ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΜΕΣΟΥ

 

Ενώπιον: Χ. Στρόππου, Ε.Δ.

 

                                                                                                                       

Αριθμός Αγωγής: 1475/2018

 

 

NIKOLAY SARANCHA

 

    Ενάγοντας

 

-και-

 

 

ΝΙΚΟΥ ΚΑΛΛΗ

 

                                                                                                                                                                                                  Εναγόμενος

 

Ημερομηνία: 03/04/2025

 

Εμφανίσεις:

 

Για Ενάγουσα: Κύριος Μιχαήλ Π. και κυρία Πολυκάρπου Ε.

 

Για Εναγόμενους: Κύριος Καλλής (αυτοπροσώπως) και κυρία Καλλή.  

 

Ε Ν Δ Ι Α Μ Ε Σ Η   Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

(Αίτηση για εξαίρεση Δικαστή)

 

I.          ΕΙΣΑΓΩΓΗ

 

 

1.         Τα γεγονότα που περιβάλλουν την υπόθεση δεν είναι σχετικά με τα όσα θα σημειωθούν με την παρούσα υπόθεση και συνεπώς δεν κρίνεται σκόπιμο να γίνει συγκεκριμένη αναφορά στην παρούσα Απόφαση.

 

2.         Η υπόθεση ανατέθηκε στο Δικαστήριο υπό την παρούσα σύνθεση για το Δικαστικό έτος 2024-2025.

3.         Η υπόθεση είχε τεθεί ενώπιον μου από το Πρωτοκολλητείο, ζητώντας να οριστεί ημερομηνία καθότι εκ παραδρομής δεν είχε οριστεί. Ενόψει τούτων, η υπόθεση ορίστηκε στις 11/11/2024 και ώρα 09:00 π.μ.

 

4.         Είχε προηγηθεί και ηλεκτρονικό μήνυμα του κύριου Μιχαήλ προς το Δικαστήριο, ημερομηνίας 21/10/2024 με το οποίο ζητούσε να οριστεί η υπόθεση καθότι «εκ παραδρομής δεν δόθηκε ημερομηνία για προγραμματισμό της ακρόασης» από τον Δικαστή που χειριζόταν την υπόθεση προηγουμένως. Στο σχετικό ηλεκτρονικό του μήνυμα, ο κύριος Μιχαήλ δεν φαίνεται να είχε κοινοποιηθεί το μήνυμα στον Συνάδελφο και αντίδικο του κύριο Καλλή.  

 

5.         Κατά την 11/11/2024, όπου η υπόθεση ήταν ορισμένη για προγραμματισμό εμφανίστηκαν οι Συνήγοροι των Διαδίκων και δήλωσαν τα εξής:

 

«Κύριος Κονής: Θα έχω μάρτυρες ως ο Ονομαστικός Κατάλογος.

 

Κύριος Καλλής: Θα είμαι μόνο εγώ ο Εναγόμενος, επιφυλάσσω το δικαίωμα μου να έχω άλλους μάρτυρες.»

 

6.         Ενόψει των δηλώσεων των Συνηγόρων, η υπόθεση ορίστηκε για Ακρόαση στις 31/01/2025, 04/02/2025 και 07/02/2025 και ώρα 10:30 π.μ.. Δόθηκαν ταυτόχρονα Οδηγίες ότι «Θα ακουστούν 2 μάρτυρες την ημέρα εκείνη. Γραπτές Δηλώσεις να σταλούν 7 ημέρες προηγουμένως και οι Συνήγοροι να είναι έτοιμοι για αντεξέταση.»

 

7.         Στις 07/01/2025 ο κύριος Μιχαήλ απέστειλε προς το Δικαστήριο ηλεκτρονικό μήνυμα δια του οποίου ενημέρωνε ότι θα έχει αίτημα αναβολής της ακρόασης καθότι «ο Ενάγοντας αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα υγείας και βρίσκεται στην Ρωσία όπου ακολουθεί θεραπευτικό πρόγραμμα και του έχει απαγορευθεί από τον ιατρό που τον παρακολουθεί να ταξιδέψει.» Επισυνάφθηκε και σχετικό ιατρικό πιστοποιητικό. Στο σχετικό μήνυμα σημειωνόταν «αν τα πιο πάνω η Εντιμότητα σας κρίνει σκόπιμο ότι θα πρέπει να υποβληθούν με γραπτή αίτηση τότε ζητούμε σχετική άδεια ως προβλέπει ο περί της Εκδίκασης Καθυστερημένων Υποθέσεων […]. Επίσης είναι παράκληση μας όπως αν τυχόν εγκριθεί το αίτημα μας για αναβολή η αγωγή επαναοριστεί σε μια νέα ημερομηνία για ακρόαση πριν το κλείσιμο του δικαστηριακού έτους ώστε να υπάρξει αρκετός χρόνος για την εξέλιξη της υγείας του πελάτη μου και να γνωρίζουμε αν μπορεί να ταξιδέψει στην Κύπρο. Το παρόν κοινοποιείται και στον αντίδικο.» Ωστόσο από το σχετικό μήνυμα προκύπτει ότι δεν είχε κοινοποιηθεί στον κύριο Καλλή, αλλά στο Δικηγορικό Γραφείο του Πανίκος Α. Λεωνίδου & Σια.

 

8.         Κατόπιν παράκλησης μου προς την κυρία Πιερή, αποστάλθηκε μήνυμα προς τον κύριο Μιχαήλ δια του οποίου σημειωνόταν ότι «το πιστοποιητικό ασθενείας είναι στα Ρωσικά και παρακαλούμε όπως μας αποστείλετε μετάφραση αυτού. Το αίτημα σημειώνεται και θα εξεταστεί την ημέρα που είναι ορισμένη η υπόθεση.» Για σκοπούς ορθότητας της παρούσας παρουσίασης, διαπιστώθηκε ότι το σχετικό πιστοποιητικό είχε επισυναφθεί και μεταφρασμένο στο αρχικό ηλεκτρονικό μήνυμα.

 

9.         Αφού κοινοποιήθηκε το μήνυμα στον κύριο Καλλή, απάντησε στις 16/01/2025 σημειώνοντας την ένσταση του στο αίτημα αναβολής του κύριου Μιχαήλ αναφέροντας «επιτέλους έχει οριστεί με την ξεκάθαρη θέση του Δικαστηρίου ότι θα εκδικαστεί» ζητώντας παράλληλα όπως ακουστεί άλλος μάρτυρας από τον Ενάγοντα.

 

10.      Στο μήνυμα αυτό απάντησε ο κύριος Μιχαήλ, σημειώνοντας μεταξύ άλλων ότι τυχόν αποδοχή της θέσης του Εναγόμενου τότε θα υπήρχε ο κίνδυνος να μην είναι δυνατό να παρευρεθεί ο Ενάγοντας για μεγάλο χρονικό διάστημα, κάτι αδύνατο αφού για την αποκατάσταση της υγείας του θα χρειαστούν μερικοί μήνες «αν όχι μεγαλύτερο χρονικό διάστημα».

 

11.      Στις 31/01/2025 όπου η υπόθεση ήταν ορισμένη για Ακρόαση, εμφανίστηκαν οι Συνήγοροι, ήτοι ο κύριος Καλλής (Εναγόμενος αυτοπροσώπως) και ο κύριος Κονής (εκ μέρους Ενάγοντα) και υπέβαλε αίτημα αναβολής ο Συνήγορος του Ενάγοντα. Ο κύριος Καλλής σημείωσε ότι «είναι η τελευταία φορά που δέχομαι να αναβληθεί η υπόθεση».

 

12.      Ενόψει τούτων η υπόθεση προγραμματίστηκε εκ νέου για Ακρόαση στις 04/04/2025 και 07/04/2025 και ώρα 10:00 π.μ. και 10:30 π.μ. αντίστοιχα. Κατά την εν λόγω ημερομηνία δεν τέθηκε το οποιοδήποτε ζήτημα αδυναμίας του Ενάγοντα για να παραστεί στην διαδικασία κατά τις πιο πάνω ημερομηνίες. Ούτε επίσης τέθηκε ή αφέθηκε η οποιαδήποτε υπόνοια για υποβολή αιτήματος για λήψη άδειας κατάθεσης μαρτυρίας μέσω εικονοτηλεδιάσκεψης. Ενόψει τούτου καταγράφηκε στο πρακτικό ότι οι οδηγίες του Δικαστηρίου ήταν «οι ίδιες Οδηγίες με την προηγούμενη φορά».

 

13.      Ενόψει τούτων, η υπόθεση ακολούθησε την πορεία της και ο φάκελος οδηγήθηκε στο Πρωτοκολλητείο.

 

14.      Ακολούθως, σε ανύποπτο χρόνο, εντός των επόμενων ημερών χρόνο παρουσιαζόταν ο κύριος Κονής, εκ μέρους του κύριου Μιχαήλ και ζητούσε μεταξύ των «πρώτων εμφανίσεων» όπως «τεθεί ο φάκελος της υπόθεσης ενώπιον του Δικαστηρίου γιατί επιθυμούσε ο κύριος Μιχαήλ να ζητήσει άδεια για να καταχωρίσει Αίτηση για λήψη μαρτυρίας μέσω εικονοτηλεδιάσκεψης δυνάμει του περί της Εκδίκασης Καθυστερημένων Υποθέσεων (Ειδικοί) Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2022 (35/2022)». Ο κύριος Κονής, είχε εμφανιστεί περί τις 3 φορές και δεν είχε τηρηθεί κανένα πρακτικό ενόψει του ότι το όποιο αίτημα του υποβαλλόταν υπό τύπο «παράκλησης» προς το Δικαστήριο και η υπόθεση δεν ήταν ορισμένη και ούτε μπορούσε να προβλεφθεί η τροπή που θα έπαιρνε η υπόθεση στην συνέχεια.

 

15.      Σε όλες τις περιπτώσεις ανέφερα στον κύριο Κονή, αυτό που θεωρούσα ως ορθό. Ότι δηλαδή, δεν υπάρχει απολύτως καμία ένσταση να τεθεί ο φάκελος ενώπιον μου πριν από την ημερομηνία ακρόασης, νοουμένου πάντοτε ότι θα εμφανίζονταν με τους Συναδέλφους τους. Νοουμένου ότι υπήρχε συνεννόηση μπορούσαν να φέρουν τον φάκελο ενώπιον του Δικαστηρίου οποιαδήποτε στιγμή.

 

16.      Κατά την τελευταία εμφάνιση του ο κύριος Κονής, ανέφερε στο Δικαστήριο ότι «φώναξα τον κύριο Καλλή από τα μεγάφωνα και δεν έρχεται». Σημειώνεται ότι ο κύριος Καλλής κατά την τελευταία εμφάνιση ενώπιον του Δικαστηρίου ανέφερε ότι «ψευδώς επικαλείται και είναι πολύ βασικό αυτό […]. Εγώ ουδέποτε αρνήθηκα και ουδέποτε ενημερώθηκα ότι έπρεπε να εμφανιστώ ενώπιον σας και επέδειξα οποιαδήποτε αδιαφορία.»

 

17.      Την τελευταία αυτή εμφάνιση του κύριου Κονή, ακολούθησε ηλεκτρονικό μήνυμα από τον κύριο Μιχαήλ στις 13/02/2025, ο οποίος κοινοποίησε το μήνυμα στον Συνάδελφο του. Στο σχετικό μήνυμα ανέφερε ο κύριος Μιχαήλ ότι επιθυμούσε να υποβάλει αίτημα για εικονοτηλεδιάσκεψη και ότι παρά το ότι αναζητήθηκε ο κύριος Καλλής δεν εντοπίστηκε. Επιπλέον σημείωνε ότι «δεν υπάρχει καμία απολύτως επικοινωνία με τον κύριο Καλλή και δεν είναι δυνατό να συμφωνήσουμε σε μια ημερομηνία [….] και γι’ αυτό ζητούμε όπως η εντιμότητα σας ορίσει ημέρα και ώρα ούτως ώστε να εμφανιστούν και οι δύο πλευρές ενώπιον σας για το θέμα αυτό».

 

18.      Ο κύριος Καλλής απάντησε στο πιο πάνω μήνυμα εκφράζοντας την διαφωνία του. Σημείωσε τα ακόλουθα, μεταξύ άλλων:

 

«[…] δεν συμφωνώ να δοθεί μαρτυρία με εικονοτηλεδιάσκεψη. Είναι πολύ σημαντικό ο Ενάγοντας να καταθέσει με φυσική παρουσία και να αντεξεταστεί φυσιολογικά ώστε να μπορεί η διαδικασία να διεξαχθεί κανονικά. [….] ο μάρτυρας είναι αλλοδαπός και θα πρέπει να υπάρχει διερμηνέας στη μητρική του γλώσσα.

 

Δηλώνω ότι δεν θα αποδεχθώ να υποβληθεί προφορικό αίτημα για το πιο πάνω ζήτημα και ως εκ τούτου είναι απαραίτητο, αν η άλλη πλευρά επιθυμεί και επιμείνει στη θέση της να υποβάλει γραπτό αίτημα ώστε να έχω την ευκαιρία να υποβάλω γραπτώς την ένσταση μου.

 

[…] θα έχω ένσταση να δοθεί άλλη αναβολή της ακρόασης της υπόθεσης όπως έχει ήδη προγραμματιστεί και καθοριστεί από το Σεβαστό Δικαστήριο […].»

 

19.      Στο πιο πάνω μήνυμα αποστάλθηκε από το Δικαστήριο ηλεκτρονικό μήνυμα στις 19/02/2025 αναφέροντας ότι «Διαπιστώνεται ότι δεν υπάρχει συμφωνία για να οριστεί η υπόθεση σε προγενέστερη ημερομηνία. Συνεπώς η υπόθεση παραμένει ορισμένη ως έχει».

 

20.      Την ίδια ημέρα και ενώ είχαν ολοκληρωθεί οι «πρώτες εμφανίσεις» εμφανίστηκε ο κύριος Μιχαήλ απροειδοποίητα στο γραφείο μου. Δεν θα αναφέρω οτιδήποτε ειπώθηκε από τον κύριο Μιχαήλ και δεν καταγράφεται στα πρακτικά. Θα περιοριστώ να αναφέρω ότι διακρίνοντας μια συγκρουσιακή προσέγγιση, ζητήθηκε από τον κύριο Μιχαήλ να μην τοποθετηθεί ώστε να καταγραφούν οι δηλώσεις του στα πρακτικά. Και έτσι έγινε, παρακάλεσα την κυρία Πιερή να τηρήσει πρακτικά για την εμφάνιση του κύριου Μιχαήλ. Τηρήθηκε το πιο κάτω πρακτικό το οποίο παραθέτω αυτούσιο:

 

 

«ΣΤΟ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΜΕΣΟΥ

ΕΝΩΠΙΟΝ: Χ. Στρόππου, Ε.Δ.                                                                  

 

Αρ. Αγωγής: 1475/18

 

Ημερομηνία: 19/2/25

 

Εμφανίζεται ο κ. Π. Μιχαήλ για τον Ενάγοντα.

 

(Στενογραφημένα πρακτικά λαμβάνονται από τη στενογράφο Μιράντα Πιερή)

 

Κ. Μιχαήλ:

 

Κύριε Πρόεδρε έρχομαι σήμερα ενώπιον σας κατόπιν της αλληλογραφίας, ηλεκτρονικής, που έχετε δει από εμένα και τον κ. Καλλή και με την οποία ηλεκτρονική αλληλογραφία το αίτημα μας ήταν όπως δώσετε οδηγίες σε μία ημερομηνία ούτως ώστε και οι δύο πλευρές να εμφανιστούν ενώπιον σας για να υποβάλουμε προφορικό αίτημα όπως προβλέπουν οι κανονισμοί και συγκεκριμένα είναι Περί της Εκδίκασης Καθυστερημένων Υποθέσεων Ειδικοί Τροποποιητικοί Κανονισμοί του 22 και στόχος του προφορικού μας αιτήματος ήταν για να μας επιτρέψετε να καταχωρήσουμε αίτηση ούτως ώστε ο Ενάγοντας λόγω των πολλών προβλημάτων υγείας που έχει, να δώσει μαρτυρία με εικονοδιάσκεψη ή τηλεδιάσκεψη. 

 

Ο κ. Κονής που εμφανίστηκε την προηγούμενη φορά ενώπιον σας και το έχω γράψει στην ηλεκτρονική αλληλογραφία αναζήτησε από τα μεγάφωνα με ανακοίνωση και άλλο τρόπο να τον εντοπίσει.  Δεν κατέστη δυνατό και δεν προσήλθαν και οι δύο ενώπιον σας και αυτό το έγραψα και στο ηλεκτρονικό μήνυμα μου ότι δεν υπάρχει επικοινωνία λόγω της φύσης της υπόθεσης με τον κ. Καλλή και συνεπώς ζήτησα από το Δικαστήριο να δώσει οδηγίες.  Μου είπε ο κ. Κονής ότι το Δικαστήριο αρνείται να δώσει οδηγίες διότι η υπόθεση δεν είναι ενώπιον του και δεν υπάρχει συμφωνία να έρθει ενώπιον του και δεν μπορεί να δώσει οδηγίες.

 

Με τον μέγιστο σεβασμό προς την εντιμότητα σας και το εννοώ και δεν είναι σχήμα λόγου, από ευγένεια και το εννοώ, αλλά οι Περί Ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης Ηλεκτρονική Επικοινωνία Κανονισμοί ημερ. 17/9/21, στο 3 ξεκάθαρα, «Το Δικαστήριο δύναται να επικοινωνήσει ή να εκδώσει οδηγίες προς τα μέρη….(διαβάζω 3α). Επικοινώνησα μαζί σας είναι γνωστό, «δύναται» τι σημαίνει το δύναται είναι διακριτική ευχέρεια.  Τι λένε οι Κανονισμοί το 60.2 «Όταν ασκείται διακριτική ευχέρεια (διαβάζει)…».  Ασκεί τη διακριτική του ευχέρεια υπό την σκοπιά των νέων κανονισμών.  Οι νέοι κανονισμοί, ο πρωταρχικός σκοπός είναι να πρέπει το Δικαστήριο να εκδικάσει την ουσία της υπόθεσης και όχι να ασχολούμαστε… Το Ανώτατο το λέει στην απόφαση θα σας παραπέμψω, δεν είναι δική μου φράση, δίδω την απόφαση, είναι υπόθεση αναφορικά με την αίτηση του Μάρκου Κουζαλη, είναι η Αίτηση αρ. 5/23…

 

Δικαστήριο:

 

Θα διακόψω τον κ. Μιχαήλ με κάθε σεβασμό, αντιλαμβάνομαι ότι αγορεύετε. H υπόθεση σήμερα δεν είναι ορισμένη όπως το έχω επαναλάβει πάρα πολλές φορές και στον κ. Κονή που επανήλθε και έχουμε επικοινωνία σήμερα με ηλεκτρονικό μήνυμα, όσο η υπόθεση δεν είναι ορισμένη και δεν υπάρχει συμφωνία μεταξύ των διαδίκων να τεθεί ενώπιον μου, δεν μπορώ από μόνος μου να την φέρω ενώπιον μου την υπόθεση και δεν έχω αντιληφθεί και το λόγο που πρέπει να φέρω την υπόθεση ενώπιον μου, συνεπώς χωρίς την παρουσία των συναδέλφων σας δεν μπορώ να σας ακούσω.

Κ. Μιχαήλ:

 

Αν δεν με ικανοποιήσετε θα προβώ σε άλλα διαδικαστικά μέτρα.

 

Δικαστήριο:

 

Δεν μπορώ να σας ακούσω.  Δεν είναι σήμερα ορισμένη η υπόθεση.  Ως προς τι να πείτε δεν κατάλαβα. Εμφανιστήκατε σήμερα από το πουθενά και μου λέτε να φέρω το φάκελο να με ακούσετε και με απειλείτε ότι θα κάνετε άλλα διαδικαστικά διαβήματα;

 

Κ. Μιχαήλ:

 

Ήρθα γιατί δεν εφαρμόζετε τους κανονισμούς.

 

Δικαστήριο:

 

Δεν υπάρχει αίτημα, θα σας ακούσω, όταν τεθεί ο φάκελος ενώπιον μου θα σας ακούσω.  Χωρίς να είναι ο φάκελος ενώπιον μου, να έρθει ενώπιον μου, δεν μπορώ  να σας ακούσω.

 

(ο κ. Μιχαήλ απευθύνεται προς τη στενογράφο)

 

Κ. Μιχαήλ:

 

Όσο δεν είναι ο φάκελος του Δικαστηρίου ενώπιον του…

 

Δικαστήριο:

 

Μου λέτε τι να πω;   Για όνομα του Θεού. Έρχεστε στο γραφείο, σας παρακαλώ να αποχωρήσετε από το γραφείο μου.  Είναι απαράδεκτο..

 

(ο κ. Μιχαήλ αποχωρεί από το γραφείο του Δικαστηρίου)

 

21.      Παρά το όσα σημειώνονται πιο πάνω, αφότου αποχώρησε ο κύριος Μιχαήλ και σε μια προσπάθεια να ακουστεί τέλος πάντων και η θέση της άλλης πλευράς, παρακάλεσα την κυρία Πιερή, να επικοινωνήσει με τους διαδίκους. Σκοπός ήταν να καταβληθούν προσπάθειες να εξευρεθεί μια κοινή ημερομηνία κατά την οποία θα μπορούσαν να είναι παρόντες και οι δύο. Να ακουστεί τέλος πάντων και η θέση της άλλης πλευράς, παρά το ότι την είχε ήδη εκφράσει μέσω του ηλεκτρονικού μηνύματος που είχε τεθεί πιο πάνω. Εν τέλει η υπόθεση ορίστηκε στις 11/03/2025 και ενόψει απουσίας της κυρίας Πιερή σε εκπαιδευτικό Σεμινάριο η υπόθεση ορίστηκε εκ νέου στις 26/03/2025 για να ακουστεί και να καταγραφεί η θέση και της άλλης πλευράς.

 

22.      Στις 26/03/2025 όπου η υπόθεση ήταν ορισμένη, ο κύριος Μιχαήλ παρέδωσε στο Δικαστήριο επιστολή που είχε αποστείλει προς τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο. Ο κύριος Καλλής ζήτησε την επιστολή για να μπορέσει να τοποθετηθεί. Τότε παρακάλεσα τον κύριο Μιχαήλ όπως δοθεί αντίγραφο της σχετικής καταγγελίας στον κύριο Καλλή και η υπόθεση ορίστηκε εκ νέου στις 28/03/2025 για να τοποθετηθούν οι διάδικοι.

 

23.      Στην καταγγελία του ο κύριος Μιχαήλ μου αποδίδει, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:

 

(i)           Ότι παρά το γεγονός ότι δέχθηκα να τον ακούσω «παρόλους του ενδοιασμούς που εξέφρασε καθότι ο αντίδικος κ. Νίκος Καλλής ο οποίος είναι Εναγόμενος δεν ήταν παρόν αφού η υπόθεση δεν ήτο ορισμένη» εντούτοις τον διέκοψα και του ανέφερα ότι δεν μπορώ να τον ακούσω αφού ο αντίδικος του δεν ήταν παρών.

 

(ii)          Ότι παρά το ότι ζήτησε ευγενικά «από τον εν λόγω Δικαστή να ολοκληρώσω τουλάχιστον την πρόταση μου και με έντονο ύφος αρνήθηκε. Παρόλο που δεν συμφωνούσα με τον τρόπο διακοπής μου από τον Δικαστή, καθότι ήταν αγενής και προσβλητικός, εντούτοις το σεβάστηκα και ζήτησα να καταγραφεί στο πρακτικό η άρνηση του και ό, τι άλλο έχει αναφέρει διότι σε περίπτωση που δεν εγκρινόταν το αίτημα μου τότε θα λάμβανα διαδικαστικά μέτρα προς παραμερισμό τυχόν απορριπτικής απόφασης.»

 

(iii)        Ότι μόλις ανέφερε τα πιο πάνω τότε «ο εν λόγω Δικαστής ανασηκώθηκε πολύ απότομα από την καρέκλα του και άρχισε αγριεμένος και εκτός εαυτού να φωνάζει πολύ δυνατά προς εμένα τα εξής τα οποία καταγράφω όσο καλύτερα θυμάμαι:

 

«Μου λες εμένα τι να γράφει το πρακτικό;»

«Ήρθες στο γραφείο μου και με απειλείς ότι θα λάβεις διαδικαστικά μέτρα;»

 

Απαντώ:

 

«Όταν απορριφθεί με απόφαση ένα αίτημα γνωρίζετε άλλο τρόπο ανατροπής της;

 

«Είναι απειλή το ότι ζήτησα να καταγράφεται στο πρακτικό όσα λέτε διότι θα το χρειαστώ για την λήψη διαδικαστικών μέτρων σε περίπτωση απορριπτικής απόφασης;»

 

(iv)        Ότι επανέλαβα τα περί απειλής σε «κατάσταση εκτός εαυτού, απώλειας αυτοελέγχου και κοιτάζοντας με άγριο ύφος λες και απευθυνόταν ως αξιωματικός στο στρατό σε στρατιώτη και του έδινε εντολή να εκτελέσει κάτι το οποίο αρνήθηκε να εκτελέσει.»

 

(v)          Ότι στα 34 χρόνια δικηγορίας που ασκεί ο κύριος Μιχαήλ «πρώτη φορά μου έτυχε να δω δικαστή να χάνει σε τέτοιο βαθμό τον αυτοέλεγχο του. Δεν είναι καθόλου υπερβολή να πω ότι αν δεν χειριζόμουν την συμπεριφορά του με ψυχραιμία ενδεχομένως να υπήρχε απρόβλεπτη εξέλιξη καθότι ήταν πολύ προκλητικός».

 

(vi)        Ότι η συμπεριφορά μου «ήταν εντελώς απαράδεκτη, προσβλητική προς το πρόσωπο μου αλλά και προσβλητική του λειτουργήματος που τάχθηκε να υπηρετήσει. Τέτοιες συμπεριφορές προσβάλλουν το Δικαστικό Σώμα και δημιουργούν αισθήματα ανασφάλειας για την απονομή της δικαιοσύνης τόσο στους Δικηγόρους όσο και στους πολίτες. […] λυπούμε πραγματικά που ένας δικαστής αντέδρασε με τόσο χαμηλού επιπέδου συμπεριφορά σε ένα νομίμως υποβληθέν αίτημα.».

 

(vii)       Ότι είναι «κρίμα αλλά φαίνεται πως ακόμη ο κ. Χρ. Στρόππος να αντιληφθεί ή αγνοεί ότι οφείλει να επιδεικνύει τον ίδιο σεβασμό που πρέπει να επιδεικνύει ο Δικηγόρος προς τον Δικαστή γι’ αυτό καλό θα είναι κάποιος να τον παραπέμψει στον Κανονισμός […] Ο δικηγόρος έχει δικαίωμα σε ανάλογη στάση από μέρους του Δικαστηρίου».

 

Ενόψει τούτων ο κύριος Μιχαήλ διατυπώνει το σχετικό παράπονο του ζητώντας όπως «προχωρήσετε ανάλογα».

 

24.      Ενόψει της ύπαρξης της σχετικής καταγγελίας, ο κύριος Μιχαήλ υπέβαλε αίτημα εξαίρεσης μου από την διαδικασία. Στο σημείο αυτό κρίνω σκόπιμο να παραθέσω τις θέσεις των Συνηγόρων όπως εκφράστηκαν στις 28/03/2025 καθότι από αυτές αναδεικνύεται η έκταση της  διαφωνίας που υφίσταται μεταξύ των διάδικων. Επειδή πρόκειται για μακροσκελείς αναφορές θα περιοριστώ στα όσα κρίνω ότι ήταν οι βασικές τους θέσεις. Έλαβα όμως υπόψη όλα όσα σημειώθηκαν στην πλήρη τους μορφή.

 

Οι θέσεις του κύριου Μιχαήλ

 

25.      Για να υποστηρίξει την θέση του παρέδωσε στο Δικαστήριο δύο Αποφάσεις (Πρωτόδικες) τις οποίες είχε χειριστεί προσωπικά και στις οποίες είχε υποβάλει καταγγελία εναντίον δύο Δικαστών και υπέβαλε αίτημα εξαίρεσης τους.

 

26.      Υποστήριξε επιπλέον ότι ενόψει της δήλωσης του Δικαστηρίου ότι δεν θα δινόταν άλλη αναβολή της ακρόασης, επεδίωκε να οριστεί η υπόθεση ως πιο πάνω αφού δεν ήταν η πρόθεση του να προκαλέσει καθυστέρηση στην εκδίκαση της υπόθεσης. Όμως με κάθε σεβασμό στον κύριο Μιχαήλ, ουδέποτε ειπώθηκε κάτι τέτοιο από το Δικαστήριο. Αυτή ήταν η καταγραμμένη θέση του κύριου Καλλή στα πρακτικά του Δικαστηρίου. Σε κάθε περίπτωση τα Δικαστήρια δεν αποφασίζουν εκ προοιμίου και χωρίς να έχουν ενώπιον τους συγκεκριμένο αίτημα και ούτε προδικάζουν το αποτέλεσμα του οποιοδήποτε αιτήματος. Συνεπώς, ως θέμα αρχής ουδέποτε θα προδικαζόταν το όποιο αίτημα μπορεί να είχε ο κύριος Μιχαήλ στις 04/04/2025 όπου η υπόθεση ήταν ορισμένη για ακρόαση.

 

27.      Ανέφερε σχετικά ο κύριος Μιχαήλ:

 

«[…] λοιπόν ακριβώς αν είχα σκοπό να κάνω καθυστέρηση πολύ απλά δεν θα έρχετου ο κ. Κονής ενώπιον σας δύο ή τρεις φορές και να ζητά να δοθούν οδηγίες  να τεθεί ο φάκελος ενώπιον σας και να κληθεί ο Εναγόμενος ο οποίος απέφευγε και αποφεύγει το λέω ότι μία από τις φορές που ήρθε τελευταία είχε φωναχθεί από τα μεγάφωνα και εκείνη τη μέρα ήταν στο Δικαστήριο έτσι την τρίτη φορά ήταν στο Δικαστήριο. Ένας που θέλει να κάνει καθυστέρηση ήντα να στείλει τον κ. Κονή να έρθει να σας λέει κύριε πρόεδρε, την πρώτη, να τεθεί ενώπιον ή είπα του αυτά που είπε ότι και δεύτερη και τρίτη φορά τι ήταν να κάνω;  Kαι είπετε είναι ορισμένη η υπόθεση, διαφωνώ αλλά σεβαστό. Θα την άφηνα πολύ ωραία 4 του μήνα, να μείνει 4/4 που ήταν ορισμένη αφού αυτό λέγετε και είναι σεβαστό το επαναλαμβάνω 4 του μήνα που ήταν ορισμένη να έρθω εδώ και να σας πω ζητώ αναβολή για να υποβάλω το αίτημα για να καταχωρήσω αίτηση για εικονοδιάσκεψη και εσείς ο ίδιος τρεις φορές που ήρθε ο κ. Κονής που ήρθε προηγουμένως όταν είπετε αν είναι ορισμένη σήμερα είναι ορισμένη.  Συνεπώς  με βάση τα λεγόμενα του Δικαστηρίου και τη θέση ακούστε το αίτημα μου το προφορικό για να καταχωρήσω την αίτηση, δώστε μου, θα ήταν η εισήγηση μου άδεια να καταχωρηθεί η αίτηση για εικονοδιάσκεψη και εκεί αν κάνω καθυστέρηση… Δεν γίνεται να κάνω όλες αυτές τις ενέργειες με τον κ. Κονή και στο τέλος να είμαι αναγκασμένος να πρέπει να έρθω ενώπιον σας. [..]»

 

«[…] Συνεπώς, έρχομαι τώρα και στην ουσία του αιτήματος που ασχολήθηκε περισσότερο να χαρακτηρίζει παρά με το αίτημα για εξαίρεση κλπ.  Ο λόγος που δεν θέλει να φύγετε από την υπόθεση, ο πρώτος λόγος και το λέω με κεφαλαία δεν είναι διότι τι λέει  η νομολογία είναι διότι θέλει να εξαργυρώσει το δώρο της διαδικασίας που προηγήθηκε, με το μέγιστο σεβασμό 4/4 πρέπει η υπόθεση να ξεκινήσει 4/4 γράψετε η υπόθεση να ξεκινήσει γι’ αυτό την προηγούμενη, είπετε 4 του μήνα θα ξεκινήσει.  Ε οκ τούτο βασικά δεν θέλω να το εκφράσω δεν είναι επί της ουσίας.  Συνεπώς η ενεργός διαχείριση, κλείνω τον κύκλο όσον αφορά το πώς ορίστηκε κλπ επειδή πάλεψε να μας πείσει ότι 4 του μήνα θέλει να ξεκινήσει και ότι εγώ καθυστερώ δεν καθυστερώ, δεν υπάρχει λόγος.  […] Ο κάθε ένας έχει το όνομα του, ο κάθε ένας έχει το επίπεδο του, άλλος είναι στην Τάφρο των Μαριανών, μπορεί να μπει στο google να βρει ο Εναγόμενος και άλλος είναι φυσικά στην επιφάνεια της θάλασσας. Το λοιπόν, τα άλλα όλα και σκηνές εντυπωσιασμού και το έχω αποδείξει και τι δεν έχω αποδείξει ναι έχει αποδείξει ο ίδιος εγκεφαλικά στο μυαλό του τι έχει αποδείξει, δεν είδαμε καμία άλλη απόδειξη.  Ευχαριστώ για την αποδοχή είναι όλα μαζεμένα ενώπιον σας.»

 

 

 

 

 

 

 

Οι θέσεις του κύριου Καλλή

 

28.      Αντίστοιχα, ο κύριος Καλλής, υποστήριξε ότι δεν θα πρέπει να εξαιρεθεί το Δικαστήριο και ότι αν η υπόθεση οριζόταν χωρίς να ακουστεί τότε θα είχε ο ίδιος παράπονο. Όπως ανέφερε:

 

«[…] Εγώ ουδέποτε αρνήθηκα και ουδέποτε ενημερώθηκα ότι έπρεπε να εμφανιστώ ενώπιον σας και επέδειξα οποιαδήποτε αδιαφορία.  Η υπόθεση ήταν ορισμένη στις 18 του μήνα.  Πώς είναι δυνατό η άλλη πλευρά να εμφανίστηκε μόνη της ενώπιον σας για να υποβάλει οποιοδήποτε αίτημα και προς τούτο εντός της ημέρας εγώ θα υποβάλω καταγγελία.  

 

Είναι αδιανόητο μονομερώς η μια πλευρά χωρίς να ενημερώνει την άλλη και χωρίς να παρίσταται η άλλη πλευρά ενώπιον του Δικαστηρίου να έρχεται από μόνη της να υποβάλλει οποιοδήποτε…  Όμως είναι ξεκάθαρη τακτική που ακολουθείται.  Το μόνο μέλημα και είναι λυπηρό που χρησιμοποιούν τέτοια μέθοδο αλλά τίποτε δεν έχει καλυφθεί από την άλλη πλευρά.  Τα έχω δει όλα.»

 

« […] Οι αρχές που διέπουν το θέμα είναι πολύ καλά γνωστές και δεν πρέπει έτσι απλά και εύκολα δικαστές  ευθιξίας να αποδέχονται την εξαίρεση τους, διότι αυτό θα επέτρεπε στον κάθε διάδικο στο τέλος της μέρας να επιλέγει τον δικό του Δικαστή που πρέπει να τον δικάσει.  Αν είναι αυτή η ορθή απονομή της δικαιοσύνης τότε δεν έχω τίποτε άλλο να πω.  Το αίτημα είναι εντελώς αδικαιολόγητο.  Η ίδια η άλλη πλευρά οδήγησε τα πράγματα εδώ.  Πολύ ορθά και αντικειμενικά το Σεβαστό Δικαστήριο  δεν επέτρεψε γιατί η δική μας παρουσία δεν υπήρχε και ασφαλέστατα και αν επέτρεπετο κάτι τέτοιο θα ήταν άδικο, παράλογο, παράνομο και θα μου δίδατε εμένα την ευκαιρία να προβώ στη λήψη δικαιολογημένων μέτρων. Γι΄ αυτό θα πρέπει να απορρίψετε χωρίς ενδοιασμό το αίτημα αυτό και χωρίς φόβο και πάθος η διαδικασία να προχωρήσει εκφράζοντας την απόλυτη εμπιστοσύνη και δικαιοσύνη  που διακατέχει το παρόν Δικαστήριο και αντικειμενικότητα. 

 

Είναι προφανές ότι όλα αυτά γίνονται για πρόκληση καθυστέρησης εκδίκασης της υπόθεσης την οποία είναι ορισμένη 4 και 7 του επόμενου μήνα.  Είχα δηλώσει ότι δεν θα αποδεχτώ άλλη αναβολή, θα έχω έντονα ένσταση, είναι αγωγή του 18 και πρέπει κάποτε να εκδικαστεί.  Τυχόν συνέχιση των αιτημάτων της άλλης πλευράς για αναβολές και οτιδήποτε, επιφέρει απόλυτη αδικία στην δική μου πλευρά. Ευχαριστώ. […]»

«[…] Αρχικά εγώ δεν έχω οποιοδήποτε ιατρικό πιστοποιητικό το οποίο επικαλείται η άλλη πλευρά κάτι το οποίο έπρεπε να είχα για να τοποθετηθούμε αναλόγως και σ’ αυτό το θέμα.  Υποβλήθηκε ένα αίτημα χωρίς να έχω τίποτε υπόψη  μου, κανένας λόγος, εκτός από μία αναφορά σε θέματα υγείας τα οποία δεν γνωρίζω τι αφορούν.  Ερχόμαστε σήμερα 6 μέρες πριν την μέρα της ακρόασης της υπόθεσης και ακόμα να υποβληθεί αίτημα, να υποβάλει αίτημα προφορικό για να μας δοθεί άδεια για να καταχωρήσει αίτηση και να δοθεί τέτοια άδεια πότε θα δικαστεί αφού έχω το δικαίωμα να καταχωρήσω ένσταση, πότε θα βγάλει απόφαση… Είναι καταγραμμένο στα πρακτικά όταν ορίζατε την υπόθεση 4 και 7 του Απρίλη όταν τέθηκε το θέμα υγείας του Ενάγοντα και είχα εισηγηθεί ότι δεν είναι μόνο ο Ενάγοντας μάρτυρας στην υπόθεση αυτή.  Δεν θα υποδείξω εγώ στην άλλη πλευρά πώς θα χειριστεί την υπόθεση της αλλά υπάρχουν και άλλοι διαθέσιμοι μάρτυρες που μπορεί να τους χρησιμοποιήσει που επιτέλους να ξεκινήσει η ακρόαση της υπόθεσης και όχι να λέει είναι ο κ. Καλλής που καθυστερεί.  Μήπως αν με φώναζαν εμένα από τα μεγάφωνα στις 19 έπρεπε και οπωσδήποτε εγώ να ακούσω σαν ήμουν στο άλλο κτίριο στα ποινικά διότι δεν ήρθε στα ποινικά να κάνουν ανακοίνωση διότι δεν έστειλαν γιατί ήρθαν μόνοι τους ενώπιον σας πού βρήκαν αυτό το δικαίωμα; Aλλά δεν είμαι εγώ που προκαλώ την καθυστέρηση εγώ λέω ότι είμαι έτοιμος την μέρα που το Δικαστήριο καθόρισε ημερομηνία ακρόασης.  Ας φέρουν άλλους μάρτυρες να ξεκινήσουν είναι θέμα δικό τους ούτε ξέρω πότε θα μπορεί ο Ενάγοντας αλλά για το άλλο θέμα της λήψης μαρτυρίας θα έχω ένσταση.»

 

II.         ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΙΤΗΜΑΤΩΝ ΕΞΑΙΡΕΣΗΣ ΔΙΚΑΣΤΗ

 

29.      Το κριτήριο για εξαίρεση Δικαστή είναι η δημιουργία δικαιολογημένης εντύπωσης ύπαρξης πραγματικής πιθανότητας προκατάληψης από το Δικαστή στο νου του μέσου εχέφρονα πολίτη, ο οποίος γνωρίζει όλα τα γεγονότα. Εικασίες και καχυποψίες μόνο δεν είναι αρκετές. Ο πληροφορημένος παρατηρητής γνωρίζει ότι οι Δικαστές επιλαμβάνονται των αιτήσεων για αναστολή εκτέλεσης δικών τους αποφάσεων, ότι μπορούν να εκδώσουν ένα διάταγμα μονομερώς και μετά να το ακυρώσουν και ότι οι αποφάσεις τους επί νομικών θεμάτων δεν τους εμποδίζουν από του να εκδικάσουν άλλη υπόθεση με το ίδιο θέμα ή και στην ίδια υπόθεση σε άλλο στάδιο όπου το ίδιο ζήτημα μπορεί και πάλι να εγείρεται (Razis and Another v. Republic (1983) 3(A) C.L.R. 309, 311 και Αποστολίδου ν. Δημοκρατίας (Αρ.1) (2002) 3 Α.Α.Δ. 80, 84).[1]

 

30.      Δεν είναι νομικά επιτρεπτό διάδικος, κατ' επίκληση της αρχής της αμεροληψίας, να επιχειρεί να προβεί σε επιλογή των Δικαστών που θα επιληφθούν της υπόθεσης του σε οποιοδήποτε επίπεδο, ανάλογα με την περίπτωση (βλ. ΒΕΡΕΓΓΑΡΙΑ Π. ΠΑΠΑΚΟΚΚΙΝΟΥ ΚΑΙ ΑΛΕΚΑ ΠΑΠΑΚΟΚΚΙΝΟΥ ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΡΙΕΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ Γ. ΠΑΠΑΚΟΚΚΙΝΟΥ κ.α -και- ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, Πολιτική Έφεση Αρ. Ε87/2013, ημερομηνίας 11 Φεβρουαρίου 2025).

 

31.      Στην πολύ πρόσφατη Απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Κυπριακής Δημοκρατίας ΣΤΕΛΛΑ ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ και ΙΟΥΛΙΑΣ ΙΩΑΝΝΟΥ ν. ΧΑΡΗΣ ΣΤΑΥΡΑΚΗΣ, Αίτηση Αρ. 5/2020, ημερομηνίας 10/12/2024, ο Έντιμος Δικαστής του Ανώτατου Δικαστηρίου, Κύριος ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ. ανέφερε τα εξής:

 

« Σε σχέση με την αναφερόμενη καταγγελία της Δικαστού στο Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο, η θέση του Αιτητή ότι δεν επέτρεπε πλέον την αντικειμενική αντιμετώπιση του Αιτητή από τη Δικαστή και η Δικαστής έπρεπε να ευαισθητοποιηθεί και εξαιρεθεί, στην έκταση που το γεγονός τίθεται ενώπιον μας ως λόγος για να διατάξουμε την εξαίρεση της, κατηγορηματικά διακηρύττουμε ότι η καταγγελία Δικαστή στο Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο δεν συνιστά, χωρίς άλλο, λόγο για την εξαίρεση του.  Διαφορετικά θα ήταν ό,τι πιο εύκολο για ένα διάδικο ή δικηγόρο να επιτυγχάνει την εξαίρεση του φυσικού δικαστή της υπόθεσης του, δημιουργώντας μια κατάσταση, κατά τον ίδιο, αντιπαράθεσης με το δικαστή.

                                                                                

Αφορμής δε δοθείσης θα πρέπει να εκφράσουμε τη λύπη μας για τον τρόπο με τον οποίο σχολιάστηκε ενώπιον της Δικαστού η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου.  Είχε αναφέρει ο Αιτητής ότι: «Παρά ταύτα, της καταγγελίας αυτής δεν επελήφθη το Συμβούλιο, με το σκεπτικό ότι η πλήρως τεκμηριωμένη αυτή καταγγελία, ήταν σε εισαγωγικά γενικόλογη.  Δεν θα επεκταθώ επί της παραδοξότητας αυτής».  Ούτε εμείς χρειάζεται να επεκταθούμε περισσότερο.

 

Έγινε, τέλος, επίκληση της ευαισθησίας την οποία θα έπρεπε, κατά τον Αιτητή να επιδείξει η Δικαστής και να εξαιρεθεί, όπως έγινε σε συγκεκριμένη υπόθεση πρόσφατα ενώπιον του Εφετείου και της υποδείχθηκε(American University of Cyprus (AUCY) Ltd κ.ά. v. SCFB Ltd, Πολ. Έφ. Αρ.Ε6/2022, ημερ.17.10.2024).  Και να εφαρμόσουμε στην παρούσα το μέτρο ευαισθησίας στην αντικειμενική του διάσταση ως έρεισμα για να διατάξουμε την εξαίρεση της. 

 

Δεν απαιτείται να αναφερθούμε στην προαναφερθείσα απόφαση.  Αρκεί να υποδειχθεί ότι η κάθε περίπτωση κρίνεται με τα δικά της περιστατικά.  Δεν διαπιστώνουμε ότι στις περιστάσεις της παρούσας, ένας δικαστής στη θέση της Δικαστού θα πρέπει να θεωρηθεί ότι θα έπρεπε να «ευαισθητοποιηθεί» ώστε να εξαιρεθεί από την υπόθεση.   

 

Στη Μιχαηλίδης κ.ά. ν. Δημοκρατίας, Ποιν. Εφ. Αρ.125/2017 και άλλες, ημερ.26.4.2018, αναφέρθηκε ότι η εγρήγορση για διασφάλιση των δικαιωμάτων ενός διαδίκου και η αδιαμφισβήτητη ανάγκη για διαφάνεια στην απονομή της δικαιοσύνης δεν είναι επιτρεπτό να οδηγήσουν το δικαστή σε αβασάνιστη ή, εν πάση περιπτώσει, αδικαιολόγητη παραίτηση από το καθήκον του να εκδικάσει την υπόθεση που του αναλόγισε και σε αναγνώριση δικαιώματος ενός διαδίκου να επιλέγει το δικαστή που θα τον δικάσει, κάτι που χαρακτηρίστηκε ως συνέπεια ολέθρια για το σύστημα απονομής της δικαιοσύνης.»

 

32.      Οι αρχές που διέπουν το ζήτημα εξαίρεσης των δικαστών είναι νομολογιακά δοσμένες και καλά εμπεδωμένες. Η  αμεροληψία του δικαστή συνιστά ένα από τα θεμελιώδη και βασικά εχέγγυα της δίκαιης δίκης και της ορθής απονομής της δικαιοσύνης και  κατοχυρώνεται τόσο από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου όσο και από το Σύνταγμα. Ο  δικαστής δεν πρέπει μόνο να είναι αλλά και να φαίνεται ότι είναι αμερόληπτος (Τυμπιώτης v Δημοκρατίας (2004) 2 Α.Α.Δ 612) Μιχαηλίδη κ.ά. ν. Δημοκρατίας ποιν. εφέσεις 125/17 κ.ά., ημερομηνίας 26.4.2018 )DE.T. Domiki Investment  Ltd v.  Iron  Mountain Cyprus Ltd κ.α., Αίτηση Αρ. 1/2024, ημερ. 18.01.2024) Αυτοκέφαλος Αγιωτάτη Ορθόδοξος και Αποστολική Εκκλησία της Κύπρου ν. Βουλής των Αντιπροσώπων (Αρ. 1) (1990) 3 Α.Α.Δ. 54).

 

33.      Η  αμεροληψία δεν συναρτάται μόνο με υποκειμενικά, αλλά και με αντικειμενικά κριτήρια (Πίτσιλλος ν. Δημοκρατίας κ.α. (1989) 1Ε Α.Α.Δ. 691). Στην υπόθεση  Saraiva de  Carvalho v. Portugal  (Application no.15651/89 judgment of 22 April 1994) λέχθηκε ότι η διαπίστωση της αμεροληψίας υπόκειται σε ένα υποκειμενικό έλεγχο στη βάση της προσωπικής πεποίθησης του εκδικάζοντος Δικαστή και σε ένα αντικειμενικό έλεγχο που έγκειται στην παροχή επαρκών εγγυήσεων για τον αποκλεισμό οποιασδήποτε νόμιμης αμφιβολίας ως προς τούτο.

 

34.      Στην Adidas v Krashias Shoe Factory( 1990 1 A.A.Δ 873 επαναλήφθηκε η αρχή ότι όταν η εξαίρεση δικαστή επιδιώκεται αποκλειστικά για λόγους αντικειμενικής αμεροληψίας η αντίδραση του λογικού και δικαιόφρονα πολίτη, ενημερωμένου ως προς τα γεγονότα, αποτελεί κατά κανόνα ασφαλές κριτήριο για τη διαπίστωση ύπαρξης προκατάληψης (bias).

 

35.      Το κριτήριο είναι αντικειμενικό. Το ζήτημα επεξηγήθηκε με σαφήνεια στην  Πίτσιλλος v. Δημοκρατίας (1994) 1Α.Α.Δ. 268 όπου υπογραμμίστηκε ότι το κριτήριο για εξαίρεση Δικαστή «είναι η δημιουργία δικαιολογημένης εντύπωσης ύπαρξης πραγματικής πιθανότητας προκατάληψης από το  Δικαστή στο νου του μέσου εχέφρονα πολίτη, ο οποίος γνωρίζει όλα τα γεγονότα. Εικασίες και καχυποψίες μόνο, δεν είναι αρκετές.»

36.      Ο ορισμός του μέσου εχέφρονα πολίτη ή αλλιώς αντικειμενικού παρατηρητή επεξηγήθηκε στην υπόθεση Typye v. Αστυνομίας (2008) 2Α.Α.Δ. 279:

 

«Ο αντικειμενικός παρατηρητής δεν είναι ασφαλώς ο τυχαίος απληροφόρητος άνθρωπος που θα μπορούσε να σχηματίσει μια βεβιασμένη εντύπωση παρασυρόμενος από την υποκειμενική του μονομερή και αποσπασματική αντίληψη, αλλά εκείνος ο οποίος, με ολοκληρωμένη πληροφόρηση και κατανόηση του τρόπου λειτουργίας των διαδικασιών στα πλαίσιά τους, μπορεί έτσι να καταλήξει σε μια αντάξια της αντικειμενικότητας του άποψη ως προς το ζητούμενο.»

 

37.      Με αναφορά και πάλι στον ορισμό του δίκαιου σκεπτόμενου και πληροφορημένου παρατηρητή το Ανώτατο Δικαστήριο στην υπόθεση Pal v. Δημοκρατίας (2010) 2 ΑΑΔ 551 υπόμνησε και τα ακόλουθα:

 

«Το κριτήριο επανατοποθετήθηκε και σχετικά πρόσφατα στην υπόθεση Helow (AP) v. Secretary of State and Another [2008] UKHL 62, όπου η Δικαστική Επιτροπή της Βουλής των Λόρδων έδωσε τον ορισμό του δίκαιου σκεπτόμενου και πληροφορημένου παρατηρητή. Λέχθηκε ότι αυτό το άτομο δεν λαμβάνει βεβιασμένες αποφάσεις, αλλά επιφυλάσσει την απόφαση  του σε κάθε σημείο μέχρι να είναι πλήρως ενήμερο των γεγονότων και να έχει σφαιρική αντίληψη των εκατέρωθεν επιχειρημάτων. Ταυτόχρονα δεν είναι υπέρμετρα ευαίσθητο ή καχύποπτο, δύναται να αποστασιοποιηθεί από την ενώπιον του υπόθεση, είναι δε και επαρκώς πληροφορημένο. Η ουσία παραμένει ότι η θεώρηση εκ μέρους  του παραπονούμενου ατόμου ως προς την ύπαρξη φαινομενικής προκατάληψης, θα πρέπει στο τέλος της ημέρας να είναι δυνατόν να αιτιολογηθεί κατά αντικειμενικό τρόπο.»

 

38.      Αποτελεί επίσης πάγια νομολογιακή αρχή ότι ο Δικαστής δεν επιτρέπεται να οδηγείται σε αβασάνιστη ή εν πάση περιπτώσει, αδικαιολόγητη παραίτηση από το καθήκον του να εκδικάσει την υπόθεση που του αναλόγισε και σε αναγνώριση δικαιώματος ενός διαδίκου να επιλέγει το  Δικαστή που θα τον δικάσει, κάτι που χαρακτηρίστηκε ως συνέπεια ολέθρια για το σύστημα απονομής της δικαιοσύνης (Μιχαηλίδης κ.ά. ν. Δημοκρατίας, Ποιν. Εφ. Αρ.125/2017 και άλλες, ημερ.26.4.2018 (Αναφορικά με την Αίτηση του Καντούνα και της Καντούνα για άδεια για καταχώρηση Αίτησης για την Έκδοση Εντάλματος Certiorari, Πολιτική Έφεση Αρ. 363/20, ημερομηνίας 15/9/2021, ECLI:CY:AD:2021:A396, ECLI:CY:AD:2021:A396).

 

39.      Ούτε και βεβαίως η ευαισθησία του Δικαστή, δύναται να αποτελέσει κριτήριο στη διαπίστωση κωλύματος, παρά μόνο η ορθή εκτίμηση του δικαστικού καθήκοντος και ό,τι αυτό επιβάλλει (Δέσπω Αποστολίδου ν. Δημοκρατία 2002 3.A.A.D 80) ( Makrides v. Republic (1984) 2 C.L.R 304) βλ. Οδηγό Δικαστικής Συμπεριφοράς Μέρος Δ (1) παράγραφος 8).

 

40.      Όπως δε λέχθηκε στην Δημοκρατία ν  Αυγουστή κ.ά. (Ε.Δ.Δ. 177/2018 κ.α., ημερ. 10.4.2020 αυτοεξαίρεση Δικαστή για μη σοβαρό λόγο, ο οποίος δεν συνιστά έγκυρο λόγο εξαίρεσης, μπορεί να θεωρηθεί ως παράλειψη του Δικαστή να εκτελέσει το Δικαστικό του καθήκον και ως μη επιτρεπτή παρέμβαση των διαδίκων στην επιλογή του Δικαστή της υπόθεσης τους, κατά παράβαση του κανόνα για απρόσωπο τρόπο απονομής της δικαιοσύνης.

 

41.      Ο εκάστοτε Αιτητής θα πρέπει να διασυνδέσει το αίτημα του «από ικανά στοιχεία και μαρτυρία» (Σπύρου ν. Ξενή, Ποινική Έφεση αρ. 223/14, ημερ. 19.7.201, Αυτοκέφαλος Εκκλησία της Κύπρου v. Βουλής (Αρ.2) (1993) 3 Α.Α.Δ. 69 και Αναφορικά με την Αίτηση του Ανδρέα Συμεού (2012) 1(Β) Α.Α.Δ. 974)

 

III.       ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΔΙΚΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ

 

 

42.      Αποτελεί γεγονός ότι ο κύριος Μιχαήλ διασύνδεσε το αίτημα εξαίρεσης με την ύπαρξη της καταγγελίας, χωρίς να αναφέρει κατά πόσο το αίτημα του στηρίζεται στην ύπαρξη αντικειμενικής ή υποκειμενικής αμεροληψίας. Στην παρούσα αλληλουχία υπενθυμίζεται ότι κάθε αίτηση για εξαίρεση Δικαστή θα πρέπει να εδράζεται σε σοβαρά αντικειμενικά δεδομένα (βλ. Αυτοκέφαλος Εκκλησία της Κύπρου v. Βουλής (Αρ.2) (1993) 3 Α.Α.Δ. 69).

 

43.      Στην υπόθεση Tekinder Pal κ.α. v. Δημοκρατίας (2010) 2 Α.Α.Δ. 551, προστέθηκε πως η «ουσία παραμένει ότι η θεώρηση εκ μέρους του παραπονούμενου ατόμου ως προς την ύπαρξη φαινομενικής προκατάληψης, θα πρέπει στο τέλος της ημέρας να είναι δυνατόν να αιτιολογηθεί κατά αντικειμενικό τρόπο. […] Ο δικαστής τεκμαίρεται ότι είναι αμερόληπτος μέχρι να αποδειχθεί το αντίθετο. Το τεκμήριο αμεροληψίας μπορεί να ανατραπεί όταν τεθεί θέμα αμεροληψίας, οπότε και εξετάζεται με βάση τόσο το υποκειμενικό κριτήριο, δηλαδή την προσωπική περίπτωση του κάθε δικαστή, όσο και με βάση το αντικειμενικό κριτήριο, δηλαδή κατά πόσον ο δικαστής έδωσε εγγυήσεις ικανοποιητικές για να αποκλείσουν οποιαδήποτε εύλογη αμφιβολία περί έλλειψης αμεροληψίας.»

 

44.      Καταρχάς θα πρέπει να σημειώσω ότι αποτελεί δικαίωμα του κύριου Μιχαήλ να υποβάλει καταγγελία ενώπιον των αρμόδιων θεσμικών οργάνων για οποιοδήποτε λόγο θεωρεί ορθό και φυσικά μια τέτοια καταγγελία θα πρέπει να εξεταστεί. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία προς τούτο.

 

45.      Θα περιοριστώ στο να αναφέρω ότι τα όσα προβάλλονται στην σχετική καταγγελία δεν έλαβαν χώρα με τον τρόπο που αναφέρει και καταγράφει ο κύριος Μιχαήλ παραπέμποντας στα όσα έχουν παρατεθεί πιο πάνω.

 

46.      Σημειώνω στο σημείο αυτό ότι είχα ήδη εκφράσει την θέση μου στον κύριο Μιχαήλ, επανειλημμένα πριν εμφανιστεί στο Δικαστήριο, τόσο προφορικώς όσο και γραπτώς. Συνεπώς, μπορούσε σε κάθε περίπτωση αν διαφωνούσε να προχωρήσει με την λήψη οποιουδήποτε διαδικαστικού διαβήματος έκρινε ως ορθότερο κάτι το οποίο αποτελούσε σαφέστατα δικαίωμα του, το οποίο ουδέποτε αμφισβητήθηκε.

 

47.      Αυτό που δεν ήταν ορθό κατά την κρίση μου, ήταν παρά το ότι είχε εκφραστεί η θέση μου επανειλημμένα, τόσο γραπτώς όσο και προφορικώς, αλλά και στις 19/02/2025 όπου εμφανίστηκε χωρίς την παρουσία του Συναδέλφου του ανέφερε ότι «αν δεν τον ικανοποιήσω θα προχωρούσε με την λήψη άλλων διαδικαστικών διαβημάτων.» Αυτό αποτελούσε κατά την άποψη μου μια προσπάθεια να ασκηθεί πίεση για να μεταβάλω την θέση που είχα ήδη εκφράσει και εννοείται ότι αν ο κύριος Μιχαήλ πίστευε ότι υπήρχε έρεισμα για την λήψη οποιουδήποτε διαβήματος μπορούσε να το είχε ήδη προωθήσει. Στον σχετικό οδηγό των Bangalore Principles of Judicial Conduct αναφέρεται το ακόλουθο:[2]

 

«2. The judiciary shall decide matters before it impartially, on the basis of

facts and in accordance with the law, without any restrictions, improper influences, inducements, pressures, threats or interferences, direct or indirect from any quarter or for any reason.

 

27. The judge’s duty is to apply the law as he or she understands it, on an assessment of the facts he or she has made, without fear or favour and without regard to whether the eventual decision is likely to be popular or not.»

 

 

48.      Ζητήθηκε από τον κύριο Μιχαήλ να αποχωρήσει όταν πλέον είχε αποταθεί προς την κυρία Πιερή, επαναλαμβάνοντας και υπαγορεύοντας την θέση του Δικαστηρίου. Σε εκείνο ακριβώς το σημείο ήταν που διαπίστωσα ότι δεν υπήρχε κανένας πλέον σεβασμός όχι τόσο στο πρόσωπο μου, αλλά στην ίδια την διαδικασία και τον ρόλο του Δικαστηρίου.

 

49.      Δεν υπήρξε σε κανένα σημείο η συμπεριφορά που μου αποδίδει ο κύριος Μιχαήλ, αν και επαναλαμβάνω ότι είναι δικαίωμα του να αναφέρει τα όσα αναφέρει και να υποβάλει σχετικά καταγγελία. Δεν υπήρξε καμία απειλητική συμπεριφορά εκ μέρους του Δικαστηρίου αλλά ούτε και υπήρξε κάποια παρεκτροπή. Αντίθετα, επιδείχθηκε ο μέγιστος σεβασμός και ανεκτικότητα στον κύριο Μιχαήλ και στην στάση που επέδειξε παρά την πιο πάνω συμπεριφορά του. Όπως έχω επανειλημμένα σημειώσει, η θέση του Δικαστηρίου είχε σημειωθεί στον κύριο Μιχαήλ σε διάφορες περιπτώσεις και μπορούσε ήδη να προχωρήσει αν το επιθυμούσε σε δικονομικά διαβήματα. Αυτό ήταν και παραμένει δικαίωμα του και η απλή «προειδοποίηση» ή «απειλή» όπως καταγράφεται στα πρακτικά προς το Δικαστήριο για λήψη «άλλων διαδικαστικών διαβημάτων» δεν είναι αντιληπτό τι άλλο εξυπηρετούσε από το να ασκήσει πίεση στο να μεταβάλω μια ήδη εκφρασθείσα θέση, ορθή ή εσφαλμένη. Αλίμονο κάθε φορά που διάδικος αισθάνεται ότι θα διαφωνήσει με το Δικαστήριο ή να διαφωνεί να εμφανίζεται στην απουσία του αντιδίκου του και να αναφέρει στο Δικαστή «αν δεν με ικανοποιήσεις θα προβώ σε διαδικαστικά διαβήματα». Ό, τι και αν αυτό σημαίνει.

 

50.      Σε κάθε περίπτωση, ένδειξη της έλλειψης οποιασδήποτε μεροληψίας, είναι ότι παρά τα όσα συνέβησαν μετά την αποχώρηση του κύριου Μιχαήλ, παρακάλεσα την κυρία Πιερή, να επικοινωνήσει με τους Συνηγόρους των Διαδίκων σε μια προσπάθεια να εντοπιστεί ημερομηνία για να τοποθετηθούν.

 

51.      Δεν παραγνωρίζω ότι τα όσα αναφέρει ο κύριος Μιχαήλ είναι πολύ σοβαρά και σε μεγάλο βαθμό προσβλητικά, αν και όπως έχω ήδη σημειώσει σέβομαι απόλυτα το δικαίωμα του να αισθάνεται ότι έχει παράπονο για τον οποιοδήποτε λόγο και για την βασιμότητα του παραπόνου θα αποφασίσουν τα αρμόδια θεσμικά όργανα στα οποία έχει αποταθεί. Αν και δεν είναι ο κατάλληλος χώρος αυτός, εντούτοις ένεκα των όσων αναφορών κάνει ο κύριος Μιχαήλ σε σχέση με το πρόσωπο μου, επιθυμώ να υπογραμμίσω ότι ο διορισμός στην Δικαστική Υπηρεσία αποτελεί ύψιστη τιμή αλλά και τεράστια ευθύνη και συναισθανόμενος ακριβώς το βάρος της ευθύνης αυτής, ουδέποτε θα μεταχειριζόμουν τον οποιοδήποτε με τρόπο ασεβή. 

 

52.      Θα συμφωνήσω με τον κύριο Μιχαήλ, ότι απρεπείς συμπεριφορές δεν ταιριάζουν στον ρόλο ενός Δικαστή. Όμως, η συμπεριφορά που μου αποδίδει και μου καταλογίζει, δεν με χαρακτηρίζει.

 

53.      Ο εκάστοτε Δικαστής καταβάλλει καθημερινά υπεράνθρωπες προσπάθειες να διεκπεραιώσει τα καθήκοντα του στο μέγιστο δυνατό επίπεδο, αντάξιο του ρόλου που κλήθηκε να υπηρετήσει. Τα όσα αναφέρει Έντιμος κύριος Ξενοφώντος, Α.Ε.Δ. στην υπόθεση Αίτηση/Έφεση 382/2024, Αναφορικά με την Αίτηση/Έφεση των ΑΛΕΚΑΣ ΠΑΠΑΚΟΚΚΙΝΟΥ κ.α. -και- Κυπριακής Εταιρείας Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων Λτδ, ημερομηνίας 21/11/2024, με εκφράζουν απόλυτα και τα παραθέτω:

 

«Θα παραθέσω τα ακόλουθα και θεωρώ ότι δεν εκφράζω μόνο τον εαυτό μου, αλλά και άλλα μέλη της Δικαστικής Υπηρεσίας της οποίας έχω την τιμή και το προνόμιο να είμαι μέλος. Ως Δικαστές εργαζόμαστε αδιαμαρτύρητα, σε ενίοτε πολύ δύσκολες συνθήκες. Για την ανταπόκριση στα καθήκοντα του ρόλου μας δείχνουμε πολλές φορές ανοχή σε συμπεριφορές που πιθανόν σε προσωπικό επίπεδο να μην επιτρέπαμε. Παραμερίζουμε τα όποια προσωπικά αισθήματα, προσπαθώντας να ανταποκριθούμε στα υψηλά μας καθήκοντα και στη συνεπαγόμενη ευθύνη, την οποίαν όχι μόνο δεν αποφεύγουμε, αλλά αναλαμβάνουμε πρόθυμα (προσπαθώντας μάλιστα κατά τον Καζαντζάκη στην Ασκητική να την «αγαπούμε» -Νίκος Καζαντζάκης: «Ν' αγαπάς την ευθύνη. Να λες: Εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Αν δε σωθεί, εγώ φταίω.»). Δεν επιδιώκουμε επαίνους, προσωπική προβολή, πρόσκαιρη και εφήμερη δημοσιότητα κλπ.. Επιτελούμε ταπεινά και αθόρυβα το έργο μας. Σε ενίοτε δύσκολες, επαναλαμβάνω, συνθήκες. Όμως και αξιώνουμε και δικαιούμαστε το στοιχειώδη σεβασμό, όχι στο πρόσωπό μας, αλλά στο ρόλο και στο έργο μας και στο θεσμό που εκπροσωπούμε.»

 

54.      Έχοντας αναφέρει τα πιο πάνω και σε συνάρτηση με την σχετική νομολογία, με κάθε σεβασμό στα όσα αναφέρει ο κύριος Μιχαήλ, η υποβολή καταγγελίας από μόνη της δεν δημιουργεί λόγο εξαίρεσης σύμφωνα και την νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην ΣΤΕΛΛΑ ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ (ανωτέρω). Ούτε έχει καταδειχθεί με την ύπαρξη συγκεκριμένων στοιχείων ότι θα υπάρξει πραγματική/αντικειμενική ή φαινόμενη/υποκειμενική μεροληψία εναντίον του οποιουδήποτε διαδίκου.

 

55.      Πέραν του ότι έχει υποβληθεί καταγγελία εναντίον του παρόντος Δικαστηρίου, ο κύριος Μιχαήλ δεν έχει προσκομίσει κανένα άλλο στοιχείο και δεν έχει καταδείξει τον τρόπο που ο τρόπος χειρισμού της παρούσας υπόθεσης από το Δικαστήριο μπορεί να αποτελέσει λόγο εξαίρεσης. Δεν έχει προσκομίσει κανένα στοιχειό από το οποίο να προκύπτει ότι το Δικαστήριο δεν θα είναι με τον οποιοδήποτε τρόπο αμερόληπτο απέναντι στους διαδίκους στο πλαίσιο της παρούσας υπόθεσης.

 

56.      Ούτε έχει καταδειχθεί πως ένας αντικειμενικός παρατηρητής, που δεν είναι ασφαλώς ο τυχαίος απληροφόρητος άνθρωπος που θα μπορούσε να σχηματίσει μια βεβιασμένη εντύπωση παρασυρόμενος από την υποκειμενική του μονομερή και αποσπασματική αντίληψη, αλλά εκείνος ο οποίος, με ολοκληρωμένη πληροφόρηση και κατανόηση του τρόπου λειτουργίας των διαδικασιών στα πλαίσιά τους, μπορεί έτσι να καταλήξει σε μια αντάξια της αντικειμενικότητας του άποψη ως προς το ζητούμενο θα μπορούσε να καταλήξει ότι το γεγονός και μόνο της ύπαρξης καταγγελίας εναντίον του παρόντος Δικαστηρίου θα μπορούσε να επηρεάσει την πορεία της υπόθεσης.

 

57.      Τυχόν αποδοχή της θέσης του κύριου Μιχαήλ, θα σήμαινε ότι κάθε φορά που ένας διάδικος δεν συμφωνεί με τον τρόπο χειρισμού του Δικαστήριο σε μια υπόθεση, θα μπορούσε να ετοιμάσει και να διατυπώσει μια καταγγελία εναντίον του Δικαστηρίου για να αποκλείσει τον Δικαστή από το να χειρίζεται την υπόθεση με την οποία δεν συμφωνεί με τον τρόπο χειρισμού του Δικαστηρίου. Αυτό όμως, δηλαδή η δυνατότητα ενός διαδίκου να επιλέγει τον Δικαστή που θα δικάσει την υπόθεση σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στην σχετική νομολογία θα ήταν «ολέθριο για το σύστημα απονομής της δικαιοσύνης» (Μιχαηλίδης κ.ά. ν. Δημοκρατίας, Ποιν. Εφ. Αρ.125/2017 και άλλες, ημερ.26.4.2018 (Αναφορικά με την Αίτηση του Καντούνα και της Καντούνα για άδεια για καταχώρηση Αίτησης για την Έκδοση Εντάλματος Certiorari, Πολιτική Έφεση Αρ. 363/20, ημερομηνίας 15/9/2021, ECLI:CY:AD:2021:A396, ECLI:CY:AD:2021:A396).

 

 

58.      Στη βάση των όσων έχουν σημειωθεί πιο πάνω το Αίτημα Εξαίρεσης απορρίπτεται.

 

59.      Καμία Διαταγή για έξοδα.

 

 

                                                                                    (Υπ.)…………………………………………..

                                                                                                      Χ. Στρόππος, Ε.Δ.

Πιστό Αντίγραφο

 

Πρωτοκολλητής