ΣΤΟ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΑΡΝΑΚΑΣ
ΕΝΩΠΙΟΝ: Α. ΣΑΒΒΑ, προσ. Ε.Δ.
Αγωγή αρ.: 930/2019
Μεταξύ:
ΝΤΙΝΑ ΓΑΪΤΑΝΟΥ
Ενάγουσας
και
1. Δήμος Λάρνακας
2. Lazaris Services Ltd
Εναγομένων
Αίτηση Εναγομένων 1 ημερομηνίας 25/9/2024 για αναστολή της διαδικασίας
Ημερομηνία: 14/4/2025
Εμφανίσεις:
Για Αιτητές/Εναγόμενους 1: κ. Κ. Κουκούνης για Γεώργιος Κουκούνης Δ.Ε.Π.Ε.
Για Καθ’ ης η Αίτηση/Ενάγουσα: κ. Σ. Μάος για Γιάννης Πολυχρόνης Δ.Ε.Π.Ε.
ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗ
1. Η υπό τον πιο πάνω αριθμό και τίτλο αγωγή καταχωρήθηκε στις 15/7/2019 και στο πλαίσιο της οποίας η Ενάγουσα αξιώνει, μεταξύ άλλων, αποζημιώσεις συνεπεία ισχυριζόμενου ατυχήματος που έλαβε χώρα κατά τις 24/11/2018. Σύμφωνα με την Έκθεση Απαίτησης θέση της Ενάγουσας είναι ότι υπέστη σωματικές βλάβες, πόνο, ταλαιπωρία και απώλεια ανέσεων.
2. Στις 25/9/2024 οι Εναγόμενοι 1/Αιτητές καταχώρησαν την υπό κρίση αίτηση με την οποία εξαιτούνται τα ακόλουθα:
2.1. Διάταγμα με το οποίο να αναστέλλεται η παρούσα Αγωγή μέχρι την ιατρική εξέταση της Ενάγουσας από ιατρό της επιλογής των Εναγόμενων 1, ήτοι τον Δρ. Παναγιώτη Αταλιανή, ορθοπεδικό και να διατάσσεται όπως η Ενάγουσα προσκομίσει οποιαδήποτε ιατρικά έγγραφα, πιστοποιητικά, ακτινογραφίες και μαγνητικές τομογραφίες.
2.2. Διάταγμα που να δηλώνει ότι σε περίπτωση που η Ενάγουσα δεν συγκατατεθεί να υποβληθεί στην ιατρική της εξέταση εντός τεσσάρων μηνών από την έκδοση του πιο πάνω διατάγματος αναστολής, τότε οι Αιτητές θα έχουν δικαίωμα καταχώρησης αίτησης για απόρριψη της αγωγής λόγω παράλειψης προώθησης της.
2.3. Οποιαδήποτε άλλη θεραπεία κρίνει ορθή και δίκαιη το Δικαστήριο, καθώς και τα έξοδα της αίτησης, πλέον ΦΠΑ, πλέον έξοδα επίδοσης.
3. Η αίτηση βασίζεται, μεταξύ άλλων, στους Θεσμούς Πολιτικής Δικονομίας Δ.48, θθ.1-9, Δ.19 θ.1-27, Δ.20, Δ.26 θθ.1-15, Δ.30, Δ.57, Δ.61, Δ.64, στο άρθρο 30(2) και(3) του Συντάγματος, στα άρθρα 29-32 του περί Δικαστηρίων Νόμου Ν.14/1960, στο άρθρο 6 της ΕΣΔΑ, στις αρχές της επιείκειας, στο κοινοδίκαιο, στη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, των Αγγλικών Δικαστηρίων και στη σύμφυτη εξουσία, πρακτική και διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου.
4. Τα γεγονότα στα οποία στηρίζεται η Αίτηση φαίνονται στην ένορκη δήλωση της δικηγορικής υπαλλήλου που εργάζεται στο δικηγορικό γραφείο των δικηγόρων των Εναγομένων 1(στο εξής η “Ε/Δ ΙΠ”). Συνοπτικά η ομνύουσα αναφέρει ότι περί τις 18/11/2021, η Ενάγουσα εξετάστηκε από τον Δρ. Ηλία Γεωργίου, ειδικό ορθοπεδικό χειρουργό, στον οποίο παραπέμφθηκε, αφού προηγήθηκε η καταχώρηση εκ μέρους των Εναγόμενων 1 αίτησης ημερομηνίας 4/11/2021 για αναστολή της διαδικασίας λόγω μη εξέτασης της Ενάγουσας. Κατόπιν εξέτασης της, ο Δρ. Γεωργίου ετοίμασε ιατρική έκθεση η οποία και αποκαλύφθηκε στην ένορκη δήλωση αποκάλυψης εγγράφων των Εναγόμενων 1 ημερομηνίας 28/12/2021. Αναφέρει δε ότι ο εν λόγω ιατρός συμπεριλήφθηκε στον ονομαστικό κατάλογο μαρτύρων και σύνοψη μαρτυρίας των Εναγόμενων 1 και θα ήταν μάρτυρας των Εναγόμενων 1 κατά την ακροαματική διαδικασία.
5. Ωστόσο, ως αναφέρει η ομνύουσα ο Δρ. Γεωργίου, λόγω πρόσφατου και σοβαρού προβλήματος υγείας το οποίο δεν ξεπέρασε μέχρι και σήμερα, δεν είναι δυνατόν να προσέλθει ενώπιον του Δικαστηρίου ως μάρτυρας και δεν είναι σε θέση να δώσει οποιαδήποτε συμβουλευτική βοήθεια εμπειρογνώμονα στους Αιτητές και στους δικηγόρους τους. Προς υποστήριξη του ισχυρισμού της επισυνάπτει το Τεκμήριο 1 το οποίο αποτελεί ιατρική γνωμάτευση ημερομηνίας 25/10/2023 που επιβεβαιώνει το πρόβλημα το οποίο ο Δρ. Γεωργίου αντιμετωπίζει.
6. Ακολούθως αναφέρει ότι οι Αιτητές αφού βρήκαν άλλο ιατρό της ειδικότητας του Δρ. Γεωργίου, το Δρ. Αταλιανή, ήτοι ορθοπεδικό, περί τις 10/5/2024, με ηλεκτρονικό μήνυμα των δικηγόρων τους προς τους δικηγόρους της Καθ’ ης η Αίτησης, ζητήθηκε από την τελευταία όπως για σκοπούς ιατρικής εξέτασης της διευθετήσει ραντεβού με το Δρ. Αταλιανή, και όπως προσκομίσει κατά την εξέταση όλα τα ιατρικά πιστοποιητικά, αποδείξεις, ακτινογραφίες και τυχόν άλλες ακτινολογικές ή απεικονιστικές εξετάσεις και λοιπά έγγραφα που σχετίζονται με την κατάσταση της υγείας της από τη μέρα του επίδικου ατυχήματος μέχρι και σήμερα. Αναφέρει δε ότι δόθηκαν όλα τα απαραίτητα στοιχεία επικοινωνίας του εν λόγω ιατρού προς διευκόλυνση της Καθ’ ης η Αίτηση.
7. Στις 16/9/2024, η Καθ’ ης η Αίτηση, μέσω των δικηγόρων της, με ηλεκτρονικό μήνυμα ημερομηνίας 16/9/2024, αρνήθηκε την εκ νέου εξέταση της από το Δρ. Αταλιανή. Αναφέρει επίσης ότι μέχρι και σήμερα η Καθ’ ης η Αίτηση αρνείται να εξεταστεί από το Δρ. Αταλιανή. Η ομνύουσα αναφέρει επίσης ότι η Καθ’ ης η Αίτηση έχει υποβληθεί σε ιατρικές εξετάσεις από ιατρούς της επιλογής της, οι οποίοι έχουν εκδώσει ιατρικά πιστοποιητικά. Υπό τις περιστάσεις και μετά το πρόβλημα υγείας του Δρ. Γεωργίου, που την εξέτασε εκ μέρους των Αιτητών η ομνύουσα ισχυρίζεται ότι είναι ορθό και δίκαιο όπως η Καθ’ ης η Αίτηση υποβληθεί εκ νέου σε ιατρική εξέταση από το Δρ. Αταλιανή, ούτως ώστε οι Αιτητές να μη βρεθούν σε μειονεκτική θέση κατά την υπεράσπιση των θέσεων τους.
8. Η Ενάγουσα/ Καθ’ ης η Αίτηση καταχώρησε ένσταση στην υπό κρίση αίτηση προβάλλοντας δέκα λόγους ένστασης οι οποίοι συνοψίζονται ως ακολούθως:
8.1. η αίτηση είναι νόμω και ουσία αβάσιμη, αστήρικτη και αδικαιολόγητη;
8.2. οι Αιτητές δεν προσκομίζουν οποιαδήποτε έγγραφα που να δεικνύουν το αληθές των ισχυρισμών τους;
8.3. δεν ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις που επιτάσσει η Νομολογία για την έκδοση των αιτούμενων θεραπειών;
8.4. οι Αιτητές απέτυχαν να αποδείξουν οποιοδήποτε καλό λόγο μέσα από την υπό κρίση Αίτηση;
8.5. δεν υπάρχει καμία αναγκαιότητα για την έκδοση των αιτούμενων θεραπειών και η αίτηση καταχωρήθηκε καταχρηστικά; και
8.6. τυχόν έκδοση των αιτούμενων θεραπειών θα ισοδυναμεί με ανεπίτρεπτη επέμβαση στην ελευθερία και στο δικαίωμα της ιδιωτικής ζωής της Καθ’ ης η Αίτηση και οποιοδήποτε διάταγμα θα πρέπει να αιτιολογείται επαρκώς και να εκδίδεται μόνο όταν το Δικαστήριο είναι της άποψης ότι είναι απολύτως αναγκαίο και προς το συμφέρον της Δικαιοσύνης.
9. Η ένσταση της Καθ’ ης η Αίτηση υποστηρίζεται από ένορκη δήλωση της ιδίας (η “Ε/Δ ΝΓ”) η οποία αναφέρει ότι στις 18/11/2021, η Καθ’ ης η Αίτηση συγκατατέθηκε και εξετάστηκε από ιατρό της επιλογής των Αιτητών, ήτοι το Δρ. Γεωργίου, και εκδόθηκε σχετική ιατρική έκθεση την 21/12/2021, έκθεση η οποία έχει αποκαλυφθεί από τους Αιτητές και αντίγραφο αυτής έχει παραδοθεί. Αυτός είναι ουσιαστικά και ο λόγος άρνησης της Καθ’ ης η Αίτηση να επανεξεταστεί από ιατρό της επιλογής των Αιτητών. Αναφέρει δε ότι καμία διαφοροποίηση στην κατάσταση της υγείας της δεν υπάρχει, ή και τουλάχιστον δεν προέκυψε μετά την ιατρική εξέταση που υποβλήθηκε από το Δρ. Γεωργίου και έχει διακόψει τις ιατρικές επισκέψεις στους θεράποντες ιατρούς αυτής. Αναφέρει δε ότι οι ίδιοι οι Αιτητές δεν αναφέρουν κάτι το αντίθετο.
10. Κατά την ακροαματική διαδικασία της υπό κρίση αίτησης οι ευπαίδευτοι συνήγοροι και των δύο πλευρών υιοθέτησαν τις γραπτές αγορεύσεις τις οποίες ετοίμασαν προς διευκόλυνση του Δικαστηρίου και καμία πλευρά δεν ζήτησε αντεξέταση των ενόρκων δηλούντων. Έχω μελετήσει το περιεχόμενο των γραπτών αγορεύσεων και θα αναφερθώ σε αυτές στη συνέχεια όπου κρίνω σκόπιμο.
Νομική Πτυχή
11. Το δικαίωμα του εναγομένου να ζητά την ιατρική εξέταση του ενάγοντα καθώς και αναστολή της διαδικασίας σε περίπτωση άρνησης του βασίζεται στο κοινοδίκαιο. Οι αρχές που διέπουν το υπό κρίση αίτημα έχουν καταγραφεί στην απόφαση της μειοψηφίας του Ναθαναήλ Δ. στην υπόθεση Moore Janet ν. Frixos Evagorou Water Sports Ltd και άλλων, (2012) 1 Α.Α.Δ. 2148 (σημειώνω ότι η διαφωνία δεν αφορούσε τις εφαρμοστέες γενικές αρχές για τις οποίες υπήρξε ομοφωνία) με παραπομπή σε σχετική κυπριακή και αγγλική νομολογία. Παραθέτω απόσπασμα από την πιο πάνω απόφαση στο οποίο παρατίθενται οι σχετικές αρχές:
“Η δυνατότητα αναστολής διαδικασίας ώστε ο ενάγων να τύχει ιατρικής εξέτασης από ιατρό της επιλογής του αντιδίκου του, η δε διαδικασία να παραμείνει υπό αναστολή μέχρις ότου επιτευχθεί η εξέταση, έχει έρεισμα στη νομολογιακή ανάπτυξη του κοινοδικαίου. Για πρώτη φορά η δυνατότητα αυτή εξερευνήθηκε και αποφασίστηκε στην υπόθεση Edmeades v. Thames Board Mills Ltd [1969] 2 Q.B. 67, όπου ο Λόρδος Denning διαπιστώνοντας την απουσία σχετικής νομοθετικής ρύθμισης, εξέφρασε την άποψη ότι τέτοια νομοθεσία δεν ήταν αναγκαία, με δεδομένο το ότι το Δικαστήριο διατηρεί και έχει «ample jurisdiction to grant a stay whenever it is just and reasonable to do so».
Η δυνατότητα αυτή ουδέποτε αμφισβητήθηκε έκτοτε. Όπως το έθεσε ο Steyn L .J. στην Jackson v. Mirror Group Newspapers Ltd and another (The Times, 17th March 1994), το κοινοδίκαιο βρήκε τη λύση («but the common law has found a solution»), ότι, δηλαδή, ενυπάρχει σύμφυτη εξουσία να διαταχθεί αναστολή στις κατάλληλες περιπτώσεις. Κατά τη νομολογιακή εδραίωση των ορίων της σύμφυτης αυτής δικαιοδοσίας, αναγνωρίστηκε ότι η ιατρική εξέταση μπορεί να λάβει χώραν κατά δύο τρόπους: ο ένας είναι με άμεση διαταγή του Δικαστηρίου και ο άλλος με έμμεση, εκδίδοντας διάταγμα αναστολής εκτός εάν ο ενάγων, συγκατατεθεί να υποστεί την ιατρική εξέταση. Προτιμήθηκε ο δεύτερος τρόπος υπό το φως του γεγονότος ότι ο πρώτος θα επέφερε δραστικές συνέπειες στον ενάγοντα, εφόσον αν αρνείτο να υποβληθεί στην ιατρική εξέταση θα ήταν υπόλογος για καταφρόνηση διαταγής Δικαστηρίου (Edmeades - ανωτέρω - κατά τον Widgery L. J.).
Αναγνωρίστηκε όμως ταυτόχρονα ότι και η δεύτερη επιλογή οδηγεί σε έμμεσο εξαναγκασμό του ενάγοντα ο οποίος οφείλει πλέον να επιλέξει ανάμεσα στο δίλημμα να αποκλειστεί εφεξής από το δίκαιο της υπόθεσης του ή να αναγκαστεί να υποστεί την ιατρική εξέταση ενάντια στη θέληση του, παραβιαζομένης έτσι της ατομικής του ελευθερίας (Lane v . Willis [1972] 1 W.L.R. 326). Αυτή η παραβίαση της ελευθερίας απασχόλησε και την Κυπριακή νομολογία, (Αριστοδήμου ν. Πετάση (1990) 1 Α.Α.Δ. 112 και Χατζησάββα ν. Διονυσίου (2006) 1 Α.Α.Δ. 1301). Η νομολογία έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο ενάγων ο οποίος επιλέγει να εγείρει αγωγή, μη αφήνοντας στον εναγόμενο επιλογή από του να υπερασπιστεί τον εαυτό του, οφείλει να δώσει στον εναγόμενο τη λογική ευκαιρία να τον εξετάσει ιατρικώς, εφόσον επιλέγοντας την έγερση αγωγής, ο ενάγων «.. forgoes his right to protest at the invasion of his privacy which a medical examination involves.», (Hookham v. Wiggins Teape Fine Papers Limited [1995] PIQR 392). Συνυπολογίζεται όμως η επέμβαση στο σώμα και την προσωπικότητα του ενάγοντος ως ένα στοιχείο υπέρ ή εναντίον της έκδοσης της διαταγής.
Το κριτήριο για την έκδοση διαταγής αναστολής για σκοπούς ιατρικής εξέτασης είναι κατά βάση αυτό του ευλόγου της αίτησης («reasonableness test»). Αυτό σημαίνει κατά την Edmeades - ανωτέρω - κατά πόσο «the defendant' s request that the plaintiff submit to medical examination was reasonable» και κατά την Lane v. Wills - ανωτέρω - κατά πόσο:
«...... In the circumstances was the defendant' s request for a further psychiatric examination reasonable; or was the plaintiff' s refusal to submit himself to it reasonable?»
Σ' όλες τις υποθέσεις που μνημονεύονται από το πρωτόδικο Δικαστήριο, αλλά και σ' όλες όσες κατάφερα να εντοπίσω κατά την έρευνα μου, ο ενάγων είχε ήδη δώσει μαρτυρία ή πρόκειτο να δώσει μαρτυρία ή είχε ήδη υποστεί τουλάχιστον μια ιατρική εξέταση, επιδιωκόταν δε η έκδοση εναντίον του διατάγματος για δεύτερη ή και τρίτη εξέταση. Το κριτήριο του ευλόγου («test of reasonableness»), τέθηκε σε εφαρμογή σε κάθε υπόθεση υπό το φως αυτών των δεδομένων. (...)
Στην Αριστοδήμου ν. Πετάση (1990) 1 Α.Α.Δ. 112, λέχθηκε ότι:
«.. το αίτημα του εναγομένου για την ιατρική εξέταση του ενάγοντα ανάγεται στη διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου και όχι στην ύπαρξη ανεξαρτήτου δικαιώματος του εναγομένου. Συνεπώς η άσκηση διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου είναι, σε κάθε περίπτωση, αλληλένδετη με τα γεγονότα της υπόθεσης τα οποία στην προκειμένη περίπτωση, επέβαλλαν την απόρριψη του αιτήματος.» (έμφαση προστέθηκε).
Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, σ' όλες τις σχετικές υποθέσεις, ο ενάγων είχε δώσει μαρτυρία στο Δικαστήριο ή ήταν παρών έτοιμος προς μαρτυρία. Εξάγεται από το σκεπτικό στην Αριστοδήμουν. Πετάση, ότι ο ενάγων είχε ήδη δώσει μαρτυρία και είχε κλείσει την υπόθεση του. Η έφεση επετράπη διότι καθυστερημένα και μετά το πέρας της υπόθεσης του ενάγοντα είχε καταχωρηθεί η αίτηση για εξέταση χωρίς βάσιμο λόγο για την καθυστέρηση, ώστε να παρίστατο ανάγκη για ανακοπή της διαδικασίας προς εκδίκαση της αγωγής του ενάγοντα. Εσφαλμένη, ως διαπιστώθηκε, εκτίμηση του δικηγόρου του εναγομένου ως προς την πιθανότητα απόδειξης των ισχυρισμών που προβάλλονται στην απαίτηση, δεν αποτελεί λόγο έγκρισης της αίτησης. Και εδώ το αίτημα υπεβλήθη καθυστερημένα, ενώ κατά κανόνα, υποβάλλεται κατά την αρχή της υπόθεσης, στο προκαταρκτικό στάδιο και ή στο στάδιο της έκδοσης οδηγιών.
Στην Kyriakou ν. Stylianou (1982) 1 C.L.R. 524, απορρίφθηκε η έφεση εναντίον της απόρριψης της αίτησης για υποβολή του ενάγοντα σε δεύτερη ιατρική εξέταση, χωρίς να είχε μεσολαβήσει οτιδήποτε το ουσιαστικό. Θεωρήθηκε ότι μια δεύτερη ιατρική εξέταση θα ισοδυναμούσε με ανεπίτρεπτη επέμβαση στην ελευθερία και δικαίωμα ιδιωτικής ζωής του ενάγοντα.
Στην Χατζησάββα ν. Διονυσίου - ανωτέρω - επετράπη η έφεση ακυρώνοντας την πρωτόδικη διαταγή για αναστολή της διαδικασίας μέχρι την ιατρική εξέταση, έκτη στη σειρά, υπό το φως του ότι ο ενάγων είχε ήδη καταθέσει και, μεταξύ άλλων, θα του αποστερείτο το δικαίωμα εμμέσως να αμφισβητήσει τα όσα πιθανόν να ανέφερε ο ιατρός που θα διενεργούσε την εξέταση, η οποία έτσι και αλλιώς, βασιζόταν σε αδιευκρίνιστα ιατρικά δεδομένα. Τονίσθηκε δε ότι αυτού του είδους οι ιατρικές εξετάσεις ζητούνται και ρυθμίζονται κατά την έκδοση οδηγιών συμφώνως της Δ.30, ώστε να μην παρακωλύεται, εκ των υστέρων, η προώθηση της υπόθεσης του ενάγοντα.
Στην υπόθεση Li Siu Lun v. Looi Kok Poh and another [2012] 5 GHCR 4, του High Court της Σιγκαπούρης, όπου έγινε ευρεία ανασκόπηση της Αγγλικής νομολογίας και της νομολογίας της Σιγκαπούρης (όπου αντίθετα με την Κύπρο, υπάρχει ειδική νομοθετική ρύθμιση για την έκδοση διαταγής για ιατρική εξέταση), λέχθηκε επίσης ότι ο διάδικος που επιδιώκει την ιατρική εξέταση «... would do well to apply for such an order as soon as possible after they become aware of the new allegation, and should do so before trial dates have been set. This will promote proper and efficient administration of justice.».
Όπως αποφασίστηκε στην πιο πάνω υπόθεση, η ιατρική εξέταση δεν περιορίζεται μόνο σε υποθέσεις προσωπικών ζημιών, αλλά επεκτείνεται και σε υποθέσεις όπου η αξίωση είναι για μη προσωπικές ζημιές, όπως στην Jackson v. Mirror Group Newspapers Ltd - ανωτέρω - όπου η αξίωση του γνωστού αστέρα της ποπ μουσικής ήταν για αποζημιώσεις για δυσφήμιση, στην Lane v. Willis - ανωτέρω - όπου επιδιωκόταν εξέταση ψυχιατρικής φύσης για τον ενάγοντα και στην ίδια την Li Siu Lun, όπου τέθηκε ως ζήτημα αυξημένων αποζημιώσεων και η αξίωση του ενάγοντα για κατάθλιψη ως αποτέλεσμα της κατ' ισχυρισμόν συνομωσίας μεταξύ του εναγόμενου νοσοκομείου με τον ιατρό που περίθαλψε τον ενάγοντα να αλλοιώσουν ιατρικά έντυπα ώστε να αποκρυβεί η αμέλεια του ιατρού. Και στις τρεις αυτές υποθέσεις, ο ενάγων ήταν διαθέσιμος, αν και απρόθυμος, να υποστεί ιατρική ή ψυχιατρική εξέταση.”
(η έμφαση έχει προστεθεί)
12. Κατατοπιστικά επί του θέματος είναι και τα όσα λέχθηκαν στην υπόθεση Prescott v. Bulldog Tools Ltd [1981] 3 All E.R. 869, απόσπασμα της οποία παραθέτω πιο κάτω:
“In general the decision whether to grant a stay pending medical examination of the plaintiff involved the exercise of the court's discretion, in which it was necessary for the court to balance a plaintiff's right to personal liberty against a defendant's right to defend himself in the litigation as he thought fit, and there was no reason in principle why one right should be regarded as more important than the other. In determining whether either party was being reasonable the question for the court was not whether the plaintiff's objection was objectively reasonable nor whether the defendant's request was objectively reasonable but whether the objection or the request was reasonable in the light of the information or advice which the respective parties received from their advisers. Furthermore, where the defendant's request for an examination was reasonable, the court could grant a stay if the plaintiff's refusal of that request would be such as to prevent the just determination of the cause, and the court would normally treat the fact that the defendant would be deprived of the expert of his choice as something which would prevent the just determination of the cause (see p 874 b to h and p 875 c and f g, post); dicta of Scarman and of Geoffrey Lane LJJ in Starr v National Coal Board [1977] 1 All ER at 251, 254 applied.
(...)
Where the defendant genuinely believed that he could not defend a case which might cost him personally in damages much more than he was worth unless the plaintiff were to submit to an examination which involved a real but minimal risk of some short-term injury to the plaintiff's health and where the defendant agreed to compensate the plaintiff for any such injury, the question whether the plaintiff's refusal to submit to that examination was reasonable was to be determined by the court by examining objectively the weight of the reasonableness of the defendant's request as seen by him and the weight of the reasonableness of the plaintiff's objection as seen by him, and balancing the one against the other to ensure a just determination of the cause as between the parties, taking into account their reasonable requirements and objections at the time of the exercising of the discretion (see p 874 j to p 875 a and c to g, post); Aspinall v Sterling Mansell Ltd [1981] 3 All ER 866 not followed.”
(η έμφαση έχει προστεθεί)
Εξέταση αίτησης και Συμπεράσματα
13. Ως αναφέρεται στην Ε/Δ ΝΓ, ο λόγος που η Καθ’ ης η Αίτηση αρνείται να παραπεμφθεί σε ιατρική εξέταση σε ιατρό της επιλογής των Αιτητών είναι επειδή έχει ήδη συγκατατεθεί σε προγενέστερο αίτημα τους και έχει εξεταστεί από ιατρό της επιλογής τους, ήτοι το Δρ. Γεωργίου.
14. Η ουσία της υπό κρίσης αίτησης, ωστόσο δεν είναι η επανεξέταση της Καθ’ ης η Αίτησης ή η εκ νέου εξέταση της λόγω αλλαγής της κατάστασης της ή λόγω παρέλευσης μεγάλου χρονικού διαστήματος από την πρώτη εξέταση. Ως αναφέρεται στην Ε/Δ ΙΠ, η Καθ' ης εξετάστηκε από το Δρ Γεωργίου, ο οποίος είναι ορθοπεδικός χειρουργός και ο οποίος ετοίμασε σχετικό ιατρικό πιστοποιητικό. Ο Αιτητές αποκάλυψαν μέσω της ένορκης δήλωσης ημερομηνίας 28/12/2021 το ιατρικό πιστοποιητικό που ετοίμασε ο Δρ. Γεωργίου. Επιπλέον ο Δρ. Γεωργίου συμπεριλήφθηκε στον ονομαστικό κατάλογο μαρτύρων των Εναγομένων 1 ημερομηνίας 20/6/2023. Παρ' όλα αυτά ιατρικοί λόγοι δεν επιτρέπουν την παρουσίαση του Δρ. Γεωργίου ως μάρτυρα στα πλαίσια της παρούσας υπόθεσης. Ειδικότερα ως αναφέρεται την Ε/Δ ΙΠ λόγω πρόσφατου και σοβαρού προβλήματος υγείας του Δρ. Γεωργίου, το οποίο δεν ξεπέρασε μέχρι και σήμερα δεν είναι δυνατόν να προσέλθει ενώπιον του Δικαστηρίου ως μάρτυρας και δεν είναι σε θέση να δώσει οποιαδήποτε συμβουλευτική βοήθεια εμπειρογνώμονα στους Αιτητές και στους δικηγόρους τους.
15. Στην Ε/Δ ΙΠ επισυνάπτεται το Τεκμήριο 1 το οποίο αποτελεί ιατρική γνωμάτευση στην οποία αναφέρεται η κατάσταση της υγείας του Δρ. Γεωργίου. Το Τεκμήριο 1 έχει ετοιμαστεί από το Δρ. Κωνσταντίνο Τσιτσικώστα και αναφέρει συγκεκριμένα ότι ο Δρ. Γεωργίου “νοσηλεύεται στο ΜΑΕ/Κέντρο Αποκατάστασης από τις 10/8/2023, ως πάσχων από Ιατρικό αυχενοβραχιόνιου συνδρόμου, τετραπάρεση μετά χειρουργηθείσα αυχενική μυελοπάθεια”. Στη συνέχεια αναφέρει ότι ο Δρ. Γεωργίου “ακολουθεί πρόγραμμα ιατρικής αποκατάστασης και δεν δύναται να προβλεφθεί η ημερομηνία εξόδου του ως και ο βαθμός δυσλειτουργίας του ή εξάρτησης του από το περιβάλλον του μετά την έξοδο του από το Κέντρο Αποκατάστασης”. Συνακόλουθα το ιατρικό πιστοποιητικό που δόθηκε από τον Δρ. Γεωργίου, δεν μπορεί να έχει πλέον ιδιαίτερη αξία, αφού οι Αιτητές δεν έχουν την ευχέρεια να παρουσιάσουν το εν λόγω πρόσωπο ως μάρτυρα και κατ' επέκταση να δομήσουν τις θέσεις και την υπεράσπιση τους επί του ιατρικού πιστοποιητικού που εκείνος ετοίμασε. Αυτό δημιούργησε την ανάγκη για να εξεταστεί εκ νέου η Καθ' ης η αίτηση από άλλο ιατρό της ειδικότητας του Δρ. Γεωργίου, ήτοι το Δρ. Αταλιανή. Είναι ξεκάθαρο ωστόσο ότι η ίδια η Καθ’ ης η Αίτηση δεν αμφισβητεί το πρόβλημα υγείας του Δρ. Γεωργίου καθώς και το ιατρικό πιστοποιητικό (Τεκμήριο 3 της Ε/Δ) (βλ. παράγραφο 9 της Ε/Δ ΝΓ). Όσον αφορά τον ισχυρισμό που προβλήθηκε για πρώτη φορά στην αγόρευση των δικηγόρων της Καθ’ ης η Αίτηση ότι το Δικαστήριο δεν γνωρίζει και δεν μπορεί να είναι σε θέση να γνωρίζει την κατάσταση της υγείας του Δρ. Γεωργίου σημειώνω ότι ο εν λόγω ισχυρισμός δεν έχει τεθεί ενώπιον του Δικαστηρίου με μαρτυρία και ως είναι πολύ καλά γνωστό, η προσαγωγή μαρτυρίας μέσω αγορεύσεων δεν είναι επιτρεπτή (βλ. Νεοκλέους v. Αλλαγιώτη (2007) 1 Α.Α.Δ. 561).
16. Το γεγονός ότι η γραμμή της Υπεράσπισης των Αιτητών έχει ήδη καθοριστεί με τη καταχώρηση της Έκθεσης Υπεράσπισης τους, δεν μπορεί, κατά την κρίση μου να αποτελέσει λόγο για απόρριψη της παρούσας αίτησης, καθότι η ουσία είναι πως η εξέταση της Καθ' ης η αίτηση από ορθοπεδικό είναι απαραίτητη προκειμένου οι Αιτητές (και οι δικηγόροι τους) να καθορίσουν τη στάση τους και να ετοιμαστούν κατάλληλα για την επικείμενη ακροαματική διαδικασία καθώς και γενικότερα για το χειρισμό της αγωγής, συμπεριλαμβανομένου της ενδεχόμενης προσκόμισης σχετικής μαρτυρίας κατά την ακροαματική διαδικασία προς αντίκρουση των ισχυρισμών της Καθ’ ης η Αίτηση. Όπως δε εξηγείται στην Ε/Δ ΙΠ ενόψει του προσωπικού κωλύματος υγείας του Δρ. Γεωργίου, ο οποίος είχε εξετάσει την Καθ’ ης η Αίτηση την πρώτη φορά και είχε ετοιμάσει σχετικό ιατρικό πιστοποιητικό, ο ίδιος δεν είναι σε θέση είτε να παρουσιαστεί ως μάρτυρας είτε να δώσει τις συμβουλές και εμπειρογνωμοσύνη του προς τους δικηγόρους των Αιτητών σε σχέση με τους ισχυριζόμενους τραυματισμούς της Αιτήτριας, συνακόλουθα η εξέταση από το Δρ. Αταλιανή είναι αναγκαία.
17. Θεωρώ ότι σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης, οι Αιτητές θα τεθούν σε μειονεκτική θέση συγκριτικά με την Καθ’ ης η Αίτηση και θα επηρεαστεί ουσιωδώς το δικαίωμα τους να υπερασπιστούν την εναντίον τους αγωγή και να αντικρούσουν τους ισχυρισμούς της Καθ’ ης η Αίτηση έχοντας στη διάθεση τους τις απόψεις εμπειρογνώμονα/ιατρού της επιλογής τους ο οποίο θα μπορεί να δώσει μαρτυρία στο πλαίσιο της ακροαματικής διαδικασίας, αν χρειαστεί (βλ. Prescott v. Bulldog Tools Ltd (ανωτέρω).
18. Περαιτέρω έχω λάβει υπόψη μου ότι η εξέταση στην οποία καλείται να υποβληθεί η Καθ' ης η αίτηση όπως αναφέρεται στην Ε/Δ ΙΠ θα είναι κλινική και ουδόλως επίπονη ή επεμβατική για την Καθ' ης η Αίτηση. Πρόκειται συνεπώς για εξέταση απλή η οποία δεν ενδέχεται να επιβαρύνει την υγεία της Καθ' ης η αίτηση καθ' οιονδήποτε τρόπο. Επισημαίνω ότι οι ισχυρισμοί ότι η ομνύουσα δεν είναι ιατρός και δεν είναι θέση να γνωρίζει ως προς τη φύση της εξέτασης, οι εν λόγω ισχυρισμοί προβλήθηκαν για πρώτη φορά στην αγόρευση των δικηγόρων της Καθ’ ης η Αίτηση και δεν έχουν τεθεί ενώπιον του Δικαστηρίου με μαρτυρία. Επαναλαμβάνω, με κάθε σεβασμό ότι η προσαγωγή μαρτυρίας μέσω αγορεύσεων δεν είναι επιτρεπτή (βλ. Νεοκλέους v. Αλλαγιώτη (2007) 1 Α.Α.Δ. 561).
19. Όσον αφορά τον ισχυρισμό της Καθ’ ης η Αίτηση ότι θα πληγεί το δικαίωμα της στην ιδιωτική ζωή και ότι θα υπάρχει παρέμβαση στην ελευθερία της, ο εν λόγω ισχυρισμός παρέμεινε γενικός και μετέωρος αφού καμία αναφορά γίνεται με ποιο τρόπο πλήττεται το δικαίωμα της ενάγουσας στην ιδιωτική ζωή, συνακόλουθα ο εν λόγω ισχυρισμός είναι έκθετος σε απόρριψη και απορρίπτεται.
20. Επιπλέον η υπό κρίση αίτηση δεν φαίνεται να έχει καταχωρηθεί με καθυστέρηση, λαμβανομένου υπόψη ειδικότερα ότι η αίτηση έχει καταχωρηθεί πριν την έναρξη της ακροαματικής διαδικασίας (βλ. Αριστοδήμου ν. Πετάση (1990) 1 Α.Α.Δ. 112).
21. Με βάση όλα τα πιο πάνω και σταθμίζοντας, από τη μία, το δικαίωμα της Καθ' ης η αίτηση στην προσωπική της ελευθερία και από την άλλη, το δικαίωμα των Αιτητών να υπερασπιστούν την υπόθεσή τους με την απαραίτητη ιατρική μαρτυρία, έχω ικανοποιηθεί ότι το αίτημα των Αιτητών είναι εύλογο και ότι η ιατρική εξέταση της Καθ' ης η αίτηση είναι αναγκαία για τους σκοπούς που αναφέρονται στην ένορκο δήλωση που συνοδεύει την αίτηση. Συνακόλουθα καταλήγω στο συμπέρασμα ότι η υπό κρίση αίτηση πρέπει να εγκριθεί και εγκρίνεται.
22. Με την ανωτέρω κατάληξή μου, θεωρώ ότι η ενασχόληση του Δικαστηρίου με οτιδήποτε άλλο προβλήθηκε στην υπό κρίση αίτηση και ένσταση παρέλκει.
Κατάληξη
23. Εκδίδεται διάταγμα με το οποίο διατάσσεται η αναστολή οποιασδήποτε διαδικασίας στην υπό τον πιο πάνω αριθμό και τίτλο αγωγή μέχρι η Ενάγουσα/Καθ’ ης η Αίτηση συγκατατεθεί να εξεταστεί και εξεταστεί από τον ιατρό της επιλογής των Εναγομένων 1/ Αιτητών, το Δρ. Παναγιώτη Αταλιανή και να προσκομίσει οποιαδήποτε ιατρικά έγγραφα, πιστοποιητικά, ακτινογραφίες και μαγνητικές τομογραφίες.
24. Περαιτέρω εάν η Ενάγουσα/ Καθ΄ης η Αίτηση συγκατατεθεί στην υποβολή της σε ιατρική εξέταση από τον Δρ. Παναγιώτη Αταλιανή ως το παρόν διάταγμα, τότε, μετά την εξέταση, οποιοσδήποτε εκ των διαδίκων δύναται να ενημερώσει το Πρωτοκολλητείο σχετικώς και να ζητήσει όπως η παρούσα Αγωγή τεθεί εκ νέου ενώπιον του Δικαστηρίου. Εάν η Ενάγουσα δεν συγκατατεθεί στην υποβολή της σε ιατρική εξέταση ως το παρόν διάταγμα εντός τεσσάρων μηνών από σήμερα, τότε οι Εναγόμενοι 1 δύνανται να καταχωρήσουν αίτηση για απόρριψη της αγωγής λόγω παράλειψης προώθησης.
25. Όσον αφορά τα έξοδα, δεν βρίσκω λόγο για να παρεκκλίνω υπό τις περιστάσεις της παρούσας από τον γενικά κανόνα ότι αυτά ακολουθούν το αποτέλεσμα. Συνεπώς τα έξοδα της αίτησης επιδικάζονται υπέρ των Εναγομένων 1- Αιτητών και εναντίον της Ενάγουσας - Καθ ης η αίτηση, όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο.
26. Η παρούσα απόφαση κοινοποιείται και στους συνηγόρους των Εναγομένων 2, οι οποίοι δεν έλαβαν μέρος στη παρούσα διαδικασία, ούτως ώστε να ενημερωθούν για το αποτέλεσμα της.
(Υπ.) ......................................
Α. Σάββα προσ. Ε.Δ
ΠΙΣΤΟ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ
ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΗΤΗΣ
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο