ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθ. Αρ.: 4689/23

15 Οκτωβρίου, 2025

[Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, ΔΔΔΔΠ.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ

 J. N.  

Αιτητής

-και-

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου

Καθ' ων η Αίτηση

 

Χρ. Παφίτη (κα), για Ελ. Μυριάνθους (κα), Δικηγόρος για τον Αιτητή

Κ. Χρυσοστόμου (κα), για Ν. Κουρσάρη (κο), Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση

 

ΑΠΟΦΑΣΗ

 

Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π:  Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση των Καθ' ων η Αίτηση, ημερομηνίας 01/11/2023, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα του για διεθνή προστασία ως άκυρη, αντισυνταγματική, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος.

 

Τα ουσιώδη γεγονότα της παρούσας υπόθεσης, ως έχουν τεθεί στην Ένσταση των Καθ' ων η Αίτηση, έχουν ως ακολούθως:

 

Ο Αιτητής είναι υπήκοος Καμερούν και εισήλθε παράνομα στην Κυπριακή Δημοκρατία. Στις 12/10/2018 υπέβαλε αίτηση για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας.

 

Στις 05/10/2023 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του Αιτητή ενώπιον αρμόδιου λειτουργού της Υπηρεσίας Ασύλου προς εξέταση του αιτήματος του για διεθνή προστασία. Μετά την δεύτερη συνέντευξη, ο αρμόδιος λειτουργός ετοίμασε Έκθεση-Εισήγηση ημερ.  23/10/2023 προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου. Εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών ως ο Νόμος ορίζει,  λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου, ενέκρινε για λογαριασμό του Προϊσταμένου  την ανωτέρω εισήγηση την 01/11/2023 και απέρριψε την αίτηση για διεθνή προστασία.

 

Στις 21/11/2023 ετοιμάστηκε επιστολή ενημέρωσης του Αιτητή για την απόφαση του Προϊστάμενου της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία του επιδόθηκε δια χειρός αυθημερόν.

 

Στις 14/12/2023 καταχωρήθηκε η υπό κρίση προσφυγή στο Δικαστήριο.

 

Ο Αιτητής δια της γραπτής αγόρευσης της ευπαίδευτης συνηγόρου του, προώθησε τους ακόλουθους λόγους ακύρωσης: (α) η προσβαλλόμενη πράξη έχει ληφθεί χωρίς να διεξαχθεί η δέουσα έρευνα και/ή χωρίς να ληφθούν υπόψη όλα τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης, (β) η προσβαλλόμενη πράξη ελήφθη και/ή υπογράφεται από αναρμόδιο πρόσωπο και/ή από πρόσωπο το οποίο δεν έλαβε την απαιτούμενη εξουσιοδότηση (γ) η πράξη και/ή απόφαση των Καθ΄ ων η Αίτηση στερείται επαρκούς και/ή δέουσας αιτιολογίας και/ή είναι ελλιπής και/ή στηρίζεται σε εσφαλμένη αιτιολογία και (δ) η προσβαλλόμενη πράξη έχει ληφθεί τελώντας υπό πλάνη περί τα πράγματα.

 

Ο ευπαίδευτος συνήγορος των Καθ' ων η Αίτηση αντικρούοντας τους ισχυρισμούς, υπέβαλε δια της γραπτής αγόρευσής του ότι η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε ορθά και νόμιμα, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του Συντάγματος και των Νόμων, κατόπιν δέουσας έρευνας και σωστής ενάσκησης των εξουσιών που δίνει ο Νόμος στους Καθ' ων η αίτηση, αφού λήφθηκαν υπόψη όλα τα σχετικά γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης, είναι δε επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένη, ενώ ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποσείσει το βάρος της απόδειξης που της αναλογεί. Ως εκ τούτου εισηγήθηκε όπως απορριφθεί η παρούσα προσφυγή και επικυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση.

 

Κατά το στάδιο των διευκρινίσεων της παρούσας υπόθεσης στις 19/06/2025, ο συνήγορος του Αιτητή ζήτησε να διατηρηθούν μόνο οι ισχυρισμοί περί ακύρωσης της προσβαλλόμενης λόγω έλλειψης δέουσας έρευνας και αιτιολογίας και απέσυρε τους λοιπούς νομικούς ισχυρισμούς.

 

Δεδομένου του περιορισμού της υπό εξέταση προσφυγής στην έλλειψη δέουσας και αιτιολογίας και λαμβάνοντας υπόψιν ότι σύμφωνα με τον περί Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμο του 2018 (Ν. 73(Ι)/2018), το Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας έχει την εξουσία να εξετάσει την παρούσα υπόθεση και επί της ουσίας και όχι μόνο ως ακυρωτικό Δικαστήριο, προχωρώ στην εξέταση της επίδικης απόφασης σε συνάρτηση με τα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης, όπως προκύπτουν από τον διοικητικό φάκελο της υπόθεσης.

 

Περί τούτου, κρίνω σκόπιμη την παράθεση αρχικά των ισχυρισμών της Αιτήτριας ως αυτοί προβλήθηκαν καθ' όλη τη διαδικασία εξέτασης του αιτήματός της και οι οποίοι συμπεριλαμβάνονται στο περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου.

 

Κατά το στάδιο υποβολής της αίτησης διεθνούς προστασίας ο Αιτητής  κλήθηκε να καταγράψει τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του και τους λόγους για τους οποίους δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτήν. Συγκεκριμένα, ισχυρίστηκε ότι εγκατέλειψε το Καμερούν λόγω του ότι η μητέρα του σκοτώθηκε μπροστά στα μάτια του και ο στρατός τον διώκει ως καταζητούμενο πρόσωπο.

 

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης του για διεθνή προστασία, ο Αιτητής δήλωσε ότι ότι γεννήθηκε στην πόλη Kumba, που βρίσκεται στην Βορειοδυτική Επαρχία του Καμερούν, και μεγάλωσε στο χωριό του Bekora Barombi, το οποίο βρίσκεται στην περιοχή Ekondo Titi της Νοτιοδυτικής Επαρχίας του Καμερούν, που αποτελεί και τον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής του. Περαιτέρω, είναι Χριστιανός (πεντηκοστιανός) και είναι μέλος της εθνοτικής ομάδας Barombi. Αναφορικά με την οικογένειά του, ο Αιτητής ανέφερε ότι η μητέρα του σκοτώθηκε στις 02/10/2017 από παράπλευρα πυρά (τυχαία σφαίρα), ενώ ο πατέρας του βρίσκεται στη φυλακή στην Yaoundé από τον Ιούλιο του 2017. Επίσης, έχει μία αδελφή που βρίσκεται στη Νιγηρία. Επιπρόσθετα, ο ίδιος έχει μία κόρη, η οποία γεννήθηκε στις 27/10/2008 και ζει με τη μητέρα της στην Yaoundé.  Όσον αφορά την υγεία του, δήλωσε ότι διαγνώστηκε στην Κύπρο το 2018 θετικός στον HIV και στην ηπατίτιδα. Τέλος, σχετικά με την εκπαίδευσή του, ανέφερε παρακολούθησε μαθήματα για 5 χρόνια στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ενώ σε σχέση με την εργασιακή του εμπειρία ανέφερε ότι διατηρούσε εμπορική δραστηριότητα, καθώς πουλούσε ρούχα, παπούτσια και άλλα είδη.

 

Ερωτηθείς σχετικά με τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του, ο Αιτητής κατά το στάδιο της ελεύθερης αφήγησης ανέφερε ότι αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το Καμερούν λόγω των γεγονότων που διαδραματίστηκαν την 01/10/2017, όταν ξεκίνησαν διαδηλώσεις από τον αγγλόφωνο πληθυσμό στο Νότιο Καμερούν, με σκοπό την ανεξαρτητοποίηση από το γαλλόφωνο τμήμα της χώρας. Όπως ισχυρίστηκε, αν και ο ίδιος δεν συμμετείχε στις διαδηλώσεις, η κατάσταση κλιμακώθηκε όταν το κράτος έστειλε στρατό και αστυνομία στις περιοχές των διαδηλώσεων, με αποτέλεσμα να υπάρξουν βίαιες συγκρούσεις.

 

Ο Αιτητής δήλωσε πως στις 02/10/2017, στην περιοχή του χωριού του, ξέσπασαν συγκρούσεις μεταξύ νεαρών κατοίκων και των δυνάμεων ασφαλείας, με χρήση δακρυγόνων και πυροβολισμών, με αποτέλεσμα η μητέρα του, που βρισκόταν στην κουζίνα του σπιτιού τους, να τραυματιστεί θανάσιμα από σφαίρα στο στήθος. Ο ίδιος δήλωσε πως κατέφυγε στο δάσος για να προστατευτεί και ενημερώθηκε για τον θάνατο της μητέρας του από άλλους χωριανούς.

 

Στη συνέχεια, ανέφερε ότι με τη βοήθεια φίλων φόρτωσε το σώμα της μητέρας του σε ένα φορτηγό και την μετέφερε στο αστυνομικό τμήμα (χωροφυλακή) στο Lobe Este, συνοδευόμενος από άλλους συγγενείς θυμάτων. Εκεί, όπως είπε, αντί να τύχουν στήριξης ή κάποιας εξήγησης, συνελήφθησαν, ξυλοκοπήθηκαν βάναυσα και κρατήθηκαν σε ένα μικρό κελί χωρίς επαρκή χώρο ούτε για να σταθούν. Περιέγραψε ότι τους ανάγκασαν να κοιτούν τον ήλιο και ότι τους χτυπούσαν αν γύριζαν το βλέμμα τους, ενώ η ιατρική περίθαλψη που τους παρασχέθηκε ήταν πρόχειρη και ανεπαρκής, καθώς, όπως χαρακτηριστικά περιέγραψε,  17 άτομα έλαβαν θεραπεία από μόλις 5 ενέσεις.

 

Ο Αιτητής συνέχισε λέγοντας πως το ίδιο βράδυ, κάποιοι ντόπιοι νέοι επιτέθηκαν στο αστυνομικό τμήμα, απελευθέρωσαν τους κρατούμενους και τον μετέφεραν τραυματισμένο πίσω στο χωριό. Οι αρχές έκτοτε φέρεται να τον ανακήρυξαν καταζητούμενο, δημοσιεύοντας το όνομά του και τη φωτογραφία του.

 

Φοβούμενος για τη ζωή του βρήκε καταφύγιο μέσω ενός φίλου του πατέρα του στο χωριό Bonge, και από εκεί μεταφέρθηκε με τη βοήθεια ενός ιερέα στην πόλη Buea, όπου ο ιερέας του εξασφάλισε έγγραφα με σκοπό να φύγει από τη χώρα. Όπως δήλωσε, ο μόνος ασφαλής προορισμός εκείνη τη στιγμή ήταν η Νιγηρία. Ο Αιτητής σημείωσε ότι έμεινε κάποιο χρονικό διάστημα στη Νιγηρία, όμως ισχυρίστηκε ότι και εκεί υπήρχε καταδίωξη από τις αρχές του Καμερούν, οι οποίες συνέχιζαν να συλλαμβάνουν αντιφρονούντες ακόμη και στο εξωτερικό.

 

Σε ερώτηση σχετικά με το τι μπορεί να του συμβεί αν επιστρέψει στο Καμερούν, απάντησε ότι δεν γνωρίζει με βεβαιότητα τι τον περιμένει, αλλά φοβάται ότι, αν η κυβέρνηση παραμένει η ίδια, ενδέχεται να συλληφθεί, καθώς είχε ήδη κηρυχθεί καταζητούμενος πριν φύγει.

 

Κατά το στάδιο των διευκρινίσεων που ακολούθησε δόθηκε η ευκαιρία στον Αιτητή μέσω πρόσθετων ερωτήσεων να αποσαφηνίσει τα κρίσιμα γεγονότα της αφήγησής του και να εμπλουτίσει την επιχειρηματολογία του γύρω από αυτά.  Στις ερωτήσεις που του τέθηκαν ο Αιτητής επανέλαβε σε μεγάλο βαθμό τα όσα ανέπτυξε προηγουμένως, προσθέτοντας πιο λεπτομερείς πληροφορίες στα σημεία που ο λειτουργός έκρινε ότι χρειάζονταν διαλεύκανση.

 

Κατόπιν, του επισημάνθηκαν αντιφάσεις σχετικά με τις ημερομηνίες και τις τοποθεσίες διαμονής του καθώς και τον χρόνο αναχώρησης του από τη χώρα, καθώς από την μια δήλωσε ότι έφυγε τον Σεπτέμβριο του 2018 από το Idenau (πλησίον της Limbe), ενώ πιο πριν είχε αναφέρει πως έφυγε από την Buea τον Νοέμβριο του 2017. Ο ίδιος απάντησε ότι πρώτα πήγε στη Buea, αλλά μετά μεταφέρθηκε και κρύφτηκε στο Idenau, και ισχυρίστηκε πως δεν του είχε ζητηθεί αρχικά να δώσει πλήρη χρονολογική σειρά γεγονότων. Επίσης, αναφορικά με το ότι κηρύχθηκε καταζητούμενος, ο Αιτητής ανέφερε ότι ο στρατός δημοσίευσε τα ονόματα και τις φωτογραφίες όσων απέδρασαν από την φυλακή στα μέσα ενημέρωσης, και ότι οποιοσδήποτε τους έβλεπε, είχε εντολή να τους συλλάβει. Όπως δήλωσε, αυτό συνέβη τον Οκτώβριο του 2017, αμέσως μετά τη διαπίστωση της απόδρασής τους. Περαιτέρω, όσον αφορά στον ισχυρισμό του ότι εκδόθηκε διαβατήριο ενώ ήταν καταζητούμενος, ο Αιτητής δήλωσε πως όλα τα έγγραφα εκδόθηκαν μέσω του ιερέα με νέες πληροφορίες και ψευδή ταυτότητα, και ότι δεν χρησιμοποιήθηκαν τα πραγματικά του στοιχεία.

 

Εν συνεχεία, ο Αιτητής κλήθηκε να δώσει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση της υγείας του. Ο Αιτητής ανέφερε ότι διαγνώστηκε θετικός στον HIV και την ηπατίτιδα στην Κύπρο, χωρίς να γνωρίζει προηγουμένως για την κατάστασή του. Ισχυρίστηκε ότι ενδέχεται να κόλλησε τη νόσο όταν χρησιμοποιήθηκαν οι ίδιες πέντε ενέσεις για 17 κρατούμενους μετά τη σύλληψή του τον Οκτώβριο του 2017. Μετά από εκείνο το περιστατικό, άρχισε να εμφανίζει συμπτώματα όπως βήχα και πυρετό, αλλά δεν είχε τη δυνατότητα να επισκεφθεί γιατρό όσο ζούσε απομονωμένος σε χωριό του Καμερούν και στη Νιγηρία. Στην ερώτηση πώς θα τον επηρεάσει η επιστροφή του στην πατρίδα, δήλωσε ότι δεν γνωρίζει, αλλά ανέφερε ότι στο Καμερούν οι άνθρωποι με HIV στιγματίζονται κοινωνικά και δεν έχουν εύκολη πρόσβαση σε θεραπεία. Τέλος, ανέφερε ότι όταν ήρθε στην Κύπρο και έγιναν οι εξετάσεις, έμεινε χωρίς θεραπεία για δύο μήνες, αλλά ένιωθε καλά, και στη συνέχεια έλαβε αγωγή και βελτιώθηκε.

 

Οι ισχυρισμοί του Αιτητή αξιολογήθηκαν από τον αρμόδιο λειτουργό ο οποίος εντόπισε στην Έκθεση - Εισήγησή του δυο (2) ουσιώδεις πραγματικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι προκύπτουν από τις δηλώσεις του Αιτητή:

 

1)   Ταυτότητα και χώρα καταγωγής του Αιτητή και προφίλ του

2)   Ισχυρισμός περί του ότι στις 02/10/2017, μετά από σύγκρουση μεταξύ νεαρών και του στρατού, λίγα άτομα, συμπεριλαμβανομένου και του ίδιου, διαμαρτυρήθηκαν έξω από το χωροφυλάκειο, συνελήφθησαν και στις 4 Οκτωβρίου κατάφεραν να δραπετεύσουν.

 

Ο αρμόδιος λειτουργός έκανε αποδεκτό τον πρώτο ουσιώδη ισχυρισμό, αφού κρίθηκε ως αξιόπιστος στο σύνολό του, τόσο από πλευράς εσωτερικής όσο και εξωτερικής αξιοπιστίας. Αντιθέτως, ο δεύτερος ουσιώδης ισχυρισμός δεν έτυχε αποδοχής επί τη βάση των ακόλουθων ευρημάτων.

 

Όσον αφορά στον δεύτερο ισχυρισμό, οι Καθ’ ων υποστηρίζουν ότι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει ικανοποιητικές και επαρκείς πληροφορίες, ενώ η αφήγησή του χαρακτηριζόταν από αντιφάσεις και έλλειψή σαφήνειας. Πιο αναλυτικά, ο Αιτητής δήλωσε πως την 01/10/2017 πραγματοποιήθηκε ειρηνική πορεία υπέρ της ανεξαρτησίας του Νοτίου Καμερούν (Southern Cameroon), στο χωριό του Bekora Barombi και γενικά σε όλο το νότιο Καμερούν. Σύμφωνα με τον ίδιο, την επόμενη μέρα, στις 02/10/2017, ο στρατός εισέβαλε στο χωριό του στις 5-6 το πρωί για να καταστείλει τη διαμαρτυρία και να προβεί σε συλλήψεις, οδηγώντας σε συγκρούσεις με τους νέους. Είναι θέση των Καθ’ ων ότι ο Αιτητής δεν παρείχε σαφείς, συνεκτικές και λεπτομερείς περιγραφές των περιστατικών. Όταν ρωτήθηκε για τη διάρκεια των επεισοδίων, απάντησε γενικά ότι «κράτησαν από το πρωί ως το βράδυ» χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες. Επίσης, όταν ερωτήθηκε γιατί ο στρατός επενέβη τη δεύτερη και όχι την πρώτη μέρα, απάντησε ότι ήθελαν να «τους πιάσουν στον ύπνο», κάτι που θεωρήθηκε γενικόλογο και μη επαρκώς αιτιολογημένο.

 

Ακόμα, όσον αφορά στην σύλληψή του, ο Αιτητής δήλωσε ότι, μαζί με άλλους συγχωριανούς, μετέφεραν τα πτώματα συγγενών που σκοτώθηκαν από τον στρατό και τα άφησαν έξω από το χωροφυλάκειο (gendarmerie) στο Lobe Este ως ένδειξη διαμαρτυρίας. Εκεί, ισχυρίζεται πως συνελήφθησαν περίπου 17 άτομα, ενώ κάποιοι άλλοι κατάφεραν να διαφύγουν. Όπως υποστηρίζουν οι Καθ΄ ων,  οι περιγραφές της σύλληψης ήταν ασαφείς και γενικές και παρά τις επανειλημμένες ερωτήσεις, ο Αιτητής δεν έδωσε σαφή εικόνα του τι ακριβώς συνέβη τη στιγμή της σύλληψής του. Ο ισχυρισμός δε ότι πήγαν να διαμαρτυρηθούν μεταφέροντας τα πτώματα, χωρίς πρώτα να τα θάψουν, δεν τεκμηριώθηκε με πειστικό τρόπο. Ομοίως, η περιγραφή του χώρου κράτησης ήταν γενικόλογη και χωρίς επαρκείς λεπτομέρειες.

 

Ακολούθως, σε σχέση με την απόδρασή του, ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι τη νύχτα στις 03/10/2017, νεαροί από το χωριό επιτέθηκαν στο χωροφυλάκειο, έσπασαν την πόρτα του κελιού και τους απελευθέρωσαν, καθώς υπήρχε φήμη ότι θα μεταφέρονταν στη γαλλόφωνη περιοχή. Εν προκειμένω, οι Καθ΄ ων διαπιστώνουν ότι η περιγραφή της απόδρασης ήταν εξίσου ασαφής. Πιο αναλυτικά, ο Αιτητής δεν μπόρεσε να περιγράψει με ακρίβεια πώς οι νεαροί έσπασαν την πόρτα ή πώς βγήκαν από το κτίριο, ούτε μπόρεσε να προσδιορίσει τον αριθμό των ατόμων που συμμετείχαν στην επιχείρηση απελευθέρωσης, απαντώντας αόριστα ότι «ήταν όλοι οι νέοι του χωριού».

 

Επιπρόσθετα, αρνητικά αξιολογήθηκε και το παράδοξο του πως ο Αιτητής κατάφερε μα διαφύγει νόμιμα από την χώρα. Για την ακρίβεια, είναι θέση των Καθ’ ων ότι δεν δόθηκε πειστική εξήγηση για το πώς κατέστη εφικτό να εκδοθεί διαβατήριο σε πρόσωπο που ήταν - κατά δήλωσή του - καταζητούμενο από τις αρχές.

 

Τέλος, σχετικά με την κατάσταση της υγείας του, οι Καθ’ ων επισημαίνουν ότι ο Αιτητής δεν προσκόμισε ιατρικά στοιχεία ή έγγραφα που να αποδεικνύουν τη λοίμωξη ως αποτέλεσμα εκείνης της κατάστασης, και σε κάθε περίπτωση δεν μπόρεσε να εξηγήσει επαρκώς αν έχει πρόσβαση σε θεραπεία στο Καμερούν ή αν υπάρχει σχετική υποδομή για άτομα με HIV.

 

Όσον αφορά δε στην εξωτερική αξιοπιστία, οι Καθ’ ων με παραπομπή σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης διαπιστώνουν πως οι ισχυρισμοί του Αιτητή για τα γεγονότα 1 - 2 Οκτωβρίου 2017 (διαμαρτυρίες, βίαιες συγκρούσεις, συλλήψεις, θάνατοι) συμβαδίζουν με τις πληροφορίες που αντλήθηκαν από ανεξάρτητες πηγές. Ωστόσο, ελλείψει εσωτερικής αξιοπιστίας, ο εν λόγω ισχυρισμός απορρίφθηκε στο σύνολό του.

 

Υπό το φως τον ανωτέρω, στη βάση του μόνου αποδεδειγμένου πραγματικού ισχυρισμού του Αιτητή, ήτοι τον ισχυρισμό σχετικά με το προσωπικό του προφίλ, τη χώρα καταγωγής και περιοχή συνήθους διαμονής του, και λαμβανομένων υπόψιν πληροφοριών από τη χώρα καταγωγής του σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας, στην Νοτιοδυτική περιοχή του Καμερούν, και συγκεκριμένα στο Ekondo Titi, όπου διέμενε ο Αιτητής στην χώρα καταγωγής του, διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν εύλογοι λόγοι να πιστεύεται ότι συντρέχει εύλογη πιθανότητα να αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης, σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής του.

 

Όσον αφορά δε συγκεκριμένα την κατάσταση της υγείας του, ο λειτουργός με παραπομπή σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης διαπιστώνει τα εξής:  Η επίπτωση του HIV στο σύνολο του πληθυσμού της Καμερούν (ενήλικες και παιδιά) φτάνει στο 2.6%. Για άνδρες ηλικίας 15-49 ετών (ηλικιακή ομάδα του Αιτητή), η επίπτωση φτάνει το 1.7%, σύμφωνα με επίσημη έκθεση του 2022. Το 87% των ανδρών άνω των 15 ετών που ζουν με HIV λαμβάνουν αντιρετροϊκή θεραπεία (ARVs). Επίσης, από το 2007, το κράτος της Καμερούν παρέχει δωρεάν πρόσβαση σε αντιρετροϊκά φάρμακα (ARVs) για όλους τους ασθενείς με HIV/AIDS και υπάρχει ενεργό εθνικό πρόγραμμα για την υποστήριξη των οροθετικών ατόμων, με δωρεάν ιατρική παρακολούθηση και φαρμακευτική αγωγή. Με βάση τα παραπάνω, οι Καθ’ ων εκτιμούν ότι  τα άτομα με HIV στην Καμερούν έχουν πρόσβαση στη θεραπεία και δεν αποκλείονται από το δημόσιο σύστημα υγείας. Συνεπώς, δεν διαπιστώνεται εύλογος κίνδυνος δίωξης ή σοβαρής βλάβης λόγω της κατάστασης της υγείας του Αιτητή (HIV), σε περίπτωση επιστροφής του στο Καμερούν και ειδικότερα στην περιοχή Ekondo Titi (Ndian Division, South West).

 

Ακολούθως, ο αρμόδιος λειτουργός προέβη σε αξιολόγηση του νομοθετικού πλαισίου για το προσφυγικό καθεστώς, καθώς επίσης και αυτό της συμπληρωματικής προστασίας, σε συνάρτηση με τους ισχυρισμούς του Αιτητή, προκειμένου να εξακριβωθεί εάν πληρούνταν οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή του Αιτητή σε οιοδήποτε καθεστώς διεθνούς προστασίας.  Ως αναφέρεται στην έκθεση εισήγηση, βάσει των ισχυρισμών του Αιτητή, δεν τεκμηριώθηκε φόβος δίωξης για έναν από τους πέντε λόγους που προβλέπονται στο άρθρο 1Α(2) της Σύμβασης της Γενεύης, του άρθρου 2(δ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ (από τούδε και στο εξής, «η Οδηγία») και του άρθρου 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου και ως εκ τούτου ο Αιτητής δεν δικαιούταν να του χορηγηθεί το καθεστώς του πρόσφυγα.

 

Επιπλέον, κρίθηκε ότι βάσει των αποδεκτών πραγματικών περιστατικών δεν προέκυψε πραγματικός κίνδυνος θανατικής ποινής ή εκτέλεσης σύμφωνα με το άρθρο 15(α) της Οδηγίας, ούτε μπορούσε να θεωρηθεί ως πραγματικός κίνδυνος βασανιστηρίων ή απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας δυνάμει του άρθρου 15(β) της Οδηγίας.  Αναφορικά με το άρθρο 15(γ) της Οδηγίας, το οποίο αντιστοιχεί στο άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, ο αρμόδιος λειτουργός κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, λαμβάνοντας υπόψη τις πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας στις περιοχές του Βορειοδυτικού και Νοτιοδυτικού Καμερούν, καταδεικνύεται ότι δεν υφίσταται κίνδυνος σοβαρής και ατομικής απειλής για τη ζωή ή την ασφάλεια του Αιτητή, λόγω αδιάκριτης βίας απλώς και μόνο λόγω της παρουσίας του στις αγγλόφωνες περιοχές, καθώς λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Αιτητής δεν απέδειξε ότι οι προσωπικές του περιστάσεις αυξάνουν τις πιθανότητες να διατρέξει πραγματικό κίνδυνο σοβαρής και ατομικής απειλής για τη ζωή ή την ασφάλειά του σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα στη νοτιοδυτική περιοχή του Καμερούν, λόγω αδιάκριτης βίας στο πλαίσιο εσωτερικής σύγκρουσης. Επομένως, ο Αιτητής δεν πληροί τις προϋποθέσεις για καθεστώς επικουρικής προστασίας.

 

Υπό το φως των ανωτέρω σημείων που έχω αναλύσει, κρίνω ότι ορθά και εμπεριστατωμένα οι Καθ’ ων η Αίτηση αξιολόγησαν το αίτημα του Αιτητή και κατέληξαν στη μη υπαγωγή του σε προσφυγικό καθεστώς και στη συνέχεια στη μη παραχώρηση συμπληρωματικής προστασίας.  Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η επίδικη απόφαση λήφθηκε ορθά και νόμιμα, και η αιτιολόγηση της συμπληρώνεται από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου (βλ. άρθρο 29 του Ν. 158(Ι)/1999, Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου κ.α. ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 1171 και Διογένους ν. Δημοκρατίας (1999) 4 Α.Α.Δ. 371 και Στέφανος Φράγκου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 270).  Η έρευνα που είχε προηγηθεί ήταν επαρκής και είχαν συλλεγεί και διερευνηθεί όλα τα ουσιώδη στοιχεία σε συνάρτηση πάντα με τους ισχυρισμούς που είχε προβάλει ο Αιτητής, όπως αναλύεται ανωτέρω.   Η δε συνήγορος του δεν έχει προβάλει οποιονδήποτε εμπεριστατωμένο λόγο ή επιχείρημα για να ανατρέψει τα ευρήματα του αρμόδιου λειτουργού στην γραπτή της αγόρευση ή κατά τις διευκρινήσεις και δεν έχει αμφισβητήσει ουσιαστικά τα συμπεράσματα του αρμόδιου λειτουργού των Καθ’ων η Αίτηση, επί των οποίων στηρίχθηκε η επίδικη απόφαση.

 

Κατά τα παραπάνω, δεν μπορεί να παραχωρηθεί στον Αιτητή ούτε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας επί τη βάσει των άρθρων 19 (2) (α) και (β) του Περί Προσφύγων Νόμου, καθώς δεν έχει στοιχειοθετηθεί πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης υπό τις εκεί προβλεπόμενες μορφές.

 

Αναφορικά με την υπαγωγή του Αιτητή σε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, το οποίο προϋποθέτει ουσιώδεις λόγους να πιστεύεται ότι ο Αιτητής θα υποστεί σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής του, υπάρχει ευρεία νομολογία τόσο του Ανωτάτου Δικαστηρίου Κύπρου (βλ. Galina Bindioul v. Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, Υποθ. Αρ. 685/2012, ημερομηνίας 23/04/13 και Mushegh Grigoryan κ.α. v. Κυπριακή Δημοκρατία, Υποθ. Αρ. 851/2012, ημερομηνίας 22/9/2015, ECLI:CY:AD:2015:D619) όσο και του ΔΕΕ (βλ. C-285/12, A. Diakité v. Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides, 30/01/2014, C-465/07, Meki Elgafaji and Noor Elgafaji v. Staatssecretaris van Justitie, 17/02/2009), καθώς επίσης και του ΕΔΔΑ (βλ. K.A.B. v. Sweden, 886/11, 05/09/2013 (final 17/02/2014), Sufi and Elmi v. the United Kingdom, 8319/07 and 11449/07, 28/11/2011) στις οποίες ερμηνεύεται η έννοια της αδιακρίτως ασκούμενης βίας και της ένοπλης σύρραξης και τίθενται κριτήρια ως προς τη σοβαρότητα του κινδύνου που προϋποτίθεται για την αξιολόγηση των περιπτώσεων στις οποίες εξετάζεται η πιθανότητα παραχώρησης συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του άρθρου 15(γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, το οποίο αντιστοιχεί στο άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου.

 

Από επικαιροποιημένη έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης στην οποία προέβη το Δικαστήριο, σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας στο Καμερούν προκύπτουν τα ακόλουθα:

 

Ως προς τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στο Καμερούν, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ σε έκθεση αναφορικά με τις εξελίξεις στην κατάσταση ασφαλείας στην Κεντρική Αφρική, η οποία δημοσιεύτηκε στις 31 Μαΐου 2023 σημειώνει ότι στις Βορειοδυτικές και Νοτιοδυτικές Περιφέρειες του Καμερούν, συνέχισαν οι αναφορές και καταγγελίες για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράχτηκαν από δυνάμεις ασφαλείας και άμυνας και ένοπλες αυτονομιστικές ομάδες εναντίον αμάχων, συμπεριλαμβανομένων των δολοφονιών και της καταστροφής περιουσίας. Επιπλέον, η αναγκαστική απαγόρευση κυκλοφορίας, η χρήση αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών και η απαγωγή αμάχων από ένοπλες ομάδες περιόρισαν την διανομή της απαραίτητης ανθρωπιστικής βοήθειας.^[1] 

 

Σύμφωνα με το Human Rights Watch σε έκθεση για την χώρα η οποία καλύπτει το έτος 2023, αναφέρεται πως το 2023, ένοπλες ομάδες και κυβερνητικές δυνάμεις συνέχισαν τη διάπραξη παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων παράνομων δολοφονιών, στις αγγλόφωνες περιοχές του Καμερούν και στην περιοχή του Άπω Βορρά. Η βία στις δύο αγγλόφωνες βορειοδυτικές και νοτιοδυτικές περιοχές συνεχίστηκε για έκτη χρονιά, παρά το γεγονός ότι ο Πρόεδρος Paul Biya  δήλωσε τον Ιανουάριο ότι πολλές ένοπλες αυτονομιστικές ομάδες είχαν παραδοθεί και ότι η απειλή που αποτελούσαν είχε μειωθεί σημαντικά. Μέχρι τα μέσα του έτους, υπήρχαν πάνω από 638.000 εσωτερικά εκτοπισμένοι στις αγγλόφωνες περιοχές και τουλάχιστον 1,7 εκατομμύρια άνθρωποι χρειάστηκαν ανθρωπιστική βοήθεια. Άμαχοι αντιμετώπισαν δολοφονίες και απαγωγές από ένοπλες ισλαμιστικές ομάδες στην περιοχή του Άπω Βορρά, συμπεριλαμβανομένης της Μπόκο Χαράμ και του Ισλαμικού Κράτους στην επαρχία της Δυτικής Αφρικής (ISWAP). Οι αυτονομιστές μαχητές συνέχισαν να στοχεύουν αμάχους, αναγκάζοντας τους να μένουν κλεισμένοι στα σπίτια τους και εξαπολύοντας επιθέσεις γύρω από μεγάλα γεγονότα, όπως των εκλογών καθώς και του ανοίγματος των σχολείων την περίοδο του Σεπτεμβρίου. Οι δυνάμεις ασφαλείας απάντησαν στις αυτονομιστικές επιθέσεις, αποτυχαίνοντας συχνά να προστατεύσουν τους αμάχους σε όλες τις αγγλόφωνες περιοχές»^[2].

 

Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση για την χώρα στην ιστοσελίδα του ACAPS της χώρας αναφέρεται πως το Καμερούν βιώνει διάφορες κρίσεις στην χώρα. Οι μακροχρόνιες δυσαρέσκειες της αγγλόφωνης κοινότητας στις βορειοδυτικές και νοτιοδυτικές περιοχές, μετά από δεκαετίες περιθωριοποίησης των μειονοτικών αγγλόφωνων περιοχών από τη γαλλόφωνη Κυβέρνηση, κλιμακώθηκαν σε εκτεταμένες διαμαρτυρίες και απεργίες στα τέλη του 2016. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την εμφάνιση διαφορετικών αυτονομιστικών να φωνάζουν/διαδηλώνουν υπέρ της αυτοαποκαλούμενης Δημοκρατίας της Ambazonias στα βορειοδυτικά και νοτιοδυτικά. Οι συγκρούσεις μεταξύ του στρατού και των αυτονομιστικών δυνάμεων έχουν εντείνει την ανασφάλεια στις ανωτέρω περιοχές, οδηγώντας 638.400 ανθρώπους σε εκτοπισμό  στο εσωτερικό της χώρας και 64.000 σε αναζήτηση καταφυγίου στη γειτονική Νιγηρία μέχρι τις 9 Φεβρουαρίου 2024. Επίσης, η εξέγερση της Boko Haram  στα βορειοανατολικά της Νιγηρίας έχει επίσης εξαπλωθεί στην περιοχή του Άπω Βορρά (extreme Nord), όπου 120.869 Νιγηριανοί πρόσφυγες έχουν καταφύγει στον Άπω Βορρά του Καμερούν, ενώ η βία από την Μπόκο Χαράμ και το Ισλαμικό Κράτος έχει εκτοπίσει εσωτερικά περισσότερους από 453.600 ανθρώπους^[3].

 

Περαιτέρω, σύμφωνα με δεδομένα της βάσης ACLED (The Armed Conflict Location & Event Data Project), στην Νοτιοδυτική Περιφέρεια του Καμερούν, κατά την χρονική περίοδο 13/07/2024 – 11/07/2025 στην συγκεκριμένη περιοχή καταγράφηκαν 417 περιστατικά ασφαλείας τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 455 ανθρώπινες απώλειες. Τα 5456 περιστατικά έχουν κατηγοριοποιηθεί ως ακολούθως: 235 περιστατικά βίας κατά πολιτών (violence against civilians) τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 83 ανθρώπινες απώλειες, 13 ταραχές (riots) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 2 ανθρώπινες απώλειες, 144 μάχες (battles) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 361 απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, 14 εκρήξεις/απομακρυσμένη βία (explosions/remote violence) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 9 ανθρώπινες απώλειες, και 11 διαμαρτυρίες (protests) χωρίς ανθρώπινες απώλειες. 

 

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δεδομένα της εν λόγω βάσης, κατά το τελευταίο έτος (με ημερομηνία τελευταίας ενημέρωσης την 05/09/2025), καταγράφηκαν στην Νοτιοδυτική Επαρχία του Καμερούν  323 περιστατικά πολιτικής βίας (“Political violence”, που περιλαμβάνει περιστατικά βίας κατά αμάχων, εκρήξεις/απομακρυσμένη βία, μάχες, εξεγέρσεις και διαμαρτυρίες), από τα οποία προκλήθηκαν 306 θάνατοι [4].

 

Από τις ανωτέρω πληροφορίες προκύπτει ότι στη Νοτιοδυτική Περιφέρεια του Καμερούν,  λαμβάνει χώρα εσωτερική ένοπλη σύρραξη μεταξύ των κρατικών δυνάμεων και των αυτονομιστών, που συμπαρασύρει τον άμαχο πληθυσμό, σημειώνοντας αρκετές απώλειες. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τα περιστατικά ασφαλείας για το τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή, ως αναλύθηκαν ανωτέρω, συνάγεται ότι η ένοπλη σύρραξη που συντελείται, δεν επηρεάζει την περιοχή στην οποία αναμένεται να επιστρέψει ο Αιτητής σε τέτοιο βαθμό ώστε μόνη η παρουσία κάποιου εκεί να τον εκθέτει σε κίνδυνο. Επικουρικά, λαμβάνοντας υπόψιν και τις ιδιαίτερες περιστάσεις του Αιτητή για την αξιολόγηση του προσωπικού κινδύνου που θα αντιμετωπίσει ως άμαχος αν επιστρέψει στη χώρα καταγωγής του, ήτοι ότι είναι ενήλικος άρρεν, με επαρκή εκπαίδευση, ο οποίος διαβίωσε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στο τόπο καταγωγής του, χωρίς να αντιμετωπίσει κάποιο πρόβλημα στο παρελθόν σύμφωνα με τις δηλώσεις του που κρίθηκαν αξιόπιστες και αποδεκτές, καταλήγω ότι δεν συντρέχουν ουσιώδεις λόγοι στο πρόσωπο του Αιτητή, ώστε να πιστεύεται ότι αν επιστρέψει στη χώρα καταγωγής του θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη.

 

Ως εκ τούτου, με βάση το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιον μου, καταλήγω ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποδείξει ότι πάσχει η ορθότητα και νομιμότητα της προσβαλλόμενης απόφασης και ότι στο πρόσωπό του πληρούνται οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή του στο καθεστώς του πρόσφυγα ή την παραχώρηση συμπληρωματικής προστασίας σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Προσφύγων Νόμου.

 

Ως εκ τούτου, η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται.  Επιδικάζονται €800 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η Αίτηση. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται. 

 

Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.