ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ

Ενώπιον: Γ. Κυθραιώτου-Θεοδώρου, Π.Ε.Δ.

 

Αρ. Αίτησης ΠΣΑ: 20/2023

 

Αναφορικά με τον περί Αφερεγγυότητας Φυσικών Προσώπων (Προσωπικά Σχέδια Αποπληρωμής και Διάταγμα Απαλλαγής Οφειλών) Νόμο του 2015

 

και

 

Αναφορικά με τη Δέσποινα Κλεόπα, από Λευκωσία

 

_________________

 

Αίτηση της Themis Portfolio (Η3) Management Holdings Limited

ημερομηνίας 3.4.2024 για ακύρωση διατάγματος επιβολής ΠΣΑ

_________________

 

24 Απριλίου, 2025

 

Εμφανίσεις:

Για Themis Portfolio (Η3) Management Holdings Limited/Αιτήτρια: κ. Παπαδόπουλος για Στέλιος Στυλιανίδης & Σια Δ.Ε.Π.Ε.

Για Χρεώστιδα/Καθ’ ης η Αίτηση: κ. Μαυρόκωστας για Κ. Μαυρόκωστας & Σια Δ.Ε.Π.Ε.

 

 

ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗ

 

Εισαγωγή/Υπόβαθρο. Στις 24.1.2024 εκδόθηκε διάταγμα με το οποίο επιβλήθηκε στους πιστωτές της Χρεώστιδας το προσωπικό σχέδιο αποπληρωμής των χρεών της (στο εξής το «ΠΣΑ» και το «Επίδικο Διάταγμα» αντίστοιχα). Το ΠΣΑ είχε απορριφθεί από τη συνέλευση πιστωτών της Χρεώστιδας που έγινε στις 14.9.2023. Η Αιτήτρια (στο εξής η «Themis») είναι εκ των πιστωτών της Χρεώστιδας, έχοντας διαδεχθεί και υποκαταστήσει την Bank of Cyprus Public Company Limited δυνάμει του Ν.169(Ι)/2015.

 

Παρούσα Αίτηση. Με την παρούσα Αίτηση η Themis ζητά την ακύρωση του διατάγματος επιβολής του ΠΣΑ. Προβάλλει διάφορους λόγους για ακύρωση. Μεταξύ άλλων, υποστηρίζει ότι δεν πληρούνταν οι προϋποθέσεις για την έκδοση του Επίδικου Διατάγματος και ότι το ΠΣΑ δεν πληροί τις προϋποθέσεις του Ν.65(Ι)/2015. Είναι η θέση της, περαιτέρω, ότι με το ΠΣΑ θα είναι σε δυσμενέστερη θέση παρά με βάση τις πρόνοιες του περί Πτωχεύσεως Νόμου, Κεφ. 5. Υποστηρίζει επίσης ότι η Χρεώστιδα ενεργεί κακόπιστα και ότι δεν τηρήθηκαν τα προβλεπόμενα στα διαβήματα που προηγήθηκαν του Επίδικου Διατάγματος, με αποτέλεσμα αυτό να πάσχει.

 

Η Χρεώστιδα έχει εγείρει ένσταση στην Αίτηση. Διαφωνεί με όσα επικαλείται η άλλη πλευρά και υποστηρίζει ότι το Επίδικο Διάταγμα πρέπει να διατηρηθεί.

 

Για σκοπούς της απόφασης μου έχω μελετήσει την Αίτηση και ένσταση και τις ένορκες δηλώσεις που καταχωρήθηκαν εκατέρωθεν. Έχω επίσης μελετήσει τις αγορεύσεις των συνηγόρων των δύο πλευρών και, περαιτέρω, γνωρίζω το περιεχόμενο του φακέλου.

 

Διάταγμα επιβολής ΠΣΑ. Διάταγμα για την επιβολή μη συναινετικού προσωπικού σχεδίου αποπληρωμής σε πιστωτές εκδίδεται από το Δικαστήριο αφού διαπιστώσει ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 72(1) του Ν.65(Ι)/2015.

 

Πιστωτής προς τον οποίο επιβλήθηκε προσωπικό σχέδιο αποπληρωμής έχει το δικαίωμα, στη βάση του άρθρου 72(5) του Ν.65(Ι)/2015, να προσφύγει στο Δικαστήριο και να ζητήσει την ακύρωση του διατάγματος επιβολής.

 

Κατά την εξέταση αίτησης για ακύρωση διατάγματος επιβολής προσωπικού σχεδίου αποπληρωμής, το Δικαστήριο πρέπει να εστιάσει στο κατά πόσο ο πιστωτής - με την μαρτυρία και στοιχεία που παρουσίασε - έχει επιτύχει να ανατρέψει την προηγούμενη διαπίστωση ότι πληρούνταν οι προϋποθέσεις για τον συγκεκριμένο χρεώστη ώστε να εκδοθεί διάταγμα επιβολής τους ΠΣΑ στους πιστωτές του.

 

Προηγηθέντα διαβήματα. Η πλευρά της Themis προβάλλει, ως λόγους ακύρωσης του Επίδικου Διατάγματος ζητήματα που άπτονται της διαδικασίας που προηγήθηκε.

 

Ειδικότερα, η Themis υποστηρίζει ότι αίτηση που είχε καταχωρηθεί σε ενωρίτερο στάδιο για την ανανέωση του προστατευτικού διατάγματος για τη Χρεώστιδα, ήταν εκπρόθεσμη γιατί καταχωρήθηκε μετά την προθεσμία που καθορίζεται στους σχετικούς Διαδικαστικούς Κανονισμούς 2016. Υποστηρίζει επίσης ότι η παράταση ήταν αντικανονική γιατί είχε χρονική διάρκεια που υπερέβαινε την προβλεπόμενη. Στην ένορκη δήλωση που συνοδεύει αυτή την Αίτηση (χωρίς όμως να αναφέρεται κάτι σχετικό στην αγόρευση), η Themis εκφράζει τη θέση ότι η μετέπειτα διαδικασία συμπαρασύρεται από αυτήν την παρατυπία.

 

Θεωρώ ότι αυτά τα ζητήματα είναι εκτός του πλαισίου μιας αίτησης όπως η παρούσα, για ακύρωση διατάγματος επιβολής προσωπικού σχεδίου αποπληρωμής που υποβάλλεται από πιστωτή δυνάμει του άρθρου 72(5) του Ν.65(Ι)/2015. Το αντικείμενο αυτής της Αίτησης είναι συγκεκριμένο και αφορά «ακύρωση διατάγματος που εκδίδεται δυνάμει του παρόντος άρθρου». Δεν πρέπει, θεωρώ, να καταστεί μια τέτοια αίτηση όχημα για να τεθούν υπό αμφισβήτηση και να εξεταστούν εκ νέου, ζητήματα και διαβήματα που έχουν ήδη συντελεστεί σε ενωρίτερα στάδια της διαδικασίας εκτός εάν αφορούν άμεσα τις προϋποθέσεις του άρθρου 72(1) του Νόμου.

 

Επικουρικά όμως, μόνο, σημειώνω ότι δεν συμμερίζομαι τις προαναφερόμενες θέσεις της Themis. Όσα αναφέρει σε σχέση με την προθεσμία καταχώρησης της αίτησης για παράταση ισχύος του προστατευτικού διατάγματος και τη διάρκεια παράτασης του, θεωρώ ότι δεν μπορούν να έχουν οποιαδήποτε επίπτωση στα προς απόφαση ζητήματα. Το Δικαστήριο  είχε επιληφθεί της αίτησης για παράταση ισχύος του προστατευτικού διατάγματος, την εξέτασε και έκρινε ότι μπορούσε να χορηγήσει την αιτούμενη παράταση όπως και έπραξε. Εξ άλλου, ο Ν.65(Ι)/2015 προβλέπει συγκεκριμένη διαδικασία και προθεσμία για να αιτηθεί πιστωτής τον παραμερισμό τέτοιου διατάγματος[1].

 

Περαιτέρω, κάποια από τα επιχειρήματα που επικαλείται η Themis αφορούν λόγους για τους οποίους ένας πιστωτής μπορεί να εγείρει ένσταση στην έναρξη ισχύος ενός προσωπικού σχεδίου αποπληρωμής. Τέτοια ζητήματα είναι επίσης εκτός του πλαισίου της παρούσας Αίτησης. Μπορούν να εγερθούν μόνο στη βάση των άρθρων 59 και 65 του Ν.65(Ι)/2015 (που καθορίζουν και τον χρόνο εντός του οποίου πρέπει να υποβάλλεται σχετική αίτηση).

 

Κριτήρια επιλεξιμότητας για μη συναινετικό ΠΣΑ (Άρθρο 72(1) Ν.65(Ι)/2015). Προχωρώ στην εξέταση όσων προβάλλονται από την Themis προς ακύρωση του Επίδικου Διατάγματος, σε συνάρτηση με τις πρόνοιες του άρθρου 72(1) του Ν.65(Ι)/2015.

 

Το άρθρο 72(1) καθορίζει τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται για να επιβληθεί στους πιστωτές ΠΣΑ το οποίο απορρίφθηκε από τη συνέλευση πιστωτών.

 

Άρθρα 72(1)(α) και 72(1(δ), Ν.65(Ι)/2015. Οι προϋποθέσεις των παραγράφων 72(1)(α) και 72(1)(δ) του Ν.65(Ι)/2015 διαγράφηκαν το 2018.

 

Άρθρο 72(1)(β), Ν.65(Ι)/2015. Σύμφωνα με αυτή την προϋπόθεση:

 

«τουλάχιστον ένας από τους πιστωτές είναι εξασφαλισμένος πιστωτής, ο οποίος έχει εξασφάλιση επί της κύριας κατοικίας του χρεώστη η οποία βρίσκεται στη Δημοκρατία, η αγοραία αξία της οποίας δεν υπερβαίνει το ποσό των τριακοσίων πενήντα χιλιάδων ευρώ (€350.000)».

 

Η Χρεώστιδα διαμένει σε ακίνητο υποθηκευμένο υπέρ της Themis. Πρόκειται για διαμέρισμα στο οποίο επίσης διαμένει μια εκ των θυγατέρων της Χρεώστιδας (η Κωνσταντίνα Κλεόπα) με το σύντροφο αυτής και τον ανήλικο υιό τους. Το ακίνητο ανήκει κατά 4/5 στη Χρεώστιδα και κατά 1/10 σε κάθε μια από δύο θυγατέρες της, Κωνσταντίνα και Μαρίνα. Στοιχεία που να θέτουν υπό αμφισβήτηση ότι αυτή είναι η κύρια κατοικία της δεν έχουν παρουσιαστεί. Ούτε αμφισβητήθηκε από την Themis ότι η αξία του εν λόγω ακινήτου είναι χαμηλότερη από €350.000.

 

Άρθρο 72(1)(γ), Ν.65(Ι)/2015. Σύμφωνα με την παράγραφο 72(1)(γ) του Ν.65(Ι)/2015:

 

«η συνολική αξία των περιουσιακών στοιχείων του χρεώστη, εξαιρουμένης της κύριας κατοικίας του, δεν υπερβαίνει τις πεντακόσιες χιλιάδες ευρώ (€500.000)».

 

Δεν αμφισβητείται από τη Themis ότι η συγκεκριμένη προϋπόθεση πληρείται.

 

Άρθρο 72(1)(ε), Ν.65(Ι)/2015. Η Themis αμφισβητεί ότι πληρείται η προϋπόθεση του άρθρου 72(1)(ε). Σύμφωνα με αυτή τη διάταξη, ο Χρεώστης πρέπει να:

 

«αδυνατεί να αποπληρώσει τα χρέη του λόγω χειροτέρευσης της οικονομικής του κατάστασης ως αποτέλεσμα γεγονότων ή καταστάσεων εκτός του ελέγχου του, τα οποία έχουν επισυμβεί από το 2009 και εντεύθεν και πριν από την αίτηση για έκδοση προστατευτικού διατάγματος σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 39, και είχαν ως αποτέλεσμα την ουσιαστική μείωση του εισοδήματός του κατά τουλάχιστον είκοσι πέντε τοις εκατόν (25%) ή περισσότερο».

 

Είναι η θέση της Themis ότι στην εξέταση αυτής της παραμέτρου λήφθηκαν υπόψη λανθασμένα στοιχεία από τον σύμβουλο αφερεγγυότητας ενώ τα εισοδήματα της Χρεώστιδας παραμένουν σταθερά μετά τη συνταξιοδότηση της.

 

Το επίδικο ΠΣΑ συνδέεται με ακόμα δύο προσωπικά σχέδια αποπληρωμής που αφορούν τις δύο θυγατέρες της Χρεώστιδας, Κωνσταντίνα και Μαρίνα Κλεόπα. Τα τρία αυτά πρόσωπα είναι συνοφειλέτες σε διάφορα χρέη. Στα χρέη αυτών των τριών προσώπων περιλαμβάνονται δύο ενυπόθηκα δάνεια με οφειλέτιδες την Κωνσταντίνα Κλεόπα και τη Χρεώστιδα. Το πρώτο δάνειο εξασφαλίζεται με υποθήκη επί του ακινήτου που ανήκει στην Μαρίνα Κλεόπα και συνιστά την κύρια κατοικία της. Το δεύτερο δάνειο εξασφαλίζεται από την ίδια υποθήκη αλλά και από άλλη υποθήκη επί του διαμερίσματος που αποτελεί την κύρια κατοικία της Χρεώστιδας και της θυγατέρας της Κωνσταντίνας (ως έχω αναφέρει πιο πάνω).

 

Τα χρέη που αφορούν τα τρία προσωπικά σχέδια αποπληρωμής (της Χρεώστιδας και των δύο θυγατέρων της) συνδέονται και ο σύμβουλος αφερεγγυότητας τα μεταχειρίστηκε ως τέτοια.

 

Αναφορικά με τη συγκεκριμένη προϋπόθεση του άρθρου 72(1)(ε), η θέση του συμβούλου αφερεγγυότητας είναι ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη τα συνολικά εισοδήματα των μελών του νοικοκυριού. Συνεπώς, έλαβε υπόψη ότι η Κωνσταντίνα Κλεόπα κατέστη μόνιμα ανίκανη προς εργασία λόγω ασθένειας περί το 2010. Ένεκα αυτού απώλεσε τα εισοδήματα από εργασία της και, ως αποτέλεσμα, τα ολικά εισοδήματα της οικογένειας παρουσίασαν μείωση 26% μεταξύ 2010 και 2011. Μετέπειτα υπήρχαν διακυμάνσεις που οφείλονταν σε αυξομειώσεις των εισοδημάτων του συζύγου της, αλλά ουδέποτε επανήλθαν στα πρότερα επίπεδα. Περαιτέρω, ο σύμβουλος αφερεγγυότητας σημειώνει ότι ακόμα και αν ληφθούν υπόψη τα εισοδήματα μόνο της ίδιας της Χρεώστιδας, ένεκα της αφυπηρέτησης της το 2013, αυτά μειώθηκαν κατά 27% σε σχέση με το 2012. Το μοναδικό πλέον εισόδημα της Χρεώστιδας προέρχεται από συντάξεις που λαμβάνει.

 

Εξέτασα τα εκατέρωθεν επιχειρήματα επί αυτού του ζητήματος και κρίνω ότι παραμένει η αρχική διαπίστωση πως και αυτή η προϋπόθεση του άρθρου 72(1) του Ν.65(Ι)/2015 πληρείται.

 

Εδώ, η μείωση στα εισοδήματα τόσο της οικογένειας όσο και της Χρεώστιδας είναι δεδομένη από τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν.

 

Ο Νόμος επιτρέπει την κοινή διαχείριση προσωπικών σχεδίων αποπληρωμής σε περίπτωση συνοφειλέτων (άρθρο 33). Επίσης, στον υπολογισμό των εισοδημάτων για σκοπούς διαμόρφωσης ενός προσωπικού σχεδίου αποπληρωμής λαμβάνονται υπόψη τα εισοδήματα και αναγκαία έξοδα διαβίωσης των μελών του νοικοκυριού. Συνεπώς, σαν θέμα αρχής, δεν διακρίνω λόγο για τον οποίο να μην ληφθεί υπόψη η εισοδηματική κατάσταση των υπολοίπων μελών της οικογένειας που συνδέονται με τα χρέη του χρεώστη όταν εξετάζεται εάν υπάρχει μείωση τουλάχιστον 25% στα εισοδήματα του χρεώστη.

 

Η πλευρά της Themis παραπέμπει σε αριθμό πρωτόδικων αποφάσεων όπου, για το ζήτημα αυτό, επικράτησε διαφορετική άποψη από τη δική μου. Αναγνωρίζω ότι υπάρχουν διιστάμενες πρωτόδικες αποφάσεις σε σχέση με την ερμηνεία του άρθρου 72(1)(ε). Καθοδήγηση από το Εφετείο σε σχέση με την ορθή προσέγγιση θα ήταν καλοδεχούμενη. Στην απουσία όμως δεσμευτικού προηγούμενου, κατά τη δική μου κρίση, η ορθή προσέγγιση είναι όπως εξηγώ πιο πάνω.

 

Στην παρούσα όμως περίπτωση, το ζήτημα είναι εν πολλοίς θεωρητικό. Αυτό διότι, εάν ληφθούν υπόψη τα εισοδήματα της οικογένειας τότε η προϋπόθεση πληρείται. Ακόμα όμως και εάν ληφθούν υπόψη μόνο τα εισοδήματα της Χρεώστιδας, επίσης πληρείται η εν λόγω προϋπόθεση.

 

Η μείωση των εισοδημάτων στην παρούσα περίπτωση αφορά σε προβλήματα υγείας που κατέστησαν την Κωνσταντίνα Κλεόπα ανίκανη προς εργασία. Είναι επίσης αποτέλεσμα της συνταξιοδότησης της Χρεώστιδας. Αυτά τα γεγονότα κρίθηκαν κατά την έκδοση του Επίδικου Διατάγματος ως εκτός του ελέγχου της Χρεώστιδας. Μέσω αυτής της Αίτησης δεν έχουν παρουσιαστεί στοιχεία που να ανατρέπουν την αρχική διαπίστωση.

 

Άρθρο 72(1)(στ), Ν.65/2015. Η πλευρά της Themis αμφισβητεί επίσης ότι συντρέχουν τα προβλεπόμενα στο άρθρο 72(1)(στ) του Ν.65(Ι)/2015. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη διάταξη, ο σύμβουλος αφερεγγυότητας πρέπει να έχει υπογράψει δήλωση με την οποία να επιβεβαιώνει την άποψη του ότι συντρέχουν συγκεκριμένες παράμετροι που απαριθμούνται στις υπό-παραγράφους (i)-(v) του εν λόγω άρθρου.

 

Αυτή η έγγραφη βεβαίωση του συμβούλου αφερεγγυότητας είχε δοθεί στα πλαίσια της μονομερούς αίτησης στη βάση της οποίας εκδόθηκε το Επίδικο Διάταγμα. Όμως, η Themis, μέσω των ενόρκων δηλώσεων που καταχώρησε, αμφισβητεί κάθε μια από αυτές τις παραμέτρους σε σχέση με τη Χρεώστιδα.

 

Επί του άρθρου 72(1)(στ), σαν θέμα αρχής αναφέρω τα εξής. Ο νομοθέτης έχει καθορίσει διαδικασία εξουσιοδότησης κάποιου προσώπου ώστε αυτός να ενεργεί ως σύμβουλος αφερεγγυότητας. Σχετικές είναι οι πρόνοιες του περί Συμβούλων Αφερεγγυότητας Νόμου στις οποίες παραπέμπω. Ο νομοθέτης έχει επίσης, μέσω των διατάξεων του Ν.65(Ι)/2015, επιφορτίσει τους συμβούλους αφερεγγυότητας με συγκεκριμένα καθήκοντα και αρμοδιότητες. Στα πλαίσια των καθηκόντων του, ένας σύμβουλος αφερεγγυότητας που διορίζεται για τον εκάστοτε χρεώστη οφείλει να βεβαιώσει προς το Δικαστήριο εγγράφως ότι, κατά την άποψη του, πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 72(1)(στ) του Ν.65(Ι)/2015.

 

Όταν το Δικαστήριο αποφασίζει εάν πληρούνται τα κριτήρια του άρθρου 72(1) του Ν.65(Ι)/2015, ένας από τους παράγοντες που εξετάζει είναι κατά πόσο υπάρχει η προαναφερόμενη έγγραφη επιβεβαίωση της παραγράφου (στ) από τον σύμβουλο αφερεγγυότητας. Η διαπίστωση ότι πράγματι δόθηκε η εν λόγω βεβαίωση, εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις, θεωρώ ότι επαρκεί για να ικανοποιήσει τη συγκεκριμένη προϋπόθεση.

 

Κατά την άποψη μου θα ήταν λάθος το Δικαστήριο να εξετάσει, εκ νέου, μια εκάστη των παραμέτρων του άρθρου 72(1)(στ)(i)-(v) και να υποκαταστήσει την κρίση του για την κρίση του συμβούλου αφερεγγυότητας. Αυτό θα ακύρωνε, ουσιαστικά, την αρμοδιότητα του συμβούλου αφερεγγυότητας. Δεν ήταν αυτή η πρόθεση του νομοθέτη. Εάν υπήρχε τέτοια πρόθεση τότε η εν λόγω διάταξη δεν θα προέβλεπε ότι «ο σύμβουλος αφερεγγυότητας έχει υπογράψει δήλωση με την οποία επιβεβαιώνει…» αλλά ο νομοθέτης θα είχε προβλέψει ότι «το Δικαστήριο θα ελέγχει….»

 

Άλλα ζητήματα που εγείρει η Themis και άπτονται της επιλεξιμότητας της Χρεώστιδας ή της βιωσιμότητας του ΠΣΑ δεν θα εξεταστούν. Πρόκειται για ζητήματα που προβλήθηκαν από τη Themis, στο παρόν στάδιο, για πρώτη φορά. Η Themis κλήθηκε από τον σύμβουλο αφερεγγυότητας να προσφέρει τις παρατηρήσεις της πριν τη διαμόρφωση του ΠΣΑ και αφού έλαβε την κατάσταση προσωπικών οικονομικών στοιχείων, όμως δεν ζήτησε οποιαδήποτε στοιχεία ή διευκρινίσεις. Παρομοίως, στη συνέλευση πιστωτών, όπως φαίνεται από τα πρακτικά, η Themis δεν ζήτησε διευκρινίσεις ούτε περαιτέρω πληροφορίες για οποιοδήποτε ζήτημα.

 

Βρισκόμαστε τώρα σε στάδιο που έχει επιβληθεί το ΠΣΑ από το Δικαστήριο στους πιστωτές. Τα βήματα της διαδικασίας που προηγήθηκαν, δεν ήταν τυπικά. Σε κάθε ένα από τα προηγούμενα στάδια γίνεται ουσιαστική εργασία για την ορθή εκτίμηση της οικονομικής εικόνας της Χρεώστιδας και διαμόρφωση των όρων ενός προσωπικού σχεδίου αποπληρωμής των χρεών της. Από το κείμενο των σχετικών διατάξεων του Ν.65(Ι)/2015 είναι εμφανής η πρόθεση του νομοθέτη όπως οι πιστωτές είναι συμμέτοχοι στην προσπάθεια ρύθμισης των χρεών μέσω ενός προσωπικού σχεδίου αποπληρωμής. Οι πιστωτές έχουν λόγο εξ αρχής και μπορούν να ζητήσουν διευκρινίσεις, να προβούν σε εισηγήσεις, να εκφράσουν απόψεις και παρατηρήσεις. Όταν εξαντληθούν όλα αυτά και δεν καταστεί δυνατό να επιτευχθεί συναίνεση, τότε – ως τελευταίο μέτρο - ο χρεώστης έχει το δικαίωμα να αποταθεί στο Δικαστήριο και να ζητήσει επιβολή του ΠΣΑ.

 

Η Themis είχε την ευκαιρία να συμμετάσχει και να συνεισφέρει σε όλα τα στάδια που προηγήθηκαν. Αυτά που τώρα προβάλλει η Themis, έπρεπε να είχαν εγερθεί στα προηγούμενα στάδια. Εκεί ήταν το κατάλληλο πλαίσιο και χρονικό σημείο για να εξεταστούν, να αξιολογηθούν, να απαντηθούν και να ληφθούν υπόψη στην τελική διαμόρφωση του ΠΣΑ. Βρισκόμαστε πλέον σε προχωρημένο στάδιο της όλης διαδικασίας και, θεωρώ, ότι δεν επιτρέπεται να εγείρονται για πρώτη φορά τέτοιου είδους ζητήματα.

 

Δεν διαφωνώ ότι κάποιος έλεγχος πρέπει να γίνεται όταν υπάρχουν ενδείξεις για κακοπιστία του συμβούλου αφερεγγυότητας ή του Χρεώστη ή εξόφθαλμα λάθη και παραλείψεις. Σε τέτοιες περιπτώσεις το Δικαστήριο μπορεί και πρέπει να επέμβει. Όμως δεν είναι ορθό να αναμένεται από το Δικαστήριο να υπεισέλθει στη θέση του συμβούλου αφερεγγυότητας και να εξετάσει από την αρχή, μικροσκοπικά και εξαντλητικά όλα τα στοιχεία, πληροφορίες, λογιστικές πράξεις και οικονομικά δεδομένα καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια, ενέργεια ή άποψη του συμβούλου αφερεγγυότητας.

 

Εδώ δεν διαπιστώνω κακοπιστία, αντικανονικότητα ή άλλο έρεισμα για «ακύρωση» ή «παραμερισμό» της εν λόγω βεβαίωσης του συμβούλου αφερεγγυότητας στην παρούσα περίπτωση. Μεταξύ άλλων, δεν διαπιστώνω έκδηλες ελλείψεις ή ανακρίβειες στην Κατάσταση Οικονομικών Στοιχείων της Χρεώστιδας. Δεν υποδείχθηκαν από τη Themis σημεία που δεν συνάδουν με τις σχετικές κατευθυντήριες γραμμές του Τμήματος Αφερεγγυότητας. Ούτε διαπιστώνω έλλειψη καλής πίστης από μέρους της Χρεώστιδας.

 

Τα πιο πάνω συνιστούν τη δική μου αντίληψη για την ορθή προσέγγιση. Όπως ήδη σημείωσα, αναγνωρίζω ότι υπάρχουν διιστάμενες πρωτόδικες αποφάσεις για αυτό το ζήτημα.

 

Περαιτέρω, το άρθρο 72(1)(στ)(iv) του Ν.65(Ι)/2015 προβλέπει τα εξής:

 

«Το Προσωπικό Σχέδιο Αποπληρωμής που απορρίφθηκε από τους πιστωτές έχει ως αποτέλεσμα να θέσει τους πιστωτές στην ίδια ή σε καλύτερη θέση από αυτήν στην οποία θα βρίσκονταν οι εν λόγω πιστωτές, εάν η περιουσία του χρεώστη εδιατίθετο σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Πτώχευσης Νόμου, εξαιρουμένων των περιουσιακών στοιχειών που δεν διατίθενται και τηρουμένης της σειράς προτεραιότητας των χρεών»

 

Είναι η θέση της Themis ότι αυτή η προϋπόθεση δεν πληρείται διότι με το ΠΣΑ θα βρεθεί σε δυσμενέστερη θέση παρά στην πτώχευση της Χρεώστιδας. Όπως αναφέρεται στην ένορκη δήλωση που συνοδεύει την Αίτηση, «αφ’ ης στιγμής η Χρεώστιδα είναι ενυπόθηκη οφειλέτιδα ενός ακινήτου ως περιγράφεται ανωτέρω, σε περίπτωση πτώχευσης της Χρεώστιδας [η Themis] θα ήταν ελεύθεροι να χρησιμοποιήσουν την εξασφάλιση τους και, μεταξύ άλλων να την πωλήσουν άμεσα ιδιωτικά βάσει της Νομοθεσίας ενώ σε περίπτωση αποτυχίας της πώλησης ακόμη και να την κατακρατήσουν έναντι του επίδικου χρέους. Επίσης [η Themis] στην περίπτωση πτώχευσης της Χρεώστιδας θα είχαν στη διάθεση τους πολύ πιο σύντομα το υποθηκευμένο ακίνητο παρά να αναμένουν μακροχρόνια μέχρι να εισπράξουν τη σημερινή εκτιμηθείσα αξίας του, ανεξαρτήτως μελλοντικής αυξητικής διακύμανσης της αξίας αυτού δια μηνιαίων δόσεων, ως προνοεί το ΠΣΑ.»

 

Εξέτασα αυτό το επιχείρημα σε συνάρτηση με τα ενώπιον μου στοιχεία, τις διατάξεις του περί Πτωχεύσεως Νόμου, Κεφ. 5 αλλά και το σκοπό του νομοθέτη όπως εκφράζεται στο προοίμιο του Ν.65(Ι)/2015. Καταλήγω ότι δεν συμφωνώ με τη θέση της Themis.  

 

Η Themis εδράζει αυτό το επιχείρημα στο ότι η επιβολή του ΠΣΑ την εμποδίζει να εκποιήσει αμέσως το ενυπόθηκο ακίνητο. Δηλαδή, ουσιαστικά, το παράπονο της είναι ότι το ΠΣΑ της στερεί τη δυνατότητα να ασκήσει τα δικαιώματα της δυνάμει του Μέρους VI του περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Νόμου Ν.9/65. Όμως, ο Ν.9/65 είναι άσχετος με τα προς απόφαση ζητήματα. Ο νομοθέτης δεν καθόρισε ως μέτρο σύγκρισης τη θέση των πιστωτών σε συνάρτηση με το Ν.9/65 αλλά με τον περί Πτωχεύσεως Νόμο, Κεφ. 5. Συνεπώς οι διατάξεις του Ν.9/65 και τα δικαιώματα και δυνατότητες που ο Νόμος εκείνος παρέχει σε ενυπόθηκο δανειστή, δεν υπεισέρχονται στην κρίση του Δικαστηρίου για σκοπούς της παρούσας διαδικασίας.

 

Το παράπονο ότι μέσω του ΠΣΑ, η Themis θα εισπράξει σε βάθος χρόνου αντί να έχει τη δυνατότητα να ασκήσει αμέσως τα δικαιώματα της δυνάμει της υποθήκης, είναι ανεδαφικό. Ολόκληρο το πλαίσιο του Ν.65(Ι)/2015 είναι δομημένο ώστε να δοθεί η δυνατότητα με «λογικό και οργανωμένο τρόπο» να αντιμετωπιστούν οφειλές του επιλέξιμου χρεώστη. Εκ των πραγμάτων, αυτό προϋποθέτει ότι οι πιστωτές θα εισπράττουν στην πορεία του προσωπικού σχεδίου αποπληρωμής και όχι αμέσως.

 

Στην προκείμενη περίπτωση, εξετάζοντας το ΠΣΑ, σε συνάρτηση με τις πρόνοιες του Κεφ. 5, δεν διακρίνω ότι η Themis θα βρεθεί σε δυσμενέστερη θέση παρά τη θέση στην οποία θα βρισκόταν εάν σήμερα η Χρεώστιδα κηρυσσόταν σε πτώχευση. Αντίθετα, το ΠΣΑ προβλέπει ότι η Themis διατηρεί την υποθήκη επί της κύριας κατοικίας της Χρεώστιδας και συνεχίζει να παραμένει «ενυπόθηκος δανειστής» (στην έννοια του Κεφ. 5). Περαιτέρω, σύμφωνα με το ΠΣΑ, διαθέσιμα εισοδήματα θα διατεθούν προς πληρωμή του χρέους στην Themis ως εκεί προνοείται. Με την πιστή τήρηση και ολοκλήρωση του ΠΣΑ, κατά τη λήξη του, η Themis θα έχει εισπράξει συνολικό ποσό μεγαλύτερο παρά εάν η Χρεώστιδα κηρυσσόταν σήμερα σε πτώχευση.

 

Συνεπώς, όχι μόνο η Themis δεν θα βρεθεί σε δυσμενέστερη θέση υπό του ΠΣΑ παρά στην πτώχευση της Χρεώστιδας, αλλά ευνοείται από τις πρόνοιες του.

 

Σημειώνω περαιτέρω ότι ο πυρήνας αυτού του επιχειρήματος της Themis είναι ότι η ίδια θα βρεθεί σε δυσμενέστερη θέση. Όμως το άρθρο 72(1)(στ)(iv) αναφέρεται σε «πιστωτές» γενικά και όχι σε ένα πιστωτή ή ένα εξασφαλισμένο πιστωτή. Άρα το Δικαστήριο πρέπει να εξετάσει τη θέση όλων των πιστωτών γενικότερα και όχι μόνο ενός εξ αυτών. Το ΠΣΑ στη συγκεκριμένη περίπτωση προβλέπει και για πληρωμές ποσών για μη εξασφαλισμένα χρέη που, στην περίπτωση πτώχευσης θα έμεναν πλήρως ανικανοποίητοι. Άρα όχι μόνο η Themis δεν τίθεται σε δυσμενέστερη θέση αλλά, μέσω του ΠΣΑ, όλοι οι πιστωτές, στο σύνολο τους, ευνοούνται.

 

Συνεπώς, καταλήγω ότι η προϋπόθεση του άρθρου 72(1)(στ)(iv) πληρείται.

 

Αυτά είναι όσα είχα να πω σε σχέση με τις προϋποθέσεις του άρθρου 72(1) του Ν.65(Ι)/2015. Πέραν αυτών όμως, προσθέτω και τα ακόλουθα.

 

Πρόνοιες ΠΣΑ. Η πλευρά της Themis παραπονείται τόσο στην Αίτηση όσο και στην αγόρευση των συνηγόρων της για το περιεχόμενο του ΠΣΑ, ότι πάσχει από ασάφεια και αδιαφάνεια.

 

Για αυτό το ζήτημα σχετικά είναι και όσα αναφέρω πιο πάνω ότι αυτά που τώρα εγείρει η Themis έπρεπε να είχαν εγερθεί σε προγενέστερα στάδια της διαδικασίας και όχι, για πρώτη φορά, τώρα. Παρά ταύτα, δεν συμφωνώ με όσα η Themis προβάλλει.

 

Μεταξύ άλλων, η Themis σημειώνει ότι η διάρκεια του ΠΣΑ εκτείνεται μέχρι το 98^ο έτος της Χρεώστιδας και ότι οι πρόνοιες που γίνονται για κάλυψη των εξόδων διαβίωσης δεν παρέχουν «οποιαδήποτε επεξήγηση ή εξασφάλιση για την δυνατότητα αποπληρωμής και καταβολής δόσης». Αναφορικά με την ηλικία στην οποία θα είναι η Χρώστιδα κατά τη λήξη του ΠΣΑ, σε περίπτωση θανάτου της γίνεται σχετική πρόβλεψη στο ΠΣΑ για πληρωμή από μια εκ των θυγατέρων της (συνδεδεμένου οφειλέτη) εφάπαξ ποσού. Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορώ να προβώ σε υποθέσεις εάν θα είναι εν ζωή ή όχι. Ο Ν.65(Ι)/2015 δεν καθορίζει ανώτατο όριο ηλικίας χρεώστη για συμμετοχή σε ΠΣΑ.

 

Η Themis υποστηρίζει επίσης ότι δεν είναι ξεκάθαρο από τις πρόνοιες του ΠΣΑ με ποιο τρόπο οι θυγατέρες και γαμπρός της Χρεώστιδας δεσμεύονται ή θα είναι σε θέση να συνεισφέρουν οικονομικά κατά τον τρόπο που εκεί προβλέπεται. Σε σχέση με αυτό το επιχείρημα της Themis, αναφέρω ότι δεν πρέπει να υποτιμάται η αγωνία ενός οφειλέτη να διαφυλάξει την οικογενειακή στέγη. Αυτή η αγωνία συνιστά ένα ισχυρό κίνητρο ώστε ένας χρεώστης και άλλα μέλη της οικογένειας του, να είναι έτοιμα και πρόθυμα να υποστούν θυσίες, στερήσεις και δραστικές μειώσεις στα έξοδα τους ώστε να πληρώνονται δόσεις που θα επιτρέψουν τη διατήρηση της κατοικίας τους. Αυτό το δεδομένο αναγνωρίστηκε από την Ιρλανδική νομολογία, στην αντίστοιχη νομοθεσία της οποίας βασίστηκε και ο δικός μας νομοθέτης στη διαμόρφωση του Ν.65(Ι)/2015^[2].

 

Ένα προσωπικό σχέδιο αποπληρωμής δεν είναι μια σύμβαση στην έννοια του περί Συμβάσεων Νόμου. Πρόκειται, ουσιαστικά, για μια εισήγηση/πρόταση του συμβούλου αφερεγγυότητας για τον τρόπο με τον οποίο κάποιος επιλέξιμος χρεώστης δύναται να ρυθμίσει την αποπληρωμή και αναδιάρθρωση των χρεών του στις παραμέτρους που καθορίζει ο Ν.65(Ι)/2015.

 

Οι εκατέρωθεν υποχρεώσεις και δικαιώματα στα πλαίσια ενός προσωπικού σχεδίου αποπληρωμής δημιουργούνται και ρυθμίζονται από το καινοφανές - για σκοπούς του δικού μας νομικού συστήματος – πλαίσιο που έχει δημιουργήσει ο Ν.65(Ι)/2015. Σε περίπτωση απόρριψης του προτεινόμενου σχεδίου από τη συνέλευση πιστωτών, ο Ν.65(Ι)/2015 δημιουργεί τον μηχανισμό για να επιβληθούν τα προτεινόμενα ακόμα και σε πιστωτές που διαφωνούν. Είναι λάθος να αναμένεται ότι οι όροι και προτάσεις ενός προσωπικού σχεδίου αποπληρωμής θα προσομοιάζουν με την μορφή, τύπο και ορολογία μιας σύμβασης ή ότι θα μπορούν να υπαχθούν αυστηρά στο νόμο και αρχές περί συμβάσεων. Το ζητούμενο είναι να καθορίζεται στο κείμενο με επαρκή σαφήνεια η προτεινόμενη αναδιάρθρωση και ρυθμίσεις για την αποπληρωμή των χρεών του επιλέξιμου χρεώστη.

 

Υπό αυτό το πρίσμα, πρέπει να προσεγγίζεται και να ερμηνεύεται το κείμενο ενός προσωπικού σχεδίου αποπληρωμής. Πρόκειται για έγγραφο που ετοιμάζεται, συντάσσεται και προτείνεται στους πιστωτές με γνώμονα την εκπλήρωση των σκοπών του νομοθέτη όπως ρητά εκφράζονται στο προοίμιο του Ν.65(Ι)/2015. Επαναλαμβάνω ότι στη διαμόρφωση των όρων του προσωπικού σχεδίου αποπληρωμής έχουν λόγο και οι πιστωτές εξ αρχής.

 

ΠΣΑ16/2032 (Μαρίνα Κλεόπα) και ΠΣΑ19/2023 (Κωνσταντίνα Κλεόπα). Τέλος, η πλευρά της Themis σημειώνει και το γεγονός ότι το επίδικο ΠΣΑ αναφέρεται σε χρέη τόσο της Χρεώστιδας όσο και των δύο θυγατέρων της και οι πρόνοιες των τριών προσωπικών σχεδίων αποπληρωμής συνδέονται μεταξύ τους. Όπως ανέφερα πιο πάνω, αυτό δεν απαγορεύεται. Αντίθετα το άρθρο 33 του Ν.65(Ι)/2015 παρέχει ρητά τη δυνατότητα να τύχουν κοινού χειρισμού τα χρέη δύο ή περισσότερων χρεωστών που είναι συνοφειλέτες.

 

Παρά τις συνδεδεμένες ρυθμίσεις των χρεών, θεωρώ ότι το ΠΣΑ με επαρκή σαφήνεια καθορίζει τις υποχρεώσεις και όρους που θα πρέπει να τηρεί η πλευρά της εδώ Χρεώστιδας σε σχέση με τα δικά της χρέη. Το σημαντικό είναι ο καθορισμένος πιστωτής να πληρώνεται ανελλιπώς, στον καθορισμένο χρόνο τα προβλεπόμενα ποσά και να τηρηθούν οι υπόλοιποι όροι που τίθενται. Στην περίπτωση της Χρεώστιδας, θεωρώ πως δεν υπάρχει ασάφεια για όσα η ίδια οφείλει να τηρήσει.

 

Υπάρχουν περαιτέρω αναφορές στην Αίτηση στις θυγατέρες, συνοφειλέτιδες, της Χρεώστιδας. Ενόψει του ότι σε σχέση με τις συνοφειλέτιδες εκκρεμούν αντίστοιχες διαδικασίες (ΠΣΑ16/2023 και ΠΣΑ19/2024) ενώπιον άλλων Δικαστηρίων, κρίνω ότι τα εν λόγω ζητήματα πρέπει να εγερθούν και να αποφασιστούν ενώπιον εκείνων.

 

Κατάληξη. Επανέρχομαι στην ουσία της υπό κρίση Αίτησης το αποτέλεσμα της οποίας καθορίζεται από όσα έχω εξηγήσει πιο πάνω.

 

Δεν διαπιστώνω λόγο για τον οποίο η Χρεώστιδα να αποστερηθεί της δυνατότητας που της παρέχει ο Ν.65(Ι)/2015 να αναδιαρθρώσει τα χρέη της «με λογικό και οργανωμένο τρόπο», στο βαθμό που οι δυνατότητες, τα εισοδηματικά και περιουσιακά δεδομένα της το επιτρέπουν, «ώστε να αποφευχθεί η πτώχευση της και να διευκολυνθεί η ενεργός συμμετοχή της στην οικονομική δραστηριότητα», όπως ο ίδιος ο νομοθέτης το θέτει στο προοίμιο του Ν.65(Ι)/2015.

 

Εξ άλλου, σε μια προσπάθεια εξισορρόπησης των δικαιωμάτων των πιστωτών και των οφειλετών, ο νομοθέτης έχει προνοήσει όπως σε περίπτωση που όροι του ΠΣΑ δεν τηρούνται, οι πιστωτές μπορούν να ζητήσουν τον τερματισμό του. Σε αυτή την περίπτωση θα δικαιούνται να διεκδικήσουν αμέσως όλα όσα τους οφείλονται και να εξασκήσουν κάθε δικαίωμα που τους παρέχεται ως πιστωτές.

 

Καταληκτικά, για τους λόγους που έχω εξηγήσει, κρίνω ότι η Αίτηση θα πρέπει να απορριφθεί και απορρίπτεται.

 

Ακολουθώντας το αποτέλεσμα, τα έξοδα της παρούσας Αίτησης επιδικάζονται υπέρ της Χρεώστιδας και εναντίον της Themis Portfolio (H3) Management Holdings Limited, όπως θα υπολογιστούν και θα εγκριθούν.

 

 

 

(Υπ.)  …………….………………………..
Γ. Κυθραιώτου-Θεοδώρου, Π.Ε.Δ.

Πιστό Αντίγραφο

Πρωτοκολλητής