ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΜΕΣΟΥ

 

Ενώπιον: Χ. Στρόππου, Ε.Δ.

 

                                                                                                                  Αριθμός Αγωγής: 656/2024

 

 

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΟΡΦΗ

       Ενάγουσα

 

-και-

 

 

 

ΥΠΕΡΑΓΟΡΑ ΠΑΠΑΣ ΛΤΔ

 

                                                                                                                                                                                                       Εναγόμενη

 

 

Ημερομηνία: 09/05/2025

 

Εμφανίσεις:

 

Για Ενάγοντα: κύριος Αποστολίδης

 

Για Εναγόμενη: καμία Εμφάνιση

 

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

I.               ΕΙΣΑΓΩΓΗ

 

 

1.             Το Έντυπο Απαίτησης καταχωρίστηκε στις 11/07/2025 και δια της Έκθεσης Απαίτησης διεκδικούνται εναντίον της Εναγόμενης Γενικές Αποζημιώσεις ύψους 25.000 Ευρώ και 330 Ευρώ ως Ειδικές Αποζημιώσεις. Επιπλέον, διεκδικούνται τιμωρητικές ή/και παραδειγματικές αποζημιώσεις πλέον νόμιμος τόκος.

 

2.             Αφορμή για την καταχώριση της Αγωγής αποτέλεσε σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της Ενάγουσας «εργατικό ατύχημα» που έλαβε χώρα στις 24/06/2023 στον εργασιακό χώρο της Υπεραγοράς «Παπάς» που βρίσκεται στην Οδό Παναγιώτη Τσαγγάρη 23, 4040, Γερμασόγεια, Λεμεσός.

 

3.             Κατόπιν έκδοσης Διατάγματος Υποκατάστατης επίδοσης, η Αγωγή επιδόθηκε δια θυροκόλλησης επί της εξωτερικής θύρας της Υπεραγοράς επί της οδού Παναγιώτη Τσαγγάρη 23, 4040, Γερμασόγεια, Λεμεσός. Παρά την πιο πάνω επίδοση, ουδεμία εμφάνιση δεν καταχωρίστηκε.

 

II.             Συνοπτική Παρουσίαση και Αξιολόγηση της Μαρτυρίας

 

 

4.             Η Ενάγουσα εργαζόταν στην Εναγόμενη ως πωλήτρια όταν στις 24/06/2023 κατά την διάρκεια της εργασίας της, ζητήθηκε από τον προϊστάμενο της να μεταβεί στον αποθηκευτικό χώρο που βρισκόταν κάτω από την σκάλα του καταστήματος για να φέρει κάποια προϊόντα προς το ταμείο. Μια τέτοια εργασία δεν ανήκε στα καθήκοντα της Ενάγουσας, αλλά λόγω έλλειψης προσωπικού καλείτο να εκτελεί και αυτή την εργασία.

 

5.             Ο εν λόγω αποθηκευτικός χώρος είχε «ιδιαίτερα χαμηλό ύψος» με αποτέλεσμα να απαιτεί από την Ενάγουσα να σκύψει για να εισέλθει και να εξέλθει με την είσοδο σε αυτόν να είναι δυσχερής. Ο φωτισμός ήταν «ανεπαρκής».

 

6.             Κατά την είσοδο της στον αποθηκευτικό χώρο, δεν αντιλήφθηκε ότι το πάτωμα ήταν υγρό με αποτέλεσμα κατά την έξοδο της από τον αποθηκευτικό χώρο να γλιστρήσει λόγω της υγρασίας στο πάτωμα της εισόδου και να πέσει με δύναμη στο έδαφος. Δεν υπήρχε ούτε προειδοποιητική σήμανση.

 

7.             Εξαιτίας του πεσίματος προκλήθηκε έντονος πόνος στο δεξί πόδι και αδυναμία να σταθεί όρθια με αποτέλεσμα οι συνάδελφοι της να την μεταφέρουν στο νοσοκομείο «Mediterranean». Κατά την επίσκεψη της στο νοσοκομείο διαπιστώθηκε με σοβαρό κάταγμα περιφερικού άκρου περόνης (Weber C) και ασταθές εξάρθρωμα δεξιάς ποδοκνημικής.

 

8.             Την ίδια ημέρα, υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση για ανάταξη του κατάγματος και εσωτερική οστεοσύνθεση με πλάκα και βίδες ενώ ο ιατρός συνέστησε πλήρη ακινητοποίηση του ποδιού με νάρθηκα για διάστημα δύο μηνών. Παρέμεινε σε αναρρωτική άδεια μέχρι τις 31/10/2023 και υποβλήθηκε σε 18 φυσιοθεραπείες, οι οποίες καταβλήθηκε μέσω ΓΕΣΥ το ποσό των €180,00 (€10,00 εκάστη θεραπεία).

 

9.             Η Ενάγουσα καταλογίζει στην Εναγόμενη ότι απέτυχε να της παράσχει ένα ασφαλές σύστημα εργασίας, ή εν πάση περιπτώσει ότι αυτή δεν έλαβε όλα τα αναγκαία μέτρα για την αποφυγή του ατυχήματος.

 

10.        Ενώ η Ενάγουσα πριν το ατύχημα ήταν «μια υγιής και δραστήρια γυναίκα, μητέρα και εργαζόμενη […] τόσο στην προσωπική όσο και στην επαγγελματική» της ζωή, πλέον η ζωή της έγινε «ένα καθημερινό μαρτύριο» εξαιτίας του πόνου και της δυσκαμψίας που βιώνει μέχρι και σήμερα. Αδυνατεί να συμμετάσχει στις οικογενειακές δραστηριότητες και να εκπληρώσει τον ρόλο της ως μητέρα με τον τρόπο που έκανε πριν το ατύχημα. Συγκεκριμένα, μειώθηκε η αντοχή της, η κινητικότητα της και αδυνατεί να συμμετέχει σε κοινωνικές και προσωπικές δραστηριότητες. Ταυτόχρονα, αυτό της προκάλεσε «άγχος, κατάθλιψη και απογοήτευση». Δεν είναι βέβαιη αν θα αποκατασταθεί ο τραυματισμός της και η ύπαρξη και μόνο της πιθανότητας να χρειαστεί μελλοντικά χειρουργική επέμβαση επιτείνουν την ψυχολογική της κατάσταση.

 

11.        Τέλος, αναφέρει ότι επηρεάστηκε και η επαγγελματική της σταδιοδρομία αφού δεν μπορεί να βρει χειρωνακτική εργασία. Ο πόνος που βιώνει είναι καθημερινός και «αφόρητος» και αντιμετωπίζει προβλήματα κινητικά και παρατεταμένη κόπωση λαμβάνοντας φάρμακα, όπως παυσίπονα και αναλγητικά.

 

Αξιολόγηση της μαρτυρίας

 

12.        Το γεγονός και μόνο ότι δεν μετείχε στην διαδικασία ο αντίδικος, ενώ είχε την δυνατότητα, δεν συνεπάγεται ότι το Δικαστήριο απαλλάσσεται από την υποχρέωση να εξετάσει και να αξιολογήσει την επάρκεια και αξιοπιστία της μαρτυρίας που προσφερόταν από την πλευρά της Ενάγουσας. Όταν υπάρχει μια εκδοχή ως προς τα γεγονότα, τότε αυτό το οποίο εξετάζεται είναι κατά πόσο υπάρχουν «εγγενείς δυσκολίες» σε σχέση με τον μάρτυρα και την αξιοπιστία του, εάν τα γεγονότα όπως τέθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου είναι αρκετά για να αποδείξουν την υπόθεση στο αναγκαίο επίπεδο (Τράπεζα Κύπρου Δημόσια Εταιρεία Λτδ ν Χαραλάμπους κ.α. (2010) 1 ΑΑΔ 829).

 

13.        Η αποτίμηση της αξιοπιστίας μάρτυρα είναι έργο διακριτό και δεν συναρτάται με το οποιοδήποτε βάρος απόδειξης (Αγαθοκλέους κ.α. ν. Αστυνομίας (2001) 2 Α.Α.Δ. 316 και Αθανασίου κ.α. ν. Κουνούνη (1997)  1 Α.Α.Δ. 614)).

 

14.        Τα όσα αναφέρει η Ενάγουσα στις δύο Ένορκες Δηλώσεις που κατέθεσε προς απόδειξη της υπόθεσης της, παρέμειναν αναντίλεκτα. Δεν διαπιστώνεται η οποιαδήποτε «εγγενής δυσκολία» σε σχέση με την αξιοπιστία της και ούτε έχει τεθεί το οτιδήποτε ενώπιον μου που να κλονίζει την αξιοπιστία της.

 

15.        Τα όσα αναφέρει σε σχέση με το περιστατικό, την εισαγωγή της στην κλινική Mediterranean υποστηρίζονται από σχετικά Τεκμήρια.

 

16.        Από το Τεκμήριο 4 προκύπτει ότι η Ενάγουσα εισήλθε στο ως άνω Νοσοκομείο στις 25/06/2023 και εξήλθε στις 25/06/2023 ενώ το Τεκμήριο 5, το οποίο αποτελεί «ιατρικό πιστοποιητικό» επιβεβαιώνει τους ισχυρισμούς της για τα τραύματα που υπέστη. Αντίστοιχα από το Τεκμήριο 6 επιβεβαιώνεται και ο ισχυρισμός της Ενάγουσας αναφορικά με τις φυσιοθεραπείες στις οποίες υπεβλήθη.

 

17.        Αναφορικά με τους λοιπούς ισχυρισμούς της Ενάγουσας παρατηρείται ότι οι ισχυρισμοί της είναι γενικοί και αόριστοι και δεν υποστηρίζονται από την οποιαδήποτε μαρτυρία. Μάλλον είναι το αντίθετο που προκύπτει, συγκεκριμένα:

 

(i)            Στις παραγράφους 22-25 της αρχικής Ένορκης Δήλωσης της, η Ενάγουσα αναφέρει γενικότερα ότι «η ποιότητα ζωής της» έχει μειωθεί ενώ δεν μπορεί να ανταποκριθεί στα οικογενειακά της καθήκοντα και να συμμετάσχει σε οικογενειακές δραστηριότητες.  Διασυνδέει αυτή της την αδυναμία με τα συναισθήματα «άγχους και κατάθλιψης» που βιώνει, τα οποία προέρχονται και από το ότι δεν αποκλείεται στο μέλλον να χρειαστεί άλλη εγχείρηση.

(ii)          Στην παράγραφο 26 αναφέρει ότι έχει επηρεαστεί και η επαγγελματική της πορεία αφού δεν μπορεί να βρει χειρωνακτική εργασία.

 

18.        Όμως, μια αναδρομή στο Τεκμήριο 8, το οποίο είναι η Ιατρική Γνωμάτευση του Δρ. Τσεκούρα, ημερομηνίας 24/05/2024 δεικνύει μια διαφορετική κατάσταση. Αναφέρεται συγκεκριμένα:

 

«Η ασθενής υπέστη παρεκτοπισμένο κάταγμα έξω σφυρού με εξάρθρημα δεξιάς ποδοκνημικής WEBER C ΤΥΡΕ στις 24/6/2023 εξαιτίας αναφερομένης πτώσης κατά την εργασία της. Υπεβλήθη σε ανοικτή ανατομική ανάταξη και εσωτερική οστεοσύνθεση με TUBULAR πλάκα και βίδες καθώς και κοχλία κνημοπερονιαίας συνδέσμωσης αυθημερόν. Μερική αφαίρεση υλικών οστεοσύνθεσης στις 30/08/2023 υπό περιοχική αναισθησία οπότε και ξεκίνησε η φόρτιση του δεξιού σκέλους και η σταδιακή αποκατάσταση του κάτω άκρου. Ακολούθησε πρόγραμμα αποθεραπείας με κινησιοθεραπεία ποδοκνημικής ταρσού ποδός, μυϊκή ενδυνάμωση αποκατάσταση με πρόγραμμα φυσιοθεραπείας προς επάνοδο στις καθημερινές δραστηριότητες και υποχρεώσεις. Τακτικός κλινικός και ακτινολογικός επανέλεγχος για διάστημα 24 μηνών σε εξωτερικά ιατρεία ορθοπεδικής. Τελευταία σημερινή επανεκτίμηση οπού βαδίζει ανώδυνα με πλήρη φόρτιση σε ομαλό και κεκλιμένο επίπεδο, βάδιση σε κλίμακα χωρίς χωλότητα, ήπιες λειτουργικές διαταραχές με άλγος Lateral και διαλείπουσα ερυθρότητα δέρματος περιοχής περιφερικής κνήμης μετατραυματικής φύσεως. Χωρίς αλγοδυ-στροφία SUDECK χωρίς επώδυνη δυσκαμψία αρθρώσεων κάτω άκρου. Χωρίς λειτουργικά ελλείμματα, χωρίς αρθροπάθεια ποδοκνημικής υπαστραγαλικής»

 

                        (ο τονισμός είναι του Δικαστηρίου)

 

19.        Ταυτόχρονα, στην Συμπληρωματική Ένορκη Δήλωση που κατέθεσε η Ενάγουσα αναφέρει καταρχάς ότι «παραιτήθηκε και αποχώρησε» από την εργασία της ενώ επισυνάπτει ως Τεκμήριο 1, κατάσταση από τις Κοινωνικές Ασφαλίσεις από την οποία προκύπτει ότι από τον Οκτώβριο του 2023 μέχρι και τον Δεκέμβριο εργαζόταν στην Εταιρεία C.A.C. Papantoniou Trading Ltd.

 

20.        Επίσης δεν είναι σαφές ποιος ήταν ο μισθός της Ενάγουσας και ποιες ακριβώς ήταν οι απώλειες που υπέστη από την απουσία της από την εργασία της, έχοντας υπόψη ότι στο ίδιο Τεκμήριο παρουσιάζεται να έχει διακυμάνσεις ο μισθός της και να μην έχει κανένα εισόδημα τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2023, ενώ για τον μήνα Ιούνιο και Σεπτέμβριο παρουσιάζει εισόδημα από την Εναγόμενη.

 

21.        Συνεπώς, τα όσα προβάλλει η Ενάγουσα στις παραγράφους 22-26 της Ένορκης Δήλωσης της δεν γίνονται αποδεκτά καθότι δεν υποστηρίζονται από τα Τεκμήρια που έχουν επισυναφθεί. Δηλαδή δεν γίνεται αποδεκτό ότι (α) η ζωή της έχει γίνει ένα «καθημερινό μαρτύριο» από τον πόνο και την δυσκαμψία καθότι κάτι τέτοιο δεν υποστηρίζεται από την ιατρική έκθεση  (β)  ότι αδυνατεί να συμμετάσχει στις οικογενειακές δραστηριότητες και να εκπληρώνει «τον ρόλο» της ως μητέρα, καθότι δεν έχει δοθεί καμία μαρτυρία για την οικογενειακή κατάσταση της Ενάγουσας, (γ) ότι αδυνατεί να συμμετάσχει σε «κοινωνικές και προσωπικές δραστηριότητες» που αποτελούσαν μέρος της ζωής της πριν το ατύχημα καθότι δεν καθορίζονται πουθενά οι συγκεκριμένες δραστηριότητες, (δ) ότι υφίσταται «έλλειψη αυτονομίας» αφού κάτι τέτοιο δεν προκύπτει από την ιατρική γνωμάτευση που έχει τεθεί ενώπιον μου. Τέλος  δεν προκύπτει από πουθενά ότι η Ενάγουσα θα υποβληθεί σε μελλοντική εγχείρηση και ούτε ότι δεν μπορεί να εργαστεί σε οποιαδήποτε άλλη χειρωνακτική εργασία. Αντίθετα, από το Τεκμήριο 1 στην Συμπληρωματική Ένορκη Δήλωση προκύπτει ότι η Ενάγουσα εργάζεται σήμερα κανονικά και έχει εισόδημα. 

 

22.        Ταυτόχρονα, η μαρτυρία που έχει τεθεί ενώπιον μου παρουσιάζει την Ενάγουσα να έπρεπε να απουσιάζει με άδεια ασθενείας από την ημέρα του ατυχήματος μέχρι και τον Οκτώβριο του 2023. Ωστόσο από τα σχετικά Τεκμήρια προκύπτει ότι η Ενάγουσα δεν είχε εισοδήματα από την Εναγόμενη μόνο για τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο.

 

23.        Γενικότερα, τα όσα έχει προβάλει η Ενάγουσα είναι μεταξύ τους αντιφατικά και δεν μπορούν να αποτελέσουν σταθερό υπόβαθρο για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Ενάγουσα στην καθημερινότητα της εξαιτίας του ατυχήματος.

 

24.        Η Ενάγουσα εργαζόταν ως «πωλήτρια στην υπεραγορά και εργαζόταν στο ταμείο εξυπηρετώντας το αγοραστικό κοινό» με την εργασία της να αφορά «την διαχείριση συναλλαγών και την εξυπηρέτηση πελατών μόνο».  Δεν έχει καταδείξει πως ο τραυματισμός της έχει επηρεάσει την ικανότητα να εκτελεί την εργασία της και τις προσπάθειες που κατέβαλε για να εξεύρει άλλη εργασία και αν αυτές απέτυχαν ή όχι.

 

25.        Ούτε κατέδειξε συγκεκριμένες δραστηριότητες, τις οποίες να έχει αποστερηθεί από τον τραυματισμό της αλλά ούτε και μια τέτοια αποστέρηση δεν υποστηρίζεται από την ενώπιον μου μαρτυρία. Ούτε προσκόμισε κάποια μαρτυρία που να είναι στέρεα και συγκεκριμένα που να καταδείξει τον βαθμό που δυσχέρανε την ζωή της το ατύχημα. 

 

26.        Συνεπώς αποδέχομαι ότι το ατύχημα έλαβε χώρα με τον τρόπο που αναφέρει η Ενάγουσα και εξαιτίας του ατυχήματος υπέστη «παρεκτοπισμένο κάταγμα έξω σφυρού με εξάρθρημα δεξιάς ποδοκνημικής WΕΒΕR C ΤΥΡΕ .» και ότι «υπεβλήθη σε ανοικτή ανατομική ανάταξη και εσωτερική οστεοσύνθεση με TUBULAR πλάκα και βίδες καθώς και κοχλία κνημοπερονιαίας συνδέσμωσης αυθημερόν.»

 

27.        Αποδέχομαι επίσης ότι η Ενάγουσα απουσίασε από την εργασία της από τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2023 και ότι έλαβε τις φυσιοθεραπείες στις οποίες κάνει αναφορά στην σχετική ένορκη δήλωση της.

 

28.        Τέλος αποδέχομαι ότι ακολούθησε στις 30/08/2023 «μερική αφαίρεση υλικών οστεοσύνθεσης υπό περιοχκή αναισθησία οπότε και ξεκίνησε η φόρτιση του δεξιού σκέλους και η σταδιακή αποκατάσταση του κάτω άκρου».

 

 

III.           Νομική Πτυχή και Εφαρμογή των Αρχών της Νομολογίας

 

 

Αμέλεια και Ασφαλές Σύστημα Εργασίας

 

 

29.        Η αξίωση της Ενάγουσας εδράζεται στην αμέλεια δυνάμει του άρθρου 51 (1) του περί Αστικών Αδικημάτων Νόμου, Κεφ. 148 και στο καθήκον του εργοδότη να προσφέρει ένα ασφαλές σύστημα εργασίας. 

 

30.        Στην υπόθεση Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου και Άλλος ν. Χριστόφορου Χριστοφόρου και Άλλης (2015) 1 ΑΑΔ 193 λέχθηκαν τα εξής σχετικά:

 

 

«Τα συστατικά στοιχεία του αστικού αδικήματος της αμέλειας, οι συσχετισμοί τους με τα εργατικά ατυχήματα, η ευθύνη εργοδότη προς τους εργοδοτούμενούς του, το εύρος του καθήκοντος επιμέλειας που υπέχει ο εργοδότης, η υποχρέωσή του να μην εκθέτει τον εργοδοτούμενό του σε «περιττό κίνδυνο» και να παρέχει και διατηρεί ασφαλή χώρο εργασίας, το καθήκον του για παροχή ασφαλούς συστήματος διεξαγωγής εργασίας και η υποχρέωση του να καθοδηγεί τους εργοδοτούμενούς του ως προς τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνουν για αποφυγή ατυχημάτων, έχουν γίνει αντικείμενο εκτενούς ανάλυσης σε σειρά αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου. (Δήμος Λεμεσού ν. Χαραλάμπους (1989) 1(Ε) Α.Α.Δ. 423, Στρατμάρκο Λτδ ν. Μιχαήλ (1989) 1(Ε) Α.Α.Δ. 453, Metalco Heaters Ltd v. Νεοφύτου κ.ά. (1997) 1 Α.Α.Δ. 211, Αλεξάνδρου ν. Θεόδωρος Κυριάκου & Υιοί Λτδ (1997) 1 Α.Α.Δ. 506, Μεταφορική Εταιρεία Γ. και Μ. Περικλέους Λτδ ν. Μιχαήλ κ.ά. (2000) 1 Α.Α.Δ. 1661, Σκυροποϊία Λεωνίκ Λτδ ν. Παπαδόπουλου (2000) 1 Α.Α.Δ. 1855, Κυριάκου ν. Caramondani Bros Limited (2001) 1 Α.Α.Δ. 219, Ευαγγελίδης ν. Aegeas Navigation Ltd κ.ά. (2002) 1 Α.Α.Δ. 709, Ανάγνου ν. Alco Filters (Cyprus) Ltd (2002) 1 Α.Α.Δ. 918, Ράλλης Μακρίδης και Υιοί Λτδ ν. Λουκά (2003) 1 Α.Α.Δ. 447, Λαμπής ν. Shiptrans Ship. and Trad. Agency Ltd (2004) 1 Α.Α.Δ. 370, Χριστοδουλίδης ν. Laser Plastics Industry Ltd (2005) 1 Α.Α.Δ. 556, L.P. Transbeton Ltd v. Σταύρου κ.ά. (2009) 1 Α.Α.Δ. 304, Iacovou Brothers (Constructions) Ltd v. Μιχαήλ (2009) 1 Α.Α.Δ. 113, Ευθυμίου ν. Αρτοποιεία Δημήτρη Γεωργίου & Υιών Λτδ (2012) 1 Α.Α.Δ. 206 ).

 

Αναφέρονται τα ακόλουθα στην απόφαση Κυριάκου (ανωτέρω):

 

«Ένα από τα πιο σημαντικά καθήκοντα του εργοδότη, που είναι απόλυτο, απέναντι στους υπαλλήλους του, είναι να τους παρέχει ασφαλή τόπο ή ασφαλές σύστημα εργασίας. Η τάση της νομολογίας τα τελευταία χρόνια ήταν η πλήρης εμπέδωση αυτής της προστασίας των εργαζομένων. Άλλωστε όπως τόνισε ο Πικής, Δ., στην υπόθεση United Brick Works Ltd v. Ευαγγέλου (1992) 1 Α.Α.Δ. 123:

 

"Στην Κύπρο η προστασία των εργαζομένων αποτελεί διακηρυγμένο συνταγματικό στόχο (Άρθρο 9) στο πλαίσιο εξασφάλισης των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου που αναμφίβολα περιλαμβάνουν και την ασφάλειά του στον τόπο της εργασίας του."

 

Στην Αγγλία, όπου επικρατεί η ίδια τάση, ερμηνεύοντας σχετική νομοθετική πρόνοια στην υπόθεση Larner v. British Steel plc [1993] ICR 551, το δικαστήριο έκρινε ότι το καθήκον του εργοδότη, που επέβαλλε η παραπάνω πρόνοια, ήταν να προσφέρει και διατηρεί ασφαλή χώρο εργασίας από κινδύνους, ανεξάρτητα αν αυτοί μπορούσαν να προβλεφθούν ή όχι. Η απόφαση επικροτήθηκε στην υπόθεση Mains ν. Uniroyal Englebert Tyres Ltd, ημερ. 1/6/95, από το Court of Session (Εφετείο Σκωτίας). Έτσι η προβλεπτικότητα δε θεωρήθηκε απαραίτητο κριτήριο.»

 

Είναι καθήκον του εργοδότη να επινοήσει και να υποδείξει ένα κατάλληλο και ασφαλές σύστημα εργασίας. Η έννοια του όρου «σύστημα εργασίας» δίδεται στην απόφαση Αλέξάνδρου (ανωτέρω), στη σελίδα 512. Περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την παροχή οδηγιών, την οργάνωση της εργασίας, την λήψη προφυλάξεων για την ασφάλεια των εργατών και άλλα.

 

Καθήκον υπόδειξης ασφαλούς συστήματος εργασίας. Αποτελεί ζήτημα πραγματικό το κατά πόσο είναι απαραίτητο να προδιαγραφεί σύστημα εργασίας, κάτω από οποιεσδήποτε δοσμένες περιστάσεις. Όταν εξετάζεται ένα τέτοιο ζήτημα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η φύση της εργασίας, δηλαδή το κατά πόσο αυτή χρειάζεται προσεκτική οργάνωση και επίβλεψη, προς το συμφέρον της ασφάλειας εκείνων που την εκτελούν, ή μπορεί να αφεθεί πειστικά από ένα συνετό εργοδότη στην φροντίδα των επί τόπου υπαλλήλων να την εκτελέσουν με τρόπο λογικά ασφαλή. Ακολουθεί ότι ένας εργοδότης υπέχει καθήκον να υποδείξει σύστημα εργασίας έστω και εάν πρόκειται για ένα και μόνο εγχείρημα, εάν κάτι τέτοιο είναι αναγκαίο προς το συμφέρον της ασφάλειας.»

Το καθήκον παροχής ασφαλούς συστήματος εργασίας εκ μέρους του εργοδότη συμπεριλαμβάνει, λοιπόν, και τη λήψη εύλογων μέτρων προς διασφάλιση της επιτήρησης εφαρμογής του όλου συστήματος, μεταξύ των οποίων της επιτήρησης του χώρου και της εποπτείας του όλου συστήματος εργασίας.

...

Όταν υπάρχει καθήκον παροχής ασφαλούς συστήματος εργασίας, εκ μέρους του εργοδότη, αυτός δεν επιτελεί το καθήκον του απλά και μόνον παρέχοντας ασφαλές σύστημα εργασίας, αλλά επιπρόσθετα πρέπει να λάβει και εύλογα μέτρα για να διασφαλίσει ότι το σύστημα επιτηρείται και εφαρμόζεται. Αυτό εξυπακούει την παροχή οδηγιών προς τους εργοδοτούμενους και επίσης κάποιας μορφής εποπτεία και επίβλεψη του συστήματος εργασίας.»

 

31.        Στην υπόθεση E. SAKKAS & SONS DEVELOPERS LTD v. HAG GAZIM, Πολιτική Έφεση αρ. 173/2014, 15/9/2021 λέχθηκαν επίσης τα ακόλουθα σχετικά:

 

«Οι εργοδότες έχουν ρητή και απόλυτη εκ του Νόμου υποχρέωση να προστατεύσουν τους εργοδοτούμενους τους από κίνδυνο πτώσης όταν αυτός βρίσκεται σε χώρο εργασίας  και να του παρέχουν ασφαλές και υγιές σύστημα εργασίας.  Η υποχρέωση αυτή έχει και νομολογιακά εδραιωθεί (σχετικές οι κατωτέρω αναφερόμενες αποφάσεις) και ρητά ορίζεται από τον περί Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία  Νόμο 89(1)/1996 άρθρο 34(2) και τους σχετικούς με αυτό Κανονισμούς ήτοι ΚΔΠ 172/2002 (όπως ίσχυαν κατά τον επίδικο χρόνο) περί Ασφάλειας και Υγείας (Ελάχιστες προδιαγραφές για προσωρινά ή κινητά εργοτάξια) Καν. 2002.  Στη παρ. 4 Μέρος Β παρ. 5(1) του εν λόγω Κανονισμού με τίτλο «Πτώση από ύψος» αναφέρεται:  «Οι πτώσεις από ύψος πρέπει να προλαμβάνονται ιδίως μέσω στερεών κιγκλιδωμάτων με επαρκές ύψος που θα διαθέτουν τουλάχιστον ένα εμπόδιο στη στάθμη του δαπέδου, ένα χειρολισθήρα και ενδιάμεσο οριζόντιο στοιχείο, ή με άλλο ισοδύναμο μέσο, σύμφωνα με τα οριζόμενα στους Καν. 28, 29 και 33 των περί Οικοδομών και Έργων Μηχανικών Κατασκευών (Ασφάλεια, Υγεία και Ευημερία) Κανονισμό του 1973, ήτοι το ύψος των κιγκλιδωμάτων πρέπει να είναι τουλάχιστο 1,10 μ. από το δάπεδο και η απόσταση μεταξύ θωρακίου ή άλλου εμποδίου και χειρολισθήρα ή άλλου οριζόντιων στοιχείων δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 0,45 μ.»

 

32.        Στην υπό κρίση περίπτωση, από την αναντίλεκτη ενώπιον μου μαρτυρία προκύπτει χωρίς καμία αμφιβολία ότι η Εναγόμενη απέτυχε να παράσχει ένα τέτοιο ασφαλές σύστημα εργασίας όπως καθορίζεται πιο πάνω με αποτέλεσμα αυτή να είναι αμελής.

 

33.        Συγκεκριμένα η αμέλεια της Εναγόμενης συνίσταται στο ότι δεν φρόντισε να είναι επαρκώς φωτισμένος ένας χώρος στον οποίο οι υπάλληλοι της καλούνταν να επισκέπτονται συχνά για να ανατροφοδοτούν τα ράφια με προϊόντα. Ταυτόχρονα, δεν επιτηρούσε τον χώρο διαρκώς ενόψει των πιο πάνω ιδιαιτεροτήτων και απέτυχε να διασφαλίσει την ασφάλεια του συγκεκριμένου χώρου, αφού στο πάτωμα υπήρχαν νερά, τα οποία σε συνδυασμό με τον περιορισμένο φωτισμό και την απουσία προειδοποιητικής σήμανσης εξέθεταν τους υπαλλήλους σε κίνδυνο. Ιδιαίτερα δε λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανατροφοδότηση των ραφιών δεν ανήκε στα καθήκοντα της Ενάγουσας.

34.        Είναι η αμέλεια αυτή της Εναγόμενης που οδήγησε στους τραυματισμούς της Ενάγουσας.

 

Γενικές Αποζημιώσεις

 

35.        Η αρχή που διέπει τον υπολογισμό αποζημιώσεων στα αστικά αδικήματα είναι η αρχή της αποκατάστασης. Με βάση την αρχή αυτή, οι αποζημιώσεις που επιδικάζονται θα πρέπει να είναι εκείνο το ποσό, το οποίο θα θέσει τον ενάγοντα στη θέση που θα βρισκόταν εάν δεν διαπραττόταν το εν λόγω αστικό αδίκημα (Papakokkinou and others v Kanther (1982) 1 CLR 65). Η επιδικασθείσα αποζημίωση θα πρέπει να είναι δίκαιη και εύλογη (Paraskevopoullos v Georghiou (1970) 1 CLR 116) και κοινωνικά αποδεκτή (Ioannou and Paraskevaides (Overseas) Ltd and another v Christofis (1982) 1 CLR 789). Όπως έχει επανειλημμένα λεχθεί, οι χρηματικές αποζημιώσεις δεν αποκαθιστούν την υγεία του θύματος του αστικού αδικήματος. Γι' αυτό, δεν αποτελούν τέλειο μέτρο αποκατάστασης· είναι όμως το καλύτερο γνωστό μέσο αποκατάστασης. Η χρηματική αποζημίωση συναρτάται άμεσα με τη σοβαρότητα των τραυμάτων, τον πόνο, την οδύνη, τη δυσχέρεια που προκαλούν (τα τραύματα) και τη διάρκειά τους. Όπου οι κακώσεις προκαλούν μόνιμη αναπηρία και δυσχέρεια στην ανθρώπινη λειτουργία, οι αποζημιώσεις αποτιμούνται με βάση τη μακροχρόνια προοπτική. Σταθερή είναι όμως η αρχή του δικαίου ότι οι αποζημιώσεις πρέπει να είναι κοινωνικά  παραδεκτές. Η αποζημίωση για αστικά αδικήματα δεν έχει σκοπό την τιμωρία αλλά την αποκατάσταση. Αυτή τούτη η ατέλεια του χρήματος ως μέσου για αποκατάσταση, δεν πρέπει να επενεργεί προς επαύξηση των αποζημιώσεων. (Μαυροπετρή ν Λουκά (1995) 1 ΑΑΔ 66).

 

36.        Οι αρχές που διέπουν την επιδίκαση γενικών αποζημιώσεων για σωματικές βλάβες, ως ελέχθη, συναρτώνται άμεσα με τη σοβαρότητα των τραυμάτων, τον πόνο, την οδύνη, τη δυσχέρεια που προκαλούν τα τραύματα, τη διάρκεια των τραυμάτων και τα κατάλοιπα από τους τραυματισμούς με την όποια μορφή αυτά παίρνουν.  Δεν υπάρχει μέτρο, ούτε ζυγαριά, με τα οποία θα μπορούσαμε να μετρήσουμε και να ζυγίσουμε αυτό τούτο τον τραυματισμό και τα όσα πιθανόν να έπονται από αυτό.  Τοιουτοτρόπως προηγούμενες αποφάσεις δεν αποτελούν δεσμευτικό προηγούμενο υπό την έννοια της αρχής stare decisis αλλά παρέχουν καθοδήγηση. (βλ. Ανδρέου ν. Junquirth, 1 A.A.Δ. (1995) σελ. 431).  Η κάθε υπόθεση κρίνεται με βάση τα δικά της στοιχεία (Βλ. Σπύρου ν. Χ΄΄ Χαραλάμπους (1989) 1 ΑΑΔ σελ. 298), Ερωτοκρίτου κ.α. v. Καραολή, 1 Α.Α.Δ. (1998) σελ.445).

 

37.        Όπως λέχθηκε στην Φοινικαρίδης & άλλη ν Γεωργίου & άλλων (1991) 1 ΑΑΔ 475[1]:

 

«Όσο κι αν προηγούμενες αποφάσεις, ιδιαίτερα αποφάσεις των Κυπριακών Δικαστηρίων που αντικατοπτρίζουν τις δικές μας πραγματικότητες, προσφέρουν καθοδήγηση στο βαθμό που είναι συγκριτικές ως αποκαλυπτικές της επικρατούσας τάσης, δεν είναι δεσμευτικές. Σε κάθε υπόθεση είναι ανάγκη να γίνονται οι αναγκαίες προσαρμογές έχοντας υπόψη τα ιδιαίτερα περιστατικά της και, βέβαια, να συνυπολογίζεται η μείωση, με την πάροδο του χρόνου, της αξίας του χρήματος. Σημειώνουμε εδώ, την τάση που παρατηρείται μέσα από τη νομολογία για πρόσδοση μεγαλύτερης σημασίας στον ανθρώπινο πόνο και της αγωνίας που προκαλεί η ανικανότητα που εκδηλώνεται με την επιδίκαση, με την πάροδο του χρόνου, πιο γενναιόδωρων αποζημιώσεων»

 

38.        Πιο πρόσφατα στην Προεστός ν Προδρόμου κ.α., Πολ. Εφ. 326/2011, ημερομηνίας 12/4/2017, ECLI:CY:AD:2017:A140, ECLI:CY:AD:2017:A140 λέχθηκαν τα ακόλουθα:

 

«Έχει διαπιστωθεί από τη νομολογία ότι ενώ αναγνωρίζεται η αυξητική τάση στις αποζημιώσεις σε μια προσπάθεια ικανοποίησης σε χρήμα του ανθρωπίνου πόνου και της ταλαιπωρίας (A. Panayides  Contracting  Ltd v. Χαραλάμπους  (2004) 1 Α.Α.Δ. 416), από την άλλη η αυξητική αυτή τάση δεν αποτελεί και οδικό χάρτη για παροχή αυξανόμενων ποσών σε κάθε περίπτωση, (Σπύρος Μελάς και Ελένη Λτδ ν Πολίτη (2003) 1 Α.Α.Δ. 590).»

 

39.        Στην απόφαση Αριστείδου ν. Σιαηλή (1998) 1 Α.Α.Δ. 617 ο εφεσείοντας είχε υποστεί συντριπτικό κάταγμα του έσω σφυρού της αριστερής ποδοκνημικής άρθρωσης. Υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση και το κάταγμα σταθεροποιήθηκε με βίδα η οποία αργότερα αφαιρέθηκε με εγχείρηση και το άκρο ακινητοποιήθηκε για ένα μήνα με γύψινο επίδεσμο. Στη συνέχεια ο εφεσείων υποβλήθηκε σε φυσιοθεραπεία. Χρησιμοποιούσε βακτηρίες για περίοδο 2½ περίπου μηνών. Παρουσιάστηκε οίδημα στην αριστερή ποδοκνημική άρθρωση και υπήρχε περιορισμός των κινήσεων του αριστερού κάτω άκρου. Είκοσι μήνες μετά τον τραυματισμό του παρατηρήθηκε μικρή πάχυνση στην περιοχή, μικρή δυσκαμψία της άρθρωσης και υπό ορισμένες συνθήκες επώδυνες κινήσεις. Δυσκολευόταν στο βαθύ κάθισμα και στη βάδιση σε ανώμαλο έδαφος ενώ η άρθρωση ήταν επώδυνη ύστερα από ορθοστασία.  Υπήρχε πιθανότητα δημιουργίας οστεοαρθρίτιδας στο μέλλον.  Επιδικάστηκε ποσό ΛΚ6,000 (€10.251,61) υπό μορφή γενικών αποζημιώσεων.

 

40.        Στην Κυριάκου v. Σβανά (2012) 1 Α.Α.Δ. 1810 επιδικάστηκε το ποσό των €25.000 ως γενικές αποζημιώσεις, σε άτομο που υπέστη κάταγμα του έσω σφυρού της αριστερής ποδοκνημικής άρθρωσης και υπεβλήθη σε χειρουργική επέμβαση υπό γενική αναισθησία, όπου έγινε ανοικτή ανάταξη και εσωτερική οστεοσύνθεση του κατάγματος με βίδες και τρία χρόνια μετά το δυστύχημα περπατούσε χωρίς βοήθεια, αλλά εξακολουθούσε να παρουσιάζει περιορισμό της έκτασης της αριστερής ποδοκνημικής άρθρωσης κατά 15°, με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται στο βαθύ κάθισμα και στο ανεβοκατέβασμα σκαλών με την κατάστασή του αυτή να είναι μόνιμη, αυξήθηκε κατ' έφεση σε €35.000.

 

41.        Στην υπόθεση Κωνσταντίνου ν. Χριστοφή (2003) 1 Α.Α.Δ.11, ο εφεσίβλητος είχε υποστεί μετατοπισμένο κάταγμα του έσω σφυρού και κατάγματα σε τρεις πλευρές. Για τη αντιμετώπιση του κατάγματος υπέστη δύο χειρουργικές επεμβάσεις σε διάστημα μιας βδομάδας καθώς και τρίτη για αφαίρεση των υλικών οστεοσύνδεσης.   Διαπιστώθηκαν και άλλες βλάβες που επηρέαζαν την κνήμη, τον αστράγαλο και τον τένοντα του κνημιαίου μυός. Το άκρο τοποθετήθηκε σε νάρθηκα για έξι εβδομάδες και ακολούθησε φυσιοθεραπεία και κινησιοθεραπεία.  Παρέμειναν μόνιμα κατάλοιπα που συνίσταντο αφενός σε περιορισμό των κινήσεων του ποδιού ο οποίος επηρέαζε τον εφεσίβλητο στο βαθύ κάθισμα, στην εργασία του και στο βάδισμα σε ανώμαλο έδαφος και αφετέρου σε αλλοίωση της αρθρικής επιφάνειας του έσω σφυρού με πιθανή εξέλιξη σε μετατραυματικές οστεοαρθριτικές αλλοιώσεις.  Το Εφετείο αύξησε το ποσό των γενικών αποζημιώσεων από Λ.Κ. 6.000 που επιδικάσθηκαν πρωτόδικα σε ΛΚ12,000 (€20.503,22).

 

42.        Στην υπόθεση Ανδρέας Παναγή ν. Χλόης Παναγιώτου (2008) 1 Α.Α.Δ. 1267, η εφεσίβλητη ηλικίας 53 ετών υπέστη κάταγμα και εξάρθημα δευτέρου βαθμού της δεξιάς ποδοκνημικής με αποτέλεσμα τα οστά να βγουν έξω από το δέρμα.  Είχε φρικτούς πόνους και υποβλήθηκε σε χειρουργική σταθεροποίηση του κατάγματος του έξω σφυρού με την τοποθέτηση μεταλλικής πλάκας και βίδων και του κατάγματος του έσω σφυρού με την τοποθέτηση μεταλλικής βίζας και συρμάτινου μεταλλικού προσθετικού. Μετά τη χειρουργική επέμβαση το πόδι τοποθετήθηκε σε γύψο για τρεις μήνες και ακολούθησε φυσιοθεραπεία για τρεις μήνες.  Η εφεσίβλητη άρχισε να περπατά ελεύθερα οχτώ μήνες μετά τον τραυματισμό της. Αν και παρουσίασε αργά και σταθερά βελτίωση, εντούτοις τρία χρόνια αργότερα παρουσίαζε αδυναμία σε παρατεταμένη ορθοστασία, δυσκολία όταν ανεβοκατέβαινε σκάλες, αδυναμία να τρέξει και πόνους με τις αλλαγές του καιρού.  Κρίθηκε ανίκανη για την εργασία και της δόθηκε αναρρωτική άδεια για ένα χρόνο. Επιδικάσθηκε ποσό Λ.Κ. 14.000 (€23.920,42) υπό μορφή γενικών αποζημιώσεων.

 

43.        Στη Γεωργίου ν. Αντωνίου (1999) 1 Α.Α.Δ 1098, η εφεσίβλητη υπέστη κάταγμα στο δεξιό ωλέκρανο, στην κνημιαία άκανθο του δεξιού γόνατος και τη δεξιά κλείδα. Υποβλήθηκε σε τρείς χειρουργικές επεμβάσεις. Το Ανώτατο Δικαστήριο, επικύρωσε την πρωτόδικη απόφαση με την οποία επιδικάστηκαν στην εφεσίβλητη Λ.Κ.9.000 (€15.377) ως γενικές αποζημιώσεις.

 

44.        Στην Ευριπίδης Συκοπετρίτης Λτδ ν. Αθηνάκη (2005) 1 Α.Α.Δ 844 επιδικάστηκε το ποσό των Λ.Κ.15.000 (€25.629) ως γενικές αποζημιώσεις σε άνδρα ηλικίας 62 ετών, ο οποίος υπέστη συντριπτικό κάταγμα μεσότητας δεξιάς κλείδας, αιμάτωμα και διάστρεμμα αριστερού ώμου. Σημειώνεται, ότι ο εφεσίβλητος υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση στην οποία χρησιμοποιήθηκε, μεταξύ άλλων, οστικό μόσχευμα από τη λεκάνη,  ενώ λόγω έντονων πόνων και αδυναμίας κατά τις κινήσεις του ώμου υποβλήθηκε σε αποσυμπίεση κάτω από γενική νάρκωση. Περαιτέρω, αναγνωρίστηκε η πιθανότητα ανάπτυξης μετατραυματικής οστεοαρθρίτιδας.

 

45.        Στην Κωνσταντίνου ν. Τριβιζιδάκη (Πολ. Έφεση αρ.183/2011) ημερ.19.07.16, το Ανώτατο Δικαστήριο επικύρωσε το ποσό των €25.000 ως γενικές αποζημιώσεις στη εφεσίβλητη η οποία υπέστη κάταγμα κνήμης περόνης αριστερά, θλαστικό τραύμα μετώπου και κάκωση οδόντων.

 

46.        Στην Μιχαηλίδης ν. Βασιλειάδης, Πολ. Έφεση αρ.306/2011 ημερ. 04.10.17, ECLI:CY:AD:2017:A334,  το Ανώτατο Δικαστήριο αν και θεώρησε ψηλό το ποσό των €22000 που επιδικάστηκε ως γενικές αποζημιώσεις στον εφεσίβλητο, εντούτοις δεν το θεώρησε ως υπερβολικό. Σημειώνεται, ότι ο εφεσίβλητος ο εφεσίβλητος, ηλικίας 30 ετών κατά την ημέρα του ατυχήματος, υπέστη εξάρθρημα αριστερής ποδοκνημικής άρθρωσης, ρήξη δελτοειδούς συνδέσμου με αποσπαστικό κάταγμα έσω σφυρού, κάταγμα οπισθίου σφυρού και κάταγμα κεφαλής αριστερής περόνης. Εισήχθη αυθημερόν στο Νοσοκομείο, όπου έγινε ανάταξη των καταγμάτων και χειρουργήθηκε. Έλαβε εξιτήριο στις 28.11.2005, όμως, για τις επόμενες οκτώ εβδομάδες το αριστερό του πόδι βρισκόταν στο γύψο. Όταν αφαιρέθηκε ο γύψος ο εφεσίβλητος υποβλήθηκε σε φυσιοθεραπεία. Κατά την τελευταία κλινική και ακτινολογική του εξέταση, η οποία έλαβε χώρα στις 3.5.2006, διαπιστώθηκε πως τα κατάγματά του είχαν μεν πορωθεί, πλην όμως, εμφανίστηκε μετατραυματική αρθρίτιδα.

 

47.        Στην υπόθεση  Παναγή v. Παναγιώτου (2008) 1 ΑΑΔ 1267 είχε κτυπηθεί πεζή η οποία διασταύρωνε τη λεωφόρο και υπήρξε επιμερισμός ευθύνης σε ποσοστό 80% στον οδηγό του αυτοκινήτου και σε ποσοστό 20% στην πεζή.  Η γυναίκα, το θύμα του τροχαίου δυστυχήματος ηλικίας 53 ετών κατά το χρόνο του ατυχήματος, είχε υποστεί διάφορες εκδορές στο γόνατο όπως και κάταγμα εξάρθρημα δευτέρου βαθμού της δεξιάς ποδοκνημικής. Υπεβλήθη σε χειρουργική επέμβαση σταθεροποίησης  του κατάγματος και το πόδι της τοποθετήθηκε σε γύψο για τρείς μήνες. Υπήρχε ανάγκη υποβολής σε μελλοντική επέμβαση για αφαίρεση των υλικών οστεοσύνθεσης. Τρία χρόνια αργότερα παρουσίαζε αδυναμία σε παρατεταμένη άρθρωση, δυσκολία ανεβοκατεβάσματος σκάλων, αδυναμία τρεξίματος με τις καιρικές αλλαγές. Της επιδικάσθηκαν γενικές αποζημιώσεις £14.000,00 επί πλήρους ευθύνης και επικυρώθηκαν κατ' έφεση. 

 

48.        Οι πιο πάνω Αποφάσεις δεν ταυτίζονται πλήρως με τα τραύματα που υπέστη η Ενάγουσα, αφού σε αρκετές περιπτώσεις είναι σοβαρότερα αυτών που υπέστη η ίδια η Ενάγουσα και αφορούν τραυματισμούς και σε άλλα μέρη του σώματος. Θεώρησα χρήσιμο όμως να παραθέσω τις πιο πάνω Αποφάσεις για να αντληθεί καθοδήγηση για το ποσό των Γενικών Αποζημιώσεων που θα επιδικαστούν στην παρούσα υπόθεση, όπου τα τραύματα της Ενάγουσας δεν είναι τέτοιας φύσης όπως ήταν για παράδειγμα στην Μιχαηλίδης (ανωτέρω) όπου διαπιστώθηκε «μετατραυματική αρθρίτιδα». Σαφέστατα, προηγούμενες Αποφάσεις αναφορικά με αποζημιώσεις δεν αποτελούν δεσμευτικό προηγούμενο αλλά παρέχουν καθοδήγηση καθότι είναι σχεδόν αδύνατο να βρεθούν δύο υποθέσεις με τα ίδια ακριβώς στοιχεία (βλ. Σπύρου ν. Χ" Χαραλάμπους(1989) 1 Α.Α.Δ. (Ε) 298 και G & L Calibers Ltd ν. Λεμεσιανού (2003) 1 Α.Α.Δ. 948).

 

49.        Η εισήγηση του Συνηγόρου της Ενάγουσας ήταν ότι θα πρέπει να επιδικαστούν ως Γενικές Αποζημιώσεις το ποσό των 25.000 Ευρώ.

 

50.        Με κάθε σεβασμό στον Συνήγορο της Ενάγουσας αλλά το ποσό αυτό κρίνεται υπερβολικό, έχοντας υπόψη το ότι η πλείστη από την μαρτυρία που έχει παραθέσει η Ενάγουσα δεν έχει γίνει αποδεκτή. Λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τον πόνο και την ταλαιπωρία που υπέστη η Ενάγουσα ως συνέπεια του ατυχήματος, το πιο πάνω νομολογιακό πλαίσιο, το οποίο είναι σαφέστατα καθοδηγητικό, αλλά και τις ιατρικές γνωματεύσεις, οι οποίες εντοπίζουν στην Ενάγουσα, κάποιες «ήπιες λειτουργικές διαταραχές […] χωρίς επώδυνη δυσκαμψία αρθρώσεων […] και χωρίς λειτουργικά ελλείμματα […]» την μείωση της αξίας του χρήματος (Ιακώβου ν.  Παπαδάκη κ.α.  Α.Α.Δ. (1Γ)  (2000) 2079), αλλά και το γεγονός ότι δεν αποδείχθηκε κάποια ανικανότητα που θα επηρεάζει την εισοδηματική της ικανότητα αλλά ούτε και αποδείχθηκε η ύπαρξη πιθανότητας μελλοντικής εγχείρησης, επιδικάζεται στην Ενάγουσα το ποσό των 15.000 Ευρώ ως Γενικές Αποζημιώσεις, το οποίο είναι κατά την άποψη μου και υπό τις περιστάσεις μια δίκαιη και εύλογη αποζημίωση.

 

 

Ειδικές Αποζημιώσεις

 

 

51.        Με βάση την επί του θέματος νομολογία η απόδειξη των ειδικών αποζημιώσεων κινείται μέσα σε αυστηρά πλαίσια.  Ο ενάγοντας έχει το βάρος να αποδείξει με κατάλληλη μαρτυρία τα ποσά που συνιστούν ειδική ζημιά και τα οποία έχει συμπεριλάβει στο δικόγραφο του.  Οι ζημιές πρέπει να αποδεικνύονται με σαφήνεια και με συγκεκριμένα στοιχεία (βλ. Ηρακλέους  v. Πίτρου (1994) 1 Α.Α.Δ. 239, Αλεξάνδρου v. Ιωάννου (1996) 1 Α.Α.Δ. 1157, Παναγιώτου  v. Φραγκίσκου κ.α. (1999) 1(Α) 687). Η νομολογία είναι σαφέστατη ότι οι ειδικές αποζημιώσεις πρέπει όχι μόνο να εξειδικεύονται στα δικόγραφα, αλλά και να αποδεικνύονται με αυστηρότητα (βλ. Χαραλάμπους v. Χαραλάμπους (2012) 1Α  Α.Α.Δ 753).

 

52.        Οι ειδικές αποζημιώσεις πρέπει να εξειδικεύονται με σαφήνεια και λεπτομέρεια ακριβώς διότι αναφέρονται σε απώλεια που δεν τεκμαίρεται από το νόμο ότι απορρέει από την αδικοπραξία του εναγόμενου. Πρέπει να εκτίθενται με ακρίβεια στα δικόγραφα και να αποδεικνύονται με αυστηρότητα (βλ. Ηρακλέους v. Ταχύπλοου Σκάφους Νίκη  (1994) 1 Α.Α.Δ. 510, Ηρακλέους v. Πέτρου (1994) 1 Α.Α.Δ. 239). Ως  εκ τούτου η αξίωση για το αναφερόμενο ποσό δεν μπορεί να επιτύχει. Είναι  δε γνωστή η νομολογία ότι οι ειδικές ζημιές όχι μόνο πρέπει να καταγράφονται με ακρίβεια στο δικόγραφο, αλλά και να αποδεικνύονται με σαφήνεια και με την αναγκαία μαρτυρία. (Σπύρου ν. Χατζηχαραλάμπους (1989) 1(Ε) Α.Α.Δ. 298, Χριστοδούλου ν. Αγαθοκλέους (1997) 1 Α.Α.Δ. 396 και Συκοπετρίτης ν. Αθηνάκη(2005) 1 Α.Α.Δ. 844).

53.        Αναφορικά με τις Ειδικές Ζημιές διαπιστώνεται ότι η Ενάγουσα διεκδικεί το ποσό των 330 Ευρώ για (α) τα έξοδα έκδοσης Ιατρικού Πιστοποιητικού ύψους 150 Ευρώ και τα (β) έξοδα Φυσιοθεραπείας για 18 Συνεδρίες.

 

54.        Διαπιστώνεται ότι αναφορικά με τα έξοδα του ιατρικού πιστοποιητικού αυτά προκύπτουν από το Τεκμήριο 5. Σε σχέση όμως με τα έξοδα φυσιοθεραπειών, από πουθενά δεν προκύπτει το ποσό που έχει καταβάλει η Ενάγουσα. Ούτε επιβεβαιώνεται ή αποδεικνύεται από το συνημμένο τεκμήριο το ποσό που αντιστοιχεί σε κάθε φυσιοθεραπεία.  

 

55.        Αναφορικά με την επιδίκαση του τόκου ακολουθήθηκαν οι αρχές που καθορίζει η σχετική νομολογία (βλ. Φοινικαρίδης & άλλη ν Γεωργίου & άλλων (1991) 1 ΑΑΔ 475, Καμπούρης ν Εταιρεία Βιοχρώμ Λτδ (2005) 1 ΑΑΔ 1246 και Ανδρέου ν Iacovou Brothers (Constructions) Ltd κ.α. (2014) 1 ΑΑΔ 2851).

 

IV.          Κατάληξη

 

56.        Ενόψει των όσων έχουν σημειωθεί πιο πάνω εκδίδεται Απόφαση υπέρ της Ενάγουσας και εναντίον της Εναγόμενης ως ακολούθως:

 

(i)            Για το ποσό των 15.000 Ευρώ ως Γενικές Αποζημιώσεις∙ και

 

(ii)          Για το ποσό των 150 Ευρώ ως Ειδικές Αποζημιώσεις.

 

57.        Αναφορικά με τον τόκο που διεκδικείται, επιδικάζεται ως ακολούθως:

 

(i)        Επιδικάζεται νόμιμος τόκος επί των Γενικών Αποζημιώσεων από την ημερομηνία που έλαβε χώρα το ατύχημα, ήτοι από 24/06/2023 μέχρι εξόφλησης∙ και

 

(ii)       Επιδικάζεται νόμιμος τόκος επί των Ειδικών Ζημιών από τις 03/11/2023 που ετοιμάστηκε το σχετικό ιατρικό πιστοποιητικό.

 

58.        Ακολουθώντας τον σχετικό κανόνα ότι τα έξοδα ακολουθούν το αποτέλεσμα, επιδικάζονται υπέρ της Ενάγουσας και εναντίον της Εναγόμενης στο ποσό των 1.115,00 Ευρώ πλέον Φ.Π.Α. (αν υπάρχει) ως αυτά θα υπολογιστούν από το Πρωτοκολλητείο και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο.  

 

 

                                                                           (Υπ.)…………………………………………..

                                                                                                  Χ. Στρόππος, Ε.Δ.

Πιστό Αντίγραφο

 

Πρωτοκολλητής