ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Αρ. Υπ. 505/2023

29 Οκτωβρίου 2025

[Α.Α.ΑΓΡΟΤΗ, Δ.ΔΔΔΠ]

 

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

Α.Μ.Β.

Αιτήτρια

Και

Κυπριακή Δημοκρατία μέσω Υπηρεσίας Ασύλου

 

Ελ. Χαραλάμπους (κα) Δικηγόρος για την Αιτήτρια

Χρ. Δημητρίου (κα) Δικηγόρος της Δημοκρατίας για τους Καθ’ων η αίτηση

[Η Αιτήτρια παρούσα]

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

Α.Α.ΑΓΡΟΤΗ, Δ ΔΔΔΠ: Με την παρούσα προσφυγή η Αιτήτρια, προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου ημερομηνίας 09/11/2022, η οποία περιέχεται σε επιστολή ημερομηνίας 23/01/2023, σύμφωνα με την οποία το αίτημά της για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας απορρίφθηκε και καλεί το Δικαστήριο όπως κηρύξει αυτήν άκυρη, παράνομη και στερημένη οπουδήποτε έννομου αποτελέσματος, αναγνωρίζοντας την Αιτήτρια ως πρόσφυγα ή εναλλακτικά, δικαιούχο συμπληρωματικής προστασίας. Με τρίτη αιτούμενη θεραπεία, καλείται το Δικαστήριο όπως εκδώσει απόφαση με την οποία να ακυρώνει την απόφαση επιστροφής που περιέχεται στην απόφαση των Καθ’ ων η αίτηση και με την οποία να αναγνωρίζει ότι η Αιτήτρια δικαιούται προστασίας από επαναπροώθηση δυνάμει των άρθρων 2 και 3 της ΕΣΔΑ.

 

Όπως προκύπτει από τα γεγονότα της αίτησης ακυρώσεως, την Ένσταση των Καθ' ων η αίτηση αλλά και από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου, που αποτελεί τεκμήριο Α στην παρούσα διαδικασία, τα ουσιώδη γεγονότα που αφορούν την υπό εξέταση υπόθεση είναι τα ακόλουθα:

 

Η Αιτήτρια είναι ενήλικη, γεννηθείσα το 1954, υπήκοος της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό (στο εξής ΛΔΚ), κάτοχος διαβατηρίου, η οποία το έτος 2018 εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της μεταβαίνοντας στις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου από όπου στη συνέχεια εισήλθε παράτυπα στις ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές. Στις 11/06/2018 συμπλήρωσε και υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας.

 

Στις 24/05/2022 και στις 25/05/2022 πραγματοποιήθηκαν συνεντεύξεις στην Αιτήτρια από λειτουργό του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο και ακολούθησε στις 14/10/2022 σύνταξη εισηγητικής έκθεσης από αρμόδιο λειτουργό υποβληθείσα προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου με την οποία γίνεται εισήγηση για απόρριψη του αιτήματος της Αιτήτριας. Στις 09/11/2022 συγκεκριμένος λειτουργός, δεόντως εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών να ασκεί καθήκοντα Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου, ενέκρινε την εισήγηση και αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης της Αιτήτριας.

 

Η απορριπτική απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία περιέχεται στην επιστολή ημερομηνίας 23/01/2023, μαζί με την αιτιολογία αυτής, παραλήφθηκε δια χειρός από την Αιτήτρια στις 30/01/2023, θέτοντας την υπογραφή της αφού προηγουμένως της επεξηγήθηκε το περιεχόμενο της σε γλώσσα που κατανοεί πλήρως.

 

Εμπρόθεσμα η Αιτήτρια μέσω της συνηγόρου της, υπέβαλε την υπό εξέταση προσφυγή προς ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης των Καθ’ ων η αίτηση.

 

Με τη γραπτή της αγόρευση, η συνήγορος της Αιτήτριας ισχυρίζεται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση εξεδόθη χωρίς να έχει προηγηθεί δέουσα έρευνα εκ μέρους των Καθ' ων η αίτηση. Ειδικότερα, προωθεί τον ισχυρισμό ότι η Υπηρεσία Ασύλου όφειλε να εξετάσει κατά πόσο, η αλλαγή της Κυβέρνησης στη ΛΔΚ επέφερε ουσιαστική και μη προσωρινή μεταβολή των συνθηκών, ώστε να αποτελεί βάσιμο λόγο να πιστεύει κανείς ότι η δίωξη της Αιτήτριας δεν θα επαναληφθεί. Τέλος, προβάλει τον ισχυρισμό ότι η Αιτήτρια πληροί τις προϋποθέσεις για την αναγνώριση της ως πρόσφυγα, σύμφωνα με το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου, ενόψει των πολιτικών της δραστηριοτήτων οι οποίες αναμφισβήτητα, κατά τη θέση της κ. Χαραλάμπους, εμπίπτουν στον ορισμό των «πολιτικών πεποιθήσεων» και της ιδιαίτερης κοινωνικής ομάδας στην οποία εμπίπτει, ήτοι γυναίκα χωρίς υποστηρικτικό δίκτυο, με φορέα δίωξη της το ίδιο της το κράτος. Επιπλέον αποτελεί ισχυρισμό της Αιτήτριας ότι οι Καθ’ ων η αίτηση εσφαλμένα και χωρίς δέουσα έρευνα έκριναν ότι η Αιτήτρια με την επιστροφής της δεν θα κινδυνεύσει στην χώρα καταγωγής της απορρίπτοντας την περίπτωση χορήγησης σε αυτήν συμπληρωματικής προστασίας.

 

Από την πλευρά τους οι Καθ' ων η αίτηση, μέσω της αγόρευσης της συνηγόρου τους, υπεραμύνονται της νομιμότητας και της ορθότητας της προσβαλλόμενης απόφασης, ισχυριζόμενοι ότι αυτή είναι δεόντως αιτιολογημένη και εκδόθηκε μετά από δέουσα έρευνα αφού λήφθηκαν υπόψη όλα τα ουσιώδη στοιχεία, γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης και ότι ορθά κρίθηκε πως δεν πληροί τις προϋποθέσεις για την αναγνώρισή της ως πρόσφυγα, σύμφωνα με το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου, ούτε και τις προϋποθέσεις για την παροχή συμπληρωματικής προστασίας, σύμφωνα με το άρθρο 19 του ιδίου Νόμου.

 

Ενώπιον του Δικαστηρίου στο στάδιο των διευκρινίσεων, οι ευπαίδευτοι συνήγοροι των μερών, υιοθέτησαν τις εμπεριστατωμένες αγορεύσεις τους με την κ. Χαραλάμπους να τονίζει το γεγονός ότι οι Καθ’ ων η αίτηση δεν έλαβαν σοβαρά υπόψη τους το προφίλ της Αιτήτριας και ειδικότερα το γεγονός πως πρόκειται για γυναίκα μεγάλης ηλικίας χωρίς υποστηρικτικό δίκτυο η οποία ένεκα της ηλικίας της δεν μπορεί να εργαστεί και να έχει τα μέσα για να επιβιώσει, λαμβάνοντας υπόψη και τα δεδομένα της αποδεκτής από τους Καθ’ ων η αίτηση παρελθούσας δίωξης της. Αντίθετα η κ. Δημητρίου, εμμένει στη θέση των Καθ’ ων η αίτηση για πλήρη έρευνα και πως από τη συνέντευξη της Αιτήτριας διαφαίνεται πως τόσο η αδελφή της όσο και ο υιός της Αιτήτριας βρίσκονται στην ΛΔΚ και δύνανται να την στηρίξουν.

 

Έχω μελετήσει με μεγάλη προσοχή τα όσα τέθηκαν ενώπιον μου και δεδομένου ότι το Δικαστήριο δυνάμει του άρθρου 11(3) του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμο του 2018, Ν.73(Ι)/2018, κέκτηται εξουσίας όπως εξετάζει πέραν από την νομιμότητα της προσβαλλόμενης πράξης και την ορθότητα αυτής, ήτοι εξέταση επί της ουσίας του αιτήματος της Αιτήτριας, θεωρώ χρήσιμο όπως καταγραφούν οι ισχυρισμοί που αυτή προέβαλε σε όλα τα στάδια εξέτασης του αιτήματός της, προκειμένου να εξετάσω την ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης αλλά και για να διαφανεί εάν οι Καθ’ ων η αίτηση αποφάσισαν μετά από δέουσα έρευνα, ορθά, νόμιμα και εντός των πλαισίων της διακριτικής τους ευχέρειας, έχοντας κατά νου τους εγειρόμενους νομικούς ισχυρισμούς.

 

Με την αίτησή της για διεθνή προστασία, η Αιτήτρια ανέφερε ότι αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής της, λόγω των συγκρούσεων που ελάμβαναν χώρα ανάμεσα στους Καθολικούς και την κυβέρνηση, ενώ η ίδια συμμετείχε ως εκπαιδευτικός στην προσπάθεια ευαισθητοποίησης των νέων. Επεσήμανε ότι, κατά τη διαδήλωση στις 25/02/2018 και εξαιτίας των γεγονότων που εκτυλίχθηκαν, συνελήφθη και δέχθηκε πυρά. Τόνισε ότι, με τη συνδρομή ιερέων, κατόρθωσε να διαφύγει και να μεταβεί στην περιοχή Brazzaville.

 

Κατά την συνέντευξή της ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου, η Αιτήτρια επιβεβαίωσε ότι είναι υπήκοος της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, γεννηθείσα στην πόλη της Κινσάσα, όπου και μεγάλωσε και την οποία δήλωσε ως τελευταίο τόπο διαμονής της πριν την αναχώρησή της από τη χώρα. Ως προς τις θρησκευτικές της πεποιθήσεις, ανέφερε ότι είναι χριστιανή καθολική και ότι ανήκει στη φυλή Ekonda. Κατά δήλωσή της χήρα και μητέρα δύο τέκνων. Ο ένας υιός της, ηλικίας είκοσι ετών, διαμένει στην Κινσάσα, ενώ ο δεύτερος απεβίωσε το έτος 2015. Σε σχέση με την πατρική της οικογένεια, δήλωσε ότι οι γονείς της έχουν αποβιώσει και ότι έχει συνολικά έξι αδεφές, εκ των οποίων η μία έχει αποβιώσει, καθώς και πέντε αδελφούς, εκ των οποίων επίσης ένας έχει αποβιώσει. Τα εν ζωή αδέλφια της διαμένουν στην Κινσάσα. Ως προς το μορφωτικό της επίπεδο, ανέφερε ότι έχει ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και στη συνέχεια παρακολούθησε για τρία έτη σπουδές κεραμικής. Επιπλέον, δήλωσε ότι, πέραν της μητρικής της γλώσσας Ekonda, γνωρίζει σε βασικό επίπεδο τις γλώσσες Kikongo, Swahili, Lingala, καθώς και τα γαλλικά και αγγλικά, ενώ μαθαίνει και ελληνικά. Τέλος, δήλωσε ότι εργάστηκε στην χώρα καταγωγής της, ως καθηγήτρια σχεδίου σε δευτεροβάθμιο σχολείο (Lycée Molende) από το 1982 έως το 1996, στη συνέχεια ως σχολική σύμβουλος στο Lycée Bomengo (1996 – 1999) και ακολούθως ως διευθύντρια στο Ecole Primaire 1 στην κοινότητα Masina, θέση την οποία κατείχε από το 1999 έως το 2018, πριν την αναχώρησή της από τη χώρα.

 

Αναφορικά με την κατάσταση της υγείας της, η Αιτήτρια δήλωσε ότι αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. Ειδικότερα, ανέφερε ότι μετά τον τραυματισμό της σε διαδήλωση τον Φεβρουάριο 2019 στην Kinshasa, όταν χτυπήθηκε στο πρόσωπο από στρατιώτη, έχασε τις αισθήσεις της και νοσηλεύτηκε. Έκτοτε υποφέρει από έντονους πονοκεφάλους, πόνους στη δεξιά πλευρά της γνάθου και δυσκολία συγκέντρωσης, ενώ λαμβάνει παυσίπονα για την ανακούφισή της. Πρόσθεσε ότι αντιμετωπίζει προβλήματα ψυχικής υγείας, κυρίως με έντονους πονοκεφάλους και αδυναμία συγκέντρωσης, γεγονός που επηρεάζει τη δυνατότητά της να συμμετέχει σε δραστηριότητες.

 

Αναφορικά με τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής της, ανέφερε ότι κατά το παρελθόν υπηρέτησε ως διευθύντρια σχολικής μονάδας. Ειδικότερα, δήλωσε ότι από τον Ιανουάριο του 2018 άρχισε να οργανώνει διαδηλώσεις, καθώς στη χώρα της ελάμβαναν χώρα δολοφονίες, απαγωγές και γενικευμένη ανασφάλεια. Κατά τη διάρκεια αυτή, η πληροφόρηση διοχετευόταν μέσω των εκπαιδευτικών προς τους μαθητές, ώστε αυτοί να τη μεταβιβάσουν στους γονείς τους. Η ίδια λειτουργούσε ως σημείο αναφοράς (focal point) για τις διαδηλώσεις. Ωστόσο, όπως δήλωσε υπήρχαν άτομα που την πρόδωσαν, με συνέπεια να δεχθεί επίθεση και να τραυματιστεί. Όταν μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο, η νοσηλεύτρια την προειδοποίησε ότι βρισκόταν σε κίνδυνο εντός του νοσοκομείου, διότι άνδρες του καθεστώτος την αναζήτησαν για να τη δολοφονήσουν. Εξαιτίας αυτών των πληροφοριών, μετά την έξοδό της από το νοσοκομείο της συστήθηκε να μην επιστρέψει στην οικία της.

 

Η Αιτήτρια δήλωσε ότι αρχικά μεταφέρθηκε σε μοναστήρι, όπου συνέχισε τη θεραπεία της, η οποία, όμως, δεν απέδιδε ικανοποιητικά. Η αδελφή της, η οποία είναι μοναχή, επικοινώνησε με τις εκκλησιαστικές αρχές για βοήθεια και ο Cardinal Mosengo βοήθησε τη μεταφορά της στο Brazzaville, από όπου εν τέλει κατέστη δυνατή η αναχώρησή της για την Κύπρο.

 

Ερωτηθείσα εάν είχε αναφέρει όλους τους λόγους που την ανάγκασαν να εγκαταλείψει την Λ.Δ.Κ., δήλωσε ότι έφυγε διότι η κυβέρνηση του Kabila την αναζητούσε. Όπως ανέφερε η αδελφή της την είχε προειδοποιήσει να μη επιστρέψει στην χώρα, διότι άνθρωποι της κυβέρνησης την αναζητούσαν.

 

Σε περίπτωση επιστροφής της στην Λ.Δ.Κ., η Αιτήτρια δήλωσε ότι φοβάται πως θα την σκοτώσουν μέλη της Κυβέρνησης του Kabila.

 

Διευκρινίζοντας περαιτέρω τα λεγόμενά της η Αιτήτρια δήλωσε πως οι διαδηλώσεις στις οποίες έλαβε μέρος εκδηλώθηκαν η πρώτη στις 16/02/1992 και η δεύτερη στις 15/02/2018. Κληθείσα να διευκρινίσει πως η ίδια σχετίζεται με αυτές τις διαδηλώσεις, ανέφερε ότι είναι μέλος της ομάδας «Mama Catholic», εξηγώντας πως σε κάθε καθολικό κίνημα υπάρχει μια ομάδα γυναικών που συναντιούνται και ονομάζονται Mama Catholics, η ίδια εντάχθηκε στην ομάδα ως μέλος αυτής το 2010 (Βλ. Ερυθ. 46 1x) και ότι κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων της ως Mama Catholic ασχολείτο με τη λογιστική στην τοπική της CEB (Communaute Ecclesiaste de Base), και εργαζόταν με πέντε εκκλησίες (Βλ. Ερυθ. 46 2x). Διευκρίνισε ότι ο ιερέας και οι τοπικοί Χριστιανοί της γειτονιάς γνώριζαν για τις δραστηριότητές της και πως υπήρχαν και άλλα άτομα, τα οποία ήταν μέλη στην ομάδα Mama Catholic, κάποια από τα οποία απεβίωσαν.

 

Ως προς την διαδικασία που απαιτείται για να γίνει μέλος κάποια γυναίκα στην Mama Catholic, δήλωσε ότι πρέπει να είναι Καθολική, να ασκεί τη θρησκεία και να βοηθά τους ανθρώπους, εξηγώντας ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένη διαδικασία (βλ. ερυθ. 45 2x, 3x).

 

Κληθείσα να δώσει πληροφορίες ως προς το Legend of Mary, δήλωσε ότι είναι οι στρατιώτες της Παναγίας, προσεύχονται για άρρωστους ανθρώπους και επισκέπτονται ανθρώπους στο νοσοκομείο. Ως προς την διαδικασία που ακολούθησε η ίδια για αν γίνει μέλος του Legend of Mary, δήλωσε ότι πρέπει να είναι Χριστιανή και να αφοσιώνεται στην προσευχή (βλ. ερυθ. 45 4x). Αναφορικά με το Comites de Lais Permanent (C.L.P.), δήλωσε ότι είναι μια ομάδα καθολικών αρχιεπισκοπών, αποτελεί το ανώτερο επίπεδο και έπειτα ακολουθεί το Comites Laic de Coordination (C.L.C.).

 

Αναφορικά με το C.L.C., δήλωσε ότι ιδρύθηκε ώστε οι τοπικοί Χριστιανοί Καθολικοί να μπορούν να συζητούν πολιτικά ζητήματα χωρίς να εμπλέκεται ο ιερέας. Αναφορικά με την διαδικασία που ακολούθησε για να γίνει μέλος του C.L.C., δήλωσε ότι την επέλεξαν οι τοπικοί Χριστιανοί, οι οποίοι συζήτησαν το θέμα, της μίλησαν και στη συνέχεια απευθύνθηκαν στον ιερέα. Ο ιερέας την επισκέφθηκε και τη ρώτησε αν θα συμφωνούσε να συμμετάσχει.

 

Ερωτηθείσα πότε άρχισε να σχετίζεται με το C.L.C., δήλωσε το 2013. Κληθείσα να εξηγήσει την αντίθεση στις δηλώσεις της, δηλαδή στην αρχική της δήλωση ότι έγινε μέλος το 2010 ενώ έπειτα δήλωσε ότι έγινε το 2013, απάντησε ότι το 2010 ήταν απλώς παρατηρητικό μέλος και δεν έλεγε τίποτα (βλ. ερυθ. 44 1χ).

 

Η Αιτήτρια ανέφερε ότι, ως μέλος της C.L.C., δεχόταν παράπονα γονέων οι οποίοι, λόγω οικονομικών δυσκολιών, αδυνατούσαν να πληρώσουν τα σχολικά δίδακτρα. Εκείνη μετέφερε τα αιτήματά τους στην C.L.C. και, όταν υπήρχε σχεδιασμός δράσεων, οι γονείς την συμβουλεύονταν για το πώς να προχωρήσουν. Τόνισε ότι την προσέγγιζαν προσωπικά επειδή η C.L.C. ήταν κίνημα Χριστιανών και, όταν η ίδια δεν είχε λύση, τους συνόδευε στον ιερέα. Ως προς τη θέση της, διευκρίνισε ότι ήταν σύμβουλος στην C.L.C. της Saint Alphonse, γεγονός γνωστό στους ανθρώπους της εκκλησίας και στον ιερέα.

 

Η Αιτήτρια υπογράμμισε ότι η απόφασή της να ενταχθεί στην C.L.C. πηγάζει από τις προσωπικές της εμπειρίες, καθώς είδε τον σύζυγό της να πεθαίνει από δηλητήριο, νέους να σκοτώνονται και τον πληθυσμό να ζει στη δυστυχία. Αναφερόμενη στο 2013, σημείωσε ότι τότε ξεκίνησε να συζητά την ανάγκη συμμετοχής σε δράσεις με στόχο την αλλαγή της κατάστασης στη χώρα.

 

Η Αιτήτρια ανέφερε ότι στις συναντήσεις με άτομα σε διάφορες θέσεις δόθηκαν οδηγίες για την αποτροπή της υποψηφιότητας του Kabila στις επόμενες εκλογές, με στόχο τη διοργάνωση ειρηνικών διαδηλώσεων. Τόνισε ότι η απόφαση αυτή ήταν συλλογική, καθώς όλοι βίωναν τη δυστυχία που, κατά την άποψή τους, είχε προκαλέσει ο Kabila. Επιβεβαίωσε ότι η πληροφορία για τις διαδηλώσεις διοχετευόταν μέσω της θέσης της προς τους μαθητές, οι οποίοι μετέφεραν στη συνέχεια το μήνυμα στους γονείς τους, όπως συνέβαινε και με άλλα πρόσωπα που κατείχαν σημαντικές θέσεις.

 

Αναφορικά με τη διαδήλωση στις 25/02/2018, δήλωσε ότι συμμετείχε και περιέγραψε πως, όταν οι διαδηλωτές έφτασαν στον κυκλικό κόμβο échanger de Limete, στρατιώτες εμφανίστηκαν και τους διέταξαν να επιστρέψουν. Μετά την άρνηση του ιερέα να υποχωρήσουν, οι στρατιώτες έριξαν δακρυγόνα, ενώ ο ιερέας ζήτησε να συνεχίσουν. Στη συνέχεια, οι στρατιώτες πυροβόλησαν στον αέρα και ο ιερέας διέταξε να ξαπλώσουν στο έδαφος. Μετά τον θάνατο ενός ατόμου, ο ιερέας κάλεσε τους διαδηλωτές να υπαναχωρήσουν. Κατά την αποχώρηση, οι στρατιώτες συνέχισαν να επιτίθενται, χτυπώντας και ρίχνοντάς τους κάτω. Η Αιτήτρια δήλωσε ότι τότε δέχθηκε χτύπημα στο μάγουλο από στρατιώτη με όπλο, έχασε τις αισθήσεις της και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο Saint Joseph, όπου συνήλθε.

 

Η Αιτήτρια, αναφερόμενη στην παραμονή της στο νοσοκομείο μετά τον τραυματισμό της, δήλωσε ότι κατά τη διάρκεια της νοσηλείας της άτομα από την κυβέρνηση επισκέπτονταν το νοσοκομείο και απειλούσαν τους νοσηλευτές προκειμένου να αποσπάσουν τα στοιχεία των διαδηλωτών. Ως προς τον λόγο για τον οποίο πίστευε ότι βρισκόταν σε κίνδυνο, εξήγησε ότι οι νοσηλευτές την ενημέρωναν πως αναζητούνταν, ότι το νοσοκομείο δεν ήταν ασφαλές για εκείνους και ότι κυβερνητικά στελέχη επιδίωκαν να τους σκοτώσουν. Πρόσθεσε ότι άτομα από την κυβέρνηση ασκούσαν πίεση στη ρεσεψιόν για να αποκτήσουν τα στοιχεία της και απειλούσαν το προσωπικό, γνωρίζοντας ότι ήταν σημαντική μάρτυρας εναντίον τους (βλ. ερυθ. 39 3x). Όταν ρωτήθηκε αν συνέβη κάτι συγκεκριμένο και πληροφορήθηκαν ότι ήταν μία από τους οργανωτές της διαδήλωσης, η Αιτήτρια ανέφερε ότι, μετά την αποτυχία της πορείας, οι συμμετέχοντες άρχισαν να κατηγορούν και να προδίδουν ο ένας τον άλλον (βλ. ερυθ. 39 5x).

 

Σχετικά με τον λόγο που την συμβούλευσαν να μην επιστρέψει στο σπίτι της μετά την έξοδό της από το νοσοκομείο, διευκρίνισε ότι η αδελφή της, η οποία την επισκεπτόταν, την ενημέρωσε πως άτομα από την κυβέρνηση ρωτούσαν γι’ αυτήν στη γειτονιά της. Παράλληλα, συνάδελφοί της επισκέφθηκαν το σπίτι της και ενημέρωσαν την αδελφή της ότι κυβερνητικοί πράκτορες την αναζητούσαν στον χώρο εργασίας της (βλ. ερυθ. 39 7x, 38 1x).

 

Η Αιτήτρια, αναφερόμενη στον τρόπο με τον οποίο κατόρθωσε να αποχωρήσει από το νοσοκομείο χωρίς να γίνει αντιληπτή, δήλωσε ότι το βράδυ κανονίστηκε η μεταφορά της με αυτοκίνητο προς το μοναστήρι, ντυμένη ως μοναχή (βλ. ερυθ. 39 4x, 68 1x). Σχετικά με τα γεγονότα που ακολούθησαν την έξοδό της, ανέφερε ότι η αδελφή της τη συμβούλεψε να μην επιστρέψει στο σπίτι, καθώς άτομα της κυβέρνησης συνέχιζαν να επισκέπτονται τη διεύθυνσή της και να ρωτούν τους γείτονες για εκείνη (βλ. Ερυθ. 38 1x).

 

Αναφορικά με την παραμονή της στο μοναστήρι, διευκρίνισε ότι έμεινε εκεί έως τις 15 Μαρτίου, οπότε και μετέβη στο Brazzaville. Για τον τρόπο του ταξιδιού της, τόνισε ότι ο Καρδινάλιος Mosengo ενέκρινε την αναχώρησή της, έπειτα από προσωπική παρέμβαση της αδελφής της, η οποία του μίλησε για την περίπτωσή της και ο οποίος αποφάσησε να την βοηθήσει. Όπως δήλωσε ταξίδεψε μεταμφιεσμένη σε μοναχή μαζί με δύο άλλες μοναχές, χρησιμοποιώντας κανό (βλ. Ερυθ. 38 4x).

 

Περαιτέρω, δήλωσε ότι η αδελφή της την προειδοποίησε να μην επιστρέψει στην Λ.Δ.Κ., καθώς η κυβέρνηση του Kabila εξακολουθούσε να καταδιώκει τους διαδηλωτές. Υπογράμμισε ότι ο Kabila εξακολουθούσε να είναι οργισμένος με την Καθολική Εκκλησία για τον ρόλο της και εξακολουθούσε να αναζητά τα άτομα που συμμετείχαν στη διαδήλωση. Πρόσθεσε ότι μετά τη διαδήλωση, μέλη της κυβέρνησης προσέγγισαν την αδελφή της και την απείλησαν προκειμένου να αποκαλύψει το πού βρισκόταν. Η Αιτήτρια δήλωσε ότι δεν γνωρίζει πόσες φορές επανήλθαν τα εν λόγω άτομα, ωστόσο η τελευταία φορά έλαβε χώρα το 2021 (βλ. ερυθ. 68 1χ).

 

Όσον αφορά τον λόγο που πιστεύει ότι επρόκειτο για μέλη της κυβέρνησης του Kabila, ανέφερε ότι το συμπέρανε από το γεγονός ότι αυτοί οι άνθρωποι την αναζητούσαν. Ως προς τον λόγο που πιστεύει ότι συνεχίζουν να αναζητούν άτομα σαν εκείνη, παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση του Kabila δεν βρίσκεται πλέον στην εξουσία, η Αιτήτρια δήλωσε ότι ο Kabila διαθέτει περισσότερα οικονομικά μέσα από τα άτομα που κυβερνούν σήμερα και διευκρίνισε ότι δεν την αναζητούν προσωπικά, αλλά όλα τα άτομα που είχαν στραφεί εναντίον του. (βλ. ερυθ. 64 1χ)

 

Ως προς τον τρόπο με τον οποίο κατάφερε να εγκαταλείψει τη χώρα, κάνοντας χρήση του διαβατηρίου της, ανέφερε ότι ταξίδεψε με άλλο όνομα. Τέλος, σχετικά με τη δυνατότητα μετεγκατάστασής της σε άλλη περιοχή της χώρας, όπως στο Lubumbashi, η Αιτήτρια απάντησε αρνητικά, διότι, όπως δήλωσε, πρόκειται για επαρχία του Kabila, δεν έχει κανέναν εκεί και είναι μεγάλη σε ηλικία.

 

Ο αρμόδιος λειτουργός αξιολογώντας τους ισχυρισμούς που παρέθεσε στην αφήγησή της η Αιτήτρια, διέκρινε τέσσερις ουσιώδεις ισχυρισμούς Ο πρώτος αφορά τα στοιχεία του προσωπικού προφίλ της Αιτήτριας, ταυτότητα και χώρα καταγωγής της, ο δεύτερος το γεγονός ότι η Αιτήτρια ήταν μέλος της C.L.C. (Comité Laïc de Coordination), ο τρίτος το ότι η Αιτήτρια συμμετείχε στη διαδήλωση της 25/02/2018 στην Κινσάσα και ο τέταρτος το ότι η Αιτήτρια καταδιώχθηκε από συνεργάτες του Kabila, λόγω της συμμετοχής της στη διαδήλωση της 25/02/2018.

 

Ο πρώτος ισχυρισμός έγινε αποδεκτός καθώς οι δηλώσεις της Αιτήτριας σχετικά με τα στοιχεία του προσωπικού της προφίλ (περιοχή συνήθους διαμονής και γέννησης, μορφωτικό επίπεδο) κρίθηκαν συνεκτικές και επαρκείς πληροφοριών, καθώς βρίσκουν έρεισμα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης από την χώρα καταγωγής της Αιτήτριας.

 

Ομοίως, ο δεύτερος ισχυρισμός, ότι η Αιτήτρια ήταν μέλος της C.L.C. (Comité Laïc de Coordination),  έγινε αποδεκτός. Ειδικότερα, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι η Αιτήτρια παρουσίασε με λεπτομέρεια, σαφήνεια και συνοχή τις δραστηριότητές της τόσο πριν, όσο και μετά την ένταξή της στο κίνημα C.L.C. Περιέγραψε με ακρίβεια τον ρόλο της στο Mama Catholic, τη σύνδεσή της με την κοινότητα Saint Rita, τη συμμετοχή της στο Legend of Mary και τις αρμοδιότητές της στη C.L.C., όπου λειτούργησε ως σύμβουλος και ως διαμεσολαβητής μεταξύ των πιστών, αξιοποιώντας και τη θέση της ως διευθύντρια σχολείου. Η Αιτήτρια διευκρίνισε πότε και με ποιον τρόπο έγινε μέλος του κινήματος, τους σκοπούς και τους στόχους του, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο συνέβαλε στην ευαισθητοποίηση των πιστών και στη διοργάνωση διαδηλώσεων. Παρείχε συγκεκριμένα παραδείγματα για τα πρόσωπα που γνώριζαν τις δραστηριότητές της, καθώς και για τη δομή και τη λειτουργία των οργανώσεων C.L.C. και C.L.P. Λαμβάνοντας υπόψη το υψηλό επίπεδο λεπτομέρειας, σαφήνειας και συνέπειας στις δηλώσεις της Αιτήτριας, καθώς και το γεγονός ότι τα όσα ανέφερε τεκμηριώνονται και από εξωτερικές πηγές αναφορικά με τη χώρα καταγωγής της, ο λειτουργός κατέληξε ότι η εσωτερική και εξωτερική αξιοπιστία των δηλώσεων της ως προς τη συμμετοχή της στη C.L.C. έχει αποδειχθεί.

 

Αποδεκτός έγινε και ο τρίτος ισχυρισμός της Αιτήτριας, ότι συμμετείχε στη διαδήλωση της 25/02/2018 στην Κινσάσα. Ειδικότερα, ο λειτουργός έκρινε ότι η Αιτήτρια παρείχε λεπτομερή και σαφή περιγραφή των γεγονότων που οδήγησαν στη διοργάνωση της διαδήλωσης, της ίδιας της διαδήλωσης, του ρόλου της σε αυτήν, καθώς και της βίαιης καταστολής από τις κρατικές δυνάμεις ασφαλείας. Παράλληλα, η αξιολόγηση ενισχύθηκε από εξωτερικές πηγές πληρφόρησης, οι οποίες επιβεβαιώνουν την πραγματοποίηση των διαδηλώσεων.

 

Αποδεκτός επίσης έγινε και ο τέταρτος ισχυρισμός της Αιτήτριας, ότι καταδιώχθηκε από συνεργάτες του Kabila, λόγω της συμμετοχής της στη διαδήλωση της 25/02/2018. Ειδικότερα, ο αρμόδιος λειτουργός, εξετάζοντας τις δηλώσεις της Αιτήτριας, έκρινε ότι παρουσιάζουν συνοχή, συνέπεια και λεπτομέρεια. Η Αιτήτρια περιέγραψε με σαφήνεια τις συνθήκες υπό τις οποίες τραυματίστηκε κατά τη διάρκεια της διαδήλωσης στις 25/02/2018, καθώς και τις απειλές που δέχθηκε από άτομα της κυβέρνησης του Kabila ενώ νοσηλευόταν. Οι δηλώσεις της σχετικά με τις πιέσεις προς το προσωπικό του νοσοκομείου, τις προσπάθειες εντοπισμού της από κυβερνητικούς πράκτορες και την απόδρασή της με τη βοήθεια θρησκευτικών προσώπων κρίθηκαν συνεκτικές και αξιόπιστες. Ο λειτουργός διαπίστωσε ότι η Αιτήτρια παρείχε επαρκείς και συνεπείς εξηγήσεις για τους λόγους που την οδήγησαν να εγκαταλείψει τη χώρα, καθώς και για τις συνεχιζόμενες απειλές που δέχτηκε η αδελφή της από άτομα που συνδέονται με το καθεστώς Kabila.

 

Κατά την εξέταση του κινδύνου και στο πλαίσιο των ισχυρισμών που έγιναν αποδεκτοί, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι, βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών από εξωτερικές πηγές σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας στην Kinshasa της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, τα δικαιώματα και τη θέση της γυναίκας, καθώς και λαμβάνοντας υπόψη το προσωπικό προφίλ της Αιτήτριας, ήτοι ότι είναι 68 ετών (κατά τον ουσιώδη χρόνο) και χήρα, αλλά και την παρούσα πολιτική κατάσταση στη χώρα, δεν προκύπτει εύλογη πιθανότητα να υποστεί η Αιτήτρια μεταχείριση που ισοδυναμεί με δίωξη ή σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής της στην χώρα καταγωγής της.

 

Ακολούθως κατά την νομική ανάλυση, κρίθηκε, επί τη βάσει των προβαλλόμενων αποδεκτών ισχυρισμών της Αιτήτριας, ότι εκλείπει το αντικειμενικό στοιχείο του φόβου και συνεπώς, δεν προκύπτει βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης δυνάμει του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου.

 

Αναφορικά δε, με το δικαίωμα στη συμπληρωματική προστασία, με βάση τους ισχυρισμούς της, το προσωπικό της προφίλ και την αξιολόγηση κινδύνου διαπιστώθηκε ότι: (α) δεν θεωρείται ότι η Αιτήτρια θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης δυνάμει του άρθρου 15 (α) του Qualification Directive, (β) δεν θεωρείται ότι η Αιτήτρια θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο βασανιστηρίων ή απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας δυνάμει του άρθρου 15 (β) του Qualification Directive σε περίπτωση που επιστρέψει στην χώρα καταγωγής της και (γ) ούτε και κρίθηκε ότι η Αιτήτρια με την επιστροφή στη χώρα καταγωγής της, θα αντιμετωπίσουν πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή και προσωπική απειλή λόγω αδιάκριτης βίας σε κατάσταση διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης, δεδομένου ότι Kinshasa, δεν επηρεάζεται από διεθνή ή εσωτερική ένοπλη σύγκρουση.

 

Ενόψει όλων των πιο πάνω οι Καθ’ ων η αίτηση κατέληξαν ότι η Αιτήτρια δεν πληροί τις εκ του νόμου προϋποθέσεις ώστε να της εκχωρηθεί καθεστώς πρόσφυγα ή άλλως, καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, απορρίπτοντας την αίτησή της.

 

Σύμφωνα με το άρθρο 3 του Ν.6(Ι)/2000, «πρόσφυγας αναγνωρίζεται το πρόσωπο, που λόγω βάσιμου φόβου καταδίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων, είναι εκτός της χώρας της ιθαγένειας του και δεν είναι σε θέση ή λόγω του φόβου αυτού, δεν είναι πρόθυμο, να χρησιμοποιήσει την προστασία της χώρας αυτής». Είναι καθόλα κατανοητό, ότι για να αναγνωριστεί πρόσωπο ως πρόσφυγας, θα πρέπει να αποδεικνύεται βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης, του οποίου τόσο το υποκειμενικό όσο και το αντικειμενικό στοιχείο πρέπει να εκτιμηθούν από το αρμόδιο όργανο προτού καταλήξει σε απόφαση.

 

Περαιτέρω το άρθρο 18(5) του περί Προσφύγων Νόμου, Ν. 6(Ι)/2000 προνοεί ότι «εναπόκειται στον αιτητή να τεκμηριώσει την αίτηση διεθνούς προστασίας», χωρίς να απαιτείται να προσκομίσει τυπικά αποδεικτικά στοιχεία. Ο/Η αιτητής/τρια  έχει την ευθύνη να εκθέσει με την αίτησή του/της αλλά και μέσα από την ενώπιον της αρμόδιας αρχής συνέντευξη του/της ακόμα και ενώπιον του Δικαστηρίου, μέσω της ορθής δικονομική διαδικασίας, με στοιχειώδη σαφήνεια, τα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά τα οποία του/της προκαλούν, κατά τρόπο αντικειμενικό, δικαιολογημένο φόβο δίωξης υφιστάμενο στη χώρα καταγωγής του/της. Ο/Η αιτητής/τρια οφείλει να επικαλεστεί με λεπτομέρεια, σαφήνεια και αληθοφάνεια συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που στηρίζουν το υποβληθέν αίτημά του/της για διεθνή προστασία, το δε αρμόδιο όργανο εξετάζοντας την αίτηση του/της αιτητή/τριας, οφείλει να λάβει υπόψη του κάθε σχετικό με την υπόθεση γεγονός.

 

Είναι πάγια νομολογημένο ότι δέουσα έρευνα κρίνεται από το Δικαστήριο ότι έγινε, όταν το αρμόδιο όργανο εξετάζει κάθε σχετικό με την υπόθεση γεγονός (βλ. Motorways Ltd v. Υπουργού Οικονομικών (1999) 3ΑΑΔ 447).  Ορθή και πλήρης έρευνα θεωρείται αυτή που εκτείνεται στη διερεύνηση των ουσιωδών στοιχείων της υπόθεσης (βλ. Νικολαΐδη v. Μηνά (1994) 3ΑΑΔ 321, Ττουσούνα ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (2013) 3 Α.Α.Δ. 151, Χωματένος ν. Δημοκρατίας κ.α. (2013) 3 Α.Α.Δ. 120, Α. Παπουτέ ν. Χρ. Κασάπη και Κυπριακής Δημοκρατίας, Συν. Αναθ. Έφεση 112/15 και 131/15 ημερομηνίας 13/07/2022).  Η έκταση της έρευνας εξαρτάται πάντοτε από τα περιστατικά της κάθε υπόθεσης (βλ. Δημοκρατία v. Ευαγγέλου κ.α. (2013) 3ΑΑΔ 414) και το αρμόδιο όργανο οφείλει να βρει τον κατάλληλο τρόπο για να εκπληρώσει την υποχρέωσή του για επαρκή έρευνα.

 

Από το ιστορικό της Αιτήτριας όπως αυτό φαίνεται πιο πάνω, στη βάση των δεδομένων του διοικητικού φακέλου, προκύπτει ότι οι Καθ’ ων η αίτηση προέβησαν σε έρευνα όλων των ενώπιων τους ουσιωδών στοιχείων και δεδομένων. Συγκεκριμένα, ο αρμόδιος λειτουργός κατέγραψε τα γεγονότα της υπόθεσης, τους ισχυρισμούς που προέβαλε η Αιτήτρια κατά τη συνέντευξή της, καθώς και σε αντιστοίχιση των αποδεκτών ισχυρισμών με πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής της Αιτήτριας, επεξηγώντας πλήρως και με σαφήνεια τους λόγους αποδοχής του κάθε ισχυρισμού.

 

Στο πλαίσιο ελέγχου της ορθότητας της προσβαλλόμενης απόφασης, με βάση τα όσα προκύπτουν από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου και κυρίως το πρακτικό της διενεργηθείσας συνέντευξης ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου και της εισηγητικής έκθεσης, κρίνω ορθή την κατάληξη της αξιολόγησης των Καθ’ ων η αίτηση βάσει των δηλώσεων που η Αιτήτρια προέβαλε κατά την προφορική της συνέντευξη, ως προς τους τέσσερις διακριθέντες ουσιώδεις ισχυρισμούς. Διαπιστώνω πως πράγματι οι δηλώσεις της Αιτήτριας είναι σαφείς και λεπτομερείς, η αφήγησή της διακατέχεται από συνέπεια, συνοχή και σταθερότητα. Πέραν τούτου οι δηλώσεις της Αιτήτριας, επιβεβαιώνονται από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, όπως αυτές αναφέρονται στο διοικητικό φάκελο και επιβεβαιώθηκαν και από το Δικαστήριο. Άλλωστε δεν παραγνωρίζω  την αρχή της απαγόρευσης της χειροτερεύσεως (reformation in peius) σύμφωνα με την όποια το Δικαστήριο δεν μπορεί να χειροτερεύσει τη θέση της Αιτήτριας και να ακυρώσει ένα ευνοϊκό για αυτήν μέρος της απόφασης[1].

 

Προχωρώντας στην αξιολόγηση του κινδύνου που ενδεχομένως η Αιτήτρια να αντιμετωπίσει σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής και δη στην Kinshasa, τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής της, βάσει των ισχυρισμών που έχουν γίνει αποδεκτοί, το Δικαστήριο προέβη σε έρευνα σχετικά με την πολιτική κατάσταση που επικρατεί στην ΛΔΚ αλλά και τα περιστατικών πολιτικών και θρησκευτικών επιθέσεων από όπου προκύπτουν τα ακόλουθα:

 

Ο Joseph Kabila ανέλαβε την εξουσία το 2001, μετά τη δολοφονία του πατέρα του, Laurent-Désiré Kabila. Η προεδρία του, η οποία διήρκεσε έως τον Ιανουάριο του 2019, χαρακτηρίστηκε από αυξανόμενη συγκέντρωση εξουσίας, καταστολή της αντίθετης άποψης και επανειλημμένες καθυστερήσεις στις δημοκρατικές διαδικασίες.[2] Περαιτέρω, η κυβέρνηση Kabila υπονόμευσε συστηματικά τους δημοκρατικούς θεσμούς. Οι εκλογές αναβάλλονταν πέραν των συνταγματικών ορίων, ενώ οι φωνές της αντιπολίτευσης φιμώνονταν μέσω εκφοβισμού, αυθαίρετων συλλήψεων και περιορισμών στην ελευθερία του συνέρχεσθαι και της έκφρασης. [3] Σύμφωνα με εξωτερικές πηγές, καταγράφηκαν πολυάριθμες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά την περίοδο αυτή, συμπεριλαμβανομένων βίαιων καταστολών ειρηνικών διαδηλώσεων, βασανιστηρίων πολιτικών ακτιβιστών και ατιμωρησίας των δυνάμεων ασφαλείας.[4]

 

Στις 24 Ιανουαρίου 2019, ορκίστηκε Πρόεδρος ο Felix Tshisekedi μετά τις εκλογές που διεξήχθησαν τον Δεκέμβριο του 2018.[5] Η άνοδός του στην εξουσία σηματοδότησε την πρώτη ειρηνική μεταβίβαση εξουσίας στην ιστορία της Λ.Δ.Κ., αν και η εκλογική διαδικασία επικρίθηκε ευρέως για έλλειψη διαφάνειας.[6] Ο Tshisekedi επανεξελέγη τον Δεκέμβριο του 2023. To Freedom House σημείωσε ότι οι εκλογές αμαυρώθηκαν από λογιστικά προβλήματα, βία και καταγγελίες για απάτη.[7] Η χώρα παραμένει ταξινομημένη ως «Μη Ελεύθερη» στην έκθεση του 2024, με επίμονες ανησυχίες για αυθαίρετες συλλήψεις, καταστολή της αντιπολίτευσης και περιορισμένη ελευθερία του Τύπου. Η Διεθνής Αμνηστία έχει κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για τη συνέχιση των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με αναφορές για εξωδικαστικές εκτελέσεις, σεξουαλική βία και μαζικές εκτοπίσεις.[8]

 

Σύμφωνα με εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, επιβεβαιώνεται ότι μεταξύ Ιανουαρίου 2015 και Δεκεμβρίου 2018, οι δυνάμεις ασφαλείας της ΛΔΚ, κατέστειλαν βάναυσα και συστηματικά τους διαδηλωτές που αντιτίθεντο στις προσπάθειες του Προέδρου Kabila να παραμείνει στην εξουσία πέραν της δεύτερης συνταγματικής του θητείας.^[9] Στις 21 Ιανουαρίου 2018, οι δυνάμεις ασφαλείας χρησιμοποίησαν θανατηφόρα βία για να διαλύσουν ειρηνικές διαδηλώσεις που είχαν οργανωθεί από την C.L.C και ορισμένους ηγέτες Προτεσταντικών εκκλησιών, σε υποστήριξη αξιόπιστων εκλογών και της εφαρμογής της συμφωνίας του Δεκεμβρίου 2016.^[10] Πολλά μέλη της C.L.C. δήλωσαν ότι δέχθηκαν απειλές λόγω της υποστήριξής τους για αξιόπιστες εκλογές, την εφαρμογή της συμφωνίας του Δεκεμβρίου 2016 και ειρηνικών διαδηλώσεων. Αξιωματούχοι της πρεσβείας συναντήθηκαν πολλές φορές κατά τη διάρκεια του έτους με τον υπουργό Εξωτερικών, τον υπουργό Δικαιοσύνης, τον υπουργό Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τον αρχηγό της εθνικής αστυνομίας και άλλους ανώτερους κυβερνητικούς αξιωματούχους, για να εκφράσουν ανησυχίες σχετικά με τη χρήση θανατηφόρας βίας εναντίον ειρηνικών διαδηλωτών και την παρενόχληση μελών της C.L.C. Κατά τη διάρκεια άλλου κύκλου διαδηλώσεων που οργανώθηκαν από την C.L.C. στις 25 Φεβρουαρίου 2018, οι κρατικές δυνάμεις ασφαλείας σκότωσαν δύο άτομα.^[11]

 

Σε έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, καταγράφεται ότι μετά την ορκωμοσία του Felix Tshisekedi ως προέδρου τον Ιανουάριο του 2019, οι σχέσεις μεταξύ της κυβέρνησης και των θρησκευτικών κοινοτήτων βελτιώθηκαν, σύμφωνα με τα μέσα ενημέρωσης και τους θρησκευτικούς ηγέτες.^[12] Σε αντίθεση με το προηγούμενο έτος, δεν υπήρξαν αναφορές για πράξεις βίας ή εκφοβισμού εναντίον αξιωματούχων της Καθολικής Εκκλησίας από την κυβέρνηση. Τον Μάρτιο του 2019, η κυβέρνηση απελευθέρωσε αρκετούς πολιτικούς κρατουμένους από την Καθολική Λαϊκή Κοινότητα (Comites Laic de Coordination -  CLC), οι οποίοι είχαν συλληφθεί το 2018 επειδή ηγούνταν διαδηλώσεων, πράξη που μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ) και άλλοι είχαν χαρακτηρίσει αυθαίρετη. Άλλοι ακτιβιστές της CLC, δήλωσαν τον Ιανουάριο ότι η ελευθερία του λόγου τους είχε αποκατασταθεί με την ορκωμοσία του Tshisekedi.^[13]

 

Περαιτέρω, σύμφωνα με έκθεση της Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Προσφύγων του Καναδά, η οποία αφορά την μεταχείριση των ηγετών της CLC και των συμμετεχόντων στις πορείες της CLC στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, οι ηγέτες της CLC «αναδύθηκαν από τον κρυψώνα τους περίπου 13 μήνες μετά την έναρξη δράσεων για να απαιτηθεί πολιτική εναλλαγή στη ΛΔΚ, λίγες ημέρες μετά την ορκωμοσία του Felix Tshisekedi».^[14] Η ίδια πηγή πρόσθεσε ότι ο Πρόεδρος Tshisekedi «ακύρωσε» τα εντάλματα σύλληψης που είχαν εκδοθεί τον Ιανουάριο του 2018 από την προηγούμενη κυβέρνηση εναντίον πέντε από τους οκτώ ηγέτες της CLC για την διοργάνωση διαδηλώσεων.^[15] Σύμφωνα με δήλωση του εκπροσώπου της CLC, το επίπεδο ανασφάλειας που βίωναν τα μέλη του κινήματος έχει μειωθεί σημαντικά.^[16]

 

Ως προς τις πιο πρόσφατες εξελίξεις ανακύπτουν από ανεξάρτητες αξιόπιστες πηγές τα ακόλουθα:

 

O Kabila, ο οποίος κυβέρνησε από το 2001 έως το 2019 και αποχώρησε μόνο μετά από αιματηρές διαδηλώσεις εναντίον του, δήλωσε στις αρχές Απριλίου του 2025, ότι θέλει να επιστρέψει στην ΛΔΚ, για να βοηθήσει στην αναζήτηση λύσης στον πόλεμο.^[17] Η ΛΔΚ ανέστειλε, τον Απρίλιο του 2025, το πολιτικό κόμμα του και διέταξε τη δέσμευση των περιουσιακών του στοιχείων λόγω κατηγοριών για υποστήριξη ανταρτών που υποστηρίζονται από τη Ρουάντα στην ανατολική περιοχή. Τον Μάιο, ο πρώην Πρόεδρος εμφανίστηκε για πρώτη φορά δημόσια, σε περιοχή που ελέγχεται από αντάρτες, στην ασταθή ανατολική περιοχή της χώρας, συναντώντας θρησκευτικούς ηγέτες σε μια πρωτοβουλία που, σύμφωνα με συμμετέχοντες, αποσκοπεί στην προώθηση της ειρήνης.^[18] Ο Kabila, ο οποίος βρίσκεται εκτός χώρας από το 2023, κυρίως στη Νότια Αφρική, καταζητείται στη χώρα για φερόμενα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας λόγω υποστήριξης της εξέγερσης στην ανατολή, συμπεριλαμβανομένου του ρόλου του στη σφαγή αμάχων.

 

Περαιτέρω, στις 30 Σεπτεμβρίου 2025, το στρατιωτικό δικαστήριο της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό καταδίκασε ερήμην τον πρώην πρόεδρο Kabila, σε θάνατο για προδοσία, εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.^[19] Σύμφωνα με άρθρο του  “Human Rights Watch”, η καταδίκη και η επιβολή θανατικής ποινής στον πρώην πρόεδρο Kabila από στρατιωτικό δικαστήριο της ΛΔΚ αναδεικνύει προβλήματα δικαιοσύνης και δημοκρατίας στη χώρα.^[20]

 

Με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες, δεν προκύπτει ότι Αιτήτρια ως συμμετέχουσα στις διαδηλώσεις του 2018 εξακολουθεί να διατρέχει κίνδυνο δίωξης λόγω αυτής της συμμετοχής. Μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον Πρόεδρο Felix Tshisekedi το 2019, η κυβέρνηση προχώρησε σε απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων, ακύρωση ενταλμάτων σύλληψης και βελτίωση των σχέσεων με τις θρησκευτικές οργανώσεις που είχαν συμμετάσχει στις κινητοποιήσεις, όπως η CLC. Οι διεθνείς πηγές επισημαίνουν ότι το επίπεδο ανασφάλειας των μελών της CLC έχει μειωθεί σημαντικά και δεν υπάρχουν πρόσφατες αναφορές για στοχοποίηση ατόμων που είχαν λάβει μέρος στις διαδηλώσεις του 2018. Επομένως, με τα σημερινά δεδομένα, δεν τεκμηριώνεται ότι η Αιτήτρια αντιμετωπίζει πραγματικό ή άμεσο κίνδυνο δίωξης σε περίπτωση επιστροφής της στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.

 

Προχωρώντας στην αξιολόγηση του μη εκπεφρασμένου φόβου της Αιτήτριας που δύναται να απορρέει από τα στοιχεία του προσωπικού της προφίλ και δη του ότι αποτελεί γυναίκα μόνη, μεγάλης ηλικίας το Δικαστήριο προχώρησε σε έρευνα αναφορικά με τις επικρατούσες συνθήκες στη χώρα καταγωγής εκ των οποίων ανέκυψαν τα ακόλουθα:

 

Το Σύνταγμα της ΛΔΚ στο άρθρο 14 ορίζει ότι:

 

[ανεπίσημη μετάφραση] «Οι δημόσιες αρχές πρέπει να διασφαλίζουν την εξάλειψη κάθε μορφής διάκρισης κατά των γυναικών και την προστασία και προώθηση των δικαιωμάτων τους. Λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα σε όλους τους τομείς, ιδίως στον πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικό τομέα, για να εξασφαλιστεί η πλήρης υλοποίηση και πλήρης συμμετοχή των γυναικών στην ανάπτυξη του έθνους.

 

Πρέπει να λάβουν μέτρα για την καταπολέμηση κάθε μορφής βίας κατά των γυναικών στη δημόσια και ιδιωτική ζωή. Οι γυναίκες έχουν δικαίωμα σε δίκαιη εκπροσώπηση σε εθνικούς, επαρχιακούς και τοπικούς θεσμούς. Το κράτος εγγυάται την εφαρμογή της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών σε αυτούς τους θεσμούς».^[21]

 

Πηγές τις οποίες εντόπισε σε COI query η EUAA που δημοσιεύτηκε στις 2 Σεπτεμβρίου του 2024,^[22] ανέφεραν σχετικά με τον ρόλο την γυναίκας μέσα στην κοινωνία της ΛΔΚ ότι παρά τη συνταγματική απαγόρευση των διακρίσεων κατά των γυναικών, οι γυναίκες αντιμετώπισαν διακρίσεις σε όλες τις πτυχές της ζωής τους.^[23] Η έκθεση Bertelsmann Stiftung για τη ΛΔΚ, που καλύπτει την περίοδο από 1 Φεβρουαρίου 2021 έως 31 Ιανουαρίου 2023, σημείωσε ότι η χώρα «χαρακτηρίζεται από μια βαθιά ενσωματωμένη πατριαρχική κουλτούρα που περιλαμβάνει νόμους και παραδοσιακά έθιμα που συμβάλλουν στις διακρίσεις κατά των γυναικών». Επιπλέον, παρόλο που είναι παράνομο, οι γυναίκες και τα κορίτσια υφίστανται διακρίσεις σε όλα τα επίπεδα. Οι γυναίκες και τα κορίτσια πλήττονται δυσανάλογα από τη φτώχεια και αντιμετωπίζουν τακτικά σεξουαλική βία.^[24]  Ομοίως και έκθεση του Freedom House του 2024 επιβεβαιώνει τα ανωτέρω πως «οι γυναίκες στη ΛΔΚ βιώνουν διακριτική μεταχείριση σχεδόν σε κάθε πτυχή της ζωής τους»^[25].

 

Η Έκθεση της Αυστριακής ACCORD του Νοεμβρίου του 2020 αναφέρει ότι στη ΛΔΚ, μια από τις χώρες με τη χαμηλότερη κατάταξη στον δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης, οι γυναίκες είναι επίσης σαφώς αντικείμενο διακρίσεων. Ήδη ευάλωτη ως γυναίκα, μια μόνη γυναίκα χωρίς οικογένεια ή κοινωνικό δίκτυο είναι ακόμη πιο ευάλωτη εάν παραμείνει στερημένη από οικονομικά μέσα.^[26] H ίδια ως άνω έκθεση συνεχίζει: «Οι ανύπαντρες γυναίκες στην Κινσάσα συχνά βρίσκονται σε πιο ευάλωτη θέση, για τον λόγο αυτό πολλές γυναίκες από μητριαρχικά νοικοκυριά προσποιούνται ότι είναι παντρεμένες σε μια προσπάθεια να αποφύγουν τον στιγματισμό και να ελαττώσουν την ευαλωτότητά τους.^[27] Από την άλλη πλευρά, η [ΜΚΟ] Afia Mama εκτίμησε ότι οι ανύπαντρες και μορφωμένες γυναίκες στην Κινσάσα θα ήταν πιο χειραφετημένες από πολλές παντρεμένες γυναίκες στη ΛΔΚ, επειδή έχουν μεγαλύτερη επίγνωση των δικαιωμάτων τους από τις γυναίκες χωρίς μόρφωση.^[28] Η πηγή πρόσθεσε ότι οι ανύπαντρες γυναίκες συχνά θεωρείται ότι είναι ιερόδουλες στην Κινσάσα και συνεπώς, η σεξουαλική συναλλαγή αναμένεται από αυτές. Καθώς οι ανύπαντρες γυναίκες βρίσκονται σε μια πιο ευάλωτη θέση, υπόκεινται σε άτυπη φορολογία από την αστυνομία ή άλλους επιθεωρητές προκειμένου να έχουν πρόσβαση στην τοπική αγορά.^[29] Στις χήρες και στις γυναίκες που ηγούνται νοικοκυριών παρουσιάζονται λιγότερες ευκαιρίες, καθώς είναι γενικά πιο ευάλωτες και χαρακτηρίζονται από υψηλότερα ποσοστά φτώχειας και ακραίας φτώχειας, επειδή δεν είναι σε θέση να κληρονομήσουν την περιουσία και τα περιουσιακά στοιχεία του εκλιπόντος συζύγου τους^[30]». ^[31] Περαιτέρω, η απάντηση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (πλέον Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο) αναφορικά με την κατάσταση των γυναικών χωρίς υποστηρικτικό δίκτυο στην Κινσάσα κατά το διάστημα 2017 – 2019, επιβεβαιώνει όλα τα ανωτέρω για τις γυναίκες χωρίς υποστηρικτικό δίκτυο.^[32]

 

Στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κογκό, η ιδέα της παραδοσιακής αφοσίωσης στην οικογένεια, τη γενεαλογία και τους άλλους κοινωνικούς δεσμούς επιβιώνει^[33]. Επιπλέον, η ως άνω αναφερόμενη πηγή αναφέρει πως«[…] η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό είναι μια πατρογονική κοινωνία, που σημαίνει ότι οι γενιές συνδέονται μέσω του πατέρα μιας οικογένειας^[34].

 

Πηγή της έρευνας του Immigration and Refugee Board (IRB Canada) υποδεικνύει ότι στην Kinshasa η ύπαρξη ανδρικού υποστηρικτικού δικτύου συνιστά σύμβολο ασφάλειας και σεβασμού, ενώ μία γυναίκα χωρίς ανδρική υποστήριξη συχνά εκτίθεται σε απαξιωτική μεταχείριση και ενδεχομένως να υποβληθεί σε λεκτική ή σεξουαλική παρενόχληση^[35].  Στο πλαίσιο της ΛΔΚ αυτό σημαίνει περαιτέρω ότι μια γυναίκα στη ΛΔΚ ορίζεται πάντα μόνο σε σχέση με έναν άνδρα συγγενή. Ως εκ τούτου, γυναίκες που απομακρύνονται από αυτόν τον παραδοσιακό τρόπο θεώρησης της οικογένειας εκλαμβάνονται αρνητικά από την κοινωνία και ενίοτε από τη δική τους οικογένεια.^[36]»^[37].

 

Η CEDAW ανέφερε ότι οι γυναίκες στη ΛΔΚ «συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν περίπλοκα εμπόδια για την πρόσβαση στη δικαιοσύνη και τα ένδικα μέσα», συμπεριλαμβανομένης της απουσίας δικαστηρίων και δικαστών σε ορισμένες επαρχίες, των ανεπαρκών οικονομικών μέσων και της ανασφάλειας σε μέρη της χώρας, προσθέτοντας ότι «εθιμικοί νόμοι που κάνουν διακρίσεις κατά των γυναικών εξακολουθούν να επιβάλλονται, μεταξύ άλλων από παραδοσιακούς ηγέτες και δικαστήρια κατά παράβαση του καταστατικού δικαίου που υπερισχύει του εθιμικού δικαίου σύμφωνα με το Σύνταγμα (άρθρο 207)».^[38]

 

Σε έκθεση του OECD του 2019 αναφέρεται ότι η ΛΔΚ επικύρωσε, το 2018, το Πρωτόκολλο Maputo για τα Δικαιώματα των Γυναικών στην Αφρική ενώ το Σύνταγμα εγγυάται ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα στη ζωή και στη σωματική ακεραιότητα. Ωστόσο, στην έκθεση σημειώνεται ότι «δεν υπάρχει πλήρης νομοθεσία για τη βία κατά των γυναικών», οι οποίες έχουν να αντιμετωπίσουν επιπρόσθετα το αποδυναμωμένο δικαστικό σύστημα και την  γενικότερη κουλτούρα σιωπής των θυμάτων και ατιμωρησίας των δραστών στη χώρα. Στην έκθεσή του, ο OECD αναφέρει ότι παρά τις συνταγματικές εγγυήσεις, οι γυναίκες αντιμετωπίζουν δυσκολίες πρόσβασης στη δικαιοσύνη, συγκεκριμένα λόγω «του υψηλού κόστους των δικαστικών διαδικασιών, του ανεπαρκούς αριθμού δικαστηρίων, της αντιληπτής αναποτελεσματικότητας και της διαφθοράς στο δικαστικό σύστημα».^[39] Η πηγή επεσήμανε και άλλες προκλήσεις που περιορίζουν τη γυναίκα να καταγγείλει τη βία ως «γενική έλλειψη γνώσης των γυναικών σχετικά με τα νόμιμα δικαιώματά τους και υποκείμενο φόβο να υποβληθούν σε ταπείνωση, αντίποινα ή οικογενειακή πίεση εάν κινηθούν νομικά».^[40]

 

Περαιτέρω, σύμφωνα με εξωτερικές πηγές πληροφόρησης ανευρέθηκε ότι στην ΛΔΚ υφίστανται οργανώσεις, οι οποίες διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην υποστήριξη και την ενδυνάμωση των γυναικών στη χώρα, αντιμετωπίζοντας διάφορες προκλήσεις. Ειδικότερα, η οργάνωση “Women for Women International” δραστηριοποιείται στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, προσφέροντας ένα ετήσιο πρόγραμμα για την ενδυνάμωση των γυναικών.^[41] Από το 2004, η οργάνωση έχει υποστηρίξει 91.000 γυναίκες, ηλικίας 31-40 ετών. Επιπλέον, η οργάνωση “AFPDE” δημιουργήθηκε από γυναίκες ακτιβίστριες στις 16 Οκτωβρίου 1999 στην ΛΔΚ.^[42] Έχει ως στόχο την αναγνώριση των δικαιωμάτων των γυναικών και των παιδιών, την προστασία τους και την υποστήριξή τους. Το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για την Ειρήνη και την Ανθρωπιστική Βοήθεια των Γυναικών (WPHF) παρέχει θεσμική και προγραμματική χρηματοδότηση σε τοπικές οργανώσεις και γυναίκες ακτιβίστριες στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ).^[43] Στόχος του είναι η προώθηση της ηγετικής συμμετοχής των γυναικών και των κοριτσιών στον ανθρωπιστικό σχεδιασμό και την ανταπόκριση, η προστασία τους από τη σεξουαλική και έμφυλη βία (SGBV) και η ενίσχυση της συμμετοχής τους στις αναπτυξιακές προσπάθειες σε όλη τη χώρα. Επιπλέον, η «CARE», μια οργάνωση που δραστηριοποιείται παγκωσμίως, έχει ενισχύσει τη δομή και τη στρατηγική της, ώστε να βοηθήσει τα πιο ευάλωτα μέλη της κοινωνίας της ΛΔΚ στην εξάλειψη της φτώχειας και στη μείωση της ευαλωτότητά τους απέναντι στην κοινωνική αδικία.^[44] Οι ομάδες - στόχοι στην χώρα περιλαμβάνουν φτωχές και ευάλωτες γυναίκες, έφηβες και εφήβους, καθώς και εκτοπισμένους και επαναπατριζόμενους πληθυσμούς. Το έργο της CARE στη ΛΔΚ επικεντρώνεται στην ανθρωπιστική βοήθεια, την οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών, την αναπαραγωγική υγεία, την ασφάλεια τροφίμων και διατροφής, την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και το δικαίωμα σε μια ζωή απαλλαγμένη από τη βία. Σύμφωνα με έκθεση  του USDOS για το έτος 2022 αναφέρονται τα εξής: Ένας αριθμός διεθνών οργανισμών, διεθνών και τοπικών ΜΚΟ βρίσκονται στην ΛΔΚ παρέχοντας ανθρωπιστικές υπηρεσίες και προσφέροντας υποστήριξη στους επιζώντες της σεξουαλικής και της έμφυλης βίας, καθώς και της σεξουαλικής βίας που σχετίζεται με συγκρούσεις»^[45].

 

Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, αν και οι γυναίκες στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό εξακολουθούν να βιώνουν διακρίσεις και φαινόμενα ανισότητας σε πολλούς τομείς της ζωής, ο βαθμός κινδύνου εξαρτάται από την κοινωνική τους θέση και το υποστηρικτικό τους περιβάλλον. Οι διεθνείς πηγές επισημαίνουν ότι οι μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες που διαθέτουν οικογενειακό ή κοινωνικό δίκτυο υποστήριξης —ιδίως συγγενείς ή ανδρική παρουσία στο νοικοκυριό— απολαμβάνουν σημαντικά μεγαλύτερη ασφάλεια και κοινωνική αποδοχή, σε αντίθεση με τις ανύπαντρες ή απομονωμένες γυναίκες. Εφόσον, επομένως, η Αιτήτρια είναι γυναίκα μεγαλύτερης ηλικίας, μορφωμένη, έχοντας στο κοινωνικό της περιβάλλον την παρουσία τόσο των αδελφών της αλλά και του υιού της με τον οποίο όπως η ίδια δήλωση έχει επικοινωνία, δεν τεκμηριώνεται ότι αντιμετωπίζει προσωπικό ή στοχευμένο κίνδυνο δίωξης ή σοβαρής βλάβης σε περίπτωση επιστροφής της στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.

 

Συμπερασματικά, από το ιστορικό της Αιτήτριας όπως αυτό φαίνεται πιο πάνω, στη βάση των δεδομένων του διοικητικού φακέλου και από την ανωτέρω αξιολόγηση των ισχυρισμών της, προκύπτει ότι αυτή δεν στοιχειοθέτησε κανένα απολύτως ισχυρισμό που να εμπίπτει στις προϋποθέσεις αναγνώρισης προσώπου ως πρόσφυγα. Τα όσα ανέφερε άλλωστε κατά τη διάρκεια του συνόλου της διαδικασίας εξέτασης του αιτήματός της, δεν θα μπορούσαν να την εντάξουν στην έννοια του πρόσφυγα, όπως αυτή ερμηνεύεται από τη Σύμβαση της Γενεύης του 1951 και από το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου, Ν.6(Ι)/2000.

 

Ο «Πρακτικός Οδηγός της ΕΑΣΟ: Αξιολόγηση των Αποδεικτικών Στοιχείων» (Μάρτιος 2015) καθορίζει πως στη βάση της συλλογής πληροφοριών θα πρέπει να προσδιορίζονται τα ουσιώδη πραγματικά περιστατικά, τα οποία στη συνέχεια θα πρέπει να συνδέονται με τις απαιτήσεις του ορισμού του πρόσφυγα και αν δεν υπάρχει κατάληξη ότι μπορεί να δοθεί προσφυγικό καθεστώς, τότε το αρμόδιο όργανο θα πρέπει να εκτιμήσει εάν τα ουσιώδη πραγματικά περιστατικά συνδέονται με τις απαιτήσεις του ορισμού του προσώπου που δικαιούται συμπληρωματική προστασία.

 

Εξετάζοντας πλήρως την υπόθεση, διαπιστώνω ότι ορθά κρίθηκε από τους Καθ’ ων η αίτηση ότι δεν πληρούνται ούτε οι προϋποθέσεις του άρθρου 19 του Ν.6(Ι)/2000 για να παρασχεθεί στην Αιτήτρια το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, εφόσον δεν αποδείχθηκε ότι συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις αναφορικά με τον κίνδυνο να υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα της.

 

Για τη διαπίστωση αυτού του πραγματικού κινδύνου θα πρέπει να υπάρχουν, όπως ρητά προνοεί το άρθρο 19(1), του Ν.6(Ι)/2000 «ουσιώδεις λόγοι». Περαιτέρω, σοβαρή βλάβη ή σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη κατά το εδάφιο (2) του άρθρου 19, του Ν.6(Ι)/2000 σημαίνει κίνδυνο αντιμετώπισης θανατικής ποινής, βασανιστηρίων ή απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας ή να υπάρχει σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης (βλ. Galina Bindioul v. Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, Υποθ. Αρ. 685/2012, ημερομηνίας 23/04/13 και Mushegh Grigoryan κ.α. v. Κυπριακή Δημοκρατία, Υποθ. Αρ. 851/2012, ημερομηνίας 22/9/2015, ECLI:CY:AD:2015:D619).

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, τόσο κατά τη διοικητική, όσο και κατά την παρούσα διαδικασία δεν προέκυψαν στοιχεία που να συνηγορούν στο ότι σε περίπτωση επιστροφής της στην Kinshasa, η Αιτήτρια θα αντιμετωπίσει κίνδυνο θανατικής ποινής, βασανιστηρίων ή απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σύμφωνα με τις πρόνοιες των άρθρων 19 (2) (α) και (β) του περί Προσφύγων Νόμου, αντίθετα στους ισχυρισμούς της κ. Χαραλάμπους με την οποία διαφωνώ.

 

Σε σχέση δε με το άρθρο 19(2)(γ) του ανωτέρω Νόμου, ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν ως προς την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: το ΔΕΕ) επεσήμανε σε πρόσφατη απόφασή του ότι συνιστούν «[…]μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C‑285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών» (ΔΕΕ, C-901/19, ημερομηνίας 10.6.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland, σκέψη 43).

 

Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής: το ΕΔΔΑ) στην απόφασή του Sufi and Elmi (ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών 8319/07 και 11449/07, ημερομηνίας 28.11.2011) αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών, οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.

 

Επιπλέον, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ, «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές, οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή, θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας» (Βλ. Απόφαση στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ.17.2.2009). Ιδίως ως προς την εφαρμογή της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, το ΔΕΕ στην ως άνω απόφαση διευκρίνισε ότι «όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας».

 

Εν προκειμένω, ως προς τον κίνδυνο που ενδέχεται να αντιμετωπίσει η Αιτήτρια λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, το Δικαστήριο προχώρησε σε επικαιροποιημένη έρευνα και ανέτρεξε σε πρόσφατες και έγκυρες πληροφορίες από εξωτερικές πηγές αναφορικά με την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στην πόλη Kinshasa της ΛΔΚ, ήτοι στον τόπο καταγωγής και συνήθους διαμονής της.

 

Ως προς τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής, ότι βάσει της ιστοσελίδας Rule of Law in Armed Conflict (RULAC), πρωτοβουλίας της Ακαδημίας της Γενεύης για το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα^[46], η Λαϊκή Δημοκρατία του Κογκό είναι αναμεμειγμένη σε αρκετές μη διεθνείς ένοπλες συρράξεις οι οποίες λαμβάνουν χώρα στο έδαφός της κατά μη κρατικών ένοπλων ομάδων^[47], μεταξύ των οποίων οι ADF (Allied Democratic Forces), Mai- Mai Yakutumba, FDLR (Forces démocratiques de libération du Rwanda), CODECO (Coopérative de développement économique du Congo) και M23.^[48] Η ADF και η Μ23 παρουσιάζονται ως οι πλέον ενεργές οργανώσεις.^[49] Ειρηνευτική αποστολή των Ηνωμένων Εθνών (UN Organization Stabilization Mission in the Democratic Republic of the Congo- MONUSCO) υποστηρίζει τις ένοπλες δυνάμεις της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κογκό, ενώ η Ρουάντα έχει επέμβει στη χώρα προς υποστήριξη της ομάδας M23.^[50] Με το ψήφισμά του 2717/2023, το Συμβούλιο Ασφαλείας αποφάσισε την επέκταση μέχρι τις 20/12/2024 της εντολής της MONUSCO.^[51]

 

Ειδικά στην Kinshasa, οι ανωτέρω οργανώσεις δεν παρουσιάζονται δρώσες.^[52] Η σύρραξη ωστόσο η οποία ξεκίνησε στα μέσα του 2022 στην επικράτεια του Kwamouth, μεταξύ των κοινοτήτων Teke και Yaka, επεκτάθηκε σε γειτονικές επικράτειες, μεταξύ των οποίων στην Kinshasa, όπου διαμένουν μέλη των δύο κοινοτήτων καθώς και εκτοπισθέντες από τη σύρραξη, ιδίως στις περιοχές Maluku, Kimbaseke, Masina και Ndjili, τόπου τελευταίας διαμονής του Αιτητή.^[53] Οι Mobondo συνιστούν ομάδα μαχητών των Yaka και συμμάχων κοινοτήτων, η οποία σχηματίσθηκε έπειτα από τις επιθέσεις των Teke σε κοινότητες τις οποίες θεωρούν «μη ιθαγενείς».^[54] Βάσει της οργάνωσης Global Protection Cluster, οι περιοχές Maluku II και Masina II κατέγραψαν τουλάχιστον πενήντα περιστάσεις παραβιάσεων ανθρώπινων δικαιωμάτων κατά το Δεκέμβριο του 2023 εκ μέρους της παραστρατιωτικής οργάνωσης Mobondo.^[55] Σε άρθρο  δημοσιευθέν στις 12 Φεβρουαρίου 2024 στο χώρο της The New Humanitarian, ανεξάρτητο και μη κερδοσκοπικό ειδησεογραφικό χώρο^[56], αναφέρεται επικοινωνία με ερευνητή ανθρώπινων δικαιωμάτων, βάσει του οποίου «η απάντηση του στρατού στην παραστρατιωτική οργάνωση όταν εισήλθε στην επαρχία της Kinshasa ήταν «θηριώδης» […]» ενώ προσέθεσε ότι οι Mobondo απωθήθηκαν στο αγροτικό Kwamouth, αν και κάνουν επιδρομές ακόμα σε άλλες περιοχές.^[57]

 

Σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο 2025 σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας στη Λ.Δ. Κονγκό από το Κέντρο Τεκμηρίωσης και Έρευνας (CEDOCA), την υπηρεσία παροχής πληροφοριών για τη χώρα καταγωγής του Γραφείου του Ύπατου Αρμοστή για Πρόσφυγες και Ανιθαγενείς του Βελγίου (CGRS), [ανεπίσημη μετάφραση] «αναφορικά με την Κινσάσα, αναφέρθηκαν μεμονωμένα περιστατικά ασφαλείας κατά τη διάρκεια του 2024, μεταξύ των οποίων διαδηλώσεις, απόπειρα πραξικοπήματος, απόδραση από τη φυλακή Μακάλα, καθώς και ορισμένα επεισόδια στη αγροτική περιοχή της κοινότητας Μαλούκου λόγω της σύγκρουσης που εκτυλίσσεται στην γειτονική επαρχία Μάι-Νντομπέ».[58] Η ίδια πηγή, επικαλούμενη πληροφορίες από το Γραφείο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών, ανέφερε ότι η επαρχία της Κινσάσα [ανεπίσημη μετάφραση] «δεν επηρεάστηκε από ένοπλη σύρραξη» και ότι [ανεπίσημη μετάφραση] «[α]πό την επιδείνωση της κατάστασης ασφαλείας στα ανατολικά το 2025, πέραν των διαδηλώσεων κατά των δυτικών πρεσβειών, δεν έχουν αναφερθεί σημαντικά περιστατικά ασφαλείας στην Κινσάσα».[59]

 

Για λόγους πληρότητας της έρευνας θα παρατεθούν ποσοτικά δεδομένα αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας στην επαρχία της Kinshasa. Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED κατά το τελευταίο έτος (με ημερομηνία τελευταίας ενημέρωσης την 22/10/2025) καταγράφηκαν 137 περιστατικά ασφαλείας (που περιλαμβάνουν περιστατικά διαδηλώσεων, πολιτικής βίας, εξεγέρσεων, τρομοκρατικής ενέργειας, ξένη στρατιωτική εμπλοκή) τα οποία είχαν ως συνέπεια 41 ανθρώπινες απώλειες.^[60] Σύμφωνα δε με εκτιμήσεις, ο πληθυσμός της επαρχίας της Kinshasa υπολογίζεται ότι κατά το 2020 ανερχόταν σε 14.565.700 κατοίκους, ενώ ο πληθυσμός της πόλης Kinshasa ανερχόταν σε 7.273.947 κατοίκους σύμφωνα με υπολογισμούς του 2004.^[61]

 

Τούτων λεχθέντων, προκύπτει πως στην Kinshasa, τόπος καταγωγής και συνήθους διαμονής της Αιτήτριας, δεν λαμβάνει χώρα εσωτερική ένοπλη σύρραξη υπό το σύνηθες νόημα στην καθημερινή γλώσσα, όπου οι τακτικές δυνάμεις ασφαλείας της χώρας καταγωγής συγκρούονται με ένοπλες δυνάμεις αυτονομιστών (Απόφαση του ΔΕΕ στην υπόθεση, Diakite, C‑285/12, ημερ. 30.1.2014, σκέψη 19).

 

Δεδομένου ότι στον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής της Αιτήτριας, ήτοι στην πόλη Kinshasa, η κατάσταση ασφαλείας καταγράφεται ως σταθερή, το Δικαστήριο κρίνει ότι παρέλκει περαιτέρω διερεύνηση των προσωπικών της περιστάσεων για λόγους εφαρμογής της «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας», όπως αυτή απορρέει από τη Νομολογία του ΔΕΕ, ωστόσο και εκ του περισσού σημειώνω ότι η Αιτήτρια είναι ενήλικη γυναίκα, γεννημένη το 1954, έχοντας οικογενειακό υποστηρικτικό δίκτυο στην χώρα καταγωγής της (έναν ενήλικο γιό, πέντε αδελφές και τέσσερις αδελφούς), με μόρφωση και εργασιακή εμπειρία σε υψηλόβαθμη θέση.

 

Κατά συνέπεια, η διαπίστωση των Καθ΄ ων η αίτηση ότι η Αιτήτρια δεν πληροί τις προϋποθέσεις για αναγνώριση του καθεστώτος του πρόσφυγα αλλά ούτε του καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας κρίνονται εύλογα επιτρεπτές ενόψει όλων των στοιχείων που η διοίκηση είχε ενώπιον της.

 

Ενόψει των ανωτέρω, κρίνω, υπό τις περιστάσεις, ότι η Αιτήτρια δεν κατάφερε να τεκμηριώσει σε κανένα στάδιο της διαδικασίας τη βασιμότητα του αιτήματός της για αναγνώριση της ιδιότητας του πρόσφυγα, δυνάμει του περί Προσφύγων Νόμου και της Σύμβασης της Γενεύης, ούτε για την παραχώρηση της συμπληρωματικής προστασίας που προβλέπεται στο άρθρο 19 του Νόμου. Η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε στο πλαίσιο άσκησης της διακριτικής ευχέρειας του αρμόδιου διοικητικού οργάνου, το οποίο συνεκτίμησε όλα τα πραγματικά στοιχεία και εξέδωσε τελική αιτιολογημένη απόφαση. Δεν έχει καταδειχθεί οτιδήποτε το μεμπτό, ούτως ώστε να δικαιολογείται επέμβαση του παρόντος Δικαστηρίου. Η προσβαλλόμενη απόφαση είναι αποτέλεσμα δέουσας έρευνας και επαρκώς αιτιολογημένη. Δεδομένης της κατ’ ουσία εξέτασης της αίτηση της Αιτήτριας, παρέλκει η εξέταση οποιοδήποτε άλλου νομικού ισχυρισμού.

 

Με βάση όλα τα πιο πάνω, η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται με €1.000 έξοδα υπέρ των Καθ' ων η αίτηση και εναντίον της Αιτήτριας. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.

 

Α. AΓΡΟΤΗ, Δ. ΔΔΔΠ