ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθεση Αρ.:  2683/2023

10 Οκτωβρίου, 2025

[Ε. ΡΗΓΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

Ο.S.

εκ Νιγηρίας

                      Αιτητής

                                    

-και-

Κυπριακής Δημοκρατίας,

μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου

 

Δικηγόροι για Αιτητή: Χ. Ματθαίου (κα)

Δικηγόρος για Καθ' ων η αίτηση: Ρ. Προδρόμου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας

Αιτητής παρών

 

ΑΠΟΦΑΣΗ

 

Ε. ΡΗΓΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Με την υπό κρίση προσφυγή, ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση των Καθ' ων η αίτηση ημερομηνίας 30.06.2023, με την οποίαν απορρίφθηκε το αίτημά του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, καθότι κρίθηκε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, Ν. 6(Ι)/2000, ως έχει τροποποιηθεί (στο εξής αναφερόμενος ως «ο περί Προσφύγων Νόμος»).

 

ΓΕΓΟΝΟΤΑ

 

Προτού εξεταστούν οι εκατέρωθεν ισχυρισμοί, επιβάλλεται η σκιαγράφηση των γεγονότων που περιβάλλουν την υπό κρίση υπόθεση, όπως αυτά προκύπτουν από την αίτηση του Αιτητή, την ένσταση των Καθ' ων η αίτηση αλλά και από το περιεχόμενο του δ.φ. ο οποίος κατατέθηκε στα πλαίσια της παρούσας διαδικασίας και σημειώθηκε ως Τεκμήριο 1 (στο εξής αναφερόμενος ως «ο δ.φ.» ή «ο διοικητικός φάκελος»).

 

Ο Αιτητής είναι υπήκοος της Νιγηρίας την οποίαν εγκατέλειψε στις 21.04.2021 και αφίχθη στις μη ελεγχόμενες από την κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές κάνοντας χρήση του διαβατηρίου του. Ακολούθως, εισήλθε παράτυπα στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές, υποβάλλοντας αίτηση για παροχή διεθνούς προστασίας στις 24.09.2021. Στις 15.06.2021 πραγματοποιήθηκε η συνέντευξη του Αιτητή από αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής αναφερόμενος ως «ο Λειτουργός»), ο οποίος στις 29.06.2023, υπέβαλε Έκθεση/Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου εισηγούμενος την απόρριψη της υποβληθείσας αίτησης. Ακολούθως, η ασκούσα καθήκοντα Προϊσταμένου λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου ενέκρινε την εισήγηση στις 30.06.2023, αποφασίζοντας την απόρριψη της αίτησης διεθνούς προστασίας του Αιτητή και την επιστροφή του στη Νιγηρία, απόφαση η οποία κοινοποιήθηκε σε αυτόν στις 11.07.2023 μέσω σχετικής επιστολής της Υπηρεσίας Ασύλου ίδιας ημερομηνίας. Η απόφαση αυτή αποτελεί και το αντικείμενο της υπό εξέταση προσφυγής.

 

ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ

 

Ο Αιτητής μέσω των συνηγόρων του, προέβαλε στα πλαίσια τόσο του εισαγωγικού δικογράφου της διαδικασίας, όσο και της γραπτής του αγόρευσης πλείονες λόγους ακυρώσεως, τους οποίους ωστόσο απέσυρε κατά το στάδιο των Διευκρινίσεων και περιορίστηκε στην προώθηση του ισχυρισμού περί έλλειψης δέουσας έρευνας. Ως προς την ουσία της υπόθεσής του, ισχυρίζονται ότι ο Αιτητής αδυνατεί να επιστρέψει στην χώρα καταγωγής του επειδή κινδυνεύει η ζωή του από τους θείους του, καθ’ ότι ήθελαν να σφετεριστούν την θέση αρχηγού που ανήκει στον Αιτητή. Παράλληλα, σε περίπτωση επιστροφής του Αιτητή θα αποστερηθεί βασικές πτυχές της ζωής του και δεν υπάρχει ασφάλεια για την επαρκή διαβίωση του.

 Από την πλευρά τους οι Καθ΄ ων η αίτηση υπεραμύνονται της νομιμότητας της επίδικης πράξης, υποβάλλοντας ότι αυτή λήφθηκε κατά τη δέουσα υπό τις περιστάσεις έρευνα.

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΑΤΕΡΩΘΕΝ ΙΣΧΥΡΙΣΜΩΝ

 

Αναφορικά με τους εναπομείναντα λόγο ακυρώσεως περί έλλειψης δέουσας έρευνας, επισημαίνω ότι αυτός προωθείται με γενικότητα και αοριστία χωρίς οποιαδήποτε εξειδίκευση σε συνάρτηση με τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης του Αιτητή, πολλώ μάλλον κατά τρόπο που να προκύπτει ο πυρήνας του αιτήματός του και να δικαιολογεί την αναγνώριση πρόσφυγα ή την απόδοση καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει των άρθρων 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου.[1] Πράττει δε τούτο, αντίθετα με τα όσα επιτάσσει ο Κανονισμός 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962[2] και παρά την πάγια επί του θέματος θέση της νομολογίας, η οποία έχει πλειστάκις επισημανθεί και από το παρόν Δικαστήριο ως προς την απαίτηση για αιτιολόγηση των νομικών σημείων της αίτησης ακυρώσεως, ούτως ώστε αυτά να μπορούν να τύχουν εξέτασης από το Δικαστήριο.[3] Δεν αρκεί συνεπώς η γενικόλογη και αόριστη επιχειρηματολογία περί έλλειψης δέουσας έρευνας και αιτιολογίας χωρίς ταυτόχρονα την εξειδίκευση και αναφορά στα γεγονότα της εξεταζόμενης υπόθεσης και στη βάση ποιας συγκεκριμένης επιχειρηματολογίας προωθείται ο συγκεκριμένος λόγος ακυρώσεως.[4]

 

Σε κάθε περίπτωση ενόψει και της υποχρέωσης που έχει το παρόν Δικαστήριο να προβαίνει σε έλεγχο τόσο της νομιμότητας όσο και της ορθότητας κάθε προσβαλλόμενης απόφασης, εξετάζοντας πλήρως και από τούδε και στο εξής (ex nunc) τα γεγονότα και τα νομικά ζητήματα που τη διέπουν[5], θα προχωρήσω να εξετάσω την ουσία της υπόθεσης αυτής, σε συνάρτηση και με τον έστω γενικόλογο ισχυρισμό περί έλλειψης δέουσας έρευνας.

 

Έχοντας λοιπόν εξετάσει την προσβαλλόμενη απόφαση υπό το πρίσμα όλων των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου και το περιεχόμενο του δ.φ., διαπιστώνω τα ακόλουθα:

 

Ο Αιτητής στα πλαίσια της καταχωρισθείσας αίτησής του για διεθνή προστασία και στο σημείο όπου έπρεπε να δηλώσει τους λόγους εγκατάλειψης της χώρας καταγωγής του,   κατέγραψε ότι ο πατέρας του ήταν βασιλιάς και ότι μετά την κηδεία του, ο θείος του τού είπε ότι είναι ο επόμενος στη διαδοχή του θρόνου. Στη συνέχεια, ως δήλωσε, υπήρξαν απόπειρες δολοφονίας εναντίον του και κατόπιν προτροπών της μητέρας του μετέβη στην θεία του στο Λάγος, όπου και εκεί προσπάθησαν να τον σκοτώσουν δυο φορές. Ακολούθως, μετακόμισε στην Abuja σ’ έναν φίλο του, ο οποίος τον σύστησε στον θείο του και μέσω αυτού ο Αιτητής επέλεξε να ταξιδέψει στην Δημοκρατία για να προστατευθεί. Επισημαίνεται ότι ένα μεγάλο μέρος της αίτησης του είναι δυσανάγνωστο

 

Κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξής του ενώπιον του λειτουργού της Υπηρεσίας Ασύλου, ως προς τα προσωπικά του στοιχεία ανέφερε ότι είναι υπήκοος Νιγηρίας, ότι είναι Χριστιανός Αγγλικανός στο θρήσκευμα και ανήκει στην εθνοτική ομάδα Igbo (ερυθρό 35/2Χ του δ.φ.). Ως προς το μορφωτικό του επίπεδο, δήλωσε ότι είναι απόφοιτος πανεπιστημίου (ερυθρό 34/1Χ του δ.φ.), ενώ σχετικά με την επαγγελματική του εμπειρία δήλωσε ότι προτού εγκαταλείψει την χώρα καταγωγής του εργαζόταν στην επιχείρηση ανακύκλωσης χαρτιού που ανήκε στον πατέρα του (ερυθρό 33/2Χ του δ.φ.). Σχετικά με την οικογενειακή του κατάσταση ισχυρίστηκε ότι είναι μονήρης και δεν έχει παιδιά, αλλά έχει ακόμη πέντε αδέλφια, τα οποία δεν γνωρίζει πού βρίσκονται πλην της αδελφής του, η οποία διαμένει στο Λάγος. Ο δε πατέρας του απεβίωσε λόγω ασθενείας και η μητέρα του διαμένει στην πολιτεία Anambra (ερυθρό 34/2Χ του δ.φ.). Ως προς τον τόπο καταγωγής του, ισχυρίστηκε ότι μέχρι το 2012 διέμενε στην Onitsha και κατόπιν μετακόμισε στην πολιτεία Imo, όπου παρέμεινε μέχρι το 2015. Τότε επέστρεψε στην Onitsha μέχρι το 2018, όταν μετακόμισε στο Λάγος και περί το 2020 μετακόμισε στην Abuja έως ότου εγκατέλειψε τη Νιγηρία (ερυθρό 32/1Χ του δ.φ.).

 

Αναφορικά με τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, κατά τη διάρκεια της προφορικής του συνέντευξης και ειδικότερα στο πλαίσιο της ελεύθερης αφήγησής του, ανέφερε ότι ο πατέρας του δολοφονήθηκε από τους θείους του επειδή στόχευαν να σφετεριστούν την θέση του αρχηγού και μετά την κηδεία του πατέρα του ήρθαν να τον βρουν (αυτολεξεί ‘they came to me’). Η μητέρα του, ακολούθως, τον παρακίνησε να μεταβεί  στο Λάγος για να ηρεμήσει, ωστόσο, τον εντόπισαν και εκεί. Ειδικότερα, ως δήλωσε, τον είχαν ενημερώσει οι γείτονες του ότι κάποιοι τον αναζητούσαν και, ακολούθως, δυο εβδομάδες αργότερα τον είχαν επισκεφθεί στο σπίτι του κάποιοι άγνωστοι και άρχισαν να τον κτυπούν. Στη συνέχεια, μετέβη στην Abuja, όπου ένας φίλος του τον παρότρυνε να έρθει στην Δημοκρατία. Ο Αιτητής εν τέλει αποφάσισε να εγκαταλείψει την χώρα καταγωγής του για να προστατευθεί (ερυθρό 31/2Χ του δ.φ.).

 

Ερωτηθείς τι φοβάται ότι θα του συμβεί σε περίπτωση που επιστρέψει στην χώρα καταγωγής του, απάντησε ότι τον αναζήτησαν μέσω της μητέρας του και ακόμη τον αναζητούν εξ ου και δεν θα μπορούσε να επιστρέψει (ερυθρό 30 / 1Χ του δ.φ.).

 

Στο πλαίσιο των διευκρινιστικών ερωτήσεων που τέθηκαν από τον Λειτουργό, ο Αιτητής κλήθηκε να περιγράψει τι ακριβώς συνέβη μεταξύ αυτού και των θείων του. Ανέφερε ότι, όσο ο πατέρας του ήταν εν ζωή, κατείχε θέση ισχύος («ήταν βασιλιάς») και βοηθούσε τους αδελφούς του. Μετά τον θάνατό του, ωστόσο, οι θείοι του θέλησαν – σύμφωνα με τον ίδιο – να τον σκοτώσουν, προκειμένου να καταλάβουν τον θρόνο, υποστηρίζοντας ότι διαθέτουν χρήματα και διασυνδέσεις.

 

Όταν ρωτήθηκε περαιτέρω τι ακριβώς συνέβη μεταξύ αυτού και των θείων του, ισχυρίστηκε ότι προσπάθησαν να τον σκοτώσουν στο Λάγος και ότι τον αναζητούσαν επίμονα. Ειδικότερα, ανέφερε ότι το 2018, μετά την κηδεία του πατέρα του, οι θείοι του αναζήτησαν τον μεγαλύτερο αδελφό του. Σε μεταγενέστερη ερώτηση εξήγησε ότι την πρώτη φορά που επισκέφθηκαν το σπίτι βρήκαν μόνο την αδελφή του, ενώ τη δεύτερη φορά ζητούσαν να αναλάβουν τη θέση του πατέρα του (ερυθρό 30/2Χ του δ.φ.).

 

Σε ερώτηση για το πώς αντέδρασε στις απαιτήσεις τους, ο Αιτητής δήλωσε ότι αρνήθηκε και διαπληκτίστηκε μαζί τους. Έπειτα, ακολούθησε τη συμβουλή της μητέρας του και μετακόμισε στο Λάγος. Όταν ρωτήθηκε πότε συνέβησαν τα εν λόγω περιστατικά, απάντησε ότι έλαβαν χώρα πριν από 8–9 χρόνια (ερυθρό 29/1Χ του δ.φ.).

 

Ακολούθως, ανέφερε ότι εγκαταστάθηκε στο Λάγος μαζί με την αδελφή του και ασχολήθηκε με την πώληση υποδημάτων. Κάποια ημέρα, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, γείτονες τον ενημέρωσαν ότι άγνωστοι είχαν επισκεφθεί το σπίτι του αναζητώντας τον (ερυθρό 29/1Χ του δ.φ.). Τη δεύτερη φορά, ενώ επέστρεφε από την εκκλησία, δέχθηκε επίθεση από τέσσερα άτομα, τα οποία τον άρπαξαν και τον τραυμάτισαν στο πρόσωπο με αιχμηρό αντικείμενο· κατάφερε ωστόσο να διαφύγει σπρώχνοντάς τους (ερυθρό 29/1Χ, 28/1Χ του δ.φ.).

 

Ερωτηθείς αν κατήγγειλε το περιστατικό στην Αστυνομία, απάντησε αρνητικά, δηλώνοντας ότι το μόνο που ήθελε ήταν να σωθεί (ερυθρό 28/1Χ του δ.φ.).

 

Ακολούθως, ο Αιτητής κλήθηκε να διευκρινίσει τα καθήκοντα του πατέρα του ως αρχηγού. Ανέφερε ότι οποιοσδήποτε αντιμετώπιζε περιουσιακό ζήτημα απευθυνόταν σε εκείνον προκειμένου να διευθετηθεί το θέμα (ερυθρό 27/1Χ του δ.φ.).

Σε επόμενη ερώτηση, κλήθηκε να σχολιάσει το γεγονός ότι αρχικά ανέφερε πως ο πατέρας του απεβίωσε λόγω ασθένειας, ενώ στη συνέχεια δήλωσε ότι τον σκότωσαν οι θείοι του. Ο Αιτητής απάντησε ότι, σύμφωνα με τα όσα του είπαν, οι γιατροί στο νοσοκομείο δεν ήταν σε θέση να διαπιστώσουν τα αίτια του θανάτου, και ως εκ τούτου θεώρησε πως η ασθένεια είχε σταλεί με μαγικό τρόπο από τους θείους του (ερυθρό 27/1Χ του δ.φ.).

 

Τέλος, ερωτηθείς εάν θα μπορούσε να μετεγκατασταθεί σε άλλη περιοχή της Νιγηρίας, όπως το Λάγος, σε περίπτωση επιστροφής του, απάντησε αρνητικά, υποστηρίζοντας ότι οι θείοι του θα μπορούσαν να τον εντοπίσουν, καθώς διαθέτουν ευρείες διασυνδέσεις (ερυθρό 26/2Χ του δ.φ.).

 

Η αξιολόγηση των ισχυρισμών του Αιτητή από τους Καθ' ων η αίτηση

 

Προχωρώντας στην αξιολόγηση που διενεργήθηκε, επί των όσων ο Αιτητής παρέθεσε κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του από τους Καθ' ων η αίτηση, διαφαίνεται ότι ο Λειτουργός εντόπισε και εξέτασε συνολικά δύο ισχυρισμούς:

 

Ο πρώτος αφορούσε στην ταυτότητα, προφίλ και χώρα καταγωγής του Αιτητή, ο οποίος έγινε αποδεκτός από τον Λειτουργό καθώς, ως κρίθηκε, στοιχειοθετήθηκε η αξιοπιστία του.

 

Ο δεύτερος ισχυρισμός του Αιτητή αφορούσε την αναχώρησή του από τη χώρα καταγωγής του, την οποία απέδωσε στο γεγονός ότι ο πατέρας του ήταν ο βασιλιάς του χωριού τους και, μετά τον θάνατό του το 2018, οι θείοι του επιδίωξαν να καταλάβουν τη θέση του. Ο ισχυρισμός αυτός κρίθηκε μη βάσιμος, καθώς, σύμφωνα με την εκτίμηση του Λειτουργού, οι αναφορές του Αιτητή σχετικά με τον διαπληκτισμό του με τους θείους του στερούνταν επαρκών και συγκεκριμένων λεπτομερειών. Ειδικότερα, όταν κλήθηκε να περιγράψει τι ακριβώς συνέβη μεταξύ τους, δεν παρείχε σαφείς πληροφορίες.

 

Περαιτέρω, διαπιστώθηκε αντιφατικότητα στους ισχυρισμούς του, καθότι αρχικά ανέφερε ότι οι θείοι του τον είχαν επισκεφθεί προσωπικά στο σπίτι του στην Onitsha, ενώ στη συνέχεια δήλωσε ότι κατά την επίσκεψή τους εκείνος απουσίαζε και βρήκαν μόνο τη μικρότερη αδελφή του – αντίφαση που δεν αιτιολόγησε ικανοποιητικά (ερυθρό 30/1Χ του δ.φ.).

 

Επιπλέον, ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να προσδιορίσει με ακρίβεια τον χρόνο της επίθεσης που, όπως ισχυρίστηκε, δέχθηκε, δηλώνοντας ότι δεν θυμόταν την ημερομηνία και εκτίμησε ότι έλαβε χώρα πριν από 8–9 χρόνια. Όταν ερωτήθηκε πώς συνάδει αυτό με τον ισχυρισμό ότι ο πατέρας του απεβίωσε το 2018, απάντησε ότι ο θάνατος του πατέρα του επήλθε «πριν από 6 με 9 χρόνια» (ερυθρό 29/1Χ του δ.φ.).

 

Περαιτέρω, η περιγραφή που παρείχε αναφορικά με την επίθεση στο Λάγος κρίθηκε από τον Λειτουργό ως γενική και μη συνεκτική, όπως και η αιτιολόγηση της απόφασής του να μην αναφέρει το περιστατικό στην Αστυνομία (ερυθρό 28/1Χ του δ.φ.).

 

Επιπρόσθετα, ο Αιτητής εμφανίστηκε γενικόλογος ως προς την περιγραφή των καθηκόντων του πατέρα του στη θέση του βασιλιά. Παράλληλα, δεν αιτιολόγησε επαρκώς την αντίφαση μεταξύ του αρχικού ισχυρισμού ότι ο πατέρας του απεβίωσε λόγω ασθένειας και της μετέπειτα αναφοράς του ότι ο θάνατος οφειλόταν σε πρακτικές μαγείας. Οι εξηγήσεις που παρείχε επ’ αυτού ήταν γενικές και ασαφείς, χωρίς να παρουσιάσει συγκεκριμένα στοιχεία που να τεκμηριώνουν την πεποίθησή του ότι οι θείοι του ήταν υπεύθυνοι για τον θάνατο του πατέρα του (ερυθρό 27/1Χ του δ.φ.).

 

Κατόπιν, κατά την αξιολόγηση της εξωτερικής αξιοπιστίας του ισχυρισμού o Λειτουργός ανέτρεξε σε πληροφορίες αναφορικά με την ύπαρξη των πρακτικών μαγείας στη Νιγηρία. Παρ’ όλα αυτά ο ισχυρισμός έτυχε απόρριψης στην ολότητα του εξαιτίας της μη στοιχειοθέτησης της εσωτερικής αξιοπιστίας στους ισχυρισμούς του Αιτητή.

 

Προχωρώντας στην αξιολόγηση κινδύνου του Αιτητή σε περίπτωση επιστροφής του στη Νιγηρία στη βάση του ισχυρισμού περί των προσωπικών του στοιχείων, που αποτελούσε και τον μοναδικό ισχυρισμό που έγινε αποδεκτός, ο Λειτουργός κατέληξε ότι δεν συντρέχουν εύλογοι λόγοι να γίνει αποδεκτό ότι ο Αιτητής σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής και ειδικότερα στην πολιτεία Anambra θα κινδυνεύσει με δίωξη ή με πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης. Παρατέθηκαν σχετικώς πληροφορίες για την κατάσταση ασφαλείας στη Νιγηρία, και ειδικότερα στην πολιτεία Anambra, καταλήγοντας πως με βάση τις πληροφορίες αυτές διαφαίνεται πως στην εν λόγω πολιτεία δεν παρατηρούνται συνθήκες ένοπλων συγκρούσεων. Επισημάνθηκε περαιτέρω αναφορικά με τον Αιτητή ότι επρόκειτο για ενήλικα 30 ετών, μονήρη, χωρίς εξαρτώμενα, με καλό επίπεδο μόρφωσης, υγιή και χωρίς θέματα υγείας ή ευαλωτότητας που διέμενε στην πολιτεία Anambra.

 

Κατά τη Νομική Ανάλυση, ο Λειτουργός έκρινε ότι ο Αιτητής δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις για υπαγωγή στο καθεστώς του πρόσφυγα σύμφωνα με το Άρθρο 1Α 2 της συνθήκης της Γενεύης και του Άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 αφού δεν συνέτρεχαν στο πρόσωπο του Αιτητή τα υποκειμενικά και αντικειμενικά στοιχεία που θα μπορούσαν να στοιχειοθετήσουν βάσιμο και δικαιολογημένο φόβο δίωξης σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του. Όσον αφορά την υπαγωγή του στο καθεστώς της συμπληρωματικής προστασίας, ο Λειτουργός ανέφερε ότι δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις του Άρθρου 19 (2) (α), (β) και (γ) του περί Προσφύγων Νόμου 2000 καθώς ο Αιτητής εάν επέστρεφε στη χώρα καταγωγής του δεν θα αντιμετώπιζε πραγματικό κίνδυνο να υφίστατο θανατική ποινή ή εκτέλεση σύμφωνα με το άρθρο 19 (2) (α) ή να υφίστατο βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία σύμφωνα με το άρθρο 19 (2) (β).  Κρίθηκε περαιτέρω αναφορικά με το άρθρο 19 (2) (γ), ότι ο Αιτητής επιστρέφοντας στη χώρα καταγωγής του και ειδικότερα στην πολιτεία Anambra δεν θα αντιμετώπιζε πραγματικό κίνδυνο να υφίστατο σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου λόγω αδιάκριτής άσκησης βίας σε συνθήκες ένοπλης σύρραξης.

 

Προσέθεσε, τέλος, ο Λειτουργός  ότι η πιθανή επιστροφή του Αιτητή στη χώρα καταγωγής του, λαμβάνοντας υπόψη τις προσωπικές του περιστάσεις και δη την απουσία οποιασδήποτε προσωπικής και πραγματικής απειλής να υποβληθεί σε βασανιστήρια και/ή απάνθρωπη και/ή εξευτελιστική μεταχείριση και/ή τιμωρία κατά την επιστροφή του στη Νιγηρία, δεν αντίκειται στην αρχή της μη επαναπροώθησης και το Άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

 

Στη βάση όλων των ανωτέρω, το αίτημα του Αιτητή για διεθνή προστασία απορρίφθηκε δια της προσβαλλόμενης απόφασης.

 

Η εκτίμηση του Δικαστηρίου

 

Αξιολογώντας λοιπόν  τα όσα έχουν ανωτέρω αναφερθεί υπό το φως και των νομοθετημένων προνοιών και μελετώντας επισταμένως τόσο την Έκθεση/Εισήγηση του Λειτουργού όσο και τους λοιπούς ισχυρισμούς του Αιτητή ως αυτοί παρουσιάστηκαν τόσο κατά την διοικητική διαδικασία όσο και κατά την ενώπιόν μου δικαστική διαδικασία, καταλήγω στα εξής:

Αρχικά συντάσσομαι με την κρίση των Καθ' ων η αίτηση ως προς την αποδοχή του πρώτου ουσιώδους ισχυρισμού τον οποίον και αποδέχομαι λόγω του ότι οι δηλώσεις του Αιτητή κρίνονται ως σαφείς,  δεν προέκυψαν στοιχεία περί του αντιθέτου, ενώ οι δηλώσεις του επιβεβαιώθηκαν και από αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης στις οποίες προσέτρεξε ο Λειτουργός. 

 

Αναφορικά με τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό του Αιτητή ήτοι ότι μετά τον θάνατο του πατέρα του, ο οποίος ήταν βασιλιάς του χωριού τους, οι θείοι του επιδίωξαν να καταλάβουν τη θέση του, συμφωνώ και συντάσσομαι με την ανάλυση στην οποία προχώρησε ο Λειτουργός και τους λόγους για τους οποίους κρίθηκε ως εσωτερικά και εξωτερικά αναξιόπιστος ο ισχυρισμός του (βλ. ερ. 67-65 του δ.φ.). Η αξιολόγηση του Λειτουργού  φρονώ πως είναι  εύλογη και τεκμηριωμένη, καθώς επισημαίνει με σαφήνεια την αστάθεια, την ασάφεια και τις αντιφάσεις που διατρέχουν το σύνολο των ισχυρισμών του Αιτητή σε σχέση με τον φερόμενο φόβο δίωξης.

 

Συγκεκριμένα, εξετάζοντας την εσωτερική συνοχή και αξιοπιστία του δεύτερου ισχυρισμού του Αιτητή, διαπιστώνεται ότι το περιεχόμενό του παρουσιάζει πολλαπλές αντιφάσεις, ελλείψεις και ασάφειες, οι οποίες υπονομεύουν τη συνολική αξιοπιστία του.

 

Πρώτον, όπως ορθά επισημάνθηκε από τον Λειτουργό, οι ισχυρισμοί του αναφορικά με τις απειλές και τις επιθέσεις εκ μέρους των θείων του στερούνται συγκεκριμένων και επαρκώς τεκμηριωμένων λεπτομερειών. Ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να προσδιορίσει με σαφήνεια το είδος, τον χρόνο και τις συνθήκες των περιστατικών, περιοριζόμενος σε γενικές αναφορές, χωρίς να κατονομάσει πρόσωπα ή να αναφέρει τυχόν αυτόπτες μάρτυρες ή υποστηρικτικά στοιχεία.

 

Δεύτερον, η αφήγησή του χαρακτηρίζεται από εσωτερικές αντιφάσεις ως προς κρίσιμα σημεία των γεγονότων. Ειδικότερα, προέκυψε ανακολουθία μεταξύ των δηλώσεών του σχετικά με την επίσκεψη των θείων του (πότε και υπό ποιες συνθήκες έλαβε χώρα, καθώς και ποιον συνάντησαν στο σπίτι), χωρίς ο Αιτητής να δώσει ικανοποιητική εξήγηση για τις ασυμφωνίες αυτές.

 

Τρίτον, η χρονική αλληλουχία των γεγονότων που περιέγραψε είναι ασαφής και αλληλοαναιρούμενη. Ο Αιτητής δήλωσε ότι οι απειλές και οι απόπειρες σε βάρος του ξεκίνησαν περί το 2014, ενώ ο θάνατος του πατέρα του – που φέρεται να αποτέλεσε το έναυσμα των γεγονότων – τοποθετήθηκε στο 2018. Όταν κλήθηκε να εξηγήσει αυτή την αναντιστοιχία, έδωσε νέα χρονικά διαστήματα («πριν από 6–9 χρόνια»), χωρίς συνέπεια ή λογική συνέχεια.

 

Τέταρτον, η περιγραφή της υποτιθέμενης επίθεσης στο Λάγος κρίνεται γενική, χωρίς ουσιαστικά αποδεικτικά ή περιγραφικά στοιχεία. Ο Αιτητής δεν ανέφερε πού ακριβώς συνέβη, ποια μέτρα έλαβε μετά, ούτε αν αναζήτησε ιατρική βοήθεια ή μάρτυρες, ενώ παραδέχθηκε ότι δεν κατήγγειλε το περιστατικό στις Αρχές, γεγονός που αποδυναμώνει περαιτέρω τον ισχυρισμό του.

 

Πέμπτον, η αντίφαση ως προς τα αίτια θανάτου του πατέρα του είναι ουσιώδης. Αρχικά δήλωσε ότι ο πατέρας του απεβίωσε λόγω ασθένειας, ενώ μεταγενέστερα ισχυρίστηκε ότι ο θάνατος οφειλόταν σε «μαγικά μέσα» που απέστειλαν οι θείοι του. Ούτε αιτιολόγησε επαρκώς την αλλαγή αυτή, ούτε προσκόμισε συγκεκριμένες πληροφορίες για να στηρίξει την εκδοχή περί μαγείας. Η ασυνέπεια αυτή κρίνεται σημαντική, καθώς σχετίζεται με τον πυρήνα του αφηγήματός του (το κίνητρο των θείων και την αλληλουχία των γεγονότων).

 

Έκτον, οι απαντήσεις του Αιτητή αναφορικά με τα καθήκοντα του πατέρα του ως “βασιλιά” ήταν γενικόλογες και αόριστες, χωρίς να προσδιορίζει το είδος της εξουσίας ή την κοινωνική του θέση στην κοινότητα, γεγονός που δημιουργεί αμφιβολίες ως προς τη ρεαλιστικότητα και τη βάση του ισχυρισμού του ότι αποτελούσε διάδοχο σε «θρόνο».

 

Τέλος, η γενική συμπεριφορά και ο τρόπος απόκρισης του Αιτητή κατά τη συνέντευξη, όπως αποτυπώνονται στα πρακτικά, υποδηλώνουν έλλειψη συνέπειας και εσωτερικής συνοχής ως προς τα κεντρικά σημεία του ισχυρισμού του.

 

Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, σε συνδυασμό με την ήδη καταγεγραμμένη ασάφεια και ανακολουθία των δηλώσεών του, κρίνω ότι η κρίση του Λειτουργού περί αναξιοπιστίας του εν λόγω ισχυρισμού είναι ορθή και απολύτως αιτιολογημένη.

 

Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, το Δικαστήριο διεξήγαγε ανεξάρτητη έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης αναφορικά με την παραδοσιακή θρησκεία και πρακτικές από την οποία προέκυψαν τα ακόλουθα:

 

·                Σε  έκθεση της EASO (νυν EUAA)  του 2017 αναφέρεται ότι οι παραδοσιακοί αρχηγοί κατέχουν σημαντική εξουσία στις κοινότητές τους, ιδιαίτερα σε περιοχές όπου η παρουσία του κρατικού μηχανισμού είναι περιορισμένη, όπως σε περιοχές που απειλούνται από τη Boko Haram. Συχνά ζητείται η συμβουλή τους για την επίλυση διαφορών που σχετίζονται με κληρονομικά, γάμους και εδαφικές διαφορές, κυρίως στο νότο, αν και δεν ασχολούνται με ποινικές υποθέσεις. Ωστόσο, η επιρροή τους φαίνεται να φθίνει, ιδίως στο βορρά, όπου τα Salafist κινήματα προσπαθούν να αποσταθεροποιήσουν τις παραδοσιακές αρχές.[6]

 

·                Όταν η θέση του παραδοσιακού αρχηγού σε μια κοινότητα είναι κενή, συνήθως υπάρχει έντονος ανταγωνισμός για την κατάληψή της μεταξύ των προσώπων που πληρούν τα κριτήρια. Έχει αναφερθεί ότι αυτές οι θέσεις δίνονται ακόμη και σε άτομα που θεωρούνται από πολλούς ακατάλληλα για τέτοια αξιώματα, επειδή ήταν πρόθυμα να πληρώσουν – κάτι που προκαλεί πολλές συζητήσεις στη Νιγηρία.

 

·                Σε κοινότητες όπου οι αρχηγικές θέσεις είναι με κάποιο τρόπο κληρονομικές, είναι πολύ ασυνήθιστο να προκύψει πρόβλημα από την άρνηση αποδοχής ενός τέτοιου τίτλου. Πρώτον, είναι σπάνιο να αρνηθεί κάποιος έναν τίτλο, καθώς αυτό σημαίνει άρνηση εξουσίας, κύρους, και σεβασμού· δεύτερον, αν κάποιος αρνηθεί, π.χ. για θρησκευτικούς λόγους, γενικά θα υπάρχουν αρκετοί άλλοι που είναι τόσο κατάλληλοι όσο και πρόθυμοι να αναλάβουν τη θέση. Σύμφωνα με συνομιλητές της αποστολής συλλογής πληροφοριών του OFPRA, η συμμετοχή στην Ogboni είναι κληρονομική και μεταβιβάζεται στον πρωτότοκο γιο ή κόρη, οι οποίοι συμμετέχουν εθελοντικά, ακόμη και αν είναι Χριστιανοί – αν και αναφέρθηκε ότι είναι δύσκολο να αποσυρθεί κανείς, καθώς «είναι φυσιολογικό, είναι το πεπρωμένο μου».[7]

 

·                Όσο για την ύπαρξη της πίστης στις πρακτικές μαγείας «[π]ριν από την εισαγωγή του Ισλάμ και του Χριστιανισμού, ο πληθυσμός της σημερινής Νιγηρίας ακολουθούσε - και μερικοί εξακολουθούν να ακολουθούν - διάφορες ιθαγενείς (ή παραδοσιακές) θρησκείες» οι οποίες ναι μεν διαφέρουν ανάλογα με την κοινότητα αλλά μοιράζονται και κάποια κοινά χαρακτηριστικά. Οι περισσότερες από αυτές αναγνωρίζουν περισσότερους από έναν θεούς και πιστεύουν σε υπερφυσικές δυνάμεις, όπως είναι τα πνεύματα. Η ίδια έκθεση συνεχίζει αναφέροντας πως οι πνευματικοί αρχηγοί αυτών των παραδοσιακών θρησκειών είναι διαμεσολαβητές με τον αθέατο κόσμο και παρέχουν θεραπείες τόσο με την έννοια της θεραπείας από ασθένειες όσο και με την μορφή τελετουργιών και φυλαχτών για προστασία από επιβλαβείς επιθέσεις από υπερφυσικές δυνάμεις. Η ιθαγενής θρησκευτική πρακτική συχνά λαμβάνει τη μορφή τελετουργιών, οι οποίες στη Νιγηρία αποκαλούνται συχνά «juju», σημειώνεται δε πως τόσο οι πνευματικοί ηγέτες όσο και άλλα άτομα με εξουσία μπορεί να είναι οργανωμένα σε μυστικές οργανώσεις. Οι οργανώσεις αυτές, παρόλο που είναι γνωστές στο κοινό, θεωρούνται μυστικές με την έννοια ότι το να μιλά κανείς ανοιχτά για όσα συμβαίνουν μέσα σε αυτές θεωρείται ταμπού για κάποιον που δεν συμμετέχει. Πολλοί χριστιανοί και μουσουλμάνοι πνευματικοί ηγέτες έχουν απορρίψει οποιαδήποτε πρακτική «juju» ως αντίθετη προς την ορθή θρησκευτική πρακτική και ως αποτέλεσμα παγανιστικών και ειδωλολατρικών επιρροών. Ωστόσο, πολλοί συνδυάζουν τις χριστιανικές ή ισλαμικές πρακτικές με την παραδοσιακή θρησκεία, «κάτι που μπορεί να ερμηνευτεί ως μια μορφή κάλυψης κινδύνου», αποσκοπώντας στη διασφάλιση της δικής τους και της ευημερίας της οικογένειάς τους.[8]

      

Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω στοιχεία από αξιόπιστες εξωτερικές πηγές, το Δικαστήριο κρίνει ότι ο δεύτερος ουσιώδης ισχυρισμός του Αιτητή δεν τυγχάνει εξωτερικά αξιόπιστος. Παρότι οι παραδοσιακοί αρχηγοί στη Νιγηρία διατηρούν σε ορισμένες κοινότητες κοινωνικό κύρος, η εξουσία τους είναι κυρίως συμβουλευτική και δεν συνδέεται με πρακτικές βίας ή θανατηφόρες συγκρούσεις διαδοχής. Επιπλέον, η άρνηση αποδοχής ενός τίτλου δεν προκαλεί εχθρότητα ή απειλές, ενώ οι αναφορές σε «μαγικές πρακτικές» εντάσσονται στο πεδίο λαϊκών δοξασιών και δεν τεκμηριώνουν πραγματικό κίνδυνο ζωής. Ως εκ τούτου, ο ισχυρισμός του Αιτητή περί απόπειρας δολοφονίας εκ μέρους των θείων του για λόγους διαδοχής δεν ενισχύεται από τις εξωτερικές πηγές και κρίνεται εξωτερικά μη πειστικός. 

 

Ενόψει των πιο πάνω ο δεύτερος ουσιώδης ισχυρισμός του Αιτητή απορρίπτεται ως εσωτερικά και εξωτερικά αναξιόπιστος.

 

Υπό το φως των προλεχθέντων και των ισχυρισμών του Αιτητή που έχουν γίνει αποδεκτοί από το παρόν Δικαστήριο, κρίνω ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του Αιτητή στο καθεστώς του πρόσφυγα, καθώς δεν διαπιστώνονται δείκτες κινδύνου έναντι της ζωής του, σε περίπτωση επιστροφής του στη Νιγηρία, ιδιαιτέρως υπό τον ορισμό και προϋποθέσεις του προφίλ του πρόσφυγα, άρθρο 1Α της Συνθήκης της Γενεύης και άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Ειδικότερα,  καθώς ο συνδεόμενος με τον εκπεφρασμένο φόβο του Αιτητή ισχυρισμός απορρίφθηκε ως μη αξιόπιστος, ο συναφώς εκπεφρασμένος φόβος του δεν κρίθηκε βάσιμος και δικαιολογημένος.

 

Ως εκ τούτου, απομένει να εξεταστεί το κατά πόσο υπάρχει δυνατότητα να υπαχθεί ο Αιτητής στο καθεστώς της επικουρικής προστασίας, ή αλλιώς συμπληρωματικής προστασίας, ως αυτό καθορίζεται στην εθνική μας νομοθεσία. Ειδικότερα, το άρθρο 19(1) του περί Προσφύγων Νόμου διαλαμβάνει ότι: 

 

«19.-(1) Ο Προϊστάμενος, με απόφασή του αναγνωρίζει καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, σε οποιοδήποτε αιτητή, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε αιτητή του οποίου η αίτηση σαφώς δεν βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής».

 

Ο ορισμός της «σοβαρής» ή «σοβαρής και αδικαιολόγητης βλάβης» καλύπτει δυνάμει του άρθρου 19(2) εξαντλητικά, τρεις διαφορετικές καταστάσεις, ήτοι :

 

(α) θανατική ποινή ή εκτέλεση, ή

 

(β) βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία του αιτητή στη χώρα καταγωγής του, ή

 

(γ) σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης.

 

Έχοντας υπόψη τις περιστάσεις που διαλαμβάνονται στην υπό κρίση υπόθεση, ο Αιτητής δεν μπορεί να ενταχθεί στα υπό (α) και (β) ανωτέρω εδάφια. Εξέτασης συνεπώς χρήζει το εδάφιο (γ) του άρθρου 19(2).

 

Ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν αναφορικά με την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης επεσήμανε στην απόφαση του CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland[9] ότι συνιστούν:

 

«(...) μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C‑285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.» 

(βλ. σκέψη 43 της απόφασης)

 

Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην απόφασή του Sufi and Elmι,[10] αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.

 

Περαιτέρω, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ στην υπόθεση Meki Elgafaji, Noor Elgafaji ν Staatssecretaris van Justitie[11]: 

 

 «33. Αντιθέτως, η κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας βλάβη, καθόσον συνίσταται σε «σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας» του αιτούντος, αναφέρεται σε ένα γενικότερο κίνδυνο βλάβης.

 

34.  Συγκεκριμένα, η βλάβη αυτή αφορά, ευρύτερα, «απειλή [.]κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας» αμάχου και όχι συγκεκριμένες πράξεις βίας. Επιπροσθέτως, η απειλή αυτή είναι συμφυής με μια γενική κατάσταση «διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης». Τέλος, η βία από την οποία προέρχεται η εν λόγω απειλή χαρακτηρίζεται ως «αδιακρίτως» ασκούμενη, όρος που σημαίνει ότι μπορεί να επεκταθεί σε άτομα ανεξαρτήτως των προσωπικών περιστάσεών τους.

 

35.  Στο πλαίσιο αυτό, ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας.

 

36. Η ερμηνεία αυτή, η οποία δύναται να διασφαλίσει ένα αυτοτελές πεδίο εφαρμογής στο άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, δεν αναιρείται  από το γράμμα της εικοστής έκτης αιτιολογικής σκέψης, κατά το οποίο «οι κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται εν γένει ο πληθυσμός ή τμήμα του πληθυσμού μιας χώρας δεν συνιστούν συνήθως, αυτοί καθαυτοί, προσωπική απειλή που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως σοβαρή βλάβη».

 

37. Συγκεκριμένα, μολονότι η αιτιολογική αυτή σκέψη σημαίνει ότι η απλή αντικειμενική διαπίστωση κινδύνου απορρέοντος από τη γενική κατάσταση μιας χώρας δεν αρκεί, καταρχήν, για να γίνει δεκτό ότι οι προϋποθέσεις του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, συντρέχουν ως προς συγκεκριμένο πρόσωπο, εντούτοις, καθόσον η αιτιολογική αυτή σκέψη χρησιμοποιεί τον όρο «συνήθως», αναγνωρίζει το ενδεχόμενο υπάρξεως μιας εξαιρετικής καταστάσεως, χαρακτηριζομένης από έναν τόσο υψηλό βαθμό κινδύνου, ώστε να υπάρχουν σοβαροί λόγοι να εκτιμάται ότι το πρόσωπο αυτό θα εκτεθεί ατομικώς στον επίμαχο κίνδυνο.

 

38. Ο εξαιρετικός χαρακτήρας της καταστάσεως αυτής επιρρωννύεται, επίσης, από το γεγονός ότι η οικεία προστασία είναι επικουρική, καθώς και από την οικονομία του άρθρου 15 της οδηγίας, καθόσον η βλάβη, της οποίας τον ορισμό δίνει το άρθρο αυτό υπό τα στοιχεία α΄ και β΄, πρέπει να εξατομικεύεται σαφώς. Μολονότι είναι αληθές ότι στοιχεία που αφορούν το σύνολο του πληθυσμού αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την εφαρμογή του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, υπό την έννοια ότι σε περίπτωση διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης ο ενδιαφερόμενος, όπως και άλλα πρόσωπα, εντάσσεται στον κύκλο των δυνητικών θυμάτων μιας αδιακρίτως ασκούμενης βίας, εντούτοις, η ερμηνεία της εν λόγω διατάξεως πρέπει να γίνεται λαμβανομένου υπόψη του συστήματος στο οποίο εντάσσεται, δηλαδή σε σχέση με τις λοιπές δύο περιπτώσεις που προβλέπει το άρθρο 15 και, επομένως, να ερμηνεύεται σε στενή συνάρτηση με την εξατομίκευση αυτή.

 

39. Συναφώς, πρέπει να διευκρινισθεί ότι όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας.».

 

Στη βάση της ως άνω νομολογίας, προς τον σκοπό εξέτασης των προϋποθέσεων που διαλαμβάνει το άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, ως αυτός ενσωματώνει το άρθρο 15(γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ[12] και λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει παρέλθει μεγάλο χρονικό διάστημα από την πρωτοβάθμια εξέταση της αίτησης του Αιτητή, προχώρησα σε έρευνα σε διεθνείς πηγές πληροφόρησης αναφορικά με την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στον τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή, ήτοι την πολιτεία Anambra, όπου ευλόγως αναμένεται ότι θα επιστρέψει, από την οποία προέκυψαν τα ακόλουθα:  

 

·                Ως προς τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας σύμφωνα με το διαδραστικό χάρτη του RULAC (Rule of Law in Armed Conflict) της Ακαδημίας της Γενεύης, η Νιγηρία εμπλέκεται σε δύο παράλληλες μη διεθνείς ένοπλες συγκρούσεις κατά των μη κρατικών ένοπλων ομάδων Boko Haram και Ισλαμικού Κράτους (Islamic State in West Africa Province/ISWAP). Επιπλέον, υπάρχει μια μη διεθνής ένοπλη σύγκρουση μεταξύ του Ισλαμικού Κράτους (ISWAP) και της Boko Haram. Από το 2014, η πολυεθνική ομάδα που δημιουργήθηκε (Multinational Joint Task Force) - η οποία περιλαμβάνει στρατεύματα από το Καμερούν, το Τσαντ, το Νίγηρα, το Μπενίν και τη Νιγηρία- έχει παρέμβει προς υποστήριξη της νιγηριανής κυβέρνησης, αφήνοντας έτσι αμετάβλητο τον χαρακτηρισμό της κατάστασης ως μη διεθνούς.[13]

 

·                Σύμφωνα με την 2024 έκθεση του Nigeria Watch, «το 2024, περίπου το 75% των θανάτων από βίαια περιστατικά στη Νιγηρία σημειώθηκαν στον Βορρά. Αυτό το υψηλό ποσοστό αποδόθηκε κυρίως στην ανταρσία, τη ληστεία στην ύπαιθρο και τις αντιστασιακές επιχειρήσεις από τις κυβερνητικές δυνάμεις, ενώ ο Νότος επηρεάστηκε κυρίως από την εγκληματικότητα, τις διεκδικήσεις υπέρ της Biafra και τα κοινοτικά ζητήματα.» 

 

·                Αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας στις νοτιοανατολικές πολιτείες, μία εκ των οποίων και η πολιτεία Anambra, το 2023, οι κύριοι παράγοντες που ενεπλάκησαν σε εντάσεις ήταν οι «αποσχιστικές φατρίες»,  ή η Ομάδα Αυτοχθόνων του Biafra (Indigenous People of Biafra - IPOB) και το Ανατολικό Δίκτυο Ασφαλείας (Eastern Security Network - ESN).[14]

 

·                Περαιτέρω,  όπως αναφέρεται στην έκθεση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών αναφορικά με τις εξελίξεις στην Δυτική Αφρική και την περιοχή Σάχελ κατά την χρονική περίοδο Δεκεμβρίου 2024 - Μαρτίου 2025, «[β]άσει δεδομένων από το Armed Conflict Location and Event Data Project, οι δραστηριότητες των ενόπλων, που αρχικά ήταν συγκεντρωμένες στη βορειοανατολική Νιγηρία, έχουν μετατοπιστεί ολοένα και περισσότερο προς τις βορειοδυτικές και ορισμένες νότιες περιοχές της χώρας.[15]

 

·                Σύμφωνα με τα πρόσφατα δεδομένα της βάσης δεδομένων ACLED  (The  Armed  Conflict  Location  &  Event  Data  Project ) , κατά το  τελευταίο έτος (με ημερομηνία τελευταίας ενημέρωσης την 19.09.2025), στην πολιτεία Enugu, καταγράφηκαν 120 περιστατικά πολιτικής βίας ("Political violence", που περιλαμβάνει περιστατικά βίας κατά αμάχων, εκρήξεις/ απομακρυσμένη βία, μάχες, εξεγέρσεις και διαμαρτυρίες), από τα οποία προκλήθηκαν 198 θάνατοι.[16] Σημειώνεται πως ο εκτιμώμενος πληθυσμός για την πολιτεία Anambra το 2022 ανήλθε σε 5,953,500 κατοίκους.[17]

 

Αποτιμώντας τα προαναφερόμενα δεδομένα, δεν καταδεικνύεται εύλογη πιθανότητα ο Αιτητής να αντιμετωπίσει κατά την επιστροφή του κίνδυνο σοβαρής βλάβης, στον τελευταίο τόπο διαμονής του και ως εκ τούτου δεν διατρέχει κίνδυνο εξαιτίας και μόνο της παρουσίας του στην περιοχή.  Εξετάζοντας περαιτέρω τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή, παρατηρώ ότι αυτός είναι άντρας, υγιής, μορφωμένος, πλήρως ικανός προς εργασία και με προηγούμενη εργασιακή εμπειρία στη χώρα καταγωγής του, χωρίς στοιχεία ευαλωτότητας. Ο Αιτητής δεν έχει θέσει οποιαδήποτε ατομικά χαρακτηριστικά στην ενώπιον μου δικαστική διαδικασία, που να υποδηλώνουν ότι μπορεί να έχει τεθεί με οποιονδήποτε τρόπο σε δυσμενή θέση ή σε κίνδυνο δίωξης ή βλάβης.

 

 

 

ΚΑΤΑΛΗΞΗ

 

Λαμβάνοντας υπόψη τα όσα ανωτέρω αναπτύχθηκαν, είναι η κατάληξή μου ότι ορθώς κρίθηκε και επί της ουσίας ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποδείξει βάσιμο φόβο δίωξης για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων και, περαιτέρω, ορθώς θεωρήθηκε ότι δεν κατάφερε να τεκμηριώσει ότι υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη, ως αμφότερες αυτές οι έννοιες ορίζονται από την οικεία νομοθεσία (άρθρα 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου).

 

Καταληκτικά, λαμβάνω υπόψη μου ότι η χώρα καταγωγής του Αιτητή (Νιγηρία), συμπεριλαμβάνεται στις χώρες που έχουν ορισθεί ως ασφαλείς χώρες ιθαγένειας σύμφωνα και με το πιο πρόσφατο Διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών ημερ. 30.05.2025 (Κ.Δ.Π. 145/2025), χωρίς εν προκειμένω ο Αιτητής να προβάλει οποιουσδήποτε ισχυρισμούς ή στοιχεία που αφορούν προσωπικά στον ίδιο και οι οποίοι να ανατρέπουν το τεκμήριο περί ασφαλούς χώρας καταγωγής. Ο κατάλογος των ασφαλών χωρών ιθαγένειας καθορίζεται από τον Υπουργό Εσωτερικών όταν ικανοποιηθεί βάσει της νομικής κατάστασης, της εφαρμογής του δικαίου στο πλαίσιο δημοκρατικού συστήματος και των γενικών πολιτικών συνθηκών ότι στις οριζόμενες χώρες, γενικά και μόνιμα, δεν υφίστανται πράξεις δίωξης σύμφωνα με το άρθρο 3Γ του περί Προσφύγων Νόμου, ούτε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία, ούτε απειλή η οποία προκύπτει από την χρήση αδιάκριτης βίας σε κατάσταση διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης.

 

Με βάση το σύνολο των ενώπιον μου δεδομένων, όπως έχω αναλύσει ανωτέρω, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται, με €1000 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.

 

 

 

Ε. Ρήγα,  Δ.Δ.Δ.Δ.Π.