καλείται να αποφασίσει επί της οριστικής τύχης της προσφυγής που πιθανόν να καταχωρήσει ο αιτητής. Σημειώνεται, πως το αποτέλεσμα της παρούσας αίτησης για νομική αρωγή, δεν θα επηρεάσει την τελική έκβαση της προσφυγής που έχει καταχωρίσει ο Αιτητής, εφόσον το Δικαστήριο στην παρούσα διαδικασία δεν αποφασίζει επί της οριστικής τύχης της προσφυγής (Αποφάσεις στις Yπoθ. αρ. 278/09, Durgo Man v. Δημοκρατίας, ημερ. 15.7.2009, Baghour και Yπoθ. αρ. 7/11 και 8/11, Roud Gad, ημερ. 28.3.2011).
14. Σημειώνεται, εξάλλου, ότι το Δικαστήριο προβαίνει στην αξιολόγηση της βασιμότητας της αίτησης παροχής νομικής αρωγής στη βάση του υλικού που τίθεται ενώπιόν του [Bλ. απόφαση στην Αίτηση Νομικής Αρωγής Αρ. 31/2013, Singh Khushwant, ημερ. 23.12.2013].
15. Εν προκειμένω, σημειώνεται ότι ο εκπρόσωπος του Γενικού Εισαγγελέα, εισηγήθηκε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτει ο περί Νομικής Αρωγής Νόμος για την παραχώρηση του ευεργετήματος της νομικής αρωγής στον Αιτητή.
16. Επισημαίνεται ότι κατά την ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου ακροαματική διαδικασία, ο Αιτητής προώθησε εκ νέου ανάλογες αιτιάσεις ως προς τους λόγους που εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, ενώ παράλληλα παρουσίασε στο Δικαστήριο αντίγραφα άδειας παραμονής που αφορούν, κατά τις δηλώσεις του τους γονείς και τον αδελφό του, οι οποίοι αναγνωρίστηκαν ως πρόσφυγες στη Γαλλία. Ταυτόχρονα παρουσίασε φωτογραφικό υλικό με τον ίδιο να φέρει στρατιωτική στολή και επίσης αντίγραφο φωτογραφίας ταυτότητας πρόσβασης σε στρατόπεδο εκπαίδευσης.
17. Έχω μελετήσει προσεκτικά το διοικητικό φάκελο της αίτησης του Αιτητή και τις ενώπιον του παρόντος δικαστηρίου εκατέρωθεν δηλώσεις, του Αιτητή αφενός και της εκπροσώπου του Γενικού Εισαγγελέα αφετέρου.
18. Λαμβάνοντας υπόψη τη σταθερότητα του Αιτητή ως προς τα κίνητρα εγκατάλειψης της χώρας του και κυρίως τη μαρτυρία που προτίθεται να προσκομίσει προς απόδειξη των δηλώσεών του, τη δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου και την ex nunc εξέταση της αιτήσεώς του στο πλαίσιο της ασκηθείσας υπ’ αριθμ. 979/25 προσφυγής του, κρίνεται ότι, εκ πρώτης όψεως, ο Αιτητής διαθέτει πιθανότητες επιτυχίας. Ειδικότερα, επισημαίνεται ότι το συμπέρασμα του Προϊσταμένου περί απόρριψης του δεύτερου και τρίτου ισχυρισμού του, και ιδίως ως προς την αμφισβήτηση της ιδιότητάς του ως στρατιωτικού και των γονέων του ως κυβερνητικών υπαλλήλων, οφείλει να επανεξεταστεί υπό το φως των νέων δεδομένων που καταγράφονται ανωτέρω. Ως εκ τούτου, κρίνεται ότι, εκ πρώτης όψεως, η καταχωρισθείσα από τον Αιτητή προσφυγή εμφανίζει πιθανότητες επιτυχίας. Περαιτέρω, δυνάμει του άρθρου 7 του περί Νομικής Αρωγής Νόμου του 2002, Ν.165(Ι)/2002, το Δικαστήριο προτού προχωρήσει στην έκδοση πιστοποιητικού για παροχή δωρεάν νομικής αρωγής, συνεκτιμά την κοινωνικοοικονομική κατάσταση του εκάστοτε αιτητή καθώς επίσης και τη σοβαρότητα της υπόθεσης ή άλλων περιστάσεων της υπόθεσης προκειμένου να αξιολογήσει κατά πόσον είναι επιθυμητό για το συμφέρον της δικαιοσύνης ο εκάστοτε αιτητής να τύχει δωρεάν νομικής αρωγής για την προετοιμασία και το χειρισμό της υπόθεσής του.
19. Σύμφωνα με τα ενώπιόν του Δικαστηρίου δεδομένα, ο Αιτητής δεν διαθέτει ουσιώδη περιουσία ή οποιαδήποτε ουσιώδη εισοδήματα ενώ λαμβάνοντας υπόψη τις περιστάσεις της υπόθεσης, κρίνεται ότι είναι επιθυμητό για το συμφέρον της δικαιοσύνης να τύχει δωρεάν νομικής αρωγής.
20. Επισημαίνεται στο σημείο αυτό ότι κριτήριο δυνάμει του άρθρου 7 του περί Νομικής Αρωγής Νόμου του 2002 είναι κατά πόσο η οικονομική κατάσταση του εκάστοτε αιτητή επιτρέπει ή όχι την εξασφάλιση νομικής αρωγής και όχι το κατά πόσον αυτός είναι άπορος. (Ποινική Έφεση Αρ. 255/2014, Αλέξης Αναστασίου ν. Αστυνομίας, 8.11.2014)
Δεδομένων των γεγονότων της παρούσας υπόθεσης, ότι δηλαδή η προσφυγή που καταχώρισε ο Αιτητής έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας και του γεγονότος ότι αυτός δεν διαθέτει κάποιο ουσιώδη οικονομικό πόρο και γενικότερα η οικονομική του κατάσταση δεν του επιτρέπει να λάβει νομική αρωγή, καθώς και υπό το φως των εφαρμοστέων νομικών διατάξεων που παρέθεσα ανωτέρω, αποφασίζω ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την έκδοση πιστοποιητικού Νομικής Αρωγής. Ως εκ τούτου εντέλλεται το αρμόδιο Πρωτοκολλητείο να προχωρήσει στις νενομισμένες διαδικασίες για διορισμό δικηγόρου σύμφωνα με τον περί Νομικής Αρωγής Διαδικαστικό Κανονισμό και δυνάμει του σχετικού Νόμου.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο