ΣΤΟ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΑΡΝΑΚΑΣ
Ενώπιον: Α. Σάββα προσ. Ε.Δ
Αγωγή αρ. 871/2017
Mεταξύ:
ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Ενάγοντας
Και
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΧΡΙΣΤΟΥ
Εναγόμενης
Ημερομηνία: 14/4/2025
ΕΜΦΑΝΙΣΕΙΣ:
Για Ενάγουσα: κ.κ. ΣΠΥΡΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ Δ.Ε.Π.Ε
Για Εναγόμενη: κ. Θ. Παυλίμπεης για κκ. ΘΕΟΦΑΝΗΣ Β. ΠΑΥΛΗΜΠΕΗΣ Δ.Ε.Π.Ε.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Ι. Εισαγωγή
1. Με την παρούσα αγωγή ο Ενάγοντας αξιώνει εναντίον της Εναγομένης το ποσό των €16.273,60, πλέον τόκο 5.5% από την ημερομηνία καταχώρησης της αγωγής ως χρέος και/ή δυνάμει των αρχών περί αδικαιολόγητου πλουτισμού.
ΙΙ. Δικογραφημένες θέσεις
2. Σύμφωνα με την Έκθεση Απαίτησης ο Ενάγοντας κατόπιν σχετικής αίτησης της Εναγόμενης παραχώρησε στην τελευταία ειδική χορηγία για ανέγερση ή αγορά κατοικίας δυνάμει του Περί Ειδικής Χορηγίας (Αγορά και Ανέγερση Κατοικίας) Νόμου του 2006 (91(Ι)/2006) (στο εξής ο “Νόμος”). Στη βάση έγκρισης της πιο πάνω αίτησης, η Εναγόμενη έλαβε σχετική επιταγή από το Υπουργείο Οικονομικών για το ποσό των €16.273,60 ως ειδική χορηγία για ανέγερση ή αγορά κατοικίας (στο εξής η “Χορηγία”). Ήταν ρητός όρος για τη παραχώρηση της Χορηγίας ότι η Εναγόμενη θα χρησιμοποιούσε την εν λόγω κατοικία ως κύριο και μόνιμο χώρο διαμονής της για τα επόμενα 10 χρόνια και ότι σε περίπτωση που παύσει όφειλε να επιστρέψει την σχετική αναλογία του ποσού της Χορηγίας που της δόθηκε. Η Ενάγουσα ισχυρίζεται ότι η Εναγόμενη με ψευδείς παραστάσεις κατάφερε να της παρασχεθεί η Χορηγία και ότι η τελευταία ήταν και είναι μόνιμος κάτοικος εξωτερικού και καμία πρόθεση δεν είχε να καταστήσει ως κύριο και μόνιμο χώρο διαμονής της το διαμέρισμα για το οποίο της παρασχέθηκε η Χορηγία. Συνακόλουθα ο Ενάγοντας αξιώνει το ποσό της Χορηγίας πλέον τόκο.
3. Η Εναγόμενη με την υπεράσπιση της αρνείται τους ισχυρισμούς του Ενάγοντα πλην του ότι το Υπουργείο Οικονομικών κατά τον ουσιώδη χρόνο της παραχώρησε την Χορηγία για αγορά κατοικίας, ειδικότερα ενός διαμερίσματος. Η Εναγόμενη ισχυρίζεται ότι χρησιμοποιούσε κατά πάντα ουσιώδη χρόνο το επίδικο διαμέρισμα ως κύριο και μόνιμο χώρο διαμονής της και ότι πάντοτε ενεργούσε εντός των νόμιμων πλαισίων της σχετικής νομοθεσίας. Η Εναγόμενη ισχυρίζεται ότι από την ημερομηνία αγοράς του επίδικου διαμερίσματος, το εν λόγω διαμέρισμα στην Κύπρο αποτελεί το κύριο και μόνιμο χώρο διαμονής της. Επιπλέον η Εναγόμενη ισχυρίζεται ότι δεν κατέχει και δεν είναι ιδιοκτήτης άλλης ακίνητης ιδιοκτησίας στο εξωτερικό ή στην Κύπρο, πλην των κατεχόμενων περιοχών. Ισχυρίζεται δε ότι από τον Οκτώβριο του 2013 περίπου μέχρι τον Αύγουστο του 2018 απουσίαζε από την Κύπρο περίπου τρεις- τέσσερις φορές κάθε έτος για χρονικές περιόδους μέχρι 25 ημερών για προσωπικούς λόγους, περιλαμβανομένου ιατρικών. Ισχυρίζεται ότι η αγωγή είναι αβάσιμη και αόριση και θα πρέπει να απορριφθεί.
4. Με την Απάντηση του ο Ενάγοντας αρνείται όλους τους ισχυρισμούς της Υπεράσπισης οι οποίοι είναι αντίθετοι με τους ισχυρισμούς που προβάλλει μέσω της Έκθεσης Απαίτησης του.
ΙΙΙ. Διαδικασία και ακρόαση
5. Προς απόδειξη των αξιώσεων του Ενάγοντα, κατέθεσαν η Κατερίνα Χαλλούμα Ηρακλέους (ΜΕ1) και ο Ευθύμιος Παπαευθυμίου (ΜΕ2). Για να προωθήσει την υπεράσπιση της Εναγόμενης, κατέθεσε ο Κώστας Αρτεμίου (ΜΥ1) και η ίδια η Εναγόμενη (ΜΥ2). Οι μάρτυρες κατέθεσαν γραπτές δηλώσεις ως μέρος της κυρίως εξέτασης τους πλην των ΜΕ2 και ΜΥ1 όπου η κυρίως εξέταση τους έγινε προφορικά και αντεξετάστηκαν από τους συνηγόρους της άλλης πλευράς. Η προφορική μαρτυρία είναι καταγεγραμμένη στα πρακτικά της διαδικασίας, η δε έγγραφη και πραγματική μαρτυρία είναι καταχωρημένη ως Τεκμήρια.
6. Παρακολούθησα με μεγάλη προσοχή όλους τους μάρτυρες κατά τη διάρκεια που έδιναν μαρτυρία ενώπιον μου και είχα την ευκαιρία να παρατηρήσω τόσο τον τρόπο με τον οποίο αυτοί απάντησαν στις διάφορες ερωτήσεις που τους τέθηκαν όσο και τη συμπεριφορά τους στο εδώλιο του μάρτυρα.
7. Παραθέτω πιο κάτω συνοπτικά τη μαρτυρία που κατατέθηκε ενώπιον του Δικαστηρίου και ακολούθως το κρίσιμο μέρος της μαρτυρίας θα αξιολογηθεί. Περιορίζομαι στην καταγραφή των κύριων σημείων της μαρτυρίας, λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο της ως αυτή βρίσκεται καταγεγραμμένη στα πρακτικά της υπόθεσης (βλ. Χρυσούλλα Καννάουρου κ.α. ν. Α. Σταθιώτη (1990) 1 Α.Α.Δ. 35 και Γενικός Εισαγγελέας ν. Άντρης Ηρακλέους Π.Ε. 7332 ημερομηνίας 12/1/2005).
IV. Προσαχθείσα μαρτυρία
Κατερίνα Χαλλούμα Ηρακλέους (ΜΕ1)
8. Σύμφωνα με τη γραπτή δήλωση της ΜΕ1 η ίδια είναι ανώτερη λειτουργός του Υπουργείου Οικονομικών και γνωρίζει τα γεγονότα της παρούσας υπόθεση από την εκτέλεση των καθηκόντων της. Ακολούθως αναφέρει ότι η Εναγόμενη υπέβαλε στις 18/11/2009 αίτηση στην Υπηρεσία Χορηγιών και Επιδομάτων (στο εξής “ΥΧΕ”) του Υπουργείου Οικονομικών δυνάμει του Νόμου, για να της παραχωρηθεί η Χορηγία για την απόκτηση ή και την ανέγερση κατοικίας στην Επαρχία Λάρνακας στην οδό [ ] 3, [ ], Διαμέρισμα [ ] (στο εξής το “Διαμέρισμα”) προσκόμισε δε αντίγραφο της σχετικής αίτησης, η οποία κατατέθηκε στο Δικαστήριο ως Τεκμήριο 1. Η εν λόγω αίτηση εγκρίθηκε και γνωστοποιήθηκε στην Εναγόμενη με σχετική επιστολή ημ.29/1/2010 και της διαβιβάστηκε επιταγή για ποσό της Χορηγίας ύψους € 16.273,60. Αντίγραφο της επιστολής ημερ. 29/01/2010 κατατέθηκε ως Τεκμήριο 2.
9. Με παραπομπή στο άρθρο 9 του Νόμου ανέφερε ότι σε περίπτωση που ο δικαιούχος της χορηγίας παύσει να χρησιμοποιεί την κατοικία ως κύριο και μόνιμο χώρο διαμονής πριν από τη πάροδο 10 ετών, οφείλει εντός 30 ημερών να επιστρέψει σχετική αναλογία του ποσού της χορηγίας.
10. Ακολούθως η ΜΕ1 ανέφερε ότι στις 8/7/2013 υποβλήθηκε τηλεφωνικώς επώνυμη καταγγελία από το θείο της Εναγόμενης (στο εξής ο “Θείος”) ότι η τελευταία δεν διαμένει μόνιμα στο Διαμέρισμα. Ο Θείος απέστειλε στην ΥΧΕ επιστολή της Εναγόμενης προς τον ίδιο και τη σύζυγό του, ημ. 25/08/2009 σύμφωνα με την οποία η Εναγόμενη παραχωρούσε την επικαρπία του Διαμερίσματος στον ίδιο. Αντίγραφο της επιστολής ημ. 25/08/2009 κατατέθηκε ως Τεκμήριο 3.
11. Κατόπιν έρευνας της ΥΧΕ με την ΑΗΚ διαπιστώθηκε ότι οι λογαριασμοί ηλεκτρισμού εξακολουθούσαν να βρίσκονται στο όνομα της Εναγόμενης και παρουσίαζαν κανονικές καταναλώσεις και οι προσπάθειες Λειτουργού του ΥΧΕ να επικοινωνήσουν τόσο με τη μητέρα της Εναγόμενης όσο και με την ίδια στο εξωτερικό δεν ήταν επιτυχείς. Επιπλέον επιστολή που στάλθηκε από την ΥΧΕ στην Εναγόμενη ημερ. 29/10/2013 επιστράφηκε ως «αζήτητη» στις 13/12/2013. Αντίγραφο της επιστολής ημερ. 29/10/2013 κατατέθηκε ως Τεκμήριο 4.
12. Ακολούθησε η επιστολή της ΥΧΕ προς τον Έφορο ΦΠΑ ημερ. 19/12/2013 ζητώντας τη διενέργεια επιτόπιου ελέγχου στο Διαμέρισμα (Τεκμήριο 5) και η απάντηση του Εφόρου ΦΠΑ ημερ. 11/04/2014 (Τεκμήριο 6). Η ΜΕ1 ανέφερε ότι δεδομένου του Τεκμηρίου 3, η Εναγόμενη έλαβε τη Χορηγία υποβάλλοντας ψευδή στοιχεία, εφόσον εξ’ αρχής υπήρχε η πρόθεση το Διαμέρισμα να χρησιμοποιηθεί για άλλους σκοπούς εκτός από ιδιοκατοίκηση και συνεπώς και για αυτό το λόγο ολόκληρο το ποσό της χορηγίας καθίσταται επιστρεπτέο.
13. Κατά την αντεξέταση της η ΜΕ1 επανέλαβε τα όσα ανέφερε με την κυρίως εξέταση της. Σε ερώτηση του συνηγόρου της Εναγόμενης κατά πόσο προέβηκαν σε οποιεσδήποτε ενέργειες να ελέγξουν την ταυτότητα του Θείου, η ίδια ανέφερε ότι ο Θείος αρνήθηκε να υποβάλει γραπτή καταγγελία. Επιπλέον ανέφερε ότι σε έρευνα που έγινε από τον Έφορο ΦΠΑ, το Διαμέρισμα ήταν εγκαταλελειμμένο όμως μέσα στο γραμματοκιβώτιο είχε γράμματα με διάφορα ξένα ονόματα. Αναφέρει δε ότι κατόπιν τηλεφωνικής ενημέρωσης που είχε άλλος λειτουργός με το Θείο, ο τελευταίος ανέφερε ότι η Εναγόμενη διέμενε στο Βόλο. Ανατρέχοντας στο φάκελο που διατηρεί η υπηρεσία της ανέφερε ότι υπήρχαν συνεχείς επικοινωνίες με το Θείο ο οποίος τους ενημέρωσε ότι η Εναγόμενη είναι παντρεμένη με Ελλαδίτη στρατιωτικό, ότι είναι καθηγήτρια Αγγλικών στην Ελλάδα και ότι διαμένουν μόνιμα στο Βόλο. Σε ερώτηση του συνηγόρου της Εναγόμενης κατά πόσο η ίδια μίλησε με τον Θείο και εάν έγινε μόνο μια επιτόπια έρευνα στο Διαμέρισμα, η ίδια απάντησε ότι στάλθηκε το Τεκμήριο 4 και επιστράφηκε στην ΥΧΕ, υπάρχει καταγραφή της έρευνας που διενεργήθηκε στο Διαμέρισμα και ότι κατά τον επίδικο χρόνο δεν ασχολήθηκε με το επίδικο θέμα και ότι μπορεί να έγινε προσωπική συνάντηση με το Θείο και δεν το αποκλείει.
Ευθύμιος Παπαευθυμίου (ΜΕ2)
14. Ο ΜΕ2 λειτουργός του Εφόρου ΦΠΑ στο πλαίσιο της μαρτυρίας του ανέφερε με παραπομπή στο Τεκμήριο 6 ότι ο ίδιος με ακόμη μια λειτουργό διενήργησαν την επιτόπια έρευνα στο Διαμέρισμα. Σύμφωνα με τα ευρήματα τους στα οποία παρέπεμψε, ήτοι στον Πίνακα που εσωκλείεται στο Τεκμήριο 6 κατά την επιτόπια έρευνα στο Διαμέρισμα έψαξαν το γραμματοκιβώτιο στο οποίο υπήρχαν αρκετές επιστολές στις οποίες κάποιος είχε εύκολα πρόσβαση αφού ήταν σχεδόν έξω από το κιβώτιο. Βρήκαν τρεις επιστολές στο όνομα της Εναγόμενης από ΑΗΚ, Δήμο Λάρνακας και ασφαλιστική εταιρεία. Επιπλέον εντόπισαν και άλλες επιστολές σε ονόματα τρίτων προσώπων. Όπως ανέφερε ο ΜΕ2 όταν μετέβηκε εκεί για την επιτόπια έρευνα δε βρισκόταν κανείς στο διαμέρισμα αφού κανένας δεν απαντούσε στα χτυπήματα του κουδουνιού και του θυροτηλεφώνου. Επιπλέον δεν απαντούσε κανένας γείτονας για να πάρουν πληροφορίες. Επιπλέον οι μετρητές της ΑΗΚ και του Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας είχαν κατανάλωση 8,381 KWA και 297 τόνους νερού αντίστοιχα.
15. Κατά την αντεξέταση ο ίδιος ανέφερε ότι κατά την επιτόπια έρευνα ήταν μαζί του και ακόμη μία λειτουργός του Εφόρου ΦΠΑ και ότι η κατανάλωση του ρεύματος και του νερού καταδεικνύουν μόνιμη χρήση του Διαμερίσματος. Σε ερώτηση του συνηγόρου της Εναγόμενης κατά πόσο τα γράμματα που βρήκαν ήταν μέσα στο γραμματοκιβώτιο του Διαμερίσματος ο ίδιος ανέφερε ότι ήταν πάνω από το εν λόγω γραμματοκιβώτιο και ότι αναφέρονταν στη συγκεκριμένη διεύθυνση του Διαμερίσματος, ωστόσο δεν φωτογράφησαν οποιοδήποτε από αυτά.
Κώστας Αρτεμίου (ΜΥ1)
16. Ο ΜΥ1 κατά την μαρτυρία του ανέφερε ότι εργάζεται στην SEVEN PROPERTY GROUP στο τμήμα διαχείρισης πολυκατοικιών και ότι γνωρίζει την Εναγόμενη αφού εισπράττει τα κοινόχρηστα από το Διαμέρισμα καταθέτοντας ως Τεκμήριο 8 σχετική κατάσταση χρεώσεων κοινοχρήστων σχετική με το Διαμέρισμα. Κατά την εξέταση του ανέφερε ότι έχει επισκεφθεί πολλές φορές την πολυκατοικία στην οποία ανήκει το Διαμέρισμα και ότι δεν έχει αντιληφθεί άλλα πρόσωπα να διαμένουν στο Διαμέρισμα πέραν της Εναγόμενης και του συζύγου της και ότι δεν αντιλήφθηκε να έχει ενοικιαστεί το Διαμέρισμα ή ότι διαμένει κάποιος πέραν της Εναγόμενης.
17. Κατά την αντεξέταση του ανέφερε ότι διατηρεί φιλική σχέση με την Εναγόμενη και ότι τα κοινόχρηστα του Διαμερίσματος τα εισέπραττε είτε από την Εναγόμενη είτε από το σύζυγο της σε μετρητά.
Εναγόμενη (ΜΥ2)
18. Με τη γραπτή μαρτυρία της η Εναγόμενη ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι παρέμεινε στην Ελλάδα μέχρι τα μέσα του 2009 και ότι έκτοτε διαμένει στη Κύπρο στο Διαμέρισμα. Αναφέρει επίσης ότι η επιστροφή της στη Κύπρο κατέστη αναγκαία λόγω της προχωρημένης ηλικίας των γονέων της και των σοβαρών προβλημάτων υγείας τους. Ακολούθως ανέφερε ότι ο αδερφός της είναι το άτομο που στηρίζει οικονομικά τόσο την ίδια όσο και τους γονείς της. Η Εναγόμενη κατά την μαρτυρία της ανέφερε ότι προέβηκε σε αίτηση για ειδική χορηγία και ότι η αίτηση της εγκρίθηκε και ότι έλαβε το ποσό των €16.273,60, ήτοι την Χορηγία. Αναφέρει δε ότι για την αγορά του Διαμερίσματος έλαβε σχετικό στεγαστικό δάνειο από την τότε ΣΠΕ Μακράσυκας, με δικά της χρήματα καθώς και με ποσό που έλαβε από τους θείους της, Θείο και τη σύζυγο του (μαζί οι “Θείοι”). Αναφορικά με το Τεκμήριο 3 ανέφερε ότι απαιτήθηκε από τον Θείο αφού της είχε δώσει τα λεφτά για να την βοηθήσει με την αγορά του Διαμερίσματος ως δήθεν εξασφάλιση του σε περίπτωση μη επιστροφής των εν λόγω χρημάτων. Το Τεκμήριο 3 της παρουσιάστηκε από το Θείο και χωρίς να δώσει σημασία το υπέγραψε για να τον καθησυχάσει. Αναφέρει ότι το περιεχόμενο του Τεκμηρίου 3 δεν αναιρεί ότι το Διαμέρισμα αποτελούσε κατά τον ουσιώδη χρόνο και αποτελεί κύριο και μόνιμο χώρο διαμονής της. Επιπλέον ανέφερε ότι η επικαρπία που αναφέρεται στο Τεκμήριο 3 ουδέποτε εγγράφηκε στο Κτηματολόγιο και ουδέποτε είχε τέτοια πρόθεση. Σημειώνει δε ότι το Τεκμήριο 3 υπογράφτηκε πριν την καταχώρηση της αίτησης για λήψη της Χορηγίας. Ανέφερε επιπρόσθετα ότι το ποσό που της είχαν δώσει οι Θείοι της το επέστρεψε καταθέτοντας το σε κοινό λογαριασμό τους, προς τούτου κατάθεσε σχετικά ως Τεκμήριο 13 δέσμη αποδείξεων κατάθεσης χρημάτων σε κοινό λογαριασμό επ ονόματι των Θείων.
19. Περαιτέρω αναφέρει ότι είναι Κύπρια υπήκοος, δεν είναι ιδιοκτήτης άλλης ακίνητης ιδιοκτησίας στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου ή στο εξωτερικό και κατάθεσε σχετικά ως Τεκμήριο 9 πιστοποιητικό έρευνας από το Κτηματολογικό Γραφείο Κύπρου. Αναφέρει δε ότι από τον Οκτώβριο του 2013 μέχρι τον Αύγουστο του 2018 περίπου απουσίαζε από την Κύπρο περίπου τρεις-τέσσερις φορές κάθε έτος για χρονικές περιόδους μέχρι 25 ημέρες για προσωπικούς λόγους, περιλαμβανομένου ιατρικούς. Κατέθεσε σχετικά ως Τεκμήριο 11 ιατρικά έγγραφα που εξηγούν τους λόγους μετάβασης της στο εξωτερικό. Ανέφερε ότι μεταξύ 2014 και 2017 επισκέπτονταν σχεδόν καθημερινά τους γονείς αφού οι ίδιοι χρειάζονταν καθημερινή φροντίδα λόγω της προχωρημένης ηλικίας τους. Επιπλέον ανέφερε ότι το Διαμέρισμα είναι υποθηκευμένο στην Ελληνική Τράπεζα ως εξασφαλιση του στεγαστικού δανείου και ότι η ίδια έχει προβεί σε αναδιάρθρωση του χρέους τα έτη 2013, 2018 και 2021, κατάθεσε σχετικά το Τεκμήριο 12. Επιπλέον κατέθεσε ως Τεκμήρια 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20 αντίγραφα διαφόρων λογαριασμών και τελών τα οποία σχετίζονται με τον επίδικο χρόνο επ ονοματι της καθώς και το εκλογικό της βιβλιάριο προς ενίσχυση της θέσης της ότι κατά τον ουσιώδη για τη παρούσα υπόθεση χρόνο διέμενε στην Κύπρο και δη στο Διαμέρισμα.
20. Κατά την αντεξέταση της Εναγόμενης, η ίδια ανέφερε ότι ο Θείος απεβίωσε τον Ιούλιο του 2019 και γενικά επέμεινε στους ισχυρισμούς ως αυτούς παρέθεσε με την γραπτή της δήλωση. Σε ερώτηση του συνηγόρου του Ενάγοντα με παραπομπή στο Τεκμήριο 23 το οποίο αφορά απόσπασμα από το λογαριασμό της ιστοσελίδας Facebook που διατηρεί η Εναγόμενη στο οποίο αναγράφεται “Moved to Brighton 12 November 2013” ανέφερε ότι δεν είναι καλή στο χειρισμό τέτοιων σελίδων και κατά λάθος το έγραψε επιβεβαιώνοντας ότι δεν είχε μετακομίσει στην Αγγλία. Όσον αφορά το Τεκμήριο 3 και τις ερωτήσεις του συνηγόρου του Ενάγοντα σε σχέση με τις περιστάσεις που δόθηκε και το σκοπό η Εναγόμενη επανάλαβε τα όσα ανέφερε στην κυρίως εξέταση της, δηλαδή ότι οι θείοι της, της έδωσαν κάποια λεφτά για να την βοηθήσουν να αγοράσει το Διαμέρισμα, τα οποία επέστρεφε σταδιακά με εμβάσματα σε λογαριασμό που τις υποδείκνυαν και ότι υπέγραψε το Τεκμήριο 3 το οποίο ετοίμασαν οι θείοι της για να νιώσουν ότι ήταν εξασφαλισμένοι ότι θα τους επέστρεφε τα χρήματα.
V. Αξιολόγηση Mαρτυρίας
21. Η αξιολόγηση της μαρτυρίας γίνεται πρωτίστως στη βάση της μαρτυρίας που σχετίζεται με τα επίδικα θέματα και με γνώμονα τις καλά καθιερωμένες νομολογιακές αρχές (βλ. Al Ittihad Al Watani κ.ά. ν. Χρ.Παπαδόπουλου (2000) 1Γ Α.Α.Δ. 1924 Τσιαττές ν. Solomonides (Cartridges Industries) Ltd (2009) 1 A.A.Δ. 974, Mirza Feiz Hasan v. Μιχάλη Ανδρέου, Π.Ε 2/2011, ημερομηνίας 2.12.2015, ECLI:CY:AD:2015:A803, Ομήρου v. Δημοκρατίας (2001) 2 Α.Α.Δ. 506, ΝΙΚΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ ν. ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ (ΚΥΠΡΟΥ) ΛΤΔ, Πολιτική Εφεση Αρ. 185/2012, 19/4/2018, ECLI:CY:AD:2018:A179, Κουδουνάρης v. Αστυνομίας (1991) 2 ΑΑΔ 329, Τυμπιώτης v. Δημοκρατίας (2004) 2 ΑΑΔ 612, Shahin Haisan Fawzy Mohamed v. Δημοκρατίας (2010) 2 ΑΑΔ 266 και Σάββα Γεώργιος ν. Aστυνομίας (1998) 2 ΑΑΔ 391).
22. Εξέτασα με προσοχή τα όσα τέθηκαν ενώπιον μου, παρακολουθώντας παράλληλα τους μάρτυρες ενώ κατέθεταν, έχοντας κατά νου τις νομολογιακές αρχές που διέπουν την αξιολόγηση της μαρτυρίας ως επίσης και την δυνατότητα του Δικαστηρίου να αποδεχτεί ή να απορρίψει είτε όλη είτε μέρος της προσκομισθείσας μαρτυρίας (βλ.Παύλου v. Αστυνομίας (1998) 2 Α.Α.Δ. 68, Σάββα v. Αστυνομίας (1998) 2 Α.Α.Δ. 391, Kades v. Nicolaou & Another (1986) 1 C.L.R. 212, Agapiou v. Panayiotou (1988) 1 C.L.R. 257 και Theomaria Estates Ltd v. Samuel Mason κ.α. (2005) 1 Α.Α.Δ. 256).Υπό το φως των ανωτέρω αρχών προχωρώ στην πιο κάτω αξιολόγηση.
23. Έχω μελετήσει το περιεχόμενο της μαρτυρία που προσκόμισε κάθε πλευρά, δίδοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στην πειστικότητα, λογική και συνοχή της μαρτυρίας και το βαθμό στον οποίο συνάδει με τις δικογραφημένες θέσεις και το περιεχόμενο των διαφόρων εγγράφων που κατατέθηκαν ως τεκμήρια.
24. Έχοντας υπόψη το σύνολο της μαρτυρίας και εξετάζοντας το σε συνάρτηση με τις δικογραφημένες θέσεις των διαδίκων, διαπιστώνω ότι το μοναδικό ζήτημα το οποίο καλείται το Δικαστήριο να αποφασίσει είναι κατά πόσο κατά τον ουσιώδη για την παρούσα Αγωγή χρόνο, η Εναγόμενη χρησιμοποιούσε το Διαμέρισμα ως την μόνιμη κατοικία της.
25. Επομένως προχωρώ στην αξιολόγηση της μαρτυρίας που έχουν προσκομίσει αμφότερες πλευρές στη βάση του πιο πάνω.
26. Η μαρτυρία της ΜΕ1 δεν ενίσχυσε με οποιοδήποτε τρόπο την προώθηση των θέσεων του Ενάγοντα, όχι γιατί δεν ήταν μάρτυρας της αλήθειας, αλλά από τα λεγόμενα της ίδιας από εκεί προκύπτει ότι, ουδέποτε μίλησε η ίδια τηλεφωνικώς με τον Θείο. Οποιεσδήποτε επικοινωνίες ήταν με άλλο λειτουργό ο οποίος δεν κατονομάστηκε και ολόκληρη η μαρτυρία της βασίστηκε στο περιεχόμενο του φακέλου που διατηρείται στην υπηρεσία της και η ίδια δεν είχε οποιαδήποτε άμεση σχέση με την υπόθεση. Επιπλέον ως προς τη διαδικασία που έλαβε χώρα κατά την επιτόπια έρευνα στο Διαμέρισμα, η ΜΕ1 απλά ανέφερε τα όσα την ενημέρωσαν οι λειτουργοί του Εφόρου ΦΠΑ οι οποίοι διεξήγαγαν την έρευνα.
27. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε από την πλευρά του Ενάγοντα στο Τεκμήριο 3 το οποίο φαίνεται να συνιστά γραπτή δήλωση της Εναγόμενης και το οποίο αναφέρει ότι “(...) η επικαρπία του Διαμερίσματος θα ανήκει στους Θείους ή στον τελευταίο επιζώντα από αυτούς υπό την έννοια ότι θα έχουν το δικαίωμα να ενοικιάζουν το Διαμέρισμα και να εισπράττουν τα ενοίκια για λογαριασμό τους”. Το περιεχόμενο του οποίου φαίνεται να αποτελεί δήλωση της Εναγόμενης εναντίον συμφέροντος (βλ. “Το Δίκαιο της Απόδειξης” Τ. Ηλιάδης & Ν. Γ. Σάντης (Β’ ΕΚΔΟΣΗ), σελ.297).
28. Παρόλαυ’ αυτά λαμβάνοντας υπόψη ότι (α) ουδέποτε εγγράφηκε στον τίτλο του Διαμερίσματος (Τεκμήριο 15) τέτοιο δικαίωμα ως προνοείται στο Άρθρο 11, του Περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας Νόμου, Κεφ. 224, (β) θέση της Εναγόμενης κατά την αντεξέταση της ότι το εν λόγω έγγραφο υπογράφτηκε μόνο για σκοπούς καθησυχασμού των Θείων της ότι θα τους επέστρεφε τα λεφτά, ισχυρισμός επιβεβαιώνεται και από το Τεκμήριο 13, ήτοι ότι η ίδια κατέβαλλε χρηματικό ποσό συστηματικά μηνιαίως σε λογαριασμό που της υποδείκνυαν οι Θείοι μέχρι το θάνατο τους, (γ) οι δηλώσεις του Θείου επί του Τεκμηρίου 3, αποτελούν πέραν του πρώτου βαθμού εξ ακοής (δ) το Τεκμήριο 3 υπογράφτηκε από την Εναγόμενη τρεις μήνες πριν την αίτηση της για Χορηγία και (ε) ο ίδιος ο Θείος αρνήθηκε επανειλημμένα, ενόσω ήταν εν ζωή, να προβεί σε γραπτή καταγγελία δείχνοντας ενδεχόμενο κίνητρο του να παραποιησει τα γεγονότα; κρίνω ότι δεν μπορώ να προσδώσω οποιαδήποτε βαρύτητα στο περιεχόμενο του εν λόγω εγγράφου, ήτοι του Τεκμηρίου 3 και κατ’ επέκταση στα όσα κατ’ ισχυρισμό ανέφερε ο Θείος.
29. Υπό το φως των πιο πάνω κρίνω ότι η λοιπή μαρτυρία της ΜΕ1 είναι άνευ ουσιαστικής σημασίας για την υπόθεση.
30. Από την άλλη πλευρά, η Εναγόμενη αναφέρθηκε με απλότητα και χωρίς υπερβολές στα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης. Έμεινε σταθερή στη θέση της ότι το Διαμέρισμα αποτελεί τη μόνιμη κατοικία της και εξήγησε το λόγο και τη διάρκεια της απουσίας της στο εξωτερικό, αφού κατέθεσε και σχετικά ιατρικά πιστοποιητικά που βεβαιώνουν το λόγο απουσίας της στο εξωτερικό (Τεκμήριο 11) καθώς και τη θέση της ως προς το Τεκμήριο 3, ως έχει αξιολογηθεί ανωτέρω. Δεν διαφεύγει της προσοχής του Δικαστηρίου σε ότι αφορά το ζήτημα της ανάρτησης από την Εναγόμενη στην διαδικτυακή πλατφόρμα FACEBOOK επί του ότι η Εναγόμενη μετακόμισε στο Brighton (Τεκμήριο 23), εντούτοις σημειώνω ότι αυτή αφενός συγκρούεται με τη θέση της ΜΕ1 η οποία ισχυρίστηκε ότι η Εναγόμενη διαμένει μόνιμα στην Ελλάδα και αφετέρου τέτοιος ισχυρισμός δεν είχε αναδειχθεί σε οποιοδήποτε προηγούμενο στάδιο της ακροαματικής διαδικασίας.
31. Γενικά, η Εναγόμενη παρέμεινε σταθερή και ήρεμη κατά την αντεξέταση της, απαντώντας περιεκτικά σε όλες τις ερωτήσεις του συνηγόρου του Ενάγοντα, χωρίς να πληγεί η αξιοπιστία της. Συνακόλουθα αποδέχομαι την μαρτυρία της Εναγόμενης και το γεγονός ότι χρησιμοποιουσε και χρησιμοποιεί το Διαμέρισμα ως τη μόνιμη κατοικία της.
32. Γενικά ο ΜΕ2 έκανε καλή εντύπωση στο Δικαστήριο, ωστόσο η μαρτυρία που προσκόμισε όσον αφορά την επιτόπια έρευνα που διενήργησε στο Διαμέρισμα και τα ευρήματά αυτού δεν έπεισαν το Δικαστήριο ότι κατά τον ουσιώδη χρόνο το Διαμέρισμα δεν ήταν η κύρια και μόνιμη κατοικία της Εναγόμενη. Καθοριστικής σημασίας είναι το γεγονός ότι τα οποιαδήποτε ευρήματα παρουσίασε ο ΜΕ2 είναι από την μια και μοναδική επιτόπια έρευνα στο Διαμέρισμα. Ο ΜΕ2 ανέφερε με γενικότητα ότι πάνω από το γραμματοκιβώτιο της Εναγόμενης εντόπισε τρία γράμματα τα οποία δεν αφορούσαν την Εναγόμενη ενώ άλλα ήταν επ ονόματι της τελευταίας τα οποία αφορούσαν λογαριασμούς ΑΗΚ, Δήμου Λάρνακας και ασφαλιστικής εταιρείας, γεγονός το οποίο δεν υποστηρίζει τη θέση του Ενάγοντα ότι η Εναγόμενη δεν διαμένει στο Διαμέρισμα. Σημειώνω δε ότι δεν υποβλήθηκε οποιαδήποτε ερώτηση στην Εναγόμενη σε σχέση με τα γράμματα τα οποία δεν την αφορούσαν ούτως ώστε να τοποθετηθεί. Επιπλέον όπως ο ίδιος ο ΜΕ2 ανέφερε κατά τη μαρτυρία του η κατανάλωση του ρεύματος και του νερού την οποία εξέτασαν κατά την επιτόπια έρευνα υποδεικνύει μόνιμη χρήση στο Διαμέρισμα, γεγονός που επιβεβαιώνεται και με τα Τεκμήρια 14, 16 και 17 τα οποία προσκόμισε η Εναγόμενη, τέλος ανέφερε ότι δεν εντόπισε κάποιο στο Διαμέρισμα, ούτε κάποιο γείτονα. Παρά το γεγονός ότι ο ΜΕ2 έκανε καλή εντύπωση στο Δικαστήριο η μαρτυρία που προσέφερε δεν θεωρώ ότι βοήθησε την πλευρά του Ενάγοντα.
33. Όσον αφορά τον ΜΥ1 το μόνο σχετικό με τα επίδικα θέματα που ο εν λόγω μάρτυρας ανέφερε ήταν ότι εισέπραττε τα κοινόχρηστα από την Εναγόμενη ή το σύζυγο της και ότι δεν έχει αντιληφθεί να διαμένουν άλλα πρόσωπα στο Διαμέρισμα της Εναγόμενης. Σημειώνω ότι ο ίδιος δήλωσε ότι δεν έχει προσωπική γνώση κατά πόσο το Διαμέρισμα αποτελούσε την μόνιμη κατοικία της Εναγόμενης. Έστω λοιπόν και αν ο εν λόγω μάρτυρας φάνηκε να κατέθεσε την αλήθεια, η μαρτυρία του κρίνεται άνευ ουσιαστικής σημασίας για σκοπούς των επίδικων θεμάτων, πλην του ότι ο ίδιος εισέπραττε τα κοινόχρηστα από την Εναγόμενη ή το σύζυγο της σε μετρητά, το οποίο αποδέχομαι. Το γεγονός ότι ο ίδιος εισέπραττε τα κοινόχρηστα ου Διαμερίσματος από την Εναγόμενη ή το σύζυγο της θέση η οποία ήταν σαφής επιβεβαιώνει τη θέση της Εναγόμενης ότι η τελευταία διέμενε στο Διαμέρισμα.
VΙΙ. Ευρήματα & Συμπεράσματα
34. Είναι πάγια νομολογημένο ότι στις πολιτικές υποθέσεις, όπως και στην παρούσα το βάρος απόδειξης της υπόθεσης το φέρει ο ενάγοντας στο ισοζύγιο των πιθανοτήτων. Το κριτήριο δεν είναι εάν η θέση του διαδίκου που φέρει το βάρος απόδειξης είναι πιο πιθανή από εκείνη του αντιδίκου του, αλλά κατά πόσον ο διάδικος που φέρει το βάρος απόδειξης των ισχυρισμών του ικανοποίησε το Δικαστήριο ότι η δική του θέση ή εκδοχή είναι πιο πιθανή παρά όχι (βλ. Κουκουλή κ.α ν. Παπαδημήτρη Π.Ε. 378/10 ημερ.29.1.16, Μαρσέλ κ.ά. v. Λαϊκής Κυπριακής Τράπεζας Λτδ (2001) 1 Α.Α.Δ. 1858, Αθανασίου v. Κουνούνη (1997) 1 Α.Α.Δ. 614 και Χρυσάνθου κ.ά. v. Φραντζή (2010) 1 Α.Α.Δ. 1295).
35. Λαμβάνοντας υπόψη την αξιολόγηση της ανωτέρω μαρτυρίας, τις εκατέρωθεν δικογραφημένες θέσεις των διαδίκων και τις θέσεις που προωθήθηκαν από τους δικηγόρους τους στο πλαίσιο των γραπτών τους αγορεύσεων αποτελεί εύρημα μου ότι ο Ενάγοντας κατόπιν σχετικής αίτησης της Εναγόμενης της παραχώρησε ειδική χορηγία για ανέγερση ή αγορά κατοικίας. Στη βάση της έγκρισης της πιο πάνω αίτησης, η Εναγόμενη κατά τις 29/01 έλαβε σχετική επιταγή από το Υπουργείο Οικονομικών για το ποσό των €16.273,60 ως ειδική χορηγία για ανέγερση ή αγορά του Διαμερίσματος.
36. Περαιτέρω, η Εναγόμενη χρησιμοποιούσε το Διαμέρισμα ως κύριο και μόνιμο χώρο διαμονής της κατά τον ουσιώδη για τη παρούσα αγωγή χρόνο.
37. Στη βάση των πιο πάνω ευρημάτων δεν προκύπτει οποιαδήποτε παραβίαση των άρθρων 8 και 9 του Περί Ειδικής Χορηγίας (Αγορά και Ανέγερση Κατοικίας) Νόμου του 2006 (91(Ι)/2006), επί των οποίων στηρίζεται και η απαίτηση του Ενάγοντα.
38. Σημειώνω τέλος ότι δεν έχω παραγνωρίσει την προδικαστική ένσταση που εγείρει με την Υπεράσπιση της η Εναγόμενη, ωστόσο η εν λόγω ένσταση δεν φαίνεται να προωθήθηκε από τη μαρτυρία που προσέφερε η Εναγόμενη ή μέσω της τελικής αγόρευσης των δικηγόρων της.
39. Στη βάση των πιο πάνω ευρημάτων μου κρίνω ότι ο Ενάγοντας δεν απέδειξε στον απαιτούμενο βαθμό την υπόθεση του εναντίον της Εναγόμενης όσον αφορά ότι η τελευταία δεν χρησιμοποιούσε το Διαμέρισμα ως τη μόνιμη κατοικία της ως όφειλε δυνάμει των όρων της Χορηγίας και αυτό επισφραγίζει την αποτυχία της απαίτησης του έναντι της Εναγόμενης.
40. Υπό το φως όλων των πιο πάνω θεωρώ ότι η ενασχόληση του Δικαστηρίου με οτιδήποτε άλλο προβλήθηκε στα δικόγραφα ή στις αγορεύσεις των μερών παρέλκει.
41. Σχετικά με τα έξοδα της Αγωγής δεν υπάρχει οποιοσδήποτε λόγος απόκλισης τους από το γενικό κανόνα που ισχύει για την επιδίκαση τους.
VIII. Κατάληξη
42. Υπό το φως των πιο πάνω η αγωγή απορρίπτεται.
43. Τα έξοδα της αγωγής επιδικάζονται προς όφελος της Εναγομένης και εναντίον του Ενάγοντα ως αυτά θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο.
(Υπ.) .................................................
Α. Σάββα, προσ. Ε.Δ.
ΠΙΣΤΟ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ
ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΗΤΗΣ
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο