
ΣΤΟ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕYKΩΣΙΑΣ
Ενώπιον: Μ-Α ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Ε.Δ.
Αρ. Αγωγής: 4658/2016
Μεταξύ:
ΚΩΝΣΤΑΝΤΗ ΚΑΝΤΟΥΝΑ
Ενάγοντα
και
1. ASCENT DESIGN & ART LTD
2. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΡΠΑΣ
3. ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΑΡΠΑ
Εναγoμένων
Ημερομηνία: 28 Μαρτίου 2025
Εμφανίσεις:
Για Ενάγοντα: κος Κ. Καντούνας (αυτοπροσώπως)
Για Εναγόμενους 1,2 και 3: κος Στ. Παναγίδης
ΑΠΟΦΑΣΗ
Κατ’ εφαρμογή άρθρου 6(β) του περί της Ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης (Ηλεκτρονική Επικοινωνία) Διαδικαστικού Κανονισμού του 2021,η απόφαση δίδεται χωρίς τη φυσική παρουσία των συνηγόρων των διαδίκων και διαβιβάζεται σε αυτούς ηλεκτρονικά, με τη συγκατάθεσή τους
Με ειδικά οπισθογραφημένο κλητήριο ένταλμα ο Ενάγοντας αξιώνει εναντίον των Εναγόμενων 1, 2 και 3 θεραπείες στη βάση μιας συμφωνίας ενοικίασης και δη αξιώνονται αποζημιώσεις για παραβίαση αυτής καθώς και αποζημιώσεις για ζημιές και/ή απλήρωτους λογαριασμούς ηλεκτρισμού ως προβλέπεται στην Έκθεση Απαίτησης. Η επίδικη συμφωνία ενοικίασης υπογράφηκε ως προκύπτει μέσα από την Έκθεση Απαίτησης μεταξύ Ενάγοντα και Εναγόμενης 1. Οι Εναγόμενοι 2 και 3 εγγυήθηκαν την πιστή τήρηση των όρων και υποχρεώσεων της συμφωνίας ενοικίασης. Aρχικά η συμφωνία ενοικίασης είχε διάρκεια 2 ετών και δη μέχρι την 28/02/2012. Ο Ενάγοντας ισχυρίζεται ότι η συμφωνία ενοικίασης ανανεώθηκε αυτόματα για δύο περιόδους ήτοι από 01/03/2012 έως 28/02/2014 και από 01/03/2024 έως 29/02/2016. Στις 31/10/2014 η Εναγόμενη 1 τερμάτισε τη συμφωνία ενοικίασης. Ο Ενάγοντας αξιώνει τα απολεσθέντα ενοίκια μέχρι τη λήξη της σύμβασης ενοικίασης αλλά και έξοδα που υπέστηκε ο ίδιος. Υπάρχει ισχυρισμός για μη πληρωμή του λογαριασμού της ΑΗΚ και υδατοπρομήθειας, ότι προκλήθηκαν ζημιές εντός του υποστατικού, και ότι η Εναγόμενη 1 δεν μπογιάτισε το υποστατικό πριν τη παράδοση με αποτέλεσμα ο Ενάγοντας να υπέστηκε ως ισχυρίζεται κόστος επιδιόρθωσης της τοιχοποιίας/μπογιατίσματος. Διεκδικεί επίσης το κόστος για αντικατάσταση γυαλιών προσόψεων στο υποστατικό και/ή το κόστος επαναφοράς των γυαλιών στην αρχική τους κατάσταση.
Οι Εναγόμενοι 1,2 και 3 αρνούνται τις θέσεις και ισχυρισμούς του Ενάγοντα. Ήγειραν προδικαστική ένσταση ως προς την καθ’ ύλην αρμοδιότητα του παρόντος Δικαστηρίου, θέμα το οποίο εξετάστηκε προδικαστικά και εκδόθηκε ενδιάμεση απόφαση από το Δικαστήριο υπό άλλη σύνθεση. Περαιτέρω αναφορά γίνεται κατωτέρω.
Επιπροσθέτως άνευ βλάβης της προδικαστικής ένστασης οι Εναγόμενοι 1-3 στο εξής ως «οι Εναγόμενοι» παραδέχονται ότι την 13/04/2010 υπογράφηκε συμφωνία ενοικίασης για περίοδο δύο ετών με μηνιαίο ενοίκιο το ποσό των €630,00 αλλά και ότι κατέβαλαν επίσης ως εγγύηση το ποσό των €630. Ισχυρίζονται ότι πουθενά στη συμφωνία ενοικίασης περιέχεται όρος για αυτόματη ανανέωση της συμφωνίας ενοικίασης για διετείς περιόδους και/ή ότι η ενοικίαση μετά τη λήξη της στις 28/02/2012 μετατράπηκε από μήνα σε μήνα.
Είναι επίσης ισχυρισμός ότι ουδέν ποσό ενοικίου οφείλεται στον Ενάγοντα και ότι αυτό προκύπτει από την επιστολή/συμφωνία ημερομηνίας 23/09/2014.
Περαιτέρω ισχυρίζονται ότι α) το επίδικο υποστατικό πριν τη παράδοση του μπογιατίστηκε και καθαρίστηκε, β) το ποσό του λογαριασμού της ΑΗΚ θα πληρωνόταν από την εγγύηση, γ) δεν έχουν προκληθεί ζημιές στα έπιπλα και στην τοιχοποιία. Εις απάντηση του ισχυρισμού του Ενάγοντος ότι δεν επανατοποθέτησε η Εναγόμενη 1 τα γυαλιά που είχε τοποθετήσει ο ίδιος ισχυρίστηκαν ότι το υποστατικό ενοικιάσθηκε σε νέο ενοικιαστή με τα διάφανα γυαλιά τα οποία η Εναγόμενη 3 τοποθέτησε.
Σε γενικές γραμμές αρνούνται τις αξιώσεις του Ενάγοντα και τον καλούν σε αυστηρή απόδειξη των ισχυρισμών του.
Περί την 22/10/2023 καταχωρήθηκε στο φάκελο του Δικαστηρίου πίνακας με παραδεκτά γεγονότα και τεκμήρια. Κατέστη παραδεκτός ο τίτλος ιδιοκτησίας του ακινήτου του Ενάγοντα, το περιεχόμενο της σύμβασης ενοικίασης ημερομηνίας 04/06/2010, το περιεχόμενο και δη η επιστολή Ενάγοντα προς τους Εναγόμενους ημερομηνίας 23/09/2014 καθώς και η επιστολή τερματισμού της συμφωνίας ενοικίασης των δικηγόρων των Εναγόμενων ημερομηνίας 31/10/2014.
Το Δικαστήριο υπό άλλη σύνθεση προχώρησε στην έκδοση ενδιάμεσης απόφασης περί την 11/07/2023 λαμβάνοντας ως υπόβαθρο γεγονότων τα όσα γεγονότα έγιναν παραδεκτά περί την 22/10/2023. To Δικαστήριο έκρινε ότι το παρόν Δικαστήριο είναι καθ’ ύλην αρμόδιο για την εκδίκαση της παρούσης. Κατωτέρω θα γίνει λεπτομερή αναφορά στα όσα προέρχονται από την ενδιάμεση απόφαση.
Ακροαματική Διαδικασία
Για να αποδείξει τις αξιώσεις του ο Ενάγοντας κατάθεσε ο ίδιος (ΜΕ1). Εκ μέρους των Εναγόμενων κατάθεσε η Εναγόμενη 3 κα Κατερίνα Πάρπα (ΜΥ1). Ο ΜΕ1 ως μέρος της εξέτασης του κατάθεσε το Έγγραφο Α. Η ΜΥ1 ως μέρος της κυρίως εξέτασης της κατάθεσε το Έγγραφο Β.
Κατατέθηκαν τα ακόλουθα Τεκμήρια στη διαδικασία.
Α) Τεκμήριο 1 αντίγραφο πιστοποιητικού τίτλου ιδιοκτησίας για το ακίνητο με αριθμό εγγραφής 1/[ ] Φ21/ΣΧ/460602, τμήμα 1 τεμάχιο επι [ ].
Β) Τεκμήριο 2 αντίγραφο συμφωνίας ενοικίασης ημερομηνίας 04/06/2010 μεταξύ Νίκης Μαραγκού και Κωνσταντή Καντούνα ως ιδιοκτήτες και της εταιρείας Ascent Design & Art Ltd, Eναγόμενης 1.
Γ) Τεκμήριο 3 έγγραφο εκτυπωμένο από το διαδίκτυο, αντίγραφο ηλεκτρονικής έρευνας στον Έφορο Εταιρειών και Διανοητικής Ιδιοκτησίας αναφορικά με την Εναγόμενη 1 εταιρεία.
Δ) Τεκμήριο 4 ανυπόγραφη επιστολή από δικηγορικό γραφείο Κωνσταντή Α Καντούνα προς Ascent Design & Art Ltd με ημερομηνία 25/09/2013.
Ε) Τεκμήριο 5, αντίγραφο επιστολής ημερομηνίας 23/09/2014 από δικηγορικό γραφείο Κωνσταντή Α Καντούνα προς Ascent Design & Art Ltd.
Στ) Τεκμήριο 6 αντίγραφο επιστολής από Στέλιο Παναγίδη Δ.Ε.Π.Ε. προς Κωνσταντή Α. Καντούνα με ημερομηνία 31/10/2014.
Ζ) Τεκμήριο 7 Αντίγραφο επιστολής από Βασίλη Ιερείδη προς Κωνσταντή Α. Καντούνα με ημερομηνία 22/01/2016.
Η) Τεκμήριο 8 αντίγραφα εγγράφων δυο σελίδων από Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου, ήτοι απόδειξη είσπραξης και τιμολόγιο/λογαριασμός ηλεκτρικού ρεύματος για το λογαριασμό αρ. 404 626 29961.
Θ) Τεκμήριο 9 αντίγραφο εγγράφου αποτελούμενου από 3 σελίδες του Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λευκωσίας, έκθεση δοσοληψιών.
Ι) Τεκμήριο 10, αντίγραφο εγγράφου από Κώστα Βιολάρη & Υιοί Λτδ με ημερομηνία 08/01/2015.
Κ) Τεκμήριο 11, αντίγραφο σύμβασης ενοικίασης με ημερομηνία 14/02/2015 μεταξύ Κωνσταντή Καντούνα και TVAF TRADING LTD.
Η ακροαματική διαδικασία ολοκληρώθηκε με τις εκατέρωθεν αγορεύσεις.
Μαρτυρία
Η προφορική μαρτυρία είναι καταγεγραμμένη στα πρακτικά της διαδικασίας. Συνοπτικά παρατίθενται τα κύρια σημεία της μαρτυρίας.
Προτού προχωρήσω στην παράθεση και αξιολόγηση της μαρτυρίας που παρουσιάστηκε σημειώνω ότι βασικός κανόνας είναι ότι τα δικόγραφα αποτελούν το θεμέλιο της δίκης και αποτελούν το αποκλειστικό μέσο για τον προσδιορισμό των επίδικων θεμάτων. Το Δικαστήριο δεν μπορεί να βασιστεί ή να επεκταθεί σε θέματα που δε δικογραφούνται.[1]
ΜΕ1
Ο Ενάγοντας (ΜΕ1) εξήγησε τη σχέση του με το επίδικο ενοικιασθέν ακίνητο (στο εξής ως «το ακίνητο»). Εξήγησε τις συνθήκες υπογραφής του Τεκμηρίου 2 και δη της συμφωνίας ενοικίασης ημερομηνίας 04/06/2010. Εξήγησε πως χρησιμοποιούσε η Εναγόμενη 1 το υποστατικό και πως το παρέλαβε. Το μηνιαίο ενοίκιο καθορίστηκε αρχικά σε €630 μηνιαίως με δικαίωμα αύξησης 14% κάθε 2 χρόνια. Η Εναγόμενη κατέβαλε επίσης το ποσό των €630 ως εγγύηση. Η Εναγόμενη 3 εκτός από εγγυήτρια είχε την καθημερινή διαχείριση του καταστήματος. Ως εξήγησε ο μάρτυρας το επίδικο ακίνητο ήταν κατοικία, είχε ανακαινιστεί εκ βάθρων πριν ενοικιαστεί και τα τζάμια προς το δρόμο ήταν διπλά/double glaze ούτως ώστε να μην είναι ορατό το εσωτερικό των κατοικιών από έξω από το δρόμο.
Ο μάρτυρας έδωσε έμφαση στους όρους της συμφωνίας ενοικίασης τεκμήριο 2. Σύμφωνα επίσης με το μάρτυρα η σύμβαση ενοικίασης ανανεώθηκε αυτόματα για δύο περαιτέρω διετείς περιόδους ήτοι από 01/03/2012-28/02/2014 και από 01/03/2014-29/02/2016. Με την πρώτη ανανέωση το ενοίκιο αυξήθηκε από €630 σε €718.20 ενώ με τη δεύτερη ανανέωση αυξήθηκε από €718.20 σε €818,75.
Ως Τεκμήριο 4 κατάθεσε ανυπόγραφη επιστολή/συμφωνία μέσω της οποίας ο μάρτυρας ως αναφέρει προσέφερε έκπτωση στην Εναγόμενη 1 για το ποσό των €88.20 μηνιαίως νοουμένου ότι τα ενοίκια θα καταβάλλονταν εμπρόθεσμα. Ήδη η Εναγόμενη 1 καθυστερούσε την πληρωμή των ενοικίων. Είχαν κάνει συμφωνία να κατέβαλε μέχρι κάποια προθεσμία συγκεκριμένα ποσά και με την εξόφληση των ποσών θα της προσέφερε επιπρόσθετη έκπτωση ώστε να κατέβαλε το ποσό των €500 μηνιαίως. Αν δε θα κατέβαλε όμως ενοίκιο την τέταρτη ημέρα κάθε μήνα τότε θα έπρεπε να το καταβάλλει στην ολότητα του ήτοι για ποσό €718.20. Από το Σεπτέμβριο 2013 μέχρι και το Σεπτέμβριο 2014 η Εναγόμενη κατέβαλε το ποσό των €500 μηνιαίως. Στις 23/09/2014 ως αναφέρει ο μάρτυρας υπόγραψαν νέα συμφωνία μέσω της οποίας η Εναγόμενη 1 αναγνώρισε ως ισχυρίζεται ο Ενάγοντας και πάλι ότι από 01/03/2014 το ενοίκιο αυξήθηκε και ότι θα ήταν για το ποσό των €818,75 με βάση τη συμφωνία ενοικίασης ημερομηνίας 04/06/2010. Είχε συμφωνηθεί ότι θα συνέχιζε να της προσφέρει έκπτωση για το ποσό των €500 μηνιαίως μέχρι 31/12/2014 και από 01/01/2015 η έκπτωση θα μειωνόταν ώστε να καταβάλλεται το ποσό των €550 μηνιαίως νοουμένου ότι κάθε μήνα θα εξοφλείτο πλήρως μέχρι και την τέταρτη ημέρα κάθε μηνός αλλιώς θα καταβαλλόταν στην ολότητα του. Σχετικό προς τα ανωτέρω κατάθεσε το Τεκμήριο 5.
Στις 31/10/2014 η Εναγόμενη 1 προχώρησε στον τερματισμό της συμφωνίας ενοικίασης. Μαζί με την επιστολή παραδόθηκαν σ΄ αυτόν και τα κλειδιά του υποστατικού. Κατάθεσε σχετικά το Τεκμήριο 6. Σύμφωνα με το μάρτυρα η Εναγόμενη 1 αρνήθηκε να μπογιατίσει το υποστατικό ή να επαναφέρει τα γυαλιά στην προτέρα κατάσταση, άφησε λογαριασμούς απλήρωτους και προκάλεσε κάποιες ζημιές στο υποστατικό ως περιγράφει στο Έγγραφο Α.
Αμέσως πρόβηκε σε προσπάθεια ενοικίασης του υποστατικού το οποίο ενοικίασε 4 μήνες αργότερα για το ποσό των €500 μηνιαίως.
Αντεξεταζόμενος ανάφερε ότι το ενοικιαστήριο έγγραφο καθώς και το έγγραφο εγγύησης το ετοίμασε ο ίδιος. Συμφώνησε ότι 31/10/2014 παραδόθηκε το υποστατικό και ότι μέχρι εκείνη την ημερομηνία ουδέν ποσό ενοικίου οφειλόταν από την Εναγόμενη 1.
Επεσήμανε ότι μέχρι σήμερα η Εναγόμενη 1 και 3 δεν άλλαξαν τα διαφανή γυαλιά που τοποθέτησαν στο υποστατικό, το οποίο ανακαινίστηκε σαν κατοικία με τον όρο να τεθούν μη διαφανή γυαλιά. Ο Ενάγοντας εξήγησε ότι ο ίδιος ήθελε μη διαφανή γυαλιά και όφειλε μετά τον τερματισμό να επαναφέρει το μίσθιο στην πρότερα κατάσταση. Δεν τα άλλαξε ακόμη λόγω κόστους. Αναγκάστηκε να το ενοικιάσει ξανά ως κατάστημα και όχι ως κατοικία. Αν ήθελε να ήταν κατάστημα θα το άφηνε κατάστημα ως ήταν πριν την ανακαίνιση.
Υποδείχθηκε στο μάρτυρα θέση που απέρριψε ότι οι λογαριασμοί που παρέμειναν απλήρωτοι θα έπρεπε να πληρωθούν από το ποσό του ντεποζίτου και δη ότι θα παρέμενε υπόλοιπο. Ουσιαστικά η θέση των Εναγόμενων ως υποδείχθηκε κατά την αντεξέταση είναι ότι τερματίστηκε νομότυπα η ενοικίαση η οποία είχε μετατραπεί σε συμφωνία από μήνα σε μήνα και ουδέν ποσό οφείλεται.
ΜΥ1
Η Εναγόμενη 3 (ΜΥ1) ως μέρος της κυρίως εξέτασης της κατάθεσε το Έγγραφο Β. Πολύ συνοπτικά η Εναγόμενη 3 κάνει αναφορά στη σύμβαση ενοικίασης ημερομηνίας 04/06/2010 ως το Τεκμήριο 2, στην επιστολή τερματισμού ημερομηνίας 31/10/2014 και στην επιστολή ημερομηνίας 23/09/2014. Ισχυρίζεται ότι ουδέν ποσό ενοικίου οφείλουν οι Εναγόμενοι μετά την παράδοση του υποστατικού και αρνείται γενικά ότι οφείλεται οποιοδήποτε ποσό στον Ενάγοντα. Ισχυρίζεται ότι οι Εναγόμενοι με δικά τους έξοδα μπογιάτισαν και καθάρισαν το υποστατικό. Δεν προκάλεσαν καμία ζημιά στο υποστατικό. Αναφορικά με τα διαφανή γυαλιά ισχυρίστηκε ότι το υποστατικό ενοικιάσθηκε μετά την αποχώρηση της Εναγόμενης 1 με τα διαφανή γυαλιά και δεν μπορεί να ζητά σήμερα το κόστος επαναφοράς.
Κατά την αντεξέταση της προέκυψαν τα ακόλουθα:
- Πριν την υπογραφή της συμφωνίας ενοικίασης του Τεκμηρίου 2 η Εναγόμενη 3 έλαβε νομική συμβουλή. Νομική συμβουλή δεν έλαβε κατά την υπογραφή του Τεκμηρίου 5.
- Δε θυμάται αν υπογράφηκε το Τεκμήριο 4, θυμάται να ζήτησε κάποια έκπτωση από τον Ενάγοντα επειδή δυσκολευόταν οικονομικά. Παραδέχεται όμως ότι υπόγραψε το Τεκμήριο 5. Το διάβασε όμως πριν να το υπογράψει. Δεν είχε την ευκαιρία να το δείξει σε δικηγόρο.
- Ανάφερε ότι της λέχθηκε να υπογράψει το Τεκμήριο 5 και ότι δε θα χρειαζόταν να το δει κάποιος.
- Ανάφερε ότι μετά τη λήξη των 2 ετών ενοικίασης ως οριζόταν στη συμφωνία ενοικίασης, συνέχιζε η Εναγόμενη 1 να ενοικιάζει το υποστατικό. Ανάφερε ότι γνώριζε ότι το συμβόλαιο ήταν για 2 χρόνια με ανανέωση αυτού.
- Υποδείχθηκε στη μάρτυρα ότι η συμφωνία ενοικίασης ανανεώθηκε για περίοδο 2 ετών από 01/03/2012-28/02/2014 και από 01/03/2014-28/02/2016.
- Η μάρτυρας διαφώνησε ότι η συμφωνία ενοικίασης ανανεώθηκε από το έτος 2014-2016.
- Ανάφερε ότι το Σεπτέμβριο 2014 είχε αναφέρει στον Ενάγοντα ότι είχε προβλήματα η επιχείρηση της και ότι δε ήξερε πως θα προχωρούσε και ότι δεν της είπε ότι η συμφωνία θα συνέχιζε μέχρι το έτος 2016. Πίστευε ότι το Τεκμήριο 5 υπογράφηκε μόνο με την προϋπόθεση να συνέχιζε να ενοικιάζει το ακίνητο και ότι θα μπορούσε να τερματίσει όποτε ήθελε την ενοικίαση.
- Ως ανάφερε επίσης δεν της είπε ο Ενάγοντας ότι δε δικαιούτο να τερματίσει τη συμφωνία ενοικίασης όταν υπογράφηκε το Τεκμήριο 5.
- Απάντησε ότι μετά την υπογραφή του Τεκμηρίου 5 δε ζήτησε από τον Ενάγοντα να αλλάξει η να τροποποιήσει ή να προσθέσει κάτι.
- Ως ανάφερε μετά την παράδοση του υποστατικού και τον τερματισμό της ενοικίασης δεν είχε κάποια επικοινωνία με τον Ενάγοντα είτε για το ρεύμα είτε το νερό είτε για ενοίκια.
- Ανάφερε ότι φεύγοντας δεν αφαίρεσε τα «tracking» που πρόσθεσε στους τοίχους ούτε τις πρίζες που τοποθέτησε. Δεν τα αφαίρεσε λόγω της οικονομικής κατάστασης που βρισκόταν τότε.
- Αναφορικά με τη θέση ότι δεν είχε ηλεκτρικό ρεύμα το υποστατικό για 1-2 μήνες μετά που το ενοικίασε εν τέλει απάντησε ότι δε θυμάται τελικά τι έγινε με πολλή λεπτομέρεια τότε.
- Συμφώνησε ότι ο Ενάγοντας της παράδωσε το κατάστημα με θολά τζάμια και ότι δε συμφώνησαν να αφήσει τα καθαρά τζάμια με την αποχώρηση της.
Αξιολόγηση Μαρτυρίας
Σημειώνω ότι παρακολούθησα τους μάρτυρες ενώ έδιδαν τη μαρτυρία τους και έλαβα υπόψη την ποιότητα της μαρτυρίας, τη σαφήνεια στον τρόπο απάντησης, στη φυσικότητα και αμεσότητα των απαντήσεων, την ύπαρξη τυχόν συμφέροντος, τυχόν ουσιαστικές αντιφάσεις, τη μνήμη των μαρτύρων, τους λόγους που είχαν να τα θυμούνται αυτά κοσκινίζοντας τη μαρτυρία τους, συγκρίνοντας, συσχετίζοντας και αντιπαραβάλλοντας τούτη με τα όσα ανάφερε ο κάθε μάρτυρας ξεχωριστά. Βλ. Ομήρου v. Δημοκρατίας (2001) 2 Α.Α.Δ. 506.
Η αξιολόγηση της μαρτυρίας θα γίνει, όμως μόνο επί των διιστάμενων εκδοχών[2] αφού τα πιο κάτω αναφερόμενα γεγονότα είναι κοινά αποδεκτά ή μη αμφισβητούμενα είτε μέσω των δικογράφων είτε δεν αμφισβητήθηκαν κατά την ακροαματική διαδικασία:
α) Ο Ενάγοντας είναι ο ιδιοκτήτης του ακινήτου με αρ. εγγραφής 1/770 φ/σχ 21/460602 τμήμα 1 στο Δήμο Λευκωσίας περιοχή Τρικούπη.
β) Το επίδικο υποστατικό αποτελείται από ισόγειο και ημιώροφο/πατάρι.
γ) Η Εναγόμενη 1 η οποία είναι εταιρεία περιορισμένης ευθύνης ενοικίασε το επίδικο υποστατικό με βάση γραπτή συμφωνία ενοικίασης ημερομηνίας 04/06/2010. Το περιεχόμενο του εγγράφου είναι παραδεκτό. Ο όρος 1 του εγγράφου προνοεί ότι: «ουδείς εκ των συμβαλλομένων δύναται να τερματίσει την παρούσα συμφωνία προ της 28.2.2012. Νοείται ότι μετά την ημερομηνία αυτή, τόσο ο Ενοικιαστής όσο και ο Ιδιοκτήτης θα δικαιούνται 3 μήνες προ της λήξεως έκαστης διετούς περιόδου ενοικιάσεως, με διπλοσυστημένη επιστολή, να πληροφορούν το άλλο μέρος ότι δεν επιθυμούν τη συνέχιση της ενοικίασης οπότε, στην περίπτωση αυτή, η ενοικίασης θα τερματίζεται με την λήξη της συγκεκριμένης ενοικιαστικής περιόδου. Στην περίπτωση που ο τερματισμός θα γίνεται από τον ενοικιαστή αυτός θα γίνεται με την παράδοση, και μόνο με την παράδοση, του ενοικιαζόμενου κτήματος υπό του Ενοικιαστού εις τον Ιδιοκτήτη».
δ) Μετά τις 28.2.2012, η Εναγόμενη 1, παρέμεινε στο επίδικο υποστατικό και συνέχισε να ενοικιάζει αυτό από τον Ενάγοντα, χωρίς ποτέ μέχρι τις 31.10.2014 να αποστείλει οποιαδήποτε διπλοσυστημένη επιστολή προς τον Ενάγοντα, με την οποία να τον πληροφορεί ότι δεν επιθυμεί την συνέχιση της ενοικίασης του επίδικου υποστατικού και/ή ότι επιθυμεί τον τερματισμό αυτής (ως ο πιο πάνω αναφερόμενο όρος 1 της επίδικης σύμβασης ενοικίασης προνοεί). Ούτε ο Ενάγοντας απέστειλε οποιαδήποτε επιστολή τερματισμού στην Εναγόμενη 1.
ε) Στις 23.9.2014, ο Ενάγοντας απέστειλε επιστολή προς την Εναγόμενη 1, στην οποία αναφερόταν σε μεταξύ τους συμφωνία ημερομηνίας Σεπτεμβρίου 2013, ενώ επίσης ανέφερε, στην εν λόγω επιστολή του, ότι τα μέρη συμφωνούν τα εξής:
(α) Από την 1.3.2014 το ενοίκιο αυξήθηκε από €718,20 σε €818,75 βάσει της επίδικης συμφωνίας ενοικίασης και λόγω της οικονομικής κρίσης της παρείχε έκπτωση, με αποτέλεσμα να καταβάλλει το ποσό των €500 μηνιαίως.
(β) Ότι η Εναγόμενη 1 εκείνη τη στιγμή δεν όφειλε ενοίκια.
(γ) Ότι ο Ενάγοντας θα συνέχιζε να προσφέρει έκπτωση στο ενοίκιο, ούτως ώστε η Εναγόμενη 1 να καταβάλλει €500 μηνιαίως μέχρι τις 31.12.2014 και από την 1.1.2015 η έκπτωση θα μειωθεί και η Εναγόμενη 1 θα καταβάλλει το ποσό των €550 μηνιαίως, νοουμένου ότι το εν λόγω ποσό εξοφλείται πλήρως μέχρι και την 4η μέρα κάθε μήνα. Σε διαφορετική περίπτωση θα πρέπει να καταβάλλεται ολόκληρο το ποσό του ενοικίου, ήτοι €818,75 (ποσό χωρίς την έκπτωση).
(δ) Από την 1.3.2016, το ενοίκιο επανέρχεται στο ποσό που προνοείται από την επίδικη σύμβαση ενοικίασης, ήτοι €933,37 μηνιαίως.
στ) Η Εναγόμενη 1, υπέγραψε την εν λόγω επιστολή κάτω από την αναφορά «Αποδέχομαι την πρόταση με τους όρους που την συνοδεύουν» και ως εκ τούτου αποδέχτηκε την πιο πάνω πρόταση του Ενάγοντα (Τεκμήριο 5).
ζ) Ακολούθως, στις 31.10.2014, οι δικηγόροι της Εναγόμενης 1, απέστειλαν επιστολή (Τεκμήριο 6) στον Ενάγοντα, με την οποία τερμάτιζαν την ενοικίαση του επίδικου υποστατικού και παρέδωσαν τα κλειδιά του στον Ενάγοντα. Αποτελούσε ισχυρισμό τους, στην εν λόγω επιστολή τους, ότι η ενοικίαση του επίδικου ακινήτου ήταν από μήνα σε μήνα.
η) Οι Εναγόμενοι 2 και 3 εγγυήθηκαν προσωπικά μαζί και/ή ξεχωριστά με τον ενοικιαστή την πιστή εκτέλεση και τήρηση όλων των όρων της συμφωνίας ενοικίασης και όλων των υποχρεώσεων που απορρέουν από το ενοικιαστήριο έγγραφο.
θ) Η Εναγόμενη 1 ενοικίαζε το επίδικο υποστατικό από το έτος 2010 μέχρι το έτος 2014.
ι) Περί την 01/03/2015 ο Ενάγοντας ενοικίασε το υποστατικό σε άλλο πρόσωπο ως το Τεκμήριο 11.
Τα πιο πάνω αποτελούν ευρήματα μου.
Μαρτυρία Ενάγοντα/ΜΕ1
Η μαρτυρία του ΜΕ1 αντιμετωπίζεται με προσοχή καθότι είναι προφανές ότι έχει συμφέρον από την έκβαση της υπόθεσης. Σε γενικές γραμμές όμως λέγω ότι η μαρτυρία του έκανε καλή εντύπωση. Είχε συνοχή, υπήρξε συνεπής και δεν κλονίστηκε κατά την αντεξέταση του. Σε κάθε περίπτωση μεγάλο μέρος της μαρτυρίας του υποστηρίζεται από την έγγραφη μαρτυρία και συνάδει με τα έγγραφα που έγιναν αποδεκτά. Επισημαίνω επίσης ότι ο μάρτυρας από την αρχή της μαρτυρίας του επεσήμανε ότι έγινε κάποιο λάθος στη μαρτυρία του καθότι δεν ήθελε να προχωρήσει η διαδικασία με λάθος αναφορές. Το γεγονός ότι δε δίστασε να υποδείξει το λάθος αποτελεί δείγμα της ειλικρίνειας του.
Δεν αμφισβητήθηκαν οι συνθήκες υπογραφής της συμφωνίας ενοικίασης ούτε η εγκυρότητα αυτής. Ο μάρτυρας σε κάθε περίπτωση ήταν αρκετά σαφής όταν εξήγησε πως εξελίχθηκε η ενοικιαστική σχέση του με την Εναγόμενη 1. Παρατηρώ ότι ενώ στην αντεξέταση του ουδέποτε τέθηκε σ’ αυτόν ότι «ξεγέλασε» και «κοροίδεψε» την Εναγόμενη 1 και Εναγόμενη 3 ώστε να συμφωνήσει στην υπογραφή του Τεκμηρίου 5 τέτοιοι ισχυρισμοί κυριάρχησαν από τη ΜΥ1 ενόσω αυτή αντεξεταζόταν. Κατά συνέπεια δε δόθηκε ευκαιρία στον Ενάγοντα να απαντήσει σ’ αυτές τις θέσεις. Παρά το γεγονός ότι δε δικογραφούνται έτσι ισχυρισμοί το γεγονός ότι δε τέθηκαν τέτοιοι ισχυρισμοί κατά την αντεξέταση του δεικνύει ότι αποτελούν εκ των υστέρων σκέψεις των Εναγόμενων.
Οι επεξηγήσεις που έδιδε σε σχέση με τις συνθήκες σύναψης της συμφωνίας το πως εξελίχθηκε μεταξύ των μερών η ενοικίαση, τον τρόπο που έλαβε γνώση του τερματισμού αυτής και την επεξήγηση της αλληλογραφίας αλλά και υπογραφή του Τεκμηρίου 5 με αντιπρόσωπο της Εναγόμενης 1 είχαν ειρμό και συνοχή.
Σημειώνω ότι το περιεχόμενο των Τεκμηρίων 1,2,3, 6, 8 και 9 είναι παραδεκτό και δη γίνονται αποδεκτά. Δεν αμφισβητήθηκε το περιεχόμενο του Τεκμηρίου 11. Είναι αποδεκτό επίσης ότι την 31/10/2014 τερματίστηκε η ενοικίαση με το Τεκμήριο 5. Επισημαίνω ότι αναφορικά με τα Τεκμήρια 8 και 9 ουδόλως αμφισβητήθηκε ότι για το επίδικο υποστατικό η Εναγόμενη 1 κατανάλωσε το ηλεκτρικό ρεύμα που αναγράφεται στο Τεκμήριο. Ούτε αμφισβητήθηκε η έκθεση δοσοληψιών του Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας για κατανάλωση νερού από την Εναγόμενη 1 κατά τη χρήση του επίδικου υποστατικού.
Αναφορικά με το Τεκμήριο 4 παρόλο που πρόκειται για ένα ανυπόγραφο έγγραφο/ επιστολή παρατηρώ ότι η Εναγόμενη 3 η οποία ως φάνηκε κατά την ακροαματική διαδικασία εκπροσωπούσε την Εναγόμενη 1 δε θυμόταν ότι το υπόγραψε αλλά θυμόταν ότι πράγματι ο Ενάγοντας είχε παρέχει έκπτωση και διευκολύνσεις πληρωμής του ενοικίου εκείνη την περίοδο. Το εάν τελικά υπογράφηκε ή όχι εν πάση περίπτωση είναι άνευ σημασίας. Παραμένει ως γεγονός ότι ο Ενάγοντας για όσο διήρκησε η ενοικιαστική σχέση με την Εναγόμενη 1 παρείχε σ’ αυτή διευκολύνσεις και έκπτωση κάποιες φορές. Είναι επίσης παραδεκτό ότι μέχρι το Σεπτέμβριο 2014 μέσω και των εκπτώσεων δε χρωστούσε η Εναγόμενη 1 ενοίκια.
Αναφορικά με τα Τεκμήρια 7 και 8 παρατηρώ τα ακόλουθα. Πρωτίστως αναφέρω ότι τα εν λόγω τεκμήρια/έγγραφα περιέχουν εξ΄ ακοής δηλώσεις. Στο σύγγραμμα των κκ Τάκη Ηλιάδη και Νικόλα Σάντη «το Δίκαιο της Απόδειξης: Δικονομικές και Ουσιαστικές Πτυχές» σελ.291-293 τα πιο πάνω αποτελούν μορφές εξ’ ακοής μαρτυρίας. Η εξ’ ακοής μαρτυρία σαφώς και δεν αποκλείεται και είναι αποδεκτή ως μαρτυρία η αποδεικτική της αξία όμως εξετάζεται από το Δικαστήριο υπό το πρίσμα του άρθρου 27(2) του περί Αποδείξεως Νόμου Κεφ. 9 αλλά και των νομολογιακών αρχών σε συνάρτηση με το τι απαιτεί το συμφέρον της δικαιοσύνης.
Το Τεκμήριο 7 φαίνεται να αποτελεί ένα έγγραφο υπογραμμένο από κάποιο Βασίλη Ιερείδη. Το συγκεκριμένο έγγραφο κατατέθηκε ως έγγραφο που ο Ενάγοντας είχε στην κατοχή του για το οποίο ο ίδιος από μόνος του ανάφερε ότι από λάθος γίνονται κάποιες αναφορές στην επιστολή. Ο κος Ιερείδης δεν προσήλθε στο Δικαστήριο για να εξηγήσει το έγγραφο και να αντεξεταστεί επ’ αυτού. Επίσης στο έγγραφο γίνεται αναφορά για κόστος αφαίρεσης εξωτερικών καλωδίων ποσό το οποίο δε διεκδικείται. Δεν έχει εξηγηθεί ο λόγος μη κλήτευσης του προσώπου αυτού στο Δικαστήριο. Ενόψει μη επεξήγησης αυτού αλλά και ενόψει του ότι έγινε αναφορά για λάθος αναφορές στο έγγραφο σαφώς δεν μπορεί να εξαχθούν ασφαλή ευρήματα. Καμία αποδεικτική αξία δεν αποδίδεται.
Ομοίως καμία αποδεικτική αξία αποδίδεται στο Τεκμήριο 10. Σύμφωνα με τον Ενάγοντα έλαβε προσφορά για το κόστος τοποθέτησης γυαλιών μη διαφανών στο υποστατικό. Το εν λόγω Τεκμήριο/έγγραφο όμως απλώς καταγράφει μια τιμή για αφαίρεση γυαλιών και τοποθέτηση με βίντζι. Το έγγραφο είναι ανυπόγραφο. Δεν παρέχονται λεπτομέρειες ως προς το κόστος αντικατάστασης κάθε γυαλιού. Δε τέθηκε καν μαρτυρία τι είδους γυαλιά είναι ή πόσα γυαλιά θα αντικατασταθούν. Οι γενικές αναφορές στο έγγραφο και η μη κλήτευση προσώπου που συνέταξε το έγγραφο για να εξηγήσει όχι μόνο αυτό αλλά και τι χρειάζεται να γίνει και πως υπολογίζεται το κόστος συνηγορούν υπέρ της μη απόδοσης οποιασδήποτε αποδεικτικής βαρύτητας στο εν λόγω Τεκμήριο. Ουδέποτε εξηγήθηκε ο λόγος μη κλήτευσης του συντάκτη του εγγράφου ή η δυσκολία στην προσαγωγή μαρτυρίας από το πρόσωπο αυτό. Είναι αποδεκτό όμως ότι η Εναγόμενη 1 και 3 αφαίρεσαν τα μη διαφανή γυαλιά και τοποθέτησαν άλλα που εξυπηρετούσαν τις δικές τους ανάγκες χωρίς να τα επανατοποθετήσουν με την αποχώρηση τους.
Ο Ενάγοντας ως ανάφερε κατέβαλε το ποσό το €850 για μπογιάτισμα του επίδικου υποστατικού. Όμως ελλείψει μαρτυρίας ως προς το κόστος αυτό λαμβανομένου υπόψη της νομικής αρχής ότι οι ειδικές ζημιές πρέπει να αποδεικνύονται με αυστηρότητα καμία αποδεικτική αξία έχει η θέση του Ενάγοντα ως προς το πόσα ισχυρίζεται ότι πλήρωσε για μπογιάτισμα. Επισημαίνω ότι όχι μόνο δεν παρουσίασε αποδεικτικό έγγραφο δεν κλήτευσε ούτε το πρόσωπο που πρόβηκε στο μπογιάτισμα.
Εν κατακλείδι η μαρτυρία του Ενάγοντα γίνεται αποδεκτή με τις διευκρινίσεις ως ανωτέρω. Επισημαίνω ότι η εντύπωση που μου έχει δημιουργηθεί, για τη μαρτυρία του ΜΕ1 είναι ότι έθεσε υπόψη του Δικαστηρίου τα όσα διαδραματίστηκαν από την υπογραφή και/ή σύναψη της συμφωνίας ενοικίασης μέχρι το χρονικό σημείο που η Εναγόμενη 1 αποφάσισε μονομερώς να τερματίσει τη συμφωνία ενοικίασης και την ενοικίαση εκ νέου σε άλλο πρόσωπο. Επισημαίνω όμως ότι η μαρτυρία του ΜΕ1 η οποία εμπεριείχε στοιχεία γνώμης ή ερμηνείας των όρων της συμφωνίας ενοικίασης ή άλλων τεκμηρίων δε θα ληφθεί υπόψη. Μόνο το Δικαστήριο θα προχωρήσει σε ερμηνεία και συμπεράσματα επί των τεκμηρίων.
Μαρτυρία Εναγόμενης 3/ ΜΥ1
Η μαρτυρία επίσης της κας Κατερίνας Πάρπα (ΜΥ1) αντιμετωπίζεται με προσοχή. Είναι η διευθύντρια της Εναγόμενης 1 αλλά επίσης υπέγραψε ως εγγυήτρια για την τήρηση των όρων και υποχρεώσεων της Εναγόμενης 1 από τη σύμβαση ενοικίασης και προφανώς έχει συμφέρον από την έκβαση της υπόθεσης. Σε γενικές γραμμές η μαρτυρία της δεν ήταν αρκετά σαφής ούτε άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις.
Παρατηρώ ότι στο Έγγραφο Β που κατάθεσε ως μέρος της κυρίως εξέτασης της ουδεμία αναφορά προβαίνει περί «ξεγελάσματος» της από τον Ενάγοντα και δη ότι πριν την υπογραφή του Τεκμηρίου 5 ότι της είπε να το υπογράψει και ότι δε θα έχει πρόβλημα να τερματίσει την ενοικίαση όποτε ήθελε. Ούτε καν δικογραφούνται τέτοιοι ισχυρισμοί.
Παρουσίασε τον εαυτό της ως άτομο που δε γνώριζε και ότι έκανε ότι της έλεγε ο Ενάγοντας. Όμως η ίδια ανάφερε ότι ζήτησε νομική συμβουλή προτού υπογράψει το Τεκμήριο 2 και ότι είχε αντιληφθεί και γνώριζε τους όρους της εν λόγω συμφωνίας. Η ίδια ενώ ισχυρίζεται ότι υπήρχε σχέση εμπιστοσύνης με τον Ενάγοντα και τον εμπιστεύτηκε με αποτέλεσμα την υπογραφή του Τεκμηρίου 5 χωρίς να λάβει προηγουμένως νομική συμβουλή, φαίνεται ότι για τον τερματισμό της συμφωνίας ενοικίασης ζήτησε νομική συμβουλή. Η μάρτυρας εστίασε στη συμφωνία του Τεκμηρίου 5 προβάλλοντας ισχυρισμούς που φαίνεται να είναι εκ των υστέρων σκέψεις ως προς τις συνθήκες υπογραφής του, εφόσον αυτές οι θέσεις δεν τέθηκαν στον Ενάγοντα κατά την αντεξέταση του αλλά επίσης αυτό προφανώς τη βόλευε για να δικαιολογήσει το λόγο που λίγες μέρες μετά την υπογραφή του Τεκμηρίου 5 προχώρησε σε τερματισμό της ενοικίασης. Πέραν του ότι δεν υπάρχει δικογραφημένος ισχυρισμός ότι δηλαδή εξαναγκάστηκε να υπογράψει το Τεκμήριο 5, αυτό που προκύπτει αβίαστα είναι ότι η Εναγόμενη 1 υπόγραψε το εν λόγω τεκμήριο με τη συγκατάθεση της μέσω της Εναγόμενης 3. Μάλιστα από το περιεχόμενο του εν λόγω τεκμηρίου προκύπτει ότι ο Ενάγοντας της πρότεινε υπό όρους να κάνει έκπτωση στο συμφωνηθέν μηνιαίο ενοίκιο. Μέσω του εν λόγω τεκμηρίου φαίνεται ότι η Εναγόμενη συμφώνησε ότι από 01/03/2014 το ενοίκιο αυξήθηκε και ότι από 01/03/2016 το ενοίκιο θα επανερχόταν στο ποσό που προβλεπόταν στη συμφωνία ενοικίασης ημερομηνίας 04/06/2010.
Η Εναγόμενη 3 ανάφερε ότι για τη συμφωνία ενοικίασης (Τεκμήριο 2) έλαβε νομική συμβουλή πριν την υπογράψει. Για το Τεκμήριο 5 που ουσιαστικά δεν αναγραφόταν κάτι επιβαρυντικό αντιθέτως είχε παρασχεθεί έκπτωση έδωσε έμφαση στο ότι δεν της δόθηκε η ευκαιρία λήψης νομικής συμβουλής και ότι υπήρξε θύμα κοροιδίας. Λίγες μέρες μετά όμως αποτάθηκε σε δικηγόρο για να τη συμβουλεύσει πως να τερματίσει τη συμφωνία ενοικίασης. Είναι αντίθετο στη λογική να ισχυρίζεται ότι εμποδίστηκε ή στερήθηκε της δυνατότητας να ζητήσει νομική συμβουλή για την υπογραφή του Τεκμηρίου 5 ενώ λίγες μέρες μετά αποτάθηκε σε δικηγόρο για τον τερματισμό της ενοικίασης. Αυτό που πρόκυψε είναι ότι όταν ήταν οικονομικά ήταν ασύμφορο να ενοικιάζει η Εναγόμενη 1 το υποστατικό αποφάσισε να τερματίσει τη συμφωνία ενοικίασης. Αυτό δε σημαίνει ότι το Τεκμήριο 5 ήταν προϊόν κοροϊδίας και ότι ξεγελάστηκε.
Οι θέσεις της ότι δεν της είπε ο Ενάγοντας ότι δε θα μπορούσε να τερματίσει την ενοικίαση ενώ θα έπρεπε να της το πει πριν να υπογραφεί το Τεκμήριο 5 στερείται επίσης λογικής. Η ίδια ως παραδέχθηκε γνώριζε τι προνοούσε η συμφωνία ενοικίασης του Τεκμηρίου 2 για την οποία συμφωνία γίνεται αναφορά στο Τεκμήριο 5. Εφόσον γνώριζε τους όρους αυτής δεν εξηγεί για ποιο λόγο θεώρησε ότι θα έπρεπε ο Ενάγοντας να της έλεγε κάτι ως προς το τερματισμό της ενοικίασης. Η ίδια σε κάθε περίπτωση παραδέχθηκε αντεξεταζόμενη ότι δε ζήτησε από τον Ενάγοντα να προσθέσει ή να αλλάξει κάτι στο Τεκμήριο 5.
Παρατήρησα ότι σε αρκετά σημεία της μαρτυρίας της απόφευγε να απαντήσει ή άλλαζε απάντηση ή έλεγε ότι δεν καταλάβαινε ή δε θυμόταν. Σε γενικές γραμμές η ποιότητα της μαρτυρίας της ήταν τέτοια ώστε δεν μπορεί να οδηγήσει σε ασφαλές ευρήματα. Παρατηρώ επίσης ότι ενώ επέμενε ότι δεν προκλήθηκαν ζημιές στο υποστατικό εν τέλει παραδέχθηκε ότι με την αποχώρηση της άφησε πρίζες στους τοίχους, σύρματα (Tracking) και δεν τα αφαίρεσε λόγω της οικονομικής της κατάστασης. Ανάφερε ότι μπογιάτισε το διαμέρισμα και θυμήθηκε αντεξεταζόμενη ότι πλήρωσε κάποιον να το πράξει ονοματίζοντας μάλιστα κάποιο πρόσωπο λέγοντας επίσης ότι τον πλήρωσε με επιταγή. Ενώ γνώριζε το παράπονο του Ενάγοντα ότι δηλαδή αποχώρησε η Εναγόμενη 1 από το υποστατικό χωρίς να το μπογιατίσει, από την αρχή εντούτοις για πρώτη φορά στην αντεξέταση της ονομάτισε άτομο λέγοντας παράλληλα ότι πλήρωσε με επιταγή χωρίς να παρουσιάσει κάποιο αποδεικτικό στοιχείο. Στην Υπεράσπιση απλώς τέθηκε μια γενική άρνηση. Είναι οξύμωρο να έχει κρατήσει αποδεικτικά στοιχεία και αποδείξεις για αλλαγή πατώματος και επιδιόρθωσης τουαλέτας όταν γι’ αυτά δεν έχει κάποια απαίτηση αλλά για το βασικό ισχυρισμό της που θα μπορούσε να αντικρούσει τη θέση του Ενάγοντα περί μη μπογιατίσματος του υποστατικού δε κράτησε αποδεικτικό στοιχείο. Το γεγονός αναφοράς για πρώτη φορά ότι έχει αποδεικτικό στοιχείο αφήνει ερωτηματικά.
Επίσης ενώ η ίδια αρνήθηκε ότι μετά τον τερματισμό της ενοικίασης είχε επικοινωνία με τον Ενάγοντα για τα θέματα που πρόκυψαν κάποια στιγμή αντεξεταζόμενη ανάφερε ότι όταν πρόκυψαν τα ποσά των λογαριασμών είπε στον Ενάγοντα να πληρωθούν οι λογαριασμοί ύδατος και ηλεκτρισμού που είχαν παραμείνει απλήρωτοι από το ποσό της εγγύησης.
Οι θέσεις λοιπόν που προβλήθηκαν εκ μέρους των Εναγόμενων δημιούργησαν ασάφεια, κενά και κάποιες θέσεις αντιστρατεύονται τη κοινή λογική.
Το Δικαστήριο κρίνει τη μαρτυρία της ως αναξιόπιστη και δεν μπορεί να βασιστεί σ’ αυτή για σκοπούς διατύπωσης ευρημάτων εκτός κι αν η μαρτυρία της συνδέεται με άλλη μαρτυρία αξιόπιστη ή μαρτυρία που έγινε παραδεκτή.
Ευρήματα
Τα γεγονότα που καταγράφονται ανωτέρω ως παραδεκτά αποτελούν ευρήματα μου. Αποτελούν περαιτέρω ευρήματα του Δικαστηρίου ότι με την αποχώρηση της Εναγόμενης 1 παρέμειναν απλήρωτοι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος και ύδατος ως τα Τεκμήρια 8 και 9. Ο Ενάγοντας προχώρησε στην εκ νέου ενοικίαση του υποστατικού περί την 01/03/2015. Προηγουμένως ο Ενάγοντας μπογιάτισε αυτό. Η Εναγόμενη 1 και 3 αφαίρεσαν τα μη διαφανή γυαλιά που είχε τοποθετήσει μετά από ανακαίνιση του υποστατικού ο Ενάγοντας και τοποθέτησαν μη αδιαφανή αλλά με την αποχώρηση της Εναγόμενης 1 δεν επανατοποθετήθηκαν μη διαφανή γυαλιά. Ουσιαστικά η Εναγόμενη 1 δεν επανάφερε το υποστατικό στην πρότερα κατάσταση.
Η συμφωνία ενοικίασης υπογράφηκε στις 04/06/2010 και η ενοικίαση ξεκίνησε την 01/03/2010. Η Εναγόμενη 1 ενοικίαζε το υποστατικό από την 01/03/2010-31/10/2014. Μέχρι τότε κατέβαλε τα ενοίκια. Από την παράδοση του υποστατικού μέχρι το Φεβρουάριο 2015 αυτό έμεινε ανοίκιαστο. Ενοικιάστηκε εκ νέου την 01/03/2015 με ενοίκιο €500 μηνιαίως.
Αυτό που πρέπει να εξεταστεί με σκοπό επίλυσης των επίδικων θεμάτων είναι α) το καθεστώς της συμφωνίας ενοικίασης και δη κατά πόσο συντρέχει λόγος διαφοροποίησης από την ενδιάμεση απόφαση του Δικαστηρίου αναφορικά με την Καθ’ ύλην δικαιοδοσία β) κατά πόσο υπήρξε νομότυπος τερματισμός της συμφωνίας ενοικίασης γ) κατά πόσο υπήρξε παραβίαση αυτής δ) εάν ο Ενάγοντας έχει υποστεί ζημιά και ε) εάν έχει προκληθεί ζημιά ποιοι ευθύνονται για την αποκατάσταση αυτής αλλά και στ) η ισχύς της εγγύησης των Εναγόμενων 2 και 3.
Εξέταση ερωτημάτων που εγείρονται στην παρούσα:
i) Καθεστώς της συμφωνίας ενοικίασης/δικαιοδοσία
Είναι παραδεκτό γεγονός ότι μεταξύ των μερών υπογράφηκε γραπτό κείμενο συμφωνίας ενοικίασης ως το Τεκμήριο 2. Με την ενδιάμεση απόφαση του Δικαστηρίου ημερομηνίας 11/07/2023 εξετάζοντας το Τεκμήριο 2 συμφωνία ενοικίασης, την επιστολή τερματισμού ημερομηνίας 31/10/2014 (Τεκμήριο 6), την επιστολή συμφωνία ημερομηνίας 23/09/2014 (Τεκμήριο 5) έκρινε ότι το παρόν Δικαστήριο έχει Καθ’ ύλην δικαιοδοσία για εκδίκαση της παρούσης απαίτησης. Με βάση τα ευρήματα του Δικαστηρίου ως ανωτέρω δε τίθεται λόγος επανεξέτασης του ζητήματος δικαιοδοσίας. Τα ευρήματα του Δικαστηρίου ως καθορίζονται στην παρούσα, δεν εξαφανίζουν το δικαιοδοτικό του βάθρο ως καθορίστηκε με την ενδιάμεση απόφαση. Παραθέτω κατωτέρω το σκεπτικό ως προκύπτει από την ενδιάμεση απόφαση.
«Όπως προαναφέρθηκε, είναι η θέση της Εναγόμενης 1 ότι στις 28.02.2012, η ενοικίαση του επίδικου υποστατικού μετετράπη σε θέσμια, εφόσον είχε λήξει η «πρώτη περίοδος ενοικίασης» βάσει της επίδικης σύμβασης ενοικίασης και πουθενά στην εν λόγω σύμβαση ενοικίασης περιλαμβανόταν όρος ο οποίος προνοούσε για την αυτόματη ανανέωση της. Ουσιαστικά, το κατά πόσο η επίδικη σύμβαση ενοικίασης προνοούσε ή όχι για την αυτόματη ανανέωση της ενοικίασης, αποτελεί και την κυριότερη διαφορά μεταξύ των μερών, εφόσον αυτό είναι που προσδιορίζει και τα εκατέρωθεν επιχειρήματα και θέσεις τους περί μετατροπής ή μη της συμβατικής ενοικίασης σε θέσμια.
Από τον όρο 1 (υπό τον τίτλο «Ενοίκιον») της επίδικης σύμβασης ενοικίασης, προκύπτει ότι τα μέρη, για την πρώτη διετή περίοδο ενοικίασης, ήτοι μέχρι τις 28.2.2012, δεν είχαν δικαίωμα τερματισμού αυτής. Τέτοιο δικαίωμα, βάσει του πιο πάνω όρου της επίδικης σύμβασης ενοικίασης, παρεχόταν στα μέρη μετά τις 28.2.2012, και τούτο εφόσον δίδετο, από οποιωνδήποτε εξ αυτών, τρίμηνη προειδοποίηση δια διπλοσυστημένης επιστολής, πριν την λήξη έκαστης διετούς περιόδου (μετά τις 28.2.2012). Είναι επομένως σαφές ότι στη βάση των ρητών προνοιών της επίδικης σύμβασης ενοικίασης, ουσιαστικά η ενοικίαση του επίδικου υποστατικού ανανεώθηκε αυτόματα στις 28.2.2012 για περαιτέρω περίοδο 2 ετών, ήτοι μέχρι τις 28.2.2014. Είμαι της άποψης ότι, σύμφωνα με τους όρους της επίδικης σύμβασης ενοικίασης, άνευ οποιουδήποτε δικαιώματος τερματισμού της πρώτης διετούς περιόδου ενοικίασης, είναι ωσάν η πρώτη ενοικίαση να είχε όριο τα 4 χρόνια, με δικαίωμα πλέον τερματισμού της επίδικης σύμβασης ενοικίασης 3 μήνες πριν τις 28.2.2014 (που ήταν και η πρώτη διετής περίοδος ανανέωσης κατά την οποία παρεχόταν, συμβατικά, δικαίωμα τερματισμού της συμβατικής ενοικίασης. Δεν εγείρεται, εν προκειμένω, οποιοσδήποτε ισχυρισμός εκ μέρους της Εναγόμενης 1, είτε στο δικόγραφο της υπεράσπισης της, είτε στα παραδεκτά γεγονότα που κατατέθηκαν στο Δικαστήριο[7] ότι, είτε πριν είτε μετά τις 28.2.2014 στάληκε από οποιονδήποτε εκ των μερών, η προνοούμενη (από την επίδικη σύμβαση ενοικίασης) ειδοποίηση τερματισμού της ενοικίασης, 3 μήνες πριν από την λήξη της εν λόγω διετούς περιόδου. Για να επιτευχθεί δε η ανανέωση της επίδικης σύμβασης ενοικίασης, όπως αυτό εμφαίνεται από τους όρους αυτής, ουδέν από τα συμβαλλόμενα μέρη έπρεπε να αποστείλει 3 μήνες πριν την λήξη έκαστης διετούς περιόδου, οποιαδήποτε ειδοποίηση τερματισμού της εν λόγω συμφωνίας. Δεν χρειαζόταν, εν προκειμένω, σύμφωνα με τους όρους της επίδικης σύμβασης ενοικίασης, οποιαδήποτε γραπτή προειδοποίηση από τους συμβαλλόμενους ότι επιθυμούν την ανανέωση της σύμβασης ενοικίασης (σε αντίθεση με τα γεγονότα που περιβάλλουν την υπόθεση Άλκης Χατζηκυριάκος (Μπισκότα Φρου-Φρου) Λτδ (ανωτέρω)). Όπως και στην υπόθεση Χουλούδης (ανωτέρω), έτσι και στην προκειμένη περίπτωση, η κατοχή του επίδικου υποστατικού από την Εναγόμενη 1 μετά τις 28.2.2012 και/ή μετά τις 28.2.2014, ερειδόταν αποκλειστικά στη βάση της επίδικης σύμβασης ενοικίασης, η εγκυρότητα της οποίας δεν αμφισβητείται βάσει των δικογραφημένων ισχυρισμών των διαδίκων. Και εφόσον, βάσει των δικογραφημένων θέσεων των διαδίκων και των παραδεκτών γεγονότων που αυτοί κατέθεσαν ενώπιον του Δικαστηρίου, η επίδικη σύμβαση ενοικίασης ουδέποτε, πριν από τις 31.10.2014 (οπόταν και η Εναγόμενη 1 παρέδωσε το επίδικο υποστατικό στον Ενάγοντα ελεύθερο κατοχής), τερματίστηκε, η Εναγόμενη 1 ουδέποτε είχε καταστεί θέσμιος ενοικιαστής και η σχέση των μερών παρέμεινε συμβατική.
Επομένως, στη βάση όλων των πιο πάνω, είναι εμφανές ότι, δυνάμει των όρων της επίδικης συμφωνίας ενοικίασης, η συμβατική ενοικίαση του επίδικου ακινήτου ανανεώθηκε αυτόματα για την περίοδο που έληγε στις 28.2.2016. Δεν με βρίσκει συνεπώς σύμφωνη η θέση των συνηγόρων των Εναγομένων ότι επειδή δεν υπάρχει ρητή αναφορά στην επίδικη σύμβαση ενοικίασης για αυτόματη ανανέωση της ενοικίασης, τούτο οδηγεί στο δίχως άλλο συμπέρασμα ότι η πρώτη ενοικίαση - η συμβατική ενοικίαση - έληξε στις 28.2.2012. Τούτο, λαμβάνοντας υπόψη τα όσα έχω ήδη αναφέρει ανωτέρω, αλλά και το γεγονός ότι, με την επιστολή ημερ. 23.9.2014, η Εναγόμενη 1 αποδέκτηκε ότι υπήρχε αύξηση του ενοικίου για την περίοδο από την 1.3.2014, σύμφωνα με τους όρους της επίδικης σύμβασης ενοικίασης και επομένως είναι σαφές ότι η ίδια θεωρούσε ότι συνεχίζει να ενοικιάζει το επίδικο υποστατικό στη βάση των όρων της εν λόγω σύμβασης ενοικίασης και όχι ως θέσμιος ενοικιαστής. Σημειώνω, στο παρόν στάδιο, ότι για σκοπούς της παρούσας απόφασης, δεν είναι αναγκαία η κρίση επί των συνεπειών, στους εγγυητές, της υπογραφής της επιστολής ημερ. 23.9.2014 από την Εναγόμενη 1.
Λαμβάνοντας, λοιπόν, υπόψη ότι σύμφωνα με τη νομολογία, η ανάληψη δικαιοδοσίας από το Δικαστήριο στηρίζεται κατ' αρχάς στους διατυπωθέντες ισχυρισμούς με τους οποίους προσδιορίζονται τα επίδικα θέματα (υπόθεση Interamerican Insurance Co Limited v. Μακρίδου (2000) (Γ) ΑΑΔ 1529), και λαμβάνοντας περαιτέρω υπόψη τους δικογραφημένους ισχυρισμούς των διαδίκων, αλλά και τα παραδεκτά γεγονότα που κατέθεσαν, εκτενής αναφορά στα οποία έγινε πιο πάνω, κρίνω ότι το παρόν Δικαστήριο κέκτηται δικαιοδοσίας εκδίκασης της παρούσας αγωγής, αφού η ενοικίαση, που αποτελεί τη βάση της αγωγής, παρέμεινε κατά πάντα ουσιώδη χρόνο συμβατική (ακόμη και αν συνυπολογιστεί η αποδοχή της πρότασης του Ενάγοντα ημερ. 23.9.2014), κατ' εφαρμογή του όρου 1 (υπό τον τίτλο «Ενοίκιον») της επίδικης σύμβασης ενοικίασης. Επισημαίνω, βέβαια, ότι οι όποιες ανωτέρω διαπιστώσεις έγιναν από το Δικαστήριο, δεν μεταβάλλουν το δεδομένο ότι το Δικαστήριο κατόπιν της εκδίκασης της παρούσας αγωγής, ενδεχομένως να καταλήξει σε τέτοια ευρήματα που να εξαφανίζουν το δικαιοδοτικό του βάθρο. Όπως το θέμα ετέθη στην υπόθεση Κυθρεώτης κ.α. ν. Άθου Μιχαηλίδη Milington-Ward (2001) 1 Α.Α.Δ 1480:
«Στην προκείμενη περίπτωση, θεμέλιο της αγωγής αποτέλεσε η παράνομη κατοχή του κτήματος και, συν αυτή, η αποζημίωση του ιδιοκτήτη για την απώλεια της χρήσης του. Και οι δύο θεραπείες που επιζητούνται ανάγονται αποκλειστικά στη δικαιοδοσία του Επαρχιακού Δικαστηρίου. Ο καθορισμός των αποζημιώσεων, λόγου χάριν, για την παράνομη κατοχή ακινήτου εκφεύγει ολοσχερώς της δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου Ελέγχου Ενοικιάσεων. Βέβαιο είναι ότι, εφόσον δεν αποδειχθεί το παράνομο της κατοχής, η αγωγή καταπίπτει. Στην περίπτωση δε, που ήθελε καταδειχθεί ότι υφίστατο εν ισχύι ελεγχόμενη ενοικίαση, το Επαρχιακό Δικαστήριο στερείται δικαιοδοσίας. Σύμφωνα με τη νομολογία, η δικογραφία στοιχειοθετεί τις προϋποθέσεις για την ανάληψη και άσκηση δικαιοδοσίας - (βλ. Sevegep Ltd v. United Sea Transport (1989)1 A.A.Δ. (Ε) 729, 732, Safarino v. Σταυρινού (1991)1 Α.Α.Δ 1424, 1432, Παναγιώτης Παναγή ν. Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας (1999)1 Α.Α.Δ. 1107). Η αγωγή βασίζεται στην παράνομη κατοχή του καταστήματος, στοιχειοθετώντας τη δικαιοδοσία του Επαρχιακού Δικαστηρίου να επιληφθεί του επιδίκου θέματος. Εάν η θεμελίωση της αγωγής αποκαλυφθεί ως ακροσφαλής, εξαφανίζεται και το δικαιοδοτικό της βάθρο.»
ii) Νομιμότητα τερματισμού συμφωνίας ενοικίασης/Παραβίαση
Σε σχέση με το κατά πόσο ο τερματισμός της ενοικίασης είναι νόμιμος ή όχι από μέρους της Εναγόμενης 1 λαμβάνω υπόψη μου με βάση τα ευρήματα ανωτέρω ότι εφόσον η ενοικίαση ουδέποτε κατέστη θέσμια αλλά παρέμεινε συμβατική ότι αυτή θα μπορούσε να τερματιστεί με βάση τους όρους αυτής και δη ως προβλέπεται στον όρο 1 κάτω από τον τίτλο «ΕΝΟΙΚΙΟΝ». Η Εναγόμενη 1 εφόσον η σύμβαση ενοικίασης ανανεώθηκε μέχρι την 28/02/2016, ECLI:CY:AD:2016:D147 μπορούσε να τερματιστεί 3 μήνες πριν τις 28/02/2016 με την παράδοση διπλοσυστημένης επιστολής κάτι που σαφώς δεν έγινε στην προκείμενη περίπτωση. Υπενθυμίζω ότι εν προκειμένω αποστάλθηκε μέσω ιδιώτη επιδότη επιστολή την 31/10/2014 μαζί με τα κλειδιά του υποστατικού 17 μήνες πριν την ημερομηνία λήξης της ενοικίασης.
Έχοντας κατά νου όλα τα πιο πάνω καταλήγω ότι ο τερματισμός της επίδικης συμφωνίας δεν ήταν νόμιμος (lawful termination). Κρίνω επιπροσθέτως λαμβανομένων των όσων τέθηκαν ενώπιον μου ότι η ενέργεια τερματισμού της συμφωνίας ενοικίασης θεωρείται αναιτιολόγητη. Η εν λόγω ενέργεια συνιστά στην ουσία παράβαση και/ή αποκήρυξη της επίδικης συμφωνίας ενοικίαση από μέρους της Εναγόμενης 1.[3] Η ενέργεια αυτή ήτοι η αποκήρυξη της συμφωνίας ενοικίασης οδήγησε στη διάρρηξη της σύμβασης με υπαιτιότητα της Εναγόμενης 1.[4]
Η εν λόγω παράβαση και/ή αποκήρυξη της επίδικης συμφωνίας ενοικίασης δίδει το το δικαίωμα στον Ενάγοντα να αξιώσει αποζημιώσεις για ζημιές ή απώλειες που έχει υποστεί ως αποτέλεσμα αυτής της παράβασης.
Ουσιαστικά με τον παράνομο τερματισμό της συμφωνίας ενοικίασης η Εναγόμενη 1 εξέφρασε την πρόθεση της να μην εκπληρώσει τις συμβατικές της υποχρεώσεις και αποκήρυξε τη συμφωνία.[5]
Σε σχέση με το μέτρο αποζημιώσεων στο σύγγραμμα «Το Δίκαιο των Συμβάσεων» του κ. Πολύβιου Γ. Πολυβίου Τόμος Β σελ. 747 διαβάζουμε τα ακόλουθα:
«το καθιερωμένο μέτρο αποζημίωσης είναι η αποκατάσταση του αθώου μέρους στην κατάσταση στην οποία θα βρισκόταν αν η σύμβαση είχε εκτελεστεί, με την καταβολή στο αθώο μέρος του ποσού που θα προέκυπτε εάν η σύμβαση είχε υλοποιηθεί με την εκπλήρωση των υποχρεώσεων των μερών (expectation loss). Όπως ανέφερε ο πρώην Πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Κύπρου Γ. Πικής στην υπόθεση Αλπάν (Αδελφοί Τάκη) Λτδ v. Θέλμας Τρυφωνίδου (1996) 1 ΑΑΔ 679: « η αποκατάσταση του αθώου μέρους έχει ως λόγο την τοποθέτησή του στη θέση την οποία θα απολάμβανε αν η συμφωνία εφαρμοζόταν και όχι την ζημιά την οποία υπέστη προς αντιμετώπιση των συνεπειών της διάρρηξης της συμφωνίας.»
Αυτό που θα πρέπει να εξεταστεί είναι ποια είναι η οικονομική κατάσταση του αθώου μέρους σήμερα, δηλαδή μετά την παράβαση της σύμβασης, και ποια θα ήταν εάν δεν είχε συμβεί η παράβαση, εάν δηλαδή είχαν εκπληρωθεί οι υποχρεώσεις των μερών.[6]
Προχωρώ να εξετάσω εάν δικαιούται η Ενάγουσα στα ποσά που αξιώνει.
iii) Κόστος Επαναφοράς
Στην προκείμενη περίπτωση ο Ενάγοντας ουσιαστικά διεκδικεί κόστος επαναφοράς του υποστατικού στην πρότερα κατάσταση ως ζημιά την οποία έχει υποστεί από τον παράνομο τερματισμό της συμφωνίας ενοικίασης. Καταρχάς με βάση τον όρο 3 και 17 της σύμβασης ενοικίασης ο ιδιοκτήτης θα δικαιούται να απαιτήσει από τον ενοικιαστή όπως επαναφέρει δια εξόδων του το ενοικιαζόμενο υποστατικό στην ίδια και άριστη κατάσταση στην οποία τούτο παραδόθηκε. Επίσης με την παράδοση του υποστατικού θα έπρεπε αυτό να μπογιατιστεί. Ως διαφάνηκε ο Ενάγοντας αναγκάστηκε να μπογιατίσει το υποστατικό. Επιπροσθέτως η Εναγόμενη 1 και 3 δεν επανατοποθέτησαν τα μη διαφανή γυαλιά στο υποστατικό αλλά παράδωσαν αυτό με τα γυαλιά που τοποθέτησαν. Ο Ενάγοντας είχε δικαίωμα να ζητήσει όπως επαναφερθεί το υποστατικό με έξοδα της Εναγόμενης 1 στην πρότερα κατάσταση. Το γεγονός ότι η Εναγόμενη 1 παραβίασε τις συμβατικές της υποχρεώσεις για επαναφορά του υποστατικού δημιουργεί δικαίωμα στον Ενάγοντα να αξιώνει υπό μορφή αποζημιώσεων τη ζημιά που έχει υποστεί.
Όπως όμως έχει νομολογηθεί όποιος διεκδικεί αποζημίωση για ειδικές ζημιές έχει υποχρέωση για την αυστηρή απόδειξη τους[7]. Εναπόκειται στον Ενάγοντα να αποδείξει με την κατάλληλη μαρτυρία τα ποσά που διεκδικεί.[8] Σύμφωνα με τα ευρήματα του Δικαστηρίου δεν έχουν αποδειχθεί και δη δεν έχει αποδειχθεί το κόστος μπογιατίσματος και το κόστος για τοποθέτηση γυαλιών μη διαφανή στο υποστατικό. Έχει εξηγηθεί ανωτέρω ο λόγος που δεν έγινε αποδεκτή η μαρτυρία περί του κόστους. Η αξίωση λοιπόν ως προς το κόστος επαναφοράς δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.
iv) Απoλεσθέντα ενοίκια
Η Ενάγουσα αιτείται αποζημιώσεις για την κατοχή του καταστήματος για την περίοδο από 01/11/2014 μέχρι 28/02/2014.
Ως προέκυψε το επίδικο υποστατικό παρέμεινε ανοίκιαστο από την 01/11/2014-28/02/2015 δηλαδή για περίοδο 4 μηνών. Το ενοίκιο με βάση τη συμφωνία ενοικίασης ημερομηνίας 04/06/2010 εκείνη την περίοδο με τις αυξήσεις που είχαν συμφωνηθεί είχε ανέλθει στο ποσό των €818,75σ. Το Τεκμήριο 5 δεν μετάβαλε τους όρους της συμφωνίας ως προς το συμφωνηθέν ενοίκιο αλλά συμφωνήθηκε να παρασχεθεί έκπτωση στην Εναγόμενη 1 για κάποιο χρονικό διάστημα με τον όρο ότι θα εξοφλείτο πλήρως το ενοίκιο αλλιώς θα έπρεπε να καταβάλλεται αυτό στην ολότητα του. Δεν συμφωνώ με την εισήγηση των Εναγόμενων ότι το ενοίκιο συμφωνήθηκε στο ποσό των €500.
Είναι ξεκάθαρο ότι από την 01/10/2024 το ενοίκιο ήταν για το ποσό των €818,75σ. Δεδομένου των ευρημάτων του Δικαστηρίου ότι το υποστατικό παρέμεινε ανοίκιαστο για περίοδο 4 μηνών από την παράδοση του υποστατικού αλλά και του γεγονότος ότι δεν έγινε νομότυπος τερματισμός της συμφωνίας ενοικίασης κρίνω ότι ο Ενάγοντας δικαιούται στα ποσά των €3,275 που αντιστοιχεί σε απολεσθέντα ενοίκια για 4 μήνες επί του ποσού των €818,75 πλέον τη διαφορά των ενοικίων από την 01/03/2015-28/02/2016 (ημερομηνία λήξης της ενοικίασης) εφόσον το υποστατικό ενοικιάστηκε την 01/03/2015 για €318,75σ λιγότερα και δη δικαιούται το ποσό των € 3,825 ήτοι συνολικά το ποσό των €7,100 ως καταβολή αποζημίωσης για τον παράνομο τερματισμό της ενοικίασης και της υπαίτιας διάρρηξης αυτής. Είναι ορθό να αναφερθεί ότι το αθώο μέρος στη βάση της αρχής της αποκατάστασης θα πρέπει να βρεθεί στη θέση που θα βρισκόταν εάν δεν τερματιζόταν παράνομα η συμφωνία ενοικίασης. Ως αναφέρεται και στην απόφαση Π.Ε. αρ. 251/2013 και 252/2013 Περιφερειακή Ομάδα Παραγωγών κ.α. και Εκτυπώσεις Υφασμάτων Αδελφοί Θεοδώρου Λτδ ημερ. 05/07/2019 η αποκατάσταση του αθώου μέρους συνεπάγεται την καταβολή ενοικίου πλήρως μέχρι την ημερομηνία που φυσιολογικά η σύμβαση θα ερχόταν στο τέλος της.
Στην ίδια απόφαση Περιφερειακή Ομάδα Παραγωγών ανωτέρω αναφέρεται ότι οι εφεσείοντες δικαιούνταν και στην καταβολή των ενοικίων που απώλεσαν τα οποία δεν πλήρωσαν οι εφεσείοντες και από το διάστημα που κατάφεραν να εξασφαλίσουν ως ήταν υποχρέωση τους για μετριασμό της ζημιάς νέα σύμβαση ενοικίασης με άλλη εταιρεία και ορθά το Δικαστήριο απέδωσε τη διαφορά του ενοικίου για τον υπολειπόμενο χρόνο της ενοικίασης. Εφόσον λοιπόν η Εναγόμενη 1 εγκατέλειψε το υποστατικό νωρίτερα χωρίς νομότυπο τερματισμό της ενοικίασης και χωρίς νόμιμη αιτιολογία η απώλεια ή η μείωση του καθορισθέντος συμφωνηθέντος ενοικίου που θα λάμβανε ο Ενάγοντας δεν μπορεί να θεωρηθεί ως απομακρυσμένη ζημιά και πρέπει να αποζημιωθεί ο Ενάγοντας
Με βάση τα πιο πάνω κρίνω ότι ο Ενάγοντας δικαιούται το ποσό των € 7,100. Αναφορικά με το ποσό τόκου προς 9% που διεκδικεί ο Ενάγοντας για τους λόγους που εξηγώ αμέσως πιο κάτω κρίνω ότι δεν το δικαιούται και θα πρέπει να επιδικαστεί νόμιμος τόκος επί του ποσού από το χρόνο καταχώρησης της απαίτησης. Στον όρο 1 της συμφωνίας ενοικίασης (Τεκμήριο 2) κάτω από τον τίτλο «ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΙ ΟΡΟΙ» καταγράφονται τα ακόλουθα: «Ο Ενοικιαστής οφείλει να πληρώνει τακτικώς και άνευ καθυστερήσεως το άνω ενοίκιο είτε τούτο εζητήθη ή όχι, μέχρι της υπ’ αυτού εκκενώσεως και παραδόσεως του ενοικιαζόμενου κτήματος. Ο Ενοικιαστής οφείλει να καταβάλλει τόκο προς 9% ετησίως επί οιουδήποτε ποσού οφειλομένου υπό μορφή ενοικίου εις περίπτωση καθυστερήσεως πληρωμής του ενοικίου». Στην προκείμενη περίπτωση είναι παραδεκτό ότι μέχρι το Σεπτέμβριο 2014 (βλέπε Τεκμήριο 5) δεν υπήρχε οφειλόμενο ενοίκιο. Τα ποσά ενοικίων που δικαιούται ο Ενάγοντας αντιστοιχεί σε απολεσθέντα ενοίκια υπό μορφή αποζημιώσεων για τον παράνομο τερματισμό της ενοικίασης. Δεν τίθεται θέμα καθυστέρησης πληρωμής ενοικίου ως προβλέπεται στη συμφωνία. Υπενθυμίζω δεν υπήρχε απλήρωτο ενοίκιο μέχρι την παράδοση του υποστατικού. Κατά συνέπεια κρίνω ότι θα πρέπει να επιδικαστεί νόμιμος τόκος.
v) Απλήρωτοι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος και ύδατος
Ως προκύπτει από το περιεχόμενο των Τεκμηρίων 8 και 9 η Εναγόμενη 1 αποχωρώντας από το υποστατικό άφησε απλήρωτους τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και ύδατος για το συνολικό ποσό των € 427.67. Σύμφωνα με τον όρο 8 της συμφωνίας ενοικίασης ως το Τεκμήριο 2 η πληρωμή μεταξύ άλλων των λογαριασμών αποτελούν υποχρέωση του, γεγονός που εν πάση περιπτώσει δεν αμφισβητήθηκε, όπως δεν αμφισβητήθηκε ούτε το ύψος των χρεώσεων. Ζήτημα τέθηκε ως προς το κατά πόσο τα ποσά αυτά θα μπορούσαν να αφαιρεθούν από το ποσό των €630 που δόθηκε από την Εναγόμενη 1 ως εγγύηση.
Σχετικό προς το ζήτημα τούτο είναι ο όρος 17 της συμφωνίας ενοικίασης όπου αναγράφονται τα εξής: «Ο Ενοικιαστής κατέβαλε το ποσό των €630 το οποίο θα κρατηθεί από τον ιδιοκτήτη μέχρι λήξεως ή τερματισμού του παρόντος Ενοικιαστηρίου Εγγράφου ως εγγύηση για την υπό του Ενοικιαστού τήρηση όλων των όρων του παρόντος εγγράφου και θα επιστραφεί εις τον Ενοικιαστή με την παράδοση του ενοικιαζόμενου ακινήτου από τον Ενοικιαστή προς τον Ιδιοκτήτη με τη λήξη ή τον τερματισμό του παρόντος Ενοικιαστηρίου Εγγράφου, νοουμένου ότι θα έχουν τηρηθεί όλοι οι όροι του παρόντος Ενοικιαστηρίου Εγγράφου υπό του Ενοικιαστού. Με την παράδοση του υποστατικού ο Ενοικιαστής υποχρεούται να μπογιατίσει το διαμέρισμα. Το ρηθέν ποσό των € 630 δεν μπορεί να θεωρηθεί υπό του Ενοικιαστού ως πληρωμή έναντι ενοικίων αλλά ο ιδιοκτήτης κατά την παράδοση του ενοικιαζόμενου ακινήτου υπό του Ενοικιαστού προς τον Ιδιοκτήτη δικαιούται να χρησιμοποιήσει το ρηθέν ποσό των €630 έναντι οιασδήποτε οφειλής του Ενοικιαστού προς τον Ιδιοκτήτη ή για τυχόν επιδιορθώσεις.» (υπογραμμίσεις του Δικαστηρίου).
Είναι ξεκάθαροι οι όροι της συμφωνίας ενοικίασης και δη είναι ξεκάθαρο ότι το ποσό της εγγύησης δεν επιστρέφεται σε περίπτωση παραβίασης όρων της συμφωνίας ενοικίασης. Εν προκειμένω παραβιάστηκαν οι όροι της συμφωνίας και δη ο όρος περί τερματισμού αυτής και μη πληρωμής των τελών/λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος και ύδατος. Ο ιδιοκτήτης σαφώς δικαιούται να το χρησιμοποιήσει έναντι οιασδήποτε οφειλής του Ενοικιαστού ή για επιδιορθώσεις. Η οφειλή του ενοικιαστού σαφώς μπορεί να αφορά οφειλές για ηλεκτρικό ρεύμα και ύδωρ εφόσον προβλέπεται ρητά στο συμβόλαιο ότι τα τέλη και οφειλές τέτοιας φύσεως αποτελούν υποχρεώσεις πληρωμής του Ενοικιαστού. Ο Ενάγοντας ανάφερε ότι μπογιάτισε το υποστατικό όμως δεν μπορεί να λογιστεί το κόστος μπογιατίσματος ότι καλύπτεται από το ποσό της εγγύησης καθότι δεν αποδείχθηκε το κόστος αυτό. Θεωρώ ότι από το ποσό των ευρώ €630 μπορεί να καλυφθεί « η οφειλή» της Εναγόμενης 1 που προκύπτει από τους απλήρωτους λογαριασμούς ρεύματος και ύδωρ για το συνολικό ποσό των €427.67σ. Από το ποσό το €630 παραμένει διαφορά για το ποσό των €202,33. Εφόσον αποδεικνύεται ότι η Εναγόμενη 1 οφείλει ως αποζημίωση στον Ενάγοντα το ποσό των €7,100 που αντιστοιχεί σε απολεσθέντα ενοίκια θεωρώ ορθό και δίκαιο από το εν λόγω ποσό αφαιρεθεί το ποσό των €202,33σ. Κατά συνέπεια κρίνω με βάση τα πιο πάνω ότι το ποσό που οφείλεται στον Ενάγοντα από την Εναγόμενη 1 αντιστοιχεί στο ποσό των €6,897.67.
Προχωρώ να εξετάσω κατά πόσο υπέχουν ευθύνη οι Εναγόμενοι 1 και 2 για την πληρωμή των ποσών αλλά και κατά πόσο η σύμβαση εγγύησης που υπέγραψαν ο είναι έγκυρη.
vi) Εγγύηση Εναγόμενων 2 και 3/Εγκυρότητα της σύμβασης εγγύησης
Το επόμενο ζήτημα παρόλο που δεν τέθηκε ξεκάθαρα καταπιάνεται για σκοπούς πληρότητας με την εγκυρότητα της εγγύησης των Εναγόμενων 2 και 3. Σημειώνω ότι δεν αμφισβητήθηκε ότι οι Εναγόμενοι 1 και 2 εγγυήθηκαν την πιστή τήρηση εκ μέρους της Εναγόμενης 1 όλων των όρων και υποχρεώσεων που απορρέουν από το παρόν έγγραφο. Επίσης ως αναφέρεται στο έγγραφο εγγύησης το οποίο είναι ενσωματωμένο στο Τεκμήριο 2 η εγγύηση θα εξακολουθεί να ισχύει σε όλη την περίοδο ενοικίασης και σε κάθε παράταση της (ρητή ή και εξυπακουόμενη) και εν πάση περιπτώσει μέχρι την παράδοση ελεύθερης και κενής κατοχής του υποστατικού στον ιδιοκτήτη. Δε χωρεί αμφιβολία με βάση τα ευρήματα του Δικαστηρίου ότι η ενοικίαση παρατάθηκε μετά τις 28/02/2012 και ανανεώθηκε μέχρι και τη 28/02/2016. Σαφώς και η εγγύηση που παραχώρησαν οι Εναγόμενοι 2 και 3 παρέμεινε σε ισχύ. Εφόσον η ενοικίαση τερματίστηκε νωρίτερα παράτυπα και εφόσον ο Ενάγοντας δικαιούται τα ποσά δυνάμει όρου της συμφωνίας ενοικίασης οι Εναγόμενοι 2 και 3 είναι υπόλογοι για τις υποχρεώσεις της Εναγόμενης 1.
Σύμφωνα με το άρθρο 86 του Κεφ. 149, ο εγγυητής ευθύνεται στην έκταση που ευθύνεται και ο πρωτοφειλέτης, εκτός αν προνοείται διαφορετικά στη σύμβαση. Σημειώνω ότι σε περίπτωση που μια παράνομη ή άκυρη συμφωνία μπορεί να εκτελεστεί, ο εγγυητής θα είναι επίσης συνυπεύθυνος.[9] Η εγγύηση θα πρέπει να λεχθεί ότι δεν υπόκειται στις διατάξεις του άρθρου 77 και ως εκ τούτου δεν απαιτείται ρητά να επιμαρτυρείται η υπογραφή της από δύο μάρτυρες παρόλο που η συγκεκριμένη είναι υπογραμμένη από δύο μάρτυρες. Οι εγγυητές, Εναγόμενοι 2 και 3 ευθύνονται όπως καλύψουν όλες τις υποχρεώσεις της Εναγόμενης 1 (πρωτοφειλέτη ενοικιαστού).
Οι Εναγόμενοι 2 και 3 επισημαίνω εγγυήθηκαν την πλήρη συμμόρφωση της Εναγόμενης 1 σε σχέση με την τήρηση των όρων του ενοικιαστηρίου εγγράφου και της όποιας ανανέωσης και ισχύος αυτού μέχρι και την εκκένωση και παράδοση κατοχής των καταστημάτων στην Ενάγουσα και κατ’ επέκταση και την πλήρη εξόφληση των ενοικίων. Επομένως, είναι υπεύθυνοι για όλα τα ποσά που ήθελαν επιδικαστεί εναντίον της Εναγόμενης 1. Ως αναφέρθηκε στην υπόθεση Αργύρη v. Χρυσοστόμου, ως Διαχειρίστριας της περιουσίας του αποβιώσαντα Χρυσοστόμου,[10] η οποία αφορούσε την ευθύνη εγγυητή σε σύμβαση ενοικίασης ακινήτου, όπως προβλέπεται και στο άρθρο 86 του περί Συμβάσεων Νόμου, Κεφ. 149, η ευθύνη του εγγυητή συνυπάρχει με την ευθύνη του πρωτοφειλέτη εκτός αν υπάρχει αντίθετη πρόνοια. Στην προκείμενη περίπτωση από το περιεχόμενο της σύμβασης εγγύησης προκύπτει η πρόθεση των εγγυητών/Εναγόμενων 2 και 3 να καλύψουν όλες τις υποχρεώσεις της Εναγόμενης 1 για την πιστή τήρηση όλων των υποχρεώσεων της μεταξύ άλλων και των ενοικίων που οφείλει και θα πρέπει να καταβάλει στον Ενάγοντα ως αποζημίωση για τον παράνομο τερματισμό της ενοικίασης.
Να σημειωθεί ότι κατά την ακροαματική διαδικασία δε δόθηκε οποιαδήποτε αντίθετη μαρτυρία από τους Εναγόμενους 2 και 3.
Κατάληξη
Με βάση τα πιο πάνω εκδίδεται απόφαση υπέρ του Ενάγοντα και εναντίον των Εναγόμενων 1, 2 και 3 αληλέγγυα και/ή κεχωρισμένα για το ποσό των €6,897.67σ με νόμιμο τόκο από την καταχώρηση της αγωγής πλέον έξοδα ως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο.
(Υπ.…………….………………
Μ-Α Στυλιανού, Ε.Δ.
Πιστόν Αντίγραφο
Πρωτοκολλητής
[1] Γεώργιος Παπαγεωργίου v Λούη Κλάππα (Investments Services Ltd) (1991) 1 Α.Α.Δ. 24
[2] Παπαλλής κ.α ν. Κυριακίδη (2008) 1Α Α.Α.Δ 83
[3] Βλ. The Law of Contract, Treitel, 6η έκδοση, σελ. 628: "There is no breach when non-performance of a contract is justified by some lawful excuse".
[4][4] Withers v Reynolds (1831) 2 B & Ad 889.
[5] Βλ. Chitty on Contracts General Principles 27η έκδοση σελ. 1161 παράγραφος 24-016."Renunciation: A renunciation of a contract occurs when one party by words or conduct evinces an intention not to perform, or expressly declares that he is or will be unable to perform, his obligations under the contract in some essential respect. An absolute refusal by one party to perform his side of the contract will entitle the other party to treat himself as discharged, as will also a clear and unambiguous assertion by one party that he will be unable to perform when the time for performance should arrive. ......"
[6]Johnson v. Agnew (1979) 1 ALLER 883, 886 (HL) "The general principle for the assessment of damages is compensatory, ie that the innocent party is to be placed, so far as money can do, in the same position as if the contract had been performed".
[7] Ελισάβετ Ηρακλέους ν. Ρένου Πέτρου (1994) 1 Α.Α.Δ 239.
[8] Ανδρέας Χρυσοστόμου v. Cyprialife Ltd (2011) IB Α.Α.Δ 1490, στη σελ. 1498
[9] (βλ.το Σύγγραμμα Law of Quarantees, 3η Έκδοση, των Garaldine Mary Andrews και Richard Millett, σελ. 215).
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο