ΣΤΟ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΜΕΣΟΥ
ΕΝΩΠΙΟΝ: Θ. Θωμά, Π.Ε.Δ.
Γενική Αίτηση Αρ. 16/20
Αναφορικά με τον περί Κυρωτικό Νόμο της Συνθήκης μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών για παροχή νομικής συνδρομής σε θέματα Αστικού και Ποινικού Δικαίου, Νόμος 172(Ι)/86
Και
Αναφορικά με τον περί Αποφάσεων Αλλοδαπών Δικαστηρίων (Αναγνώριση, Εγγραφή και Εκτέλεση Δυνάμει Συμβάσεως) Νόμο 121(Ι)/2000
Μεταξύ:
Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, από τη Λευκωσία
Αιτητή
Και
Igor Polchenko, από τη Λεμεσό
Καθ’ ου η Αίτηση
---------------------------
Αίτηση ημερ. 22.2.2022
29 Ιουλίου 2025
Για Αιτήτρια: κα Α. Αντωνίου με κα Σ. Σταύρου για Πατρίκιος Παύλου & Συνεργάτες ΔΕΠΕ
Για Καθ’ ου η Αίτηση: κ. Π. Καίκκης για Γιαννάκης Θωμά & Συνεργάτες ΔΕΠΕ
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Η Αιτήτρια VTB Bank (PJSC) με την υπό εξέταση Αίτηση της επιδιώκει την έκδοση διατάγματος το οποίο να διατάσσει τον Καθ’ ου η Αίτηση να πληρώσει το εξ αποφάσεως χρέος με περιοδικές δόσεις, το ύψος των οποίων να καθοριστεί από το Δικαστήριο. Αξιώνεται συναφώς η οικονομική εξέταση του Καθ’ ου η Αίτηση σε σχέση με την ικανότητα του να πληρώσει το εξ αποφάσεως χρέος. Περαιτέρω, αξιώνεται η έκδοση διατάγματος το οποίο να διατάσσει τον Καθ’ ου η Αίτηση όπως καταχωρίσει ένορκη δήλωση στην οποία να περιγράφει πλήρως την περιουσία την οποία είχε ή έχει.
Η Αίτηση υποστηρίζεται από την ένορκη δήλωση του κ. Μαλαχτού, δικηγόρου στο δικηγορικό γραφείο που εκπροσωπεί την Αιτήτρια. Σ’ αυτήν αναφέρονται τα ακόλουθα:
Η Αιτήτρια στις 8.11.2017 εξασφάλισε από το Επαρχιακό Δικαστήριο της περιοχής Λεμίνσκι του Βλαδιβοστόκ της περιφέρειας Πριμόρσκι της Μόσχας, απόφαση προς όφελος της και εναντίον διαφόρων προσώπων μεταξύ των οποίων και ο Καθ’ ου η Αίτηση, στη βάση συμφωνίας εγγύησης ημερομηνίας 19.6.2014, την οποία ο Καθ’ ου η Αίτηση είχε υπογράψει προς εξασφάλιση των πιστωτικών διευκολύνσεων που παραχωρήθηκαν στη Ρώσικη Εταιρεία OOO Torgoviy Dom Tranzit Dv, για το ποσό των USD4.359.947,02 πλέον RUB60.000. Λόγω του ότι η Αιτήτρια δεν είναι κάτοικος Κύπρου, δεν μπορούσε να απευθυνθεί απευθείας στο Κυπριακό Δικαστήριο για αναγνώριση της Ρώσικης απόφασης, γι’ αυτό προέβηκε στην ετοιμασία επίσημης αίτησης, η οποία διαβιβάστηκε στην Κυπριακή αρμόδια αρχή, δηλαδή το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, το οποίο εν τέλει κίνησε τη διαδικασία αναγνώρισης της Ρώσικης απόφασης στην Κύπρο. Το Δικαστήριο με απόφαση του ημερομηνίας 3.11.2021 διέταξε την εγγραφή και εκτέλεση της Ρώσικης απόφασης, ως να ήταν απόφαση του Δικαστηρίου αυτού. Ο Καθ’ ου η Αίτηση ουδέν ποσό κατέβαλε προς εξόφληση του υπολοίπου ποσού του εξ αποφάσεως χρέους που ανέρχεται σε U SD2.981.458,85 πλέον RUB60.000, το οποίο εξακολουθεί να παραμένει απλήρωτο. Από διάφορα στοιχεία που έχει συλλέξει η Αιτήτρια, προκύπτει ότι ο Καθ’ ου η Αίτηση, ο οποίος ήταν γνωστός επιχειρηματίας στη Ρωσία, είχε προχωρήσει ενεργά στο παρελθόν σε σειρά αποξένωσης περιουσιακών του στοιχείων σε στάδιο μεταγενέστερο της έγερσης της αλλοδαπής διαδικασίας από την εδώ Αιτήτρια, με σκοπό την αποφυγή ικανοποίησης του εξ αποφάσεως χρέους. Η Αιτήτρια δεν γνωρίζει κατά πόσο ο Καθ’ ου η Αίτηση κατέχει οποιαδήποτε περιουσιακά στοιχεία ή σε ποιες μεταβιβάσεις ή δωρεές προέβηκε τα τελευταία χρόνια.
Η ΕΝΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΘ’ ΟΥ Η ΑΙΤΗΣΗ
Ο Καθ’ ου η Αίτηση εναντιώθηκε στην έκδοση των αιτούμενων διαταγμάτων. Με την Ειδοποίηση για Πρόθεση Ένστασης, την οποία καταχώρισε, προβάλλει τους ακόλουθους λόγους ένστασης:
1. Δεν έχει τη δυνατότητα να αποπληρώσει το εξ αποφάσεως χρέος και η τυχόν έκδοση διατάγματος μηνιαίων δόσεων θα επηρέαζε την ικανότητα του να αντιμετωπίσει τις ουσιαστικές του ανάγκες.
2. Στερείται περιουσιακών στοιχείων ή και εισοδημάτων και αδυνατεί να πληρώσει οποιοδήποτε ποσό για την εξόφληση του εξ αποφάσεως χρέους του.
3. Η Αιτήτρια έχει λάβει διάφορα ποσά από αυτόν ή και από την πώληση περιουσιακών του στοιχείων.
Η Ειδοποίηση για Πρόθεση Ένστασης υποστηρίζεται από την ένορκη δήλωση του ιδίου, στην οποία αναφέρει τα ακόλουθα:
Στις 23.9.2016 μεταβίβασε με δωρεά στην αδελφή του Ναταλία το διαμέρισμα υπ’ αριθμό 13 που βρίσκεται στο Ntobrovolsgo, περιοχή του Brimorskyi. H Αιτήτρια προσέφυγε στο Δικαστήριο για να διεκδικήσει την ακύρωση της μεταβίβασης του ως άνω διαμερίσματος ή την αξία του. Το Ρώσικο Δικαστήριο με απόφαση του ημερομηνίας 23.9.2016 αναγνώρισε ως άκυρη την ως άνω σύμβαση δωρεάς. Η απόφαση υποβλήθηκε για εκτέλεση και η αδελφή του αναγκάστηκε να πληρώσει το ποσό των RUB4.780.000. Στις 2.2.2017 δώρισε και μεταβίβασε στη μητέρα του το διαμέρισμα υπ’ αριθμό 23 στην τοποθεσία Aviatsionagia αρ.79 στη Μόσχα, το οποίο η μητέρα του πούλησε σε τρίτο πρόσωπο. Η Αιτήτρια προσέφυγε στο Δικαστήριο, το οποίο και αποφάσισε να ακυρώσει την ως άνω συμφωνία δωρεάς, ως επίσης και τη συμφωνία πώλησης του ως άνω διαμερίσματος. Στις 14.2.2017 πούλησε το αυτοκίνητο του στην αδελφή του Ναταλία. Το Δικαστήριο με απόφαση του απαίτησε από την αδελφή του ποσό RUB2.200.000 που αντιστοιχεί στην αξία του αυτοκινήτου.
Με απόφαση του Διαιτητικού Δικαστηρίου ημερομηνίας 8.6.2018 κηρύχθηκε ως πτωχεύσας. Δεν έχει οποιαδήποτε εισοδήματα ή περιουσιακά στοιχεία γι’ αυτό και δεν είναι σε θέση να εξοφλήσει το εξ αποφάσεως χρέος.
Σε συμπληρωματική του ένορκη δήλωση ημερομηνίας 31.1.2024 αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι τα τελευταία δύο χρόνια δεν διατηρεί οποιοδήποτε τραπεζικό λογαριασμό ή θυρίδα σε τράπεζα στην Κύπρο ή στο εξωτερικό. Εξαρτάται οικονομικά από τη σύζυγο του καθότι ο ίδιος δεν έχει οποιαδήποτε εισοδήματα και δεν ασκεί οποιαδήποτε οικονομική δραστηριότητα. Πιο συγκεκριμένα η σύζυγος του πληρώνει για τη διαμονή, τη σίτιση καθώς και άλλα προσωπικά του έξοδα, όπως μετακινήσεις και ιατρικά έξοδα. Δεν εργάζεται και ούτε διατηρεί οποιαδήποτε κεφάλαια ή μετοχές σε εταιρείες.
Το αξιούμενο από την Αιτήτρια ποσό δεν είναι ακριβές για το λόγο ότι οι πιστωτές του κατάσχεσαν τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας του και ουδέποτε τον ενημέρωσαν ή και ξεκαθάρισαν το ποσό που παραμένει απλήρωτο.
H ΜΑΡΤΥΡΙΑ
Ο Καθ’ ου η Αίτηση αντεξετάστηκε ενόρκως. Κατέθεσε ότι κατάγεται από τη Ρωσία και βρίσκεται στην Κύπρο με την οικογένεια του από το 2017. Ο λόγος για τον οποίο έφυγε από τη Ρωσία και εγκαταστάθηκε στην Κύπρο ήταν το ότι υπήρχε εναντίον του παράνομη δίωξη για πολιτικούς λόγους. Η άδεια που εξασφάλισε από τις Κυπριακές αρχές δεν του επιτρέπει να εργαστεί, αλλά η σύζυγος του, που είναι ζωγράφος, εργάζεται, συγκεκριμένα παραδίδει μαθήματα ζωγραφικής διαδικτυακά και από την ως άνω εργασία της έχει ένα μικρό εισόδημα περί τα €150 μηνιαίως κατά μέσον όρο. Ερωτώμενος για το πώς συντηρείται η οικογένεια του απάντησε ότι πώλησαν με πίστωση ένα διαμέρισμα τους στη Ρωσία και λαμβάνουν ως ενοίκιο €2.500 κάθε 60 μέρες. Σε κατοπινό στάδιο ανέφερε ότι το διαμέρισμα πωλήθηκε από τη σύζυγο του. Η οικογένεια του στην Κύπρο διαμένει σε ανεξάρτητη κατοικία η οποία είναι στο όνομα της συζύγου του. Ερωτώμενος αν αποτάθηκε οποτεδήποτε στις αρχές για να εξασφαλίσει άδεια εργασίας, απάντησε αρχικά ότι δεν μπορούσε να υποβάλει τέτοια αίτηση επειδή ήταν υπό κράτηση στις κεντρικές φυλακές λόγω της παράνομης δίωξης που υπήρχε εναντίον του. Συγκεκριμένα παρέμεινε υπό κράτηση για έξι περίπου μήνες. Μετά την αποφυλάκιση του δεν έκαμε προσπάθειες για άδεια εργοδότησης για το λόγο ότι το διαβατήριο του λήγει σε έξι μήνες και η Ρώσικη Ομοσπονδία παράνομα δεν θα του εκδώσει νέο διαβατήριο. Επιπρόσθετα είναι 62 χρόνων και κανένας δεν θα θέλει να τον εργοδοτήσει σε τέτοια ηλικία. Επίσης δεν μπορεί να εργαστεί στο εξωτερικό για το λόγο ότι το όνομα του βρίσκεται παράνομα στον κατάλογο της Interpol, παρά το ότι η εναντίον του υπόθεση έχει αποπερατωθεί. Ερωτώμενος για το επάγγελμα του απάντησε ότι είναι οικογενειακός ψυχολόγος και επίσης είναι ναυτικός σε εμπορικά πλοία. Τηλεφώνησε σε όλες τις ναυτιλιακές εταιρείες για να βρει εργασία που σχετίζεται με το επάγγελμα του ναυτικού όμως δεν μπορούν αυτές οι εταιρείες να του προσφέρουν εργασία. Πρόσθεσε δε χαρακτηριστικά «έχω τρία παιδιά και είμαι 62 χρόνων, ο πιο μικρός μου είναι δύο χρόνων και για μένα το πιο σημαντικό είναι η οικογένεια και είμαι οικογενειακός ψυχολόγος, δεν θα εργαστώ για τους απατεώνες για την τράπεζα VT Bank».
Τα δύο μεγαλύτερα παιδιά του φοιτούν σε ιδιωτικό σχολείο και τα δίδακτρα πληρώνονται από τη σύζυγο του. Δεν γνωρίζει το ποσό που πληρώνει η σύζυγος του για δίδακτρα. Διατηρούσε λογαριασμό στην τράπεζα Eurobank, τον οποίο έκλεισε το 2018. Συμφώνησε ότι στο λογαριασμό αυτό υπήρχε κατατεθειμένο ποσό €415.000. Ερωτώμενος σε σχέση με το ως άνω ποσό απάντησε χαρακτηριστικά ότι «το ξοδέψαμε για τη ζωή μας εδώ για όλα αυτά τα χρόνια». Διευκρίνισε ότι το ως άνω ποσό ήταν προσωπικά του χρήματα που παρέλαβε από την εργασία του όταν έφυγε από τη Ρωσία.
Αντεξεταζόμενος επί του ανωτέρω λογαριασμού, τον οποίο διατηρούσε με την Eurobank, ισχυρίστηκε ότι η τράπεζα ενημέρωσε ότι θα τον έκλεινε, του έδωσαν δε 6 μήνες προθεσμία για να μεταφέρει όλα τα χρήματα που υπήρχαν κατατεθειμένα σ’ αυτόν. Συμφώνησε ότι έκαμε διάφορες αναλήψεις από τον ως άνω λογαριασμό, μεταξύ των οποίων και η μεταφορά ποσού €280.000 σε λογαριασμό της συζύγου του κατά την 22.1.2018. Όπως ανέφερε, επειδή γνώριζε ότι η Ρωσία ήθελε να τον βάλει στη φυλακή, έδωσε στη σύζυγο του όλα τα χρήματα που είχε για τα παιδιά τους. Δεν θυμόταν το συνολικό ποσό που μετέφερε στη σύζυγο του.
ΝΟΜΙΚΗ ΠΤΥΧΗ
Η Αίτηση στηρίζεται στα άρθρα 14, 82 – 89 του Μέρους VIII και άρθρο 90 του Μέρους IX του περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμου Κεφ.6, στα άρθρα 1, 2, 26 και 27 του Κυρωτικού Νόμου της Συνθήκης μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και την πρώην Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών για παροχή νομικής συνδρομής σε θέματα Αστικού και Ποινικού Δικαίου (172/1986) και στους θεσμούς Πολιτικής Δικονομίας Δ.40, θ.θ.1, 9, 10 και 19 και Δ.48 θ.θ. 1 – 4, 7 – 9.
Όπως προκύπτει από το περιεχόμενο του δικαστικού φακέλου, η υπό τον ως άνω αριθμό και τίτλο Αλλοδαπή Αίτηση καταχωρίστηκε από τον Υπουργό Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το Δικαστήριο με την απόφαση του ημερομηνίας 3.11.2021 εξέδωσε διάταγμα με το οποίο αναγνωρίστηκε ως δεσμευτική και διατάχθηκε η εγγραφή και εκτέλεση της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου της περιοχής Λενίνσκι του Βλαδιβοστόκ της περιφέρειας Πριμόρσκι της Ρωσικής Ομοσπονδίας, ημερομηνίας 8.11.2017, μεταξύ της VTB Bank (PJSC) και του Καθ’ ου η Αίτηση και διατάχθηκε η είσπραξη από τον Καθ’ ου η Αίτηση ποσού USD4.359.947,02 πλέον RUB60.000 ως δαπάνες πληρωμής του δημόσιου τέλους.
Όπως περαιτέρω διαφαίνεται, η υπό εξέταση Αίτηση καταχωρίστηκε όχι από τον Υπουργό Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης αλλά από την VTB Bank (PJSC). Θα πρέπει να επισημανθεί ότι δεν εγείρεται από πλευράς Καθ’ ου η Αίτηση ζήτημα μη νομιμοποίησης της VTB Bank (PJSC) να προωθήσει την παρούσα διαδικασία, συνεπώς δεν προτίθεμαι να ασχοληθώ με το ζήτημα αυτό.
Το άρθρο 26 του Κυρωτικού Νόμου 172/1986 προνοεί ρητά ότι η διαδικασία για εξασφάλιση της άδειας για εκτέλεση, καθώς και η διαδικασία της εκτέλεσης θα διέπεται από το δίκαιο του συμβαλλόμενου μέρους στο έδαφος του οποίου επιδιώκεται η εκτέλεση της δικαστικής απόφασης. Το λεκτικό της υπό αναφορά διάταξης καθιστά σαφές ότι στην προκείμενη περίπτωση εφαρμογής τυγχάνει το Κυπριακό Δίκαιο το οποίο διέπει την εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων, συγκεκριμένα ο περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμος Κεφ.6. To άρθρο 14(1) του Κεφ.6 καθορίζει τις μεθόδους εκτέλεσης δικαστικής απόφασης, μια εκ των οποίων είναι και η εξέταση του εξ αποφάσεως οφειλέτη δυνάμει του Μέρους VIII και η έκδοση διατάγματος δυνάμει του Μέρους IX του Νόμου. Το άρθρο 82 του Μέρους VIII του Κεφ.6 προνοεί τα ακόλουθα:
«82.-(1) Όταν χρέος οφειλόμενο δυνάμει απόφασης ή διατάγματος δικαστηρίου παραμένει εξ ολοκλήρου ή εν μέρει απλήρωτο (ανεξάρτητα αν εκδόθηκε ή όχι οποιοδήποτε ένταλμα εκτέλεσης), ο εξ αποφάσεως πιστωτής δύναται να αποταθεί στο Δικαστήριο για να εξεταστεί ο εξ αποφάσεως οφειλέτης αναφορικά-
(α) Με την οικονομική του κατάσταση με σκοπό την έκδοση οποιουδήποτε από τα διατάγματα που αναφέρονται στο Μέρος ΙΧ
(β) με οποιοδήποτε συμφέρον έχει σε οποιοδήποτε ποσό χρημάτων, ασφάλειες για ποσό χρημάτων, αγαθά ή άλλη κινητή ιδιοκτησία στη φύλαξη ή κάτω από τον έλεγχο τρίτου προσώπου στη Δημοκρατία, ή αναφορικά με τυχόν οφειλές τρίτου προσώπου σ΄ αυτόν, με σκοπό την έκδοση εντάλματος κατασχέσεως εις χείρας τρίτου δυνάμει του Μέρους VII˙ και
(γ) με οποιαδήποτε δωρεά, παράδοση ή μεταβίβαση οποιουδήποτε περιουσιακού στοιχείου ή με οποιαδήποτε επιβάρυνση, διακίνηση ή απόκρυψη οποιουδήποτε περιουσιακού στοιχείου που είχε ως αποτέλεσμα να παρεμποδιστεί ο πιστωτής στην είσπραξη του εξ αποφάσεως χρέους ή μέρους αυτού:
Νοείται ότι για τους σκοπούς του παρόντος εδαφίου, κατά την εξέταση της οικονομικής κατάστασης του εκ δικαστικής αποφάσεως ή διατάγματος οφειλέτη χρέους, δεν λαμβάνεται υπόψη από το Δικαστήριο οποιοδήποτε ποσό το οποίο ο εν λόγω οφειλέτης λαμβάνει-
(α) Ως δημόσιο βοήθημα δυνάμει των διατάξεων του περί Δημόσιων Βοηθημάτων και Υπηρεσιών Νόμου˙
(β) ως ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα δυνάμει των διατάξεων του περί Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και Γενικότερα περί Κοινωνικών Παροχών Νόμου.
(γ) ως επίδομα που παραχωρείται δυνάμει των διατάξεων του περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμου ή οποιουδήποτε άλλου νόμου.
(δ) ως φοιτητικό επίδομα ή χορηγία που παραχωρείται δυνάμει των διατάξεων του περί Κρατικής Φοιτητικής Μέριμνας Νόμου.
(ε) ως σύνταξη δυνάμει των διατάξεων οποιουδήποτε νόμου ο οποίος προβλέπει τη χορήγηση σύνταξης το ποσό της οποίας δεν υπερβαίνει το όριο της φτώχειας για μονήρες νοικοκυριό το οποίο υπολογίζεται και δημοσιεύεται από τη Στατιστική Υπηρεσία της Δημοκρατίας και αναπροσαρμόζεται βάσει των κλιμάκων ισοδύναμου εισοδήματος, ανάλογα με τη σύνθεση της οικογένειας:
………………………………………………………………………………...»
Στην προκείμενη περίπτωση η Αιτήτρια, ως έχει ήδη αναφερθεί, αιτείται την εξέταση του Καθ’ ου η Αίτηση αναφορικά με την οικονομική του κατάσταση ως και την ικανότητα του να πληρώσει το εξ αποφάσεως χρέος με περιοδικές δόσεις. Για το σκοπό αυτό ο Καθ’ ου η Αίτηση, κατόπιν κλήτευσης του, παρουσιάστηκε ενώπιον του Δικαστηρίου. Θα πρέπει να επισημανθεί ότι ενώ η ένορκη εξέταση του Καθ’ ου η Αίτηση επί της οικονομικής του κατάστασης και της εν γένει ικανότητας του να πληρώσει το εξ αποφάσεως χρέος βρισκόταν σε εξέλιξη, η ευπαίδευτη συνήγορος της Αιτήτριας υπέβαλε αίτημα για αναστολή ουσιαστικά της ως άνω διαδικασίας μέχρι ο Καθ’ ου η Αίτηση να αποκαλύψει ενόρκως τα περιουσιακά του στοιχεία από της ημερομηνίας δημιουργίας του αγώγιμου δικαιώματος. Το Δικαστήριο με ενδιάμεση απόφαση του απέρριψε το ως άνω αίτημα, με το δικαιολογητικό ότι, εφόσον η Αιτήτρια δεν ήταν ικανοποιημένη από τα όσα αποκάλυψε ο Καθ’ ου η Αίτηση στις δύο ένορκες δηλώσεις του (αρχική και συμπληρωματική), όφειλε να υποβάλει έγκαιρα το ως άνω αίτημα και όχι στο μέσο της διαδικασίας ένορκης εξέτασης του.
Στην υπόθεση Φλαγκοφάς ν. Αταλέζα Λτδ (1989) 1(Ε) Α.Α.Δ. 686 αναφέρθηκαν τα ακόλουθα:
«Πρέπει να επισημάνουμε ότι η διαδικασία που προβλέπει το Μέρος IX του ΚΕΦ. 6 έχει ουσιαστικά ανακριτικό χαρακτήρα και αποβλέπει στην παροχή ευχέρειας στο Δικαστήριο μετά την διεξαγωγή της αναγκαίας έρευνας σχετικά με τα μέσα του χρεώστη να αποφασίσει κατά πόσο είναι σε θέση να αποπληρώσει με δόσεις το χρέος του. H οικονομική ευχέρεια για την αποπληρωμή εξ αποφάσεως χρέους με δόσεις, μετά τον προσδιορισμό των μέσων του χρεώστη, συναρτάται άμεσα με τις ανάγκες του χρεώστη και της οικογένειάς του για αξιοπρεπή διαβίωση. Αυτές περιλαμβάνουν τη στέγαση, τη διατροφή και την ιατρική περίθαλψη των μελών της οικογένειας καθώς και τη μόρφωση των παιδιών και κάποια ευχέρεια για την κοινωνική διακίνηση του χρεώστη.»
ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΗΣ ΜΑΡΤΥΡΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΘ’ ΟΥ Η ΑΙΤΗΣΗ
Πρωτίστως θα πρέπει να σχολιαστεί η θέση της γραπτής αγόρευσης του ευπαίδευτου συνηγόρου του Καθ’ ου η Αίτηση ότι ολόκληρη η περιουσία του Καθ’ ου η Αίτηση στη Ρωσία έχει ρευστοποιηθεί και το εξ αποφάσεως χρέος έχει εξοφληθεί. Αυτό το οποίο θα ήθελα να αναφέρω είναι ότι δεν παρουσιάστηκαν συγκεκριμένα στοιχεία και αποδείξεις, με αποτέλεσμα ο ισχυρισμός περί εξόφλησης του εξ αποφάσεως χρέους να παραμείνει γενικός και αόριστος. Το ακόλουθο απόσπασμα από τη μαρτυρία του Καθ’ ου η Αίτηση, το οποίο παραθέτω αυτούσιο, καταδεικνύει, κατά την ταπεινή μου άποψη, την αοριστία με την οποία προβλήθηκε ο ανωτέρω ισχυρισμός: «Δεν λέω πως δεν είμαι ικανός να πληρώσω, απλώς πλήρωσα όλα τα χρήματα και ήδη είχα δώσει όλη την περιουσία μου βάσει του συμβολαίου στην τράπεζα. Όλα όσα βρίσκονται στην αγωγή εγώ μπορώ να τα δείξω εδώ στα συμβόλαια. Τι κάνουν τώρα προσπαθούν να αποφύγουν την απόφαση του Ρωσικού Δικαστηρίου και να πάρουν έξτρα χρήματα και υπάρχει μια απόφαση βάσει της οποίας δεν έχουν δικαίωμα να μην λογαριάζουν αυτά τα συμβόλαια.»
Το ίδιο γενική και αόριστη παρέμεινε και η θέση της γραπτής αγόρευσης του ευπαίδευτου συνηγόρου του Καθ’ ου η Αίτηση ότι οι ενέργειες της Αιτήτριας είναι παρακινούμενες και καθοδηγούμενες από το καθεστώς και ή τον Πρόεδρο της Ρωσίας, λόγω του ότι ο Καθ’ ου η Αίτηση ήταν αντίθετος στον πόλεμο με την Ουκρανία. Ούτε η θέση αυτή μπορεί να γίνει αποδεκτή από το Δικαστήριο.
Όπως διαφάνηκε μέσα από την αναντίλεκτη μαρτυρία του Καθ’ ου η Αίτηση, ο ίδιος δεν εργάζεται, δεν συνεισφέρει οικονομικά στη συντήρηση της οικογένειας του, ενώ ο ίδιος εξαρτάται οικονομικά από τη σύζυγο του, η οποία επιβαρύνεται όλες τις δαπάνες για τη διαβίωση της οικογένειας τους, περιλαμβανομένης και οποιασδήποτε δαπάνης η οποία σχετίζεται με την οικογενειακή κατοικία, η οποία είναι εγγεγραμμένη επ’ ονόματι της ως επίσης και με τα δύο αυτοκίνητα που διαθέτει η οικογένεια για τις διακινήσεις της. Όπως δε χαρακτηριστικά αναφέρθηκε από τον Καθ’ ου η Αίτηση, η σύζυγος του επωμίζεται μέχρι και τη δαπάνη για να λειτουργεί το κινητό του τηλέφωνο. Πέραν των πιο πάνω, όπως διαφάνηκε μέσα από τη μαρτυρία του Καθ’ ου η Αίτηση, ολόκληρη η περιουσία του, περιλαμβανομένων των καταθέσεων των τραπεζικών του λογαριασμών μεταφέρθηκε επ’ ονόματι της συζύγου του. Μάλιστα με τη σύζυγο του είχαν υπογράψει και σχετικό προγαμιαίο συμβόλαιο, το οποίο παρουσιάζεται με τη συμπληρωματική του ένορκη δήλωση (Τεκμήριο Δ). Οι πιστωτές του ζήτησαν τη δικαστική αναγνώριση του ως άνω συμβολαίου ως μη έγκυρου, αίτημα το οποίο απέρριψε το αρμόδιο Ρώσικο Δικαστήριο με απόφαση του ημερομηνίας 10.7.2019 (Τεκμήριο Γ της συμπληρωματικής του ένορκης δήλωσης).
Από τη μαρτυρία του προέκυψε επίσης ότι ο Καθ’ ου η Αίτηση καμιά αίτηση υπέβαλε προς την αρμόδια Κυπριακή αρχή προς το σκοπό της εξασφάλισης άδειας εργοδότησης του ή άσκησης οποιουδήποτε επαγγέλματος. Το ερώτημα το οποίο καλείται να απαντήσει το Δικαστήριο είναι το κατά πόσο ο Καθ’ ου η Αίτηση είχε υποχρέωση να κάμει προσπάθειες για να εξασφαλίσει άδεια και να εξεύρει εργασία, από το εισόδημα της οποίας να πληρώσει το εξ αποφάσεως χρέος. Στην υπόθεση Σωτηρίου ν. Universal Bank Public Ltd, Πολ. Έφεση αρ. 271/2013, ημερομηνίας 9.3.2020, ECLI:CY:AD:2020:A93 αναφέρθηκαν τα ακόλουθα:
«Είναι νομολογημένο ότι είναι δυνατή η έκδοση διατάγματος μηνιαίων πληρωμών έστω και αν κατά τη δεδομένη χρονική στιγμή ο εξ αποφάσεως οφειλέτης δεν εργάζεται, εφόσον διαπιστωθεί ότι έχει δυνατότητα για προσοδοφόρα απασχόληση (Λέφου xxx ν. Λαϊκή Κυπριακή Τράπεζα (Χρηματοδοτήσεις) Λτδ, Πολιτική Έφεση αρ. 9542, ημερ. 20.6.1997 (μη δημοσιευμένη) και McEvan v. McEvan [1972] 2 All E.R. 708, 714).
Η διαχρονική προσέγγιση της νομολογίας εναποθέτει στον εξ' αποφάσεως οφειλέτη την υποχρέωση να αναζητήσει προσοδοφόρα απασχόληση και να εργαστεί για να αποπληρώσει τα δικαστικά του χρέη. Έτσι στην Χριστάκη ή άλλως Παναγιώτου ν. Μιχαήλ (1998) 1(Α) Α.Α.Δ. 422, κρίθηκε ότι τα προβλήματα υγείας της εφεσείουσας που μπορούσαν να αντιμετωπιστούν, η αφοσίωση της προς τον συμβίο της τον οποίο ήθελε να φροντίζει και οι ευθύνες της προς το παιδί της που διέμενε μαζί τους, δεν αποτελούσαν ακόμα και σωρευτικά ιδωμένα, βάσιμες αιτίες για τη μη αναζήτηση εργασίας από μέρους της. Αναφέρθηκε πως η κατάληξη ότι μπορούσε να εργοδοτηθεί δεν ήταν μόνο εύλογη αλλά και επιβεβλημένη. Η ίδια προσέγγιση ακολουθήθηκε στην Προκοπίου κ.ά. ν. Ανδρέας Λάμπρου Λτδ (2004) 1(Α) Α.Α.Δ. 310 και στη Λουγκρίδης ν. Eurolife Limited (2004) 1 (B) A.A.Δ. 886.»
Η ανωτέρω παρατεθείσα νομολογία καθιστά σαφές ότι αποτελεί υποχρέωση του εξ αποφάσεως οφειλέτη να αναζητήσει απασχόληση και να εργαστεί για να αποπληρώσει τα δικαστικά του χρέη. Στην προκείμενη περίπτωση εξετάζοντας με προσοχή τη μαρτυρία του Καθ’ ου η Αίτηση δεν έχω πεισθεί ότι κατέβαλε γνήσιες προσπάθειες για να εξασφαλίσει άδεια εργασίας, η οποία θα επέτρεπε να ασκήσει εργασία. Οι δικαιολογίες τις οποίες προέβαλε για τη μη αναζήτηση εργασίας ως και την μη υποβολή αίτησης για εξασφάλιση σχετικής άδειας, κάθε άλλο παρά πειστικές ήταν. Αρχικά ισχυρίστηκε ότι μετά την αποφυλάκιση του δεν έκαμε προσπάθειες για άδεια εργοδότησης για το λόγο ότι το διαβατήριο του έληγε σε έξι μήνες και η Ρώσικη Ομοσπονδία παράνομα δεν θα του εξέδιδε νέο διαβατήριο. Αναμφισβήτητα πρόκειται για υποθετικό σενάριο, αφού δεν είχε αιτηθεί καν την ανανέωση του διαβατηρίου του. Ισχυρίστηκε περαιτέρω ότι στην ηλικία που βρίσκεται (62 χρόνων) κανένας δεν θα ήθελε να τον εργοδοτήσει, ισχυριζόμενος ότι τηλεφώνησε σε όλες τις ναυτιλιακές εταιρείες για να βρει εργασία που σχετίζεται με το επάγγελμα του ναυτικού, όμως οι εταιρείες αυτές δεν μπορούσαν να του προσφέρουν εργασία. Δεν διευκρίνισε όμως ούτε και προσδιόρισε ποιες ήταν οι συγκεκριμένες εταιρείες στις οποίες απευθύνθηκε, οι οποίες αρνήθηκαν να του προσφέρουν εργασία, με αποτέλεσμα ο ισχυρισμός του ότι αποτάθηκε σε ναυτιλιακές εταιρείες να παραμείνει γενικός και αόριστος. Είναι άξιον απορίας, αφ’ ης στιγμής είναι και οικογενειακός ψυχολόγος για ποιό λόγο δεν προσπάθησε να ασκήσει το ως άνω επάγγελμα. Περαιτέρω σε κάποιο σημείο της μαρτυρίας του ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «δεν ζητώ άδεια εργοδότησης απλά θέλω να είμαι πολίτης της Κυπριακής Δημοκρατίας», ενώ σε άλλο σημείο της μαρτυρίας του ανέφερε ότι «έχω τρία παιδιά και είμαι 62 χρόνων, ο πιο μικρός μου είναι δύο χρόνων και για μένα το πιο σημαντικό είναι η οικογένεια και είμαι οικογενειακός ψυχολόγος. Δεν θα εργαστώ για τους απατεώνες για την τράπεζα VTB Bank». Σε υποβολή δε της ευπαίδευτης συνηγόρου της Αιτήτριας ότι, ενώ έχει τη δυνατότητα να εργαστεί, εντούτοις επιλέγει να μην εργάζεται, έδωσε την ακόλουθη απάντηση, την οποία μεταφέρω αυτούσια: «Υποβάλλω πώς δεν είμαι υποχρεωμένος να δώσω απάντηση, σας έδωσα όλα και όλα αυτά αναφέρονται στα συμβόλαια, εσείς αγοράσατε την περιουσία μου 100 φορές πιο φθηνή, δεν θα εργαστώ για εσάς εγώ θα εργαστώ για την Κύπρο, όχι για εσάς, σας τα έδωσα όλα για εσάς.»
Από τα όσα αναφέρονται πιο πάνω είμαι πεπεισμένος ότι ο Καθ’ ου η Αίτηση, παρά το ότι έχει την ικανότητα να εργαστεί, εντούτοις σε καμία ενέργεια προέβηκε για να εξασφαλίσει οποιαδήποτε εργασία καθώς και άδεια εργοδότησης του από την αρμόδια αρχή της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι δικαιολογίες τις οποίες προέβαλε στη μαρτυρία του ως προς την παράλειψη του να υποβάλει τέτοια αίτηση ήταν τόσο ευτελείς σε βαθμό που στερούνται πειστικότητας. Η ηλικία του (62 χρόνων) σε καμιά περίπτωση καθιστά, κατά την ταπεινή μου άποψη, αδύνατη ή ανέφικτη την εργοδότηση του. Θα πρέπει δε να επισημανθεί ότι ουδόλως ισχυρίστηκε ότι αντιμετωπίζει οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας. Επιπρόσθετα, όπως διαφάνηκε από τη μαρτυρία του, παρά το ότι αποφυλακίστηκε από το 2021, ενώ δηλαδή ήταν σε μικρότερη ηλικία, εντούτοις από τότε δεν είχε κάμει οποιαδήποτε ενέργεια για να εξασφαλίσει εργασία ως επίσης και άδεια που να του επιτρέπει να εργαστεί. Δεν μου έχει αφήσει την παραμικρή αμφιβολία ότι σκόπιμα και από καθαρά δική του επιλογή δεν επιδιώκει να εξασφαλίσει εργασία ως και άδεια που θα του επιτρέπει να εργαστεί, κατά τρόπο ώστε να μην υποχρεούται να καταβάλει οποιοδήποτε ποσό έναντι ή και προς εξόφληση του εξ αποφάσεως χρέους.
Με δεδομένο το ότι η σύζυγος του, ως έχει ήδη αναφερθεί, επωμίζεται όλες τις δαπάνες για τη διαβίωση της οικογένειας τους, η έκδοση διατάγματος μηνιαίων δόσεων εναντίον του Καθ’ ου η Αίτηση δεν θα επηρεάσει την αξιοπρεπή διαβίωση της οικογένειας, όπως στέγαση διατροφή, ιατρική περίθαλψη, μόρφωση παιδιών κ.λ.π.. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημανθεί ότι, όπως ο Καθ’ ου η Αίτηση παραδέχθηκε, η οικογένεια του διαμένει σε ανεξάρτητη κατοικία με πισίνα η οποία είναι εγγεγραμμένη στο όνομα της συζύγου του ενώ τα δίδακτρα για τη φοίτηση των παιδιών του σε ιδιωτικό σχολείο επωμίζεται επίσης η σύζυγος του.
Έχοντας υπόψη μου τα όσα έχω αναφέρει πιο πάνω κατέληξα όπως καθορίσω το ποσό της μηνιαίας δόσης στο ποσό των €600. Έχω την ταπεινή άποψη ότι οπουδήποτε και αν εργοδοτείτο ο Καθ’ ου η Αίτηση δεν θα λάμβανε μηνιαίο εισόδημα μικρότερο των €600. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να αναφέρω ότι δεν με βρίσκει σύμφωνο η θέση της γραπτής αγόρευσης των ευπαίδευτων συνηγόρων της Αιτήτριας ότι οι δόσεις θα πρέπει να είναι τέτοιου ύψους, που να καθιστούν εφικτή την εξόφληση του εξ αποφάσεως χρέους. Έχω την ταπεινή άποψη ότι το ύψος του εξ αποφάσεως χρέους δεν συσχετίζεται με την ικανότητα του χρεώστη να πληρώσει το εξ αποφάσεως χρέος.
Όπως έχει ήδη αναφερθεί, ο Καθ’ ου η Αίτηση ισχυρίστηκε στη μαρτυρία του ότι είναι πτωχεύσας. Με τη συμπληρωματική ένορκη δήλωση του παρουσίασε και το σχετικό διάταγμα ημερομηνίας 8.6.2018 το οποίο εκδόθηκε από το Διαιτητικό Δικαστήριο του Κράι περιφέρειας Πριμόρσκι (Τεκμήριο Β της συμπληρωματικής ένορκης δήλωσης του). Το Δικαστήριο έχει κατά νουν το άρθρο 9(1) του περί Πτωχεύσεως Νόμου Κεφ.5, σύμφωνα με το οποίο μετά την έκδοση του διατάγματος πτώχευσης κανένας πιστωτής στον οποίο ο πτωχεύσας οφείλει οτιδήποτε σχετικά με οποιοδήποτε χρέος, που δύναται να επαληθευθεί σε πτώχευση, θα έχει οποιαδήποτε θεραπεία εναντίον της περιουσίας ή του προσώπου του πτωχεύσαντα σχετικά με το χρέος, ούτε και θα εγείρει οποιαδήποτε αγωγή ή άλλη νόμιμη διαδικασία, εκτός κατόπιν αδείας του Δικαστηρίου. Θα πρέπει όμως να επισημάνω ότι το ρηθέν διάταγμα πτώχευσης εναντίον του Καθ’ ου η Αίτηση δεν εξεδόθη με βάση τον Κυπριακό περί Πτωχεύσεως Νόμο, αλλά με βάση τον Ρώσικο Νόμο. Κατ’ επέκταση ο περί Πτωχεύσεως Νόμος και ειδικότερα το άρθρο 9(1) δεν μπορεί να τύχει εφαρμογής στην προκείμενη περίπτωση.
ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Με βάση τα όσα προσπάθησα να εξηγήσω πιο πάνω καταλήγω όπως εκδώσω διάταγμα μηνιαίων πληρωμών ύψους €600 εναντίον του Καθ’ ου η Αίτηση για εξόφληση του εξ αποφάσεως χρέους. Έχοντας κατά νουν ότι η Αιτήτρια, ως τράπεζα η οποία δραστηριοποιείται στη Ρώσικη ομοσπονδία, δυνατό να περιλαμβάνεται στον κατάλογο των προσώπων που υπόκεινται σε διεθνείς ή και τοπικές οικονομικές κυρώσεις συνεπεία της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, δίδονται οδηγίες όπως, σε περίπτωση που η Αιτήτρια υπόκειται σε τέτοιες κυρώσεις, πριν την έναρξη των μηνιαίων πληρωμών από τον Καθ’ ου η Αίτηση, εξασφαλιστεί σχετική άδεια από την αρμόδια Κυπριακή Επιτροπή (ΣΕΟΚ).
Καθ’ όσον αφορά τα έξοδα της Αίτησης δεν βλέπω οποιοδήποτε λόγο για απόκλιση από το γενικό κανόνα ότι επιδικάζονται υπέρ του επιτυχόντα διαδίκου, που στην προκείμενη περίπτωση είναι η Αιτήτρια.
Εκδίδεται διάταγμα με το οποίο ο Καθ’ ου η Αίτηση διατάσσεται όπως πληρώσει το εξ αποφάσεως χρέος με μηνιαίες πληρωμές, εκ €600 εκάστη, της πρώτης δόσης πληρωτέας την 1.10.2025 και κάθε επόμενη την πρώτη ημέρα κάθε επόμενη μήνα, με 10 μέρες χάρη, μέχρι εξόφλησης του εξ αποφάσεως χρέους.
Τα έξοδα της Αίτησης, ως αυτά θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο επιδικάζονται υπέρ της Αιτήτριας και εναντίον του Καθ’ ου η Αίτηση, θα πληρωθούν δε με βάση το διάταγμα μηνιαίων πληρωμών.
(Υπ.) …………………………………..
Θ. Θωμά, Π.Ε.Δ.
Πιστόν Αντίγραφο,
Πρωτοκολλητής
/ΞΠ
Subject: Civil Jurisdiction / General Applications / Final
Αναφορά: Αίτηση Μηνιαίων Δόσεων
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο