ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 

                                                                                      Υπόθεση αρ.697/23

 

17 Οκτωβρίου 2025

 

[Α. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

 

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

Μ. Μ. L.

                                                                                                                        Αιτητής

Και

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Υπηρεσίας Ασύλου

                                                                                                                        Καθ’ ων η αίτηση

 

Κα Στ. Κλεάνθους, Δικηγόροι για Αιτητή

Κα E. Χατζηγιάννη, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ’ ων η αίτηση

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Με την προσφυγή ο αιτητής αιτείται την ακύρωση της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου ημ.13/02/23, η οποία κοινοποιήθηκε αυθημερόν, δια της οποίας απορρίφθηκε η αίτηση διεθνούς προστασίας που υπέβαλε, ως άκυρης, αντισυνταγματικής, παράνομης, και στερούμενης νομικού αποτελέσματος (Αιτητικό Α) και απόφαση του Δικαστηρίου δια της οποίας να «αναγνωρίζεται ως δικαιούχος συμπληρωματικής προστασίας» (Αιτητικό Β).

Ως εκτίθεται στην Ένσταση που καταχωρήθηκε από τους καθ' ων η αίτηση και προκύπτει από το περιεχόμενο του σχετικού Διοικητικού Φάκελου που κατατέθηκε στα πλαίσια των διευκρινήσεων, ο αιτητής κατάγεται από τη Λ. Δ. του Κονγκό (στο εξής ΛΔΚ), εισήλθε στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές μέσω κατεχομένων στις 17/05/21 και υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας στις 01/07/21 (ερ.1-3, 8-9, 46).  

Στις 30/11/22 διεξήχθη συνέντευξη με τον αιτητή από την Υπηρεσία όπου του δόθηκε η ευκαιρία, μέσα από σχετικές ερωτήσεις, μεταξύ άλλων, να εκθέσει τους λόγους στους οποίους στηρίζει το αίτημα του (ερ.23-46). Μετά το πέρας της συνέντευξης ετοιμάστηκε σχετική Έκθεση-Εισήγηση (ερ.67-79) και στις 23/01/23 η Υπηρεσία Ασύλου αποφάσισε να μην παραχωρηθεί καθεστώς διεθνούς προστασίας. Ακολούθως ετοιμάστηκε σχετική επιστολή ενημέρωσης του αιτητή για την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία του δόθηκε στις 13/02/23 και του μεταφράστηκε στην μητρική του γλώσσα (ερ.80, 3).

Επί της αιτήσεως ασύλου ο αιτητής καταγράφει ότι έφυγε από τη χώρα καταγωγής λόγω (κάποιοι) ήθελαν να τον σκοτώσουν και - μια φορά - απήχθη και απειλήθηκε με θάνατο, όμως, ένας από τους φύλακες τον βοήθησε να αποδράσει και του είπε να μη συχνάζει στη γειτονιά του πλέον διότι αν τον έβρισκαν θα τον σκότωναν. Όλα αυτά, ως αναφέρει ο αιτητής, συνέβησαν εξαιτίας πράξεων, δραστηριοτήτων και πολιτικών δηλώσεων (που στόχευαν) να αποδείξουν την αθωότητα του (πολιτικού) Vital Kamehre στον λαό και στους υποστηρικτές του, αφότου η σύλληψή του κρίθηκε ως πολιτική από τα μέλη του UNC.  

Στη συνέντευξη που διενεργήθηκε ο αιτητής ανέφερε ότι γεννήθηκε και διέμενε όλη του τη ζωή στην Kinshasa, στην κοινότητα Maluku (πλην διαστήματος 3-4 μηνών, προτού φύγει από τη χώρα, που διέμενε στην Kaba), μιλάει γαλλικά, αγγλικά και λινγκάλα, είναι άγαμος, πατέρας ενός ανήλικου κοριτσιού που γεννήθηκε στις 11/10/15 και βρίσκεται στη ΛΔΚ με τους γονείς του αιτητή. Η οικογένεια αποτελείται από τους γονείς, μία αδελφή και τρείς αδελφούς, είναι ο μεγαλύτερος από τα αμφιθαλή αδέλφια του, έχει δύο μεγαλύτερα ετεροθαλή αδέλφια, όλοι εκ των οποίων βρίσκονται στην Κινσάσα, πλην του ετεροθαλούς αδελφού του που βρίσκεται στην Αγκόλα, διατηρεί δε επικοινωνία με όλους. Ο αιτητής είναι πτυχιούχος (bachelor) οικονομικών επιστημών και διαχείρισης αλλά δεν εργαζόταν.

Ως προς τους λόγους που εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, δήλωσε ότι ήταν μέλος του κόμματος UNC από τον το 2018 μέχρι τον Νοέμβριο του 2020. Ως ανέφερε, μετά την σύλληψη του ηγέτη τους Vital Kamerhe, τα μέλη του κόμματος προέβησαν σε πράξεις και δραστηριότητες που θα αποδείκνυαν ότι η σύλληψη και η δίκη είχε πολιτικά κίνητρα και ενορχηστρώθηκε από τον Πρόεδρο Felix Tshisekedi. Το UNC επρόκειτο να κατέβει στις εκλογές και ο εν ενεργεία Πρόεδρος θα το υποστήριζε. Μετά τη σύλληψη του Kamerhe έλαβε χώρα η αποκαλούμενη «δίκη των εκατό ημερών» προκειμένου να δημιουργηθεί μίσος εναντίον του Vital Kamerhe. Τα μέλη του UNC δραστηριοποιήθηκαν προκειμένου να ανατρέψουν το κλίμα, να αποδείξουν ότι ο Tshisekedi δεν τηρεί τα συμφωνηθέντα και να επιδιώξουν την εκλογή υποψηφίων του κόμματος. Κάποιες φορές συλλαμβάνονταν αλλά μετά αφήνονταν ελεύθεροι με την μεσολάβηση του κόμματος και κατηγορούνταν για δυσφημιστικές δηλώσεις εναντίον του Προέδρου και πρόκληση μίσους στο πρόσωπό του.

Ως ανέφερε περαιτέρω ο αιτητής, την Παρασκευή, 12/11/20, ένα αυτοκίνητο σταμάτησε μπροστά του, 2 άτομα ψηλά και μυώδη βγήκαν από μέσα και τον ρώτησαν που βρίσκεται η ζώνη 6 ενώ ένα άτομο πήγε από πίσω του, τον έπιασε από το πρόσωπο και τον έβαλε στο αυτοκίνητο. Όταν ο αιτητής συνήλθε είδε ότι βρισκόταν σε ένα σπίτι και κατάλαβε ότι είχε απαχθεί και οι απαγωγείς του τον κατηγορούσαν ότι δυσφημούσε και έδειχνε ασέβεια προς τον Πρόεδρο και του έλεγαν ότι «η ζωή [του] έχει τελειώσει». Μετά από δύο μέρες, Σάββατο βράδυ, ενώ ο αιτητής βρισκόταν ήδη τρεις μέρες εκεί, κάποιος φώναξε το όνομά του. Όταν καλούσαν κάποιον δεν επέστρεφε και έτσι πίστεψε ότι η ζωή του έχει τελειώσει, όμως το άτομο που τον κάλεσε του είπε ότι θα τον βοηθούσε να αποδράσει, ως έπραξε, αλλά του έθεσε ως όρο ότι δεν έπρεπε να επιστρέψει ποτέ ξανά στη γειτονιά του αλλιώς θα τον σκότωναν. Του έδωσε και 5000. Ο αιτητής περπάτησε μέχρι το σημείο όπου βρήκε άσφαλτο και όταν ρώτησε έναν διερχόμενο για το πού βρισκόταν του είπε ότι βρισκόταν στο Kimpoko, μισή ώρα από το σπίτι του. Πήρε ταξί και πήγε σπίτι του και αφηγήθηκε τα όσα συνέβησαν στους γονείς του και τότε η μητέρα του είπε στον αιτητή να φύγει για το χωριό Kaba, όπου είχε συγγενείς και την επόμενη μέρα, στις 15/11/20, αυτός έφυγε. Τότε ξεκίνησε και ο λόξιγκας που έχει από το άγχος που του δημιουργήθηκε μη ξέροντας τι να κάνει ενώ είναι καταζητούμενος. Ο πατέρας του αιτητή αφηγήθηκε τα πάντα στο φίλο του, ονόματι papa Jerry, και εκείνος τους πρότεινε να φύγει και έτσι ο πατέρας του πούλησε το σπίτι τους και με τα χρήματα αυτά έγιναν όλοι οι διακανονισμοί για να ταξιδέψει και εν τέλει έφυγε στις 29/04/21. Πέραν των ανωτέρω ανέφερε επίσης ότι η μητέρα του παιδιού του βιάσθηκε το 2016, επειδή, όπως της είπαν οι βιαστές της, ο πεθερός της (πατέρας του αιτητή) υψώνει ανάστημα στο αφεντικό του στο λιμάνι όπου εργάζεται, η δε μικρή του αδελφή βιάσθηκε το 2022 αλλά δεν γνωρίζει αν είναι εξαιτίας της δράσης του ιδίου ή του πατέρα του και δεν γνωρίζει αν οι άνθρωποι που τον απήγαγαν συνδέονται με εκείνους που βίασαν την μητέρα του παιδιού του και την αδελφή του, αναφέροντας ότι «ίσως να χρησιμοποίησαν την πολιτική ως πρόσχημα».

Ερωτώμενος σχετικά ανέφερε ότι σε περίπτωση επιστροφής του απειλείται η ζωή του και πως οι άνθρωποι που τον είχαν απάγει μπορεί να το κάνουν ξανά ή να τον σκοτώσουν, προσθέτοντας ότι έχει συνηθίσει στη Δημοκρατία και κάποιες φορές εργάζεται και στέλνει χρήματα για την κόρη του και τους γονείς του.

Οι καθ’ ων η αίτηση, εξετάζοντας τα όσα ανέφερε ο αιτητής εντόπισαν και αξιολόγησαν τους ακόλουθους ουσιώδεις ισχυρισμούς.

1.    Ταυτότητα, προφίλ, χώρα καταγωγής και τόπο διαμονής του αιτητή

2. Ο αιτητής ισχυρίστηκε ότι ήταν ενεργό μέλος του Union for the Congolese Nation (UNC) από το 2018 μέχρι τον Νοέμβριο του 2020
3. Ο αιτητής ισχυρίστηκε ότι απήχθη από άγνωστα πρόσωπα στις 12/11/20

Οι καθ’ ων η αίτηση αποδέχθηκαν τον 1^ο εκ των ως άνω ισχυρισμών, απέρριψαν όμως τον 2^ο και  3^ο ουσιώδη ισχυρισμό ως αναξιόπιστους.

Αναφορικά με τον 2^ο και 3^ο ουσιώδη ισχυρισμό, κρίθηκε ότι αυτοί στερούνται εσωτερικής συνοχής ενόψει αοριστίας, ασάφειας, έλλειψης συνέπειας, ευλογοφάνειας αλλά και της γενικότητας και σε πολλά σημεία αντιφατικότητας των δηλώσεων του αιτητή.

Συγκεκριμένα, αναφορικά με τον 2^ο ουσιώδη ισχυρισμό αξιολογήθηκε ότι ο αιτητής, στις ερωτήσεις που του υποβλήθηκαν σχετικώς υπήρξε γενικόλογος και μη λεπτομερής τόσο αναφορικά με την ιδεολογία του κόμματος (UNC) στο οποίο ανήκε, τη δραστηριότητα των πολιτικών του, τη διαφορά στην προσέγγιση που έχουν στα πολιτικά θέματα σε σχέση με τους άλλους πολιτικούς, αλλά και τον τρόπο που ο αιτητής επιχειρούσε να ανατρέψει την αρνητική εικόνα για τον Πρόεδρο του κόμματος λόγω της σύλληψής του και γενικά για τον προσωπικό του ρόλο στο κόμμα. Επί των ως άνω πτυχών του εν λόγω ισχυρισμού είχαν υποβληθεί στον αιτητή πλήθος ερωτήσεων, στα πλαίσια των οποίων, ως κρίθηκε, αυτός δεν μπόρεσε να δώσει λεπτομέρειες για την ιδεολογία και δράση του κόμματος στο οποίο μετείχε, περιοριζόμενος σε γενικές αναφορές, όλες εκ των οποίων στερούνταν εύλογα αναμενόμενων λεπτομερειών και βιωματικών στοιχείων.

Στα πλαίσια αξιολόγησης της εξωτερικής συνοχής του ως άνω ισχυρισμού ο αιτητής, κατά τη συνέντευξη κλήθηκε να εξηγήσει γιατί στην φερόμενη κάρτα μέλους στο κόμμα που ο ίδιος προσκόμισε, η σφραγίδα είναι κάτω από τη φωτογραφία (γεγονός που δεικνύει, ως κρίθηκε, ότι η φωτογραφία επικολλήθηκε εκ των υστέρων) επιμένοντας ότι η σφραγίδα μπαίνει μετά τη φωτογραφία. Δεδομένου ότι τούτο δεν συνάδει με την όψη του εγγράφου που ο ίδιος προσκόμισε, κρίθηκε ότι εγείρονται σοβαρές ενδείξεις για τη μη γνησιότητα του εγγράφου αυτού. Περαιτέρω, κατόπιν αντιπαραβολής των τυπικών γνωρισμάτων της κάρτας μέλους που προσκομίστηκε, με πληροφορίες που εντοπίστηκαν, αξιολόγησαν αρνητικά το ότι η όψη του εγγράφου συνάδει με τις ΠΧΚ, όμως, δεδομένου ότι οι ΠΧΚ αναφέρουν ότι το τέλος για εγγραφή μέλους στο κόμμα UNC και εξασφάλιση της σχετικής κάρτας μέλους είναι 1 δολάριο, ενώ ο αιτητής, ερωτώμενος σχετικά κατά τη συνέντευξη ανέφερε πως πλήρωσε 5 δολάρια, σημείο το οποίο κρίθηκε ότι έρχεται σε αντίθεση με διαθέσιμες ΠΧΚ. Σε σχέση με το συνολικό του αφήγημα που αφορά τη δράση του πολιτικού Vital Kamerhe, εντοπίστηκαν πληροφορίες (ΠΧΚ) που επιβεβαιώνουν τόσο τη δίωξη και σύλληψη του, όσο και την πολύκροτη δίκη που ακολούθησε, τα οποία και κρίθηκε ότι συνάδουν με τα λεγόμενα του αιτητή.

Συνεπεία των ως άνω οι καθ’ ων η αίτηση κατέληξαν ότι, παρότι το αφήγημα του αιτητή συνάδει σε πολλά σημεία με διαθέσιμες ΠΧΚ που εντοπίστηκαν, εντούτοις, οι ελλείψεις που εντοπίστηκαν και σημειώθηκαν στην εσωτερική συνοχή των λεγομένων του, ο εν λόγω ισχυρισμός δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός και έτσι απορρίφθηκε ως αναξιόπιστος.   

Αναφορικά με τον 3^ο ουσιώδη ισχυρισμό του, ως κρίθηκε, ο αιτητής, παρόλο που έδωσε συγκεκριμένη ημερομηνία που κατ’ ισχυρισμό απήχθη, εντούτοις, παρότι ρωτήθηκε επί τούτου επισταμένα, δεν ήταν σε θέση να αναφέρει λεπτομέρειες για το περιστατικό αυτό, τον χρόνο που πέρασε υπό κράτηση από τους απαγωγείς του, σε ποιο μέρος, τι βίωσε κατά τη διάρκεια της κράτησης του, αναφέροντας μόνο ότι τον χτυπούσαν, χωρίς είναι σε θέση να περιγράψει λεπτομερέστερα τα βιώματα του ή τα χαρακτηριστικά των δραστών, αλλά ούτε και – εν τέλει – να αναφέρει ποιος ακριβώς ήταν ο λόγος της απαγωγής του και πως αυτό συνδέεται με το ότι δεν σεβόταν τον πρόεδρο, ως ο ίδιος είχε αναφέρει. Ομοίως, ως κρίθηκε, ασαφείς και γενικόλογες, στερούμενες λεπτομερειών αλλά και βιωματικών στοιχείων υπήρξαν και οι περιγραφές που έδωσε για τον τρόπο που διέφυγε από τους απαγωγείς του, το πρόσωπο που τον βοήθησε, γιατί, καθώς και την μετέπειτα πορεία των γεγονότων μετά τη διαφυγή του. Τέλος αρνητικά αξιολογήθηκε το ότι, ερωτώμενος ο αιτητής σχετικά με τον λόγο που απήχθη, ανέφερε ότι ενδεχομένως να συνδέεται με τη δράση του πατέρα του, αποτυγχάνοντας τελικά να περιγράψει με σαφή τρόπο την δράση αυτή αλλά και την καθ’ εικασία του ιδίου σύνδεση αυτής με την απαγωγή του ιδίου.

Στα πλαίσια αξιολόγησης της εξωτερικής συνοχής του ως άνω ισχυρισμού εντοπίστηκαν ΠΧΚ, οι οποίες κάνουν λόγω για συχνές απαγωγές ατόμων στην Κινσάσα, εκ του οποίου μάλιστα φαίνεται ότι λήφθηκαν μέτρα από τις αρχές προς αποτροπή και εντοπισμό των δραστών, όμως τα κίνητρα για τέτοιες πράξεις είναι συνήθως η ληστεία του θύματος ή η αναζήτηση λύτρων από τους οικείους του. Εκ τούτου οι καθ’ ων η αίτηση, δεδομένου ότι η εσωτερική συνοχή του ισχυρισμού δεν γίνεται δεκτή, τον απέρριψαν ως αναξιόπιστο.

Συνεπεία των ως άνω, κατόπιν εξέτασης της κατάστασης ασφαλείας στον τόπο διαμονής του (Κινσάσα), σε συνάρτηση με το προφίλ του, ως αυτό έγινε αποδεκτό, κρίθηκε ότι δεν υφίσταται εύλογη πιθανότητα δίωξης ή σοβαρής βλάβης και γι’ αυτό η επίδικη αίτηση απορρίφθηκε ως αβάσιμη και εκδόθηκε απόφαση επιστροφής κατά του αιτητή.

Κατά τις διευκρινήσεις η συνήγορος του αιτητή απέσυρε ρητά τους λοιπούς νομικούς ισχυρισμούς προωθώντας εν τέλει μόνο τον ισχυρισμό περί μη δέουσας έρευνας και μη επαρκούς αιτιολόγησης της επίδικης απόφασης.

Οι καθ' ων η αίτηση, υιοθετώντας την αγόρευση τους επί των ως άνω, αντέταξαν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι καθ' όλα νόμιμη, προϊόν δέουσας έρευνας και επαρκώς αιτιολογημένη, αλλά και κατ’ ουσία ορθή και ζήτησαν απόρριψη της προσφυγής.

Δεδομένου ότι άπαντες οι τελικά προωθούμενοι ισχυρισμοί περί μη διενέργειας δέουσας έρευνας και μη αιτιολόγησης της επίδικης απόφασης συμπλέκονται με την ορθότητα της, θα εξεταστούν μαζί μ’ αυτήν πιο κάτω.

Προχωρώ λοιπόν με αξιολόγηση των ενώπιον μου στοιχείων και ισχυρισμών.

Στο εγχειρίδιο του EASO «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», Δικαστική ανάλυση, 2018, αναφέρεται στην σελ.98, ότι «[...] απαιτείται ισορροπημένη και αντικειμενική αξιολόγηση του αν η αφήγηση του αιτούντος αντικατοπτρίζει την αφήγηση που αναμένεται από ένα πρόσωπο στην κατάσταση του αιτούντος το οποίο αφηγείται μια πραγματική προσωπική εμπειρία.». Στην σελ.102 του ιδίου εγχειριδίου, αναφέρεται ότι «[…] οι δείκτες αξιοπιστίας είναι απλοί δείκτες και δεν συνιστούν αυστηρά κριτήρια ή προϋποθέσεις. Παρότι οι τέσσερις δείκτες που προσδιορίστηκαν ανωτέρω (εσωτερική και εξωτερική συνέπεια, επαρκώς λεπτομερείς πληροφορίες και ευλογοφάνεια) αποτυπώνουν τους δείκτες που εφαρμόζουν στην πράξη τα δικαστήρια, κανένας από αυτούς δεν μπορεί να θεωρηθεί καθοριστικός. Η σημασία τους από υπόθεση σε υπόθεση ποικίλλει σημαντικά. Σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαία η εξέταση του σωρευτικού τους αντίκτυπου ⁽³⁰⁵⁾.  […] Από την ανωτέρω ανάλυση προκύπτει ότι δεν υπάρχει απλή απάντηση στο ερώτημα που αφορά τον τρόπο αξιολόγησης της αξιοπιστίας σε υποθέσεις διεθνούς προστασίας. Το μόνο που μπορεί να ειπωθεί είναι ότι η αξιολόγηση πρέπει να διενεργείται με βάση το σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων, λαμβανομένων υπόψη των αρχών, των μεθόδων και των δεικτών που αναφέρονται στην παρούσα ανάλυση. Οι αρχές, οι μέθοδοι και οι δείκτες αυτοί θα πρέπει να εφαρμόζονται με προσοχή ⁽³⁰⁷⁾, αντικειμενικότητα και αμεροληψία, ώστε να αποφευχθεί τυχόν εσφαλμένη και απλοϊκή απόρριψη, ή αφελής και ανεπιφύλακτη αποδοχή μιας συγκεκριμένης αφήγησης.»

Στη βάση και των ως άνω κατευθυντήριων γραμμών θα συμφωνήσω με την κατάληξη τους επί της αξιοπιστίας του 2^ου και 3^ου ουσιώδους ισχυρισμού του αιτητή, καθώς τα όσα ανέφερε σχετικώς περιείχαν επί το πλείστο, ως και οι καθ’ ων η αίτηση καταγράφουν επί τούτου λεπτομερώς στα ερ.70-75, κενά, ασάφειες, στερούνται λεπτομέρειας, χρονικής και λογικής συνέπειας, αντιφάσεις και δεν περιέχουν επαρκή βιωματικά στοιχεία στο σύνολο του αφηγήματος του που αφορά τόσο τη δράση του ως μέλος του κόμματος UNC όσο και την κατ’ ισχυρισμό απαγωγή του από αγνώστους, τα οποία και διαβρώνουν μοιραία και αναπόφευκτα την εσωτερική συνοχή των δηλώσεων του.

Δεν έχω εν προκειμένω τίποτε να προσθέσω στα όσα επί της εσωτερικής συνοχής των ως άνω ισχυρισμών καταγράφονται στην επίδικη έκθεση, τα οποία παρατίθενται και πιο πάνω, στα πλαίσια της παρούσης, πέραν του να σημειώσω ότι η κατάληξη αλλά και τα επιμέρους ευρήματα ήταν απολύτως εύλογα – δεδομένων των δηλώσεων του αιτητή ως καταγράφηκαν κατά τη συνέντευξη – αλλά και πλήρως αιτιολογημένα, με λεπτομερείς και ενδελεχείς αναφορές των επιμέρους σημείων των λεγομένων του αιτητή επί των οποίων αυτά εδράζονται.

Αναφορικά τώρα με την εξωτερική συνοχή των λεγομένων του αιτητή σημειώνω τα εξής, πέραν όσων καταγράφονται στην επίδικη αίτηση.

Ο Vital Kamerhe είναι πρόεδρος του κόμματος UNC και υπήρξε μέλος της κυβέρνησης του Tshisekedi. Αναφορικά με το σκάνδαλο κατάχρησης κεφαλαίων με πρωταγωνιστή τον Vital Kamerhe σε άρθρο του France24 της 11/05/20 αναφέρεται ότι κατηγορήθηκε για υπεξαίρεση 50 εκατομμυρίων δολαρίων και οδηγήθηκε σε δίκη ενώπιον δικαστηρίου που δημιουργήθηκε στην κεντρική φυλακή της Κινσάσα, όπου κρατούνταν. Οι υποστηρικτές του Kamerhe κατήγγειλαν ότι η υπόθεση έχει πολιτικά κίνητρα, στα πλαίσια προσπάθειας να τον αποτρέψουν από το να είναι υποψήφιος στις επόμενες προεδρικές εκλογές. Ο εν λόγω πολιτικός υπήρξε πρόεδρος του κοινοβουλίου της χώρας, αναδείχθηκε ως ο κύριος σύμμαχος του Tshisekedi, αφού ο ίδιος αποχώρησε από την προεδρική κούρσα τον Δεκέμβριο του 2018, την πρώτη ειρηνική μεταφορά εξουσίας στην ιστορία της ΛΔΚ. Οι κατηγορείς εναντίον του Kamerhe αφορούσαν υπεξαίρεση δημόσιων κονδυλίων που προορίζονταν να χρηματοδοτήσουν μεγάλα έργα στο πλαίσιο σχεδίου δράσης έκτακτης ανάγκης «100 ημερών» που ξεκίνησε ο Tshisekedi μετά την ανάληψη των καθηκόντων του και συγκεκριμένα υπεξαίρεση σχεδόν 49 εκατομμυρίων δολαρίων από κεφάλαια για την κατασκευή προκατασκευασμένων σπιτιών για φτωχούς ανθρώπους και πρόγραμμα κατασκευής κατοικιών για την αστυνομία και τον στρατό στην Κινσάσα. Βουλευτές από το κόμμα του Kamerhe κατήγγειλαν την «αυθαίρετη σύλληψη» και τον «εξευτελισμό» που υπέστη ο ηγέτης τους, ενώ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι υποστηρικτές του λένε ότι είναι μια προσπάθεια απομάκρυνσής του από την προεδρική κούρσα του 2023 παρά τη συμφωνία με τον Tshisekendi. Ακτιβιστές από την οργάνωση Amka Congo Collective and Civil Society προέβησαν σε διαδηλώσεις για υποστήριξη στον Vital Kamerhe.[1]

Ορισμένοι ακτιβιστές, συνελήφθησαν, κατηγορήθηκαν και κρατήθηκαν για απειλή για την κρατική ασφάλεια. Διαδηλώσεις έγιναν στο κέντρο στη γενέτειρα του Vital Kamerhe στο νότιο Kivu και νέοι που βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν για τη σύλληψη του και κατήγγειλαν «πολιτικοποίηση» της δικαιοσύνης του Κονγκό, στήνοντας φράγματα χρησιμοποιώντας κορμούς δέντρων σε πολλά σημεία στην Εθνική Οδό και οι διαδηλωτές διαλύθηκαν βίαια από την αστυνομία. Στην Κινσάσα έγιναν επίσης συγκεντρώσεις για να απαιτήσουν την απελευθέρωσή του.[2]

Δημοσιεύματα αναφέρουν ότι ο Vital Kamerhe καταδικάστηκε σε 20 έτη φυλάκισης, κατ’ έφεση μειώθηκαν σε 13, τελικώς, αφέθηκε ελεύθερος (provisional release) τον Δεκέμβριο του 2021[3], και τον Μάρτιο 2023 διορίστηκε υπουργός οικονομίας από τον Tshisekedi[4].

Εκ των ως άνω δεν αμφισβητείται ότι τα όσα αναφέρει σχετικώς ο αιτητής συνάδουν, ως γενικές πληροφορίες, με τις διαθέσιμες ΠΧΚ. Όμως τούτο θεωρώ ότι δεν είναι αρκετό για να ανατρέψει τις ελλείψεις που παρατηρούνται στο αφήγημα του αιτητή, καθώς η έλλειψη εσωτερικής συνοχής είναι τέτοια που, στα πλαίσια πάντοτε συνολικής αξιολόγησης και αποτίμησης των στοιχείων που απαρτίζουν την υπόθεση, δεν μπορεί παρά να αποβεί μοιραία για τη γενική και συνολική αξιοπιστία των ισχυρισμών της. Τούτο γιατί η συμφωνία των ισχυρισμών του με διαθέσιμες πληροφορίες για τη χώρα καταγωγής δεν αρκεί άνευ ετέρου, από τη στιγμή που αυτό στερείται εσωτερικής συνοχής, ενόψει της συνολικής θεώρησης των δεικτών αξιοπιστίας, για να υπερκερασθούν οι εν προκειμένω πολλές και σημαντικές ελλείψεις στα λεγόμενα του αιτητή, ως ανωτέρω λεπτομερώς καταγράφονται, καθώς, αν η αξιολόγηση γινόταν στη βάση μόνο της εξωτερικής συνοχής, θα οδηγούσε σε αποδοχή ισχυρισμών για τούτο και μόνο τον λόγο, οι οποίοι στερούνται εσωτερικής συνοχής και θα οδηγούσε σε ανεπιφύλακτη αποδοχή, ενάντια σε κάθε εύλογη κριτική θεώρηση των λεγομένων ενός αιτητή. Αυτή είναι η περίπτωση εν προκειμένω. Άλλωστε, ως στο εγχειρίδιο του EASO «Αξιολόγηση αποδεικτικών στοιχείων και αξιοπιστίας στο πλαίσιο του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου», σελ.97, αναφέρεται, «[…] είναι αναγκαία η επαγρύπνηση για καταστάσεις στις οποίες ορισμένοι αιτούντες μπορεί να προσαρμόσουν τους ισχυρισμούς τους ώστε να είναι συνεπείς με συναφείς ΠΧΚ, οι οποίες κατά την άποψή τους θα στηρίξουν την αίτησή τους.». Αναφορικά δε με την κατ’ ισχυρισμό απαγωγή του αιτητής, θα πρέπει να σημειωθεί ότι, παρότι δεν αναφέρεται ρητώς από τους καθ’ ων η αίτηση στην επίδικη έκθεση, και πάλι σε συμφωνία με τα όσα αμέσως πιο πάνω αναφέρω, δεν μπορεί το γεγονός και μόνο ότι οι απαγωγές είναι συχνό φαινόμενο στη χώρα καταγωγής, αν και όχι για τους λόγους που αναφέρει ο αιτητής (είναι συνήθως για ληστεία ή και λύτρα), άνευ ετέρου, να προσδώσει αξιοπιστία σε κατά τ’ άλλα παντελώς ελλιπές αφήγημα.

Επιπροσθέτως των ως άνω δεν μπορεί εδώ να παραγνωρισθεί ότι ο πολιτικός τον οποίο ο αιτητής υποστηρίζει, τον οποίο συνδέει και με τους υπόλοιπους ισχυρισμούς του, έχει πλέον από το 2021 ελευθερωθεί και πλέον, από το 2023, μετείχε στο κυβερνητικό σχήμα ως υπουργός εσωτερικών και πρόεδρος της εθνικής συνέλευσης της ΛΔΚ, έχει δε πολύ πρόσφατα, στις 22/09/25, παραιτηθεί από τη θέση του, λίγο πριν να τεθεί σε ψηφοφορία η πρόταση μομφής που είχε κατατεθεί, μεταξύ άλλων, εναντίον του από βουλευτές.[5] Εκ τούτου δεικνύεται ότι – σε κάθε περίπτωση – το πολιτικό σκηνικό έχει από τον χρόνο που ο αιτητής τοποθετεί τους ισχυρισμούς του διαφοροποιηθεί.

Είναι λοιπόν εκ των ως άνω κατάληξη μου ότι ουδείς εκ των ισχυρισμών του αιτητή μπορεί να γίνει αποδεκτός. Οι σημαντικές ελλείψεις εσωτερικής συνοχής δεν αφήνουν περιθώριο αποδοχής τους. Στην απουσία δε περαιτέρω μαρτυρίας που θα συμπλήρωνε τα κενά και τις ελλείψεις, ως ανωτέρω καταγράφονται, είναι η κατάληξη μου ότι τα κενά παραμένουν και πλήττουν αναπόφευκτα και τη συνολική συνοχή και αξιοπιστία του αιτητή. Γι’ αυτό και θα συμφωνήσω με την κατάληξη των καθ’ ων η αίτηση επί της αξιοπιστίας του 2^ου και 3^ου ουσιώδους ισχυρισμού αιτητή.

Απομένει εν προκειμένω μια επικαιροποιημένη αποτίμηση της κατάστασης ασφαλείας στον τόπο διαμονής του αιτητή (Κινσάσα). 

Έκθεση του 2021 αναφέρει ότι «[η] Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ) εμπλέκεται σε πολλές μη διεθνείς ένοπλες συγκρούσεις (NIAC) […], ενώ δεν αναφέρεται η δραστηριοποίηση ένοπλων ομάδων στην Κινσάσα».^[6] Δεν καταγράφεται ύπαρξη κάποιας σύγκρουσης στην Κινσάσα.^[7]

Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED, στην περιφέρεια της Κινσάσα, τόπος διαμονής του αιτητή, κατά το τελευταίο έτος (τελευταία ενημέρωση 15/08/25), καταγράφηκαν 33 περιστατικά πολιτικής βίας[8], από τα οποία προκλήθηκαν 237 θάνατοι.[9] Ο πληθυσμός της επαρχίας της Κινσάσα ανέρχεται σήμερα περί τα 17 εκατομμύρια κατοίκων. ^[10]  

Είναι κατάληξη μου, αποτιμώντας τις ως άνω πληροφορίες, ότι δεν καταδεικνύεται εύλογη πιθανότητα ο αιτητής να αντιμετωπίσει κατά την επιστροφή του κίνδυνο σοβαρής βλάβης καθότι η συχνότητα περιστατικών ασφαλείας στον τόπο διαμονής του δεν είναι τέτοιας έντασης ώστε να διατρέχει κίνδυνο εξαιτίας και μόνο της παρουσίας του εκεί. Δεν μπορώ επίσης να εντοπίσω ιδιαίτερες περιστάσεις που θα μπορούσαν να επιτείνουν τον κίνδυνο ειδικώς για τον αιτητή, ενόψει της απόρριψης του αφηγήματος του, σε σύγκρισή με τον γενικό πληθυσμό της περιοχής, στη βάση της «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας»[11] (βλ. και απόφαση ΔΕΕ, ημ.10/06/21, C-901/19, CF, DN). Άλλωστε, ως στην αιτ. σκέψη 35 της Οδ.2011/95/ΕΕ αναφέρεται, «[οι] κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται εν γένει ο πληθυσμός ή τμήμα του πληθυσμού μιας χώρας δεν συνιστούν συνήθως, αυτοί καθαυτοί, προσωπική απειλή που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως σοβαρή βλάβη.».

Έπεται λοιπόν ότι ο αιτητής δεν κατάφερε να τεκμηριώσει βάσιμο φόβο «καταδίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων» και δεν υφίστανται «ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη», ως αμφότερες αυτές οι έννοιες ορίζονται στα αρ.3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου.

Η διαδικασία εξέτασης της αίτησης αλλά και όσα περιλαμβάνονται στην επίδικη απόφαση είναι δεόντως και επαρκώς τεκμηριωμένα, προϊόντα επαρκούς έρευνας του συνόλου των υποβληθέντων στοιχείων, υπαγωγής τους στο σχετικό νομικό πλαίσιο και είναι πλήρως αιτιολογημένα αλλά και ορθά επί της ουσίας.

Η προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται με έξοδα €1000 υπέρ των καθ' ων η αίτηση και εναντίον του αιτητή.

 

 

Α. Χριστοφόρου, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.