ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ - ΛΕΜΕΣΟΣ

ΕΝΩΠΙΟΝ:    Ε. Κωνσταντίνου, Δικαστή

                        A. Παπαγεωργίου  )

                        Γ. Τσουρή                 )   Μελών

 

Αρ. Αίτησης: 61/23 I-justice

 

Μεταξύ:

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ

Αιτητής

και

 

LAIKO COSMOS TRADING LIMITED

                                                                                                                        Καθ’ ων η Αίτηση

----------------

 

Ημερομηνία:  12/11/25

 

Εμφανίσεις:

Για Αιτητή: κ. Ι. Τσεριώτης

Για Καθ’ ων η Αίτηση: κ. Α. Τσιπής για Αρτεμίου Πιερή & Συνεργάτες ΔΕΠΕ

 

ΑΠΟΦΑΣΗ

 

Ο Αιτητής με την παρούσα αίτηση αξιώνει εναντίον των Καθ’ ων η Αίτηση πληρωμή αντί προειδοποίησης για τερματισμό της απασχόλησής του λόγω εξαναγκασμού του σε παραίτηση, αποζημιώσεις για τερματισμό της απασχόλησής του λόγω εξαναγκασμού του σε παραίτηση, νόμιμους τόκους και έξοδα. Στους γενικούς λόγους της αίτησης ο Αιτητής αναφέρεται σε σειρά γεγονότων και ισχυρίζεται ότι οι Καθ’ ων η Αίτηση με τη συμπεριφορά τους τον εξανάγκασαν σε παραίτηση.  

 

Οι Καθ’ ων η Αίτηση με τους γενικούς λόγους της έγγραφου εμφάνισής τους απορρίπτουν τις εναντίον τους αξιώσεις προβάλλοντας τις δικές τους θέσεις σχετικά με τα γεγονότα και τους ισχυρισμούς του Αιτήτη και ζητούν την απόρριψη της αίτησης με έξοδα υπέρ τους.

 

            Στις 05/11/2025 ημερομηνία έναρξης της ακροαματικής διαδικασίας ο δικηγόρος των Καθ’ ων η Αίτηση δήλωσε ότι (α) οι Καθ’ ων η Αίτηση δεν θα προωθήσουν την υπεράσπιση και/ή τους ισχυρισμούς τους που καταγράφονται στους γενικούς λόγους της έγγραφης εμφάνισής τους, (β) οι Καθ’ ων η Αίτηση αποδέχονται (1) τα γεγονότα και τους ισχυρισμούς του Αιτητή που περιέχονται στους γενικούς λόγους της αίτησης και (2) το περιεχόμενο των εγγράφων που περιέχονται στον κοινό κατάλογο παραδεκτών γεγονότων και εγγράφων που καταχωρίστηκε στις 10/09/2024, (γ) οι Καθ’ ων η Αίτηση παραδέχονται ότι ο μεικτός μισθός του ανερχόταν στο ποσό των €2.307,27 μηνιαίως και ότι για σκοπούς του Περί Τερματισμού της Απασχολήσεως Νόμου του 1967, Ν.24/67 («ο Νόμος») οι τελευταίες εβδομαδιαίες απολαβές του Αιτητή ανέρχονταν στο ποσό των €621,18, (δ) η ασφαλιστική εταιρεία AIG EUROPE S.A. στις 25/08/2023 κατέβαλε στον Αιτητή αποζημίωση προς ικανοποίηση όλων των απαιτήσεών του για το ατύχημα που είχε στις 28/03/2022 εν ώρα εργασίας του και (ε) οι Καθ’ ων η Αίτηση δεν θα προσφέρουν οποιαδήποτε μαρτυρία σε σχέση με τα επίδικα ζητήματα της παρούσας αίτησης.

 

            Με βάση τις πιο πάνω δηλώσεις και το περιεχόμενο του κοινού καταλόγου παραδεκτών γεγονότων και εγγράφων ημερ. 10/09/2024 τα πιο κάτω γεγονότα είναι παραδεκτά και/ή αναντίλεκτα.

 

            Οι Καθ’ ων η Αίτηση είναι εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, δεόντως εγγεγραμμένη στην Κύπρο και ασχολούνται με την εμπορία και τη διανομή καταναλωτικών προϊόντων στην Κύπρο.   

             

            Ο Αιτητής προσλήφθηκε στην υπηρεσία των Καθ’ ων η Αίτηση στις 02/01/1990 και εργαζόταν σε αυτούς ως πωλητής/διανομέας ex van σε προκαθορισμένο δρομολόγιο σε υφιστάμενους πελάτες των Καθ’ ων η Αίτηση εντός της επαρχίας Λεμεσού. Τα καθήκοντα της εργασίας του περιλάμβαναν τη φόρτωση, σε μεγάλο βαν, προϊόντων των Καθ’ ων η Αίτηση από την αποθήκη τους στη Λεμεσό και την εκφόρτωση/παράδοση τους στους πελάτες τους στην πόλη και επαρχία Λεμεσού, την προώθηση των πωλήσεων, τη λήψη παραγγελιών από πελάτες και την είσπραξη χρημάτων από τους πελάτες. Οι όροι απασχόλησης του Αιτητή στους Καθ’ ων η Αίτηση προβλέπονταν από τη Συλλογική Σύμβαση που υπέγραψαν οι Καθ’ ων η Αίτηση και οι συντεχνίες ΣΕΚ και ΠΕΟ στις 28/11/2019 και τη συμφωνία μεταξύ των Καθ’ ων η Αίτηση και των συντεχνιών ΣΕΚ και ΠΕΟ όπως αυτή καταγράφηκε σε έγγραφο που φέρει τίτλο «ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ LAIKO COSMOS» ημερομηνίας 12/02/2020.

 

            Στις 28/03/2022 ο Αιτητής ενόσω εκτελούσε τα καθήκοντα της εργασίας του τραυματίστηκε στο αριστερό πόδι και πιο συγκεκριμένα υπέστη συντριπτικό κάταγμα αριστερής περόνης/έξω σφυρού αριστερής ποδοκνημικής άρθρωσης. Υποβλήθηκε σε ιατρικές επεμβάσεις και από τις 28/03/2022 μέχρι τις 31/10/2022 οι θεράποντες ιατροί του του χορηγούσαν άδεια απουσίας από την εργασία του λόγω ασθένειας ώστε να αποθεραπευτεί. Οι θεράποντες ιατροί του χορήγησαν ιατρικές βεβαιώσεις τις οποίες ο Αιτητής απέστειλε στους Καθ’ ων η Αίτηση και στις οποίες, αφού γινόταν περιγραφή της κατάστασης της υγείας του, σημειωνόταν ότι ο Αιτητής δεν μπορεί πλέον να οδηγεί φορτηγά οχήματα, να μεταφέρει βαριά αντικείμενα και να εκτελεί βαριά χειρωνακτική εργασία και γινόταν σύσταση όπως εκτελεί ελαφριά εργασία. Η ασφαλιστική εταιρεία στην οποία ήταν ασφαλισμένοι οι Καθ’ ων η Αίτηση κατέβαλαν στον Αιτητή αποζημιώσεις για τις ζημιές που υπέστηκε συνεπεία του ατυχήματος στις 28/03/2022.

 

            Την 01/11/2022 ο Αιτητής παρουσιάστηκε στην εργασία του και δεν του δόθηκε οποιαδήποτε ελαφριά εργασία και του αναφέρθηκε ότι δεν υπάρχει οποιαδήποτε άλλη εργασία να του δοθεί εκτός από αυτήν που εκτελούσε πριν το ατύχημά του και ότι αν δεν μπορεί να εργαστεί να φύγει και να πάει σπίτι του. Την ίδια ημέρα ο δικηγόρος του Αιτητή απέστειλε επιστολή στους Καθ’ ων η Αίτηση με την οποία διαμαρτυρόταν για την πιο πάνω συμπεριφορά των Καθ’ ων η Αίτηση και ζήτησε όπως τον ενημερώσουν γραπτώς για το καθεστώς απασχόλησης του Αιτητή και αναφορικά με τις προθέσεις τους σχετικά με τη συνέχιση ή όχι της απασχόλησης του Αιτητή.

 

            Στις 02/11/2022 οι Καθ’ ων η Αίτηση και ο Αιτητής συμφώνησαν όπως ο Αιτητής λάβει τις 21 ημέρες ετήσιας άδειας τις οποίες δικαιούτο.

 

            Στις 07/12/2022 ο Αιτητής μέσω του δικηγόρου του υπέβαλε την παραίτησή του από την εργασία του ισχυριζόμενος ότι εξαναγκάστηκε σε παραίτηση λόγω της συμπεριφοράς των Καθ’ ων η Αίτηση.

 

            Κατά τον χρόνο υποβολής της παραίτησής του ο μηνιαίος μεικτός μισθός του Αιτητή ανερχόταν στο ποσό των €2.307,27. Περαιτέρω ο Αιτητής είχε δικαίωμα σε 13^ο και 14^ο μισθό.

           

            Ο Αιτητής μετά τις πιο πάνω δηλώσεις του δικηγόρου των Καθ’ ων η Αίτηση προσέφερε τη μαρτυρία του προς απόδειξη των αξιώσεών του.

 

Σύμφωνα με τη μαρτυρία του όταν απολύθηκε ήταν 56 χρονών, νυμφευμένος με 3 ενήλικα παιδιά. Εργαζόταν για 33 χρόνια στους Καθ’ ων η Αίτηση χωρίς να προκύψει κάτι εναντίον του. Τον Νοέμβριο του 2022 υπέβαλε αίτηση για παραχώρηση ετήσιας άδειας μετά από αίτημα εκπροσώπων των Καθ’ ων η Αίτηση ώστε να δοθεί χρόνος στους Καθ’ ων η Αίτηση να αποφασίσουν με ποιο τρόπο θα συνεχίσει η απασχόλησή του ενόψει του ζητήματος που προέκυψε μετά τον τραυματισμό του στο πόδι. Στις 16/11/2022 κλήθηκε σε συνάντηση με εκπροσώπους της διεύθυνσης και της διοίκησης των Καθ’ ων η Αίτηση στην οποία του ζητήθηκε είτε να υποβάλει την παραίτησή του από την εργασία του και να του δοθεί χαριστική πληρωμή είτε να συνεχίσει την απασχόλησή του στην Λευκωσία. Αυτός απέρριψε την πρόταση να υποβάλει παραίτηση και ζήτησε όπως του παραχωρηθεί μικρό «αυτόματο» αυτοκίνητο για να μπορεί να μεταβαίνει στη Λευκωσία ώστε να αποδεχτεί την πρόταση να εργάζεται στη Λευκωσία. Το αίτημά του απορρίφθηκε. Την 01/12/2022 μετέβηκε στην εργασία του όπου του ζητήθηκε να παρουσιαστεί στα κεντρικά γραφεία των Καθ’ ων η Αίτηση στο Δάλι στη Λευκωσία και να αναλάβει τα καθήκοντα του εργάτη αποθήκης. Η εν λόγω θέση δεν του προσφέρθηκε ως θέση με ελαφριά εργασία αλλά ως νέα θέση η οποία με βάση τη Συλλογική Σύμβαση έχει χαμηλότερες απολαβές από αυτές που είχε και χωρίς να γίνει κάποια πρόνοια για το κόστος μετάβασης του από τη Λεμεσό στη Λευκωσία. Αυτός ζήτησε όπως του δοθούν γραπτώς οι όροι της απασχόλησής του στη νέα θέση (μισθός, καθήκοντα, επιδόματα, συνθήκες εργασίας κ.λ.π.) ώστε να κρίνει αν η εν λόγω εργασία είναι κατάλληλη γι’ αυτόν αλλά οι Καθ’ ων η Αίτηση αρνήθηκαν. Οι Καθ’ ων η Αίτηση επέμεναν να αναλάβει ο Αιτητής τη νέα θέση που του πρόσφεραν χωρίς να του δώσουν γραπτώς τους όρους εργασίας του και ως εκ τούτου στις 07/12/2022 υπέβαλε την παραίτησή του με επιστολή του δικηγόρου του. Το 2023 θα λάμβανε αύξηση στον μισθό του με βάση τη συμφωνία μεταξύ των Καθ’ ων η Αίτηση και των συντεχνιών ΣΕΚ και ΠΕΟ όπως αυτή καταγράφηκε σε έγγραφο που φέρει τίτλο «ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ LAIKO COSMOS» ημερομηνίας 12/02/2020. Κατά τη διάρκεια της απασχόλησής του στους Καθ’ ων η Αίτηση ήταν μέλος του Ταμείου Προνοίας των υπαλλήλων των Καθ’ ων η Αίτηση στο οποίο οι Καθ’ ων η Αίτηση κατέβαλλαν εισφορές για το πρόσωπό του. Μέχρι σήμερα έχει πόνο στο πόδι του κατά την ορθοστασία και όταν σηκώνει βάρη και ο ιατρός του συνέστησε όπως αποφεύγει την ορθοστασία και να σηκώνει βαριά αντικείμενα (Τεκμήριο 10).  Στις 16/01/2023 γράφτηκε ως άνεργος στο Επαρχιακό Γραφείο Εργασίας Λεμεσού καθώς επιζητούσε εργασία και στο Μητρώο Ανέργων των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων για σκοπούς λήψης επιδόματος ανεργίας (Τεκμήριο 11). Του καταβλήθηκε το συνολικό ποσό των €7.765,98 ως επίδομα ανεργίας για την περίοδο από 16/01/2023 μέχρι 16/07/2023 (Τεκμήριο 12). Το Γραφείο Εργασίας τον παρέπεμψε σε δύο εταιρείες για σκοπούς εργασίας, με βάση τη δήλωσή του για τα επιθυμητά επαγγέλματα που ήθελε να εξασκήσει, αλλά δεν αποδέχτηκε τις εργασίες που του προσφέρθηκαν από τις δύο εταιρείες καθότι μέσα στα καθήκοντα εργασίας ήταν και η φορτοεκφόρτωση βαριών αντικειμένων (Τεκμήριο 13). Ταυτόχρονα προέβαινε και από μόνος του σε διάφορες προσπάθειες εξεύρεσης άλλης εργασίας ως οδηγός/διανομέας/πωλητής. Δεν μπορούσε να ψάξει για άλλη εργασία καθότι δεν έχει άλλα προσόντα. Οι προσπάθειές του δεν είχαν θετικό αποτέλεσμα πριν την 01/09/2023 καθότι λόγω της ηλικίας του και της κατάστασης της υγείας του δεν του έδιναν εργασία καθότι οι θέσεις εργασίας στον τομέα στον οποίο ζητούσε εργασία απαιτούσαν την ικανότητα φόρτωσης και εκφόρτωσης βαριών αντικειμένων. Τον Μάρτιο του 2023 μία εταιρεία στην οποία αποτάθηκε για εργασία ως μεταφορέας δεν τον προσέλαβε επειδή, λόγω (α) του προβλήματος με το πόδι του και (β) της ηλικίας του, δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της εργασίας του μεταφορέα στην επιχείρησή της καθότι η εν λόγω εργασία απαιτούσε σωματική αντοχή και κινητικότητα (Τεκμήριο 15). Βρήκε εργασία την 01/09/2023 σε μια εταιρεία εμπορίας καθαριστικών προϊόντων αλλά μετά από δύο μήνες παραιτήθηκε γιατί δεν μπορούσε να φορτώνει και να ξεφορτώνει τα βαριά δοχεία με τα καθαριστικά. Στις 03/01/2024 προσλήφθηκε ως πωλητής σε μια εταιρεία με μηνιαίο ακαθάριστο μισθό €1.711,55 πλέον 13^ο μισθό χωρίς 14^ο μισθό και ταμείο προνοίας (Τεκμήριο 16). Στην εν λόγω εργασία οδηγεί μικρό αυτόματο αυτοκίνητο τύπου βαν και δεν σηκώνει αντικείμενα πέραν των 10 κιλών. Ο τερματισμός της απασχόλησής του είχε και κοινωνικές συνέπειες καθότι έχει στιγματιστεί στην αγορά εργασίας επειδή όσοι τον ξέρουν θεωρούν ότι οι Καθ’ ων η Αίτηση τον απέλυσαν για άλλους λόγους.   

 

Αξιολογώντας τη μαρτυρία του Αιτητή παρατηρούμε ότι η μαρτυρία του παρέμεινε αναντίλεκτη. Εκτός από την αναφορά του ότι λόγω του τερματισμού της απασχόλησής του στους Καθ’ ων η Αίτηση στιγματίστηκε, η οποία τέθηκε ενώπιόν μας γενικά και αόριστα χωρίς οποιεσδήποτε συγκεκριμένες λεπτομέρειες και χωρίς οποιαδήποτε στοιχεία που να την υποστηρίζουν, δεν εντοπίσαμε κάτι στο περιεχόμενο της υπόλοιπης μαρτυρίας του το οποίο να κλονίζει το αξιόπιστό της.

 

Συνακόλουθα η μαρτυρία του, με εξαίρεση την πιο πάνω αναφορά του για στιγματισμό του, γίνεται αποδεκτή ως αξιόπιστη και προβαίνουμε στα ανάλογα ευρήματα.

 

Το άρθρο 7 του Νόμου προβλέπει ότι:

 

«(1) Όταν εργοδοτούμενος νομίμως τερματίζη την απασχόλησιν του παρ΄ εργοδότη λόγω της διαγωγής του εργοδότου, τότε ο τερματισμός ούτος θεωρείται ως τερματισμός υπό του εργοδότου υπό την έννοια του άρθρου 3.

(2) Καθ΄ οιονδήποτε ενώπιον του Δικαστηρίου Εργατικών Διαφορών διαδικασίαν δυνάμει του παρόντος άρθρου τεκμαίρεται, μέχρις αποδείξεως του εναντίου, ότι ο εργοδοτούμενος δεν ετερμάτισε την απασχόλησιν του νομίμως».

            

Στην απόφαση Elbee Co v. Efstathiou (1989) 1 CLR 448 το Ανώτατο Δικαστήριο υιοθέτησε τις καθοδηγητικές νομικές αρχές που καθιέρωσε το Court of Appeal για τις υποθέσεις εξαναγκασμού σε παραίτηση στην υπόθεση Western Excavating (ECC) Ltd v. Sharp [1978] 1 ALL E.R. 713. Στην εν λόγω απόφαση αναφέρονται τα εξής:

 

“…. if the employer is guilty of conduct which is a significant breach going to the root of the contract of employment, or which shows that the employer no longer intends to be bound by one or more of the essential terms of the contract, then the employee is entitled to treat himself as discharged from any further performance. If he does so, then he terminates the contract by reason of the employer’s conduct. He is constructively dismissed. The employee is entitled in those circumstances to leave at the instant without giving any notice at all, or alternatively, he may give notice and say he is leaving at the end of the notice. But the conduct must in either case be sufficiently serious to entitle him to leave at once. Moreover, he must make up his mind soon after the conduct of which he complains: for, if he continues for any length of time without leaving, he will lose his right to treat himself as discharged. He will be regarded as having elected to affirm the contract.”

 

 Στην υπόθεση Louis Tourist Agency Ltd v. Αντιγόνης Ηλία (1992) 1 (Β) ΑΑΔ 98  αναφέρονται τ’ ακόλουθα:

 

«Το άρθρο 7(1) του Ν.24/67 δεν εξειδικεύει τη διαγωγή του εργοδότη η οποία καθιστά δικαιολογημένο τον τερματισμό απασχόλησης εκ μέρους του εργοδοτούμενου υπαιτιότητι του εργοδότη. Στην Alouet Clothing v. Athanasiou (1988) 1 CLR 626, αποφασίστηκε ότι διάρρηξη θεμελιώδους όρου της σύμβασης εργασίας εκ μέρους του εργοδότη συνιστά διαγωγή η οποία εμπίπτει στις πρόνοιες του άρθρου 7(1) του νόμου. Είναι δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να προσδιοριστεί εξαντλητικά η μεμπτή διαγωγή του εργοδότη στο πλαίσιο του άρθρου 7(1). Πρέπει όμως η διαγωγή αυτή να είναι εξ αντικειμένου τέτοιας μορφής και χαρακτήρα που να κλονίζει το θεμέλιο της σχέσης εργοδότη – εργοδοτουμένου, είτε λόγω της διάρρηξης θεμελιωδών όρων της σύμβασης εργασίας, ή την επίδειξη εκ μέρους του εργοδότη διαγωγής ασυμβίβαστης με το παραδεχτό πλαίσιο σχέσεων εργοδότη – εργοδοτούμενου ….».

           

 Όπως λέχθηκε και από τον Lord Denning στην υπόθεση Woods v. W.M. Car Services (Petersborough) Ltd [1982] ICR 693:

 

“The circumstances (of constructive dismissal) are so infinitely various that there can be and is no rule of law saying what circumstances justify and what do not. It is a question of fact for the tribunal of fact- in this case the Industrial Tribunal.”

 

Παραβίαση από την πλευρά του εργοδότη ενός ρητού ή ενός εξυπακουόμενου όρου της σύμβασης εργασίας θεωρείται, στην περίπτωση που είναι αρκετά σοβαρή[1], ως διαγωγή που δικαιολογεί παραίτηση του εργοδοτουμένου. Σημειώνουμε ότι κατά πόσο η εν λόγω παράβαση είναι αρκούντως σοβαρή ώστε να δικαιολογεί συμπέρασμα εξαναγκασμού σε παραίτηση αποτελεί ζήτημα γεγονότων και βαθμού[2]. Στο σύγγραμμα Halsbury’s Laws of England 5^th Edition, Vol.40 p.170 para.720 σημειώνονται τ’ ακόλουθα:

 

“Among the types of breach of contract by the employer that may support a finding of constructive dismissal are: (1) a failure to pay wages or unilateral decision to cut pay; (2) demotion or other change in status; (3) a change of job content not permitted or envisaged by the contract, (4) undermining a senior employee’ s position; (5) change of the place of work; or breach of a mobility clause, whether express or implied; (6) unilateral change of hours, (7)…….. (8) breach of the term of trust and respect; (9)……. ”

 

Παραβίαση των ρητών όρων εργασίας ενός εργοδοτουμένου ή μονομερής (χωρίς τη συγκατάθεση και τη σύμφωνη γνώμη του εργοδοτούμενου) και αυθαίρετη (χωρίς να βασίζεται σε συμβατικό δικαίωμα του εργοδότη) τροποποίηση των όρων εργασίας του εργοδοτουμένου σχετικά με τη θέση εργασίας και τον τόπο εργασίας του συνιστά (στην περίπτωση που η αλλαγή/τροποποίηση είναι επαρκώς ουσιώδης (“of sufficient materiality”), δηλαδή δεν είναι de minimis) παράβαση ουσιωδών όρων της σύμβασης εργασίας η οποία δίνει το δικαίωμα στον εργοδοτούμενο να τερματίσει νόμιμα την απασχόλησή του.

 

Στην περίπτωση που διαπιστωθεί από το Δικαστήριο Εργατικών Διαφορών («το Δ.Ε.Δ.») ότι η συμπεριφορά του εργοδότη παρείχε στον εργοδοτούμενο το δικαίωμα να παραιτηθεί λόγω παράβασης από την πλευρά του εργοδότη των όρων της σύμβασης εργασίας του και να αξιώσει αποζημιώσεις από τον εργοδότη, το Δ.Ε.Δ. θα πρέπει στη συνέχεια να εξετάσει τον λόγο, τον τρόπο και τον χρόνο αποχώρησης του εργοδοτουμένου από την εργασία του. Στο σύγγραμμα Halsbury’s Laws of England, 5^th edition, Vol. 40 p.170 para.720, σημειώνονται τ’ ακόλουθα:

 

“The employee must leave in response to the breach of contract. While, as matter of fact, the employee may usually expected to indicate that he is treating the contract as repudiated, there is no rule of law that the employee must always inform the employer of the true reason for leaving. Delay in so doing may amount to waiver of the breach and affirmation of the contract, though this will depend on the facts of the case, and a realistic approach must be taken, so that it may be reasonable for the employee to work on for a period under protest, especially if trying to resolve matters without leaving or seeking other work before leaving.”

 

Σύμφωνα με τις αρχές της νομολογίας όταν υπάρχει παράβαση της σύμβασης εργασίας από τον εργοδότη, ο εργοδοτούμενος πρέπει να αποδείξει ότι παραιτήθηκε από την εργασία του εξαιτίας αυτής της παράβασης για να έχει το δικαίωμα να επικαλεστεί ότι εξαναγκάσθηκε σε παραίτηση[3]. Το Δ.Ε.Δ. βασιζόμενο στα περιστατικά της κάθε υπόθεσης θα κρίνει κατά πόσον ο εργοδοτούμενος παραιτήθηκε εξαιτίας της καταγγελίας (repudiation) της σύμβασης από τον εργοδότη και όχι για κάποιον άλλο λόγο. Δεν αποτελεί προϋπόθεση η παράβαση των όρων εργοδότησης από τον εργοδότη να είναι ο μοναδικός λόγος της παραίτησης. Είναι αρκετό να είναι ο ουσιαστικός λόγος[4].

Από τη στιγμή που εκδηλώθηκε η επιλήψιμη συμπεριφορά του εργοδότη (η παράβαση όρου της σύμβασης εργασίας ή εξάσκηση ενός συμβατικού δικαιώματος με τέτοιο τρόπο που κλονίζει το κλίμα αμοιβαίας πίστης και εμπιστοσύνης) που θα δικαιολογούσε την αποχώρηση του εργοδοτουμένου από την εργασία του (‘repudiatory breach’), ο εργοδοτούμενος έχει το δικαίωμα να θεωρήσει την εν λόγω συμπεριφορά ως καταγγελία της σύμβασης εργασίας από τον εργοδότη, να παραιτηθεί από την εργασία του τερματίζοντας τη σύμβαση εργασίας του με τον εργοδότη και να αξιώσει αποζημιώσεις για εξαναγκασμό του σε παραίτηση. Αυτό το δικαίωμά του δεν παραμένει ανοιχτό στον εργοδοτούμενο επ’ αόριστον. Αν ο εργοδοτούμενος καθυστερήσει να εγκαταλείψει την εργασία του τότε μπορεί να θεωρηθεί ότι επιβεβαίωσε (affirmed) τη σύμβαση εργασίας του και ότι παραιτήθηκε από το δικαίωμά του να τερματίσει τη σύμβαση εργασίας του και να αξιώσει αποζημιώσεις για εξαναγκασμό του σε παραίτηση από τον εργοδότη του[5] (βλ. Western Excavating (ECC) Ltd v. Sharp (πιο πάνω), W.E. Cox Toner (International) Ltd v. Crook [1981] 1 I.C.R. 823). Το ζήτημα κατά ποσόν ο εργοδοτούμενος έχει επιβεβαιώσει ή όχι τη σύμβαση εργασίας ώστε να εμποδίζεται από το να εξασκήσει το δικαίωμά του να τερματίσει τη σύμβαση εργασίας είναι ζήτημα γεγονότων[6]. Στην Πολ. Έφεση 101/2013 Κυπριακές Αερογραμμές Δημόσια Λτδ ν. ΧΧΧ Αντωνίου, ημερ.16/07/2019 σημειώθηκαν τα πιο κάτω:

 

«Σύμφωνα με καλά θεμελιωμένες αρχές αφ΄ ης στιγμής εκδηλωθεί επιλήψιμη συμπεριφορά του εργοδότη, τέτοιας μορφής και έκτασης που θα δικαιολογούσε την αποχώρηση του εργοδοτούμενου, ο τελευταίος θα πρέπει να εγκαταλείψει την εργοδότησή του χωρίς καθυστέρηση ή τουλάχιστον εντός ευλόγου χρόνου. Το δικαίωμα του εργοδοτούμενου δεν παραμένει ανοικτό επ΄ αόριστο και τυχόν υπέρμετρη, υπό τις συνθήκες, καθυστέρηση εγκατάλειψης της εργασίας του μπορεί να θεωρηθεί και να εκληφθεί ως επιβεβαίωση της σύμβασης εργασίας, όπως αυτή τροποποιήθηκε ως αποτέλεσμα της συμπεριφοράς του εργοδότη και ότι παραιτήθηκε από το δικαίωμά του προς τερματισμό και αξίωση αποζημιώσεων. Η συνεχιζόμενη προσφορά εργασίας από εργοδοτούμενο είναι δυνατόν, συνυπολογιζομένων όλων των σχετικών παραγόντων - μεταξύ των οποίων το διάστημα εργοδότησης και την απουσία οποιασδήποτε αμφισβήτησης - να κριθεί ως εγκατάλειψη της δυνατότητας επίκλησης των δικαιωμάτων του, μεταξύ των οποίων της καταγγελίας της σύμβασης. ………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………… Εντέλει, κρίσιμος παράγοντας ως προς το τι συνιστά σημαντικό χρονικό διάστημα είναι τα ίδια τα γεγονότα που περιβάλλουν την κάθε περίπτωση. Ως εκ τούτου, η περίοδος που μεσολαβεί μεταξύ της εκδήλωσης της συμπεριφοράς από τον εργοδότη που δίδει το δικαίωμα παραίτησης στον εργοδοτούμενο και της χρονικής στιγμής της παραίτησης από αυτόν, δεν θα πρέπει να αντικρίζεται αποσπασματικά και από την άποψη της χρονικής και μόνο διάρκειας, αλλά υπό το φως των όλων περιστάσεων της υπόθεσης.»

 

 

Το Δ.Ε.Δ. κατά την απόφανσή του επί του εν λόγω ζητήματος οφείλει να λάβει υπόψη του όλες τις περιστάσεις της υπόθεσης (όπως π.χ. τον χρόνο που μεσολάβησε μεταξύ της εκδήλωσης της συμπεριφοράς από τον εργοδότη που έδινε το δικαίωμα στον εργοδοτούμενο να παραιτηθεί και της παραίτησης του εργοδοτουμένου, τις συνθήκες κάτω από τις οποίες εργαζόταν ο εργοδοτούμενος και το τί διαδραματίστηκε κατά την πιο πάνω περίοδο, την περίοδο απασχόλησης του εργοδοτουμένου, τη φύση της παράβασης του εργοδότη).

 

Εφαρμόζοντας τις πιο πάνω αρχές στα γεγονότα της υπόθεσης βρίσκουμε (i) ότι υπήρξε εκ μέρους των Καθ’ ων η Αίτηση παραβίαση των όρων εργασίας του Αιτητή σχετικά με τον τόπο της εργασίας του και τη θέση εργασίας του αφού οι Καθ’ ων η Αίτηση του έδωσαν εργασία άλλης φύσεως ως νέα θέση σε άλλη Επαρχία (χωρίς να υπάρχει οποιαδήποτε πρόβλεψη στη σύμβαση απασχόλησης του Αιτητή που να δίνει την εξουσία/δυνατότητα στους Καθ’ ων η Αίτηση να τροποποιούν τους όρους εργασίας του Αιτητή σχετικά με τον τόπο και τη θέση εργασίας του – το γεγονός ότι ο Αιτητής προσκόμισε ιατρικά πιστοποιητικά με τα οποία συστηνόταν όπως εκτελεί ελαφριά εργασία δεν έδινε από μόνο του χωρίς άλλο το δικαίωμα στους Καθ’ ων η Αίτηση να τροποποιήσουν τους όρους εργασίας του Αιτητή προσφέροντας του άλλη θέση εργασίας ως νέα θέση εργασίας σε άλλη Επαρχία από αυτήν που εργαζόταν) ζητώντας του να αναλάβει εργασία χωρίς να του δοθούν οι νέοι όροι απασχόλησής του ώστε να γνωρίζει ο Αιτητής κάτω από ποιες συνθήκες θα συνεχιζόταν η απασχόλησή του στους Καθ’ ων η Αίτηση, (ii) ότι αυτή η παράβαση ήταν αρκούντως σοβαρή (η απόσταση από τη Λεμεσό στη Λευκωσία είναι μεγάλη και η θέση εργασίας που του προσφέρθηκε, εκτός του ότι ήταν διαφορετική από αυτήν που είχε προηγουμένως, του προσφέρθηκε ως νέα θέση) χωρίς να του δοθούν οποιοιδήποτε όροι εργασίας ώστε να μπορεί (1) να διαπιστωθεί από τον Αιτητή ότι η εργασία που του προσφέρθηκε ήταν κατάλληλη υπό τις περιστάσεις και (2) ο Αιτητής να εξετάσει κατά πόσον συμφωνεί ή όχι με τις αλλαγές στη σύμβαση εργασίας του), (iii) ότι ο Αιτητής παραιτήθηκε από την εργασία του εξαιτίας αυτής της παράβασης (και της συνακόλουθης καταγγελίας (repudiation) της σύμβασης εργασίας) από τους Καθ’ ων η Αίτηση (η επιστολή του δικηγόρου του ημερ. 07/12/2022 αυτό δεικνύει και δεν τέθηκε ενώπιόν μας οποιαδήποτε μαρτυρία από τους Καθ’ ων η Αίτηση που να αντικρούει τη θέση του Αιτητή σχετικά με τον λόγο που υπέβαλε παραίτηση) και (iv) ότι ο Αιτητής δεν επιβεβαίωσε (affirm) τη σύμβαση εργασίας του μετά την παραβίαση των όρων εργασίας του από τους Καθ’ ων η Αίτηση (δεν προέκυψε από το ενώπιόν μας μαρτυρικό υλικό ότι ο Αιτητής κατά την περίοδο Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου 2022, ρητά ή εξυπακουόμενα, επιβεβαίωσε τη σύμβαση εργασίας του, δεικνύοντας με τη συμπεριφορά του στους Καθ’ ων η Αίτηση ότι παραιτήθηκε του δικαιώματός του να υποβάλει παραίτηση).

           

Συνακόλουθα με τα πιο πάνω βρίσκουμε ότι ο Αιτητής κατάφερε να αποδείξει ότι εξαναγκάστηκε σε παραίτηση λόγω των ενεργειών των Καθ’ ων η Αίτηση, δηλαδή κατάφερε να αποδείξει ότι νόμιμα τερμάτισε την απασχόλησή του εξαναγκαζόμενος σε παραίτηση λόγω της διαγωγής που επέδειξαν οι Καθ’ ων η Αίτηση. Κατά συνέπεια ο Αιτητής δικαιούται σε αποζημιώσεις δυνάμει του άρθρου 3(1) του Νόμου αφού σύμφωνα με το άρθρο 7(1) του Νόμου ο τερματισμός της απασχόλησης εργοδοτουμένου λόγω διαγωγής του εργοδότη, θεωρείται ως τερματισμός από τον εργοδότη.     

 

Σημειώνουμε ότι σύμφωνα με το άρθρο 4 του Πρώτου Πίνακα του Νόμου, το Δικαστήριο έχει απόλυτη διακριτική εξουσία ως προς το ποσό της αποζημίωσης που θα επιδικαστεί λαμβάνοντας υπόψη, μεταξύ άλλων, τ΄ ακόλουθα:

 

(α)        τα ημερομίσθια και όλες τις άλλες απολαβές του εργοδοτούμενου,

(β)        την διάρκεια της υπηρεσίας του εργοδοτούμενου,

(γ)        την απώλεια προοπτικής σταδιοδρομίας του εργοδοτούμενου,

(δ)        τις πραγματικές συνθήκες του τερματισμού των υπηρεσιών του εργοδοτούμενου,

(ε)         την ηλικία του εργοδοτούμενου.

 

Περαιτέρω η αποζημίωση δεν μπορεί ούτε να υπερβεί τα ημερομίσθια δύο ετών (παράγραφος 3 του Πρώτου Πίνακα του Νόμου, όπως τροποποιήθηκε), και ούτε να είναι μικρότερη του ποσού που θα ελάμβανε ο εργοδοτούμενος αν είχε κηρυχθεί ως πλεονάζων (παράγραφος 2 του Πρώτου Πίνακα του Νόμου, όπως τροποποιήθηκε).

 

Στην υπόθεση Louis Tourist Agency Λτδ v. Αντιγόνης Ηλία (1992) 1 (Β) Α.Α.Δ. 98 σελ.104-105 σημειώνονται τ’ ακόλουθα:

 

«Το κριτήριο της αποζημίωσης βάσει του άρθρου 4 του Ν.24/67 δεν συναρτάται με το συμβατικό που καθορίζεται από το ΚΕΦ.149, και γενικά τις αρχές του δικαίου των συμβάσεων, δηλαδή ζημιά η οποία έπεται κατά λογική πρόβλεψη της διάρρηξης της συμφωνίας. Το θέμα των αποζημιώσεων επαφίεται στην απόλυτη κρίση του Διαιτητικού Δικαστηρίου, με μόνο περιορισμό εκείνο που τίθεται από το άρθρο 3 του Πίνακα, η αποζημίωση να μην υπερβαίνει τα ημερομίσθια των δύο ετών (Ν.92/79). Η υλική ζημιά την οποία υφίσταται από τον τερματισμό ο εργοδοτούμενος είναι αναμφίβολα παράγοντας σχετικός, αλλά όχι ο μόνος ο οποίος λαμβάνεται υπόψη.

 

Η διαγωγή των μερών είναι άλλος σχετικός παράγοντας, όπως συνάγεται από την παράγραφο 4(δ) του Πίνακα. Η απαρίθμηση των παραγόντων, που είναι σχετικοί με την αποζημίωση, θα ήταν αντινομική προς τον απόλυτο χαρακτήρα της διακριτικής ευχέρειας του δικαστηρίου.»

 

(Βλέπε επίσης Εκδοτικός Οίκος Δίας Λτδ ν. Παπαχριστοδούλου (2006) 1 Α.Α.Δ. 625, Touchstone Technologies Ltd v. Μαυρομμάτη (2014) 1Β Α.Α.Δ. 1829, J.A.CABRAS & BROS.LTD v. Χαραλάμπους κ.α. (1992) 1Β Α.Α.Δ.896).

 

Στην Πολ. Έφεση 131/2012 Θ. Θεμιστοκλέους ν. Elysee Irrigation Ltd, ημερ. 22/09/2017 αναφέρθηκαν τα εξής:

 

«Η αποζημίωση του εργοδοτουμένου επαφίεται, σύμφωνα με το άρθρο 4 του Πρώτου Πίνακα του Νόμου, στην απόλυτο διακριτική εξουσία του Δικαστηρίου Εργατικών Διαφορών, το οποίο πρέπει κατά την άσκηση της διακριτικής του εξουσίας να λάβει υπόψη τους παράγοντες που απαριθμούνται στο εν λόγω άρθρο, μεταξύ των οποίων και η απώλεια προοπτικής σταδιοδρομίας, στην τερματισθείσα εργασία.

………………………………………………………………………………

Ο εφεσείων υποστηρίζει ότι η κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου σε σχέση με το κριτήριο (γ) του άρθρου 4 του Πρώτου Πίνακα του Νόμου, ότι δεν ήταν σε θέση να εξακριβώσει τις συνέπειες που είχε η απόλυση του στη σταδιοδρομία του δεν συνάδει και δεν δικαιολογείται από τα γεγονότα που το Δικαστήριο έκανε αποδεκτά. Η βάση της εισήγησης ερείδεται στο εύρημα ότι ο εφεσείων ενεγράφη άνεργος και λάμβανε ανεργιακό επίδομα, το οποίο, κατά τον εφεσείοντα, «ερμηνεύεται ότι αναζητούσε εργασία», ενώ είναι αποδεκτό πως δεν μπορούσε να εκτελέσει χειρονακτική εργασία. Όλα αυτά, υποστηρίζει, καταδεικνύουν ότι προέβη σε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες για μείωση της ζημιάς του.

 

Η θέση του εφεσείοντα δεν ευσταθεί. Η λήψη ανεργιακού επιδόματος από μόνη της, ουδόλως τεκμηριώνει αναζήτηση εργασίας, ώστε να μπορεί να γίνεται λόγος για ευρήματα του Δικαστηρίου που δεν συνάδουν με τη μαρτυρία. Η αναζήτηση εργασίας πρέπει να αποδειχθεί. Στην προκειμένη περίπτωση η μαρτυρία του εφεσείοντα κατέδειξε το αντίθετο, ότι δηλαδή δεν προσπάθησε να εξεύρει άλλη κατάλληλη γι' αυτόν εργασία. Πρόκειται δε για εύρημα επί πραγματικού γεγονότος το οποίο δεν ελέγχεται από το Εφετείο. Ο εφεσείων ο οποίος έφερε το βάρος απόδειξης των ισχυρισμών του, απέτυχε να το αποσείσει για τους λόγους που με λεπτομέρεια καταγράφονται στην πρωτόδικη απόφαση.»

 

 

Στην υπόθεση Δ.Σ. ν. Argosy Trading Company Ltd, Πολ. Έφεση 310/12, ημερ.13/02/2019 λήφθηκε υπόψη κατά τον καθορισμό των αποζημιώσεων το γεγονός ότι οι εργοδότες με τον λόγο που προέβαλαν για την απόλυση της εργοδοτουμένης στιγμάτιζαν την εργοδοτούμενη με αποτέλεσμα να επηρεάζονται αρνητικά οι προοπτικές της για μελλοντική εργοδότησή της.

 

Η διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου ως προς το ποσό που θα επιδικάσει ως αποζημίωση κρίνεται με βάση τα ενώπιόν του τιθέμενα πραγματικά γεγονότα. Σε καμιά περίπτωση το Δικαστήριο δεν μπορεί να στηριχθεί σε υποθέσεις για να καταλήξει σε εύλογο αποτέλεσμα.

 

Με βάση τα ενώπιόν μας δεδομένα, βρίσκουμε ότι το ελάχιστο ποσό που θα ελάμβανε ο Αιτητής αν κηρυσσόταν πλεονάζων προσωπικό θα ανερχόταν στις €46.899,09 (75.5 x €621,18) και η μέγιστη αποζημίωση που μπορεί να του επιδικάσει το Δικαστήριο αντιστοιχεί στις απολαβές δύο χρόνων €64.602,72 (104 x €621,18).

 

Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη: (α)(1) τις συνθήκες κάτω από τις οποίες τερματίστηκε η απασχόληση του Αιτητή στους Καθ’ ων η Αίτηση (ότι ο Αιτητής μετά την επιστροφή του στην εργασία από άδεια απουσίας λόγω τραυματισμού του που υπέστηκε εν ώρα εργασίας εξαναγκάστηκε σε παραίτηση εξαιτίας της συμπεριφοράς των Καθ’ ων η Αίτηση), (β) ότι οι Καθ’ ων η Αίτηση με τον τερματισμό της εργασιακής τους σχέσης με τον Αιτητή δεν κατέβαλαν στον Αιτητή οποιαδήποτε ποσά πέραν των δεδουλευμένων του, (γ) την μακρόχρονη υπηρεσία του Αιτητή (33 χρόνια - περίοδος που μπορεί να θεωρηθεί όχι μόνο ως μακρόχρονη αλλά ως μια ολόκληρη ζωή) και τη, για 33 χρόνια χωρίς προβλήματα, σταδιοδρομία του Αιτητή στους Καθ’ ων η Αίτηση, (δ) την ηλικία του (56 χρόνων κατά την απόλυσή του, ηλικία η οποία είναι αρκετά δύσκολη για εξεύρεση εργασίας και πολύ μακριά από την ηλικία συνταξιοδότησης - σημειώνουμε ότι ενώ η μεγάλη ηλικία μπορεί να θεωρηθεί ως ένας παράγοντας που δυσκολεύει την ένταξη στην αγορά εργασίας και ως εκ τούτου λαμβάνεται υπόψη από το Δικαστήριο, αλλά για να δοθούν όμως σημαντικά αυξημένες αποζημιώσεις στη βάση αυτού του παράγοντα ο εργοδοτούμενος οφείλει να αποδείξει ότι όντως στη δική του περίπτωση ο παράγοντας ηλικίας έπαιξε σημαντικό ρόλο στο να μην καταφέρει να εργοδοτηθεί ξανά – στην παρούσα περίπτωση ο Αιτητής παρουσίασε μια επιστολή που ένας εργοδότης δεν του πρόσφερε εργασία λαμβάνοντας υπόψη μεταξύ άλλων και την ηλικία του) και (ε) (1) το ότι ο Αιτητής βρήκε μια κατάλληλη για αυτόν εργασία, 10 μήνες μετά την υποβολή της παραίτησής του, στην οποία λόγω της κατάστασης της υγείας του μπόρεσε να εργαστεί μόνο δύο μήνες και (2) ότι στη συνέχεια ο Αιτητής δεν κατάφερε να βρει άλλη εργασία που να του παρέχει τις απολαβές και τα ωφελήματα που είχε στους Καθ’ ων η Αίτηση, κρίνουμε ότι είναι εύλογο και δίκαιο υπό τις περιστάσεις όπως  επιδικάσουμε στον Αιτητή αποζημιώσεις που αντιστοιχούν με τις απολαβές 104 εβδομάδων, ήτοι €64.602,72 (104 x €621,18).

 

Περαιτέρω σύμφωνα με το άρθρο 9(1) (ζ) του Νόμου ο Αιτητής, σύμφωνα με την πιο πάνω περίοδο απασχόλησής του, δικαιούται σε πληρωμή 8 εβδομάδων απολαβών ως πληρωμή αντί προειδοποίησης, ήτοι ποσό €4.969,44 (8 X €621,18).

 

Κατάληξη

 

Κατά συνέπεια εκδίδεται απόφαση υπέρ του Αιτητή και εις βάρος των Καθ’ ων η Αίτηση:

 

(α) για το ποσό των €64.602,72 πλέον νόμιμο τόκο. Σύμφωνα με το άρθρο 3(2) του Νόμου οι Καθ’ ων η Αίτηση είναι υποχρεωμένοι να καταβάλουν στον Αιτητή μόνο το ποσό των απολαβών ενός έτους και το υπόλοιπο ποσό το Ταμείο Πλεονάζοντος Προσωπικού. Δηλαδή ποσό €32.301,36 πλέον νόμιμο τόκο που αντιστοιχεί με τις απολαβές ενός έτους θα καταβληθεί από τους Καθ’ ων η Αίτηση, το δε υπόλοιπο ποσό €32.301,36 πλέον νόμιμο τόκο θα καταβληθεί από το Ταμείο Πλεονάζοντος Προσωπικού, και

 

(β) για το πόσο των €4.969,44 πλέον νόμιμο τόκο ως πληρωμή αντί προειδοποίησης.

 

Τέλος επιδικάζονται υπέρ του Αιτητή και εις βάρος των Καθ’ ων η Αίτηση δικηγορικά έξοδα €2.600 πλέον Φ.Π.Α. (αν υπάρχει).         

 

(Υπ.) ………………………………….

Ε. Κωνσταντίνου, Δικαστής

 

 

 

(Υπ.) ………………………………….           (Υπ.) ………………………….

         Α. Παπαγεωργίου, Μέλος                               Γ. Τσουρής, Μέλος

 

 

 

Πιστό αντίγραφο

 

Πρωτοκολλητής