ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

 

Υπόθεση Αρ.: T86/25

 

12 Νοεμβρίου, 2025

 

[Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]

 

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

 

Μεταξύ:

 

 

                                                      P.A.A. και Μ.Α.Α                             Αιτήτριας και ανήλικου τέκνου

 

και

 

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου Υπηρεσίας Ασύλου

 

Καθ’ ων η αίτηση

 …………………….

Οι Αιτητές εμφανίζονται αυτοπροσώπως

(κ. Ν. Νικολάου) Δικηγόρος της Δημοκρατίας για τους Καθ’ ων η αίτηση

 

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Οι Αιτητές με την παρούσα προσφυγή στρέφονται κατά της απόφασης των Καθ' ων η αίτηση ημερομηνίας 3.2.2025, με την οποία απορρίφθηκε η μεταγενέστερη αίτησή τους για διεθνή προστασία, καθώς η εν λόγω αίτηση κρίθηκε ως απαράδεκτη δυνάμει των άρθρων 16Δ και 12Βτετράκις(2)(δ) των περί Προσφύγων Νόμων 2000 έως 2023 (στο εξής: o περί Προσφύγων Νόμος).

 

Γεγονότα

1.             Η Αιτήτρια κατάγεται από τη Δημοκρατία του Καμερούν (στο εξής: το Καμερούν), ενώ ο Αιτητής αποτελεί τον ανήλικο υιό της, γεννηθέντα στη Δημοκρατία το έτος 2023. Περί τις 2.10.2019, η Αιτήτρια εισήλθε παράνομα στις ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές και, περί τις 8.10.2019, υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας. Ακολούθως, στις 28.8.2024 πραγματοποιήθηκε η συνέντευξή της από λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου, ο οποίος στις 3.9.2024 υπέβαλε Έκθεση–Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: Προϊστάμενος) για απόρριψη της αίτησης. Καθόσον στο μεταξύ είχε γεννηθεί και ο ανήλικος υιός της Αιτήτριας, η αίτησή του εξετάστηκε στο πλαίσιο κοινής διαδικασίας με τη μητέρα του. Η εν λόγω Εισήγηση εγκρίθηκε από τον Προϊστάμενο στις 3.9.2024 και, την ίδια ημέρα, εκδόθηκε απορριπτική απόφαση επί της αίτησης διεθνούς προστασίας, καθώς και απόφαση επιστροφής των Αιτητών. Η απορριπτική απόφαση επιδόθηκε στους Αιτητές στις 23.9.2024. Στις 16.10.2024 οι Αιτητές καταχώρισαν την προσφυγή υπ’ αριθμόν 4054/2024, η οποία απορρίφθηκε στις 17.12.2024. Εν συνεχεία, στις 3.2.2025, υπέβαλαν αίτηση για επανάνοιγμα του φακέλου της αίτησής τους για διεθνή προστασία. Την ίδια ημέρα, ήτοι στις 3.2.2025, ο Προϊστάμενος ενέκρινε την εισήγηση για απόρριψη της μεταγενέστερης αίτησης ως απαράδεκτης, απόφαση η οποία κοινοποιήθηκε στους Αιτητές την ίδια ημερομηνία. Η εν λόγω απορριπτική απόφαση αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.

 

Νομικοί Ισχυρισμοί

2.             Στο εισαγωγικό δικόγραφο της παρούσας διαδικασίας, η Αιτήτρια αναφέρει ότι δεν δύναται να επιστρέψει στη χώρα καταγωγής της, διότι αντιμετωπίζει πολιτισμικά προβλήματα. Επίσης, δηλώνει ότι έχει αποκτήσει τέκνο με σύντροφο διαφορετικής εθνοτικής καταγωγής και ότι δεν μπορεί να χωρίσει το παιδί της από τον πατέρα του. Τέλος, επικαλείται λόγους υγείας, προβάλλοντας την ύπαρξη ιατρικών προβλημάτων.

 

3.             Κατ’ εφαρμογή του Κανονισμού 3(ε) των περί της λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019, ως έχει τροποποιηθεί, οι Καθ’ ων η αίτηση συμμετέχουν καταρχήν στην παρούσα διαδικασία δια της καταχωρίσεως υπομνήματος, αλλά δεν συμμετέχουν στην ακροαματική διαδικασία. Εν προκειμένω, κατόπιν οδηγιών του Δικαστηρίου, οι Καθ’ ων η αίτηση κλήθηκαν να παραστούν και κατά την ακροαματική διαδικασία.

 

4.             Κατά την ακροαματική διαδικασία της 14.4.2025, η Αιτήτρια ανέφερε ότι η ίδια ανήκει σε διαφορετική εθνότητα από τον πατέρα του παιδιού της. Κατόπιν σχετικής ερώτησης, κλήθηκε να διευκρινίσει εάν διαθέτει οποιαδήποτε απόδειξη ότι το πρόσωπο που επικαλείται είναι πράγματι ο πατέρας του τέκνου της. Η Αιτήτρια απάντησε ότι ο πατέρας δεν έχει αναγνωρίσει επίσημα το παιδί, λόγω της αντίθεσης της οικογένειάς του.

 

5.             Επιπλέον, υποστήριξε ότι δεν διατηρούν σχέση συντρόφων και ότι ο πατέρας του παιδιού δεν την στηρίζει οικονομικά. Ερωτηθείσα περαιτέρω εάν έχει οποιαδήποτε επικοινωνία ή επαφή με τον πατέρα του παιδιού, απάντησε αρνητικά. Κατά τα λοιπά, η Αιτήτρια προσκόμισε ιατρικό πιστοποιητικό, σύμφωνα με το οποίο είναι φορέας του ιού HIV, καθώς και σχετική ιατρική βεβαίωση αναφορικά με τη φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνει. Διευκρίνισε, δε, ότι το παιδί της δεν είναι φορέας του ιού. Περαιτέρω, η Αιτήτρια προσκόμισε ιατρική βεβαίωση από το Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας, ημερομηνίας 19.5.2025, σύμφωνα με την οποία παρακολουθείται στη Γρηγόρειο Κλινική από τον Δεκέμβριο του 2022 λόγω λοίμωξης HIV και λαμβάνει τη σχετική φαρμακευτική αγωγή.

 

6.             Από την πλευρά τους, οι Καθ’ ων η αίτηση επεσήμαναν ότι η Αιτήτρια δεν προσκόμισε οποιοδήποτε στοιχείο σχετικό με τον πυρήνα του αιτήματός της, καθώς ο μόνος ισχυρισμός που προβάλλεται αφορά την κατάσταση της υγείας της και το γεγονός ότι το παιδί της δεν θα βρίσκεται με τον πατέρα του — πρόσωπο το οποίο, κατά τις δηλώσεις της, δεν μπορεί να επιβεβαιώσει ως πατέρα και με το οποίο δεν διατηρεί επικοινωνία ούτε λαμβάνει οποιαδήποτε οικονομική στήριξη.

 

7.             Ως προς την ύπαρξη απόφασης επιστροφής, οι Καθ’ ων η Αίτηση υποστήριξαν ότι η απόφαση επιστροφής δεν εξετάζεται στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας, καθόσον ακολουθούν και άλλα διοικητικά στάδια, στα οποία η Διοίκηση οφείλει να προβεί σε περαιτέρω ενέργειες πριν από την τυχόν απομάκρυνση των Αιτητών. Ως εκ τούτου, υποστηρίζουν ότι το ζήτημα αυτό δεν αποτελεί αντικείμενο της παρούσας δίκης.

To νομικό πλαίσιο

8.             Ο Κανονισμός 2 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έχει ως ακολούθως (η υπογράμμιση είναι του παρόντος δικαστηρίου):

«Ο Διαδικαστικός Κανονισμός του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962, και οι περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου  (Αρ.1) Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2015, τυγχάνουν εφαρμογής σε όλες τις προσφυγές που καταχωρούνται στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας από 18.6.2019, με τις αναγκαίες τροποποιήσεις που αναφέρονται στη συνέχεια και κατ’ ανάλογη εφαρμογή των δικονομικών κανόνων και πρακτικής που ακολουθούνται και εφαρμόζονται στις ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου προσφυγές εκτός αν ήθελε άλλως ορίσει το Δικαστήριο.».

 

9.             Το άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 και 2020 (Ο περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμος) καθορίζει τη δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου.

 

10.          Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης προσώπου ως πρόσφυγα.

 

11.          Το άρθρο 16 του περί Προσφύγων Νόμου ορίζει τα εξής:

«Υποχρεώσεις αιτητή κατά την εξέταση της αίτησης και συναφής υποχρέωση αρμόδιων αρχών

16.-(1) Κατά την εξέταση της αίτησής του, ο αιτητής οφείλει να συνεργάζεται με την Υπηρεσία Ασύλου με σκοπό την εξακρίβωση της ταυτότητάς του και των υπόλοιπων στοιχείων που αναφέρονται στην παράγραφο (α) του εδαφίου (2).

(2) Ιδίως, ο αιτητής οφείλει-

(α) να υποβάλει το συντομότερο δυνατό όλα τα στοιχεία που απαιτούνται για την τεκμηρίωση της αίτησης, τα οποία στοιχεία συνίστανται σε δηλώσεις του αιτητή και σε όλα τα έγγραφα που έχει ο αιτητής στη διάθεσή του σχετικά με την ηλικία του, το προσωπικό του ιστορικό, καθώς και το ιστορικό των οικείων συγγενών του, την ταυτότητα, την ιθαγένεια, τη χώρα και το μέρος προηγούμενης διαμονής του, τις προηγούμενες αιτήσεις ασύλου, το δρομολόγιο που ακολούθησε, το δελτίο ταυτότητας και τα ταξιδιωτικά του έγγραφα και τους λόγους για τους οποίους ζητεί διεθνή προστασία∙ […]

(3) Η Υπηρεσία Ασύλου αξιολογεί, σε συνεργασία με τον αιτητή, τα προβλεπόμενα στην παράγραφο (α) του εδαφίου (2) στοιχεία.».

12.          Το άρθρο 12Βτετράκις του περί Προσφύγων Νόμου προβλέπει τα ακόλουθα:

«Απαράδεκτες αιτήσεις

12Βτετράκις.-(1) Χωρίς επηρεασμό των περιπτώσεων κατά τις οποίες μια αίτηση δεν εξετάζεται σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 604/2013, σε περίπτωση που αίτηση θεωρείται απαράδεκτη δυνάμει του εδαφίου (2), ο Προϊστάμενος κλείνει το φάκελο και διακόπτει τη διαδικασία εξέτασης της αίτησης με απόφασή του την οποία λαμβάνει και καταχωρίζει στον φάκελο χωρίς να εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 12Δ και 13 και επί της οποίας απόφασης εφαρμόζονται οι διατάξεις των εδαφίων (7) μέχρι (7Ε) του άρθρου 18.

(2) Με την επιφύλαξη της Σύμβασης, η Υπηρεσία Ασύλου δύναται να θεωρήσει αίτηση ως απαράδεκτη μόνον εάν- (α) [...] (β) [...] (γ) [...]

(δ) η αίτηση είναι μεταγενέστερη αίτηση στο πλαίσιο της οποίας δεν υποβλήθηκαν από τον αιτητή ή δεν προέκυψαν νέα στοιχεία ή πορίσματα σχετικά με την εξέταση του κατά πόσο ο αιτητής πληροί τις προϋποθέσεις για να χαρακτηριστεί ως δικαιούχος διεθνούς προστασίας∙ ή

(ε) [...]».

13.          Το άρθρο 16Δ του του περί Προσφύγων Νόμου ορίζει τα εξής:

«Υποβολή νέων στοιχείων ή πορισμάτων ή μεταγενέστερης αίτησης

16Δ.-(1)(α) Σε περίπτωση που αιτητής υποβάλει στον Προϊστάμενο -

(i) Μεταγενέστερη αίτηση, ή

(ii) νέα στοιχεία ή πορίσματα κατά ή μετά την ημερομηνία στην οποία καθίσταται εκτελεστή απόφαση του Προϊσταμένου επί πρότερης αίτησης του αιτητή,

ο Προϊστάμενος εξετάζει το συντομότερο δυνατό οτιδήποτε ούτως υποβληθέν σύμφωνα με το παρόν άρθρο.

(β) Στην παράγραφο (α), ο όρος «απόφαση» περιλαμβάνει απόφαση που λαμβάνεται από τον Προϊστάμενο δυνάμει του άρθρου 16Β ή 16Γ.

(2) Σε περίπτωση που αιτητής υποβάλει στον Προϊστάμενο είτε μεταγενέστερη αίτηση είτε νέα στοιχεία ή πορίσματα, σύμφωνα με το εδάφιο (1), ο Προϊστάμενος δεν μεταχειρίζεται οτιδήποτε υποβληθέν ως νέα αίτηση αλλά ως περαιτέρω διαβήματα στα πλαίσια της αποφασισθείσας αίτησης. Ο Προϊστάμενος λαμβάνει υπόψη όλα τα στοιχεία των προαναφερόμενων περαιτέρω διαβημάτων χωρίς να πραγματοποιηθεί συνέντευξη.

(3)(α) Κατά τη λήψη απόφασης σχετικά με το παραδεκτό της αίτησης σύμφωνα με την παράγραφο (δ) του εδαφίου (2) του άρθρου 12Βτετράκις, ο Προϊστάμενος προβαίνει σε προκαταρτική εξέταση προκειμένου να διαπιστώσει κατά πόσο προέκυψαν ή υποβλήθηκαν από τον αιτητή νέα στοιχεία ή πορίσματα τα οποία ο Προϊστάμενος δεν έλαβε υπόψη κατά την έκδοση της εκδοθείσας απόφασής του, σχετικά με την εξέταση του κατά πόσο ο αιτητής πληροί τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για τον χαρακτηρισμό του ως δικαιούχου διεθνούς προστασίας:

  Νοείται ότι, σε περίπτωση που ο Προϊστάμενος διαπιστώσει ότι ο αιτητής δεν έχει προσκομίσει νέα στοιχεία ή πορίσματα, η μεταγενέστερη αίτηση απορρίπτεται ως απαράδεκτη, με βάση την αρχή του δεδικασμένου, χωρίς να πραγματοποιηθεί συνέντευξη.

(β) Σε περίπτωση που ο Προϊστάμενος διαπιστώνει ότι προέκυψαν ή υποβλήθηκαν τα προαναφερόμενα στην παράγραφο (α) νέα στοιχεία ή πορίσματα, προβαίνει σε ουσιαστική εξέτασή τους, αφού προηγουμένως ενημερώσει σχετικά τον αιτητή, και εκδίδει νέα εκτελεστή απόφαση, μόνο εφόσον -

(i) Τα εν λόγω στοιχεία ή πορίσματα αυξάνουν σημαντικά τις πιθανότητες χορήγησης στον αιτητή διεθνούς προστασίας∙ και

(ii) ικανοποιείται πως ο αιτητής, άνευ δικής του υπαιτιότητας, αδυνατούσε να υποβάλει τα εν λόγω στοιχεία ή πορίσματα κατά την προηγούμενη διαδικασία και ιδίως μέσω της προσφυγής στο Διοικητικό Δικαστήριο δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος.

(γ) Επί της νέας εκτελεστής απόφασης που αναφέρεται στην παράγραφο (β) εφαρμόζονται τα εδάφια (7) μέχρι (7Ε) του άρθρου 18.

(δ) Σε περίπτωση που μεταγενέστερη αίτηση δεν εξετάζεται περαιτέρω δυνάμει του παρόντος άρθρου, αυτή θεωρείται απαράδεκτη σύμφωνα με την παράγραφο (δ) του εδαφίου (2) του άρθρου 12Βτετράκις και σε τέτοια περίπτωση ο Προϊστάμενος εκδίδει σχετική απόφαση επί της οποίας εφαρμόζονται κατ' αναλογία τα εδάφια (7) και (7Ε) του άρθρου 18. Η εν λόγω απόφαση παραθέτει την αιτιολογία της και ενημερώνει τον αιτητή για το δικαίωμα που έχει να την προσβάλει στο Διοικητικό Δικαστήριο δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος, καθώς και για την προθεσμία άσκησης τέτοιας προσφυγής[...]».

14.          Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις χορήγησης  καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας.

 

Κατάληξη

15.          Είναι κρίσιμο και απαραίτητο να καταστεί αντιληπτό ότι, το παρόν Δικαστήριο ως Δικαστήριο ουσίας δικάζει την υπόθεση που άγεται ενώπιόν του εξ υπαρχής, κατά το νόμο και κατά την ουσία, δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση της διαδικασίας και των στοιχείων κρίσης της διοικητικής αρχής που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αλλά προχωρεί παραπέρα και εξετάζει την ουσιαστική ορθότητα της επίδικης πράξεως (Βλ. Έφεση κατά Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Aρ. 107/2023, Δημοκρατία ν. Q.B.T., απόφαση ημερ. 11.2.2025, Έφεση κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Αρ. 17/2021 Janelidze ν. Δημοκρατίας, απόφαση ημερ. 21.9.2021, Έφεση κατά Απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Αρ. 35/2023 Lubangamu ν. Δημοκρατίας, απόφαση ημερ. 5.12.2024). Ο  εκάστοτε αιτητής αναμένεται να προβάλει, στο πλαίσιο της διοικητικής ή και της παρούσας δικαστικής διαδικασίας, τέτοιους συγκεκριμένους και ειδικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι εν δυνάμει θα δικαιολογούσαν την υπαγωγή του στο καθεστώς διεθνούς προστασίας και εν προκειμένω στην αξιολόγηση της μεταγενέστερης αίτησής του ως παραδεκτής.

 

16.          Επισημαίνεται ότι η επίδικη πράξη αποτελεί απόφαση εκδιδόμενη δυνάμει της παραγράφου (δ) του εδαφίου (2) του άρθρου 12Βτετράκις του περί Προσφύγων Νόμου. Σύμφωνα με την εν λόγω διάταξη, ο Προϊστάμενος κλείνει το φάκελο και διακόπτει τη διαδικασία εξέτασης της αίτησης χωρίς να εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 12Δ (ταχύρρυθμη διαδικασία εξέτασης αιτήσεων) και 13 (κανονική διαδικασία εξέτασης αιτήσεων), όταν η αίτηση είναι μεταγενέστερη αίτηση στο πλαίσιο της οποίας δεν υποβλήθηκαν από τον Αιτητή ή δεν προέκυψαν νέα στοιχεία ή πορίσματα σχετικά με την εξέταση του κατά πόσο ο Αιτητής πληροί τις προϋποθέσεις για να χαρακτηριστεί ως δικαιούχος διεθνούς προστασίας. Υπογραμμίζεται δε ότι καταρχήν ο Προϊστάμενος στο στάδιο αυτό δεν έχει υποχρέωση εκ νέου διενέργειας συνέντευξης (άρθρο 16Δ(2) του περί Προσφύγων Νόμου).

 

17.          Το ζήτημα της εξέτασης των μεταγενέστερων αιτήσεων και ειδικότερα της έννοιας των νέων στοιχείων και πορισμάτων εξετάστηκε στην απόφαση του ΔΕΕ της 9ης Σεπτεμβρίου 2021 στην υπόθεση C 18/20, XY κατά Bundesamt für Fremdenwesen und Asyl, ECLI:EU:C:2021:710, σκέψεις 31 έως 44. Η εξέταση των μεταγενέστερων αιτήσεων διενεργείται  σε δύο στάδια: Το πρώτο στάδιο, προκαταρκτικής φύσεως, έχει ως αντικείμενο τον έλεγχο του παραδεκτού των αιτήσεων αυτών, ενώ το δεύτερο στάδιο αφορά την επί της ουσίας εξέταση των εν λόγω αιτήσεων [Βλ. επίσης απόφαση της 10ης Ιουνίου 2021, Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid (Νέα στοιχεία ή πορίσματα), C 921/19, EU:C:2021:478, σκέψη 34].

 

18.          Οι προϋποθέσεις παραδεκτού της αίτησης, συνεπώς, οι οποίες ανήκουν στο πρώτο στάδιο εξέτασης μίας μεταγενέστερης αίτησης, όπως μεταφέρθηκαν στην εθνική έννομη τάξη είναι οι ακόλουθες:

 

19.          Πρώτον, καθορίζεται εάν προέκυψαν ή υποβλήθηκαν από τον αιτούντα νέα στοιχεία ή πορίσματα σχετικά με την εξέταση του εάν ο αιτών πληροί τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για το χαρακτηρισμό του ως δικαιούχου διεθνούς προστασίας.

 

20.          Δεύτερον, εάν τα νέα στοιχεία ή πορίσματα που έχουν προκύψει ή υποβληθεί από τον αιτούντα αυξάνουν σημαντικά τις πιθανότητες χαρακτηρισμού του ως δικαιούχου διεθνούς προστασίας.

 

21.          Τρίτον, εάν ο συγκεκριμένος αιτών, χωρίς δική του υπαιτιότητα, δεν μπόρεσε να επικαλεσθεί τα εν λόγω νέα στοιχεία ή πορίσματα κατά την προηγούμενη διαδικασία, που αφορούσε την εξέταση της αίτησής του. Οι πιο πάνω προϋποθέσεις θα πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά.  

 

22.          Ως εκ τούτου, σε αυτές τις περιπτώσεις, όπου δεν υφίσταται ουσιαστική κρίση επί της βασιμότητας της αίτησης ασύλου, αλλά κρίση επί του παραδεκτού της μεταγενέστερης αίτησης για διεθνή προστασία, το Δικαστήριο καλείται να εξετάσει μόνο κατά πόσον ευλόγως η αρμόδια αρχή έκρινε ως απαράδεκτο το αίτημα του Αιτητή για επανάνοιγμα της υπόθεσής του. Όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, η διαδικασία ουσιαστικής εξέτασης της μεταγενέστερης αίτησης επαφίεται πλέον στην δικονομική αυτονομία των κρατών μελών.

 

23.          Εν προκειμένω, προχωρώντας στην εξέταση της ουσίας των ισχυρισμών της Αιτήτριας, επισημαίνονται συναφώς τα ακόλουθα: Κατά την καταγραφή της αίτησής της (08.09.2019), η Αιτήτρια ισχυρίστηκε ότι είναι υπήκοος Καμερούν, γεννηθείσα στις 14.6.1983 στη Douala. Ανέφερε ότι εγκατέλειψε τη χώρα της αεροπορικώς στις 30.08.2019 και εισήλθε παρανόμως στη Δημοκρατία μέσω των μη ελεγχόμενων περιοχών την ίδια ημέρα. Η Αιτήτρια δήλωσε ότι εγκατέλειψε το Καμερούν επειδή, ενώ εργαζόταν ως οικιακή βοηθός με διετή σύμβαση, πριν από τη λήξη του πρώτου έτους, ο πατέρας και ο αδερφός της καταδικάστηκαν σε θάνατο από τον στρατό, καθότι ανήκαν στους αυτονομιστές του νοτιοδυτικού Καμερουν. Σύμφωνα με την ίδια, ο στρατός συνέλαβε τη νύχτα εκείνη τα μέλη της οικογένειάς της, σκότωσε τον πατέρα και έναν αδερφό της και έκαψε το σπίτι τους. Ο στρατός άρχισε να την αναζητεί, οπότε συγκέντρωσε χρήματα για να ταξιδέψει στην Κύπρο ως φοιτήτρια. Όταν έφθασε στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου, συμφοιτητής της την προέτρεψε να τον ακολουθήσει προς τις ελεγχόμενες περιοχές και, φθάνοντας, μετέβη στην Υπηρεσία Ασύλου (ερ. 3-5 του δ.φ.).

 

24.          Κατά τη διάρκεια της προσωπικής της συνέντευξης, επανέλαβε ότι είναι υπήκοος Καμερούν και γεννήθηκε στη Douala. Από το 1995 έως το 2010 διέμενε στη Mamfe (περιφέρεια Manyu, South-West Region). Το 2010 μετέβη στο Kuwait, όπου εργάστηκε επί πέντε έτη ως καθαρίστρια στην περιοχή Salmiya. Το 2015 επέστρεψε προσωρινά στο Καμερούν λόγω προβλημάτων στο χωριό, αλλά το ίδιο έτος αναχώρησε εκ νέου για το Kuwait και το 2018 επέστρεψε στη Douala, όπου παρέμεινε μέχρι τον Αύγουστο του 2019. Δήλωσε Χριστιανή, απόφοιτη δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (2009), και ότι στο διάστημα 2006-2008 διατηρούσε δικό της εστιατόριο στη Mamfe.

 

25.          Ως προς την οικογενειακή της κατάσταση, ανέφερε ότι ο πατέρας και ο αδερφός της απεβίωσαν το 2019. Έχει μία αδελφή, παντρεμένη στη Limbe, και αγνοεί την τύχη της μητέρας της, η οποία εξαφανίσθηκε τον Ιούνιο ή Ιούλιο του 2019. Δήλωσε ότι επικοινωνεί σπάνια με την αδελφή της, αλλά διατηρεί επαφή με τη σύζυγο του αδερφού της, η οποία εργάζεται ως κομμώτρια στο Καμερούν.

 

26.           Αναφορικά με το ταξίδι της προς την Κυπριακή Δημοκρατία, η Αιτήτρια ανέφερε ότι αναχώρησε από τη Douala αεροπορικώς με προορισμό την Κωνσταντινούπολη και, στη συνέχεια, το αεροδρόμιο Ercan, όπου παρέμεινε δέκα ημέρες στις μη ελεγχόμενες περιοχές της Δημοκρατίας.

 

27.          Ως προς τους λόγους εγκατάλειψης της χώρας καταγωγής, κατά το στάδιο της ελεύθερης αφήγησης, υποστήριξε ότι της ζητήθηκε να υπηρετήσει έναν ναό, κάτι που αρνήθηκε. Εξαιτίας της άρνησης αυτής εγκατέλειψε το Καμερούν. Ερωτηθείσα τι πιστεύει ότι θα συμβεί σε περίπτωση επιστροφής της, υποστήριξε ότι θα εξαναγκαστεί να υπηρετήσει τον ναό και ότι το παιδί της θα τεθεί σε κίνδυνο.

 

28.          Στο πλαίσιο διευκρινιστικών ερωτημάτων, η Αιτήτρια ανέφερε ότι το ‘‘είδωλο’’ που έπρεπε να υπηρετήσει ονομαζόταν ‘‘Ebasenjom’’ και ότι η θεία της την πίεζε να ενταχθεί, επειδή ο προηγούμενος διάδοχος είχε αρνηθεί, οπότε η υποχρέωση μεταβιβάστηκε σε εκείνη. Επεξήγησε ότι ‘‘βάζουν τον Θεό σε ένα δωμάτιο και εσύ είσαι υπεύθυνος να το καθαρίζεις και να παρηγορείς αυτούς που έχουν προβλήματα’’, και ότι ο υπεύθυνος διαμένει στο ίδιο δωμάτιο με το είδωλο. Ισχυρίστηκε ότι ουδέποτε έγινε μέλος της Θεότητας, η οποία εδρεύει στη Mamfe, και ότι η πίεση προέρχεται από οικογενειακή παράδοση. Προσέθεσε πως τα μέλη της Θεότητας σκότωσαν τον πατέρα και τον αδερφό της το 2019. Χρονικά τοποθέτησε την πρώτη απαίτηση να υπηρετήσει τη Θεότητα το 1998, σε ηλικία 15 ετών, και την οριστική της άρνηση το 2009. Δήλωσε ότι, λόγω της άρνησης αυτής, δεν μπορούσε να παντρευτεί, καθώς η θεία της την είχε ορίσει ‘‘σύζυγο της Θεότητας’’. Ωστόσο, παραδέχθηκε ότι δεν υπέστη προσωπική βλάβη κατά τη διαμονή της στη Douala. Ερωτηθείσα για την αντίφαση μεταξύ της αρχικής δήλωσης (ότι έφυγε λόγω στρατού) και της μεταγενέστερης (ότι έφυγε λόγω της Θεότητας), απάντησε ότι το πρόβλημά της δεν σχετιζόταν με τους αυτονομιστές (Ambazonians), αλλά με τη θεία της και τη Θεότητα. Σε υποθετική ερώτηση για το τι θα συμβεί στην ίδια και στο τέκνο της σε περίπτωση επιστροφής, απάντησε ότι θα εξαναγκασθεί να ασπασθεί τη Θεότητα και ότι το παιδί της θα διατρέχει κίνδυνο.

 

29.          Μετά το πέρας της συνέντευξης υπέγραψε το πρακτικό, επιβεβαιώνοντας την ακρίβεια των δηλώσεών της, και προσκόμισε: – πρωτότυπη ταυτότητα αρ. 113876702 (ερυθρά 10-11 δ.φ.), – πιστοποιητικό γέννησης του παιδιού της αρ. 3158635, στις 7.3.2023 (ερυθρό 28 δ.φ.). Αξιολογώντας τα ανωτέρω, οι Καθ’ ων η αίτηση διέκριναν δύο κύριους ισχυρισμούς: (α) αναφορικά με το προφίλ, την ταυτότητα και τη χώρα καταγωγής της Αιτήτριας· και (β) αναφορικά με την πίεση που φέρεται να δέχθηκε για ένταξη στον ναό ‘‘Ebasenjom’’.

 

30.          Ο πρώτος ουσιώδης ισχυρισμός έτυχε αποδοχής ενώ ο δεύτερος ισχυρισμός, περί πίεσης για ένταξη στον ναό ‘‘Ebasenjom’’, απορρίφθηκε, καθώς κρίθηκε ότι  η Αιτήτρια δεν ήταν σε θέση να παράσχει ικανοποιητικές και επαρκείς πληροφορίες επί ζητημάτων που άπτονται του πυρήνα του αιτήματός της, υποπίπτοντας σε αντιφάσεις, ασάφειες και ασυνέπειες. Με βάση τους αποδεκτούς ισχυρισμούς, οι Καθ’ ων η αίτηση προχώρησαν σε αξιολόγηση του κινδύνου που θα αντιμετώπιζαν η Αιτήτρια και το ανήλικο τέκνο της σε περίπτωση επιστροφής τους στη Douala, καταλήγοντας ότι δεν συντρέχουν εύλογοι λόγοι να πιστεύεται πως θα υποστούν δίωξη ή σοβαρή βλάβη. Κατά τη νομική τους ανάλυση, οι Καθ’ ων κατέληξαν ότι δεν τεκμηριώνεται δικαιολογημένος φόβος δίωξης δυνάμει του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου, ούτε πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης κατά το άρθρο 19(2) του περί Προσφύγων Νόμου.  

 

31.          Η ανωτέρω απόφαση επικυρώθηκε με την απόφαση στην προσφυγή 4054/2024, ημερομηνίας 17.12.2024, όπου η Αιτήτρια προώθησε αντίστοιχους ισχυρισμούς με αυτούς που προέβαλε και κατά τη συνέντευξή της.

 

32.          Στο πλαίσιο της μεταγενέστερης αίτησής της, η Αιτήτρια προέβαλε ότι μέλη της οικογένειάς της δολοφονήθηκαν από τον κυβερνητικό στρατό — συγκεκριμένα ο πατέρας της και η ετεροθαλής αδελφή της — και ότι δεν επιθυμεί να επιστρέψει στο Καμερούν, καθώς θα εξαναγκασθεί να γίνει μέλος της οικογενειακής Θεότητας (African traditional cult), στην οποία η ίδια αρνήθηκε να ενταχθεί επειδή είναι Χριστιανή. Υποστήριξε ότι, σε περίπτωση επιστροφής της στο Καμερούν, θα δολοφονηθούν η ίδια και το ανήλικο τέκνο της. Πρόσθεσε, επιπλέον, ότι αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα υγείας, καθότι πάσχει από τον ιό HIV, και ότι, εάν επιστρέψει στο Καμερούν, δεν θα έχει πρόσβαση στην κατάλληλη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη (βλ. ερ. 155-158 του δ.φ.).

 

33.          Αξιολογώντας τη μεταγενέστερη αίτησή της, οι Καθ’ ων η αίτηση διαπίστωσαν ότι τα όσα προέβαλε η Αιτήτρια δεν συνιστούν νέα στοιχεία, αλλά επαναλαμβάνουν γεγονότα παρόμοια με εκείνα που είχε ήδη αναφέρει κατά την αρχική της συνέντευξη, όπου είχε ισχυρισθεί ότι εγκατέλειψε το Καμερούν επειδή η θεία της επιχείρησε να την υποχρεώσει να ενταχθεί σε έναν ναό, στο πλαίσιο οικογενειακής παράδοσης, και η ίδια αρνήθηκε, καθότι Χριστιανή.

 

34.          Περαιτέρω, επισημάνθηκε ότι τα στοιχεία που υπέβαλε η Αιτήτρια με τη μεταγενέστερη αίτησή της δεν αποτελούν νέα πραγματικά δεδομένα. Ειδικότερα, η Αιτήτρια επικαλέστηκε προβλήματα υγείας, δηλώνοντας ότι είναι θετική στον ιό HIV και ότι δεν μπορεί να επιστρέψει στο Καμερούν, διότι δεν θα έχει πρόσβαση σε κατάλληλη θεραπεία. Ωστόσο, οι λόγοι αυτοί δεν εμπίπτουν στις προϋποθέσεις του περί Προσφύγων Νόμου για τη χορήγηση διεθνούς προστασίας. Ως εκ τούτου, η αρμόδια αρχή κατέληξε ότι η μεταγενέστερη αίτηση της Αιτήτριας είναι απαράδεκτη, καθότι υποβλήθηκε απλώς προς καθυστέρηση ή παρεμπόδιση της διαδικασίας.

 

35.          Αναφορικά με τα έγγραφα που προσκόμισε η Αιτήτρια στο πλαίσιο του μεταγενέστερου αιτήματός της, η Υπηρεσία Ασύλου έκρινε ότι η προσκομισθείσα φωτογραφία (ερ. 154) δεν στοιχειοθετεί φόβο δίωξης και δεν αυξάνει ουσιωδώς τις πιθανότητες χορήγησης διεθνούς προστασίας. Όσον αφορά το Δελτίο Επισκέψεων του ΟΚΥπΥ (ερ. 153), στο έγγραφο αναγράφονται δύο ημερομηνίες (15.12.2022 και 29.12.2022), χωρίς όμως να αναφέρεται πλήρως το ονοματεπώνυμο της Αιτήτριας, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να διαπιστωθεί η ταυτότητα του προσώπου στο οποίο αφορά. Επιπλέον, δεν παρατίθενται περαιτέρω πληροφορίες που να επιτρέπουν τη συσχέτισή του με τους ισχυρισμούς της Αιτήτριας. Ως εκ τούτου, το έγγραφο αυτό δεν αυξάνει τις πιθανότητες χορήγησης διεθνούς προστασίας στην Αιτήτρια.

 

36.          Οι δηλώσεις της Αιτήτριας κατά την παρούσα δικαστική διαδικασία καταγράφονται ανωτέρω, υπό τον τίτλο «Νομικοί Ισχυρισμοί». Επισημαίνεται ότι, με την ένορκη δήλωσή της, η οποία συνοδεύει το εισαγωγικό δικόγραφο της διαδικασίας, η Αιτήτρια επισυνάπτει ιατρική βεβαίωση του ΟΚΥπΥ, ημερομηνίας 12.02.2025, με την οποία πιστοποιείται ότι είναι φορέας του ιού HIV. Επιπλέον, προσκομίζει φωτογραφίες με ανθρωπόμορφη μάσκα, τις οποίες είχε ήδη υποβάλει στο πλαίσιο της μεταγενέστερης αίτησής της και τις οποίες συνδέει με το περιεχόμενο των ισχυρισμών της.  Προς περαιτέρω επίρρωση του ισχυρισμού της περί του ότι είναι φορέας του HIV, η Αιτήτρια προσκόμισε έτερη ιατρική βεβαίωση του ΟΚΥπΥ, ημερομηνίας 19.05.2025 (Τεκμήριο 2, κατατεθέν κατά τη δικάσιμο στις 14.4.2025), με την οποία επιβεβαιώνεται ότι είναι φορέας του ιού HIV, ενώ καταγράφεται επιπλέον η σχετική φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνει.

 

37.          Προχωρώντας στην εξ υπαρχής αξιολόγηση των ενώπιόν του δεδομένων, το Δικαστήριο επισημαίνει καταρχάς ότι η Αιτήτρια δεν έχει προβάλει οποιονδήποτε νέο ουσιώδη ισχυρισμό ή νέο στοιχείο συναφές με τον πυρήνα του αιτήματός της, ήτοι τη φερόμενη δίωξή της λόγω της άρνησής της να ασπασθεί συγκεκριμένη θεότητα. Αντιθέτως, η συνεχής εναλλαγή και μεταβολή των ισχυρισμών της — όπως η εκ νέου επαναφορά του ισχυρισμού περί δολοφονίας των οικείων της από τον στρατό — επιβεβαιώνει το ορθό του ευρήματος περί αναξιοπιστίας της αναφορικά με τον εν λόγω ισχυρισμό.

 

38.          Ως προς τις φωτογραφίες με ανθρωπόμορφη μάσκα, τις οποίες η ίδια επικαλείται ως αποδεικτικές των ισχυρισμών της, το Δικαστήριο παρατηρεί ότι η πηγή και η προέλευσή τους δεν είναι σαφής και δεν υπάρχει κανένα αποδεικτικό στοιχείο που να επιβεβαιώνει τη σύνδεσή τους με την ίδια την Αιτήτρια. Οι φωτογραφίες αυτές, ως αγνώστου προελεύσεως, δεν μπορούν να θεωρηθούν νέα αποδεικτικά στοιχεία, καθότι δεν τεκμηριώνουν με σαφήνεια οποιαδήποτε διασύνδεση με την αίτηση της Αιτήτριας και, ως εκ τούτου, δεν αυξάνουν με οποιονδήποτε τρόπο τις πιθανότητες υπαγωγής της σε καθεστώς διεθνούς προστασίας.

 

39.          Παρά ταύτα, αξιοσημείωτο νέο στοιχείο αποτελεί η επίκληση από την Αιτήτρια σοβαρού ιατρικού προβλήματος, ήτοι του ότι είναι φορέας του ιού HIV. Συναφώς, παρατηρείται ότι οι Καθ’ ων η αίτηση λανθασμένα αγνόησαν την αναφορά αυτή κατά το στάδιο καταγραφής της μεταγενέστερης αίτησής της, χωρίς να τη συνδράμουν στην περαιτέρω τεκμηρίωση του ισχυρισμού της, κατά παράβαση της υποχρέωσης ενεργού συνδρομής της Διοίκησης προς τον αιτητή, δυνάμει του άρθρου 16 του περί Προσφύγων Νόμου.

 

40.          Η ως άνω υποχρέωση επιβεβαιώνεται επίσης από το Εγχειρίδιο για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών (παρ. 195 επ.) και έχει ερμηνευθεί από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην απόφαση της 22ας Νοεμβρίου 2012, Υπόθεση C-277/11, M.M., ECLI:EU:C:2012:744, όπου (στις σκέψεις 63-68) επισημαίνεται η υποχρέωση των αρμόδιων αρχών να ενεργούν με πνεύμα συνεργασίας και να παρέχουν στον αιτητή τη δυνατότητα να τεκμηριώσει τους ισχυρισμούς του.

 

41.          Σημειώνεται επιπλέον ότι η Αιτήτρια, εμφανιζόμενη άνευ νομικής συνδρομής κατά τη μεταγενέστερη αίτησή της, προσκόμισε αντίγραφο Δελτίου Επισκέψεων του ΟΚΥπΥ, όπου καταγράφονται απλώς ημερομηνίες επισκέψεων χωρίς αναφορά στο ιατρικό της πρόβλημα. Δεδομένης αυτής της αναφοράς, αναμενόταν από τους Καθ’ ων η αίτηση, ακόμη και στο στάδιο του παραδεκτού, να της παράσχουν εύλογη προθεσμία προς προσκόμιση ιατρικής βεβαίωσης, προκειμένου να τεκμηριώσει τον εν λόγω ισχυρισμό της.

 

42.          Το γεγονός, εξάλλου, ότι η Αιτήτρια είναι φορέας του ιού HIV, όπως προκύπτει από τα προσκομισθέντα ενώπιον του Δικαστηρίου ιατρικά πιστοποιητικά, τα οποία οι Καθ’ ων η αίτηση όφειλαν να έχουν συνεκτιμήσει, παρέχοντάς της την αναγκαία καθοδήγηση και τη δυνατότητα προσκόμισης σχετικών στοιχείων, δεν συνιστά ζήτημα απολύτως αποσυνδεδεμένο από το αίτημά της για διεθνή προστασία. Και τούτο, διότι οι Καθ’ ων η αίτηση όφειλαν να εξετάσουν κατά πόσον η εν λόγω ιδιότητα της Αιτήτριας δύναται να αποτελέσει, υπό τις περιστάσεις, λόγο δίωξης ή σοβαρής βλάβης, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τη στάση των κρατικών αρχών του Καμερούν έναντι των φορέων του ιού HIV, όσο και τον τρόπο αντιμετώπισής τους από το κοινωνικό σύνολο γενικότερα, σε συνάρτηση ενδεχομένως και με άλλα προσωπικά χαρακτηριστικά της Αιτήτριας.

 

43.          Είναι γνωστή στο Δικαστήριο, ως προς το ζήτημα της υγείας της Αιτήτριας και το κατά πόσον αυτό επιδρά στην υπαγωγή της σε καθεστώς διεθνούς προστασίας,  η απόφαση ΔΕΕ στην υπόθεση M'Bodj (απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: το ΔΕΕ) (τμήμα μείζονος συνθέσεως) της 18ης Δεκεμβρίου 2014 στην αίτηση προδικαστικής απόφασης C-542/13, Mohamed M'Bodj κατά Βελγικού Δημοσίου, EU:C:2014:2452, σκέψη 35), όπου διευκρινίζεται ότι η δίωξη ή η σοβαρή βλάβη «πρέπει να απορρέουν από συμπεριφορά τρίτου», δηλαδή να είναι αποτέλεσμα ηθελημένης ανθρώπινης ενέργειας. Επομένως, αποκλείεται η δίωξη ή η σοβαρή βλάβη που απορρέει από δυσχερείς κοινωνικοοικονομικές ή υγειονομικές συνθήκες στη χώρα καταγωγής, χωρίς να μπορεί να προσδιορισθεί κανένας υπεύθυνος δίωξης ή σοβαρής βλάβης. Κατά το ΔΕΕ, οι σοβαρές βλάβες «δεν μπορούν, κατά συνέπεια, να αποτελούν απλώς και μόνο συνέπεια των γενικών ανεπαρκειών του συστήματος υγείας της χώρας καταγωγής». Παρότι η απόφαση αφορούσε την επικουρική προστασία, το 3Α του περί Προσφύγων Νόμου, εφαρμόζεται σε αμφότερες τις μορφές διεθνούς προστασίας. Επομένως, το συμπέρασμα του ΔΕΕ, ισχύει εξίσου και όταν πρόκειται για το καθεστώς πρόσφυγα.

 

44.          Επίσης στην ίδια απόφασή του στην υπόθεση M' Bodj, ανωτέρω σκέψη 31, το ΔΕΕ επεσήμανε «[ο]ι κίνδυνοι επιδεινώσεως της καταστάσεως της υγείας υπηκόου τρίτης χώρας που δεν απορρέουν από εκ προθέσεως άρνηση χορηγήσεως ιατρικής περιθάλψεως στον συγκεκριμένο υπήκοο τρίτης χώρας, ως προς τους οποίους η εφαρμοστέα στην υπόθεση της κύριας δίκης εθνική νομοθεσία παρέχει προστασία, δεν καλύπτονται από το άρθρο 15, στοιχεία α΄ και γ΄, της εν λόγω οδηγίας, καθόσον οι προσβολές που ορίζει η διάταξη αυτή συνίστανται, αντιστοίχως, σε ποινή θανάτου ή εκτελέσεως και σε σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου λόγω αδιάκριτης ασκήσεως βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης.».

 

45.          Το Δικαστήριο αξιολογώντας το νέο αυτό στοιχείο και προβαίνοντας σε αναζήτηση εξωτερικών πηγών επισημαίνει τα εξής:κατά τη δήλωση της Αιτήτριας, τόπος τελευταίας διαμονής της στη χώρα καταγωγής της ήταν η Douala, όπου διέμενε ως ανέφερε με τη σύζυγο του αδελφού της. Σύμφωνα με εξωτερικές πηγές, το HIV/AIDS θεωρείται ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα υγείας στο Καμερούν, με τις νεαρές γυναίκες να επηρεάζονται ιδιαίτερα από τη νόσο σε σχέση με τον αντρικό πληθυσμό.^[1] Σύμφωνα με το UNAIDS, περίπου 500.000 ενήλικες και παιδιά στο Καμερούν ζούσαν με HIV κατά το 2021, ενώ οι 390.000 από αυτούς λάμβαναν αντιρετροϊκή θεραπεία.^[2] Περαιτέρω, οι οροθετικοί στο Καμερούν, όπως και σε άλλες αφρικανικές χώρες, αντιμετωπίζουν σημαντικό κοινωνικό στίγμα.^[3] Οι νοσούντες με HIV συχνά αντιμετωπίζουν κοινωνικές διακρίσεις και απομονώνονται από τις οικογένειές τους και την κοινωνία, εν μέρει λόγω έλλειψης γνώσης σχετικά με τη νόσο.

 

46.          Η απάντηση που ετοίμασε η EUAA σε σχετικό ερώτημα για την αντιμετώπιση των οροθετικών στο Καμερούν για το διάστημα Ιανουαρίου 2022 -  Μαΐου 2024 αναφέρει τα εξής: «Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2023 διαπίστωσε ότι «οι κοινωνικές ανησυχίες που σχετίζονται με κουτσομπολιά ή απώλεια φίλων ήταν η μεγαλύτερη ανησυχία μεταξύ των ατόμων που ζουν με HIV.^[4] Τα άτομα με HIV φέρεται να αντιμετώπισαν διακρίσεις,^[5] απομόνωση,^[6] απόρριψη από μέλη της οικογένειας,^[7] και δεν είχαν πόρους για να αναζητήσουν νομική βοήθεια.^[8] Το Υπουργείο Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών (USDOS) σε έκθεση του 2023 κάνει αναφορά σε ανεπίσημες πληροφορίες (anecdotal reports) για διακρίσεις στην απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα».^[9] Σημειώνεται ότι στην ως άνω απάντηση σε ερώτημα της EUAA αναφέρεται ότι δεν βρέθηκαν πληροφορίες σχετικά με διαφορές στη μεταχείριση μεταξύ των αγγλόφωνων και γαλλόφωνων περιοχών προς τα άτομα με HIV/AIDS μεταξύ των πηγών που συμβουλεύτηκε η EUAA.^[10]

 

47.          Αναφορικά με το επίπεδο, τη διαθεσιμότητα και την προσβασιμότητα στη θεραπευτική αγωγή για τον ιό HIV/AIDS στο Καμερούν, σε έγγραφο όπου  παρατίθενται σχετικές πληροφορίες από διάφορες πηγές, καταγράφονται συγκεκριμένες προσπάθειες, ενέργειες και δράσεις που είχαν ως αποτέλεσμα την πρόσβαση περισσότερων ατόμων σε θεραπευτική αγωγή, ενώ στο εθνικό στρατηγικό πλάνο του Καμερούν, είχε ενσωματωθεί η γεωγραφική ανισότητα στην επιδημία του HIV ώστε να προσαρμοστούν κατάλληλα οι σχετικές υπηρεσίες και πόροι. Ειδικότερα, από το 2007, η σχετική θεραπεία για τον ιό HIV στο Καμερούν προσφέρεται δωρεάν, κάτι που έγινε εν μέρει για να καταπολεμηθεί η κοινή πεποίθηση ότι τα άτομα με HIV είναι 'καταδικασμένα σε θάνατο' (αν και παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης να καταστήσει δωρεάν τη σχετική θεραπεία, να αποκεντρώσει τα κέντρα θεραπείας και να δημιουργήσει προγράμματα στήριξης για το HIV/AIDS για ασθενείς, εξακολούθησαν να υπάρχουν ευρέως διαδεδομένοι μύθοι και διακρίσεις που σχετίζονται με τη νόσο). Επίσης, στο Καμερούν έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στον έλεγχο του HIV/AIDS, εφόσον η χώρα έχει δημιουργήσει ένα σύστημα για τον έλεγχο του HIV/AIDS και έχουν εκπονηθεί προγράμματα ιατρικής και ψυχοκοινωνικής φροντίδας που παρέχουν στους ασθενείς δωρεάν πρόσβαση στη βασική φαρμακευτική αγωγή καθώς και ορισμένα φάρμακα σε μειωμένες τιμές (αν και παρέμεναν κάποιες δυσκολίες που αφορούσαν κυρίως τη διαχείριση των αποθεμάτων φαρμάκων και σε ορισμένες περιπτώσεις την ανεπάρκεια όσον αφορά στα αποθέματα φαρμάκων, στον αριθμό των υπηρεσιών/μονάδων για τον HIV, καθώς και στους ανθρώπινους πόρους στο ιατρικό σύστημα της χώρας, γενικότερα).^[11]

 

48.          Το παρόν Δικαστήριο προέβη σε εξειδικευμένη έρευνα MedCOI σε βάση δεδομένων (MedCOI portal) του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο (EUAA) αναφορικά με την διαθεσιμότητα της συγκεκριμένης αγωγής που λαμβάνει η Αιτήτρια όπως αυτή καταγράφεται στην ιατρική βεβαίωση που προσκόμισε κατά την ακροαματική διαδικασία. Σημειώνεται ότι η συγκεκριμένη βάση δεδομένων δεν είναι δημόσια προσβάσιμη στο σύνολό της, ωστόσο τα ευρήματα του Δικαστηρίου, στα οποία γίνεται αναφορά στη συνέχεια, αποτελούν μέρος του δικαστικού φακέλου και είναι διαθέσιμα στα μέρη. Σύμφωνα με την προσκομισθείσα ιατρική βεβαίωση, η φαρμακευτική αγωγή της Αιτήτριας συνίσταται στη λήψη φαρμάκου με την δραστική ουσία dolutegravir καθώς και φαρμάκου με τον συνδυασμό των δραστικών ουσιών tenofovir disoproxil + fumarate + emtricitabine (ο συνδυασμός αυτός απαντάται συνήθως με την εμπορική επωνυμία “Truvada”). Όπως προκύπτει από την έρευνα στο EUAA MedCOI Portal, σχετική με την παρούσα είναι η υπόθεση με αριθμό AVA19681, για την οποία ζητήθηκαν πληροφορίες στις 08/08/2025 ως προς την διαθεσιμότητα φαρμακευτικής αγωγής για οροθετικό άτομο στο Καμερούν, του οποίου η προτεινόμενη αγωγή περιελάμβανε την ουσία dolutegravir. Σύμφωνα με την απάντηση που δόθηκε στις 23/08/2025, η συγκεκριμένη ουσία βρέθηκε διαθέσιμη στο γενικό νοσοκομείο και φαρμακείο της Yaounde (βλ. σελ. 9 του εγγράφου AVA19681). Αναφορικά με τον συνδυασμό των ουσιών tenofovir disoproxil + fumarate + emtricitabine, σχετική είναι η υπόθεση AVA18606 για την οποία ζητήθηκαν αντίστοιχες πληροφορίες στις 28/11/2024 αναφορικά με οροθετικό άτομο του οποίου η προτεινόμενη αγωγή περιελάμβανε τον συγκεκριμένο συνδυασμό. Σύμφωνα με την απάντηση που δόθηκε στις 22/01/2025, αυτός διατίθεται στο νοσοκομείο της Kumba (βλ. σελ. 7 του εγγράφου). Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνει η Αιτήτρια είναι γενικώς διαθέσιμη στη χώρα καταγωγής της.

 

49.          Κρίσιμη, επίσης, θεωρείται η αναφορά στις σχετικές πηγές για την πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για οροθετικά άτομα σε περιοχές που πλήττονται από την κρίση του αγγλόφωνου τμήματος: Σύμφωνα με τον OCHA, ως προς την πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική και ψυχοκοινωνική περίθαλψη, βασικές υπηρεσίες και υποδομές έχουν πλέον καταρρεύσει στις περιοχές που έχουν πληγεί περισσότερο. Οι επιθέσεις σε υποδομές υγείας και οι ζημιές που προκλήθηκαν οδήγησαν σε φυγή υγειονομικού προσωπικού. Ως αποτέλεσμα, η διαθεσιμότητα υπηρεσιών υγείας μειώνεται.^[12] Εν προκειμένω, επισημαίνεται ότι η Douala υπάγεται στο γαλλόφωνο τμήμα της χώρας, το οποίο δεν επηρεάζεται άμεσα από την εμφύλια διαμάχη.

 

50.          Εξάλλου, σύμφωνα, με την τελευταία έκθεση για το Καμερούν του World Food Programme του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών - UNWFP, αν και το σύστημα κοινωνικής προστασίας του Καμερούν βρίσκεται σε ένα εκκολαπτόμενο στάδιο, η αυξημένη δέσμευση των αναπτυξιακών εταίρων και η χρηματοδότηση από την Παγκόσμια Τράπεζα έχουν ενισχύσει τις προσπάθειες για την επέκταση της κοινωνικής βοήθειας στους πιο ευάλωτους. Επιπλέον, το UNWFP συνέχισε να υποστηρίζει μια εθνική πολιτική κοινωνικής προστασίας για τον συντονισμό των προσπαθειών για την επέκταση του συστήματος κοινωνικής προστασίας. Σε αυτά τα πλαίσια, το UNWFP ξεκίνησε την εφαρμογή του νέου Στρατηγικού Σχεδίου (2022-2026) για το Καμερούν τον Μάρτιο του 2022, στη βάση του οποίου συνέχισε να αντιμετωπίζει τις βασικές ανάγκες των ευάλωτων ατόμων σε περιοχές που πλήττονται από συγκρούσεις μέσω άνευ όρων επισιτιστικής βοήθειας και χρηματικής βοήθειας, ενώ παράλληλα, συνέχισε να συμβάλλει στις προσπάθειες της κυβέρνησης της χώρας να αποτρέψει τον υποσιτισμό, μεταξύ άλλων, σε άτομα που ζουν με HIV. Περαιτέρω, σε συνεργασία με το Joint United Nations Programme on HIV/AIDS (UNAIDS), κρατικούς φορείς στο Καμερούν (όπως την Εθνική Επιτροπή για την καταπολέμηση του HIV, το Υπουργείο Δημόσιας Υγείας) και άλλους εταίρους, το UNWFP συνέχισε τον σχετικό προγραμματισμό και την υποστήριξη της διαβίωσης σε ευάλωτα άτομα που ζουν με τον ιό HIV, μεταξύ άλλων, και στις νοτιοδυτικές περιοχές του Καμερούν.^[13]

 

51.          Ειδικότερα δε, σε πρόσφατη εθνική αναφορά του Καμερούν στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, καταγράφονται συγκεκριμένες ενέργειες προς την προαγωγή του τομέα της υγείας στην χώρα, ενώ γίνεται και ειδική αναφορά στην ίση πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και καταπολέμηση των διακρίσεων σε βάρος των ατόμων που ζουν με HIV-AIDS στη χώρα.^[14] Ως προς το τελευταίο, καταγράφεται  (μεταξύ άλλων) συγκριμένα ότι «η ίση πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη είναι εγγυημένη. Ο Ποινικός Κώδικας τιμωρεί τις διακρίσεις λόγω κατάστασης υγείας (άρθρο 242). Η καταπολέμηση των διακρίσεων περιλαμβάνεται στο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Ελέγχου του HIV-AIDS και των ΣΜΝ (Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενων Νοσημάτων) (2021-2023). Οι προκλήσεις που σχετίζονται με τον στιγματισμό και τις διακρίσεις βασικών πληθυσμών στις δομές υγείας οδήγησαν στο άνοιγμα κέντρων 'Drop-in', τα οποία προσφέρουν μια σειρά από υπηρεσίες πρόληψης και προσυμπτωματικού ελέγχου. Προκειμένου να προωθηθούν οι βέλτιστες πρακτικές με έμφαση στην καταπολέμηση του στιγματισμού και των διακρίσεων, το υγειονομικό προσωπικό και οι επιθεωρητές εργασίας ευαισθητοποιούνται και εκπαιδεύονται στις ηθικές και νομικές προκλήσεις που σχετίζονται με το HIV/AIDS.». ^[15]

 

52.          Όπως καταγράφεται στο Επιχειρησιακό Σχέδιο της Χώρας για το 2021, οι προοπτικές της εφοδιαστικής ιατροφαρμακευτικής θεραπείας είναι πιο ελπιδοφόρες.^[16] Σε επίπεδο κεντρικού, περιφερειακού, επαρχιακού και υγειονομικού επιπέδου εγκατάστασης, η αντιρετροϊκή θεραπεία, ο έλεγχος (και συγκεκριμένα η διαδικασία «rapid test kit»), τα επίπεδα αντιδραστηρίου ιικού φορτίου και αναλώσιμων αποθεμάτων σταθεροποιούνται και τα ποσοστά εμφάνισης εξαντλήσεων αποθεμάτων μειώνονται. Για τη διατήρηση δε αυτής της θετικής εξέλιξης στο πεδίο πρόληψης και θεραπείας, με βάση το Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης του Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών για την ανακούφιση από το AIDS (PEPFAR) θα συνεχιστεί η επένδυση σε καινοτόμες στρατηγικές εφοδιαστικής αλυσίδας που συμβάλλουν βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα στη διασφάλιση της δημιουργίας ενός ανθεκτικού εφοδιασμού για προϊόντα υγείας.

 

53.          Συνεπώς, υπό το φως των διαθέσιμων αποδεικτικών στοιχείων προκύπτει ότι, παρά τις ελλείψεις στο σύστημα υγείας του Καμερούν, τα τελευταία χρόνια έχουν καταβληθεί σημαντικές προσπάθειες για τη βελτίωση της παροχής υπηρεσιών προς τους ασθενείς που πάσχουν από HIV/AIDS. Οι πληροφορίες δείχνουν ότι η πρόσβαση στα απαραίτητα φάρμακα για τη νόσο αυτή είναι δωρεάν, γεγονός που αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την υποστήριξη της υγείας των προσβληθέντων ατόμων.

 

54.          Oι δε διακρίσεις που υφίστανται οι φορείς ΗΙV όπως προκύπτουν από τις ανωτέρω πηγές δεν φθάνουν στο επίπεδο της δίωξης με την έννοια του άρθρου 3.[17] Παρά το γεγονός ότι το εν λόγω χαρακτηριστικό της συμπλέκεται και με το γεγονός ότι είναι μητέρα μόνη κρίνεται ότι ούτε αυτό το δεδομένο επαρκεί προκειμένου να θεωρηθεί, δεδομένων των προσωπικών της περιστάσεων και του τόπου όπου αυτή θα επιστρέψει, ήτοι Douala ότι διατρέχει ευλόγως κίνδυνο. Ειδικότερα, ως προς προφίλ της ως νέα μητέρα χωρίς σύντροφο, παρατίθενται πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης ως προς τη μεταχείριση των ανύπαντρων γυναικών σε διάφορες πτυχές της ζωής — στέγαση, εισόδημα, εκπαίδευση, υγειονομική περίθαλψη και κοινωνική υποστήριξη. Σύμφωνα με την πηγή αυτή, η ιδιότητα της ανύπαντρης μητέρας είναι «πολιτισμικά και κοινωνικά εξευτελιστική», ιδιαίτερα για έφηβες και άγαμες επικεφαλείς νοικοκυριού. Η ίδια πηγή εξήγησε ότι μία από τις κύριες δυσκολίες για τις ανύπαντρες γυναίκες που μετακινούνται σε άλλη πόλη είναι η εύρεση στέγης ενώ αναζητούν εργασία, και «ορισμένες ανέφεραν ότι κοιμήθηκαν στους δρόμους». Επιπλέον, οι ιδιοκτήτες ακινήτων είναι απρόθυμοι να νοικιάσουν σπίτια σε ανύπαντρες γυναίκες επειδή αμφιβάλλουν για την οικονομική τους σταθερότητα. Η κυβέρνηση του Καμερούν δεν παρέχει καμία στήριξη για μετεγκατάσταση, και οι γυναίκες βασίζονται σε οικογένειες, γνωστούς ή ΜΚΟ (Μη-Κυβερνητικές Οργανώσεις). Επιπρόσθετα, σύμφωνα με την International Crisis Group «οι ανύπαντρες, διαζευγμένες ή χήρες γυναίκες έχουν χαμηλό κοινωνικό status» και αντιμετωπίζουν «σημαντικά παραδοσιακά και διοικητικά εμπόδια για την οικονομική ανεξαρτησία», με περιορισμένη πρόσβαση στην αγορά εργασίας, στην ιδιοκτησία γης και στο κεφάλαιο.^[18] Η ΜΚΟ Fair Planet, που ερευνά τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δικαιοσύνη για το περιβάλλον, ανέφερε ότι στο Καμερούν - συμπεριλαμβανομένης της Βορειοδυτικής Περιφέρειας - η ιδιοκτησία γης από γυναίκες «παραμένει ταμπού», καθώς οι εθιμικοί νόμοι «περιορίζουν σε μεγάλο βαθμό» το δικαίωμά τους στην ιδιοκτησία περιουσίας.^[19]

 

55.          Λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη τις ανωτέρω πληροφορίες, καθώς και τα στοιχεία που προκύπτουν από το προσωπικό προφίλ της Αιτήτριας, διαπιστώνεται ότι πρόκειται για άτομο ανεξάρτητο και ικανό προς εργασία, με εκτεταμένη εργασιακή πείρα. Επιπλέον, από τις δηλώσεις της προκύπτει ότι διαθέτει κοινωνικό και οικογενειακό υποστηρικτικό δίκτυο στη χώρα καταγωγής της, όπως προκύπτει από το ιστορικό των δηλώσεών της (βλ. ερ. 35 του δ.φ.). Η ίδια δεν έχει προβάλει οποιεσδήποτε προσωπικές περιστάσεις που να καταδεικνύουν εύλογο κίνδυνο δίωξης ή σοβαρής βλάβης, πέραν όσων προέκυψαν από την ανωτέρω έρευνα του Δικαστηρίου σχετικά με τη γενικότερη κατάσταση στη χώρα καταγωγής της. Περαιτέρω, δεν προκύπτει οποιοδήποτε ενδεχόμενο υπαίτιας αποστέρησης της Αιτήτριας από την πρόσβαση σε κατάλληλη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στο Καμερούν.

 

56.          Τονίζεται ότι η ανωτέρω ανάλυση διενεργήθηκε από το παρόν Δικαστήριο, καθόσον κρίθηκε ότι, για τους σκοπούς της παρούσας υπόθεσης, το Δικαστήριο είχε τη δυνατότητα να αξιολογήσει εξ υπαρχής κατά πόσον τα νέα στοιχεία που προσκόμισε η Αιτήτρια αυξάνουν τις πιθανότητες υπαγωγής της σε καθεστώς διεθνούς προστασίας. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι η προσέγγιση αυτή δεν είναι αυτομάτως εφαρμοστέα σε κάθε περίπτωση παράλειψης της Διοίκησης να αξιολογήσει ορθά το παραδεκτό μιας μεταγενέστερης αίτησης· η παρέμβαση του Δικαστηρίου εξαρτάται από τις ιδιαίτερες περιστάσεις κάθε υπόθεσης.

 

57.          Ως προς την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στην Douala, επισημαίνεται ότι αυτή, υπάγεται στο γαλλόφωνο Καμερούν.^[20] Είναι η μεγαλύτερη πόλη της χώρας και οικονομική πρωτεύουσα, βρίσκεται στην περιοχή Littoral, όπου η γαλλική γλώσσα είναι η κυρίαρχη. Σε σχέση με την επαρχία Littoral, πρωτεύουσα της οποίας αποτελεί η πόλη Douala, από την αναζωπύρωση της σύγκρουσης το 2015-2016, έχει παρατηρηθεί αύξηση μετακινήσεων πληθυσμιακών ομάδων προς την εν λόγω περιφέρεια Littoral, και ιδιαίτερα προς την Douala, καθώς η σύγκρουση έχει παγιωθεί και η μαζική εισροή πληθυσμών έχει συγκεντρωθεί εκεί.[21] Πληροφορίες αναφέρουν ότι η βία που σχετίζεται με τους αυτονομιστές δεν είναι συχνή στη συγκεκριμένη περιοχή.^[22] Ειδικότερα, σε σχέση με την πόλη Douala, πληροφορίες επιβεβαιώνουν την καταγραφή περιστατικών ασφαλείας, καθώς το Μάιο του 2023 οι αρχές στο Καμερούν ανακοίνωσαν ότι αγγλόφωνοι αντάρτες επιτέθηκαν σε στρατιωτικές θέσεις κοντά στο λιμάνι της πόλης Douala σκοτώνοντας αρκετούς ανθρώπους. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι η συγκεκριμένη επίθεση είναι η πλησιέστερη που έχει σημειωθεί στην πόλη Douala λόγω της σύγκρουσης των αυτονομιστών από τότε που ξέσπασαν οι μάχες το 2017.^[23] Η ίδια πηγή επιβεβαιώνει ότι αυτή είναι η πρώτη φορά που οι αντάρτες επιτέθηκαν τόσο κοντά στη πόλη Douala, ένα λιμάνι περίπου τεσσάρων εκατομμυρίων ανθρώπων που προμηθεύει το 80% των εισαγόμενων αγαθών για την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και το Τσαντ που δεν έχουν πρόσβαση στη θάλασσα.^[24].

 

58.          Ως προς την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στην περιφέρεια Littoral (Littoral Region), στην οποία βρίσκεται η πόλη Douala, τόπος συνήθους διαμονής της Αιτήτριας, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED, τη χρονική περίοδο 6.7.2024 – 4.7.2025, καταγράφηκαν 7 περιστατικά ασφαλείας τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 4 απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Από αυτά, 3 καταγράφηκαν ως περιστατικά ταραχών/εξεγέρσεων  (2 απώλειες) και 4 ως περιστατικά βίας κατά των αμάχων (2 απώλειες).[25]  

 

59.          Δεδομένου λοιπόν ότι ο πληθυσμός της πόλης Douala ανέρχεται σήμερα στους 4.203.000 κατοίκους[26] και από το σύνολο των ανωτέρω στοιχείων προκύπτει ότι στον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής της Αιτήτριας, ήτοι στην πόλη Douala, δεν επικρατεί αδιακρίτως ασκούμενη βία, ο βαθμός της οποίας να είναι τόσο υψηλός, ώστε να υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμηθεί ότι οι Αιτητές , ακόμα κι αν ήθελε υποτεθεί ότι θα επιστρέψουν στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, θα αντιμετωπίσουν, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθουν στην εν λόγω απειλή [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94 Elgafaji, σκέψη 43].

 

60.          Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις παραδεκτού της μεταγενέστερης αίτησης των Αιτητών, καθόσον τα προσκομισθέντα από αυτούς νέα στοιχεία δεν αυξάνουν ουσιωδώς τις πιθανότητες υπαγωγής τους σε καθεστώς διεθνούς προστασίας.

 

61.          Επικουρικώς, επισημαίνεται ότι οι Αιτητές δεν έχουν προσκομίσει οποιαδήποτε απόδειξη αναφορικά με τον φερόμενο ως πατέρα του Αιτητή, με τον οποίο ως η ίδια η Αιτήτρια δήλωσε δεν έχει επικοινωνία, δεν τη συνδράμει οικονομικά και δεν είναι σύντροφός της.

 

Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση τροποποιείται ως ανωτέρω, χωρίς καμία διαταγή για έξοδα δεδομένων των ουσιωδών παραλείψεων των Καθ’ ων η αίτηση κατά την έκδοση της επίδικης πράξης.

 

                             Κ.Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.