
ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ
Ενώπιον: Χρ. Γ. Ππεκρή, Ε.Δ.
Κλίμακα: €50.000 - €100.000
Αριθμός Αίτησης: 1/2024
Αναφορικά με το ένταλμα σύλληψης (TACA) ημερομηνίας 13/03/2024
αρ. Μητρώου 1/2024 Επαρχιακού Δικαστηρίου Αμμοχώστου
- και -
Αναφορικά με τον εκζητούμενο/καταζητούμενο κ. Χ.Χ.
- και -
Αναφορικά με τον Περί της Καλύτερης Εφαρμογής του Τίτλου VII του Τρίτου Μέρους της Συμφωνίας Εμπορίου και Συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, Ατομικής Ενέργειας, αφ’ ενός, και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας, αφ’ ετέρου, (Εφαρμοστικές Διατάξεις) Νόμος 47(Ι)/2022
- και -
Αναφορικά με το Τρίτο Μέρος της Συμφωνίας Εμπορίου και Συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, Ατομικής Ενέργειας, αφ’ ενός, και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας, αφ’ ετέρου,
- και -
Αναφορικά με την Απόφαση Πλαίσιο του Συμβουλίου της 13ης Ιουνίου 2002 για το Ευρωπαϊκό Ένταλμα Σύλληψης και τις διαδικασίες παράδοσης μεταξύ των Κρατών Μελών 2002/584
- και -
Αναφορικά με τον Περί Ευρωπαϊκού Εντάλματος Σύλληψης και των Διαδικασιών Παράδοσης Εκζητούμενων μεταξύ των Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης Νόμος του 2004 (Ν. 133(Ι)/2004)
Ημερομηνία: 25 Φεβρουαρίου 2025
Εμφανίσεις:
Για Αιτητή: κ. Ε. Ευσταθίου για Ευστάθιος Κ. Ευσταθίου Δ.Ε.Π.Ε.
Για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας εκ μέρους της Κεντρικής Αρχής: κ. Λ. Κάρνος
ΑΠΟΦΑΣΗ
(Αίτηση ημερ. 20.9.2024 για προσωρινή διαμεταγωγή του Αιτητή στην Κυπριακή Δημοκρατία)
Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Α1. Η υπό κρίση Αίτηση
Δια της παρούσας, ο Αιτητής αιτείται την έκδοση διατάγματος με το οποίο να διατάζεται η προσωρινή μεταγωγή και/ή διαμεταγωγή του στην Κυπριακή Δημοκρατία, ως το κράτος μέλος έκδοσης του εντάλματος σύλληψης που εκδόθηκε εναντίον του, μέχρι τη λήψη της απόφασης εκτέλεσης του αναφερόμενου εντάλματος από το Ηνωμένο Βασίλειο, υπό τους όρους και τη διάρκεια οι οποίοι ήθελε συμφωνηθεί αμοιβαίως, μεταξύ της Δικαστικής Αρχής Έκδοσης και της Δικαστικής Αρχής Εκτέλεσης.
Διαζευκτικώς, ο Αιτητής αιτείται την έκδοση διατάγματος με το οποίο να διατάζεται το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, ως Κεντρική Αρχή της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως διαβιβάσει αίτημα στις Αρχές του Ηνωμένου Βασίλειου και/ή στην Κεντρική Αρχή αυτού, για προσωρινή διαμεταγωγή και/ή μεταγωγή του στην Κυπριακή Δημοκρατία, μέχρι τη λήψη της απόφασης εκτέλεσης του εντάλματος σύλληψης από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η υπό κρίση Αίτηση βασίζεται στα άρθρα 2, 5, 6, 7, 15, 25, 32, 33, 34 του Περί Ευρωπαϊκού Εντάλματος Σύλληψης και των Διαδικασιών Παράδοσης Εκζητούμενων Μεταξύ των Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης Νόμος του 2004 (133(Ι)/2004), στον Περί της Καλύτερης Εφαρμογής του Τίτλου VII του Τρίτου Μέρους της Συμφωνίας Εμπορίου και Συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, Ατομικής Ενέργειας, αφ’ ενός, και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας, αφ’ ετέρου, (Εφαρμοστικές Διατάξεις) Νόμος 47(Ι)/2022, στο Τρίτο Μέρος της Συμφωνίας Εμπορίου και Συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, Ατομικής Ενέργειας, αφ’ ενός, και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας, αφ’ ετέρου, άρθρο 616, στην Απόφαση Πλαίσιο του Συμβουλίου της 13ης Ιουνίου 2002 για το Ευρωπαϊκό Ένταλμα Σύλληψης και τις διαδικασίες παράδοσης μεταξύ των Κρατών Μελών 2002/584, στον Περί Ποινικού Κώδικα Νόμο Άρθρα 5 και 6 εφαρμοζόμενα mutatis mutandis, στη Διάταξη 64, Δ.39 και Δ.48 Κανονισμούς 1- 9 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, στα άρθρα 15, 17, 23, 30, 33, 3α και 35 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας και στα άρθρα 5, 6 και 7 της ΕΣΔΑ, στη Συνθήκη για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο Πρωτόκολλο αρ. 21 για τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας όσον αφορά τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης και στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης Άρθρα 1, 2, 6, 7, 19, 20, 21, 45, 48 και 49, στη Νομολογία του ΔΕΕ, ΕΔΑΔ και Ανώτατου Δικαστηρίου, στο Δίκαιο της Επιείκειας και στις συμφυείς εξουσίες και πρακτική του Δικαστηρίου και στο τεκμήριο της αθωότητας και στους κανόνες φυσικής δικαιοσύνης.
Τα γεγονότα επί των οποίων εδράζεται η Αίτηση, ως προκύπτουν και αναδύονται από την ένορκη δήλωση δικηγορικής υπαλλήλου του γραφείου των συνηγόρων του Αιτητή, έχουν, συνοπτικώς αποδιδόμενα, ως εξής:
- Ο Αιτητής είναι Κύπριος υπήκοος και είναι καταζητούμενο πρόσωπο, μέσα στο πλαίσιο της Αίτησης υπ’ αρ. 1/24 του Επαρχιακού Δικαστηρίου Αμμοχώστου, δυνάμει της οποίας εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης εναντίον του την 13.3.2024, αναφορικά με τα αδικήματα του βιασμού, της σεξουαλικής κακοποίησης και της απαγωγής.
- Την 22.4.2024, η Εθνική Υπηρεσία Καταπολέμησης Εγκλημάτων του Ηνωμένου Βασιλείου επικύρωσε το εν λόγω ένταλμα σύλληψης.
- Ο Αιτητής συνελήφθη για πρώτη φορά σε σχέση με το εν λόγω ένταλμα σύλληψης την 23.4.2024 από την Αστυνομία του Kent και παρουσιάστηκε αυθημερόν στο Δικαστήριο του Westminster.
- Ενόψει του ότι εκκρεμεί δικαστική διαδικασία εναντίον του Αιτητή ενώπιον αγγλικού Δικαστηρίου, ήτοι του Maidstone Crown Court, ο Αιτητής δεν είχε τη δυνατότητα να συναινέσει ή να αρνηθεί την έκδοσή του στην Κύπρο.
- Σύμφωνα με τον Περί Εκδόσεων Νόμο του 2003, το Δικαστήριο πρέπει να αναβάλει την έναρξη διαδικασίας έκδοσης μέχρι η ποινική υπόθεση που εκκρεμεί εναντίον του καταζητούμενου εκδικασθεί, αποσυρθεί, διακοπεί ή εκδοθεί διάταγμα για να παραμείνει η κατηγορία στο αρχείο. Σε περίπτωση δε που ο Αιτητής καταδικαστεί σε ποινή φυλάκισης ή σε άλλη μορφή κράτησης, η διαδικασία έκδοσης θα αναβληθεί περαιτέρω.
- Την 23.4.2024 ο Άγγλος Δικαστής αρνήθηκε να χορηγήσει στον Αιτητή εγγύηση μέσα στο πλαίσιο της διαδικασίας έκδοσής του και διατύπωσε ότι, δεδομένης της φύσης και της σοβαρότητας των ισχυρισμών που υπάρχουν εναντίον του, ως το ένταλμα σύλληψης, καθώς επίσης και της πιθανής ποινής που θα μπορούσε να του επιβληθεί σε περίπτωση καταδίκης του, τούτο αποτελεί κίνητρο για να μην εμφανιστεί στο Δικαστήριο.
- Την 30.4.2024 ο Αιτητής είχε δεύτερη ευκαιρία να υποβάλει στο Δικαστήριο αίτηση αποφυλάκισης, η οποία απορρίφθηκε και πάλι με την αιτιολογία της μη προσέλευσής του στο Δικαστήριο και λαμβανομένων υπόψη των ισχυρισμών που υπήρχαν στο εκδοθέν ένταλμα σύλληψης, καθώς επίσης και της ποινής που θα αντιμετώπιζε σε περίπτωση καταδίκης του, τα οποία κρίθηκε ότι του παρείχαν κίνητρο διαφυγής.
- Οι πιο πάνω αποφάσεις εφεσιβλήθηκαν, πλην όμως το Ανώτατο Δικαστήριο αρνήθηκε και πάλι να χορηγήσει στον Αιτητή εγγύηση μέσα στο πλαίσιο της διαδικασίας έκδοσης του, επαναλαμβάνοντας τις ίδιες ανησυχίες αναφορικά με τη σοβαρότητα των φερόμενων αδικημάτων και την ποινή φυλάκισης που πιθανό να επιβληθεί στον Αιτητή.
- Σε σχέση με τις διαδικασίες που εκκρεμούν εναντίον του Αιτητή ενώπιον των βρετανικών Δικαστηρίων, αυτές αφορούν στα αδικήματα της ηδονοβλεψίας και της αποκάλυψης ιδιωτικής σεξουαλικής ταινίας, με σκοπό την πρόκληση δυσφορίας, τα οποία, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της παραπονούμενης, έλαβαν χώρα τον Ιούνιο του 2021.
- Ο Αιτητής αρνήθηκε ενοχή στις εν λόγω κατηγορίες και αναμένεται να εκδικαστεί από το Maidstone Crown Court, ενώ είχε αφεθεί ελεύθερος υπό όρους.
- Επί της ουσίας, ο Αιτητής κρατείται με αφορμή το ένταλμα σύλληψης ενώ αφέθηκε ελεύθερος με όρους στην Αγγλία για τα προηγούμενα αδικήματα για τα οποία κατηγορείται και η διαδικασία εκτέλεσης του εντάλματος σύλληψης στο Ηνωμένο Βασίλειο δεν μπορεί να ξεκινήσει, μέχρις ότου η ποινική υπόθεση αποσυρθεί ή εκδικαστεί.
- Από τον Απρίλιο του 2024 που ο Αιτητής συνελήφθη, δεν ορίστηκε ημερομηνία ακρόασης της διαδικασίας έκδοσής του στην Κυπριακή Δημοκρατία, με επακόλουθο να κρατείται «όμηρος» από τις αγγλικές αρχές.
- Ο Αιτητής έχει δικαίωμα να διαμεταγωγηθεί προσωρινώς στην Κύπρο, το δε Ηνωμένο Βασίλειο ως η Δικαστική Αρχή Εκτέλεσης μπορεί είτε να δεχθεί ακρόαση, είτε να δεχθεί την προσωρινή διαμεταγωγή του.
- Αποτέλεσμα, είναι να παραμένει χωρίς ρύθμιση η κατάσταση, σε βάρος των δικαιωμάτων του Αιτητή.
Προς επίρρωση των ισχυρισμών της, η ομνύουσα επισυνάπτει στην ένορκη της δήλωση τα ακόλουθα τεκμήρια, αναφορά στα οποία θα γίνει όπου τούτο κριθεί σκόπιμο:
Τεκμήριο Α: το Ένταλμα Σύλληψης το οποίο εκδόθηκε την 13.3.2024 εναντίον του Αιτητή, μετά των υποστηρικτικών ως προς την έκδοσή του εγγράφων.
Τεκμήριο Β: Επιστολή των άγγλων δικηγόρων του Αιτητή ημερ. 25.7.2024.
Αφού το Δικαστήριο διήλθε της υπό κρίση Αίτησης, η οποία αρχικώς καταχωρίστηκε μονομερώς, διέταξε επίδοσή της στην Κεντρική Αρχή της Κυπριακής Δημοκρατίας, σύμφωνα με τις πρόνοιες του Ν. 47(Ι)/2022.
Α2. Η Ένσταση
Την 14.11.2024, καταχωρίστηκε Ένσταση στην υπό κρίση Αίτηση από πλευράς Γενικού Εισαγγελέα, στην οποία προβάλλονται συνολικά 8 λόγοι ένστασης, τους οποίους παραθέτω συνοπτικώς:
- Η υπό κρίση Αίτηση δεν συνάδει με τους Κανονισμούς Πολιτικής Δικονομίας του 2023.
- Το Δικαστήριο δεν κέκτηται δικαιοδοσίας έκδοσης των αιτούμενων διαταγμάτων ενόψει του ότι:
(α) ουδεμία νομική βάση υποστηρίζει το αίτημα και
(β) η αιτούμενη προσωρινή και υπό όρους διαμεταγωγή του Αιτητή, δεν αποτελεί ζήτημα που θα μπορούσε να αποφασιστεί και/ή διαταχθεί από τη Δικαστική Αρχή του Κράτους Έκδοσης του εντάλματος σύλληψης, παρά μόνο από την αρμόδια Δικαστική Αρχή του Κράτους Εκτέλεσης, ήτοι το αγγλικό Δικαστήριο, ενώπιον του οποίου εκκρεμεί η ακροαματική διαδικασία που αφορά στην εκτέλεση του εντάλματος σύλληψης, εάν και εφόσον τέτοιο αίτημα υποβληθεί ενώπιόν του και ικανοποιηθεί ότι πληρούνται σωρευτικά όλες οι προϋποθέσεις του Άρθρου 616 της Συμφωνίας Εμπορίου και Συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και η εφαρμοστέα αγγλική νομοθεσία, ήτοι το Εxtradition Αct του 2003.
- Δεν υφίσταται αμοιβαία συμφωνία μεταξύ των αρμοδίων Δικαστικών Αρχών και συνεπώς το Επαρχιακό Δικαστήριο δεν δύναται να διατάξει την προσωρινή διαμεταγωγή του Αιτητή.
- Το αιτητικό (Α) πάσχει από πρόδηλη ασάφεια καθώς ενώ ο Αιτητής αξιοί την έκδοση διατάγματος άμεσης διαμεταγωγής του από το κράτος εκτέλεσης στο κράτος έκδοσης, συγχρόνως αναγνωρίζει ότι δεν υπάρχει η αναγκαία και/ή προαπαιτούμενη αμοιβαία συμφωνία μεταξύ των δικαστικών αρχών.
- Η διαδικασία που έχει ακολουθηθεί ενώπιον του αγγλικού Δικαστηρίου αναφορικά με την εκτέλεση του εντάλματος σύλληψης άπτεται ερμηνείας και εφαρμογής της αγγλικής νομοθεσίας, οι οποιοιδήποτε δε ισχυρισμοί και/ή παράπονα υποβάλλονται στην Αίτηση, άπτονται των όρων εμφάνισης του Αιτητή, πράγμα το οποίο αποφασίζεται από τα αγγλικά Δικαστήρια και δεν μπορεί να αποτελέσουν αντικείμενο δικαστικής κρίσης του Επαρχιακού Δικαστηρίου.
- Η αναβολή της διαδικασίας παράδοσης του Αιτητή μέχρι την εκδίκαση της ποινικής υπόθεσης στην Αγγλία και/ή την έκτιση τυχόν ποινής φυλάκισης που θα του επιβληθεί, ρυθμίζεται τόσο από το Άρθρο 622 της Συμφωνίας, όσο και από την εφαρμοστέα αγγλική νομοθεσία.
- Σε περίπτωση αθώωσης του Αιτητή στην ποινική διαδικασία που αντιμετωπίζει στην Αγγλία, η διαδικασία του εντάλματος σύλληψης θα προχωρήσει χωρίς καθυστέρηση και αν αυτός συγκατατεθεί, η παράδοσή του θα λάβει χώρα εντός 10 ημερών.
- Σε περίπτωση καταδίκης του Αιτητή και επιβολής άμεσης ποινής φυλάκισης σε αυτόν, η ακροαματική διαδικασία του εντάλματος σύλληψης θα μπορεί να αναβληθεί μέχρι ο Αιτητής να εκτίσει το ήμισυ της ποινής του, με δυνατότητα υποβολής αιτήματος στο αγγλικό Δικαστήριο για συνέχιση της διαδικασίας του εντάλματος σύλληψης.
- Σε περίπτωση καταδίκης και επιβολής αυστηρής ποινής άμεσης φυλάκισης στον Αιτητή, υπάρχει δυνατότητα υποβολής αιτήματος για προσωρινή διαμεταγωγή του Αιτητή στην Κύπρο σύμφωνα με το αρ. 622, ώστε να διωχθεί για τα ποινικά αδικήματα με τα οποία σχετίζεται το ένταλμα σύλληψης και με το πέρας της δίκης, θα πρέπει να επιστρέψει στην Αγγλία για να εκτίσει την ποινή του.
- Σε περίπτωση καταδίκης και επιβολής μικρής διάρκειας ποινής φυλάκισης ή μη επιβολής ποινής στερητικής της ελευθερίας, η ακροαματική διαδικασία θα συνεχίσει σε σύντομο χρονικό διάστημα, επομένως η υποβολή αιτήματος διαμεταγωγής, θα είναι περιττή.
- Σε περίπτωση αιτήματος προσωρινής διαμεταγωγής στην Κυπριακή Δημοκρατία προτού διαταχθεί η κράτηση του Αιτητή, θα πρέπει να παρασχεθούν διαβεβαίωση ή εγγύηση στη Δικαστική Αρχή του Κράτους Εκτέλεσης και συγκεκριμένα:
(1) ότι ο Αιτητής θα τελεί υπό κράτηση στο πλαίσιο της ποινική δίκης που θα αντιμετωπίσει μετά την παράδοσή του και
(2) ότι μετά το πέρας της ποινικής δίκης ο Αιτητής θα παραδοθεί στις αγγλικές αρχές για να εκτίσει το υπόλοιπο της ποινής που του επιβλήθηκε από το αγγλικό Δικαστήριο.
Εν προκειμένω, δεν μπορεί να ικανοποιηθεί ο όρος για κράτηση του Αιτητή μέσα στο πλαίσιο της ποινικής δίκης που πρόκειται να λάβει χώρα, σε περίπτωση παράδοσής του στην Κυπριακή Δημοκρατία, εφόσον το ζήτημα αυτό εμπίπτει αποκλειστικά στη διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου που θα κληθεί να εκδικάσει την ποινική υπόθεση η οποία θα καταχωρηθεί εναντίον του Αιτητή.
Η Ένσταση βασίζεται στη γραπτή μαρτυρία του κ. Π.Χ., ο οποίος εργάζεται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως και εντός των καθηκόντων του οποίου, εμπίπτει ο χειρισμός θεμάτων που σχετίζονται με διαδικασίες ευρωπαϊκών ενταλμάτων σύλληψης, καθώς επίσης και ενταλμάτων σύλληψης καταζητούμενων προσώπων. Είναι δε, ως αναφέρει, δεόντως εξουσιοδοτημένος από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, να χειρίζεται ζητήματα που σχετίζονται με διαδικασίες ενταλμάτων σύλληψης.
Επί της ουσίας, ο μάρτυρας υιοθετεί στην ολότητά του το περιεχόμενο της Ένστασης και αναφέρεται στα γεγονότα της υπό εξέταση περίπτωσης, καλώντας το Δικαστήριο να απορρίψει την Αίτηση.
Προς επίρρωση των ισχυρισμών του, ο ομνύων επισυνάπτει τα ακόλουθα τεκμήρια, αναφορά στα οποία θα γίνει όπου τούτο κριθεί σκόπιμο:
Τεκμήριο 1: το Ένταλμα Σύλληψης ημερ.13.3.2024.
Τεκμήριο 2: Επιστολή ημερ. 4.10.2024 προς τις αρμόδιες δικαστικές αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου, την οποία ο ομνύων απέστειλε εκ μέρους της Νομικής Υπηρεσίας Κύπρου, ζητώντας τις επίσημες θέσεις της αρμόδιας δικαστικής αρχής της Αγγλίας, σε σχέση με την περίπτωση του Αιτητή.
Τεκμήριο 3: Επιστολή ημερ. 8.10.2024 η οποία στάλθηκε από την αρμόδια δικαστική αρχή της Αγγλίας προς τη Νομική Υπηρεσία Κύπρου, εις απάντηση της επιστολής της ημερ. 4.10.2024.
Β. ΑΚΡΟΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Κατά το ακροαματικό στάδιο της Αίτησης, ουδείς εκ των ενόρκως δηλούντων αντεξετάστηκε και οι ευπαίδευτοι συνήγοροι των μερών περιορίστηκαν στην καταχώρηση των εμπεριστατωμένων γραπτών τους αγορεύσεων προς υποστήριξη των θέσεων τους.
Οι αγορεύσεις έχουν μελετηθεί και αναφορά στις θέσεις που υποστηρίχθηκαν μέσω αυτών θα γίνει μέσα στο πλαίσιο αξιολόγησης των εκατέρωθεν θέσεων, όπου αυτό κρίνεται σκόπιμο.[1]
Γ. ΝΟΜΙΚΗ ΠΤΥΧΗ
Από την 1.5.2021, τέθηκε σε ισχύ η Συμφωνία Εμπορίου και Συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, αφενός και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας, αφετέρου (στο εξής η «ΣΕΣ»).[2]
Ως επισημαίνεται στο Προοίμιο της ΣΕΣ, μεταξύ άλλων, το Ηνωμένο Βασίλειο αποχώρησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και από την 1.1.2021 είναι ανεξάρτητο παράκτιο κράτος με αντίστοιχα δικαιώματα και υποχρεώσεις βάσει του εθνικού δικαίου.
Σκοπός της ΣΕΣ, σύμφωνα με το άρθρο 1, είναι να θέσει τη βάση για μια ευρεία σχέση μεταξύ των μερών, σε ένα πλαίσιο ευημερίας και καλής γειτονίας, με σεβασμό στην αυτονομία και την κυριαρχία των μερών.
Εκ των ζητημάτων που ρυθμίζει η ΣΕΣ είναι και το ζήτημα της παράδοσης, κάτω από τον Τίτλο VII του Τρίτου Μέρους της.
Ως προβλέπει το άρθρο 596 της ΣΕΣ, στόχος του του Τίτλου VII είναι να διασφαλίσει ότι το σύστημα έκδοσης μεταξύ, αφενός των κρατών μελών και αφετέρου του Ηνωμένου Βασιλείου, βασίζεται σε έναν μηχανισμό παράδοσης βάσει εντάλματος σύλληψης σύμφωνα με τους όρους του εν λόγω Τίτλου.
Σύμφωνα με το αρ. 598 της ΣΕΣ, ως «ένταλμα σύλληψης» ορίζεται η δικαστική απόφαση που εκδίδεται από κράτος με στόχο τη σύλληψη και παράδοση καταζητούμενου από άλλο κράτος, για σκοπούς άσκησης ποινικής δίωξης ή εκτέλεσης στερητικής της ελευθερίας ποινής ή στερητικού της ελευθερίας μέτρου ασφάλειας.
Ως «δικαστική αρχή εκτέλεσης» ορίζεται η δικαστική αρχή του κράτους εκτέλεσης η οποία είναι αρμόδια να εκτελέσει το ένταλμα σύλληψης δυνάμει του εσωτερικού δικαίου του εν λόγω κράτους και ως «δικαστική αρχή έκδοσης» ορίζεται η δικαστική αρχή του κράτους έκδοσης η οποία είναι αρμόδια για την έκδοση εντάλματος σύλληψης δυνάμει του εσωτερικού δικαίου του εν λόγω κράτους.
Ως περαιτέρω προβλέπεται από το άρθρο 610 της ΣΕΣ, όταν ένα πρόσωπο συλλαμβάνεται μετά την έκδοση εντάλματος σύλληψης, η δικαστική αρχή εκτέλεσης αποφασίζει κατά πόσο είναι σκόπιμο όπως ο καταζητούμενος τηρηθεί υπό κράτηση, σύμφωνα με το δίκαιο του κράτους εκτέλεσης.
Προβλέπεται επίσης, ότι η προσωρινή απόλυση είναι δυνατή, σύμφωνα με το εσωτερικό δίκαιο του κράτους εκτέλεσης, υπό την προϋπόθεση ότι η αρμόδια αρχή του κράτους εκτέλεσης λαμβάνει κάθε μέτρο που κρίνει αναγκαίο, προς αποφυγή του κινδύνου διαφυγής του προσώπου που έχει συλληφθεί.
Ακολούθως, είτε ο καταζητούμενος θα συγκατατεθεί στην έκδοσή του, υπό το φως των προνοιών του αρ. 611 της ΣΕΣ, είτε θα αρνηθεί να εκδοθεί και θα ακολουθήσει ακροαματική διαδικασία με βάση το εσωτερικό δίκαιο του κράτους εκτέλεσης, κατά τα διαλαμβανόμενα του αρ. 612 της ΣΕΣ, το δε κράτος εκτέλεσης θα αποφασίσει το θέμα της παράδοσης του καταζητούμενου, υπό το φως των προνοιών των άρθρων 613 και 615 της ΣΕΣ.
Σύμφωνα με το αρ. 616 της ΣΕΣ, όταν το ένταλμα σύλληψης έχει εκδοθεί για σκοπούς άσκησης ποινικής δίωξης, το κράτος εκτέλεσης έχει τις ακόλουθες επιλογές:
(α) να δεχτεί σε ακρόαση τον καταζητούμενο, σύμφωνα με το αρ. 617, ή
(β) να δεχτεί την προσωρινή διαμεταγωγή του καταζητούμενου.
Ως επίσης προβλέπει το αρ. 616, οι όροι και η διάρκεια της προσωρινής διαμεταγωγής, καθορίζονται με αμοιβαία συμφωνία μεταξύ της δικαστικής αρχής έκδοσης και της δικαστικής αρχής εκτέλεσης του εντάλματος σύλληψης.
Σε περίπτωση προσωρινής διαμεταγωγής, ο καταζητούμενος πρέπει να έχει δυνατότητα επιστροφής στο κράτος εκτέλεσης, προκειμένου να συμμετάσχει στις ακροαματικές διαδικασίες που τον αφορούν, στο πλαίσιο της διαδικασίας παράδοσης.
Η ακρόαση του καταζητούμενου, διέπεται, σύμφωνα με το αρ. 617(2) της ΣΕΣ, από το δίκαιο του κράτους εκτέλεσης και οι προϋποθέσεις καθορίζονται με αμοιβαία συμφωνία μεταξύ της δικαστικής αρχής έκδοσης του εντάλματος και της δικαστικής αρχής εκτέλεσης.
Σύμφωνα δε με το αρ. 622 της ΣΕΣ:
«Αναβολή της παράδοσης ή παράδοση υπό όρους
1. Αφού αποφασίσει την εκτέλεση του εντάλματος σύλληψης, η δικαστική αρχή εκτέλεσης δύναται να αναβάλει την παράδοση του καταζητουμένου ώστε ο καταζητούμενος να μπορέσει να διωχθεί στο κράτος εκτέλεσης ή, εάν ο καταζητούμενος έχει ήδη καταδικασθεί, να μπορέσει να εκτίσει καταγνωσθείσα ποινή για πράξη διαφορετική από εκείνη που αναφέρεται στο ένταλμα σύλληψης στο έδαφος του κράτους εκτέλεσης.
2. Αντί να αναβάλει την παράδοση, η δικαστική αρχή εκτέλεσης μπορεί να παραδώσει προσωρινά τον καταζητούμενο στο κράτος έκδοσης του εντάλματος υπό όρους που καθορίζονται με κοινή συμφωνία μεταξύ της δικαστικής αρχής εκτέλεσης και της δικαστικής αρχής έκδοσης του εντάλματος. Η συμφωνία είναι γραπτή και οι όροι της είναι δεσμευτικοί για όλες οι (sic) αρχές του κράτους έκδοσης».
(Η υπογράμμιση και η έμφαση είναι του Δικαστηρίου).
Για την εφαρμογή των διατάξεων του Τίτλου VII του Τρίτου Μέρους της ΣΕΣ στην κυπριακή έννομη τάξη, ψηφίστηκε και τέθηκε σε ισχύ ο περί της Καλύτερης Εφαρμογής του Τίτλου VII του Τρίτου Μέρους της Συμφωνίας Εμπορίου και Συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, αφενός, και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας, αφετέρου, (Εφαρμοστικές Διατάξεις) Νόμου, Ν. 47(Ι)/2022.
Ως αναφέρεται στο αρ. 4 του Ν. 47(Ι)/2022, ανεξαρτήτως των διατάξεων του περί Εκδόσεως Φυγοδίκων Νόμου ή οποιουδήποτε άλλου Νόμου ο οποίος περιλαμβάνει διατάξεις αναφορικά με την έκδοση φυγοδίκων, η σύλληψη και παράδοση εκζητούμενου προσώπου μεταξύ της Δημοκρατίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, για σκοπούς άσκησης ποινικής δίωξης ή εκτέλεσης στερητικής της ελευθερίας ποινής ή στερητικού της ελευθερίας μέτρου ασφαλείας, διέπεται από τις διατάξεις του Τίτλου VII του Τρίτου Μέρους της ΣΕΣ και του Ν. 47(Ι)/2022.
Ως περαιτέρω αναφέρεται στο αρ. 11 του αναφερόμενου νομοθετήματος, ο Ν. 47(Ι)/22 εφαρμόζεται σε εντάλματα σύλληψης τα οποία εκδόθηκαν από την 1.1.2021 και έπειτα.
Δ. ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ
Έχοντας αναφέρει τα ανωτέρω, στρέφομαι σε εξέταση της υπό κρίση Αίτησης.
Σημειώνω εν πρώτοις, ότι από τα όσα τέθηκαν ενώπιόν μου, προκύπτει ότι τα ακόλουθα γεγονότα δεν τυγχάνουν αμφισβήτησης:
i. Το ένταλμα σύλληψης το οποίο αφορά η υπό κρίση Αίτηση εκδόθηκε την 13.3.2024 από το Επαρχιακό Δικαστήριο Αμμοχώστου με βάση τις πρόνοιες του Τρίτου Μέρους της ΣΕΣ και ειδικότερα τον Τίτλο VII αυτής.
ii. Tο ένταλμα σύλληψης ημερ. 13.3.2024, αφορά στην κατ’ ισχυρισμό διάπραξη, από πλευράς Αιτητή, των αδικημάτων του βιασμού, της σεξουαλικής κακοποίησης, της περιαγωγής σε κατάσταση ανικανότητας για αντίσταση με σκοπό τη διάπραξη κακουργήματος ή πλημμελήματος, της συνουσίας δια βίας, της απαγωγής, του εξαναγκασμού σε διάπραξη συνουσίας ή άλλων πράξεων σεξουαλικού χαρακτήρα, της άσεμνης επίθεσης, του τραυματισμού και ανάλογων πράξεων, της σεξουαλικής παρενόχλησης, των επιθέσεων που προκαλούν πραγματική σωματική βλάβη, της απειλής βιαιοπραγίας, της κακόβουλης ζημιάς, της παρενόχλησης και της κατοχής και χρήσης ελεγχόμενων φαρμάκων.
iii. Ο Αιτητής συνελήφθη από τις αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου την 23.4.2024 βάσει του εντάλματος σύλληψης ημερ. 13.3.2024 και παρουσιάστηκε ενώπιον του Westminster Magistrates’ Court.
iv. Η διαδικασία της παράδοσης του Αιτητή στην Κύπρο αναστέλλεται από το αγγλικό Δικαστήριο, ενόψει των ποινικών διαδικασιών που εκκρεμούν εναντίον του στο Ηνωμένο Βασίλειο και αφορούν σε άλλα ποινικά αδικήματα, ως οι πρόνοιες του αρ. 8Α και 8Β του Extradition Act του 2003.
v. Ο Αιτητής τελεί υπό κράτηση στο Ηνωμένο Βασίλειο ενόψει του κινδύνου μη προσέλευσής του στο Δικαστήριο, σύμφωνα με τις αποφάσεις των βρετανικών Δικαστηρίων, συμπεριλαμβανομένου και του Ανωτάτου Δικαστηρίου του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς οι αποφάσεις των πρωτόδικων Δικαστηρίων εφεσιβλήθηκαν.
Παρενθετικά σημειώνω, ότι τα αδικήματα αναφορικά με τα οποία εκδόθηκε το ένταλμα σύλληψης ημερ. 13.3.2024, για σκοπούς άσκησης ποινικής δίωξης εναντίον του Αιτητή, συμπεριλαμβάνονται σε αυτά για τα οποία δυνατό να εκδοθεί ένταλμα σύλληψης, δυνάμει των προνοιών του αρ. 599 του Τίτλου VII.
Δεν διαλανθάνει την προσοχή μου, η αναφορά στην ένορκη δήλωση η οποία συνοδεύει την Αίτηση, ότι ο Αιτητής κρατείται μέχρι σήμερα «όμηρος» για τεχνικούς λόγους, καθώς είχε προηγουμένως αφεθεί ελεύθερος με όρους σε σχέση με τις ποινικές διαδικασίες που εκκρεμούν εναντίον του στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Εντούτοις, στο Τεκμήριο 3 το οποίο επισυνάπτεται επί της ένορκης δήλωσης που συνοδεύει την Ένσταση, αναφέρεται ότι ο Αιτητής παρέμεινε υπό κράτηση αναφορικά με τις διαδικασίες που εκκρεμούν εναντίον του στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς το Δικαστήριο ανακάλεσε την απόφαση για άφεσή του υπό όρους την 26.9.2024. Τούτο, δεν αμφισβητήθηκε με οποιοδήποτε τρόπο από πλευράς Αιτητή.
Υπενθυμίζεται, ότι το βάρος αποδείξεως των ισχυρισμών του φέρει ο αιτών, ο οποίος αποτείνεται στο Δικαστήριο ζητώντας θεραπεία και στην προκειμένη περίπτωση, ουδέν μέτρο λήφθηκε προς αμφισβήτηση της θέσης αυτής.[3]
Παραπέμπω επίσης στο αρ. 610 της ΣΕΣ, σύμφωνα με το οποίο, όταν ένα πρόσωπο συλλαμβάνεται βάσει εντάλματος σύλληψης, η δικαστική αρχή εκτέλεσης αποφασίζει κατά πόσον είναι σκόπιμο το εν λόγω πρόσωπο να τηρηθεί υπό κράτηση, σύμφωνα με το δίκαιο του κράτους εκτέλεσης.
Διερχόμενη δε του Τεκμηρίου 3, το περιεχόμενο του οποίου δεν έχει με οιονδήποτε τρόπο τεθεί υπό αμφισβήτηση από πλευράς Αιτητή, διαπιστώνω ότι, ως προκύπτει από αυτό, όταν θα ολοκληρωθούν οι διαδικασίες που εκκρεμούν εναντίον του Αιτητή στο Ηνωμένο Βασίλειο, υπάρχουν τα ακόλουθα ενδεχόμενα:
i. Ο Αιτητής να μην κριθεί ένοχος και να συνεχίσει η διαδικασία της έκδοσης του στην Κύπρο.
ii. Αν ο Αιτητής κριθεί ένοχος σε όλες ή σε κάποιες από τις κατηγορίες που αντιμετωπίζει, θα του επιβληθεί ποινή. Προκύπτουν σε αυτή την περίπτωση τα ακόλουθα σενάρια:
- Αν επιβληθεί στον Αιτητή άμεση ποινή φυλάκισης, η διαδικασία της έκδοσης του στην Κύπρο θα ανασταλεί μέχρι να εκτίσει τουλάχιστον το ήμισυ της επιβληθείσας σε αυτόν ποινής. Ωστόσο, το Δικαστήριο μπορεί να κληθεί να ασκήσει τη διακριτική του ευχέρεια υπέρ της συνέχισης της διαδικασίας έκδοσης.
- Αν επιβληθεί στον Αιτητή μακρά ποινή άμεσης φυλάκισης, η Δικαστική Αρχή (Judicial Authority) μπορεί να εξετάσει το ενδεχόμενο υποβολής αιτήματος προσωρινής διαμεταγωγής βάσει του αρ. 622 της ΣΕΣ, για σκοπούς άσκησης ποινικής δίωξης εναντίον του.
- Σε περίπτωση υποβολής αιτήματος προσωρινής διαμεταγωγής, θα πρέπει να παρασχεθεί διαβεβαίωση πριν την παράδοση του Αιτητή στην Κύπρο, ότι θα παραμείνει υπό κράτηση μέχρι την ολοκλήρωση των διαδικασιών που εκκρεμούν εναντίον του και ότι θα επιστρέψει στο Ηνωμένο Βασίλειο για να εκτίσει την ποινή που του έχει ήδη επιβληθεί εκεί.
- Αν επιβληθεί στον Αιτητή ποινή μη στερητική της ελευθερίας ή σύντομη ποινή άμεσης φυλάκισης, η διαδικασία της έκδοσης θα συνεχιστεί σε σύντομο χρόνο και η υποβολή αιτήματος προσωρινής διαμεταγωγής δεν είναι αναγκαία.
Κρίνω σκόπιμο, στο σημείο αυτό, να παραπέμψω στο Τεκμήριο Β που επισυνάπτεται επί της ένορκης δήλωσης η οποία συνοδεύει την Αίτηση, όπου αναφέρεται ότι σε τέτοιες περιπτώσεις τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις του αρ. 8Α και 8Β του Extradition Act του 2003 και ο Δικαστής πρέπει να αναβάλει τη διαδικασία της έκδοσης ενώ εκκρεμεί ποινική δίωξη στην Αγγλία, μέχρις ότου η εν λόγω ποινική δίωξη απορριφθεί, αποσυρθεί, διακοπεί ή εκδοθεί διάταγμα για να παραμείνει η κατηγορία στο αρχείο. Σε περίπτωση δε καταδίκης του Αιτητή, ή άλλης μορφής κράτησής του, η διαδικασία της έκδοσης θα αναβληθεί περαιτέρω.
Σχετικά είναι και τα όσα αναφέρονται σε σχέση με τις ενέργειες των αγγλικών αρχών, από την σύλληψη του Αιτητή και έπειτα, κατ’ εφαρμογή των σχετικών προνοιών του ημεδαπού δικαίου (βλ. παράγραφοι 4 – 9, 11 – 13 της ένορκης δήλωσης η οποία συνοδεύει την Αίτηση).
Όπως μάλιστα αναφέρεται στην παράγραφο 15 της ένορκης δήλωσης η οποία συνοδεύει την Αίτηση:
«Ούτως ή άλλως όπως μου εξηγούν οι δικηγόροι από τα κείμενα του Νόμου ο αιτητής έχει το δικαίωμα να διαμεταγωγηθεί προσωρινώς το δε Ηνωμένο Βασίλειο ως η δικαστική αρχή εκτέλεσης μπορεί είτε να δεχθεί ακρόαση ή να δεχθεί την προσωρινή διαμεταγωγή».
(Η έμφαση και η υπογράμμιση είναι του Δικαστηρίου).
Αντίστοιχες αναφορές σε ότι αφορά στο εφαρμοστέο εσωτερικό δίκαιο και τη διαδικασία που ακολουθείται στο Ηνωμένο Βασίλειο στις περιπτώσεις αυτές, υπάρχουν και στο Τεκμήριο 3 το οποίο επισυνάπτεται στην ένορκη δήλωση η οποία συνοδεύει την Ένσταση.
Τούτων λεχθέντων και αποτιμώντας όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν μου, καταλήγω ότι στην προκειμένη περίπτωση, τυγχάνουν εφαρμογής οι πρόνοιες της ΣΕΣ και συγκεκριμένα του Τίτλου VII αυτής. Συνεπακόλουθα, η προσωρινή διαμεταγωγή του Αιτητή στην Κυπριακή Δημοκρατία, δυνατό να διαταχθεί από τη δικαστική αρχή εκτέλεσης, δηλαδή στην προκειμένη περίπτωση, από τη δικαστική αρχή του Ηνωμένου Βασιλείου.
Επισημαίνεται, ότι ουδείς ισχυρισμός τέθηκε ενώπιόν μου, περί υποβολής αιτήματος ενώπιον των αγγλικών Δικαστηρίων για προσωρινή διαμεταγωγή του Αιτητή στην Κύπρο.
Επιπρόσθετα, ως προκύπτει από τις διατάξεις του αρ. 622, το ενδεχόμενο αναβολής της παράδοσης του καταζητούμενου προσώπου, εξετάζεται αφού η δικαστική αρχή εκτέλεσης αποφασίσει την εκτέλεση του εντάλματος σύλληψης, ώστε το καταζητούμενο πρόσωπο να μπορέσει να διωχθεί στο κράτος εκτέλεσης ή να εκτίσει την ποινή του στο κράτος εκτέλεσης. Εναλλακτικά, το καταζητούμενο πρόσωπο μπορεί να παραδοθεί προσωρινά στο κράτος έκδοσης, υπό όρους που καθορίζονται σε γραπτή συμφωνία μεταξύ των κρατών έκδοσης και εκτέλεσης.
Εν προκειμένω, για τους λόγους που εξηγούνται πιο πάνω, δεν έχει ακόμα αποφασιστεί από το κράτος εκτέλεσης η εκτέλεση του εντάλματος σύλληψης, καθώς η διαδικασία αναβάλλεται, ένεκα του ότι τα αγγλικά Δικαστήρια έκριναν ότι ο Αιτητής θα πρέπει να παραμείνει υπό κράτηση μέχρι την ολοκλήρωση των διαδικασιών που εκκρεμούν εναντίον του στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ως εκ τούτου, τυχόν αίτημα προσωρινής διαμεταγωγής του Αιτητή στην Κυπριακή Δημοκρατία, θα πρέπει να υποβληθεί ενώπιον της αρμόδιας αρχής, στο κατάλληλο στάδιο.
Ενόψει όλων των ανωτέρω, δεν θεωρώ ότι το παρακλητικό υπό (Α) της Αίτησης μπορεί να έχει επιτυχή κατάληξη.
Ούτε και θεωρώ ότι είναι δυνατή η έκδοση διατάγματος ως το παρακλητικό (Β) της Αίτησης, καθώς δεν έχει τεθεί ενώπιόν μου οποιοδήποτε υπόβαθρο, από το οποίο να προκύπτει ότι το Δικαστήριο δύναται να διατάξει το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, να διαβιβάσει σχετικό αίτημα στις αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου.
Σε ότι αφορά στην επιχειρηματολογία του ευπαίδευτου συνηγόρου του Αιτητή περί εφαρμογής της Απόφασης – Πλαίσιο 2002/584 και των αρχών της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αρκούμαι να σημειώσω, ότι σύμφωνα με το αρ. 11 του Ν. 49(Ι)/2022, το εν λόγω νομοθέτημα τυγχάνει εφαρμογής:
α. Σε ευρωπαϊκά εντάλματα σύλληψης που εκδόθηκαν από το Ηνωμένο Βασίλειο, σύμφωνα με την Απόφαση-Πλαίσιο 2002/584/ΔΕΥ, πριν από την 31η Δεκεμβρίου 2020, εφόσον το εκζητούμενο πρόσωπο δεν έχει συλληφθεί με σκοπό την εκτέλεση του εντάλματος πριν την 31.12.2020 και
β. Σε σχέση με εντάλματα σύλληψης που εκδόθηκαν είτε από τη Δημοκρατία είτε από το Ηνωμένο Βασίλειο δυνάμει της Συμφωνίας από την 1.1.2021 και μετέπειτα.
Συνεπακόλουθα, στην προκειμένη περίπτωση, όπου κατά κοινό τόπο το ένταλμα σύλληψης εκδόθηκε την 13.3.2024, εφαρμόζεται ο Ν. 49(Ι)/2022 και οι συναφείς πρόνοιες της ΣΕΣ.
Με παρόμοιο σκεπτικό προσέγγισε το θέμα και το ΔΕΕ, στην απόφασή του ημερ. 29.7.2024 C-202/24 [Alchaster], στην οποία με παρέπεμψαν αμφότεροι οι ευπαίδευτοι συνήγοροι των μερών.
Ως λέχθηκε μέσα στο πλαίσιο της εν λόγω απόφασης, μεταξύ άλλων, το πεδίο εφαρμογής της Απόφασης – Πλαίσιο 2002/584 περιορίζεται στην εκτέλεση των ευρωπαϊκών ενταλμάτων σύλληψης που εκδίδονται από τα κράτη μέλη. Επομένως, η εν λόγω Απόφαση-Πλαίσιο, συνεχίζει το ΔΕΕ, δεν διέπει την εκτέλεση ενταλμάτων σύλληψης, εκδοθέντων από το Ηνωμένο Βασίλειο μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου, η οποία επήλθε την 31 Δεκεμβρίου 2020.[4]
Στην υπόθεση αυτή, είχαν εκδοθεί τέσσερα εντάλματα σύλληψης εναντίον του Αιτητή από το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο της Βόρειας Ιρλανδίας και αποφασίστηκε η παράδοσή του στο Ηνωμένο Βασίλειο, από το Ανώτατο Δικαστήριο της Ιρλανδίας. Κατ’ έφεση, από πλευράς καταζητούμενου, προβλήθηκε ισχυρισμός περί παραβιάσεως της αρχής «ουδέν έγκλημα, ουδεμία ποινή άνευ νόμου», σε περίπτωση παράδοσής του στο Ηνωμένο Βασίλειο, λόγω μεταγενέστερης τροποποίησης της αγγλικής νομοθεσίας σχετικά με την υπό όρους απόλυση.
Το ερώτημα που στάλθηκε προς το ΔΕΕ, αφορούσε στα κριτήρια που πρέπει να εφαρμόσει η δικαστική αρχή εκτέλεσης, προκειμένου να εκτιμήσει την ενδεχόμενη ύπαρξη κινδύνου παραβιάσεως της ρηθείσας αρχής, σε περιπτώσεις στις οποίες η παράδοση δεν αποκλείεται ούτε από το εθνικό Σύνταγμα, ούτε από την ΣΕΣ, λαμβάνοντας υπόψη, ότι ο μηχανισμός που προβλέπει η ΣΕΣ για παράδοση μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και των κρατών μελών, ταυτίζεται με τον μηχανισμό που προβλέπει η Απόφαση – Πλαίσιο 2002/584.
Ως λέχθηκε μέσα στο πλαίσιο της απόφασης του ΔΕΕ ημερ. 29.7.2024, το αρ. 524(2) της ΣΕΣ, διευκρινίζει ότι καμία διάταξη του Τρίτου Μέρους της Συμφωνίας αυτής δεν τροποποιεί την υποχρέωση σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των νομικών αρχών, όπως αντικατοπτρίζονται, ιδίως, στην ΕΣΔΑ και στην περίπτωση της Ένωσης και των κρατών μελών της, στον Χάρτη.[5]
Επομένως, συνεχίζει το ΔΕΕ, οι δικαστικές αρχές εκτέλεσης των κρατών μελών υποχρεούνται να διασφαλίζουν τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων τα οποία ο Χάρτης αναγνωρίζει στο πρόσωπο εις βάρος του οποίου έχει εκδοθεί ένταλμα σύλληψης βάσει της ΣΕΣ, χωρίς να ασκεί συναφώς επιρροή το γεγονός ότι ο Χάρτης δεν έχει εφαρμογή στο Ηνωμένο Βασίλειο.[6]
Ως περαιτέρω σημείωσε το ΔΕΕ, υπάρχουν ουσιώδεις διαφορές μεταξύ των διατάξεων της ΣΕΣ που αφορούν στον μηχανισμό παράδοσης τον οποίο θεσπίζει η ΣΕΣ και των αντίστοιχων διατάξεων της Απόφασης-Πλαίσιο 2002/584, επισημαίνοντας, ότι η συνεργασία της Ένωσης με το Ηνωμένο Βασίλειο, δεν φέρεται να στηρίζεται στη διατήρηση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ των οικείων κρατών, η οποία υφίστατο πριν την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ένωση.[7]
Έχοντας αναφέρει τα πιο πάνω, στρέφομαι σε εξέταση της εισήγησης του ευπαίδευτου συνηγόρου του Αιτητή, η οποία τέθηκε για πρώτη φορά στο Δικαστήριο μέσω της γραπτής του αγόρευσης, για παραπομπή προδικαστικού ερωτήματος στο ΔΕΕ, ενόψει της, κατά την θέση του, σύγκρουσης της Απόφασης – Πλαίσιο 2002/584 με την ΣΕΣ, καθώς επίσης και αναφορικά με το κατά πόσο οι πρόνοιες της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Απόφασης – Πλαίσιο 2002/584 εφαρμόζονται mutatis mutandis στην ΣΕΣ.
Ως προς την δυνατότητα αποστολής προδικαστικού ερωτήματος στο ΔΕΕ, σχετικές είναι οι πρόνοιες του αρ. 267 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του αρ. 34Α του Περί Δικαστηρίων Νόμου του 1960. Το Δικαστήριο, δύναται να εκδώσει διαταγή παραπομπής σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας, είτε κατόπιν υποβολής σχετικής αίτησης, είτε αυτεπάγγελτα.[8]
Στην Περικλέους ν. Ellinas Finance Ltd κ.α., Πολ. Έφεση αρ. 283/2010 ημερ. 10.3.2015, με αναφορά στην R. ν. Η.Μ. Treasury, ex parte Daily Mail and General Trust pic. (1987) C.M.L.R. (2) p. 1, 4, παρατίθενται οι λόγοι για τους οποίους είναι δυνατή η προδικαστική παραπομπή στο ΔΕΕ:
1. Τα γεγονότα της υπόθεσης δεν τελούν υπό αμφισβήτηση.
2. Το νομικό σημείο που εγείρεται είναι καθοριστικό για την τελεσίδικη επίλυση της επίδικης διαφοράς.
3. Δεν υπάρχει κοινοτική αυθεντία επί του νομικού σημείου ή παραπλήσια του.
4. Το εγερθέν σημείο και αυτή η ίδια η υπόθεση προβάλλονται και τα δύο καλόπιστα και χωρίς υστερόβουλο κίνητρο.
5. Σε κάποιο στάδιο η υπόθεση θα πρέπει να παραπεμφθεί στο ΔΕΕ.
6. Το σημείο δεν είναι απαλλαγμένο αμφιβολίας.
Διαφωτιστικά είναι τα όσα αναφέρθηκαν από το Ανώτατο Δικαστήριο στην Πρόεδρος της Δημοκρατίας v. Βουλής των Αντιπροσώπων, Αναφορά υπ’ αρ. 5/16, ημερ. 5.4.2017:
«Το εθνικό Δικαστήριο αποστέλλει ερώτημα ακόμη και αυτεπαγγέλτως, έστω και αν το χρησιμοποιηθέν δικονομικό μέτρο από διάδικο είναι ελλιπές ή άκυρο, όπου το ίδιο το Δικαστήριο διαπιστώνει την προς τούτο αναγκαιότητα εφόσον κρίνει ότι το ανακύψαν ζήτημα είναι ουσιώδες και η απόφαση επί του ζητήματος είναι αναγκαία για την έκδοση της δικής του κρίσης. Στο ημεδαπό δίκαιο έχει τεθεί σε ισχύ το Άρθρο 34Α του περί Δικαστηρίων Νόμου αρ. 14/1960, που στην ουσία επαναλαμβάνει τα πιο πάνω.
Αναγνωρίζονται εξαιρέσεις στη δυνατότητα ή υποχρέωση του εθνικού Δικαστηρίου να αποστείλει προδικαστικό ερώτημα όταν η ερμηνεία είναι τόσο προφανής που να μην χρειάζεται το εθνικό Δικαστήριο να ανατρέξει σε προηγούμενη νομολογία του Δικαστηρίου επί του θέματος, αρχή γνωστή ως acte claire όπως έχει καθιερωθεί στην υπόθεση Srl CILFIT v. Ministry of Health, Case 283/1981 [1982] E.C.R. 3415. Επίσης εξαίρεση έχει καθιερωθεί στη βάση της αρχής του acte éclairé, η οποία τυγχάνει εφαρμογής όταν το ερώτημα που ανακύπτει έχει ήδη τύχει εξέτασης σε ουσιωδώς παρόμοιο ερώτημα και έχει απαντηθεί από το Δικαστήριο.
Η Κυπριακή σχετική νομολογία επί των θεμάτων της προδικαστικής παραπομπής έχει αναφερθεί και συνοψισθεί σε αρκετές αποφάσεις μεταξύ των οποίων η Cypra Ltd v. Δημοκρατίας (2013) 3 Α.Α.Δ. 305 και Bekefi κ.ά. v. Δημοκρατίας (2015) 3 , ECLI:CY:AD:2015:C577A.A.Δ. 437. Για το διαδικαστικό μέρος μιας παραπομπής έχει δημοσιευθεί ο προαναφερθείς περί Προδικαστικής Παραπομπής στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων Διαδικαστικός Κανονισμός (Αρ. 1) του 2008, κατά τον οποίο Δικαστήριο δύναται να εκδώσει σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας σχετική διαταγή παραπομπής είτε αυτεπαγγέλτως, είτε κατόπιν αίτησης διαδίκου, εκθέτοντας σε Παράρτημα την παράκληση προς το Δικαστήριο για έκδοση προδικαστικής απόφασης εξειδικεύοντας το ερώτημα και όλα τα σχετικά στοιχεία που καθορίζονται στον Κανονισμό».
(Η έμφαση και η υπογράμμιση είναι του Δικαστηρίου)
Επανερχόμενη στα περιστατικά της παρούσας, σε συνέχεια των όσων παρέθεσα πιο πάνω και έχοντας αποτιμήσει όλα όσα τέθηκαν ενώπιόν μου, δεν δύναμαι να καταλήξω ότι η παραπομπή προδικαστικού ερωτήματος στο ΔΕΕ στην υπό κρίση περίπτωση, θα επιλύσει την ενώπιόν μου διαφορά, ούτε και θεωρώ ότι οι πρόνοιες των επίδικων νομοθετημάτων, χρήζουν διασαφήνισης.
Σε κάθε περίπτωση, το ΔΕΕ εξέδωσε την απόφαση ημερ. 29.7.2024 στην C-202/24, η οποία καταπιάνεται με τα ζητήματα που εγείρονται από πλευράς Αιτητή στη γραπτή του αγόρευση.
Υπενθυμίζεται, ότι ως αναφέρεται στην εν λόγω απόφαση, το Ηνωμένο Βασίλειο έχει αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση και εν προκειμένω, τυγχάνουν εφαρμογής οι πρόνοιες της ΣΕΣ.
Τέλος, ο λόγος ένστασης ότι η Αίτηση δεν καταχωρίστηκε με βάση τους Κανονισμούς Πολιτικής Δικονομίας του 2023, οι οποίοι τυγχάνουν εφαρμογής από 1.9.2023, δεν έχει προωθηθεί με βάση ρητή δήλωση του ευπαίδευτου εκπροσώπου του Γενικού Εισαγγελέα, συνεπώς θεωρείται εγκαταλειφθείς.
Ε. ΚΑΤΑΛΗΞΗ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ
Ενόψει όλων των ανωτέρω, η Αίτηση απορρίπτεται και η εξέταση οιουδήποτε άλλου ισχυρισμού παρέλκει.
Αναφορικά με τα έξοδα της Αίτησης, λαμβάνοντας υπόψη τις περιστάσεις της υπόθεσης, συμπεριλαμβανομένου του γεγονότος ότι ο Αιτητής είναι υπό κράτηση στο Ηνωμένο Βασίλειο, δεν εκδίδεται οποιαδήποτε διαταγή για έξοδα.
(Υπ.)……………………
Χρ. Γ. Ππεκρή, Ε.Δ.
Πιστό Αντίγραφο
Πρωτοκολλητής
[1] Καλλικάς ν. Ελληνικής Τράπεζας Λτδ (2010) 1 (Β) ΑΑΔ 1238 και Οδυσσέα ν. Αστυνομίας (1999) 2 Α.Α.Δ. 490.
[2] Βλ. Ανακοίνωση ημερ. 30.4.2021 της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
[3] Thinking Steel International BV v. Caramondani Bros Public Co Ltd (2012) 1 (Β) ΑΑΔ 1460.
[4] Βλ. παρα. 36, C-202/24.
[5] Βλ. παρα. 48, C-202/24.
[6] Βλ. παρα. 49, C-202/24.
[8] Περί Προδικαστικής Παραπομπής στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων Διαδικαστικός Κανονισμός (Αρ. 1) του 2008.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο