ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 

                                                                                      Υπόθεση αρ.1737/23

 

15 Οκτωβρίου 2025

 

[Α. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

 

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

 

Μεταξύ:

J. S. M.

                                                                                                                        Αιτητής

Και

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου

                                                                                                                        Καθ’ ων η αίτηση

 

Κος Γ. Ουστάς, Δικηγόρος για τον αιτητή

Κα Θ. Βασιλάκη, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ’ ων η αίτηση

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Με την προσφυγή ο αιτητής αιτείται την ακύρωση της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου ημ.12/05/23, η οποία κοινοποιήθηκε αυθημερόν, δια της οποίας απορρίφθηκε η αίτηση του για παροχή διεθνούς προστασίας, ως άκυρης, παράνομης, αντισυνταγματικής και στερούμενης νομικού αποτελέσματος (Αιτητικό Α) και έκδοση απόφασης «με την οποία να αναγνωρίζει ότι ο Αιτητής δικαιούται προστασίας από επαναπροώθηση δυνάμει των άρθρων 2 και 3 της ΕΣΔΑ» (Αιτητικό Β).

Ως προκύπτει από την Ένσταση και τα στοιχεία του Διοικητικού Φακέλου, ο αιτητής κατάγεται από τη Λ. Δ. του Κονγκό (στο εξής ΛΔΚ), εισήλθε στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές μέσω  κατεχομένων, στις 15/07/19 και υπέβαλε την επίδικη αίτηση διεθνούς προστασίας στις 18/07/19 (ερ.1-3, 15-16, 43).

Στις 17/11/22 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη στον αιτητή προς εξέταση του αιτήματός του, όπου δόθηκε η ευκαιρία, μέσα από σχετικές ερωτήσεις, μεταξύ άλλων, να εκθέσει τους λόγους στους οποίους στηρίζει το αίτημα του (ερ.28-43). Μετά τη συνέντευξη ετοιμάστηκε σχετική Έκθεση και στις 03/02/23 η επίδικη αίτηση απορρίφθηκε (ερ.59-72).

Ακολούθως, ετοιμάστηκε σχετική επιστολή ενημέρωσης του αιτητή για την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία του επιδόθηκε διά χειρός στις 12/05/23, κατόπιν μετάφρασης του περιεχομένου της στην μητρική του γλώσσα (ερ.73, 16).

Στην αίτηση διεθνούς προστασίας ο αιτητής καταγράφει ότι «στη χώρα [του εργαζόταν] στο υπουργείο Χωροταξίας και Γαιών (land affairs) και υπήρχε ένας στρατηγός ο οποίος ήθελε να αποκτήσει παράνομα ένα τεμάχιο γης και ο ιδιοκτήτης [πήγε] στο γραφείο [του αιτητή]. [Ο αιτητής τον βοήθησε] να λάβει τα πραγματικά έγγραφα για το οικόπεδο και ο στρατηγός ρώτησε και έμαθε ότι τον βοήθησε [ο αιτητής] και άρχισε να απειλεί τη ζωή [του] σε τέτοιο βαθμό που έστειλε στρατιώτες για να [τον] σκοτώσουν. Ευτυχώς δεν [ήταν] εκεί, (όμως) βρήκαν τον μεγαλύτερο αδερφό [του αιτητή] στο σπίτι και τον πυροβόλησαν νομίζοντας πως [ήταν ο αιτητής] και ο αδερφός [του] πέθανε. Η ζωή [του αιτητή] ήταν σε κίνδυνο και γνωρίζοντας την επιρροή που έχει ο στρατηγός στη χώρα [προτίμησε] να [φύγει]».

Στη συνέντευξη ο αιτητής ανέφερε ότι γεννήθηκε και έζησε όλη του τη ζωή στην Κινσάσα, είναι απόφοιτος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και έχει πτυχίο Μηχανικού, εργαζόταν ως υπάλληλος στο υπουργείο Χωροταξίας και Γαιών, στην Κινσάσα, ομιλεί Tetela, Tchiluba, Lingala και Γαλλικά, είναι έγγαμος, πατέρας έξι παιδιών, τα οποία βρίσκονται με τη σύζυγο και την αδερφή του αιτητή στη ΛΔΚ, οι δε γονείς του έχουν αποβιώσει και έχει 10 εν ζωή αδέρφια, εκ των οποίων τα 9 ζουν στη ΛΔΚ και το ένα στο Βέλγιο.

Αναφορικά με τους λόγους που έφυγε από τη ΛΔΚ, κατά την ελεύθερη αφήγηση, δήλωσε ότι εγκατέλειψε τη χώρα διότι υπέστη δίωξη από έναν στρατηγό των ενόπλων δυνάμεων της χώρας λόγω της βοήθειας που παρείχε, στα πλαίσια της εργασίας του, στον ιδιοκτήτη ενός οικοπέδου το οποίο διεκδικούσε και ο στρατηγός. Συγκεκριμένα, περιέγραψε πως μία μέρα ένας πολίτης έφτασε στο γραφείο του στο υπουργείο και ζήτησε τη βοήθεια του διότι κάποιος είχε πάρει το οικόπεδό του, παρόλο που είχε όλα τα απαραίτητα έγγραφα ιδιοκτησίας. Ο αιτητής έκανε έλεγχο των εγγράφων και επιβεβαίωσε ότι ήταν εντάξει και ενημέρωσε τον πολίτη πως θα τον βοηθήσει και πως θα χρειαστεί κάποια χρήματα για να δωροδοκήσει τους διάφορους δημοσίους υπαλλήλους, τα οποία και του έδωσε. Τότε ο αιτητής βοήθησε τον πολίτη να λάβει όλα τα απαραίτητα έγγραφα για το σπίτι.

Στη συνέχεια – ως ανέφερε ο αιτητής - όταν ένας στρατηγός ενημερώθηκε πως εκείνος βοήθησε τον πολίτη να λάβει όλα τα απαραίτητα έγγραφα άρχισε να τον ψάχνει. Δήλωσε πως μία μέρα ο στρατηγός έφτασε με στρατό και περικύκλωσε το γραφείο του για δύο ημέρες, με τον ίδιο να αναγκάζεται να παραμείνει εκεί για δύο ημέρες χωρίς να μπορεί να πάει στο σπίτι του ή αλλού. Οι συνάδελφοί του ενημέρωσαν τον στρατηγό πως ο αιτητής δεν βρισκόταν στο γραφείο και του έδωσαν τη διεύθυνση της οικίας του, και απ’ εκείνη την ημέρα και μετά ήταν δύσκολο να επιστρέψει στην οικία του, άρχισε να ψάχνει μέρος για να κρυφτεί και παραιτήθηκε από τη δουλειά του. Όσο κρυβόταν ενημερώθηκε πως στρατιώτες είχαν πάει στο σπίτι του και συνέλαβαν τον αδερφό του, τον οποίο βρήκαν εκεί, και τον έδειραν άσχημα, προτού καταφέρει να τους εξηγήσει ότι δεν ήταν εκείνος τον οποίο ψάχνανε, με αποτέλεσμα να υποστεί αιμορραγία και να πεθάνει μερικές μέρες μετά. Έκτοτε ο αιτητής είχε προβλήματα με την οικογένειά του, αφού τον κατηγορούσαν ότι ευθύνεται για το θάνατο του αδερφού του. Τότε ο αιτητής αποφάσισε να εγκαταλείψει τη χώρα για να σωθεί, πούλησε το μισό του σπίτι για να καλύψει τα έξοδα και με τη βοήθεια ενός φίλου που γνώριζε ένα ταξιδιωτικό πρακτορείο αναχώρησε από τη χώρα.

Σε ερώτηση αναφορικά με το τι πιστεύει πως θα του συμβεί σε περίπτωση που επιστρέψει στη ΛΔΚ ο αιτητής δήλωσε πως αν επιστρέψει ο στρατηγός (τον οποίο ονομάζει) θα τον συλλάβει και θα τον σκοτώσει. Σε ακόλουθη ερώτηση σχετικά γιατί πιστεύει πως θα τον σκοτώσει ο στρατηγός ο αιτητής αποκρίθηκε ότι ακόμη και μετά την αναχώρησή του ο στρατηγός επιμένει και στέλνει στρατό στο σπίτι του να τον αναζητεί ακόμη και τώρα. Σε διευκρινιστικές ερωτήσεις σχετικά με τη χρονολογική αλληλουχία των όσων ο αιτητής είχε εξιστορήσει, αυτός εξήγησε πως ο πολίτης τον προσέγγισε στο γραφείο του στις αρχές Μαΐου 2018, ο στρατηγός πήγε για πρώτη φορά στο γραφείο του στα μέσα Ιανουαρίου 2019 και στο σπίτι του στις αρχές Φεβρουαρίου 2019, έστελνε στρατό στο γραφείο του κάθε εβδομάδα έως την αναχώρησή του από τη χώρα και ο ίδιος έφυγε από τη χώρα καταγωγής την 13/07/19. Απαντώντας σε διευκρινιστικές ερωτήσεις ο αιτητής δήλωσε πως ο προϊστάμενός του τον ενημέρωσε περί τα μέσα Ιανουαρίου 2019 ότι είχε πρόβλημα διότι βοήθησε έναν πολίτη του οποίου το οικόπεδο είχε ιδιοποιηθεί ένας στρατηγός επ’ ονόματι Tango Ford.

Αναφορικά με τα έγγραφα που αφορούσαν το οικόπεδο ο αιτητής δήλωσε πως ο πολίτης τον προσέγγισε ζητώντας τα έγγραφα τα οποία αποδείκνυαν ότι αυτός είναι ο νόμιμος ιδιοκτήτης και πως ο ίδιος, καθώς εκείνη ήταν η δουλειά του, τον βοήθησε να πάνε τα έγγραφα στα διάφορα γραφεία και να λάβουν τις απαραίτητες υπογραφές. Πρόσθεσε δε ότι όλα γίνανε διά της νομίμου οδού και ότι δωροδόκησε τους υπαλλήλους απλά και μόνο για να επιταχύνει την όλη διαδικασία. Αφού ο πολίτης πλήρωσε το απαραίτητο κόστος εγγραφής τον Αύγουστο του 2018 και έλαβε όλα τα απαραίτητα έγγραφα, στα τέλη του 2018 το γραφείο έγγραφής τηλεφώνησε στον στρατηγό για να τον ενημερώσει και ο στρατηγός επισκέφτηκε το γραφείο και αφού ενημερώθηκε σχετικά άρχισε να ψάχνει για το άτομο που βοήθησε τον πολίτη με τα έγγραφα.

Ερωτώμενος τον λόγο για τον οποίο το γραφείο εγγραφής επικοινώνησε με τον στρατηγό, ο αιτητής δήλωσε ότι ο στρατηγός είχε ήδη τον έλεγχο του οικοπέδου και το γραφείο ήθελε να μιλήσει μαζί του σχετικά με το ποιος είναι ο ιδιοκτήτης αυτού. Ως περαιτέρω ανέφερε, ο αιτητής αρχικά δεν γνώριζε πότε ακριβώς επικοινώνησε το γραφείο με τον στρατηγό και μόνο αργότερα κατάλαβε ότι η επικοινωνία έγινε τον Αύγουστο. Ερωτώμενος για ποιο λόγο ο στρατηγός περίμενε τέσσερεις μήνες, έως τον Ιανουάριο 2019, για να αρχίσει να τον αναζητά, ο αιτητής δήλωσε άγνοια, δηλώνοντας ότι εκείνος έκανε τα εργασιακά του καθήκοντα και δεν γνώριζε κάτι περαιτέρω σχετικά, λέγοντας ότι όταν ο στρατηγός πήγε στο γραφείο πρώτη φορά, όλοι οι υπάλληλοι τον φοβήθηκαν και επειδή δεν ήθελαν να έχουν προβλήματα μαζί του του είπαν πως εκείνος ήταν ο αιτητής που βοήθησε τον πολίτη να λάβει τις σχετικές υπογραφές στα έγγραφα ιδιοκτησίας.

Αναφορικά με την επισκέψεις του στρατηγού στο γραφείο του, απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις, ο αιτητής δήλωσε ότι ήταν μία Πέμπτη τον Ιανουάριο του 2019 όταν ο στρατός πήγε στο γραφείο όπου εργαζόταν και τον έψαχνε και ένας συνάδελφός του αιτητή τον ενημέρωσε πως είχαν πει στους στρατιώτες πως είχε φύγει νωρίς από τη δουλειά και απουσίαζε από το γραφείο. Τότε, ως ανέφερε ο αιτητής, οι στρατιώτες παρέμειναν έξω από το κτίριο μέχρι το Σάββατο, όταν και αποχώρησαν, και ο ίδιος έμεινε κλεισμένος μέσα στο γραφείο έως την Κυριακή, όταν και έφυγε από την πίσω πόρτα του κτιρίου όταν την άνοιξε ένα φρουρός. Απαντώντας σε περαιτέρω ερωτήσεις ο αιτητής διευκρίνισε ότι ενημερωνόταν για την ύπαρξη των στρατιωτών έξω από το κτίριο από συναδέλφους του και πως οι στρατιώτες δεν επιτρεπόταν να εισέλθουν στο κτίριο, εξ ου και τον περίμεναν έξω από αυτό. Ερωτώμενος σχετικά ο αιτητής ανέφερε ότι όταν έφυγε από το γραφείο πήγε στο σπίτι ενός φίλου του στην περιοχή Kimbanseke της Κινσάσα, όπου και έμεινε κρυμμένος μέχρι την αναχώρησή του από τη χώρα καταγωγής.

Αναφορικά με τις επισκέψεις του στρατού στην οικία του ο αιτητής δήλωσε πως πρώτη φορά ο στρατός τον έψαξε εκεί στις αρχές Φεβρουαρίου και η σύζυγός του είχε αναφέρει στον αιτητή ότι μπήκανε στο σπίτι και κατέστρεψαν τα πάντα όσο τον έψαχναν. Πρόσθεσε δε πως έκτοτε επισκέφθηκαν το σπίτι πολλές φορές, με τελευταία φορά τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο 2019, ενώ κατόπιν συνέχισαν να τον αναζητούν και στη νέα οικία της οικογενείας.

Ερωτώμενος σχετικά με το περιστατικό με τον αδερφό του ο αιτητής δήλωσε καταρχάς πως δεν ήταν παρών και πως όσα δηλώνει τα έμαθε από την οικογένειά του, πρόσθεσε δε ότι περί τον Μάρτιο 2019 ο στρατός συνέλαβε τον αδερφό του, τον ξυλοκόπησε και αφού νοσηλεύτηκε πέθανε. Σε ερώτηση αν θα μπορούσε να μετοικήσει σε άλλη περιοχή στη ΛΔΚ ο αιτητής δήλωσε πως θα ήταν αδύνατον διότι κάποια στιγμή θα τον εντόπιζε ο στρατός.

Οι καθ’ ων η αίτηση σχημάτισαν 2 ουσιώδεις ισχυρισμούς, ως ακολούθως, τους οποίους εξέτασαν.

1.    Ταυτότητα, προφίλ και τόπος διαμονής του αιτητή

2.    Ο αιτητής ισχυρίστηκε ότι ο στρατηγός Tango Ford τον αναζητούσε, λόγω του ότι είχε βοηθήσει ένα άτομο να εξασφαλίσει την ιδιοκτησία του ακινήτου του, με το οποίο ήθελε να σφετεριστεί ο εν λόγω στρατηγός

Εκ των ως άνω οι καθ’ ων η αίτηση αποδέχθηκαν τον 1^ο ουσιώδη ισχυρισμό, όμως απέρριψαν τον 2^ο ουσιώδη ισχυρισμό του αιτητή ως αναξιόπιστο.

Επί του 2^ου ουσιώδους ισχυρισμού, ως καταγράφουν η καθ’ ων η αίτηση στην επίδικη έκθεση, κρίθηκε ότι οι ισχυρισμοί του αιτητή στερούνται λεπτομερειών, περιέχουν κενά, αντιφάσεις, ασάφειες και αοριστίες, εκ των οποίων πλήττεται η εσωτερική συνοχή του.

Συγκεκριμένα, ως κρίθηκε, οι δηλώσεις του αιτητή σχετικά με τις υπηρεσίες τις οποίες παρείχε στον εν λόγω πολίτη ήταν αόριστες και γενικές και δεν κατάφερε να εξηγήσει τον λόγο για τον οποίο ο στρατηγός στράφηκε εναντίον εκείνου και όχι του προϊσταμένου του ή άλλων υπαλλήλων, οι οποίοι υπέγραψαν τα σχετικά έγγραφα, λέγοντας μόνο πως οι συνάδελφοί του κατηγόρησαν εκείνον διότι φοβόντουσαν τον στρατηγό. Οι δε αποκρίσεις του αιτητή στις πολλές ερωτήσεις που του υποβλήθηκαν επ’ αυτού στερούνταν συνέπειας και ευλογοφάνειας, αφού δεν κατάφερε να εξηγήσει γιατί θεωρήθηκε η συμμετοχή του ως η πιο σημαντική, εκ του οποίου έλκυσε το μένος του στρατηγού, δεδομένου ότι στη διαδικασία ενεπλάκηκαν και πολλοί άλλοι. Ούτε ήταν σε θέση ο αιτητής, ως κρίθηκε, να εξηγήσει τα βήματα που ακολούθησε για την διεκπεραίωσε της υπόθεσης. Αναφορικά με τις ενέργειες που έκανε ο στρατηγός, ώστε να τον εντοπίσει και να τον βλάψει, κρίθηκε ότι οι απαντήσεις του δεν ήταν συγκεκριμένες και δεν μπόρεσε να αποδείξει την ένταση των πράξεων, οι οποίες τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει την χώρα.

Αναφορικά με το περιστατικό το 2019 ο αιτητής δεν μπορούσε να περιγράψει τί συνέβη ακριβώς και δεν πρόβαλε κανένα στοιχείο που να δεικνύει ότι αναζητούσαν προσωπικά εκείνον. Ο δε ισχυρισμός ότι ο στρατός βρισκόταν απ’ έξω από την υπηρεσία του αιτητή για δύο ημέρες, χωρίς παρόλα αυτά να εισέλθει στο κτίριο, όπου κρυβόταν ο αιτητής, ως ο ίδιος ανέφερε, διότι απαγορεύεται στον στρατό να εισέλθει εντός κρατικής υπηρεσίας, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τους ισχυρισμούς του ότι φοβόντουσαν τον στρατηγό και γενικότερα τους στρατηγούς της χώρας, διότι κάνουν ό,τι θέλουν και στερείται – σε κάθε περίπτωση – ευλογοφάνειας.

Αναφορικά με την κατ’ ισχυρισμό μετάβαση του Στρατηγού στο σπίτι του τον Φεβρουάριο 2019, σημειώθηκε ότι οι δηλώσεις του αιτητής ήταν γενικές και ασαφείς, χωρίς τελικά να συνδέουν τα όσα έγιναν με στοχοποίηση προσωπικά του αιτητή και χωρίς τελικά να γίνεται λόγος επί συγκεκριμένων πράξεων. Αναφορικά με το περιστατικό του Μαρτίου του 2019, το οποίο οδήγησε στην δολοφονία του αδελφού του, οι ισχυρισμοί του αιτητή, ως και πάλι κρίθηκε, υπήρξαν γενικοί και αόριστοι, ενώ θα ήταν αναμενόμενο ο αιτητής να είναι σε θέση να περιγράψει με λεπτομέρεια και συγκεκριμένο τρόπο τις πράξεις που οδήγησαν στον κατ’ ισχυρισμό θάνατο του αδελφού του αιτητή. Τέλος, ο ισχυρισμός ότι ο στρατός συνέχιζε να τον αναζητά και να ενοχλεί την οικογένειά του, δεν έγινε αποδεκτός καθώς, ως κρίθηκε, ο αιτητής δεν ήταν σε θέση να παρέχει συγκεκριμένα στοιχεία και λεπτομέρειες (ερυθ. 31 3χ 4χ).

Κατά την εκτίμηση της εξωτερικής αξιοπιστίας των ως άνω δηλώσεων του αιτητή, μετά από έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, εντοπίστηκαν αναφορές στον στρατηγό Tango Ford ή Gabriel Amisi Nkumba περί εμπλοκής σε περιστατικά βίαιης καταστολής και σοβαρές παραβάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δεν κατέστη όμως δυνατό να εντοπιστούν αναφορές στα όσα ο αιτητής εξιστόρησε.

Ενόψει των ως άνω, δεδομένης της ελλείψεως εσωτερικής συνοχής του 2^ου ουσιώδους ισχυρισμού, αυτός απορρίφθηκε στο σύνολό του.

Συνεπεία των ως άνω οι καθ’ ων η αίτηση κατέληξαν ότι δεν πληρούνται τα κριτήρια για τη χορήγηση προσφυγικού καθεστώτος ή καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας καθώς – στη βάση του προφίλ του αιτητή ως καταγράφεται (1^ος ουσιώδης ισχυρισμός) - δεν υφίσταται εύλογη πιθανότητα να υποστεί μεταχείριση που ισοδυναμεί με δίωξη ή σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, δεδομένης και της κατάστασης ασφαλείας στον τόπο διαμονής του (Κινσάσα) και δεν υπάρχουν στοιχεία που να δεικνύουν ότι θα υποστεί απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση.

Για τους πιο πάνω λόγους η επίδικη αίτηση απορρίφθηκε ως αβάσιμη και εκδόθηκε κατά του αιτητή απόφαση επιστροφής στη χώρα καταγωγής.

Επί της αιτήσεως ο συνήγορος του αιτητή καταγράφει πληθώρα νομικών σημείων προς στήριξη της παρούσας.

Δια της γραπτής του αγόρευσης ο ευπαίδευτος συνήγορος του προωθεί και αναπτύσσει ισχυρισμούς που άπτονται του ότι δεν έγινε δέουσα έρευνα επί των ισχυρισμών του αιτητή ως αυτοί αναφέρθηκαν κατά τις συνεντεύξεις, δεν έγινε ορθή και επαρκής αξιολόγηση των λεγομένων του, με συνέπεια τα ευρήματα και η τελική κατάληξη των καθ’ ων η αίτηση να είναι αποτέλεσμα πλάνης και – σε κάθε περίπτωση – δεν αιτιολογούνται τα επιμέρους ευρήματα τους επί των ουσιωδών ισχυρισμών του αιτητή αλλά ούτε και η κατάληξη τους ότι δεν υφίστανται εν προκειμένω ανάγκες παροχής διεθνούς προστασίας.

Επί των ισχυρισμών του αιτητή, κάνοντας ειδικές αναφορές στα όσα καταγράφηκαν στο επίδικο πρακτικό της συνέντευξης, καθώς και τα ευρήματα των καθ’ ων η αίτηση επί της αξιοπιστίας του, ως καταγράφονται στην επίδικη έκθεση, σημειώνει ότι θα πρέπει να γίνει δεκτό ότι ο αιτητής υπήρξε δεόντως λεπτομερής και σαφής σε όλες του τις δηλώσεις και – περαιτέρω – αυτές συνάδουν με όλες τις πληροφορίες που εντόπισαν και παραθέτουν οι ίδιοι οι καθ’ ων η αίτηση. Συνεπώς, κατόπιν παράθεσης σχετικής νομολογίας, ο αιτητής εισηγείται ότι το επίπεδο απόδειξης που απαιτείται και το ευεργέτημα της αμφιβολίας συνηγορούν υπέρ του ότι όσα ανέφερε θα έπρεπε να κριθούν αρκετά και αξιόπιστα, ώστε να του αποδοθεί διεθνής προστασία, δεδομένου ότι συνάδουν με πληροφορίες (ΠΧΚ) που αφορούν τη δράση του κατ’ ισχυρισμό διώκτη του αιτητή.

Προς επίρρωση των ως άνω παραθέτει παραπομπές σε πληροφορίες (ΠΧΚ) για τη χώρα καταγωγής, εκ των οποίων, ως αυτός εισηγείται, θα πρέπει να γίνει δεκτό ότι πληρούται η εξωτερική συνοχή των λεγομένων του (αφού η ύπαρξη και δράση του κατ’ ισχυρισμό διώκτη του αιτητή συμφωνεί με τα όσα ο ίδιος αναφέρει), και τα οποία περαιτέρω, σε συνάρτηση με τους ισχυρισμούς και το προφίλ του, καθιστούν σαφές ότι αυτός διατρέχει κίνδυνο, είτε από το άτομο αυτό είτε από τη δράση συμμοριών είτε λόγω της γενικής κατάστασης ασφαλείας στον τόπο διαμονής του.

Οι καθ' ων η αίτηση εμμένουν στην νομιμότητα της επίδικης διαδικασίας και ορθότητα της κατάληξης τους και αντιτάσσουν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι προϊόν δέουσας έρευνας και εξατομικευμένης εξέτασης, επαρκώς αιτιολογημένη και ουδεμία πλάνη έχει παρεισφρήσει κατά την λήψη τη. Σχετικά με τα ευρήματα τους επί της αναξιοπιστίας των ισχυρισμών του αιτητή, οι καθ’ ων η αίτηση υπεραμύνονται των ευρημάτων τους αυτών ως εύλογων και λέγουν ότι, δεδομένης της αναξιοπιστίας του, δεν θα μπορούσε εδώ να αποδοθεί το ευεργέτημα της αμφιβολίας. Καταλήγουν δε ότι ορθώς απορρίφθηκαν τα λεγόμενα του αιτητή ως αναξιόπιστα και ορθώς κατέληξαν ότι δεν υφίσταται εδώ ανάγκη παροχής διεθνούς προστασίας ή προστασίας από την επαναπροώθηση.

Έχω εξετάσει με προσοχή τις εκατέρωθεν θέσεις των μερών, ως αυτές αναπτύχθηκαν με τις γραπτές αγορεύσεις που καταχωρήθηκαν και το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου.

Δεδομένου ότι άπαντες οι ισχυρισμοί του αιτητή αφορούν, συναρτώνται και συμπλέκονται με την ουσία της υπόθεσης και την ορθότητα της επίδικης απόφασης θα εξεταστούν μαζί με αυτή πιο κάτω (βλ. και Ε.Δ.Δ.Δ.Π. Αρ.107/2023, Q. B. T. v. Κυπριακής Δημοκρατίας, ημ.11/02/25).

Προχωρώ λοιπόν σε αξιολόγηση των ενώπιον μου στοιχείων

Στο εγχειρίδιο του EASO «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», Δικαστική ανάλυση, 2018, σελ.98 του εγχειριδίου, αναφέρεται ότι:

«Εάν ένας αιτών ισχυριστεί ότι συνελήφθη σε διαδήλωση για πρώτη φορά στη ζωή του, θα προξενούσε έκπληξη η αδυναμία του να παράσχει συγκεκριμένα στοιχεία σχετικά με το πότε, πού και με ποιον τρόπο έλαβε χώρα η σύλληψή του, παρότι στην περίπτωση αυτή τίθεται το ζήτημα του βαθμού λεπτομέρειας που μπορεί εύλογα να αναμένεται. Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται ισορροπημένη και αντικειμενική αξιολόγηση του αν η αφήγηση του αιτούντος αντικατοπτρίζει την αφήγηση που αναμένεται από ένα πρόσωπο στην κατάσταση του αιτούντος το οποίο αφηγείται μια πραγματική προσωπική εμπειρία.».

Στην σελ.102 του ιδίου εγχειριδίου, αναφέρεται ότι:

«[Οι] δείκτες αξιοπιστίας είναι απλοί δείκτες και δεν συνιστούν αυστηρά κριτήρια ή προϋποθέσεις. Παρότι οι τέσσερις δείκτες που προσδιορίστηκαν ανωτέρω (εσωτερική και εξωτερική συνέπεια, επαρκώς λεπτομερείς πληροφορίες και ευλογοφάνεια) αποτυπώνουν τους δείκτες που εφαρμόζουν στην πράξη τα δικαστήρια, κανένας από αυτούς δεν μπορεί να θεωρηθεί καθοριστικός. Η σημασία τους από υπόθεση σε υπόθεση ποικίλλει σημαντικά. Σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαία η εξέταση του σωρευτικού τους αντίκτυπου ⁽³⁰⁵⁾.  […]

Από την ανωτέρω ανάλυση προκύπτει ότι δεν υπάρχει απλή απάντηση στο ερώτημα που αφορά τον τρόπο αξιολόγησης της αξιοπιστίας σε υποθέσεις διεθνούς προστασίας. Το μόνο που μπορεί να ειπωθεί είναι ότι η αξιολόγηση πρέπει να διενεργείται με βάση το σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων, λαμβανομένων υπόψη των αρχών, των μεθόδων και των δεικτών που αναφέρονται στην παρούσα ανάλυση. Οι αρχές, οι μέθοδοι και οι δείκτες αυτοί θα πρέπει να εφαρμόζονται με προσοχή ⁽³⁰⁷⁾, αντικειμενικότητα και αμεροληψία, ώστε να αποφευχθεί τυχόν εσφαλμένη και απλοϊκή απόρριψη, ή αφελής και ανεπιφύλακτη αποδοχή μιας συγκεκριμένης αφήγησης.»

Ενόψει και κατ’ εφαρμογή και των ως άνω κατευθυντήριων γραμμών, έχοντας διέλθει με προσοχή του περιεχομένου του διοικητικού φακέλου, των λεγομένων του αιτητή κατά τη συνέντευξη καθώς και των εκατέρωθεν αγορεύσεων των μερών, είναι κατάληξη μου ότι συμφωνώ πλήρως και σε όλη τους την έκταση με τα ευρήματα και κατάληξη των καθ’ ων η αίτηση, ως αυτά λεπτομερώς και ενδελεχώς αναφέρονται στα ερ.65-68, ως και ανωτέρω στα πλαίσια της παρούσης καταγράφονται. Τούτο γιατί θεωρώ ότι το αφήγημα του αιτητή, σε όλη του την έκταση και επί όλων των πτυχών του, τόσο αναφορικά με το πως ενεπλάκη ο αιτητής με τον κατ’ ισχυρισμό διώκτη του, όσο και αναφορικά με όσα – ως ισχυρίστηκε – ακολούθησαν, τα οποία περιλαμβάνουν ισχυρισμούς που στερούνται ευλογοφάνειας, περιλαμβανομένης και της «πολιορκίας» του γραφείο του αιτητή από στρατιώτες επί δύο ημέρες, χωρίς εντούτοις αυτοί να μπουν στο κτίριο, της κατ’ ισχυρισμό δολοφονίας του αδελφού του και της συνεχούς όχλησης των οικείων του αιτητή, βρίθει κενών, ασαφειών και ελλείψεων και σε κανένα σημείο των λεγομένων του επί των ως άνω ο αιτητής δεν ήταν σε θέση να αναφέρει ούτε το παραμικρό ψήγμα σχετικής βιωματικής λεπτομέρειας, όσα δε ανέφερε στερούνταν καταφανώς αυτού που εύλογα θα αναμενόταν να είναι σε θέση να παραθέσει, ήτοι μια πλήρους, συνεκτικής, ευλογοφανής παράθεσης σημείων και λεπτομερειών, που θα ήταν απίθανο να προσέξει ή να είναι σε θέση να ανακαλέσει άτομο το οποίο δεν είχε βιώσει την εμπειρία που ο αιτητής παραθέτει. Δεν κρίνω σκόπιμο εδώ να επαναλάβω τα όσα επιμέρους εντόπισαν οι καθ’ ων η αίτηση στην επίδικη έκθεση, ως αυτά καταγράφονται πιο πάνω, στα πλαίσια της παρούσης, τα οποία και υιοθετώ, πέραν του να σημειώσω ότι – σε κάθε περίπτωση – το αφήγημα του αιτητή στερείται, πέραν της νοηματικής συνοχής και λογικής συνέπειας, και χρονικής συνοχής.

Είναι στα ως άνω σημεία που το αφήγημα υπολείπεται του ευλόγως αναμενόμενου και είναι εκ τούτων που θεωρώ ότι διαβρώνεται σημαντικά και μοιραία η εσωτερική συνοχή των λεγομένων του αιτητή, σε σημείο που οιαδήποτε άλλη προσέγγιση των λεγομένων του θα συνιστούσε θεωρώ αφελή και ανεπιφύλακτη αποδοχή ισχυρισμών που στερούνται κάθε ψήγματος ευλογοφάνειας, λεπτομερειών και εν γένει συνοχής. Εν προκειμένω, πολύ απλά, τα όσα ανέφερε ο αιτητής ομοιάζουν περισσότερο με εκ των υστέρων επινόημα του ιδίου, στα πλαίσια του οποίου παραθέτει ένα ασυνάρτητο και στερούμενο χρονικής και λογικής συνέχειας συνονθύλευμα διάφορων ασαφών ισχυρισμών και αποκρίσεων, προκειμένου να στηρίξει το αφήγημα του και να συνδέσει αυτό με πρόσωπο για το οποίο μπορούν να εντοπιστούν πληροφορίες, στα πλαίσια μιας προσπάθεια του να προσδώσει, ανεπιτυχώς εδώ, αξιοπιστία στους ισχυρισμούς του.

Για σκοπούς πληρότητας σημειώνω τα εξής, εκ των οποίων πολλά εντόπισαν και οι καθ’ ων η αίτηση ως πληροφορίες (ΠΧΚ) που σχετίζονται με τους ισχυρισμούς του αιτητή.

Σύμφωνα με το Freedom House, τον Ιούλιο του 2020, ο στρατηγός Gabriel Amisi Kumba (πλήρες όνομα του στρατηγού γνωστού ως Tango Fort), στον οποίο είχαν επιβληθεί κυρώσεις από τις Η.Π.Α. και Ε.Ε. για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, διορίστηκε αρχηγός του στρατού, διαδεχόμενος έναν άλλο στρατηγό που αντιμετώπιζε κυρώσεις.^[1] Δημοσίευμα του BBC ημ.10/11/10 φέρεται να εμπλέκει τον στρατηγό Gabriel Amisi Kumba σε πράξεις διαφθοράς, αυθαίρετες συλλήψεις και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων [2]

Όπως αναφέρει και ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή στη γραπτή του αγόρευση, το όνομα του στρατηγού Tango Fort,  εντοπίζεται στην απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ με αρ.2022/2412[3] και αφορά περιοριστικά μέτρα λόγω της κατάστασης στην ΛΔΚ, όπου αναφέρεται ως πρώην διοικητής των Ενόπλων Δυνάμεων του Κονγκό ως αναπληρωτής αρχηγός του επιτελείου των FARCD 2018–2020 και ασκεί καθήκοντα γενικού επιθεωρητή του FARCD και έχει εμπλακεί στον σχεδιασμό, καθοδήγηση ή και τέλεση πράξεων που συνιστούν παραβιάσεις ή καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Εκ των ως άνω δεν θα πρέπει να αμφισβητείται, άλλωστε – ως σημειώνει και ο αιτητής – αυτό έγινε δεκτό και από τους καθ’ ων η αίτηση, ότι όσα αναφέρει περί της ύπαρξης και δράσης του στρατηγού που κατ’ ισχυρισμό τον διώκει φαίνεται να συνάδουν – ως γενικές πληροφορίες - με ΠΧΚ για τη χώρα καταγωγής που κάνουν λόγο για συμμετοχή του εν λόγω στρατηγού σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Εν προκειμένω όμως η έλλειψη εσωτερικής συνοχής των ισχυρισμών του αιτητή, ως και ανωτέρω εξηγώ, είναι τέτοια που, στα πλαίσια συνολικής αξιολόγησης και αποτίμησης των στοιχείων που απαρτίζουν την υπόθεση, δεν μπορεί παρά να αποβεί μοιραία για τη γενική και συνολική αξιοπιστία των ισχυρισμών του. Τούτο γιατί αν η αξιολόγηση γινόταν στη βάση μόνο της εξωτερικής συνοχής, θα οδηγούσε σε αποδοχή ισχυρισμών οι οποίοι στερούνται εσωτερικής συνοχής και θα οδηγούσε σε ανεπιφύλακτη αποδοχή, ενάντια σε κάθε εύλογη κριτική θεώρηση των λεγομένων ενός αιτητή. Οι ισχυρισμοί ενός αιτητή και η εσωτερική συνοχή τους, δεν μπορεί παρά να παραμένουν ιδιαίτερης βαρύτητας σημείο αναφοράς. Ως άλλωστε στο εγχειρίδιο EASO «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», 2018, σελ.97, αναφέρεται, «[…] είναι αναγκαία η επαγρύπνηση για καταστάσεις στις οποίες ορισμένοι αιτούντες μπορεί να προσαρμόσουν τους ισχυρισμούς τους ώστε να είναι συνεπείς με συναφείς ΠΧΚ, οι οποίες κατά την άποψή τους θα στηρίξουν την αίτησή τους.». 

Θα συμφωνήσω λοιπόν και με το επί τούτου εύρημα των καθ’ ων η αίτηση, το οποίο θεωρώ ορθό, καθώς η διαβρωθείσα εσωτερική αξιοπιστία των ισχυρισμών του αιτητή δεν μπορεί παρά να είναι καταλυτική ως προς την συνολική αξιοπιστία του αφηγήματος του, δεδομένου ότι το γεγονός πως τα όσα ανέφερε συνάδουν με γενικές ΠΧΚ, δεν μπορεί από μόνο του να οδηγήσει σε αποδοχή ενός αφηγήματος, όταν ο ισχυρισμός αυτός, στα πλαίσια του όλου ιστορικού που παραθέτει ο αιτητής, στερείται συνοχής, ενόψει και της συνολικής αποτίμησης των δεικτών αξιοπιστίας. Στην απουσία δε περαιτέρω μαρτυρίας που θα συμπλήρωνε τα κενά και τις ελλείψεις είναι κατάληξη μου ότι τα κενά παραμένουν και γι’ αυτό ουδείς εκ των ισχυρισμών του γίνεται αποδεκτός, καθότι οι σημαντικές εδώ ελλείψεις εσωτερικής συνοχής δεν μπορούν να υπερκερασθούν από την επιβεβαίωση της ύπαρξης και δράσης του κατ’ ισχυρισμό διώκτη του αιτητή και συνεπώς δεν αφήνουν περιθώριο αποδοχής του αφηγήματος του.

Σημειώνω ότι τα όσα αναφέρει ο συνήγορος του αιτητή περί μη επαρκούς χρόνου κατά τη συνέντευξη και μη αρκετών, επί καίριων θεμάτων, ερωτήσεων, δεν μπορούν παρά να απορριφθούν ως αλυσιτελώς προβαλλόμενα δεδομένου ότι, ενόψει εδώ της εξουσίας του Δικαστηρίου για πλήρη και εξ υπαρχής έλεγχο όλων των γεγονότων και των νομικών ζητημάτων που την περιβάλλουν, θεωρώ ότι τούτο δεν αρκεί άνευ ετέρου για να οδηγήσει σε ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης, αφού το Δικαστήριο προβαίνει «σε έλεγχο της νομιμότητας και ορθότητας αυτής, εξετάζοντας πλήρως και από τούδε και στο εξής […] τα γεγονότα και τα νομικά ζητήματα που τη διέπουν» και «την ανάγκη χορήγησης διεθνούς προστασίας» και ο αιτητής διατηρεί δικαίωμα (σύμφωνα με τις πρόνοιες και προϋποθέσεις του κ.3 του παρόντος δικαστηρίου) να προσφέρει στα πλαίσια της παρούσης ισχυρισμούς ή και περαιτέρω μαρτυρία [βλ. Ε.Δ.Δ.Δ.Π. Αρ.17/2021, Janelidze v. Κυπριακής Δημοκρατίας, και αρ.11 (2) (α), (3) (α) του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018, Ν.73(Ι)/2018]. Εντούτοις ουδέν έπραξε εν προκειμένω.

Ενόψει των ως άνω διαπιστώσεων μου απομένει μια επικαιροποιημένη αποτίμηση της κατάστασης ασφαλείας στην Κινσάσα (τόπος διαμονής του αιτητή).

Έκθεση του 2021 του portal RULAC σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας στην Κινσάσα, αναφέρει ότι «[η] Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ) εμπλέκεται σε πολλές μη διεθνείς ένοπλες συγκρούσεις (NIAC) εντός των εδαφών της εναντίον ένοπλων ομάδων στις περιοχές  Ituri, Kasai και Kivu, ενώ δεν αναφέρεται η δραστηριοποίηση ένοπλων ομάδων στην Κινσάσα».^[4] Σε σχέση με την Κινσάσα δεν ανευρέθηκαν πληροφορίες οι οποίες να επιβεβαιώνουν δράση ενόπλων φορέων και την ύπαρξη κάποιας σύγκρουσης καθώς οι ένοπλοι φορείς δραστηριοποιούνται κυρίως στις ανατολικές περιοχές της ΛΔΚ.^[5]

Στη βάση δεδομένων ACLED, για την περίοδο από 23/05/24 ως 23/05/25, καταγράφηκαν συνολικά 87 περιστατικά ασφαλείας από τα οποία υπήρξαν 234 ανθρώπινες απώλειες, εκ των οποίων 5 μάχες (με 14 ανθρώπινες απώλειες), 12 περιστατικά βίας κατά αμάχων (με 17 ανθρώπινες  απώλειες), 54 διαδηλώσεις (χωρίς ανθρώπινες απώλειες) και 16 εξεγέρσεις (με 203  θάνατοι) ενώ δεν καταγράφεται κανένα περιστατικό απομακρυσμένης βίας.^[6] Ο πληθυσμός της επαρχίας της Κινσάσα ανέρχεται περί τα 17 εκατομμύρια. ^[7]

Εκ των ως άνω δεν καταδεικνύεται εύλογη πιθανότητα ο αιτητής να αντιμετωπίσει κατά την επιστροφή του κίνδυνο σοβαρής βλάβης καθότι η συχνότητα περιστατικών ασφαλείας στην περιοχή όπου διέμενε δεν είναι τέτοιας έντασης, λαμβανομένου υπόψη και του συνολικού πληθυσμού της Κινσάσα, ώστε να διατρέχει κίνδυνο εξαιτίας και μόνο της παρουσίας του εκεί. Δεν μπορώ δε να εντοπίσω ιδιαίτερες περιστάσεις – δεδομένης της απόρριψης του συνόλου του αφηγήματος του αιτητή περί διώξεως του από στρατηγό, ως ανωτέρω εξηγώ - που θα μπορούσαν να επιτείνουν τον κίνδυνο για τον αιτητή στη βάση της «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας» [8] (βλ. απόφαση ΔΕΕ, ημ.10/06/21, C-901/19 CF, DN).

Προς τα ως άνω συνυπολογίζω ότι ο αιτητής εδώ πρόκειται για ενήλικα άνδρα (45 ετών), υγιή, με ανώτερη εκπαίδευση, χωρίς προβλήματα υγείας, με πλούσιο οικογενειακό δίκτυο στον τόπο διαμονής του (σύζυγο, τέκνα και πολλά αδέλφια), χωρίς να εντοπίζω στοιχεία ευαλωτότητας. Είναι λοιπόν κατάληξη μου ότι οι όποιες προκλήσεις ενδεχομένως ήθελε αντιμετωπίσει ο αιτητής κατά την επιστροφή του δεν υπερβαίνουν το όριο που τίθεται από τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) επί του αρ.3 της Ευρωπαϊκής Συμβάσης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) και δεν αναμένεται να διαφέρουν απ’ αυτές που βιώνει το σύνολο του τοπικού πληθυσμού. Άλλωστε, ως και στην αιτ. σκέψη 35 της Οδ.2011/95/ΕΕ αναφέρεται, «[οι] κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται εν γένει ο πληθυσμός ή τμήμα του πληθυσμού μιας χώρας δεν συνιστούν συνήθως, αυτοί καθαυτοί, προσωπική απειλή που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως σοβαρή βλάβη.».

Έπεται εκ των ανωτέρω ότι δεν τεκμηριώνεται εδώ βάσιμος φόβος «καταδίωξης του [αιτητή] για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων» και δεν υφίστανται «ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη», ως αμφότερες αυτές οι έννοιες ορίζονται στα αρ.3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου.

Είναι συνεπώς κατάληξη μου ότι όλη η διαδικασία εξέτασης της επίδικης αίτησης και τα όσα περιλαμβάνονται στην προσβαλλόμενη δια της παρούσης απόφαση είναι δεόντως και επαρκώς τεκμηριωμένα, προϊόντα επαρκούς έρευνας των υποβληθέντων στοιχείων και υπαγωγής τους στο σχετικό νομικό πλαίσιο που διέπει διαδικασίες εξέτασης αιτήσεων διεθνούς προστασίας. Η επίδικη απόφαση είναι πλήρως αιτιολογημένη αλλά και ορθή.

Ουδέν ετέθη ενώπιον μου στα πλαίσια της παρούσης που να ανατρέπει τα ως άνω.

Η προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται με έξοδα €1000 υπέρ των καθ' ων η αίτηση και εναντίον του αιτητή.

Α. Χριστοφόρου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.