ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΜΕΣΟΥ
ΕΝΩΠΙΟΝ: Κ. Πασιαρδή, Ε.Δ.
Αρ. Αγωγής: 2760/2019
Μεταξύ:
E.M ATHANASIOU CONSTRUCTIONS & DEVELOPMENTS LTD
Ενάγουσα
-και-
D.T.A ATHANASIOU CONSTRUCTIONS LTD
Εναγόμενη
Αίτηση ημερ. 30/12/2024 για κλήτευση μάρτυρα που δεν συμπεριλαμβάνεται στον Ονομαστικό Κατάλογο Μαρτύρων
Ημερομηνία: 17 Ιανουαρίου 2025
Εμφανίσεις:
Για την Ενάγουσα: κ. Σ. Φασουλιώτης για Χρήστος Πουργουρίδης & Σια Δ.Ε.Π.Ε
Για την Εναγόμενη: κα Η. Πέτρου για Giorgos Landas LLC
ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗ
(δοθείσα αυθημερόν)
1. Με την παρούσα Αίτηση η Ενάγουσα επιδιώκει την εξασφάλιση άδειας για την προσκόμιση μαρτυρίας από πρόσωπο που δεν συμπεριλαμβάνεται στον Κατάλογο Μαρτύρων που έχει ήδη καταθέσει (ημερομηνίας 04/11/2021), ζήτημα το οποίο διέπεται από την Δ.30 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, όπου στον θεσμό 5(3) αυτής προβλέπεται:
«(3) Το Δικαστήριο για αγωγές το αντικείμενο των οποίων υπερβαίνει τις €3.000 εκδίδει οδηγίες για την περαιτέρω πορεία και εκδίκαση της υπόθεσης στη βάση των πιο κάτω δεδομένων:
(i) οι διάδικοι υποχρεούνται κατά το στάδιο της έκδοσης οδηγιών να καταθέσουν στο Δικαστήριο κατάλογο με τους μάρτυρες που προτίθεται κάθε πλευρά να παρουσιάσει μαζί με σύνοψη της μαρτυρίας εκάστου:
Νοείται ότι ο κατάλογος μαρτύρων θα είναι ονομαστικός, αλλά εάν υπάρχουν λόγοι πρακτικής δυσχέρειας, θα δύναται ο ενδιαφερόμενος διάδικος να προσδιορίσει την ιδιότητα του μάρτυρα χωρίς αναφορά στο όνομά του.
(ii) κάθε διάδικος δύναται για καλό λόγο να καλέσει πριν κλείσει την υπόθεση του με σχετικό προφορικό αίτημα και πρόσθετο μάρτυρα ή μάρτυρες».
2. Όπως προκύπτει από το λεκτικό της Δ.30 θ.5(3) ο σκοπός που εξυπηρετεί είναι η πλήρης αποκάλυψη της προτιθέμενης μαρτυρίας των διαδίκων, συμπεριλαμβανομένου και του ονόματος και της ιδιότητας των μαρτύρων, ώστε ο αντίδικος να γνωρίζει τη μαρτυρία επί της οποίας στηρίζεται η υπόθεση της άλλης πλευράς και να του παρέχεται το δικαίωμα και η δυνατότητα να εξετάσει την εν λόγω μαρτυρία και να χειρισθεί ανάλογα την υπόθεση στην οποία είναι διάδικος. Η πλήρης αποκάλυψη της μαρτυρίας και των εγγράφων που θα χρησιμοποιούν κατά την ακρόαση, είναι πλήρως συνυφασμένη με το συνταγματικό δικαίωμα των διαδίκων για δίκαιη δίκη, ώστε κανένας διάδικος να καταλαμβάνεται εξ απήνης κατά την ακροαματική διαδικασία. Όπως επίσης προκύπτει από το λεκτικό της Δ.30 θ.5(3),η υποχρέωση των διαδίκων για να κατονομάσουν τους μάρτυρες τους και να συνοψίσουν τη μαρτυρία τους, είναι επιτακτικής φύσεως, εφόσον τους επιβάλλεται τέτοια υποχρέωση και αδιαμφισβήτητα αποτελούν σημαντικά στοιχεία, πλήρως συνυφασμένα με την ορθή απονομή της δικαιοσύνης. Η υποχρέωση των διαδίκων να καταθέσουν ονομαστικό κατάλογο μαρτύρων, υπαναχωρεί μόνο στην περίπτωση που υπάρχουν λόγοι πρακτικής δυσχέρειας, οπότε ο διάδικος μπορεί να προσδιορίσει μόνο την ιδιότητα του μάρτυρα, χωρίς αναφορά στο όνομα του.
3. Επιπλέον κατά την κρίση μου η τότε «νέα Δ.30» που εφαρμόζεται στην εκδίκαση της παρούσας υπόθεσης, εισήγαγε μια νέα και πιο αυστηρή φιλοσοφία όσον αφορά την διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθείται κατά την εκδίκαση αστικών υποθέσεων όπως αναφέρεται και στο σύγγραμμα Halsbury's Laws of England, 5η Έκδοση, Τόμος 11, παρ. 33 σε σχέση με τους τότε νεοεισαχθέντες Civil Procedure Rules (CPR 1998), "The effect of this provision is that previous case law, authorities and other legal material will not usually be applied but are, at most, only persuasive in interpreting and giving effect to the new provisions. This new code has the overriding objective of enabling the court to deal with cases justly." Επιπλέον σύμφωνα με την Δ.30 θ.9 το Δικαστήριο πρέπει να έχει συνεχώς υπόψιν τον πρωταρχικό στόχο ενόσω εξασκεί οποιαδήποτε εξουσία η οποία χορηγείται από τις νέες διαταγές ή όταν ερμηνεύει οποιοδήποτε κανονισμό αυτών.
4. Ο συνήγορος της Ενάγουσας με παρέπεμψε στην πρωτόδικη απόφαση G MAVRIKIOS INVESTMENTS LTD ν. ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΚΑΤΕΛΑΡΗΣ & ΣΙΑ ΛΤΔ, Αίτηση Αρ.: Κ37/15, 18/2/2020, στην οποία λέχθηκαν τα εξής με τα οποία συμφωνώ: «Φρονώ ότι, ο «καλός λόγος» δεν μπορεί παρά να συνδέεται με την ανάδειξη ανάγκης στην παρουσίαση ενώπιον του Δικαστηρίου του πραγματικού πλαισίου της υπόθεσης, η οποία σκοπόν έχει την διασαφήνιση των επιδίκων θεμάτων και την επίλυση τους, ώστε να αποδοθεί δικαιοσύνη». Προσθέτω όμως ότι κατά την κρίση μου η εξέταση του τι συνιστά καλός λόγος για προσκόμιση επιπρόσθετης μαρτυρίας εξετάζεται και συναρτάται και με την προώθηση του πρωταρχικού σκοπού.
5. Αυτό που συνάγεται από το περιεχόμενο της ένορκης δήλωσης του κ. Μιχάλη Αθανασίου Ηλία (η «Ε/Δ ΜΑ») διευθυντή της Ενάγουσας που υποστηρίζει την Αίτηση ως αιτιολογία για την προσκόμιση επιπρόσθετης μαρτυρίας, είναι ότι ο ίδιος δεν είχε προγενέστερη γνώση των επαγγελματικών προσόντων της εμπειρογνώμονα που η Ενάγουσα κάλεσε να μαρτυρήσει προς απόδειξη της υπόθεσης της (ΜΕ4), ήτοι ότι δεν είναι εγκεκριμένη λογίστρια και ενώ σύμφωνα με την προσκομισθείσα μαρτυρία ήταν το πρόσωπο που ετοίμασε τις οικονομικές καταστάσεις για το έτος 2019 (Τεκμήριο 13), αλλά και προηγούμενων ετών της Ενάγουσας. Συνεπώς, επιθυμεί να του δοθεί άδεια για να προσκομίσει μαρτυρία από άλλο πρόσωπο, συνεργάτη της ΜΕ4 στο γραφείο που εργάζεται, ο οποίος είναι εγκεκριμένος λογιστής και ο οποίος έλεγξε το Τεκμήριο 13 και την ορθότητα των όσων καταγράφονται σε αυτό.
6. Η Καθ΄ ης η Αίτηση με την ένσταση της τόσο στην ένορκη δήλωση που την υποστηρίζει όσο με την αγόρευσή της αναφέρεται στο διαδικαστικό ιστορικό και έπειτα αναλύει την Δ.30, θ.5(3) με αναφορές στη νομολογία σε ό,τι αφορά το τι συνιστά καλό λόγο, την ύπαρξη κατάχρησης της διαδικασίας και παρελκυστικών τακτικών από πλευράς της Ενάγουσας. Κατ’ ουσίαν στην ένσταση χαρακτηρίζεται ως ψευδής η αναφορά στην Ε/Δ ΜΑ ότι δεν είχε προγενέστερη γνώση των προσόντων της ΜΕ4, ότι δεν υφίσταται καλός λόγος και με παραπομπή σε πρωτόδικες αποφάσεις Κλόκκαρη κ.α. ν. Palmhill Holdings Ltd κ.α., Αίτηση Αρ.: Ε83/16, 12/12/2019 και ΠΑΥΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ κ.α. ν. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΜΑΛΙΔΕΛΛΗ, Αίτηση Αρ.: Ε67/21, 13/2/2023 θεωρεί ότι τα επίδικα θέματα ήταν ήδη δικογραφημένα και η απαιτούμενη μαρτυρία διαγεγραμμένη από τα ίδια τα μέρη εξ αρχής, ότι δεν προέκυψε από την μαρτυρία οποιοδήποτε νεότερο ζήτημα ούτε μεσολάβησε κάποιο γεγονός το οποίο καθιστά αναγκαία την παρουσίαση πρόσθετης μαρτυρίας. Επιπλέον, στην ένσταση αναφέρεται ότι η παρούσα Αίτηση αποσκοπεί στην προσκόμιση μαρτυρίας με την οποία να διορθώνεται και να συμπληρώνονται τα κενά και οι παραλείψεις στην μαρτυρία της ΜΕ4, στην πρόκληση καθυστέρησης και κωλυσιεργίας κατά την εκδίκαση της απαίτησης.
7. Το γεγονός ότι ο διευθυντής της Ενάγουσας, σύμφωνα με την ένορκη του δήλωση, ισχυρίζεται ότι κατά την ακροαματική διαδικασία ενημερώθηκε για το γεγονός ότι η ΜΕ4 δεν είναι εγκεκριμένη λογίστρια, δεν συνιστά κατά την κρίση μου καλό λόγο ώστε να δικαιολογείται η έγκριση του αιτήματος, όπως θα εξηγήσω.
8. Αρχικά επισημαίνω ότι είναι η πλευρά της Ενάγουσας που κάλεσε το συγκεκριμένο πρόσωπο ως εμπειρογνώμονα και άρα αβίαστα προκύπτει, κατά την κρίση μου ότι, διάδικος που καλεί ένα μάρτυρα και δη εμπειρογνώμονα οφείλει να γνωρίζει αλλά και να έχει προβεί στους αναγκαίους ελέγχους και έρευνες για την κατάρτιση του εν λόγω προσώπου που το καθιστούν σε θέση να προσκομίσει μαρτυρία ως εμπειρογνώμονα. Αντίθετη αντιμετώπιση του ζητήματος εγκυμονεί σαφώς τον κίνδυνο καταστρατήγησης της προώθησης του πρωταρχικού σκοπού, κάτι που επαφίεται κατά κύριο λόγο στο Δικαστήριο και που συμπεριλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τον έλεγχο του προσδιορισμού των μαρτύρων, της ιδιότητας τους, του εύρους της μαρτυρίας τους αλλά και τον περιορισμό του αριθμού τους, εκεί όπου δικαιολογείται αναλόγως των επίδικων θεμάτων ώστε να είναι σε θέση το Δικαστήριο να επιτελέσει το καθήκον του για τον ορθό προγραμματισμό και ανάλογη διάθεση δικαστικού χρόνου για ακρόαση της εκάστοτε υπόθεσης, χωρίς να προκαλείται αδικαιολόγητη εκτροπή και καθυστέρηση της ακροαματικής διαδικασίας, η οποία μετά που αρχίζει πρέπει να ολοκληρώνεται το συντομότερο δυνατόν. Οι ως άνω αρνητικές συνέπειες οι οποίες προκλήθηκαν συνεπεία της υποβολής και που θα προκληθούν από τυχόν έγκριση της Αίτησης σε αυτό το στάδιο της διαδικασίας, εν προκειμένω, ισχύουν και στην υπό εξέταση περίπτωση.
9. Ως εκ των ως άνω, δεν νοείται να επαφίεται στη διάθεση των διαδίκων ή στο επίπεδο γνώσης τους ή μη γεγονότων, αναλόγως της περίπτωσης, επί ζητημάτων που ανακύπτουν κατά την ακροαματική διαδικασία ώστε αυτά να αποτελούν εφαλτήρια για μετέπειτα αιτήματα προσκόμισης επιπλέον μαρτυρίας. Με τυχόν αποδοχή της θέσης της Ενάγουσας αποφαίνομαι ότι ουσιαστικά θα παρέχεται στον εκάστοτε διάδικο απεριόριστο δικαίωμα προσκόμισης μαρτύρων εκεί όπου «αποκαλύπτονται» γεγονότα, τα οποία ο διάδικος που καλεί τον μάρτυρα περιγράφει ως γεγονότα άγνωστα σε αυτόν, ενώ αυτά αφορούν γεγονότα για τα οποία, κατά την κρίση μου, εύλογα μπορεί να λεχθεί ότι αν επιδεικνυόταν προγενέστερα κάποιου ελάχιστου βαθμού επιμέλεια θα τίθονταν εις γνώση του διαδίκου.
10. Στην παρούσα υπόθεση, αποφαίνομαι με όσα τέθηκαν ενώπιον μου ότι αν διενεργείτο κάποιος στοιχειώδης προηγούμενος έλεγχος και επιβεβαίωση των προσόντων της ΜΕ4, η Ενάγουσα θα είχε τόσο γνώση των όσων επικαλείται τώρα αλλά και ενδεχομένως να οδηγείτο στην διαφοροποίηση του μάρτυρα που επέλεξε να καλέσει ως εμπειρογνώμονα, πόσο μάλλον όταν η ΜΕ4 που κατέθεσε ενώπιον του Δικαστηρίου δεν είχε καν κατονομαστεί εξ αρχής στον υποβληθέν κατάλογο μαρτύρων.
11. Το γεγονός ότι δεν υπάρχει διεύρυνση των επίδικων θεμάτων, ή της περιγραφής της ιδιότητας του προτεινόμενου νέου μάρτυρα, όπως επιχειρηματολόγησε ο συνήγορος της Ενάγουσας είναι πιστεύω αδιάφορο, καθότι αν ισχύει η εν λόγω συλλογιστική, τότε ο εκάστοτε διάδικος θα αρκείτο να παρέχει μια γενική περιγραφή της ιδιότητας του προτιθέμενου μάρτυρα και ταυτόχρονα θα μπορούσε να υποβάλλει αναρίθμητα μεταγενέστερα αιτήματα προσκόμισης επιπρόσθετων μαρτύρων και δη εμπειρογνωμόνων από άτομα της ίδιας ειδικότητας μέχρι να ικανοποιηθεί ότι έχει προσκομίσει την καλύτερη δυνατή μαρτυρία κάτι που αναμφίβολα θα οδηγούσε στην αλόγιστη σπατάλη δικαστικού χρόνου αλλά και στην πρόκληση εξόδων.
12. Ο ευπαίδευτος συνήγορος της Ενάγουσας με παρέπεμψε σε πρωτόδικες αποφάσεις Mavrikios ανωτέρω, Χ.Σ. ν. Commercial General Insurance Co. Ltd κ.α., Αρ. Αγωγής: 476/2016, 6/12/2022 και Μάριος Αθανασιάδης ν. Γιάννης Ιακώβου, Αρ. Αγωγής: 4296/17, 11/4/2024 όπου εγκρίθηκαν ανάλογα αιτήματα προσκόμισης επιπρόσθετης μαρτυρίας ή τροποποίησης του υφιστάμενου καταλόγου μαρτύρων. Εντούτοις, παρατηρώ ότι στις εν λόγω αποφάσεις είτε υπήρχε αντικειμενική δυσκολία στην προσκόμιση των συγκεκριμένων προσώπων είτε αφορούσε την προσκόμιση επιπλέον μαρτυρίας επί άλλων εκεί σχετικών επίδικων θεμάτων που ανέκυψαν, είτε ήταν σε στάδιο πριν την έναρξη της ακροαματικής διαδικασίας. Δηλαδή δεν εξετάστηκαν αντίστοιχα με την παρούσα αίτηση γεγονότα, όπου ήδη έχει προσκομιστεί μαρτυρία από πρόσωπο του οποίου είχε περιγράφει η ιδιότητα του, σύμφωνα με τον ήδη καταχωρηθέν κατάλογο μαρτύρων και όμως στην συνέχεια υπάρχει αίτημα για προσκόμιση μαρτυρίας από άλλο πρόσωπο της ίδιας ιδιότητας για ακριβώς το ίδιο ζήτημα ήτοι την ορθότητα των καταγραφών επί συγκεκριμένου εγγράφου, το όποιο όμως συνέταξε ο πρώτος μάρτυρας.
13. Επαναλαμβάνω ότι το Δικαστήριο έχει ήδη ακούσει μαρτυρία από το πρόσωπο που ετοίμασε το επίδικο έγγραφο (Τεκμήριο 13), την επιβεβαίωση του περιεχόμενου και την ορθότητα του οποίου όμως η Ενάγουσα επιδιώκει να αποδείξει, με την προσκόμιση επιπρόσθετης μαρτυρίας. Το περιεχόμενο του Τεκμηρίου 13 αλλά και η προσκομισθείσα από την ΜΕ4 μαρτυρία θα αξιολογηθεί με το πέρας της ακροαματικής διαδικασία και αφού η εν λόγω μαρτυρία συνεκτιμηθεί και αντιπαραβληθεί με το σύνολο της μαρτυρίας στο κατάλληλο στάδιο.
Κατάληξη
14. Συγκεφαλαιώνοντας τα πιο πάνω, η επιθυμία της Ενάγουσας να δοθεί μαρτυρία με την οποία θα επιβεβαιωθεί η ορθότητα των όσων ανέφερε η ΜΕ4, λόγω του ότι δεν γνώριζε τα προσόντα της την οποία κάλεσε η ίδια ως μάρτυρα, δεν συνιστά καλό λόγο για έγκριση της παρούσας Αίτησης. Συνεπώς, η Αίτηση απορρίπτεται με έξοδα υπέρ της Καθ’ ης η Αίτηση και εναντίον της Αιτήτριας, όπως αυτά θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο, καταβλητέα στο τέλος της διαδικασίας.
(Υπ.) ……………………………….
Κ. Πασιαρδής, Ε.Δ.
Πιστό αντίγραφο
Πρωτοκολλητής
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο