ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

                                                                               Υπόθεση Αρ.: 2590/2024

20 Οκτωβρίου 2025

[Β. ΚΟΥΡΟΥΖΙΔΟΥ - ΚΑΡΛΕΤΤΙΔΟΥ Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

M.A. από Σομαλία

Αιτητής

-και-

Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω Υπηρεσίας Ασύλου

 

                                                                               Καθ' ων η Αίτηση

 

Ραφαήλ Βουριάς (κος), για Χ. Κωνσταντίνου (κα) Δικηγόρος για τον Αιτητή

Β. Θωμά (κα), Δικηγόρος για τους Καθ' ων η αίτηση

Ο Αιτητής είναι παρών (παρών ο διερμηνέας κος Z. Mohammed για πιστή μετάφραση από Σομάλι σε Αγγλικά και η διερμηνέας κα Ζωή Αγαπίου για πιστή μετάφραση από αγγλικά σε ελληνικά και αντίστροφα)

 

ΑΠΟΦΑΣΗ

 

Ο Αιτητής αιτείται δήλωσης  του Δικαστηρίου ότι η απόφαση των Καθ' ων η Αίτηση ημερομηνίας 21/05/2024, η οποία κοινοποιήθηκε στον Αιτητή στις 12/06/2024 και με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για παροχή Διεθνούς προστασίας καθότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του περί Προσφύγων Νόμου 6(Ι)/2000  και είναι παράνομη, άκυρη και στερείται κάθε νόμιμου αποτελέσματος. Περαιτέρω αιτείται δήλωσης του Δικαστηρίου με την οποία να αναγνωρίζεται  στον Αιτητή καθεστώς προστασίας.

ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Διοικητικού Φακέλου (στο εξής Δ.Φ.) που βρίσκονται ενώπιόν μου, ο Αιτητής είναι υπήκοος Σομαλίας, και στις 31/10/2022 υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας, αφού προηγουμένως εισήλθε παράνομα στις ελεγχόμενες από την Κυβέρνησης της Δημοκρατίας περιοχές. Στις 17/05/2024 διεξήχθη συνέντευξη στον Αιτητή από αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου, ο οποίος στις 21/05/2024 υπέβαλε Έκθεση-Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου με την εισήγηση όπως απορριφθεί το αίτημα του Αιτητή. Ακολούθως, κατά την ίδια ημερομηνία, ο δεόντως εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών λειτουργός, ενέκρινε την πιο πάνω Έκθεση-Εισήγηση αποφασίζοντας την απόρριψη της αίτησης διεθνούς προστασίας του Αιτητή και εξέδωσε απόφαση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του. Στις 12/06/2024 εκδόθηκε απορριπτική του αιτήματος του Αιτητή επιστολή από την Υπηρεσία Ασύλου συνοδευόμενη από αιτιολόγηση της απόφασής της, η οποία κοινοποιήθηκε αυθημερόν στον Αιτητή. Στις 11/07/2024 ο Αιτητής καταχώρισε, αυτοπροσώπως, την παρούσα προσφυγή.

 

ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ

Ο Αιτητής, δια της δικηγόρου του, προβάλει  διάφορους νομικούς ισχυρισμούς προς υποστήριξη του αιτήματος για ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης, οι οποίοι τίθενται με γενικότητα και χωρίς να συναρτώνται με τα επίδικα γεγονότα, και οι περισσότεροι εκ των οποίων δεν προωθούνται με την Γραπτή Αγόρευση. Η συνήγορος του Αιτητή δια της αγόρευσης προβάλλει ως λόγους ακυρώσεως τους εξής:

Ως πρώτος λόγος ακύρωσης προβάλλεται το ότι η προσβαλλόμενη απόφαση πάσχει λόγω πλάνης περί τα πράγματα, έλλειψης δέουσας έρευνας και απουσία επαρκούς αιτιολογίας. Ως προς αυτό, αναφέρει το ότι πηγές αναφέρουν ότι τα άτομα που ανήκουν στην φυλή των Madhibaan αντιμετωπίζουν διακρίσεις, ενώ δεν είναι αποδέκτες προστασίας από το κράτος. Υποστηρίζει ότι λανθασμένα απορρίφθηκε το στοιχείο περί της εθνοτικής καταγωγής του Αιτητή, ενώ προσθέτει ότι δεν έγινε αναφορά στην κατάσταση ασφαλείας στην χώρα καταγωγής του Αιτητή, παραθέτοντας δε και σχετική αρθρογραφία από διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία. Προσθέτει ότι λανθασμένα απορρίφθηκε και ο δεύτερος ισχυρισμός του Αιτητή, χωρίς μάλιστα να διεξαχθεί έρευνα περί του εάν επιτρέπονται οι γάμοι μεταξύ ατόμων που ανήκουν σε διαφορετικές εθνοτικές ομάδες. Προχωρά στη συνέχεια σε παράθεση πληροφοριών από εξωτερικές πηγές σχετικά με τους διαφυλετικούς γάμους στη Σομαλία, τα οποία υποστηρίζει ότι επιβεβαιώνουν τους ισχυρισμούς του Αιτητή, και επανέρχεται στη θεματική της φυλετικής του καταγωγής, προβάλλοντας πως ο Αιτητής ήταν αποδέκτης απάνθρωπης και/ή εξευτελιστικής μεταχείρισης λόγω του ότι ανήκει στην εθνοτική ομάδα των Madhibaan.

Ως δεύτερο λόγο ακύρωσης, η συνήγορος του Αιτητή υποστηρίζει πως η απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου πάσχει λόγω παράλειψης εξέτασης του κατά πόσο ο Αιτητής πληροί της προϋποθέσεις για παροχή καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας. Αναφέρει σχετικά με αυτό πως το Mogadishu βρίσκεται υπό κατάσταση εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, με αποτέλεσμα να υπάρχει βία ασκούμενη αδιακρίτως. Προβάλλει πως σε περίπτωση επιστροφής του Αιτητή στη Σομαλία υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να θεωρείται πως θα διατρέξει κίνδυνο λόγω της κατάστασης ασφαλείας.

Τέλος, υποστηρίζεται πως οι Καθ’ων η αίτηση ενήργησαν υπό το καθεστώς πλάνης περί τον Νόμο όσον αφορά την απόφαση επιστροφής του Αιτητή στη Σομαλία, κατά παράβαση του άρθρου 9 της Οδηγίας 2013/32/ΕΕ, με αποτέλεσμα να παραβιάζεται η αρχή της μη επαναπροώθησης.

Καταλήγει δε πως ο Αιτητής πρέπει να υπαχθεί στο καθεστώς του πρόσφυγα ως μέλος ιδιαίτερης κοινωνικής ομάδας.

Από την πλευρά τους οι Καθ’ ων η αίτηση, μέσω της γραπτής τους αγόρευσης, υπεραμύνονται της ορθότητας της επίδικης πράξης. Επισημαίνουν δε, ότι η επίδικη απόφαση είναι νόμιμη και σύμφωνη με το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Σχετική Νομοθεσία και με τους βάσει αυτής εκδοθέντες Κανονισμούς, καθώς και με τις αρχές της φυσικής δικαιοσύνης, είναι δε επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένη και έχει ληφθεί ορθά και νόμιμα μετά από δέουσα έρευνα σύμφωνα με τις γενικές αρχές του διοικητικού δικαίου κα ύστερα από ορθή ενάσκηση της διακριτικής  εξουσίας των Καθ’ ων η Αίτηση και αφού λήφθηκαν υπόψιν όλα τα σχετικά γεγονότα και περιστάσεις της υπόθεσης.

Κατά την ακροαματική διαδικασία της 02/05/2025 τα μέρη υιοθέτησαν το περιεχόμενο των γραπτών τους αγορεύσεων.

ΚΑΤΑΛΗΞΗ

Καταρχάς, παρατηρείται ότι οι λόγοι ακύρωσης που εγείρονται στην παρούσα αίτηση, παρατίθενται με γενικότητα και αοριστία. Η απλή καταγραφή κατά ιδιαίτερο συνοπτικό τρόπο στους λόγους ακύρωσης της νομικής βάσης της προσφυγής δεν ικανοποιεί την επιτακτική ανάγκη του Κανονισμού 7 του Ανωτάτου Συνταγματικού Διαδικαστικού Κανονισμού του 1962, όπως οι νομικοί λόγοι αναφέρονται πλήρως.  

«Η αναφορά, για παράδειγμα, ότι «Η απόφαση πάσχει γιατί λήφθηκε χωρίς την δέουσα έρευνα» (το ίδιο αοριστολόγοι είναι και οι υπόλοιποι λόγοι ακύρωσης), δεν εξηγεί καθόλου, ούτε παραπέμπει σε συγκεκριμένα κατ' ισχυρισμόν δεδομένα που οδήγησαν σε μη έρευνα, ή σε πλάνη κλπ.  Η προσφυγή θα μπορούσε να απορριφθεί για τους πιο πάνω διαδικαστικούς λόγους οι οποίοι αντανακλούν βεβαίως και επί της ουσίας.  Αυστηρώς ομιλούντες, τα όσα αναφέρονται στην αγόρευση του δικηγόρου της Αιτήτριας δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη, εφόσον παγίως αναγνωρίζεται ότι οι αγορεύσεις δεν αποτελούν μέσο για τη θεμελίωση γεγονότων (δέστε Δημοκρατία ν. Κουκκουρή (1993) 3 Α.Α.Δ. 598, Ελισσαίου ν. Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (2004) 3 Α.Α.Δ. 412 και Κωνσταντίνου ν. Δημοκρατίας (2009) 3 Α.Α.Δ. 384) (δέστε Υπόθεση Αρ. 1119/2009  ημερ. 31 Ιανουαρίου 2012 FARHAN KHALIL, και   Κυπριακής Δημοκρατίας).

Οι ισχυρισμοί για την ακύρωση μιας διοικητικής απόφασης πρέπει να είναι συγκεκριμένοι και να εξειδικεύουν ποια νομοθετική πρόνοια ή αρχή διοικητικού δικαίου παραβιάζεται. Όπως έχει τονισθεί στην υπόθεση Latomia Estate Ltd. v. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 672:

«Η αιτιολόγηση των νομικών σημείων πάνω στα οποία βασίζεται μια προσφυγή είναι απαραίτητη για την εξέταση από ένα Διοικητικό Δικαστήριο των λόγων που προσβάλλουν τη νομιμότητα μιας διοικητικής πράξης.»

Περαιτέρω δεν αρκεί η παράθεση των συγκεκριμένων διατάξεων της νομοθεσίας που κατ' ισχυρισμόν παραβιάζει η προσβαλλόμενη πράξη, αλλά θα πρέπει επίσης τα επικαλούμενα νομικά σημεία να αιτιολογούνται πλήρως.  Οποιαδήποτε αοριστία ή ασάφεια σε σχέση με αυτά μπορεί να έχει ως συνέπεια την απόρριψη της προσφυγής (βλ. Δημοκρατία ν. Shalaeva (2010) 3 AAΔ.598).

Επίσης είναι πλειστάκις νομολογημένο ότι, λόγοι ακύρωσης που δεν εγείρονται στο δικόγραφο της προσφυγής δεν μπορούν να εξεταστούν με το να εγείρονται για πρώτη φορά στις γραπτές αγορεύσεις. Σχετικό είναι και το ακόλουθο απόσπασμα από την πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας στη Φλωρεντία Πετρίδου ν. Επιτρο­πής Δημόσιας Υπηρεσίας, (2004) 3 Α.Α.Δ. 636: «Παρατηρούμε ότι στο κείμενο της προσφυγής δεν εγείρεται τέτοιος λόγος ακύ­ρωσης, αν και σχετική επιχειρηματολογία πράγματι προβάλλεται στη γραπτή αγό­ρευση της εφεσείουσας. Έχει επανειλημμένα λεχθεί πως λόγος ακύρωσης που δεν εγείρεται στην προσφυγή δεν μπορεί να εξεταστεί σε μεταγενέστερο στάδιο, αφού οι γραπτές αγορεύσεις αποτελούν απλώς επιχειρηματολογία».

Σύμφωνα με την  Μαραγκός ν. Δημοκρατίας (2006) 3 Α.Α.Δ. 671: «Για να καταστεί το θέμα επίδικο, πρέπει αυτό να εγείρεται σύμφωνα με τις δικονομικές διατάξεις και να αποφασίζεται ύστερα από εξαντλητική επιχειρηματολογία.»

«Η αγόρευση αποτελεί το μέσο για την έκθεση της επιχειρηματολογίας υπέρ της αποδοχής των λόγων ακύρωσης και όχι υποκατάστατο της στοιχειοθέτησής τους. Βλ. Παπαδοπούλας ν. Ιωσηφίδη κ.ά. (2002) 3 Α.Α.Δ. 601 και Λεωφορεία Λευκωσίας Λτδ ν. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 56»

Τα όσα επομένως πιο κάτω εξετάζονται και αποφασίζονται, τελούν υπό την πιο πάνω τοποθέτηση του Δικαστηρίου.

Στα πλαίσια ελέγχου της προσβαλλόμενης απόφασης, το Δικαστήριο εξετάζει κατά πόσον το αρμόδιο όργανο ερεύνησε όλα εκείνα τα στοιχεία που όφειλε να ερευνήσει και να συνεκτιμήσει για να καταλήξει στην απόφασή του σύμφωνα με τις πρόνοιες του Νόμου. Η έρευνα θεωρείται πλήρης όταν το διοικητικό όργανο συλλέξει και εξετάσει όλα τα ουσιώδη στοιχεία μιας υπόθεσης ώστε να καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα. Το είδος και η έκταση της έρευνας εναπόκειται στην διακριτική ευχέρεια του αποφασίζοντας οργάνου και διαφέρει κατά περίπτωση (βλ. Απόφαση αρ. 128/2008 JAMAL KAROU V Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, ημερ. 1 Φεβρουάριου, 2010).

Όπως εξηγήθηκε στην υπόθεση Πολυξένη Γεωργίου ν. Δημοκρατίας, Υπόθεση αρ. 606/91, ημερομηνίας 22.9.92, στις σελ. 2-3: «Το τι αποτελεί επαρκή έρευνα, εξαρτάται από τα γεγονότα και περιστατικά της κάθε υπόθεσης (KNAI ν. The Republic (1987) 3 CLR 1534). Η έκταση της έρευνας που ένα διοικητικό όργανο διεξάγει για τη λήψη απόφασης εξαρτάται από τα γεγονότα της κάθε υπόθεσης» (Δημοκρατίας ν. Γιαλλουρίδη και Άλλων), Αναθεωρητικές Εφέσεις 868, 868, ημερομηνίας 13.12.90)».

Έχω εξετάσει την προσβαλλόμενη απόφαση υπό το πρίσμα όλων των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου, κυρίως των όσων ο Αιτητής δήλωσε κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του, όσο και όσα προβάλλει με την παρούσα  προσφυγή.

Σύμφωνα με τα στοιχεία στο φάκελο του Αιτητή, αυτός είναι ενήλικας από τη Σομαλία. Στην αίτησή του για διεθνή προστασία ο Αιτητής ισχυρίστηκε πως έφυγε από τη χώρα καταγωγής του για λόγους ασφαλείας.

Κατά την διάρκεια της συνέντευξης του, και αναφορικά με τα προσωπικά του στοιχεία, ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι είναι ενήλικος, υπήκοος Σομαλίας, με τόπο καταγωγής και συνήθους διαμονής την πόλη Mogadishu. Ως προς το θρήσκευμά του δήλωσε ότι είναι Μουσουλμάνος, ενώ δήλωσε πως ανήκει στην φυλή των Madhibaan. Ως προς την οικογενειακή του κατάσταση δήλωσε πως είναι έγγαμος και πως η σύζυγός του βρίσκεται στη Νορβηγία όπου και μετέβη από την Κυπριακή Δημοκρατία μέσω προγράμματος μετεγκατάστασης. Ο Αιτητής αποσαφήνισε ότι δεν μετέβη μαζί της στη Νορβηγία καθότι την περίοδο εκείνη βρισκόταν στις φυλακές έπειτα από καταγγελία της συζύγου του σε βάρος του, ωστόσο αποσαφήνισε ότι βρίσκεται σε επικοινωνία μαζί της. Περαιτέρω ισχυρίστηκε ότι έχει ένα ανήλικο τέκνο, μητέρα του οποίου ωστόσο είναι μία γυναίκα με την οποία ο Αιτητής διατηρούσε δεσμό στη Σομαλία. Το τέκνο του, μαζί με την μητέρα του, βρίσκονται στη Σομαλία και ο Αιτητής προέβαλε ότι βρίσκεται σε επικοινωνία με το ανήλικο τέκνο του. Ως προς την πατρική του οικογένεια δήλωσε πως ο πατέρας του έχει αποβιώσει και ότι η μητέρα του βρίσκεται στην Ελλάδα ως Αιτήτρια διεθνούς προστασίας. Επιπροσθέτως έχει μία ετεροθαλή αδερφή από τη μεριά του πατέρα του και 3 ετεροθαλή αδέρφια από τη μεριά της μητέρας του Ως προς τα αδέρφια του, ένα εξ’ αυτών βρίσκεται επίσης στην Ελλάδα ως Αιτητής διεθνούς προστασίας και τα υπόλοιπα διαμένουν στην Κένυα και την Ουγκάντα. Ως προς το εκπαιδευτικό του επίπεδο ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι είναι απόφοιτος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Σχετικά με την εργασιακή του εμπειρία, ο Αιτητής υποστήριξε ότι εργαζόταν ως υπάλληλος καταστήματος για διάστημα δύο ετών. Τέλος, και αναφορικά με την κατάσταση της υγείας του, ο Αιτητής δήλωσε ότι είχε επισκεφθεί ψυχολόγο στο παρελθόν για ζητήματα άγχους.

 

Κατά το στάδιο της ελεύθερης αφήγησής του, και αναφορικά με τους λόγους για τους οποίους έφυγε από τη Σομαλία, ο Αιτητής ανέφερε πως  έφυγε από τη χώρα καταγωγής του λόγω της οικογένειας της συζύγου του και της αντίθεσής τους στον γάμο τους. Ειδικότερα, ο Αιτητής προέβαλε ότι η οικογένειά της γνώριζε για την εθνοτική ομάδα στην οποία ανήκει ο Αιτητής, ήτοι την εθνοτική ομάδα των Madhibaan, ωστόσο η μητέρα του είπε στην οικογένεια της συζύγου του ότι τον μεγάλωσε η ίδια και πως ανήκει στην δική της εθνοτική ομάδα. Η οικογένειά της, ωστόσο, αρνήθηκε αυτή την εξήγηση και ενέμεινε στην άρνησή της αναφορικά με τον γάμο. Ο Αιτητής εξήγησε ότι αυτό είχε ως αποτέλεσμα την απόφαση του να το σκάσει μαζί με την τότε σύντροφό του προκειμένου να παντρευτούν κρυφά. Προτού, ωστόσο, συμβεί αυτό, ο Αιτητής προέβαλε ότι στις 01/03/2022 ο αδερφός της ήρθε στην οικία του μαζί με κάποιους άντρες που έφεραν όπλα και οι οποίοι ανήκαν στον στρατό, τον έβγαλαν εκτός της οικίας του και τον κακοποίησαν σωματικά, ενώ επιχείρησαν και να τον πυροβολήσουν. Καθώς η οικογένειά του εξήλθε της οικίας για να τον συνδράμει, επανέλαβαν την εναντίωσή τους στον γάμο του Αιτητή λόγω της εθνοτικής του καταγωγής και δήλωσαν ότι θα τον σκοτώσουν. Έπειτα από το συγκεκριμένο περιστατικό, και συγκεκριμένα την επόμενη ημέρα, ο Αιτητής τηλεφώνησε στη σύντροφό του για να συναντηθούν, και χωρίς να ενημερώσει κανέναν το έσκασαν για να παντρευτούν. Εν συνεχεία επικοινώνησε με την σύζυγο ενός θείου του που διέμενε στην περιοχή Middle Shabelle και κατέφυγαν εκεί για διάστημα ενός μήνα. Ωστόσο δε μπορούσαν να φιλοξενηθούν για μεγαλύτερο διάστημα εκεί λόγω του ότι η οικογένεια της κοπέλας του αναζητούσε, με αποτέλεσμα να φύγουν από τη χώρα από τη στιγμή που δεν είχαν άλλο υποστηρικτικό δίκτυο σε αυτή.

Ο λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου προχώρησε εν συνεχεία σε περαιτέρω διευκρινιστικές ερωτήσεις αναφορικά με τα όσα προέβαλε ο Αιτητής κατά το στάδιο της ελεύθερης αφήγησής του. Ωστόσο, αρχικώς προέβη σε ορισμένες ερωτήσεις αναφορικά με τον ισχυρισμό του περί του ότι ανήκει στην εθνοτική ομάδα των Madhibaan. Ο Αιτητής δήλωσε αρχικά πως η εθνοτική του ομάδα πρόκειται για άτομα με δεξιότητες, τα οποία απασχολούνται σε εργασίες που θεωρούνται «κατώτερες», ωστόσο είναι χρήσιμες για τους ανθρώπους. Προσέθεσε δε ότι γίνονται αντικείμενο διακρίσεων και πως δέχονται επιθέσεις. Έπειτα από σχετική ερώτηση, προέβαλε ότι τα άτομα της φυλής του ζουν γενικά σε ολόκληρη την επικράτεια της χώρας και πως έχουν διαφορετικά ονόματα, όπως για παράδειγμα Midgan. Συνέχισε λέγοντας ότι τα άτομα της εθνοτικής του ομάδας δεν συμμετέχουν στην Κυβέρνηση και δεν έχουν την ευκαιρία να λάβουν εκπαίδευση, τόσο για οικονομικούς λόγους όσο και λόγω της διακριτικής μεταχείρισης που υφίστανται. Για τον λόγο αυτό ο Αιτητής δήλωσε ότι κάποιος μπορεί να πει ότι ανήκει στην εθνοτική ομάδα της μητέρας του. Ερωτηθείς ως προς το εάν γνωρίζει υπό – ομάδες των Madhibaan ο Αιτητής απάντησε αρνητικά, λέγοντας ότι ο πατέρας του, ο οποίος και ανήκε στην εν λόγω εθνοτική ομάδα, αποβίωσε και ως αποτέλεσμα δεν του γνωστοποίησε τις συγκεκριμένες πληροφορίες.

Ζητήθηκε, εν συνεχεία, από τον Αιτητή να περιγράψει την καθημερινότητά του υπό το πρίσμα της εθνοτικής του καταγωγής. Ο Αιτητής προέβαλε ότι αυτή ήταν δύσκολη, και πως ακόμα και εάν δεν λαμβάνει κάποιος σωματικές επιθέσεις θα εξακολουθεί να λαμβάνει λεκτικές και να αισθάνεται άσχημα. Σε προσωπικό επίπεδο ανέφερε ότι κατά την παιδική του ηλικία είχε δεχτεί σωματική βία από τα παιδιά της γειτονιάς του λόγω της εθνοτικής του καταγωγής, ενώ αναφέρθηκε και σε ένα περιστατικό που έλαβε χώρα το 2021 και που κατά το οποίο πελάτες στο κατάστημα όπου εργαζόταν αρνήθηκαν να πληρώσουν για τα προϊόντα που αγόρασαν λέγοντας στον Αιτητή ότι είναι κατώτερος από αυτούς και, συνεπώς, δεν του οφείλουν χρήματα. Προσέθεσε ότι πήγε στην αστυνομία λόγω του περιστατικού αυτού, όπου τον κακοποίησαν σωματικά και του είπαν ότι αυτός κάνει λάθος στην προκειμένη περίπτωση. Προσέθεσε δε και ένα έτερο περιστατικό, το οποίο συνέβη το 2019, κατά το οποίο ο Αιτητής δέχθηκε σωματική βία ως μορφή εκδίκησης από την οικογένεια ενός παιδιού που χτυπήθηκε από τον αδερφό του στο σχολείο. Ο Αιτητής εξήγησε ότι δε μπορούσε να περπατήσει για διάστημα ενός μήνα λόγω της σωματικής βίας που δέχθηκε. Τέλος, ζητήθηκε από τον Αιτητή να εξηγήσει πως είναι εφικτό ο ίδιος να έλαβε εκπαίδευση παρά το ότι τα μέλη της εθνοτικής του ομάδας συχνά αποκλείονται από αυτή. Ως προς αυτό, ο Αιτητής δήλωσε ότι έλαβε εκπαίδευση κάνοντας χρήση της εθνοτικής ομάδας της μητέρας του.

Προχωρώντας στο ζήτημα της αντίθεσης της οικογένειας της συζύγου του με τον γάμο τους, ο λειτουργός ρώτησε τον Αιτητή τι θεωρεί ότι θα του συμβεί σε περίπτωση επιστροφής του στη Σομαλία από τη στιγμή που η σύζυγός του δεν είναι πλέον μαζί του, αλλά βρίσκεται στη Νορβηγία. Ο Αιτητής εξήγησε πως η οικογένειά της θα τον σκοτώσει καθώς θεωρεί ότι δεν τους σεβάστηκε με το να παντρευτεί την κόρη τους.

Ως προς το πως κατέστη εφικτό το να μη μάθει η οικογένεια της συζύγου του Αιτητή για τον γάμο τους, ο Αιτητής εξήγησε ότι παντρεύτηκαν στην περιοχή Middle Shabelle, με τον ιερέα που τέλεσε τον γάμο να βρίσκεται στο Mogadishu. Αντιπαρατέθηκε στον Αιτητή πως στο στάδιο της ελεύθερης αφήγησής του είχε δηλώσει ότι μετέβησαν στην περιοχή Middle Shabelle μετά τον γάμο τους, με τον Αιτητή να συμφωνεί με την επισήμανση του λειτουργού. Ομοίως, όταν του επισημάνθηκε πως δεν αναφέρθηκε στη σύζυγο του θείου του η οποία διαμένει στην περιοχή Middle Shabelle όταν ερωτήθηκε ως προς το υποστηρικτικό του δίκτυο στη Σομαλία, ο Αιτητής επικαλέστηκε μη κατανόηση της ερώτησης. Περαιτέρω, ο Αιτητής επιβεβαίωσε πως δε συνέβη τίποτα στον ίδιο σε προσωπικό επίπεδο ούτε κατά το διάστημα που διέμεινε στην περιοχή Middle Shabelle, ούτε κατά την περίοδο που επέστρεψε στο Mogadishu προκειμένου να φύγει από τη χώρα, το αιτιολόγησε δε λέγοντας ότι κρυβόταν κατά την ανωτέρω χρονική περίοδο, ενώ στο Mogadishu παρέμεινε μόλις τρεις ημέρες και διέμενε στο σπίτι ενός φίλου του. Του αντιπαρατέθηκε εκ νέου πως δεν αναφέρθηκε στον εν λόγω φίλο του όταν ερωτήθηκε για την ύπαρξη υποστηρικτικού δικτύου στη χώρα, και ο Αιτητής προέβαλε πως ξέχασε να αναφερθεί σε αυτόν.

Ερωτηθείς ως προς το τι θεωρεί ότι θα του συμβεί σε περίπτωση επιστροφής του στη Σομαλία, ο Αιτητής αποκρίθηκε ότι πιστεύει πως η οικογένεια της συζύγου του θα τον σκοτώσει. Το αιτιολόγησε δε, λέγοντας πως η σύζυγός του τού είπε σε μεταξύ τους επικοινωνία πως εάν αρνηθεί να της δώσει διαζύγιο τότε η οικογένειά της θα τον βλάψει, καθώς ήδη τον αναζητά στην Τουρκία και σε άλλες περιοχές. Ως προς το πως η οικογένειά της θα μάθει πως ο Αιτητής έχει επιστρέψει στη Σομαλία, ο Αιτητής προέβαλε πως αυτό θα καταστεί εφικτό λόγω της δύναμης της εν λόγω οικογένειας.

Τέλος, ερωτηθείς ως προς το εάν θα μπορούσε να εγκατασταθεί σε κάποια άλλη περιοχή της Σομαλίας, ο Αιτητής απάντησε αρνητικά λέγοντας ότι άτομα που διέμεναν στην ίδια γειτονιά με αυτόν μπορεί να τον εντοπίσουν και να το αναφέρουν στην οικογένεια της συζύγου του.

Υπό το φως των ως άνω πληροφοριών, ως αυτές προκύπτουν από το πρακτικό της συνέντευξης του Αιτητή και τα λοιπά στοιχεία του διοικητικού φακέλου, ο αρμόδιος λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου σχημάτισε την Έκθεση-Εισήγησή της επί τη βάση των εξής δύο (2) ουσιωδών ισχυρισμών:

 

Ο πρώτος ισχυρισμός αφορούσε την ταυτότητα, τη χώρα καταγωγής και τα προσωπικά στοιχεία του Αιτητή. Ο εν λόγω ισχυρισμός έγινε αποδεκτός από τον αρμόδιο λειτουργό, πλην των όσων αφορούσαν το ότι ο Αιτητής ανήκει στην εθνοτική ομάδα των Madhibaan. Ιδιαίτερα ως προς αυτό το σκέλος του ισχυρισμού, ο λειτουργός σημείωσε ότι ο Αιτητής δεν απάντησε ικανοποιητικά στις σχετικές ερωτήσεις που του τέθηκαν. Τονίστηκε αρχικώς πως ο Αιτητής δεν έδωσε συγκεκριμένες και λεπτομερείς πληροφορίες όταν ερωτήθηκε γενικά ως προς τα χαρακτηριστικά και τον τόπο διαμονής της φυλής του, ενώ παρά το ότι του δόθηκαν περαιτέρω ευκαιρίες μέσω διευκρινιστικών ερωτήσεων να προσθέσει περισσότερα στοιχεία, εντούτοις ο Αιτητής δεν το έπραξε και ο λειτουργός έκρινε ότι θα ήταν ευλόγως αναμενόμενο το να μπορεί να αναφέρει περισσότερα στοιχεία σχετικά με τη φυλή στην οποία ισχυρίστηκε πως ανήκει. Παρατέθηκε επίσης η αδυναμία αναφοράς στις υπό – ομάδες της φυλής του, καθώς και η περιγραφή περιστατικών στα οποία δέχθηκε διακριτική μεταχείριση λόγω της εθνοτικής του καταγωγής η οποία κρίθηκε επιφανειακή και ανεπαρκής. Ως γενικό σχόλιο αναφορικά με την εσωτερική αξιοπιστία του συγκεκριμένου σκέλους του ισχυρισμού του Αιτητή, ο λειτουργός υπογράμμισε ότι ο Αιτητής αναφέρθηκε κυρίως σε πληροφορίες γενικού περιεχομένου, οι οποίες είναι εύκολα προσβάσιμες για τον οποιονδήποτε στη Σομαλία, ενώ απέτυχε να αναφερθεί με λεπτομέρεια σε προσωποποιημένες εμπειρίες και βιώματα. Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του εν λόγω σκέλους του ισχυρισμού, έπειτα από παράθεση πληροφοριών από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, ο λειτουργός διαπίστωσε αντίφαση ανάμεσα στα όσα δήλωσε ο Αιτητής ενώπιόν του και στα όσα ανέκυψαν από τον έρευνά του. Ειδικότερα, ο λειτουργός τόνισε ότι ο Αιτητής είχε πρόσβαση στην εκπαίδευση καθώς και σε υπηρεσίες (π.χ. υπηρεσίες έκδοσης διαβατηρίου), στοιχεία που έρχονται σε αντίθεση με τον κοινωνικό αποκλεισμό που υφίστανται τα άτομα της εθνοτικής ομάδας των Madhibaan.

 

Όσον αφορά τα όσα δήλωσε ο Αιτητής σχετικά με τον τόπο καταγωγής και συνήθους διαμονής του, ο λειτουργός τα αξιολόγησε ως επαρκή και συνεκτικά. Παράλληλα, και αναφορικά με την εξωτερική αξιοπιστία των ανωτέρω, ο λειτουργός επιβεβαίωσε πως τα όσα ο Αιτητής ανέφερε ανευρέθηκαν σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης και διεθνείς πηγές χαρτογράφησης.

 

Ο δεύτερος ουσιώδης ισχυρισμός αφορούσε τον ισχυριζόμενο φόβο του Αιτητή λόγω του ότι  οικογένεια της συζύγου του δεν επιθυμούσε να παντρευτεί την κόρη τους λόγω του ότι ο Αιτητής ανήκε στην εθνοτική ομάδα των Madhibaan. Ο εν λόγω ισχυρισμός απορρίφθηκε από τον λειτουργό λόγω έλλειψης εσωτερικής αξιοπιστίας στα λεγόμενά του. Ο λειτουργός διαπίστωσε πως τα όσα ανέφερε ο Αιτητής δεν ήταν επαρκή, ενώ υπήρχαν αντιφάσεις στα λεγόμενά του. Η απάντηση του Αιτητή περί του ότι, αν και η σύζυγός του πλέον βρίσκεται στη Νορβηγία, εντούτοις η οικογένειά της θα εξακολουθεί να επιθυμεί να τον βλάψει σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα επειδή δεν τους σεβάστηκε με το να την παντρευτεί, κρίθηκε ανεπαρκής. Τονίστηκε δε ότι δόθηκε πραγματική ευκαιρία στον Αιτητή να αναφερθεί πιο ενδελεχώς σε αυτό το ζήτημα, πράγμα το οποίο ωστόσο απέτυχε να πράξει.

 

Παράλληλα, ο λειτουργός εντόπισε και αντίφαση ως προς τον τόπο τέλεσης του γάμου του Αιτητή με τη σύζυγό του. Επισημάνθηκε πως ο Αιτητής αρχικώς ανέφερε ότι ο γάμος τελέστηκε στο Mogadishu και εν συνεχεία, μεταβάλλοντας τα λεγόμενά του, υποστήριξε ότι έλαβε χώρα στην περιοχή Middle Shabelle, με τον ιερέα να βρίσκεται στο Mogadishu. Ο λειτουργός κατέγραψε ότι, παρά την ευκαιρία αποσαφήνισης της εν λόγω ασυνέπειας, ο Αιτητής δεν το έπραξε με ικανοποιητικό και επαρκή τρόπο. Προσέθεσε δε ότι ο Αιτητής δεν αναφέρθηκε, κληθείς να περιγράψει το υποστηρικτικό του δίκτυο στη χώρα, τους συγγενείς του στην περιοχή Middle Shabelle, οι οποίοι προσέφεραν καταφύγιο στον ίδιο και τη σύζυγό του μετά την τέλεση του γάμου τους.

Ο λειτουργός, προχωρώντας σε περαιτέρω αξιολόγηση των δηλώσεων του Αιτητή, κατέγραψε πως τίποτα δεν συνέβη στον Αιτητή σε προσωπικό επίπεδο τόσο κατά το διάστημα παραμονής του στην περιοχή Middle Shabelle, όσο και κατά την επιστροφή του στο Mogadishu προτού φύγει οριστικά από τη Σομαλία μαζί με τη σύζυγό του. Στα πλαίσια αυτής της δήλωσης του Αιτητή, επισημάνθηκε η παράλειψη αναφοράς του σε προγενέστερες ερωτήσεις στον φίλο του, ο οποίος τον φιλοξένησε στο Mogadishu, με την απάντηση του Αιτητή πως το ξέχασε να κρίνεται ως ανεπαρκής.

 

Ως προς τις συνέπειες που ο Αιτητής δήλωσε ότι πιστεύει πως θα αντιμετωπίσει σε περίπτωση επιστροφής του στη Σομαλία, ο λειτουργός επεσήμανε πως οι σχετικές απαντήσεις του διακατέχονταν από ανεπάρκεια πληροφοριών. Η πεποίθησή του ως προς το ότι η οικογένεια της συζύγου του θα τον εντοπίσει και θα τον σκοτώσει κρίθηκε ως μη λεπτομερώς περιγραφείσα, όπως ομοίως και το ότι η οικογένειά της θα τον εντοπίσει σε περίπτωση επιστροφής του λόγω της δύναμης που έχει. Ομοίως, μη στοιχειοθετημένη κρίθηκε και η δήλωσή του ως προς το ότι η σύζυγός του τού είπε πως η οικογένειά της τον αναζητά στην Τουρκία και πως, εάν αρνηθεί να την χωρίσει, θα τον σκοτώσουν. Υποστηρικτικά ως προς την ανεπάρκεια των ισχυρισμών του ήταν και η προγενέστερη δήλωσή του αναφορικά με το ότι δεν του συνέβη το οτιδήποτε σε προσωπικό επίπεδο αναφορικά με τα όσα άπτονται του πυρήνα του αιτήματος διεθνούς προστασίας του έως και τη στιγμή που έφυγε οριστικά από τη χώρα καταγωγής του.

 

Ως προς τη δήλωσή του περί του ότι δε θα μπορούσε να εγκατασταθεί σε έτερη περιοχή της Σομαλίας λόγω της πιθανότητας εντοπισμού του από την οικογένεια της συζύγου του, ο λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου έκρινε πως αυτό δεν στοιχειοθετήθηκε επαρκώς από τον Αιτητή, ιδιαίτερα λαμβάνοντας υπόψη το ότι είχε διαμείνει για διάστημα ενός μήνα στην περιοχή Middle Shabelle χωρίς να εντοπιστεί από την οικογένεια της συζύγου του. Τέλος, επισημάνθηκε από τον λειτουργό πως τα όσα ανέφερε ο Αιτητής ενώπιόν του δεν είχαν καταγραφεί λεπτομερώς στην αίτηση διεθνούς προστασίας του.

 

Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού ο λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου τόνισε πως τα όσα ο Αιτητής ανέφερε αποτελούν ισχυρισμούς που άπτονται της σφαίρας της ιδιωτικής του ζωής, με αποτέλεσμα να μην είναι εφικτή η αναζήτηση πηγών από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης.

 

Εν συνεχεία ο Λειτουργός προχώρησε στην αξιολόγηση του κινδύνου σε περίπτωση επιστροφής του Αιτητή στη χώρα καταγωγής του και συγκεκριμένα στην πόλη Mogadishu. Εξετάζοντας τα ουσιώδη περιστατικά τα οποία έγιναν δεκτά και αναλύοντας την κατάσταση ασφαλείας τόσο στη χώρα όσο και στον τελευταίο τόπο διαμονής, o Λειτουργός διαπίστωσε ότι υπάρχουν εύλογοι/βάσιμοι λόγοι από τους οποίους προκύπτει ότι υπάρχει περίπτωση, εάν ο Αιτητής επιστρέψει στη χώρα καταγωγής του,  να αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης λόγω της κατάστασης ανασφάλειας η οποία επικρατεί στο Mogadishu. Προς υποστήριξη αυτού του συμπεράσματος, ο λειτουργός παρέθεσε πρόσφατες πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, οι οποίες υποστηρίζουν το ανασφαλές κλίμα που επικρατεί στο Mogadishu.

 

Προχωρώντας στη νομική ανάλυση, ο Λειτουργός έκρινε ότι από τους προβαλλόμενους και αποδεκτούς ισχυρισμούς του Αιτητή διαφαίνεται ότι στο πρόσωπό του δε συντρέχουν εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά στοιχειά τα οποία θα μπορούσαν να στοιχειοθετήσουν βάσιμο και δικαιολογημένο φόβο δίωξης λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, συμμετοχής σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα ή πολιτικών πεποιθήσεων  σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής και ως εκ τούτου ο Αιτητής δεν πληροί τις προϋποθέσεις για υπαγωγή στο καθεστώς του πρόσφυγα.

 

Ο Λειτουργός εν συνεχεία προέβη σε εξέταση του κατά πόσο ο Αιτητής δικαιούται παραχώρησης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του άρθρου 19 (1) και έκρινε ότι δεν αποδείχθηκε ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 19 (2), (α), (β) και (γ) του περί Προσφύγων Νόμου του 2000. Συγκεκριμένα, ο Λειτουργός έκρινε ότι σε περίπτωση επιστροφής του Αιτητή στη Σομαλία δεν υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι από τους οποίους να προκύπτει ότι θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί θανατική ποινή ή εκτέλεση, όπως προβλέπει το άρθρο 19 (2)(α) ή βασανιστήρια, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία όπως προβλέπει το άρθρο 19 (2)(β).

 

Όσον αφορά τον πραγματικό κίνδυνο να υποστεί ο Αιτητής σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας του λόγω αδιάκριτης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης ως το άρθρο 19 (2)(γ) προνοεί, ο λειτουργός έκρινε ότι η αδιάκριτη βία που λαμβάνει χώρα στο Mogadishu  δεν ασκείται σε τόσο υψηλά επίπεδα ούτως ώστε να πιστεύεται πως ο Αιτητής θα υποστεί σοβαρή και προσωπική απειλή λόγω της παρουσίας του και μόνο στο Mogadishu. Ως προς αυτό αξιολογήθηκαν και οι προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή. Συγκεκριμένα, ο λειτουργός έλαβε υπόψιν του ότι ο Αιτητής πρόκειται για ένα άτομο νεαρής ηλικίας, χωρίς κάποιο πρόβλημα υγείας και χωρίς κάποιο άλλο στοιχείο ευαλωτότητας στο πρόσωπό του το οποίο θα τον έθετε σε μεγαλύτερο κίνδυνο συγκριτικά με τον μέσο άμαχο πολίτη. Ταυτόχρονα συνυπολογίστηκε και η ύπαρξη υποστηρικτικού δικτύου στην περιοχή Middle Shabelle, η προηγούμενη εργασιακή του εμπειρία ως πωλητή σε κατάστημα, η οποία συνηγορεί στο ότι θα είναι σε θέση να εργαστεί και να εξασφαλίσει τα προς το ζην,  το εκπαιδευτικό του επίπεδο, καθώς και η καλή γνώση της περιοχής, από τη στιγμή που ο Αιτητής διαβιούσε επί σειρά ετών στο Mogadishu.

 

Ως εκ τούτου ο Λειτουργός έκρινε ότι ο Αιτητής δεν πληροί τις προϋποθέσεις για υπαγωγή στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.

Έπειτα από ενδελεχή εξέταση του διοικητικού φακέλου και όπως προκύπτει από τα στοιχεία που βρίσκονται σε αυτόν, δέον να αναφερθούν τα ακόλουθα:

Καταρχάς, κρίνω ως ορθή την μερική αποδοχή από τους Καθ' ων η αίτηση του πρώτου ουσιώδους ισχυρισμού, ο οποίος και αφορά την ταυτότητα και τα προσωπικά στοιχεία του Αιτητή.

Αναφορικά με την εθνοτική ομάδα των Madhibaan, στην οποία ο Αιτητής υποστήριξε ότι ανήκει, το Δικαστήριο προέβη σε έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, συμπληρωματικά στην έρευνα του λειτουργού της Υπηρεσίας Ασύλου:

 

Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, με τον όρο Gabooye χαρακτηρίζονται συλλογικά οι εθνοτικές ομάδες των Madhibaan και των Muse Diriye, τα μέλη των οποίων συναποτελούν την πιο πολυάριθμη  επαγγελματική μειονότητα στη Σομαλιλάνδη, ενώ διαβιούν επίσης, σε μικρότερους αριθμούς, στην Αιθιοπία, στην Puntland και στη νότια Σομαλία. Πρόκειται για ορολογία «ομπρέλα», στην οποία περιλαμβάνονται άλλες υπό-φυλές. [1] Οι Gabooye ζουν σε ορισμένες περιθωριακές γειτονιές, ιδιαίτερα στις πόλεις της βόρειας Σομαλίας (π.χ. στη Hargeisa, η συνοικία Gabooye ονομάζεται Dami). Ακόμη και οι ανώτατες αρχές των υποομάδων (των Gabooye) Madhibaan και Muse Diriye – οι θρησκευτικοί και παραδοσιακοί ηγέτες τους – δεν έχουν καμία επιρροή έξω από την κοινότητά τους.^[2]

 

Αναφορικά δε με την αντιμετώπιση των ομάδων αυτών εντός της Σομαλίας, οι εξωτερικές πηγές αναφέρουν ότι τα μέλη της εθνοτικής ομάδας Madhibaan αντιμετωπίζουν πράγματι διάφορες μορφές διακρίσεων, οι οποίες εκδηλώνονται κυρίως με την περιορισμένη πρόσβασή τους στην εκπαίδευση, στην ενασχόλησή τους με ορισμένα επαγγέλματα και στην απόκτηση οικονομικών πόρων, στην προστασία τους από τις κρατικές αρχές, καθώς και με την ελλιπή συμμετοχή τους στον πολιτικό βίο.[3] Πιο αναλυτικά, οι Gabooye μέχρι πρόσφατα μπορούσαν να εξεύρουν εργασία μόνο ως οδοκαθαριστές (Σομαλικά: bakhti-cune).».[4] [5] ^[6].^{[7] [8]}.

Επίσης, σε ανωτέρω αναφερόμενη έκθεση του EUAA του 2023 καταγράφεται πως «Μόνο στο Puntland, οι επαγγελματικές μειονότητες όπως οι Gabooye και ιδιαίτερα οι Tumal, απολαμβάνουν περισσότερα δικαιώματα .^[9]

Ομοίως βάσει της αξιολόγησης τόσο της εσωτερικής, όσο και της εξωτερικής αξιοπιστίας του δεύτερου ισχυρισμού, το Δικαστήριο καταλήγει στο ίδιο συμπέρασμα με τον λειτουργό και ο υπό εξέταση ισχυρισμός απορρίπτεται στο σύνολό του ως μη αξιόπιστος.

Αναφορικά με τους διαφυλετικούς γάμους στη Σομαλία, το Δικαστήριο προέβη σε έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης:

Σύμφωνα με έναν ακτιβιστή για τα δικαιώματα των σομαλικών μειονοτικών ομάδων στην ευρωπαϊκή διασπορά, με τον οποίον επικοινώνησε τηλεφωνικώς το European Union Agency for Asylum (τέως EASO), οι γάμοι μεταξύ των πλειοψηφικών φυλών και των Madhibaan, Muuse Deriye, Tumal, Yibir, Yahar, Eyle, και ιδιαίτερα των Bantu, είναι «ταμπού». Εάν συμβούν, όπως δήλωσε ο ως άνω ακτιβιστής, συχνά προκαλούν βίαιες συγκρούσεις.[10] Η Ελβετική Κρατική Γραμματεία Μετανάστευσης (SEM), όπως παρατίθεται στον οδηγό της EASO ανέφερε, ότι στις μεγαλύτερες πόλεις της Σομαλίας, το Mogadishu και το Kismayo, οι οποίες είναι οι πιο «κοσμοπολίτικες» (σε σύγκριση με άλλες σομαλικές πόλεις), οι γάμοι μεταξύ πλειοψηφικών φυλών και μελών επαγγελματικών μειονοτικών ομάδων θεωρούνται λιγότερο προβληματικοί.[11]

Στο σημείο αυτό κρίνω σκόπιμο να αναφέρω ότι σε κάθε περίπτωση και σύμφωνα με το άρθρο 18(5) του περί Προσφύγων Νόμου, εναπόκειται στον εκάστοτε Αιτητή/Αιτήτρια να τεκμηριώσει την αίτησή του για διεθνή προστασία. Στην υπό κρίση περίπτωση, για τους λόγους που αναλύθηκαν ανωτέρω, ο Αιτητής δεν κατάφερε τεκμηριώσει κάποια παρελθούσα πράξη δίωξης σε βάρος του ούτε κατά τη διάρκεια της προφορικής του συνέντευξης, αλλά  ούτε  κατά την ενώπιόν μου διαδικασία.

Εν πάση περιπτώσει  κρίνω ότι ο λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου, στην έκθεση-εισήγηση, αξιολόγησε κάθε έκαστο ισχυρισμό του Αιτητή  και για τους λόγους που εκτενώς καταγράφηκαν στην εισήγησή του, εύλογα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αξιοπιστία του δεν κρίνεται ως ικανοποιητική και ως εκ τούτου ορθά δεν παραχωρήθηκε το ευεργέτημα της αμφιβολίας, όπως αυτό καθορίζεται στην παράγραφο 204 του Εγχειριδίου για τις διαδικασίες και τα κριτήρια καθορισμού του καθεστώτος των προσφύγων.

Έχει, πολλάκις, νομολογηθεί ότι κρίση επί της αξιοπιστίας του αιτητή και έγκριση κωλύματος έγκρισης αίτησης για το λόγο αναξιοπιστίας ως προς τα προβαλλόμενα από τον αιτητή είναι επιτρεπτή (AMIRI ΚΑΙ ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ Κ.Α. (2009 3 Α.Α.Δ. 358). Υπενθυμίζεται εξάλλου ότι η συνοχή μεταξύ των δηλώσεων του Αιτητή συνιστά δείκτη της αξιοπιστίας των ισχυρισμών του^[12]. Όταν ο Αιτητής κρίνεται αναξιόπιστος, δεν υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω διερεύνησης (βλ.  υπόθ. αρ. 1964/06, ημερ. 11.3.08  Obaidul Haque v. Δημοκρατίας).

Στην παράγραφο 204 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, "Το ευεργέτημα της αμφιβολίας πρέπει  να δίνεται μόνο όταν έχουν προσκομισθεί και εξετασθεί όλα τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία και όταν ο εξεταστής είναι γενικά ικανοποιημένος από την αξιοπιστία του αιτούντος. Οι ισχυρισμοί του αιτούντος πρέπει να παρουσιάζουν συνοχή και αληθοφάνεια και να μην έρχονται σε αντίφαση με γεγονότα που είναι γενικά γνωστά σε όλους".

Επομένως, ορθά δεν παραχωρήθηκε σε αυτόν το ευεργέτημα της αμφιβολίας και ορθά ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Ασύλου αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης του για διεθνή προστασία.

Περαιτέρω, συμφωνώ με την αξιολόγηση κινδύνου στην οποία προέβη ο λειτουργός στη βάση του αποδεκτού ουσιώδους ισχυρισμού, καθώς και με το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε αναφορικά με την μη πλήρωση των προϋποθέσεων αναγνώρισης προσφυγικού καθεστώτος καθώς ο Αιτητής δεν κατάφερε να στοιχειοθετήσει βάσιμο και δικαιολογημένο φόβο δίωξης για ένα από τους πέντε λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο  Άρθρο  3(1) του περί Προσφύγων Νόμου και του Άρθρου 1Α(2) της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων.

Σημειώνεται πως λόγω του ότι ο ισχυρισμός του Αιτητή αναφορικά με τον λόγο που φέρεται να εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του απορρίφθηκε ως μη αξιόπιστος, δεν πληρούνται και οι προϋποθέσεις υπαγωγής του Αιτητή στα άρθρα 19 (2) (α) και (β) περί συμπληρωματικής προστασίας, καθώς δεν προέκυψαν στοιχεία εκ των οποίων μπορεί να συναχθεί ότι σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, ο Αιτητής κινδυνεύει να αντιμετωπίσει θανατική ποινή ή εκτέλεση κατά την έννοια του άρθρου 19 (2) (α), ή άλλως βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία κατά την έννοια του άρθρου 19 (2) (β).

Αναφορικά δε με την μη πλήρωση των προϋποθέσεων παροχής συμπληρωματικής προστασίας προς το πρόσωπο του Αιτητή υπό την έννοια του άρθρου 19 (2) (γ) του Περί Προσφύγων Νόμου ή άλλως του άρθρου 15 (γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, κρίνω σκόπιμο να παρατεθούν αρχικά τα κάτωθι:

Το άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου προϋποθέτει ουσιώδεις λόγους να πιστεύεται ότι ο Αιτητής θα υποστεί σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, υπάρχει ευρεία νομολογία τόσο του Ανωτάτου Δικαστηρίου Κύπρου (βλ. Galina Bindioul v. Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, Υποθ. Αρ. 685/2012, ημερομηνίας 23/04/13 και Mushegh Grigoryan κ.α. v. Κυπριακή Δημοκρατία, Υποθ. Αρ. 851/2012, ημερομηνίας 22/9/2015) όσο και του ΔΕΕ (βλ. C-285/12, A. Diakité v. Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides, 30/01/2014, C-465/07, Meki Elgafaji and Noor Elgafaji v. Staatssecretaris van Justitie, 17/02/2009), καθώς επίσης και του ΕΔΔΑ (βλ. K.A.B. v. Sweden, 886/11, 05/09/2013 (final 17/02/2014), Sufi and Elmi v. the United Kingdom, 8319/07 and 11449/07, 28/11/2011) στις οποίες ερμηνεύεται η έννοια της «αδιακρίτως ασκούμενης βίας» και της «ένοπλης σύρραξης» και τίθενται κριτήρια ως προς τη σοβαρότητα του κινδύνου που προϋποτίθεται για την αξιολόγηση των περιπτώσεων στις οποίες εξετάζεται η πιθανότητα παραχώρησης συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του Άρθρου 15(γ) της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, το οποίο αντιστοιχεί στο άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου.

Στην υπόθεση Meki Elgafaji and Noor Elgafaji v. Staatssecretarisvan Justitie παρ. 35, το ΔΕΕ αναφέρει ότι «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας^[1]» ενώ στην παρ. 37 αναφέρει ότι «η απλή αντικειμενική διαπίστωση κινδύνου απορρέοντος από τη γενική κατάσταση μιας χώρας δεν αρκεί, καταρχήν, για να γίνει δεκτό ότι οι προϋποθέσεις του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, συντρέχουν ως προς συγκεκριμένο πρόσωπο, εντούτοις, καθόσον η αιτιολογική αυτή σκέψη χρησιμοποιεί τον όρο «συνήθως», αναγνωρίζει το ενδεχόμενο υπάρξεως μιας εξαιρετικής καταστάσεως, χαρακτηριζομένης από έναν τόσο υψηλό βαθμό κινδύνου, ώστε να υπάρχουν σοβαροί λόγοι να εκτιμάται ότι το πρόσωπο αυτό θα εκτεθεί ατομικώς στον επίμαχο κίνδυνο.» (υπογράμμιση του παρόντος Δικαστηρίου). Περαιτέρω το ΔΕΕ στην εν λόγω υπόθεση αποφάσισε ότι «όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών την καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας» (παρ. 39).

Επιπλέον, σύμφωνα με το Εγχειρίδιο της ΕΥΥΑ σχετικά με τη δικαστική ανάλυση του Άρθρου 15(γ) της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, ακόμη και αν ο αιτητής μπορεί να αποδείξει πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης στην περιοχή καταγωγής του (ή καθ' οδόν προς τη συγκεκριμένη περιοχή καταγωγής), το δικαίωμα επικουρικής προστασίας μπορεί να κατοχυρωθεί μόνο εάν ο αιτητής δεν μπορεί να επιτύχει εγχώρια προστασία σε άλλο τμήμα της χώρας, καθώς επίσης, όταν αποφασίζεται η τοποθεσία της περιοχής καταγωγής ενός αιτητή ως προορισμός επιστροφής, απαιτείται η εφαρμογή προσέγγισης βασισμένης στα πραγματικά περιστατικά όσον αφορά την περιοχή του τελευταίου τόπου διαμονής και την περιοχή συνήθους διαμονής.

Το Δικαστήριο προχώρησε σε επικαιροποιημένη έρευνα αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας στο  Benadir / Mogadishu από την οποία ανευρέθησαν τα κάτωθι:

Οι δυνάμεις που είναι παρούσες στην πόλη περιλαμβάνουν ομοσπονδιακές δυνάμεις ασφαλείας, την Προεδρική Φρουρά, αστυνομικές δυνάμεις, δυνάμεις ασφαλείας που υπάγονται στις αρχές της περιφέρειας Benadir, πολυάριθμες ιδιωτικές εταιρείες ασφαλείας και δυνάμεις προστασίας φυλών.[13] Οι δυνάμεις ειρήνευσης της Αφρικανικής Ένωσης (AU) στεγάζονται στο στρατόπεδο Halane,[14] στο Διεθνές Αεροδρόμιο Aden Adde,[15] και λειτουργούν ένα προκεχωρημένο επιχειρησιακό κέντρο (FOB) στο λιμάνι του Μογκαντίσου.[16] Από το 2017, τουρκικές δυνάμεις λειτουργούν επίσης στρατιωτική βάση, την Camp Turksom, στην πρωτεύουσα.[17]

 

Την ίδια στιγμή, το τοπίο ασφάλειας του Μογκαντίσου έχει χαρακτηριστεί ως «πορώδες».[18] Αν και η Al Sabaab δεν διαθέτει μόνιμες εγκαταστάσεις στην πόλη,[19] δραστηριοποιείται σε αυτή, βασιζόμενη στην παρουσία πρακτόρων της υπηρεσίας πληροφοριών Amniyat σε περιοχές ελεγχόμενες από την κυβέρνηση, των οποίων τις δραστηριότητες οι κρατικές υπηρεσίες ασφαλείας δυσκολεύονται να αποτρέψουν.[20] Τον Σεπτέμβριο του 2024, ο ιστότοπος ειδήσεων Somali Digest ανέφερε ότι η οργάνωση είχε δημιουργήσει ένα δίκτυο βάσεων σε στρατηγικά σημεία στα βόρεια περίχωρα του Μογκαντίσου, συλλέγοντας φόρους και απονέμοντας «δικαιοσύνη».[21] Πιο πρόσφατα, τον Μάρτιο του 2025, αναφέρθηκε ότι αρκετά ακόμα προάστια παρουσίασαν αξιοσημείωτη αύξηση των επιχειρήσεων της Al - Sabaab, μεταξύ αυτών η συνοικία Daynile,[22] η οποία θεωρείτο επί μακρόν σχετικά σταθερή περιοχή με ισχυρή αστυνομική παρουσία.[23] Κάτοικοι των περιοχών αυτών ανέφεραν ότι οι μαχητές κινούνται ανενόχλητοι, στήνουν σημεία ελέγχου, κάνουν περιπολίες και εξαπολύουν επιθέσεις.[24]

 

Παρά τα χρόνια αντιτρομοκρατικών προσπαθειών από την Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση της Σομαλίας (FGS) και τις διεθνείς δυνάμεις[25] – προσπάθειες που συνεχίστηκαν και εντάθηκαν σε ορισμένες περιπτώσεις κατά την υπό εξέταση περίοδο[26] (συμπεριλαμβανομένων περιοχών όπως η Daynile και η Kaxda τον Αύγουστο του 2024 και η Hamarweyne τον Οκτώβριο του 2024)[27] – η Al – Sabaab επέδειξε ‘ανθεκτικότητα’ και ‘προσαρμοστικότητα’.[28] Η οργάνωση συνεχίζει να βρίσκει νέους τρόπους διείσδυσης στο Μογκαντίσου και εξακολουθεί να αποτελεί διαρκή απειλή για την ασφάλεια της πόλης, κυρίως στα περίχωρα αλλά και σε καλά φυλασσόμενες και ευαίσθητες ζώνες.[29] Περαιτέρω απειλές για την ασφάλεια προέρχονται από ένοπλες φυλετικές ομάδες που αντιτίθενται στην κυβέρνηση.[30]

 

Κατά την υπό εξέταση περίοδο, η Al – Sabaab ‘διείσδυσε’ και επιτέθηκε τουλάχιστον σε δύο σομαλικούς στρατιωτικούς χώρους, συμπεριλαμβανομένης της Στρατιωτικής Ακαδημίας Jaalle Siyaad (Ιούλιος 2023) και της στρατιωτικής βάσης General Gordon (Φεβρουάριος 2024),[31] ενώ εξαπέλυσε βομβιστικές επιθέσεις εναντίον σημείων ελέγχου και μελών των δυνάμεων ασφαλείας.[32] Τουλάχιστον δύο βομβιστικές επιθέσεις κατά την υπό εξέταση περίοδο στόχευσαν την Αστυνομική Ακαδημία General Kaahiye στην περιοχή Hamar-Jajab και την άμεση περίμετρό της.[33]

 

Οι επαναλαμβανόμενες επιθέσεις με όλμους στην περιοχή της Villa Somalia έπληξαν το Υπουργείο Πετρελαίου και Ορυκτών Πόρων (Απρίλιος 2023),[34] το Προεδρικό Μέγαρο (Ιούλιος 2023),[35] και κατοικημένες περιοχές, προκαλώντας απώλειες αμάχων.[36] Πιο πρόσφατα, βομβιστική επίθεση στόχευσε την αυτοκινητοπομπή του Προέδρου της Σομαλίας Χασάν Σέιχ Μοχάμουντ, ο οποίος βγήκε αλώβητος (Μάρτιος 2025).[37]

Ως εκ των ανωτέρω, συμπεραίνεται ότι οι ένοπλες συγκρούσεις στο Μογκαντίσου δεν έχουν φτάσει σε σημείο που να στοχοποιούνται αδιακρίτως άμαχοι πολίτες μόνο και μόνο λόγω της παρουσίας τους.

Δεδομένων  των πιο πάνω, καθίσταται κατανοητό ότι ο ανωτέρω αναφερόμενος αριθμός θανάτων στην εν λόγω περιοχή δεν ανέρχεται σε τόσο υψηλά επίπεδα σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό της περιοχής, έτσι ώστε να μπορεί να συναχθεί ότι ο Αιτητής θα εκτεθεί σε κίνδυνο σοβαρής βλάβης λόγω αδιάκριτης βίας εάν επιστρέψει στον τόπο προηγούμενης συνήθους διαμονής του.

Τα εν λόγω στοιχεία καταδεικνύουν ότι δεν υπάρχουν συνθήκες αδιάκριτης βίας και γενικά δεν υφίσταται πραγματικός κίνδυνος για έναν πολίτη να επηρεαστεί προσωπικά μόνο από την παρουσία του στην εν λόγω πολιτεία, υπό την έννοια του άρθρου 15 (γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ.

Από τα πιο πάνω, δεν προκύπτει οτιδήποτε που να δημιουργεί τέτοιες προϋποθέσεις ώστε, σε περίπτωση επιστροφής του Αιτητή στην περιοχή συνήθους διαμονής του, να υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι αυτός θα υποστεί σοβαρή και προσωπική απειλή λόγω της παρουσίας του και μόνο στην εν λόγω περιοχή, αφού πρόκειται για άμαχο πολίτη, αλλά ούτε και πραγματικός κίνδυνος να υποστεί θανατική ποινή ή εκτέλεση, ή βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία του στη χώρα καταγωγής του.

Εξετάζοντας περαιτέρω τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή, παρατηρώ ότι αυτός είναι άνδρας νεαρής ηλικίας, υγιής και ικανός προς εργασία.

Για λόγους πληρότητας της έρευνας παρατίθενται  ποσοτικά στοιχεία από τη βάση δεδομένων ACLED αναφορικά με τα περιστατικά ασφαλείας που έλαβαν χώρα στην περιοχή Benadir κατά το τελευταίο έτος. Σύμφωνα, συνεπώς, με τα όσα έχουν καταγραφεί στην ενλόγω βάση δεδομένων κατά το διάστημα 29/06/2024 - 27/06/2025 σημειώθηκαν στην περιοχή Benadir, όπου υπάγεται η πόλη Mogadishu, 335 περιστατικά ασφαλείας τα οποία είχαν ως συνέπεια 343 θανάτους. Εξ' αυτών τα 121 κωδικοποιήθηκαν ως βία κατά αμάχων (83 θάνατοι), τα 112 ως μάχες (128 θάνατοι), τα 97 ως εκρήξεις/απομακρυσμένη βία (132 θάνατοι), τα 4 ως διαμαρτυρίες (0 θάνατοι) και το 1 ως εξέγερση (0 θάνατοι).^[27] Τον Σεπτέμβριο του 2024, πηγές εκτιμούσαν με ποικίλους τρόπους τον πληθυσμό της περιοχής Benadir, ήτοι σε 3.171.391 (IPC),^[28] και 2.181.609 (IOM).^{[29 ]}

Επομένως, λαμβάνοντας υπόψιν επίσης και τις ιδιαίτερες περιστάσεις του Αιτητή, οι οποίες δεν παρουσιάζουν δείκτες ευαλωτότητας, θεωρώ ότι δεν εγείρονται ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι αυτός θα διατρέξει κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του.

Στη βάση των παραπάνω δεν προκύπτει ότι με την επιστροφή του στο τόπο συνήθους διαμονής του, ο Αιτητής θα έλθει αντιμέτωπος με σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας του, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης βάσει του άρθρου 19 (2) (γ).

Βάσει λοιπόν, και της επικαιροποιημένης έρευνας του Δικαστηρίου, κρίνεται ότι το ενδεχόμενο χορήγησης συμπληρωματικής προστασίας στον Αιτητή σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 19 του περί Προσφύγων Νόμου απορρίπτεται, λόγω του ότι δεν πληρούνται οι προβλεπόμενες εκ του Νόμου προϋποθέσεις. 

Επί τη βάσει όλων όσων παρατέθηκαν στην παρούσα απόφαση, το Δικαστήριο κρίνει ότι το αίτημα του Αιτητή για διεθνή προστασία εξετάστηκε επιμελώς σε κάθε στάδιο της διαδικασίας και η απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου ήταν το αποτέλεσμα δέουσας έρευνας και ορθής αξιολόγησης όλων των στοιχείων και δεδομένων, είναι επαρκώς αιτιολογημένη και λήφθηκε σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Προσφύγων Νόμου, το Σύνταγμα και τις Γενικές Αρχές του Διοικητικού Δικαίου.

Συνεπώς, κρίνω, με βάση τα ανωτέρω, ότι οι λόγοι ακυρώσεως της προσβαλλόμενης απόφασης δεν ευσταθούν.

Υπό το φως των πιο πάνω η  προσφυγή απορρίπτεται ως απαράδεκτη με €1500 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η Αίτηση.

 

                              

                                         

 

                                       Βούλα Κουρουζίδου - Καρλεττίδου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.