ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΑΡΝΑΚΑΣ Αρ. Αγωγής: 9/2016
Ενώπιον: Μ.Π. Μιχαήλ Ε.Δ
Μεταξύ:
ΜΙΧΑΗΛ ΑΝΤΩΝΙΟΥ, Α.Δ.Τ [ ]
Ενάγων
και
KAY DEMETRIOU
Εναγόμενη
ΑΠΟΦΑΣΗ
Ημερομηνία: 24/02/25
Εμφανίσεις:
Για Ενάγοντα/ Εξ ανταπαιτήσεως Εναγόμενο: κ. Νικόλας Μπολώτος
Για Εναγόμενη/ Εξ’ ανταπαιτήσεως Ενάγουσα: κα Bασιλική Παντελή και κα Ξ. Ευαγγέλου για Στυλιανός Ν. Χριστοφόρου & Συνεργάτες ΔΕΠΕ
- Εισαγωγή:
Η Εναγόμενη η οποία είναι Αγγλίδα υπήκοος, με καταγωγή από την Κύπρο, αποφάσισε περί το 2014 να αγοράσει οικία στην Κύπρο και συγκεκριμένα σε συγκρότημα κατοικιών, στα Περβόλια Λάρνακας, με σκοπό να μετακομίσει μόνιμα εδώ. Η συγκεκριμένη οικία που αγόρασε χρειαζόταν ανακαίνιση και για το λόγο αυτό βρισκόταν σε αναζήτηση εργολάβου προκειμένου να αναλάβει το έργο. Το ίδιο χρονικό διάστημα η Εναγόμενη γνωρίστηκε με τον Ενάγοντα, επίσης μόνιμο κάτοικο Αγγλίας, ο οποίος της παρουσιάστηκε ως πρόσωπο έμπειρο στον τομέα των κατασκευών και των ανακαινίσεων. Μεταξύ των διαδίκων συνάφθηκε προφορική συμφωνία περί τον Φεβρουάριο του 2015 με αντικείμενο την διεκπεραίωση της ανακαίνισης.
Ο ρόλος του Ενάγοντα ήταν ουσιαστικά να εποπτεύει τις εργασίες ως επιστάτης και αντιπρόσωπος της Εναγόμενης. Ο ίδιος δεν ήταν εγγεγραμμένος εργολήπτης στην Κυπριακή Δημοκρατία γι’ αυτό εργολάβος του έργου ανέλαβε τρίτο πρόσωπο, ο οποίος δεν είναι διάδικος στο πλαίσιο της παρούσας αγωγής.
Στο πλαίσιο της πιο πάνω συμφωνίας ο Ενάγοντας ισχυρίζεται ότι η Εναγόμενη συμφώνησε να καταβάλει στον ίδιο τα πιο κάτω ποσά που συμποσούνται σε €76,562.50:
● €15,000 ως τη συμφωνηθείσα αμοιβή του Ενάγοντα.
● €52,062.50 ως την αμοιβή των οικοδόμων, εργολάβων και του υπόλοιπου εργατικού δυναμικού που θα απασχολείτο για την εκτέλεση των εργασιών
● Τη αγορά των υλικών οικοδομής που ανέρχονται στο ποσό των €9.500.
Ο Ενάγοντας ισχυρίζεται ότι η Εναγόμενη του κατέβαλε μόνο το ποσό των €20,000 και συνεπώς αξιώνει το υπόλοιπο στη βάση του αγώγιμου δικαιώματος της παράβασης σύμβασης.
Η Εναγόμενη με τη σειρά της αρνείται την απαίτηση του Ενάγοντα και εν ολίγοις ισχυρίζεται ότι για τις εργασίες ανακαίνισης της οικίας της συμφωνήθηκε με τον Ενάγοντα όπως αυτές δεν ξεπεράσουν το ποσό των €50,000 πλέον η αμοιβή του Ενάγοντα που καθορίστηκε στο ποσό των €5,000. Παρ’ όλα αυτά αντί του συμφωνηθέντος πιο πάνω ποσού η Εναγόμενη κατέβαλε το συνολικό ποσό των €63,270.80 πλέον το ποσό των £765,71 (στερλίνες). Κατ’ επέκταση η Εναγόμενη αξιώνει ανταπαιτητικώς όπως της επιδικαστεί το ποσό των €14,270.80 ως επιστροφή της διαφοράς των χρημάτων που κατέβαλε στον Ενάγοντα από το ποσό των €50,000 που είχε συμφωνηθεί να του καταβληθεί.
Περαιτέρω, η Εναγόμενη ισχυρίζεται ότι, παρά τα χρήματα που κατέβαλε, οι εργασίες για την ανακαίνιση της οικίας της δεν διεκπεραιώθηκαν ορθά αλλά ούτε και ολοκληρώθηκαν. Το κόστος μάλιστα για επιδιόρθωση των κακοτεχνιών και ολοκλήρωσης των εργασιών ανέρχεται σε €16,500. Το ποσό αυτό το αξιώνει επίσης ανταπαιτητικώς από τον Ενάγοντα..
- Μαρτυρία:
Στο πλαίσιο της παρούσας υπόθεσης δόθηκε μαρτυρία από πέντε μάρτυρες. Από πλευράς Ενάγοντος κατέθεσε ο ίδιος ο Ενάγοντας (στο εξής Μ.Ε 1). Από πλευράς Εναγόμενης κατέθεσαν πέντε μάρτυρες, δύο εκ των οποίων ως πραγματογνώμονες. Συγκεκριμένα η ίδια η Εναγόμενη ( στο εξής Μ.Υ 1 ), η κα Νεφέλη Παναγή ( στο εξής Μ.Υ 2), η κα Άντρη Ξένου (στο εξής Μ.Υ 3), αδελφή της Εναγόμενης και δύο εμπειρογνώμονες: Ο κ. Ξενάκης Χατζηρακλέους, πολιτικός μηχανικός, ο οποίος ορίστηκε πραγματογνώμονας από το ΕΤΕΚ (στο εξής Μ.Υ 4) και ο κ. Χρίστος Χρίστου, επίσης πολιτικός μηχανικός ( στο εξής Μ. Υ 5).
Ο Μ.Ε 1 κατέθεσε ως μέρος της κυρίως εξέτασης του Γραπτή Δήλωση στην Αγγλική γλώσσα η οποία σημειώθηκε ως Έγγραφο Α. Η μετάφραση της γραπτής του δήλωσης του στα ελληνικά κατατέθηκε εκ συμφώνου ως Έγγραφο Α1. Επίσης κατέθεσε τα τεκμήρια 1 - 17. Ο Μ.Ε 1 παραθέτει την δική του εκδοχή αναφορικά με την παρούσα υπόθεση. Όπως αναφέρει ο ίδιος είχε διοριστεί ως «Επιστάτης και ως Πράκτορας/Agent της Εναγομένης». Όπως αναφέρει ανέλαβε την επίβλεψη των εργασιών ανακαίνισης που διεκπεραιώνονταν στην κατοικία της Εναγόμενης από τους μισθωτούς εργάτες και επαγγελματίες. Ο μάρτυρας αναφέρει ότι συμφωνήθηκε τον Φεβρουάριο του 2015 μεταξύ του ίδιου και της Εναγόμενης, όπως η Εναγόμενη καταβάλει στον ίδιο το ποσό των €15,000 ως αμοιβή του ιδίου. Ισχυρίζεται, επίσης, ότι συμφωνήθηκε η αμοιβή των υπόλοιπων εργατών που θα απασχολούνταν στην εκτέλεση των εργασιών στο ποσό των €52,062.50. Τέλος συμφωνήθηκε όπως η Εναγόμενη επωμιστεί και με το κόστος αγοράς των υλικών, το οποίο ανήλθε στο ποσό των €9,500. Ο μάρτυρας εν ολίγοις αναφέρει ότι εκτέλεσε πλήρως τις δικές του υποχρεώσεις της συμφωνίας ενώ η Εναγόμενη όχι. Όπως ισχυρίζεται η Εναγόμενη του έδωσε μόνο €20,000 κατά παράβαση των συμφωνηθέντων. Συνεπώς με την παρούσα αγωγή διεκδικεί περαιτέρω €66,562.50. Το ποσό αυτό ως ισχυρίζεται αναλύεται ως ακολούθως: €42,062.50 για τις αμοιβές του εργατικού δυναμικού, €15,000 για την δική του αμοιβή και €9,500 για το κόστος των υλικών.
Η Μ.Υ1 κατέθεσε ως μέρος της κυρίως εξέτασης της Γραπτή Δήλωση η οποία σημειώθηκε ως Έγγραφο Β και τα τεκμήρια 18 – 25. Εν ολίγοις, η Εναγόμενη αναφέρει ότι περί τον Φεβρουάριο του 2015 συμφώνησε με τον Ενάγοντα προκειμένου ο τελευταίος να αναλάβει την εποπτεία της ανακαίνισης, της κατοικίας της που βρίσκεται στα Περβόλια, Λάρνακας. Όπως αναφέρει μάλιστα, επειδή ο Ενάγοντας θα ερχόταν από την Αγγλία στην Κύπρο προκειμένου να εποπτεύει τη διαδικασία, η Εναγόμενη του παρείχε και διαμέρισμα που κατείχε με την αδερφή της προκειμένου να διευκολύνει τη διαμονή του στην Λάρνακα την περίοδο κατά την οποία θα γινόταν η εκτέλεση της ανακαίνισης. Η Εναγόμενη ισχυρίζεται ότι συμφωνήθηκε προφορικά με τον Ενάγοντα όπως το κόστος της ανακαίνισης δεν θα ξεπεράσει τις €50,000, πλέον η αμοιβή του ίδιου του Ενάγοντα που συμφωνήθηκε στις €5,000. Στην πιο πάνω τιμή συμπεριλαμβανόταν η συνολική ανακαίνιση της οικίας, με επέκταση των δύο άκρων του ακινήτου, αφαίρεση δαπέδων και τοποθέτηση νέων μαρμάρων στον πρώτο και δεύτερο όροφο, όπως επίσης και στην σκάλα, κατασκευή σταμπωτού δαπέδου στον κήπο και στον χώρο στάθμευσης, αδιαβροχοποίηση της οροφής, αλλαγή κουζίνας, αλλαγή ειδών υγιεινής και αλλαγή παραθύρων και πορτών. Επίσης η Εναγόμενη ισχυρίζεται ότι η αμοιβή των εργολάβων, οικοδόμων και εργατικού δυναμικού ορίστηκε στο ποσό των €29,000, παραπέμποντας σχετικά σε συνημμένο έγγραφο (τεκμήριο 10) στο ηλεκτρονικό μήνυμα του Ενάγοντα ημερομηνίας 27/05/2015 (τεκμήριο 9)[1]. Όπως, όμως, ισχυρίζεται δεν έλαβε καμία απόδειξη ή συμφωνία αναφορικά με τις αμοιβές των πιο πάνω. Αναφορικά με τα υλικά οικοδομής και τα μάρμαρα για την αγορά των οποίων αξιώνονται ποσά από τον Ενάγοντα, η Εναγόμενη ισχυρίζεται ότι μεγάλο μέρος αυτών αγοράστηκε από την ίδια όπως επίσης και τα είδη υγιεινής που χρησιμοποιήθηκαν. Προσκόμισε μάλιστα δέσμη αποδείξεων η οποία σημειώθηκε ως τεκμήριο 18 ( και τεκμήριο 18Α οι πρωτότυπες αποδείξεις).
H Εναγόμενη ισχυρίζεται περαιτέρω ότι μέχρι σήμερα κατέβαλε στον Ενάγοντα το ποσό των €63,270.80 πλέον £765,71 στερλίνες. Οι πληρωμές γίνονταν τοις μετρητοίς, χωρίς η Εναγόμενη να λαμβάνει αποδείξεις, ένεκα της εμπιστοσύνης που ως ισχυρίζεται έδειχνε στον Ενάγοντα. Η ίδια όμως διατηρούσε αναλυτική κατάσταση των πληρωμών στις οποίες προέβαινε και την οποία κατέθεσε ως τεκμήριο 20. Προς υποστήριξη των ισχυρισμών της και ειδικότερα αναφορικά με τα χρήματα που παρέδωσε στον Ενάγοντα, η Εναγόμενη κατέθεσε και παρέπεμψε σε σωρεία εγγράφων. Συγκεκριμένα:
1) Κατέθεσε ως τεκμήριο 19, ένορκη δήλωση ημερομηνίας 11/01/2019 του αποθανόντος φίλου της, ονόματι Alan Edward Vale, στην αγγλική γλώσσα, στην οποία υπάρχει ισχυρισμός του αποθανόντος ότι η Εναγόμενη έδωσε ένα απροσδιόριστο ποσό χρημάτων στον Ενάγοντα, περί τον Ιούλιο του 2015. H ίδια η Εναγόμενη ισχυρίζεται ότι εκείνη την ημέρα έδωσε 500 στερλίνες στον Ενάγοντα.
2) Προς υποστήριξη των ισχυρισμών της για τις πληρωμές που προέβη στον Ενάγοντα στις ημερομηνίες 19/02/15, 24/02/15, 23/03/15, 08/04/15, 04/05/15 και μέρος των πληρωμών στις 11/05/15 παραπέμπει σε αντίγραφο κατάστασης τραπεζικού λογαριασμού της Τράπεζας Κύπρου με αριθμό που λήγει σε “...275” το οποίο κατατέθηκε ως τεκμήριο 21, από την οποία διακρίνονται αναλήψεις μετρητών κατά τις συγκεκριμένες ημερομηνίες.
3) Αναφορικά με τις πληρωμές που προέβη στις 11/05/15, 16/07/15 και 24/07/15 παραπέμπει σε περαιτέρω αναλήψεις της από διαφορετικό λογαριασμού της Τράπεζας Κύπρου που λήγει σε “...734” και ο οποίος κατατέθηκε ως τεκμήριο 2.
4) Ειδικά όσον αφορά την πληρωμή ημερομηνίας 16/07/2015 η μάρτυρας κατέθεσε σχετικό αντίγραφο εντάλματος πληρωμής (απόδειξη ανάληψης) ως τεκμήριο 22.
5) Αναφορικά με την πληρωμή ημερομηνίας 29/07/15 ( η οποία ανέρχεται σε €600 ως προκύπτει από το τεκμήριο 20) σχετικό ως αναφέρει είναι το έμβασμα ημερομηνίας 20/07/15 που κατατέθηκε ως τεκμήριο 1.
6) Αναφορικά με τις πληρωμές ύψους €1800, €2,330 και €2,000 σχετική ως αναφέρει είναι η μεταφορά χρημάτων που έγινε στο λογαριασμό της που λήγει σε “...734”, στις 11/05/2015. Αντίγραφο της μεταφοράς κατατέθηκε ως τεκμήριο 23.
7) Αναφορικά με την πληρωμή ημερομηνίας 08/04/2015 ύψους €8,000, η Εναγόμενη παραπέμπει στο ένταλμα πληρωμής που κατατέθηκε ως τεκμήριο 13Α, το οποίο ως αναφέρει φέρει την υπογραφή του ίδιου του Ενάγοντα. Όπως αναφέρει η μάρτυρας το εν λόγω ποσό δόθηκε κατευθείαν από την Τράπεζα στον Ενάγοντα κατόπιν γραπτών οδηγιών της ίδιας προς την Τράπεζα, οι οποίες οδηγίες κατατέθηκαν ως τεκμήριο 12, από τον ίδιο τον Ενάγοντα. ( Να σημειωθεί ότι η καταβολή του ποσού αυτού στον Ενάγοντα, όπως και η υπογραφή του Ενάγοντα επί του τεκμηρίου 13Α έγινε αποδεκτή από τον Ενάγοντα, μέσω του Δικηγόρου του, κατά το στάδιο της αντεξέτασης της Εναγομένης)
8) Αναφορικά με την πληρωμή ημερομηνίας 01/05/2015, ύψους €2,700.80, η Εναγόμενη παραπέμπει στο τεκμήριο 11 (αντίγραφο μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ημερομηνίας 02/05/2015 από την υπηρεσία “TorFx” αναφορικά με την μεταφορά χρημάτων στον Ενάγοντα ) και τεκμήριο 13Β ( χρεωστική σημείωση (“contract note”) ημερομηνίας 28/07/2015 από την υπηρεσία “TorFx” αναφορικά με την μεταφορά χρημάτων στον Ενάγοντα). ( Να σημειωθεί ότι η καταβολή του ποσού αυτού στον Ενάγοντα έγινε αποδεκτή από τον Ενάγοντα, μέσω του Δικηγόρου του, κατά το στάδιο της αντεξέτασης της Εναγομένης)
9) Αναφορικά με την πληρωμή ημερομηνίας 04/05/15, ύψους €10,000, η Εναγόμενη παραπέμπει στο τεκμήριο 2 (αντίγραφο κατάστασης λογαριασμού που λήγει σε “...734”) και τεκμήριο 3 (Επιστολή Εναγόμενης προς το υποκατάστημα της Τράπεζας Κύπρου στο Κίτι, ημερομηνίας 01/05/2015 συνοδευόμενη από χρεωστική σημείωση ημερομηνίας 04/05/2015). ( Να σημειωθεί ότι η καταβολή του ποσού αυτού στον Ενάγοντα έγινε αποδεκτή από τον Ενάγοντα, μέσω του Δικηγόρου του, κατά το στάδιο της αντεξέτασης της Εναγομένης)
Περαιτέρω η Εναγόμενη ισχυρίζεται πως έγιναν κακοτεχνίες κατά την ανακαίνιση της οικίας της. Μάλιστα σχετική έκθεση για την κατάσταση του ακινήτου ετοιμάστηκε από τον κ. . Ξενάκη Χατζηρακλέους, πραγματογνώμονα Πολιτικό Μηχανικό, που διορίστηκε από το ΕΤΕΚ. Η Έκθεση του κ. Χατζηρακλέους, ημερομηνίας 04/09/20 κατατέθηκε ως τεκμήριο 24. Μάλιστα για την συγκεκριμένη εμπειρογνωμοσύνη κατέβαλε το ποσό των €3,558 στο ΕΤΕΚ και προς απόδειξη τούτου κατέθεσε ως τεκμήριο 25, δέσμη δύο τιμολογίων από το ΕΤΕΚ ημερομηνίας 18/10/19 και 15/09/20. Η μάρτυρας τέλος αναφέρει ότι για την επιδιόρθωση των κακοτεχνιών και την ολοκλήρωση των εργασιών απαιτείται η καταβολή ποσού ύψους €16,500, ως αναφέρει η έκθεση του εμπειρογνώμονα κ. Χρίστου η οποία κατατέθηκε ως τεκμήριο 17.
Η Μ.Υ 2 κατέθεσε ως μέρος της κυρίως εξέτασης της Γραπτή Δήλωση η οποία σημειώθηκε ως Έγγραφο Γ. Επί της ουσίας η Μ. Υ 2 αναφέρεται σε μία περίπτωση περί τα τέλη Μαρτίου 2015, όπου κατόπιν παράκλησης της Εναγόμενης, συναντήθηκε με τον Ενάγοντα και παρέδωσε σε αυτόν το ποσό των €1,800. Ακολούθως αναφέρεται σε μία ακόμη περίπτωση όπου, δεν μπορεί να προσδιορίσει χρονικά, αλλά όπως αναφέρει κατά τη διάρκεια δείπνου σε εστιατόριο στο χωριό Κίτι, ήταν αυτόπτης μάρτυρας όταν η Εναγόμενη έδωσε απροσδιόριστο ποσό χρημάτων στον Ενάγοντα. Η τρίτη περίπτωση αφορά επίσης εμπλοκή της ίδιας σε καταβολής του ποσού των €600 στον οικοδόμο κ. Παναγιώτη, κατόπιν παράκλησης της Εναγόμενης.
Η Μ.Υ 3 κατέθεσε ως μέρος της κυρίως εξέτασης της Γραπτή Δήλωση η οποία σημειώθηκε ως Έγγραφο Δ. Η μάρτυρας η οποία είναι αδερφή της Εναγομένης, αναφέρεται στον τρόπο γνωριμίας της με τον Ενάγοντα και τη σύζυγο του, στο γεγονός ότι αυτή έφερε σε επαφή τον Ενάγοντα με την Εναγόμενη και γενικότερα τις συνθήκες κάτω από τις οποίες η Εναγόμενη αποδέχτηκε την πρόταση του Ενάγοντα να αναλάβει την επίβλεψη των εργασιών ανακαίνισης της οικίας της. Η ίδια ισχυρίζεται ότι η αμοιβή του Ενάγοντα συμφωνήθηκε στις €5,000. Τέλος, αναφέρει ότι μαζί με την Ενάγομενη παραχώρησαν το διαμέρισμα τους στην Λάρνακα προκειμένου ο Ενάγοντας να διαμένει εκεί και να το χρησιμοποιεί κατά το διάστημα εκτέλεσης των επίδικων εργασιών ανακαίνισης στην κατοικία της Εναγόμενης.
O M.Y 4 κλήθηκε να καταθέσει ως εμπειρογνώμονας Πολιτικός Μηχανικός αναφορικά με την κατάσταση του ακινήτου της Εναγομένης. O μάρτυρας κατέθεσε το βιογραφικό του σημείωμα ως τεκμήριο 25β όπως επίσης και δέσμη πιστοποιητικών σχετικών με την επαγγελματική του κατάρτιση ως τεκμήριο 26. Ο μάρτυρας επίσης αναγνώρισε την έκθεση του, ημερομηνίας 04/09/2020, η οποία κατατέθηκε ήδη ως τεκμήριο 24 από την Εναγόμενη Μ.Υ1.
Από την εξέταση της κατασκευής προκύπτει μια σειρά σοβαρών κακοτεχνιών που επηρεάζουν τόσο τη λειτουργικότητα όσο και τη δομική ακεραιότητα του κτιρίου.
Αρχικά σημαντικό πρόβλημα αφορά την εκτεταμένη υγρασία που οφείλεται σε πολλαπλές κακοτεχνίες στη υγρομόνωση και τις υδρορροές. Συγκεκριμένα, εντοπίστηκε κλειστή και ακυρωμένη υδρορροή, ενώ η υγρομόνωση στην οροφή είναι αποκολλημένη επιτρέποντας την εισροή νερού. Στα σημεία ένωσης με τους τοίχους, η υγρομόνωση δεν ανεβαίνει επαρκώς πάνω από τα κεραμικά, με αποτέλεσμα τη διείσδυση υγρασίας. Επιπλέον, τα αλουμίνια των παραθύρων παρουσιάζουν κενά στο κάτω μέρος τους που δεν έχουν σφραγιστεί κατάλληλα, ενώ τα κυκλικά παράθυρα έχουν εσφαλμένη κλίση προς τα μέσα αντί για έξω, συγκεντρώνοντας νερό.
Ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι τα δομικά προβλήματα, ειδικά στις επεκτάσεις του κτιρίου. Οι επεκτάσεις έχουν γίνει χωρίς την απαραίτητη σύνδεση με την υφιστάμενη κατασκευή - τα θεμέλια των επεκτάσεων δεν συνδέονται με τα υπάρχοντα, δημιουργώντας κίνδυνο για τη στατική επάρκεια. Σε κάποια σημεία, αντί για την ενδεδειγμένη κατασκευή με κολόνες και δοκούς, έχει χρησιμοποιηθεί απλή τοιχοποιία. Η σύνδεση νέων και παλαιών τοιχοποιιών είναι επίσης προβληματική, καθώς δεν έγινε σωστή διαπλοκή των τούβλων, με αποτέλεσμα την εμφάνιση ρωγμών. Το σκυρόδεμα παρουσιάζει διόγκωση και ο οπλισμός οξείδωση, ενώ οι επιφάνειες αποκολλούνται λόγω της υγρασίας.
Οι κακοτεχνίες επεκτείνονται και στα τελειώματα του κτιρίου. Η σκάλα παραμένει ημιτελής, με μόνο το πρώτο σκαλί να φέρει κεραμικό και αυτό χωρίς κατάλληλο τελείωμα στην άκρη. Οι αρμοί στα δάπεδα είναι κενοί, ενώ στο μπάνιο οι αρμοί των ψηφίδων είναι ανομοιόμορφοι με κενά σημεία. Η τοποθέτηση των κεραμικών πλακιδίων είναι προβληματική - δεν έγινε πλήρης επάλειψη της επιφάνειας πριν την τοποθέτηση, με αποτέλεσμα να υπάρχουν κενά που επιτρέπουν τη συσσώρευση νερού. Λόγω της εκτεταμένης υγρασίας, έχουν αναπτυχθεί μύκητες σε διάφορα σημεία του κτιρίου.
Η έκταση και η σοβαρότητα των κακοτεχνιών, σύμφωνα με τον μάρτυρα, υποδεικνύουν έλλειψη βασικών τεχνικών γνώσεων από τους εργάτες και ανεπαρκή επίβλεψη. Παρότι υπήρχε αδειούχος εργολάβος Δ' τάξης με πολυετή εμπειρία, η παρουσία του στο εργοτάξιο ήταν περιορισμένη, με μόλις 6-7 επισκέψεις κατόπιν κλήσης του. Ο μάρτυρας χαρακτηριστικά αναφέρει ότι η κατάσταση δίνει την εντύπωση πως οι εργασίες εκτελέστηκαν από ανθρώπους χωρίς την απαραίτητη τεχνική κατάρτιση, καθώς τα λάθη που εντοπίστηκαν είναι θεμελιώδη και δεν δικαιολογούνται για επαγγελματίες τεχνίτες.
O M.Y 5 είναι επίσης Πολιτικός Μηχανικός. Στο πλαίσιο της μαρτυρίας του κατέθεσε ως τεκμήρια 27 και 28, πιστοποιητικά εγγραφής του στο ΕΤΕΚ ως Πολιτικός Μηχανικός. Κατέθεσε επίσης αντίγραφα των πιστοποιητικών σπουδών του ως τεκμήριο 29. Ο μάρτυρας αναγνώρισε την έκθεση του ημερομηνίας 26/07/2016, η οποία κατατέθηκε ως τεκμήριο 17 ( κατέθεσε μάλιστα το πρωτότυπο αυτής ως τεκμήριο 17.1). Στην εν λόγω έκθεση αναφέρεται στις κακοτεχνίες που παρατήρησε στην οικοδομή και αναφέρει ως κόστος διόρθωσης των κακοτεχνιών και ολοκλήρωσης της ανακαίνισης, το ποσό των €16,500. Ο μάρτυρας κατέθεσε επίσης ως τεκμήριο 29β νέα έκθεση ημερομηνίας 08/03/24 μετά από νέα επίσκεψη του στην επίδικη κατοικία στις 06/03/24. Η άποψη του Μ.Υ 5 αναφορικά με την κατάσταση της επίδικης κατοικίας, σε γενικές γραμμές συμφωνεί με την μαρτυρία του Μ.Υ 4.
- Προσδιορισμός επίδικων θεμάτων
Μέσα από την αντιπαραβολή των δικογράφων, της μαρτυρίας και των Γραπτών Αγορεύσεων των διαδίκων θεωρώ ότι τα επίδικα ζητήματα περιορίζονται ουσιαστικά στα εξής:
Αναφορικά με την απαίτηση:
Α. Κατά πόσο μεταξύ Ενάγοντος και Εναγομένης συμφωνήθηκε όπως η τελευταία καταβάλει στον Ενάγοντα για τη διεκπεραίωση του έργου ανακαίνισης της οικίας της το ποσό των €76,562.50 ως ακολούθως:
- το ποσό των €15,000 ως αμοιβή του Ενάγοντα,
- το ποσό των €52,062.50 για αμοιβή των εργολάβων και του λοιπού εργατικού δυναμικού,
- το ποσό των €9,500 για την αγορά των υλικών οικοδομής
Β. Κατά πόσο συνεχίζει να οφείλει η Εναγόμενη στον Ενάγοντα το ποσό των €66,562.50 κατά παράβαση των πιο πάνω συμφωνηθέντων.
Αναφορικά με την ανταπαίτηση:
Α. Κατά πόσο συμφωνήθηκε όπως ο Ενάγοντας εποπτεύει το έργο ανακαίνισης της κατοικίας της Ενάγουσας ούτως ώστε αυτό αποπερατωθεί ορθά και στο πλαίσιο των οικονομικών δυνατοτήτων της Ενάγουσας, δηλαδή του ποσού των €50,000.
Α1. Κατά πόσο οι αμοιβές των εργολάβων και κτιστών ορίστηκαν στο ποσό των €29,000
A.2 Κατά πόσο η αμοιβή του Ενάγοντα για τα πιο πάνω συμφωνήθηκε στο ποσό των €5,000.
Α.3 . Κατά πόσο η Εναγόμενη κατέβαλε το ποσό των €63,270.80 πλέον το ποσό των £765.71 στερλινών, για την πιο πάνω ανακαίνιση του ακινήτου.
Β. Κατά πόσο υπάρχουν κακοτεχνίες όπως επίσης και ατέλειωτες εργασίες στο ακίνητο της Ενάγουσας.
Β1. Κατά πόσο οι κακοτεχνίες αυτές προέκυψαν από την ανακαίνιση που ανέλαβε να εποπτεύει ο Ενάγοντας.
Β2. Το κόστος επιδιόρθωσης των τυχόν κακοτεχνιών και αποπεράτωσης των τυχόν ατέλειωτων εργασιών.
- Αξιολόγηση Μαρτυρίας
Προχωρώ σε αξιολόγηση της μαρτυρίας που σχετίζεται με τα επίδικα θέματα ( βλ. Al Ittihad Al Watani κ.ά. v. Παπαδόπουλου (2000) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1924). Σημειώνω ότι είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω τον κάθε ένα από τους μάρτυρες κατά τη διάρκεια της ζωντανής ατμόσφαιρας της δίκης. Η εντύπωση που αποκόμισα για τον κάθε μάρτυρα, από τις αντιδράσεις τους και τον τρόπο που απαντούσαν στις ερωτήσεις που τους τέθηκαν, είναι με βάση πάγια Νομολογιακή Αρχή, εξαιρετικής σπουδαιότητας για την κρίση της αξιοπιστίας τους. (βλ. C & A Pelecanos Associates Ltd v. Ανδρέα Πελεκάνου (1999) 1 Α.Α.Δ. 1273)
Περαιτέρω, κατά την αξιολόγηση εκάστης μαρτυρίας λαμβάνω υπόψη το περιεχόμενο, την ποιότητα και την πειστικότητα της. Η μαρτυρία του κάθε μάρτυρα αντιπαραβάλλεται και συγκρίνεται με το σύνολο της μαρτυρίας που τέθηκε ενώπιον μου και με την αντικειμενική υπόσταση των εκατέρωθεν θέσεων. (βλ. Ομήρου v. Δημοκρατίας (2001) 2 ΑΑΔ 506, Στυλιανίδης ν. Χατζηπιέρα (1992) 1 Α.Α.Δ. 1056, Φώτσιου ν Ηροδότου (2010) 1Β ΑΑΔ 1172).
Αναφορικά με την μαρτυρία του Μ.Ε διαπιστώνω σοβαρή ανακολουθία και ουσιώδεις αντιφάσεις, τα οποία δεν αφήνουν το οποιοδήποτε περιθώριο θετικής αξιολόγησης του.
Ειδικότερα, η αρχική ουσιώδης αντίφαση του Μ.Ε σχετίζεται με το ρόλο του στο επίδικο έργο σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις του στην παρούσα αγωγή. Ο Μ.Ε δεν είναι αδειούχος εργολάβος στην Κυπριακή Δημοκρατία και δεν μπορούσε προφανώς να αναλάβει ο ίδιος την εκτέλεση των οικοδομικών εργασιών για την ανακαίνιση της κατοικίας της Εναγόμενης (βλέπε σχετικά άρθρα 24 επ., Περί Εγγραφής και Ελέγχου Εργοληπτών Οικοδομικών και Τεχνικών Έργων Ν. 29(Ι)/2001). Ο ίδιος κατ’ επανάληψη ανέφερε κατά τη μαρτυρία του ότι δεν ήταν ο εργολάβος του έργου. Το μόνο που ανέλαβε ο Ενάγοντας ήταν την εποπτεία και επίβλεψη του έργου ανακαίνισης της κατοικίας της Εναγόμενης. Όπως, μάλιστα, ανέφερε ο Μ.Ε κατά την αντεξέταση του:
E. “Καλά κύριε μάρτυς, εσείς τι ρόλο έπαιζες σε αυτό το έργο;”
A. “Ο δικός μου ο ρόλος, ήταν να ανοίξω τις πόρτες και να βεβαιωθώ ότι οι εργάτες ήρθαν εκεί, για να δω τα υλικά αν έφτασαν και να βεβαιωθώ ότι οι άνθρωποι εκεί εργάζονται με ασφάλεια και όταν αυτή τελείωναν τη βάρδια, πήγαινα πίσω να κλειδώσω και να έκανα βιντεογράφηση των συνομιλιών μου και να δείξω πάνω στο σύστημα το whatsapp, το τι συνέβαινε.”
Η αμοιβή του Μ.Ε για τις υπηρεσίες του αυτές συμφωνήθηκε, ως ισχυρίζεται ο ίδιος ο Μ.Ε, στο ποσό των €15,000. Με την παρούσα αγωγή ο Ενάγοντας δεν αξιώνει μόνο την αμοιβή του, αλλά όλως παραδόξως, αξιώνει ο ίδιος προσωπικά και τις κατ’ ισχυρισμό συμφωνηθείσες αμοιβές του εργατικού δυναμικού που χρησιμοποιήθηκε για την εκτέλεση του έργου (€42,062.50), όπως επίσης και για την αγορά των υλικών (€9,500). Η αξίωση του Ενάγοντα για τα εργατικά των τρίτων εργολάβων και οικοδόμων προφανώς δεν συνάδει με το ίδιο το αφήγημα του για την περιορισμένη εμπλοκή του στο έργο, ως επιστάτης. Όταν μάλιστα ο μάρτυρας κλήθηκε να απαντήσει στο πιο πάνω κατά την αντεξέταση του, η απάντηση που έδωσε προβάλει εντελώς ανακόλουθη και παράλογη. Κρίνω ορθό να παραθέσω αυτούσιο το απόσπασμα:
E. Άρα διόριζες τρίτα πρόσωπα, σωστά;
A. Εγώ ποτέ δεν ήμουν αναμειγμένος με εργάτες και κανένα δεν διόρισα.
E. Άρα, δεν δικαιολογείτε την απαίτησή του ποσού των 52.062,50 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου και του ΦΠΑ;
A. Ντροπή, αν δεν πληρώνουν για να πληρώσω τους εργάτες.
Ο μάρτυρας εν ολίγοις από τη μία ισχυρίζεται ότι το καθήκον του στην ανακαίνιση της επίδικης κατοικίας περιοριζόταν στο να είναι ο επιστάτης και τίποτα άλλο. Από την άλλη αναλαμβάνει το ρόλο του υπεύθυνου της πληρωμής των εργατών, γεγονός που ουδόλως συνάδει με την αρχική του τοποθέτηση. Δεν θεωρώ ότι αυτή η ανακολουθία στη θέση του Μ.Ε οφείλεται σε κάποια καλόπιστη σύγχυση ή αθώα παρερμηνεία αναφορικά με τις νομικές και συμβατικές του υποχρεώσεις. Αντιθέτως, θεωρώ ότι η μαρτυρία του είναι επιτηδευμένη με σκοπό να προωθήσει για ίδιον όφελος δικαιώματα που δεν του ανήκουν και να αποσείσει υποχρεώσεις που ενδεχομένως να τον βάρυναν εξαιτίας των μεγάλων κακοτεχνιών που, ως θα φανεί στη συνέχεια, προέκυψαν στην οικία της Εναγόμενης (βλέπε ανωτέρω: «εγώ ποτέ δεν ήμουν αναμεμειγμένος με εργάτες…»).
Οι ισχυρισμοί του Μ.Ε προβάλουν ακόμη πιο προβληματικοί αν ιδωθούν υπό το πρίσμα του τεκμηρίου 6, το οποίο δεν αμφισβητήθηκε. Το τεκμήριο 6 αποτελεί επιστολή ημερομηνίας 21/08/2015 από το Δικηγόρο του φερόμενου ως αδειοδοτημένου εργολάβου του έργου, τον κ. Παναγιώτη Νικολάου, προς την Εναγομένη. Με την εν λόγω επιστολή ο Εργολάβος του έργου αξιώνει από την Εναγομένη το υπόλοιπο της φερόμενης ως συμφωνηθείσας αμοιβή του, η οποία, ως ισχυρίζεται ανέρχεται στο ποσό των €20,562.50. Ως ο ίδιος ισχυρίζεται είχε πληρωθεί μέχρι τότε το ποσό των €31,550.00 από την Εναγομένη. Κρίνω σκόπιμο να παραθέσω την συγκεκριμένη παράγραφο από την εν λόγω επιστολή:
“From the agreed amount of €52,062.50 (incl. V.A.T) you paid until today the amount of €31,550.00 (incl. V.A.T) and you continue to owe to my client the amount of €20,562.50. My client has made numerous attempts towards you to settle this outstanding balance, but you refuse and/or neglect and/or omit to pay the due amount of €20,562.50 and you seek several excuses for not paying.”
Εν ολίγοις, ενόψει των ανωτέρω, ο Μ.Ε όχι μόνο αξιώνει την αμοιβή του εργολάβου ως αν να είναι δική του, αλλά έτι χειρότερα, αξιώνει πολύ μεγαλύτερο υπόλοιπο από αυτό που ο ίδιος ο φερόμενος Εργολάβος ισχυρίζεται ότι του οφείλει η Εναγόμενη. Ενώ ο εργολάβος ισχυρίζεται ότι η Εναγόμενη του οφείλει ένα υπόλοιπο ύψους €20,562.50, ο Ενάγοντας αξιώνει ως αμοιβή του Εργολάβου το ποσό των €42,062.50. Καμία λογική εξήγηση δεν έδωσε ο Μ.Ε για τα πιο πάνω.
Περαιτέρω αξίζει να σημειωθεί επίσης το γεγονός ότι ο Ενάγοντας αξιώνει την πιο πάνω αμοιβή ενώ ταυτόχρονα αποδέχεται και αναγνωρίζει ότι οι εργασίες ανακαίνισης στην οικοδομή της Εναγόμενης ουδέποτε ολοκληρώθηκαν. Κρίνω σκόπιμο να παρουσιάσω συγκεκριμένα σημεία της μαρτυρίας του κατά την αντεξέταση του που καταδεικνύουν ακριβώς αυτό:
Ε. Έχει κατατεθεί το Τεκμήριο 17 (Υποδεικνύεται στον μάρτυρα το Τεκμήριο 17), συμφωνείς μαζί μου ότι αυτή είναι μια έκθεση κακοτεχνιών για τις εργασίες της ανακαίνισης;
A. Δεν ξέρω τι σημαίνει αυτό.
Ο μάρτυρας συνεχίζει:
A. Για εμένα είναι κάποιες εργασίες που δεν τελείωσαν. Σε αυτήν την περιουσία, όταν κάνεις έναν καινούργιο σπίτι και δηλαδή προέκταση πάνω σε παλιό κτίριο με καινούργια, θα έχεις πάρα πολλές ρωγμές. Ασφαλώς αυτή πρέπει να ασχοληθεί με τον δικό της κτίστη και όχι μαζί μου.
Σε άλλο σημείο:
E. Εγώ σου υποβάλλω ότι, παρέλαβε η Εναγόμενη ένα σπίτι ατελείωτο.
A. Όταν σου τελειώσουν τα λεφτά αυτό είναι που συμβαίνει
Και σε άλλο σημείο:
E. Σου υποβάλλω ότι, με τις πράξεις σου απέσπασες χρήματα από την Εναγόμενη και ούτε το έργο ολοκληρώθηκε.
A. Όταν δεν έχεις λεφτά για να τελειώσεις τη δουλειά, δεν μπορείς να την τελειώσεις. Και αυτή δήλωσε πολλές φορές ότι δεν έχω λεφτά, μου λείπουν λεφτά και δανείζομαι από την οικογένειά μου.
Οι αντιφάσεις στην μαρτυρία του Μ.Ε είναι όμως περισσότερο από εμφανείς. Ενώ κατά την αντεξέταση του αναγνωρίζει ότι οι εργασίες δεν τελείωσαν, στην γραπτή του δήλωση (Έγγραφο Α και Α1) αναφέρει κάτι εντελώς αντίθετο, ότι δηλαδή όλες οι εργασίες εκτελέστηκαν κανονικά, επιμελώς και προς ικανοποίηση της Εναγομένης. Θεωρώ ότι το μέγεθος της αντίφασης και της αυτοαναίρεσης του μάρτυρα είναι τέτοιο που χρήζει να τεθούν επ’ ακριβώς και επί λέξει, οι συγκεκριμένες αναφορές του κατά την κυρίως εξέταση του ( παράγραφοι 9 -12 Έγγραφου Α1) :
«9. Εγώ, ως Ενάγων, αμέσως προσωπικά, επέβλεπα το σύνολο των έργων όπως δουλεύτηκαν, ανταποκρίθηκα και/ή εκπλήρωσα πλήρως και/ή τέλεια όλες τις υποχρεώσεις και συμμορφώθηκα με όλους τους ρητούς και/ή εξυπακουόμενους όρους της συμφωνίας του Φεβρουαρίου 2015.
10. Εγώ ως ενάγων εδώ ισχυρίζομαι περαιτέρω ότι εγώ, προσωπικά βρήκα ότι όλες οι εργασίες που εποπτεύονταν από μένα, πραγματοποιήθηκαν και έγιναν κανονικά και/ή επιμελώς και/ή χρησιμοποιώντας υλικά ή/και αντικείμενα τέτοιας ποιότητας ή/και τέτοια πρότυπα όπως προβλέπονται παρατηρήθηκαν επίσης με καλή πίστη.
11. Εγώ ως ενάγων, εγώ προσωπικά, ισχυρίζομαι ότι όλες οι εργασίες που επιβλέπονταν ως Επιστάτης και ως Πράκτορας/Agent της Εναγομένης εδώ, όλες επιβλέπονταν από εμένα προσωπικά και οι εργασίες εκτελούνταν από συναφείς εργάτες που όλοι εργάζονταν πάντα προς εύλογη ικανοποίηση της εναγομένης, όπως η ίδια μου ανέφερε/εκφράστηκε πολλές φορές, αφού και σε πολλά διαφορετικά στάδια των εργασιών, συζήτησε προσωπικά όλες τις φορές με την εναγόμενη και της έδειξα όλα με ηλεκτρονικούς τρόπους επικοινωνίας μέσω της εφαρμογής του Video WhatsApp, και αυτή η Εναγόμενη ήταν ικανοποιημένη και βρήκε όλες τις εργασίες και την πρόοδο ως δίκαιες και λογικές και ικανοποιητικές χωρίς καμία προηγούμενη διαμαρτυρία από την εναγόμενη.
12. Η εναγόμενη αποδέχθηκε εντός εύλογου χρονικού διαστήματος την περατωθείσα/εκτελεσθείσα εργασία και η εναγομένη τις βρήκε όλες προς λογική και εύλογη ικανοποίηση της.»
Για τους πιο πάνω λόγους λοιπόν, θεωρώ ότι ο Μ.Ε δεν προσήλθε στο Δικαστήριο για να καταθέσει την αλήθεια. Κρίνω, συνεπώς τον μάρτυρα αναξιόπιστο και κατ’ επέκταση η μαρτυρία του απορρίπτεται στο σύνολο της.
Αναφορικά με την Εναγόμενη, Μ.Υ 1, παρατηρώ ότι η μαρτυρία της σε ουσιώδη σημεία είναι αλληλοσυγκρουόμενη. H αξίωση της για το ποσό των €14,270.80 έχει ως υπόβαθρο την κατ’ ισχυρισμό προφορική συμφωνία της ίδιας με τον Ενάγοντα ότι η ανακαίνιση δεν θα ξεπερνούσε τον προϋπολογισμό της που ανερχόταν σε €50,000. Παράλληλα, ισχυρίζεται ότι συμφωνήθηκε όπως τα έξοδα των εργολάβων δεν θα ξεπερνούσαν τις €29,000. Τα ενώπιον μου όμως τεκμήρια, τα οποία υιοθετεί η Εναγόμενη, δεν υποστηρίζουν τους ισχυρισμούς της. Αντιθέτως δημιουργούν μία συγκεχυμένη κατάσταση που κάθε άλλο παρά καταδεικνύουν συμφωνία μεταξύ των διαδίκων για το ακριβές κόστος της ανακαίνισης. Σημειώνεται αρχικά ότι η φερόμενη συμφωνία μεταξύ των διαδίκων ήταν προφορική. Η Εναγόμενη υποστηρίζει τον ισχυρισμό της αναφορικά με το συμφωνηθέν κόστος των εργατικών, από ένα εκτυπωθέν αρχείο (τεκμήριο 10) με σημειώσεις του Ενάγοντα το οποίο, ως ισχυρίζεται η Εναγόμενη, επισύναψε ο Ενάγοντας σε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προς την Εναγόμενη, ημερομηνίας 27/05/2015 (τεκμήριο 9).
Ο ισχυρισμός της Εναγόμενης συγκρούεται, όμως, με προγενέστερη αλληλογραφία της ίδιας με τον Ενάγοντα, βλέπε ηλεκτρονικό μήνυμα ημερομηνίας 18/04/15 (τεκμήριο 5). Στο εν λόγω ηλεκτρονικό μήνυμα η ίδια η Εναγόμενη στέλνει στον Ενάγοντα την προσφορά που της παρέδωσε ο ίδιος ο Εργολάβος, η οποία καθορίζει ως το κόστος της ανακαίνισης αυτό των €34,000. Μεταξύ άλλων η Εναγόμενη αναφέρει στον Ενάγοντα ότι προσέθεσε ένα επιπλέον ποσό €1,500 για το μπροστινό μέρος του σπιτιού. Όπως επακριβώς αναφέρει στα αγγλικά: “Yes, I know I added an extra 1,500 for the front of the house, but it had to be done”.
Τα πιο πάνω καθιστούν επισφαλή τη μαρτυρία της Εναγόμενης, όχι μόνο αναφορικά με τη θέση της για το τελικό συμφωνηθέν ποσό για την εκτέλεση των εργασιών αλλά και για την θέση της αναφορικά με τον ίδιο τον ρόλο του Ενάγοντα στα πιο πάνω. Η Εναγόμενη από την μία θεωρεί υπεύθυνο τον Ενάγοντα για το ότι το έργο ξεπέρασε το ποσό του προϋπολογισμού της, αλλά από την άλλη η ίδια η Εναγόμενη έχει επικοινωνία κατευθείαν με τον Εργολάβο αναφορικά με το κόστος των εργασιών. Πως είναι δυνατό να ευθύνεται ο Ενάγοντας για το ότι το έργο ξεπέρασε τον αρχικό προϋπολογισμό της Εναγόμενης αν η ίδια η Εναγόμενη είχε κατευθείαν επαφές με τον Εργολάβο αναφορικά με το κόστος εργασιών;
Η ίδια η Εναγόμενη ισχυρίζεται ότι κατέβαλε για την πιο πάνω ανακαίνιση το ποσό των €63,270.80 αντί των €50,000 που είχε συμφωνήσει με τον Ενάγοντα. Με βάση τους ίδιους τους υπολογισμούς της Εναγόμενης (τεκμήριο 20) από το ποσό αυτό δόθηκαν στον Ενάγοντα οι €58,980.80. Τα υπόλοιπα δόθηκαν κατευθείαν είτε στον Εργολάβο €3,200 είτε στους υπεργολάβους ( €600 στον υδραυλικό και €490 στον ηλεκτρολόγο).
Το μεγάλο όμως ερώτημα το οποίο δεν απαντά και δεν εξηγεί πειστικά με την μαρτυρία της η Εναγόμενη είναι το γιατί κατέβαλε μεγαλύτερο ποσό από το συμφωνηθέν. Η μόνη εξήγηση που δίνει η Εναγόμενη είναι ότι ο Ενάγοντας της ζητούσε συνεχώς χρήματα και αυτή του τα παρέδιδε. Παραθέτω το σχετικό απόσπασμα από την μαρτυρία της (παράγραφος 11.6 Έγγραφο Β): «Ο Ενάγοντας μου ζητούσε συνεχώς λεφτά και εγώ μέχρι σήμερα κατέβαλα το ποσό των €63,270.80 πλέον το ποσό των £765.71 για την ανακαίνιση του Ακινήτου. Σημειώνω πως όποτε ο Ενάγοντας μου ζητούσε λεφτά, ουδέποτε αρνήθηκα να του τα δώσω…»
Η εξήγηση της Εναγόμενης δεν είναι πειστική ούτε αντέχει στη βάσανο της λογικής.
Περαιτέρω, ιδιαίτερο προβληματισμό προκαλεί και η απευθείας καταβολή μέρους των χρημάτων από την Εναγόμενη προς τον Εργολάβο και στους υπεργολάβους. Αφού η συμφωνία ήταν μεταξύ της ίδιας και του Ενάγοντα, τότε γιατί η ίδια αποδέχτηκε και προχώρησε σε κατευθείαν καταβολή χρημάτων στον Εργολάβο και στους υπεργολάβους; Ενώ μάλιστα η ίδια δεν γνώριζε πόσα χρήματα είχε ήδη καταβάλει σε εργολάβους και υπεργολάβους ο ίδιος ο Ενάγοντας ( βλέπε παράγραφο 11.6 Εγγράφου Β: «…χωρίς να λαμβάνω αποδείξεις αλλά ούτε να γνωρίζω ακριβώς πως ο Ενάγοντας διαχειριζόταν τα ποσά που του έδινα αφού ουδέποτε μου προσκόμιζε αποδείξεις», βλέπε επίσης τεκμήριο 5 ηλεκτρονικό μήνυμα 18/04/2015:“… I need to know what costs are left, and how much money I still owe the builders. I have no idea what you’ ve already paid for stuff.”)
Τονίζω, τέλος, το γεγονός ότι η Εναγόμενη προκειμένου να δικαιολογήσει ότι δεν λάμβανε αποδείξεις για τις πληρωμές που έκανε τοις μετρητοίς, επικαλείται την τυφλή εμπιστοσύνη που είχε στον Ενάγοντα. Με όλο το σεβασμό και αυτός ο ισχυρισμός της δεν αντέχει στη βάσανο της λογικής και στερείται πειστικότητας, καθότι με τον ίδιο ακριβώς τρόπο η Εναγόμενη πλήρωνε τόσο τον Εργολάβο όσο και τρίτους υπεργολάβους. Ακόμα και να ίσχυε αυτό που ισχυρίζεται η Εναγόμενη περί τυφλής εμπιστοσύνης στον Ενάγοντα, πως δικαιολογείται η από μέρους της πληρωμές τοις μετρητοίς στον Εργολάβο και στους υπεργολάβους, χωρίς μάλιστα να απαιτεί την έκδοση αποδείξεων από αυτούς;
Ενόψει των ανωτέρω κρίνω ότι η μαρτυρία της Εναγόμενης, είναι ακροσφαλής στα πλέον ουσιώδη σημεία της, δηλαδή τόσο ως προς το τι προφορικά συμφωνήθηκε με τον Ενάγοντα, όσο και για τις πληρωμές που έκανε προς τον Ενάγοντα και τους υπεργολάβους του. Για το λόγο αυτό κρίνω ότι δεν μπορώ να βασιστώ στην μαρτυρία της για εξαγωγή ευρημάτων επί των επίδικων θεμάτων.
Αναφορικά με την Μ.Υ 2 η μαρτυρία της επίσης στερείται πειστικότητας. Η μάρτυρας περιγράφει δύο περιπτώσεις όπου η ίδια έδωσε χρήματα στον Ενάγοντα και στον Εργολάβο του έργου κατόπιν οδηγιών της Εναγόμενης. Στην πρώτη περίπτωση έδωσε περί τα τέλη Μαρτίου 2015 το ποσό των €1,800 ευρώ στον Ενάγοντα. Δεν έλαβε την παραμικρή απόδειξη από τον Ενάγοντα. Δεν είναι πιστευτό ότι παρέδωσε ένα τόσο μεγάλο ποσό σε ένα άγνωστο της πρόσωπο χωρίς να λάβει την παραμικρή απόδειξη. Το παράδοξο μάλιστα στην εκδοχή της είναι ότι πρώτα ισχυρίζεται ότι έδωσε τα χρήματα στον Ενάγοντα, χωρίς να λάβει την απόδειξη και μετά ρώτησε την Εναγόμενη αν τον εμπιστεύεται. Παραπέμπω στο σχετικό απόσπασμα από την αντεξέταση της: «Με πήρε τηλέφωνο ο κύριος Mike και συμφωνήσαμε πού να βρεθούμε συγκεκριμένα στο Da Vinci Cafe στον Άγιο Λάζαρο και καθίσαμε πήραμε έναν καφέ μου είπε ορισμένα πράγματα ότι έκανε τις δουλειές στο σπίτι της Kay για τους κτίστες και τέτοια, και ότι δούλευε εκεί για την Kay, μετά του έδωσα εγώ τα λεφτά και έφυγα και πήγα πίσω στο σπίτι μου, πήρα τηλέφωνο αμέσως την Kay και της εξήγησα ότι έχω δώσει τα λεφτά και όμως της έκαμα μια ερώτηση και της λέω «έχεις εμπιστοσύνη σε αυτόν τον κύριο» μου απάντησε «100%» εγώ έκανα αυτήν την ερώτηση γιατί δεν πήρα κάτι στα χέρια μου ότι έχω δώσει αυτά τα λεφτά»
Η δεύτερη περίπτωση αφορά την παράδοση στον Εργολάβο του έργου, περί τον Ιούνιο του 2015, του ποσού των €600. Επίσης ο ισχυρισμός της δεν υποστηρίζεται από την παραμικρή απόδειξη. Δεν γίνεται πιστευτό ότι δόθηκε το ποσό αυτό σε ένα άγνωστο της πρόσωπο χωρίς τη λήψη της παραμικρής απόδειξης.
Η τρίτη περίπτωση αφορά σε μία κατ’ ισχυρισμό παράδοση άγνωστου ποσού χρημάτων από την Εναγόμενη στον Ενάγοντα σε ένα εστιατόριο, χωρίς μάλιστα να μπορεί να προσδιορίσει χρονικά το πότε συνέβη. Η μάρτυρας δεν είδε ούτε την παράδοση των χρημάτων από την Εναγόμενη στον Ενάγοντα. Όπως ισχυρίζεται η Εναγόμενη φώναξε τον Ενάγοντα σε κάποια φάση στο πίσω μέρος του εστιατορίου και του έδωσε τα χρήματα κατ’ ιδίαν. Αργότερα η Εναγόμενη ανέφερε στην μάρτυρα ότι παρέδωσε τα χρήματα στον Ενάγοντα στο πίσω μέρος του εστιατορίου. Η μαρτυρία της αναφορικά με το κατά πόσο δόθηκαν χρήματα στον Ενάγοντα στο πίσω μέρος του εστιατορίου είναι απομακρυσμένη και αόριστη. Δεν εξηγείται επίσης γιατί δεν προσκομίζεται μαρτυρία από την Εναγόμενη, η οποία έχει πρωτογενή γνώση του γεγονότος, για την συγκεκριμένη πληρωμή (βλέπε άρθρο 27(2)(α) Κεφ. 9). Συνεπώς, για τους λόγους που προσπάθησα να εξηγήσω ανωτέρω η μαρτυρία της Μ.Υ 2 απορρίπτεται στο σύνολο της.
Αναφορικά με την Μ.Υ 3 παρατηρώ ότι αυτή είναι η αδελφή της Εναγομένης, γεγονός που λαμβάνεται υπόψη κατά την αξιολόγηση της μαρτυρίας της, χωρίς βεβαίως αυτό από μόνο του να συνιστά λόγο απόρριψης της (βλέπε σχετικά, Πιριλλής Θεόδωρος και Άλλοι ν. Ελευθέριου Κουή (2004) 1 ΑΑΔ 136, Σύγγραμμα Το Δίκαιο της Απόδειξης, Δικονομικές και Ουσιαστικές Πτυχές, Β’ Έκδοση, σελ. 140 ). Το μεγαλύτερο μέρος της μαρτυρίας της θεωρώ δεν σχετίζεται ουσιωδώς με οποιοδήποτε επίδικο ζήτημα της παρούσας υπόθεσης, όπως αυτά έχουν προσδιοριστεί ανωτέρω. Στο μεγαλύτερο της μέρος καταπιάνεται με ζητήματα όπως το ιστορικό γνωριμίας του Ενάγοντα με την Εναγόμενη και τον τρόπο που έπεισε ο Ενάγοντας την Εναγόμενη προκειμένου να του δώσει το έργο της ανακαίνισης της οικίας της. Στην έκταση που η μαρτυρία της σχετίζεται με επίδικα ζητήματα, όπως τη συμφωνηθείσα αμοιβή του Ενάγοντα, αυτή αποτελεί το συμπέρασμα της μάρτυρος από την παρακολούθηση μίας προφορικής συζήτησης μεταξύ Ενάγοντος και Εναγομένης. Θεωρώ ακροσφαλές υπό τις περιστάσεις να βασιστώ στην μαρτυρία της προκειμένου να εξάξω συμπέρασμα αναφορικά με το ακριβές ποσό που συμφωνήθηκε να λάβει ως αμοιβή ο Ενάγοντας.
Οι Μ.Υ 4 και 5 κατέθεσαν στο πλαίσιο της εμπειρογνωμοσύνης τους ως Πολιτικοί Μηχανικοί. Η ικανότητα και επάρκεια των μαρτύρων να καταθέσουν ως εμπειρογνώμονες στο συγκεκριμένο τομέα, δεν αμφισβητήθηκε. Εξάλλου και οι δύο πιο πάνω μάρτυρες προσκόμισαν αντίγραφα τόσο των ακαδημαϊκών τους προσόντων όσο και της εγγραφής τους στον επαγγελματικό κλάδο των Πολιτικών Μηχανικών του ΕΤΕΚ ( βλέπε αναφορικά με Μ.Υ 4- τεκμήριο 26 και αναφορικά με Μ.Υ 5 τεκμήρια 27, 28 και 29 ), τα οποία στο σύνολο τους βεβαιώνουν ότι τόσο ο Μ.Υ 4 όσο και ο Μ.Υ 5 έχουν όλα τα απαιτούμενα προσόντα και πολυετή εμπειρία στον τομέα ειδίκευσης τους ώστε να μπορούν να καταθέσουν ως εμπειρογνώμονες για το συγκεκριμένο θέμα των ζημιών, κακοτεχνιών και ατελείωτων εργασιών στην επίδικη οικία της Εναγόμενης.
Νοείται ότι βασικό καθήκον ενός πραγματογνώμονα είναι να εφοδιάσει το Δικαστήριο με τα αναγκαία επιστημονικά κριτήρια ώστε το ίδιο το Δικαστήριο να μπορέσει να διαμορφώσει τη δική του ανεξάρτητη κρίση αναφορικά με το αντικείμενο της εμπειρογνωμοσύνης του μάρτυρα (βλέπε Κώστας Κοσμάς Κούκος ν Δημοκρατίας (2012) 2 Α.Α.Δ. 64).
Αναφορικά, ειδικότερα, με την μαρτυρία του Μ.Υ 4, αυτή ήταν κατατοπιστική και εμπεριστατωμένη. O μάρτυρας προσκόμισε πολυσέλιδη και πλήρως αιτιολογημένη έκθεση (τεκμήριο 24), αναφορικά με τις κακοτεχνίες της οικοδομής της Ενάγουσας αλλά και αναφορικά με τις ατέλειωτες εργασίες. Δεν χρειάζεται να ειπωθούν πολλά για τις κακοτεχνίες. Αυτές είναι κάτι περισσότερο από εμφανείς. Οι επεκτάσεις στην οικοδομή έγιναν με χαρακτηριστική προχειρότητα, χωρίς να συνδεθεί η νέα θεμελίωση με την υφιστάμενη. Η κακή συνάφεια της νέας οικοδομής με την υφιστάμενη έχει προκαλέσει την εμφάνιση ρωγμών. Η υγρομόνωση της οροφής επίσης παρουσίαζε πρόβλημα όχι μόνο εξαιτίας της μη καλής συγκολλησιμότητας του μονωτικού υλικού που χρησιμοποιήθηκε αλλά και εξαιτίας προβλημάτων στην κατάσταση των υδρορροών. Περαιτέρω, οι κακοτεχνίες στα τελειώματα συνοδεύονται από φωτογραφικό υλικό που τις καθιστούν εμφανείς. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι η αντεξέταση του πιο πάνω μάρτυρα εστιάστηκε όχι στα συμπεράσματα του αυτά καθεαυτά, αλλά στο κατά πόσο είναι παράνομες οι επεκτάσεις στην κατοικία της Εναγομένης, λόγω μη προγενέστερης λήψης άδειας οικοδομής και στο κατά πόσο την ευθύνη των εργασιών την είχε ο αδειούχος εργολάβος, δηλαδή όχι ο Ενάγοντας αλλά ο κ. Παναγιώτης Νικολάου. Ενόψει των ανωτέρω κρίνω ότι η μαρτυρία του Μ.Υ 4 αναφορικά με τις κακοτεχνίες και τις ατέλειωτες εργασίες στην οικοδομή της Εναγόμενης είναι αξιόπιστη και αποδεκτή στο σύνολο της.
Η μαρτυρία του Μ.Υ 5 ήταν επίσης εμπεριστατωμένη όσον αφορά τις κακοτεχνίες και τις ατέλειωτες εργασίες της οικίας της Εναγόμενης. Η Έκθεση του ημερομηνίας 26/07/2016 (τεκμήρια 17, 17.1), είναι χρονικά η πιο κοντινή στις εργασίες ανακαίνισης και από αυτή προκύπτει ευκρινέστερα το ζήτημα των ατέλειωτων εργασιών. Τόσο η έκθεση του ημερομηνίας 26/07/16 όσο και η συμπληρωματική έκθεση του ημερομηνίας 08/03/24 (τεκμήριο 29) θεωρώ ότι επεξηγούν με σαφήνεια τόσο τη μεθοδολογία που ακολούθησε όσο και τα συμπεράσματα του αναφορικά με τις ατέλειωτες εργασίες και τις κακοτεχνίες στην οικοδομή.
Το μόνο σημείο στην μαρτυρία του Μ.Υ 5 στο οποίο δεν μπορώ να βασιστώ είναι το κόστος επιδιόρθωσης των κακοτεχνιών και αποπεράτωσης των εργασιών. Ο λόγος είναι ο εξής: Το ζήτημα αυτό ο μάρτυρας το πραγματεύεται μόνο στην έκθεση του ημερομηνίας 26/07/2016. Κρίνω σκόπιμο να παραθέσω επακριβώς τη σχετική αναφορά του στη σελίδα 18 της ρηθείσας έκθεσης: «Το κόστος για επιδιόρθωση των εργασιών και ολοκλήρωσης των ατέλειωτων εργασιών που περιγράφονται πιο πάνω εκτιμάται σε €16,500.»
Ο μάρτυρας δεν παραθέτει καμία εξήγηση ή τεκμηρίωση για το πως κατέληξε στο συγκεκριμένο ποσό των €16,500. Υπάρχει πλήρης απουσία εξήγησης. Το συγκεκριμένο ποσό τίθεται κατά τρόπο εντελώς αόριστο. Με ποιο κόστος εργατικών και με τι κόστος υλικών υπολογίστηκε το ποσό επιδιόρθωσης στις €16,500; Ο μάρτυρας δεν αναφέρει.
Μάλιστα κατά τη δια ζώσης μαρτυρία του ανάφερε ρητά ότι δεν έχει στην κατοχή του οποιαδήποτε στοιχεία που να δικαιολογούν το συμπέρασμα του. Παραθέτω επακριβώς στο σχετικό απόσπασμα της μαρτυρίας του:
«Ε. Όταν επισκεφθήκατε την οικία τον Δεκέμβριο του 2015 υπολογίσατε περίπου το κόστος των επιδιορθώσεων από τις κακοτεχνίες και τις ατέλειωτες εργασίες;
A. Έχουμε κάνει κάποια εκτίμηση την οποία καταγράφουμε στην έκθεσή μας, αναφερόμαστε στο ποσό των 16,5 χιλιάδων ευρώ, δυστυχώς όμως λόγω παρέλευσης χρόνου δεν έχω κάποια τεκμηρίωση γιατί οποιαδήποτε στοιχεία υπολογισμών δεν έχουν κρατηθεί λόγω μεγάλου χρονικού διαστήματος που έχει παρέλθει. Απλά το αναφέρω.
E. Ωστόσο στο ποσό αυτό έχετε καταλήξει, στο εν λόγω ποσό με βάση υπολογισμούς που έγιναν κατά την εν λόγω στιγμή της ετοιμασίας της έκθεσής σας;
A. Προφανώς ναι, το 2015 ήταν άλλες οι τιμές στο παζάρι. Αυτή ήταν η εκτίμησή μας.»
Υπενθυμίζεται ότι ένας εμπειρογνώμονας οφείλει να παρέχει στο Δικαστήριο τα επιστημονικά ή πραγματικά κριτήρια που εφάρμοσε προκειμένου να καταλήξει στο συμπέρασμα του ( βλέπε Νικολάου ν. Σταύρου (1992) 1(Β) Α.Α.Δ. 746). Η μη προσκόμιση τους στην προκειμένη περίπτωση αποτελεί δυσαναπλήρωτο κενό στην μαρτυρία του Μ.Υ 5 που δεν μου επιτρέπει να βασιστώ σε αυτή για την εξαγωγή οποιουδήποτε ευρήματος αναφορικά με το επίδικο κόστος επανόρθωσης των ζημιών. Συνεπώς δεν κάνω δεκτή την γνώμη του Μ.Υ 5 ότι το κόστος επανόρθωσης των ζημιών και ολοκλήρωσης των εργασιών θα ανερχόταν στις €16,500.
- Διατύπωση ευρημάτων:
Στη βάση των παραδεκτών γεγονότων αλλά και του μέρους της μαρτυρίας που κρίθηκε αποδεκτό και αξιόπιστο, μπορώ να προβώ στα εξής ευρήματα αναφορικά με την παρούσα υπόθεση:
1. Περί τον Φεβρουάριο του 2015 η Εναγόμενη συμφώνησε προφορικά με τον Ενάγοντα όπως ο τελευταίος εποπτεύει την εκτέλεση των εργασιών ανακαίνισης στην οικία της στα Περβόλια Λάρνακας, με σκοπό όπως αυτές εκτελεστούν ορθά. Οι εργασίες αυτές περιλάμβαναν τα εξής:
1.1. Επέκταση των δύο άκρων του ακινήτου με τη δημιουργία νέων δωματίων.
1.2. Τοποθέτηση σταμπωτού δαπέδου στον κήπο και στον χώρο στάθμευσης.
1.3. Αφαίρεση δαπέδων και τοποθέτηση νέων μαρμάρων στον πρώτο και δεύτερο όροφο καθώς και στην σκάλα.
1.4. Αδιαβροχοποίηση οροφής.
1.5. Αλλαγή κουζίνας.
1.6. Αλλαγή ειδών υγιεινής.
2. Ως Εργολάβος του έργου ανέλαβε τρίτο πρόσωπο, μη διάδικος στην παρούσα διαδικασία.
3. Η Εναγόμενη κατέβαλε τουλάχιστον περί τις €20,700.80 στον Ενάγοντα για τη διεκπεραίωση των εν λόγω εργασιών.
4. Οι εργασίες ανακαίνισης έγιναν με χαρακτηριστική προχειρότητα με αποτέλεσμα να προκύψουν μεγάλες κακοτεχνίες όπως επίσης και ατέλειωτες εργασίες.
5. Οι κακοτεχνίες αυτές ως αναφέρονται στην μαρτυρία των Μ.Υ 4 και Μ.Υ 5 ( βλέπε τεκμήρια 17, 17.1, 24, και 29) έχουν συνοπτικά ως εξής:
5.1. Επεκτάσεις και δημιουργία νέων Δωματίων:
● Οι επεκτάσεις έγιναν χωρίς σωστή σύνδεση με την υφιστάμενη κατασκευή
● Τα θεμέλια των νέων κολόνων έγιναν με ξεχωριστό πέδιλο, χωρίς σύνδεση με τα υφιστάμενα
● Στην επέκταση του ορόφου προς τη θάλασσα χρησιμοποιήθηκε φέρουσα τοιχοποιία αντί για κολώνες και δοκούς.
● Οι νέες τοιχοποιίες απλά κτίστηκαν δίπλα στις υφιστάμενες χωρίς κατάλληλη σύνδεση (έπρεπε να γίνει σπάσιμο τούβλων για σωστό δέσιμο).
● Στα σημεία ένωσης της νέας πλάκας με την υφιστάμενη δεν έγινε ως έπρεπε:
o Εκτράχυνση της υφιστάμενης επιφάνειας
o Τοποθέτηση συνδετικών κονιαμάτων
o Διάνοιξη οπών και τοποθέτηση νέων οπλισμών
● Η νέα πλάκα απλά ακουμπούσε στην παλιά, οδηγώντας σε ρωγμές.
● O νέος τοίχος που δημιουργήθηκε με την επέκταση του σαλονιού δεν είναι συμμετρικός αφού στην μία πλευρά η απόσταση του ανέρχεται σε 282 cm ενώ στην άλλη 276 cm.
5.2. Αναφορικά με την υγρομόνωση οροφής:
● Μια υδρορροή βρέθηκε κλειστή και αντικαταστάθηκε με εξωτερική, ακυρώνοντας την υφιστάμενη
● Το ασφαλτικό πανί (υγρομόνωση) στην οροφή ήταν ξεκόλλητο, επιτρέποντας την εισχώρηση νερού.
5.3. Αναφορικά με την υγρομόνωση βεραντών:
● Η υγρομόνωση σταματούσε κάτω από το κεραμικό αντί να γυρίζει ψηλότερα στον τοίχο.
● Σε συνδυασμό με τους κενούς αρμούς, το νερό εισχωρούσε και δημιουργούσε προβλήματα υγρασίας.
5.4. Εξωτερικά κουφώματα αλουμινίου:
● Το κάτω μέρος των κουφωμάτων δεν είχε πληρωθεί με κατάλληλο υλικό (π.χ. κόλλα), αφήνοντας κενά.
● Στα κυκλικά παράθυρα, που βρίσκονταν 15 εκατοστά μέσα από την εξωτερική επιφάνεια, η κλίση ήταν προς τα μέσα αντί προς τα έξω, με αποτέλεσμα τη συγκέντρωση νερού.
5.5. Κακοτεχνίες στα τελειώματα:
● Οι αρμοί στα κεραμικά δαπέδων ήταν κενοί.
● Στο μπάνιο, οι αρμοί της ψηφίδας δεν ήταν ευθυγραμμισμένοι και υπήρχε σημείο με ελλιπή ψηφίδα.
● Τα κεραμικά στις βεράντες τοποθετήθηκαν με πηλό και χωρίς πλήρη επάλειψη, αφήνοντας κενά.
6. Εξαιτίας των πιο πάνω κακοτεχνιών στην οικία της Εναγομένης προέκυψαν τα εξής προβλήματα:
● Λόγω των πολλαπλών σημείων εισροής νερού (πλάκες, τοίχοι), ο αέρας κορέστηκε από υγρασία
● Σε ψυχρά σημεία αναπτύχθηκαν μύκητες (μούχλα)
● Διόγκωση πλακών λόγω υγρασίας και εισροής νερού
● Οξείδωση των ράβδων οπλισμού που προκάλεσε διόγκωση και κάθετες ρωγμές
● Αποκόλληση και φούσκωμα σπατουλαρίσματος λόγω υγρασίας
7. Οι ατέλειωτες εργασίες ως αναφέρονται στην μαρτυρία των Μ.Υ 4 και Μ.Υ 5 ( βλέπε τεκμήρια 17, 17.1, 24, και 29) έχουν συνοπτικά ως εξής
● Δεν είχαν αντικατασταθεί τα παλιά μωσαϊκά σκαλοπάτια της σκάλας με άλλα καινούργια από μάρμαρο.
● Δεν είχε ολοκληρωθεί η τοποθέτηση κεραμικών στην βεράντα του υπνοδωματίου (τεκμήριο 17.1)
● Δεν υπάρχουν κιγκλιδώματα στις βεράντες του ορόφου
● Δεν υπάρχουν εσωτερικές πόρτες σε δωμάτια και μπάνια.
● Δεν είχαν ολοκληρωθεί τα μπογιατίσματα σε κάποιους τοίχους (τεκμήριο 17.1)
● Δεν υπάρχουν τσεκκουλαδούρες στο χώρο του αποχωρητηρίου στο ισόγειο. (τεκμήριο 17.1)
● Δεν τοποθετήθηκαν πάγκοι κουζίνας(τεκμήριο 17.1)
● Υπήρχαν εκτεθειμένες σωλήνες υδραυλικού σε τοίχο στο ισόγειο που έπρεπε να καλυφθούν. (τεκμήριο 17.1)
● Υπάρχουν κουτιά ηλεκτρολόγου και φωτιστικά που χρειάζονται στοκκάρισμα. (τεκμήριο 17.1)
● Δεν έγινε δάπεδο από μπετόν στο χώρο πλευρικά της οικοδομής που θα χρησιμοποιείται ως χώρος στάθμευσης. (τεκμήριο 17.1)
- Νομική Πτυχή και συμπεράσματα
Αναφορικά με την αγωγή:
Με την παρούσα αγωγή ο Ενάγοντας αξιώνει πληρωμές εναντίον της Εναγομένης, στη βάση του αγώγιμου δικαιώματος της παράβασης σύμβασης. Δεν χρειάζεται να ειπωθούν πολλά αναφορικά με την απαίτηση του Ενάγοντα. Η μαρτυρία του απορρίφθηκε στο σύνολο της. Η δε απαίτηση του παρέμεινε μετέωρη, χωρίς να μπορεί να στοιχειοθετηθεί από τα ενώπιον μου ευρήματα.
Αναφορικά με την ανταπαίτηση της Εναγόμενης :
Η ανταπαίτηση της Εναγομένης έχει δύο άξονες:
Ο πρώτος αφορά την επιστροφή του ποσού των €14,270.80 ως χρήματα καταβληθέντα για την ανακαίνιση του ακινήτου από την Εναγόμενη πέραν αυτού που η ίδια κατ’ισχυρισμό είχε συμφωνήσει με τον Ενάγοντα ότι θα στοίχιζε η ανακαίνιση. Η μαρτυρία της Εναγόμενης αναφορικά με το συγκεκριμένο ζήτημα έχει επίσης απορριφθεί. Δεν κατέστη δυνατό να εξαχθεί εύρημα ούτε για το συνολικό ποσό που τελικά συμφώνησε η Εναγόμενη με τον Ενάγοντα όπως στοιχίσει η ανακαίνιση, ούτε και για το συνολικό ποσό που η Εναγόμενη κατέβαλε στον Ενάγοντα και γενικότερα στους εργολάβους. Συνεπώς η συγκεκριμένη αξίωση της Εναγόμενης απορρίπτεται ως μη στοιχειοθετηθείσα.
Αναφορικά με την δεύτερη αξίωση της Εναγόμενης εναντίον του Ενάγοντα για το κόστος επιδιόρθωσης των κακοτεχνιών και ολοκλήρωσης των ατέλειωτων εργασιών πρέπει να σημειωθεί το εξής: Όντως έχει στοιχειοθετηθεί η ύπαρξη μεγάλης έκτασης κακοτεχνιών και ατέλειωτων εργασιών στην οικία της Εναγόμενης, οι οποίες προέκυψαν κατά την εκτέλεση των εργασιών ανακαίνισης της οικίας της.
Αναφορικά με τις ατέλειωτες εργασίες, δεν έχει καταδειχθεί η οποιαδήποτε ευθύνη του Ενάγοντα. Επισημαίνεται ότι οι εργασίες ανατέθηκαν προς εκτέλεση όχι στον Ενάγοντα, αλλά σε τρίτο Εργολάβο, μη διάδικο στο πλαίσιο της παρούσας αγωγής και ανταπαίτησης.
Από την άλλη ως προς τις κακοτεχνίες, θεωρώ ότι για αυτές έχει καταδειχθεί η ευθύνη του Ενάγοντα, καθότι αυτός ανέλαβε στη βάση της προφορικής συμφωνίας με την Εναγόμενη, την υποχρέωση εποπτείας των οικοδόμων και εργολάβων κατά την εκτέλεση των εργασιών ανακαίνισης. Τονίζεται, όμως, ότι αυτό από μόνο του δεν αρκεί για την επιδίκαση αποζημιώσεων στην Εναγόμενη. Αντιθέτως, η Εναγόμενη, στο πλαίσιο της ανταπαίτησης της, είχε την υποχρέωση να προσκομίσει μαρτυρία για απόδειξη του ύψους της ζημίας που υπέστη εξαιτίας των κακοτεχνιών στην οικία της. Αυτό επιτάσσει η Νομολογία. Οι ειδικές ζημιές πρέπει να δικογραφούνται με ακρίβεια και να αποδεικνύονται με αυστηρότητα, με σαφήνεια και με συγκεκριμένα στοιχεία (βλέπε ενδεικτικά Αθανασίου Κυριάκος ν. Δάφνης Ορφανίδου (2015) 1 ΑΑΔ 2804, Jamal Ismail ν. Μιχαήλ Αντωνίου και Άλλου (2014) 1 ΑΑΔ 347, Liubisa Golubovic v. Manipro Construction Ltd, Πολιτική Έφεση αρ. 181/2018, 11/4/2024). Στην προκειμένη περίπτωση η Εναγόμενη δεν προσέφερε ουσιαστική και εμπεριστατωμένη μαρτυρία για το κόστος των κακοτεχνιών ( ούτε και για το κόστος των ατέλειωτων εργασιών). Παραπέμπω επί του προκειμένου στην Νικολάου ν. Σταύρου (1992) 1(Β) Α.Α.Δ. 746 όπου αναφέρθηκε το εξής:
«Στην υπόθεση Demetrios Emmanuel and another v. Andronikos Nicolaou (1977) 1 CLR 15, έγινε αναφορά στην υποχρέωση του ενάγοντα να αποδεικνύει τις ειδικές ζημιές για τις οποίες αξιώνει αποζημίωση και παραμερίστηκε η απόφαση για επιδίκαση αποζημίωσης που στηρίχτηκε όχι σε μαρτυρία αλλά σε υπολογισμούς που έκαμε το ίδιο το Δικαστήριο. Είναι γι' αυτό το λόγο που το πρωτόδικο Δικαστήριο στην παρούσα υπόθεση απέρριψε την αξίωση του εφεσείοντα. Αναφέρθηκε συναφώς στην υπόθεση Papakokkinou v. Kanther (1982) 1 CLR 65 στην οποία, ακριβώς, εξηγήθηκε πως στο νομικό μας σύστημα είναι ευθύνη των διαδίκων να αποδείξουν την υπόθεσή τους και πως το καθήκον του Δικαστηρίου συνίσταται στο να δει ότι διασφαλίζεται το δικαίωμά τους να την αποδείξουν.
Στην υπόθεση Emir Ahmer Djemal v. Zim Israel Navigation Co. Ltd and Another (1968) 1 CLR 309, είχε απορριφθεί πρωτόδικα η αξίωση για ιατρική αμοιβή γιατί ενώ είχε αποδειχθεί πως ο ενάγων δέχτηκε τις υπηρεσίες γιατρού, δεν είχε προσκομιστεί μαρτυρία ως προς το ύψος της αμοιβής του. Το εφετείο επιδίκασε ποσό ως τέτοια αμοιβή, όχι γιατί έκρινε πως η απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου ήταν λανθασμένη, αλλά γιατί συμφώνησαν σ' αυτό οι εφεσίβλητοι. Η δική μας διερεύνηση της πιθανότητας για κάτι τέτοιο στην παρούσα υπόθεση, δεν οδήγησε στο ίδιο αποτέλεσμα. Στην υπόθεση English Exporters (London) v. Eldon Wall Ltd [1973] 1 All ER 726 αναφέρθηκαν οι αρχές που εξηγήθηκαν στις υποθέσεις Republic ν. Chacholiades και Constantinides (Akinita) Ltd v. Mavrogenis (ανωτέρω), οι οποίες και υιοθετήθηκαν.»
Ενόψει των ανωτέρω η αξίωση της Εναγόμενης, στο πλαίσιο της ανταπαίτησης της για επιδίκαση αποζημιώσεων εναντίον του Ενάγοντα εξαιτίας κακοτεχνιών και ατέλειωτων εργασιών, δεν μπορεί να επιτύχει και απορρίπτεται.
- Κατάληξη:
Εν κατακλείδι, τόσο η αγωγή όσο και ανταπαίτηση δεν έχουν στοιχειοθετηθεί και απορρίπτονται.
Ενόψει του αποτελέσματος θεωρώ ορθό και δίκαιο όπως η κάθε πλευρά επωμιστεί τα έξοδα της.
(Υπ.) .........................................
Μ. Π. Μιχαήλ, Ε.Δ.
Πιστόν Αντίγραφο
Πρωτοκολλητής
[1] Στην Γραπτή Δήλωση της Εναγομένης γίνεται, προφανώς εκ λάθους, αναφορά σε τεκμήριο 8 και 9 αντί των ορθών τεκμηρίων 9 και 10.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο