ΜΟΝΙΜΟ ΚΑΚΟΥΡΓΙΟΔΙΚΕΙΟ ΠΑΦΟΥ
ΕΝΩΠΙΟΝ: Μ. Δρουσιώτη, Π.Ε.Δ.
Π. Κυριακίδη, Α.Ε.Δ.
Ε. Πεύκου, Ε.Δ.
Αρ. Υπόθεσης: 3028/2023
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
v.
1. B. T. T.
2. H. M. B. H.
3. C. K. N.
Κατηγορουμένων
Ημερομηνία: 19 Μαρτίου 2024
Εμφανίσεις:
Για Δημοκρατία: κα Ν. Παπούτσα
Για Κατηγορουμένη 1: κος Α. Αλεξάνδρου
Κατηγορουμένη 1: Παρούσα
ΠΟΙΝΗ
(αναφορικά με την κατηγορουμένη 1)
Η κατηγορουμένη 1 (εφεξής «η κατηγορουμένη»), συνεπεία παραδοχής της, κρίθηκε ένοχη στις κατηγορίες τις οποίες αντιμετώπισε και οι οποίες συνίστανται σε:
i. Η 2η κατηγορία αφορά σε παράνομη εισαγωγή ελεγχόμενου φαρμάκου τάξεως Α, ήτοι μεθαμφεταμίνης συνολικού βάρους 4Kg και 458,7g κατά παράβαση του περί Ναρκωτικών Φαρμάκων και Ψυχοτρόπων Ουσιών Νόμου, Ν. 29/1977 (εφεξής «ο Ν. 29/1977»).
ii. Η 3η και 4η κατηγορία αφορούν παράνομη κατοχή και κατοχή με σκοπό την προμήθεια σε άλλα πρόσωπα ελεγχόμενου φαρμάκου τάξεως Α, ήτοι μεθαμφεταμίνης συνολικού βάρους 4Kg και 458,7g κατά παράβαση του περί Ναρκωτικών Φαρμάκων και Ψυχοτρόπων Ουσιών Νόμου, Ν. 29/1977 (εφεξής «ο Ν. 29/1977»).
Η ποινική δίωξη εναντίον της κατηγορουμένης ανεστάλη ως προς την κατηγορία 1 και απαλλάχτηκε τούτης.
Τα γεγονότα που περιβάλλουν τις ως άνω κατηγορίες εκτίθενται στο κατηγορητήριο και στην Έκθεση Γεγονότων που παρουσίασε η εκπρόσωπος της Κατηγορούσας Αρχής τα οποία δεν αμφισβητήθηκαν από τον ευπαίδευτο συνήγορο της κατηγορουμένης. Παρατίθενται κατά τρόπο συνοπτικό ως ακολούθως:
Κατόπιν σχετικού ελέγχου από τις γερμανικές αρχές, 3 αντικειμένων τα οποία περιείχαν ελεγχόμενο φάρμακο τάξεως Α, ήτοι μεθαμφεταμίνη, αποφασίστηκε με τις κυπριακές αρχές η πραγματοποίηση ελεγχόμενης παράδοσης ώστε αφίχθηκαν στις 15/4/2023 στην Κυπριακή Δημοκρατία. Η αρμόδια τελωνειακή λειτουργός έλεγξε το σχετικό πακέτο όπου εντός μαύρης σακούλας, βρισκόταν ένα χάρτινο κιβώτιο το οποίο έφερε ετικέτα αποστολής της εταιρείας UPS και στην οποία καταγραφόταν ως αποστολέας «Dennys Beauty Denny, 24 [ ], [ ], South Africa» και ως παραλήπτης «Anjeh Eugene, Room xxx, Block A, [ ], [ ], Paphos – Cyprus, Tel. No 357 94xxxxxx». Κατόπιν περαιτέρω ελέγχου, διαπιστώθηκε ότι εντός του κιβωτίου, υπήρχαν 3 χάρτινα κουτιά στα οποία αναγραφόταν «FOOT MASSAGER». Το πρώτο χάρτινο κουτί περιείχε μεταξύ άλλων μία μηχανή μασάζ ποδιών στην οποία εντοπίστηκαν δύο συσκευασίες από γκρίζα κολλητική ταινία οι οποίες περιείχαν άσπρη κρυσταλλική ουσία ομοιάζουσα με μεθαμφεταμίνη. Παρελήφθησαν οι δύο συσκευασίας και ο Αστ 495 της ΥΚΑΝ Πάφου, τοποθέτησε δύο ομοιώματα. Στο δεύτερο χάρτινο κουτί, υφίστατο μία μηχανή μασάζ ποδιών στην οποία εντοπίστηκαν 4 συσκευασίες από γκρίζα κολλητική ταινία ενωμένες μεταξύ τους με γκρίζα κολλητική ταινία. Σκίζοντας τη μία, διαπιστώθηκε ότι περιείχε άσπρη κρυσταλλική ουσία ομοιάζουσα με μεθαμφεταμίνη και στο πάνω μέρος της, εντοπίστηκε άλλη μία συσκευασία από γκρίζα κολλητική ταινία από την οποία, αφού σκίστηκε, διαπιστώθηκε πως περιείχε άσπρη κρυσταλλική ουσία ομοιάζουσα με μεθαμφεταμίνη. Παρελήφθησαν οι εν λόγω γκρίζες συσκευασίες και αντικαταστάθηκαν με ομοιώματα. Στο τρίτο χάρτινο κιβώτιο, αφού η μηχανή μασάζ η οποία ήταν εντός αυτού, ανοίχτηκε, εντοπίστηκαν δύο συσκευασίες από γκρίζα κολλητική ταινία, στις οποίες διαπιστώθηκε πως περιείχαν άσπρη κρυσταλλική ουσία ομοιάζουσα με μεθαμφεταμίνη, τα οποία αντικαστάθηκαν με ομοιώματα. Κατόπιν ζυγίσματος, διαπιστώθηκε ότι ήταν συνολικού μεικτού βάρους 4Kg και 990g και κατόπιν ελέγχου, κατεφάνη πως ήταν μεθαμφεταμίνη.
Κατά την πραγμάτωση της ελεγχόμενης παράδοσης, ο υπό κάλυψη αστυνομικός ο οποίος παρέλαβε όχημα της εταιρείας ταχυμεταφορών GAP VASSILOPOULOS EXPRESS COURIER αντιπροσώπου της εταιρείας UPS, τηλεφώνησε στον παραλήπτη που καταγραφόταν στο ως άνω πακέτο δίχως αποτέλεσμα ωστόσο κατόπιν μεταγενέστερης κλήσης, μία αλλοδαπή γυναίκα τού ανέφερε πως αυτή είναι η παραλήπτης του πακέτου και ότι επιθυμεί η παράδοση να γίνει σε συγκεκριμένο σημείο. Μεταβαίνοντας ο υπό κάλυψη αστυνομικός εκεί και αφού η παραλήπτρια δεν εμφανιζόταν, τήν κάλεσε εκ νέου και αυτή τού ανέφερε ότι θα έρθει σε μερικά λεπτά. Ενώ δεν εμφανιζόταν ακολούθως, τήν κάλεσε εκ νέου και το τηλέφωνο δεν ανταποκρινόταν. Αναχωρώντας ο υπό κάλυψη αστυνομικός, περί τις 13:55 κατόπιν τηλεφωνικής κλήσης από το τηλέφωνο που καταγραφόταν στο πακέτο και συνομιλώντας με την ίδια αλλοδαπή γυναίκα, συμφωνήθηκε όπως η παράδοση πραγματωθεί στο συμφωνηθέν σημείο σε 40 λεπτά. Μετέπειτα, ένα όχημα στάθμευσε στο πίσω μέρος του οχήματος που επέβαινε ο υπό κάλυψη αστυνομικός όπου 2 αλλοδαποί αφρικανικής καταγωγής επέβαιναν και πίσω από τη θέση του συνοδηγού βρισκόταν η κατηγορουμένη η οποία εξήλθε και ανέφερε στον εν λόγω αστυνομικό πως είναι η παραλήπτρια του πακέτου εν ονόματι Becky. Υπέγραψε το δελτίο παραλαβής, παραδόθηκε το πακέτο από τον υπό κάλυψη αστυνομικό ο οποίος ακολούθως, τής αποκάλυψε την ιδιότητά του και τής επέστησε την προσοχή στο Νόμο ώστε η ίδια απάντησε «I ordered shoes and clothes from Dubai». Η κατηγορουμένη πληροφορήθηκε πως είναι υπό σύλληψη για το αυτόφωρο αδίκημα της παράνομης εισαγωγής και κατοχής ελεγχόμενου φαρμάκου τάξεως Α και αφού τής επιστήθηκε η προσοχή στο Νόμο, η ίδια δεν απάντησε. Ο αστυνομικός παρέλαβε 2 κινητά τηλέφωνα που κρατούσε η κατηγορουμένη τα οποία η ίδια δήλωσε πως είναι δικά της.
Ο αστυνομικός εξακρίβωσε πως η συλληφθείσα πρόκειται για την κατηγορουμένη η οποία βρίσκεται νόμιμα στην Κυπριακή Δημοκρατία από το 2019 ως αιτήτρια διεθνούς προστασίας. Ανακριθείσα προφορικά, ανέφερε πως ο παραλήπτης του δέματος είναι το πρόσωπο τού οποίου το όνομα καταγράφεται σε αυτό και είναι φίλος της, τόν οποίον οι αρχές, προσπαθώντας να τον εντοπίσουν, μετέβηκαν σε υποστατικό το οποίο είναι καταχωρημένο ως τόπος διαμονής του δίχως αποτέλεσμα. Η κατηγορουμένη ανέφερε ακόμη πως η αναγραφείσα διεύθυνση και αριθμός τηλεφώνου ανήκουν στην ίδια διότι ο παραλήπτης δεν είχε σταθερή διεύθυνση διαμονής και κυπριακό αριθμό τηλεφώνου ο οποίος (παραλήπτης) επικοινώνησε μαζί της και τής ζήτησε εκείνη να παραλάβει το πακέτο. Επίσης, στην οικία της κατηγορουμένης, εντοπίστηκαν έγγραφα που αφορούν τον κατονομαζόμενο ως παραλήπτη του πακέτου, για τα οποία δήλωσε «he was my boyfriend». Κατόπιν έκδοσης εντάλματος σύλληψης εναντίον της και αφού τής επιστήθηκε η προσοχή στο Νόμο, η κατηγορουμένη δήλωσε «Yes» ενώ σε ληφθείσα ανακριτική κατάθεσή της στις 19/4/2023, απάντησε «Δεν θέλω να πω τίποτε» και στις 20/4/2023, ουδεμία απάντηση έδινε αναφέροντας πως ό,τι έχει να πει, το είπε στην κατάθεσή της και δεν επρόκειτο να πει κάτι διαφορετικό.
Στην Έκθεση του Γενικού Χημείου του Κράτους, αναφέρεται ότι η ανευρεθείσα άσπρη κρυσταλλική ουσία είναι μεθαμφεταμίνη συνολικού καθαρού βάρους 4Kg και 458,7g.
Επίσης, επί τη βάσει διατάγματος πρόσβασης στα τηλεπικοινωνιακά δεδομένα στα 2 ανωτέρω ληφθέντα τηλέφωνα της κατηγορουμένης, προέκυψε από το περιεχόμενό τους πως η κατηγορουμένη γνώριζε ότι το πακέτο περιείχε παράνομη ουσία. Επιπλέον, σε ό,τι αφορά τον καταγραφόμενο στο πακέτο παραλήπτη, μονολότι το όνομά του τοποθετήθηκε σε κατάλογο ALERT LIST, δεν ανευρέθη παρά τις έρευνες των ανακριτών.
Η εκπρόσωπος της Κατηγορούσας Αρχής έθεσε περαιτέρω πως η κατηγορουμένη είναι λευκού ποινικού μητρώου.
Η Έκθεση του Γραφείου Ευημερίας, ημερ. 4/3/2024, η οποία καταχωρήθηκε ως ΤΕΚΜΗΡΙΟ «Α» και το περιεχόμενο της οποίας ο συνήγορος της κατηγορουμένης υιοθέτησε, εκθέτει την οικογενειακή – οικονομική κατάσταση της κατηγορουμένης και τις προσωπικές περιστάσεις της. Συγκεκριμένα, η κατηγορουμένη, ηλικίας 30 ετών, κατάγεται από το Καμερούν και από το 2014 είναι πτυχιούχος Παιδαγωγικών. Εργάστηκε για περίπου 3 χρόνια ως δασκάλα. Είναι άγαμη και μητέρα 2 ανήλικων τέκνων, ενός κοριτσιού ηλικίας 3 ετών περίπου (γεννηθείσης στις 28/12/2021) και ενός αγοριού 10 ετών. Ο υιός της, ο πατέρας του οποίου είναι απών, διαμένει με φιλικό της πρόσωπο στο Καμερούν το οποίο ανέλαβε τη φροντίδα του από τότε που η κατηγορουμένη ήρθε στην Κύπρο το 2020 με τους οποίους διατηρεί επικοινωνία μέσω εφαρμογής «skype» 2 φορές το μήνα. Η θυγατέρα της, τη φροντίδα τής οποίας ανέλαβε το Γραφείο Ευημερίας, φιλοξενείται σε ανάδοχη οικογένεια κατόπιν της σύλληψής της από το Μάιο του 2023 αφού με τον πατέρα της χώρισαν 3 μήνες μετά την απόκτησή της και ο οποίος είναι απών. Διατηρεί επιβλεπόμενη επικοινωνία με την κόρη της όποτε εμφανίζεται ενώπιον του Δικαστηρίου. Η κατηγορουμένη έχει διαγνωστεί με τον ιό HIV και λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή.
O ευπαίδευτος συνήγορος της κατηγορουμένης, αγορεύοντας για μετριασμό της ποινής, κάλεσε το Δικαστήριο να συνυπολογίσει προς όφελος της, την παραδοχή και την ειλικρινέστατη απολογία της κατηγορουμένης προς το Δικαστήριο και την Κυπριακή Δημοκρατία η οποία τής παρείχε φιλοξενία. Ακολούθως, επεσήμανε πως αν ο παραλήπτης του πακέτου εντοπιστεί, η ίδια είναι στη διάθεση των αρχών «να δώσει όσα στοιχεία χρειάζεται η αστυνομία για εντοπισμό του». Υποστήριξε πως η παρούσα περίπτωση είναι ιδιάζουσα αφού η κατηγορούμενη λόγω της επιπολαιότητας και της αφέλειάς της βρίσκεται ενώπιον του Δικαστηρίου επεξηγώντας πως ο παραλήπτης του πακέτου ήταν το πρόσωπο με το οποίο διατηρούσε ερωτικό δεσμό, 1 χρόνο περίπου πριν το συμβάν ώστε ασκούσε επιρροή επ’ αυτής με παρεπόμενο το αδίκημα να καθίσταται λιγότερο σοβαρό κατά την πρόνοια του Άρθρου 30 (4) (β) του Ν. 29/1977. Ο εν λόγω παραλήπτης εκμεταλλεύτηκε τα συναισθήματά της ώστε, ενώ η κατηγορουμένη γνώριζε ότι το πακέτο περιείχε απαγορευμένη ουσία, ήτοι ναρκωτικά, και ουδόλως το είδος και την ποσότητα αυτής, μπήκε στον κίνδυνο να πάει να παραλάβει το πακέτο «πιστεύοντας έτσι ότι με αυτόν τον τρόπο που έτρεφε αισθήματα αγάπης θα μπορούσε να την αγαπήσει». Επιπλέον, ο συνήγορος της κατηγορουμένης κατέθεσε ενώπιον του Δικαστηρίου, Έκθεση Εξέτασης ποσοτικού προσδιορισμού μεθαμφεταμίνης, ως ΤΕΚΜΗΡΙΟ «Β», το οποίο ανήλθε σε 37,9%, το περιεχόμενο της οποίας η συνήγορος της Κατηγορούσας Αρχής αποδέχτηκε. Ανέφερε στο Δικαστήριο ότι «Δηλαδή ουσιαστικά για να γίνω κατανοητός προς το Δικαστήριο η μεθαμφεταμίνη στην ποσότητα αυτή των 4 κιλών 500 πόσο είναι με ποσοστό 37,9 είναι ουσιαστικά ένα κιλό και 689 γραμμάρια». Υπογράμμισε βάσει αυτής πως η καθαρή ποσότητα της μεθαμφεταμίνης αντιστοιχεί στο 1/3 της ολικής ποσότητας. Επεσήμανε πως ενώπιον του Δικαστηρίου δεν υφίσταται ένας έμπορος και διακινητής ναρκωτικών. Ακόμη, ο συνήγορος της κατηγορουμένης επιχείρησε να θέσει υπόψιν του Δικαστηρίου τα δύσκολα παιδικά χρόνια που η κατηγορουμένη βίωσε, η οποία έχασε τον πατέρα της σε ηλικία 4 ετών και κάποιος θείος της ανέλαβε τη φροντίδα της οικογένειας. Τόνισε πως η κατηγορουμένη είναι γυναίκα και μητέρα και συνακόλουθα, οι επιπτώσεις της ποινής φυλάκισης στα 2 παιδιά της και ειδικότερα στο νεογέννητο θα πρέπει να συνυπολογιστούν. Τέλος, ο συνήγορος της κατηγορουμένης έθεσε πως πρόκειται για νεαρό άτομο η οποία είναι λευκού ποινικού μητρώου.
Εν προκειμένω, τα αδικήματα που η κατηγορουμένη αντιμετωπίζει είναι σοβαρά όπως τούτο αντικατοπτρίζεται από την προβλεπόμενη στο Νόμο ποινή. Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά το αδίκημα της παράνομης εισαγωγής ελεγχόμενου φαρμάκου Τάξεως Α, ως η 2η κατηγορία, και ως προς το αδίκημα της παράνομης κατοχής με σκοπό την προμήθεια σε άλλα πρόσωπα, ήτοι η 4η κατηγορία, ο Νομοθέτης προβλέπει την επιβολή ποινής φυλάκισης μέχρι και διά βίου ή την επιβολή χρηματικής ποινής ή αμφότερες τις ποινές. Ως προς το αδίκημα της κατοχής ελεγχόμενου φαρμάκου τάξεως A, ήτοι η 3η κατηγορία, ορίζεται ποινή φυλάκισης μέχρι 12 χρόνων ή επιβολή χρηματικής ποινής ή αμφότερες των ποινών,
Υποθέσεις αφορώσιν ναρκωτικές ουσίες επιτάσσουν αποτρεπτικές ποινές. Τούτο υπαγορεύει η οικεία νομολογία. Σχετικές οι υποθέσεις οι Ελενόδωρου Κυριάκου v. Δημοκρατίας, Ποινική Έφεση Αρ. 68/2020, απόφαση, ημερ. 11/5/2022, Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας v. Ευθυμίου Σωκράτους, Ποινική Έφεση Αρ. 67/20212, απόφαση, ημερ. 17/3/2023. Oι δυσμενείς συνέπειες που η δράση αναφορικά με τις ναρκωτικές ουσίες επιφέρει στην κοινωνία και δη στον πυρήνα αυτής, ήτοι τους νέους ανθρώπους, απολήγουν στην καταστροφή της ζωής των. Πρωταρχικό καθήκον του Δικαστηρίου είναι η διασφάλιση της κοινωνίας, αφού τούτα αποτελούν δραματικό κίνδυνο για την κοινωνική συνοχή.
Έτι περαιτέρω, η μεγάλη συχνότητα διάπραξης τέτοιας φύσεως αδικημάτων, γεγονός αναντίρρητο αφού διαπιστώνουμε την πλειάδα αυτών των υποθέσεων με τις οποίες τα Δικαστήρια απασχολούνται καθημερινά, και με την ουσιαστική εξάπλωση τους στους κόλπους της κυπριακής κοινωνίας, δημιουργεί την αδήριτη ανάγκη αυστηρής μεταχείρισης διά της επιβολής αποτρεπτικών ποινών (βλ. κατ’ αναλογίαν Moustafa Souilmi v. Αστυνομίας (1992) 2 Α.Α.Δ. 248). Τούτο εξυμνεί η υπόθεση Κλεομένης v. Δημοκρατίας (2013) 2 Α.Α.Δ. 350 η οποία έτυχε επίκλησης στην πρόσφατη υπόθεση του Εφετείου, Μωυσή Μαυρολουκά v. Δημοκρατίας, Ποινική Έφεση Αρ. 95/2021 (Σχετ. Ποιν. Εφ. 74/2021), απόφαση, ημερ. 31/10/2023, όπου τονίστηκαν τα ακόλουθα:
«Αν και πιστεύουμε ότι επαναλαμβάνουμε εαυτούς και τα τετριμμένα, κρίνουμε σκόπιμο να υπενθυμίσουμε την κατ' επανάληψη επισήμανση της νομολογίας μας «πως τα ναρκωτικά έχουν εξελιχθεί σε μάστιγα και καρκίνωμα της κοινωνίας μας, πληγές οι οποίες δυστυχώς, όπως διαπιστώνουμε από τη συχνότητα των υποθέσεων που έρχονται ενώπιον των δικαστηρίων, όχι μόνο δεν φαίνεται να υποχωρούν, αλλά επιδεινώνονται ραγδαία. Και στη συντριπτική πλειοψηφία τους οι παραβάτες είναι πρόσωπα νεαρής ηλικίας. Είναι πραγματικά λυπηρό, οδυνηρό και τραγικό να διαπιστώνουμε πως η απώλεια ζωών, νέων κυρίως ανθρώπων, έχει γίνει μέρος της καθημερινής μας πραγματικότητας και πως η λίστα των νέων που έχουν εθιστεί στα ναρκωτικά μεγαλώνει μέρα με τη μέρα. Η σκληρή αυτή πραγματικότητα επιτάσσει την επιβολή αποτρεπτικών ποινών και καθιστά την αυστηρή μεταχείριση των παραβατών επιτακτική». (Βλ. Λαζάρου κ.ά. ν. Δημοκρατίας (2010) 2 Α.Α.Δ. 633 και την εκεί σχετική νομολογία που η απόφαση παραπέμπει)».
Συνακόλουθα, το είδος και η ποσότητα των ναρκωτικών τα οποία κατέχονται με πρόθεση εμπορίας συνιστούν σοβαρούς παράγοντες που ενέχουν αποφασιστικής σημασίας προκειμένου για τον καθορισμό του ύψους της ποινής. Όπως επισημάνθηκε στην υπόθεση Berne v. Δημοκρατίας (2003) 2 Α.Α.Δ. 437 «Η επιβολή ιδιαίτερα σοβαρών ποινών ενδείκνυται σε περιπτώσεις όπου η κατοχή συνοδεύεται με πρόθεση εμπορίας των ναρκωτικών».
Ωστόσο, τα Δικαστήρια, προκειμένου για την εξατομίκευση της ποινής, δεν βασίζονται περιοριστικά στην προβλεπόμενη από τη νομοθεσία, ανώτατη ποινή. Συνεκτιμούνται προς τούτο οι περιστάσεις διάπραξης των αδικημάτων, οι προσωπικές περιστάσεις του κατηγορουμένου ως και οι επιβαρυντικοί και ελαφρυντικοί παράγοντες. Σχετική η υπόθεση Salaryand Reza v. Αστυνομίας (2003) 2 Α.Α.Δ. 541.
Εν τοιαύτη περιπτώσει, αναντίρρητα η κατηγορουμένη είχε στην κατοχή της τεράστια ποσότητα μεθαμφεταμίνης υπολογισθείσα σε 4kg και 458,7g η οποία (ουσία) εμπίπτει στην Τάξη Α συνιστούσα σκληρό ναρκωτικό σύμφωνα με τις πρόνοιες της οικείας Νομοθεσίας, ήτοι του Ν. 29/1977.
Ο συνήγορος της κατηγορουμένης προέταξε στο Δικαστήριο πως ο ποσοτικός προσδιορισμός της μεθαμφεταμίνης ωστόσο κατεδείχθη κατόπιν εξέτασης σε 37,9% το οποίο πρέπει να συνυπολογιστεί κατά την επιμέτρηση της ποινής. Το ζήτημα της καθαρότητας των ναρκωτικών έτυχε εξέτασης στην υπόθεση Μωυσή Μαυρολουκά, Ποινική Έφεση Αρ. 74/2021 (Σχετ. Ποιν. Εφ. 95/2021), απόφαση, ημερ. 31/10/2023, κατά την οποία το Εφετείο διατύπωσε τα σχετικά λεχθέντα:
«Η καθαρότητα των ναρκωτικών ουσιών, ως σχετικός παράγοντας στην επιμέτρηση της ποινής, αναγνωρίστηκε από την Αγγλική νομολογία, η οποία υιοθετείται από το Ανώτατο Δικαστήριο στην υπόθεση Memic v. Δημοκρατίας (2014) 2 Α.Α.Δ. 276. Σχετικό είναι το κάτωθι απόσπασμα:
«Σύμφωνα με την αγγλική νομολογία, στην οποία ο ευπαίδευτος συνήγορος μας παρέπεμψε για να υποστηρίξει τη θέση του, η καθαρότητα των ναρκωτικών στα οποία αφορούν οι κατηγορίες, όπως αυτές που αντιμετώπισε ο εφεσείων, αποτελεί πράγματι σχετικό παράγοντα, ο οποίος λαμβάνεται υπόψη, (βλ. R. v. Aranguren a.ο. [1994] 99 Cr. App. R. 347, R. v. Patel [1995] 16 Cr. App. R.(S.) 267, R. v. Morris [2001] 1 Cr. App. R. 4, R. v. Mashaollahi [2001] Cr. App. R. 6, R. v. Xherahi, [2003] EWCA Crim 1614 και R. v. Stephens [2012] EWCA Crim 829).
Περαιτέρω μελέτη της πιο πάνω νομολογίας αποκαλύπτει ότι η διερεύνηση του παράγοντα αυτού διενεργείται από το δικαστήριο στη βάση μαρτυρίας εμπειρογνωμόνων. Υπαρχούσης τέτοιας μαρτυρίας, το πρώτο στοιχείο για το οποίο το δικαστήριο πρέπει να ικανοποιηθεί είναι κατά πόσο η ναρκωτική ουσία που αναφέρεται στο κατηγορητήριο επιδέχεται νοθείας και, άρα, η σύνθεσή της δυνατό να έχει, σε κάποιο στάδιο, μεταβληθεί. Στη συνέχεια, αν αυτό, όντως, έχει συμβεί, θα πρέπει να ικανοποιηθεί τι ποσότητα ή ποσοστό της όλης ανευρεθείσας ουσίας αποτελεί το ανόθευτο ναρκωτικό που αναφέρεται στην κατηγορία ..» (Υπογράμμιση δική μας).
(βλ. και Levent Shail (2016) 2 A.A.Δ. 657).
Υπογραμμίζεται ότι η ανάγκη για ποιοτικό προσδιορισμό της καθαρότητας της απαγορευμένης ουσίας στην οποία αναφέρεται η Αγγλική νομολογία, με αφετηρία την υπόθεση Aranguren (1994) 99 Cr. App. R. 347, σχετίζεται με ναρκωτικά Τάξης «Α». Δεν αφορά ναρκωτικά τάξης «Β» όπως είναι η ρητίνη κάνναβης, ούτε επηρεάζει την θέση της νομολογίας πριν την εν λόγω υπόθεση, σε σχέση με ναρκωτικά τάξης «Β» ή «Γ» (βλ. Misuse of Drugs and Drug Trafficking Offences 6η έκδοση (2012), Rudi Fortson QC, σελ. 902). Από την άλλη, σύμφωνα με την Αγγλική νομολογία το αυξημένο ποσοστό (15 -20%), τετραϋδροκανναβινόλης (THC) στη ρητίνη κάνναβης, γνωστό και ως "skank", δικαιολογεί την επιβολή αυστηρότερης ποινής λόγω της αυξημένης δραστικότητας (potency) του ναρκωτικού (R. ν. Dung [2014] EWCA Crim 348). Γενικά, το αυξημένο ποσοστό τετραϋδροκανναβινόλης σε ορισμένα είδη κάνναβης, προσδίδει ουσιωδώς ψηλότερη αγοραστική αξία συγκριτικά με κάνναβη μικρότερης δραστικότητας (R. v. Auton [2011] EWCA Crim 76).
Πρωτοδίκως έγινε παραδεκτό γεγονός ότι η επίδικη κοκαϊνη ήταν περιεκτικότητας 28%. Ήταν η εισήγηση του συνηγόρου του Εφεσείοντος ενώπιον του Κακουργιοδικείου κατά την αγόρευση προς μετριασμό της ποινής, ότι η εν λόγω περιεκτικότητα την «καθιστά εξαιρετικά χαμηλής ποιότητας και συνεπώς εξαιρετικά χαμηλής εμπορικής αξίας». Στο προαναφερθέν απόσπασμα από την απόφαση ποινής, το Κακουργιοδικείο συμφωνεί και λαμβάνει υπόψη την πιο πάνω εισήγηση, προς όφελός του Εφεσείοντος.
Δεν διαπιστώνουμε σφάλμα αρχής καθότι το Κακουργιοδικείο προσμέτρησε υπέρ του Εφεσείοντος τη μειωμένη καθαρότητα της κοκαΐνης, εφαρμόζοντας τα αποφασισθέντα στην Memic (ανωτέρω).
Αναφορικά με τον μη ποσοτικό προσδιορισμό της τετραϋδροκανναβινόλης (THC) στην επίδικη ρητίνη κάνναβης, τονίζεται ότι η Αγγλική νομολογία η οποία υιοθετείται στο ανωτέρω απόσπασμα από την Memic (ανωτέρω), δεν αφορά ρητίνη κάνναβης αλλά ναρκωτικά τάξης «Α». Η αυξημένη περιεκτικότητα τετραϋδροκανναβινόλης (THC) της ρητίνης κάνναβης, λαμβάνεται υπόψη ως επιπρόσθετος επιβαρυντικός παράγοντας, δικαιολογώντας την επιβολή ψηλότερης ποινής, ένεκα της αυξημένης δραστικότητας και μεγαλύτερης αγοραστικής αξίας της ναρκωτικής ουσίας. Προκύπτει από την απόφαση ότι επειδή δεν υπήρξε ποσοτικός προσδιορισμός της τετραϋδροκανναβινόλης, η επίδικη κάνναβη λήφθηκε υπόψη ως χαμηλής αγοραστικής αξίας, το οποίο προσμέτρησε υπέρ του Εφεσείοντος (βλέπε Γλυκερίου ν. Δημοκρατίας, Ποιν. Έφ. 171/20, ημερ. 8.7.2022, ECLI:CY:AD:2022:B287, ECLI:CY:AD:2022:B287, Γεωργίου ν. Δημοκρατίας, Ποιν. Έφ. 38/19 (Σχ.50/19) ημερ. 20.1.2022).
Κρίνουμε ότι η εν λόγω προσέγγιση του Κακουργιοδικείου υπήρξε ορθή και δεν διακρίνουμε κανένα σφάλμα αρχής.
Παρεμπίπτοντος στο σημείο αυτό θα θέλαμε να προβούμε στις ακόλουθες επισημάνσεις. Βάσει των Αγγλικών Definitive Sentencing Guidelines for Drug Offences (εφεξής «Sentencing Guidelines») τα οποία εκδόθηκαν στις 24.1.2012, και τέθηκαν σε ισχύ στις 27.2.2012, η καθαρότητα των ναρκωτικών έπαψε να αποτελεί μέτρο υπολογισμού της ποσότητας και της βλάβης (harm) που προκαλείται στον χρήστη (βλέπε Blackstone's Criminal Practice 2023, Β19.152, 19.169). Σε κατάλληλες όμως περιπτώσεις δύναται να προσμετρήσει ως επιβαρυντικός παράγοντας, καθότι είναι πρόδηλο πως άτομα τα οποία ασχολούνται με μεγάλης καθαρότητας ναρκωτικά είναι πιο κοντά στο κέντρο της παράνομης επιχείρησης, παρά εκείνοι οι οποίοι ασχολούνται με ναρκωτικά τα οποία έχουν νοθευτεί για πώληση στον χρήστη (βλ. Kelly [2014] EWCA Crim 114). Στον Blackstone's Criminal Practice 2023, στην παράγραφο B19.147, οι εκδότες εισηγούνται ότι η παλαιά νομολογία, η οποία προηγήθηκε των Sentencing Guidelines του 2012, ". should no longer relied upon (or at least considered with great care: e.g. Dyer [2013] EWCA Crim 2114, and Healey [2012] EWCA Crim 1005)".
[…]
Με κάθε σεβασμό, θεωρούμε ότι οι κατευθυντήριες γραμμές οι οποίες τίθενται με τα εν λόγω Sentencing Guidelines, με την επιμέτρηση της ποινής να γίνεται βάσει του μεικτού βάρους (gross weight) των ναρκωτικών τάξης «Α», (step 1), και την αυξημένη καθαρότητα (βλ. R. V. Hussein (Jamil) [2018] EWCA Crim 509) να προσμετρά ως επιβαρυντικός παράγοντας (step 2), αποτελεί ρεαλιστικότερη προσέγγιση για σκοπούς επιβολής ποινής (βλ. Nnamani [2015] EWCA Crim 596). H μειωμένη καθαρότητα η οποία συνήθως εντοπίζεται σε κοκαΐνη η οποία πωλείται στον χρήστη (street supplies), δεν πρέπει κατά κανόνα να προσμετρά ως μετριαστικός παράγοντας (βλ. R. v .Cooper [2017] EWCA Crim 558). Στην Kelly (ανωτέρω) επισημαίνεται ότι σε περίπτωση που η επίδικη ποσότητα ναρκωτικού είναι υψηλής καθαρότητας, η επιβληθείσα ποινή θα είναι σαφώς αυστηρότερη από αυτή που θα επιβαλλόταν σε ιδίου βάρους νοθευμένη ποσότητα μειωμένης καθαρότητας.»
Λαμβανομένων υπόψη των ανωτέρω αρχών που επισημάνθηκαν από το Εφετείο, δεν κρίνουμε πως η καθαρότητα της μεθαμφεταμίνης η οποία ανευρέθη, υπολογισθείσα σε 37,9%, δύναται να χαρακτηριστεί ως μειωμένη. Αντίθετα, πρόκειται για μεγάλη ποσότητα (υψηλότερης καθαρότητας από την επικληθείσα ανωτέρω απόφαση) η οποία θα προμηθευτόταν, αν δεν αναχαιτιζόταν από τις αστυνομικές αρχές, σε πληθώρα ανθρώπων στην κυπριακή κοινωνία οι οποίοι επιρρεπείς στην παράνομη ουσία, δεν λειτουργούν αποτρεπτικά για προστασία του εαυτού τους, στη μεγάλη μάστιγα της κοινωνίας. Μάλιστα, τούτη η ποσότητα προοριζόταν και σε νέους ανθρώπους και δη της ημεδαπής, οι οποίοι δυνητικά δεν έχουν αναπτύξει άμυνες ώστε αποτελούν δυστυχώς για τους μεγάλους εμπόρους ναρκωτικών τα εύκολα διαχειρίσιμα θύματα μπροστά στο βωμό του δικού τους κέρδους. Ωστόσο, υπογραμμίζεται πως τα Δικαστήρια θα συνδράμουν στην απομείωση των εμφανώς αυξανόμενων ρυθμών της ύπαρξης και διασποράς του μιάσματος αυτού στην κυπριακή κοινωνία διά της επιβολής αποτρεπτικών και αυστηρών ποινών στις κατάλληλες περιπτώσεις.
Βαρύνουσας σημασίας στην αντιμετώπιση τέτοιας φύσεως αδικημάτων οράται η αποτύπωση της εμβέλειας αλλά και ο σκοπός που ενέχει η δράση των ανθρώπων στην διάδοση των ναρκωτικών σε μία κοινωνία όπως αποτυπώθηκε εύστοχα στην υπόθεση Κρομμύδας v. Αστυνομίας, Ποινική Έφεση Αρ. 152/2020, απόφαση, ημερ. 28/9/2021. Συγκεκριμένα:
«Επίσης, θα πρέπει να λεχθεί ότι η εξατομίκευση της ποινής δεν θα πρέπει να υποβαθμίζει την σοβαρότητα των αδικημάτων που διέπραξε ο Εφεσείων, αλλά ούτε και την ανάγκη πρόσδοσης αποτρεπτικού χαρακτήρα στην τιμωρία αδικημάτων της φύσης υπό εξέταση. Τα αδικήματα υπό αναφορά, αναμφίβολα, έχουν λάβει ανησυχητικές διαστάσεις, προκαλούν καταστροφή στον άνθρωπο και υπόσταση του, τον εξευτελισμό της ανθρώπινης ύπαρξης, την καταστροφή οικογενειών αλλά και των ιδίων των χρηστών. Όλα αυτά για το εύκολο κέρδος ολίγων οι οποίοι θησαυρίζουν εις βάρος καταστραμμένων ψυχών, χωρίς συνείδηση για αυτούς παρά για το κέρδος τους. Συνεπώς είναι αναγκαία η ανάλογη αντιμετώπιση των αδικημάτων αυτών για την αποτελεσματική εφαρμογή του Νόμου, πάντοτε βέβαια στο ορθό πλαίσιο και συνεκτίμηση όλων των σχετικών παραγόντων. Η αποτροπή είναι το κυρίαρχο στοιχείο στον καθορισμό και την έκταση της ποινής».
Επιπρόσθετα, η κατηγορουμένη διαδραμάτισε ρόλο στη διακίνηση των ναρκωτικών στην κυπριακή κοινωνία αφού συνέβαλε στην τελεσφόρηση του τελικού στόχου του ιθύνοντος νου έστω και υπό την ιδιότητα του διαμεσολαβητή στη λήψη του πακέτου που ενείχε τα ναρκωτικά, γεγονός το οποίο τελούσε εις γνώση της. Δεν διαφεύγει της προσοχής του Δικαστηρίου πως αναγνωρίστηκε νομολογιακά πως επιβάλλονται αυστηρότερες ποινές σε οργανωμένους εμπόρους αντί σε περιστασιακούς προμηθευτές ή διαμεσολαβητές (σχετική η υπόθεση Algert Xhaferi v. Δημοκρατίας, Ποινική Έφεση Αρ. 207/2021, απόφαση, ημερ. 16/11/2022). Ωστόσο, κρίνουμε πως δεν δύναται να επενεργήσει μετριαστικά αφού απετέλεσε κάποιο κρίκο στην αλυσίδα της διακίνησης των ναρκωτικών στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Πρόσθετα, επιβαρυντικό παράγοντα στην επιμέτρηση της ποινής αποτελεί η αξιολόγηση του καθεστώτος υπό του οποίου η κατηγορουμένη τελούσε στην Κυπριακή Δημοκρατία η οποία την αγκάλιασε στους κόλπους της από το 2020. Αντίθετα, η κατηγορουμένη, έστω και στον τοιαύτο βαθμό εμπλοκής της, συνέδραμε στην εξάπλωση των ολέθριων ουσιών στην κοινωνία και το κράτος το οποίο τής παρείχε προστασία.
Προς όφελος της κατηγορουμένης στο πλαίσιο της εξατομίκευσης της ποινής, λαμβάνουμε υπόψη εν πρώτοις το λευκό ποινικό μητρώο της ως και την παραδοχή της στις κατηγορίες.
Ακόμη, προσμετρούμε προς όφελος της κατηγορουμένης πως δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του Άρθρου 30 (4) (α) του Ν. 29/1977 που χαρακτηρίζουν το αδίκημα ιδιαίτερα σοβαρό.
Ακολούθως, απετέλεσε επιχείρημα του συνηγόρου της κατηγορουμένης πως ο κατονομαζόμενος ως παραλήπτης του πακέτου ασκούσε επιρροή στην κατηγορουμένη ώστε το αδίκημα δύναται να χαρακτηριστεί λιγότερο σοβαρό κατά τις πρόνοιες του Άρθρου 30 (4) (β) του Ν. 29/1977. Τούτο επί της εκμετάλλευσης των συναισθημάτων της αφού διατηρούσε ερωτικό δεσμό μαζί του 1 χρόνο περίπου πριν το συμβάν, ώστε επί τη βάσει τούτου ενήργησε συνεπόμενα επιπόλαια και αφελώς. Όπως ετέθη στην υπόθεση Νίκη Τσιάκκα v. Δημοκρατίας (2011) 2 Α.Α.Δ. 282 «Ο ρόλος τρίτου ατόμου, η εμπλοκή του και η υποκίνηση του κατηγορούμενου για διάπραξη των αδικημάτων αποτελεί όντως μετριαστικό παράγοντα, ανάλογα βέβαια με τις συνθήκες της κάθε υπόθεσης (Βασιλείου ν. Δημοκρατίας (2002) 2 Α.Α.Δ. 104)». Είναι η κρίση μας πως η θέση που προετάχθη ενώπιον μας πως η κατηγορουμένη συναίνεσε να προβεί στις αξιόποινες πράξεις αφελώς και απερίσκεπτα παρασυρόμενη από τα συναισθήματά της η οποία 1 χρόνο περίπου πριν το συμβάν διατηρούσε με τον κατονομαζόμενο ως παραλήπτη ερωτικό δεσμό, δεν αμφισβητήθηκε από την Κατηγορούσα Αρχή ώστε επενεργεί κατά την οικεία νομοθετική πρόνοια δυνητικά θέτοντας το αδίκημα λιγότερο σοβαρό. Παρά ταύτα, αφενός τούτο οράται σε κάποια δυνητική έκταση επ’ ωφελεία της κατηγορουμένης αφετέρου δεν την απαλλάσσει από τη βαρύτητα που οι ενέργειές της ενέχουν.
Συνάμα, ο συνήγορος της κατηγορουμένης κάλεσε το Δικαστήριο όπως προσμετρήσουμε προς όφελος της το νεαρό της ηλικίας της, ούσα 30 ετών. Είναι η κρίση μας πως ενώπιον μας, ετέθη ένας σώφρον άνθρωπος ηλικίας 30 ετών, μητέρα 2 ανήλικων τέκνων. Σύμφωνα με το ΤΕΚΜΗΡΙΟ «Α», η κατηγορουμένη κατέχει πτυχίο από το Τμήμα Παιδαγωγικών η οποία εργάστηκε έτι δε ως δασκάλα για 3 χρόνια. Ουδέν δικαιολογεί πως λειτούργησε τυχόν επιπόλαια ή αδυνατούσε να αντισταθεί ή εισέτι να αξιολογήσει και αντιληφθεί τι θα έπραττε και πού ενεπλέκετο, πόσο μάλλον ποιες καταστροφικές συνέπειες οι ναρκωτικές ουσίες, οι οποίες θα διαμοιράζονταν, έχουν στη ζωή του ανθρώπου, και δη σε νεαρά ή ανήλικα άτομα. Το Ανώτατο Δικαστήριο στην επικληθείσα υπόθεση Algert Xhaferi v. Δημοκρατίας (ανωτέρω) επικαλέστηκε υπό την ορθή διάσταση, σχολιασμό του Μόνιμου Κακουργιοδικείου Πάφου όπου το ίδιο διατύπωσε πως «Δικαιολογίες για αντίθετη συμπεριφορά δεν θα πρέπει να αναμένεται ότι θα τυγχάνουν ιδιαίτερης βαρύτητας ως μετριαστικός παράγοντας». Η κατάληξη των πεπραγμένων είναι η ίδια, ήτοι η διάδοση των ναρκωτικών σε άλλα πρόσωπα. Σε κάθε περίπτωση, η ηλικιακή παράμετρος συνυπολογίζεται μετριαστικά (βλ. κατ’ αναλογίαν Παντελής Λαζάρου v. Δημοκρατίας (2010) 2 Α.Α.Δ. 633) στο βαθμό και στην έκταση που δεν εξουδετερώνεται ωστόσο ο αποτρεπτικός χαρακτήρας της ποινής.
Συνυπολογίζουμε τις προσωπικές και οικογενειακές περιστάσεις της κατηγορουμένης ως αυτές προκύπτουν από την Έκθεση του Γραφείου Ευημερίας και τα όσα ο συνήγορος της κατηγορουμένης ανέφερε. Τονίζουμε όμως πως οι όποιες προσωπικές περιστάσεις ή προβλήματα της κατηγορουμένης ευρύτερα δεν δικαιολογούν την παρανομία. Όπως έχει καθιερωθεί νομολογιακά, σε τέτοιας φύσεως υπόθεση, οι προσωπικές και οικογενειακές συνθήκες του κατηγορουμένου δεν δύνανται να υπεραγκωνίσουν την ανάγκη για επιβολή αποτρεπτικών ποινών με απώτερο σκοπό την προάσπιση του κοινωνικού συνόλου. Όπως επισημάνθηκε στην υπόθεση Gholi v. Δημοκρατίας (1997) 2 Α.Α.Δ. 30 «Οι προσωπικές περιστάσεις και τα ιδιαίτερα προβλήματα αδικοπραγούντων σε αυτού του είδους των υποθέσεων λαμβάνονται βέβαια σε κάποιο βαθμό υπόψη. Και η εξατομίκευση έχει τη θέση της. Αλλά δεν μπορεί να εξουδετερώσει ή να αποδυναμώσει τη μέριμνα για προστασία της κοινωνίας».
Ωστόσο, όπως λέχθηκε στην υπόθεση Ανδρέας Γεωργίου Χρίστου v. Δημοκρατίας (2007) 2 Α.Α.Δ. 448 «Η νομολογία μας, που θέλει τις προσωπικές συνθήκες κατηγορούμενου να παίζουν πολύ περιορισμένο ρόλο στην επιμέτρηση της ποινής, για τους λόγους που αναφέρονται σε συγκεκριμένες αποφάσεις, δεν είναι βεβαίως άκαμπτη.» Εν προκειμένω, λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη το ρόλο της κατηγορουμένης ως μητέρας και τις επιπτώσεις που δυνατόν πολυετής ποινή φυλάκισης θα επιφέρει στην κατηγορουμένη και στην οικογένειά της, ιδιαίτερα στην ανήλικη θυγατέρα της η οποία ευρίσκεται υπό τη νομική φροντίδα του Γραφείου Ευημερίας αφού όπως προκύπτει από το ΤΕΚΜΗΡΙΟ «Α», ερχόμενη το 2020 η κατηγορουμένη στην Κύπρο, διατηρεί επικοινωνία με τον ανήλικο υιό της 2 φορές το μήνα μέσω της εφαρμογής «skype». Στην σχετική, σε ό,τι αφορά την ιδιότητα της κατηγορουμένης ως μητέρας, υπόθεση Νίκη Τσιάκκα v. Δημοκρατίας (2011) 2 Α.Α.Δ. 282, το Ανώτατο Δικαστήριο μείωσε την ποινή φυλάκισης των 5½ ετών στην 4η και 5η κατηγορία (ήτοι προμήθεια ελεγχόμενου φαρμάκου Τάξεως Α, 48.0943g ηρωίνης από την εφεσείουσα στην κατηγορουμένη 1 και κατοχή του ελεγχόμενου φαρμάκου Τάξεως Α με σκοπό την προμήθεια σε άλλα πρόσωπα) στα 4 έτη και την ποινή φυλάκισης των 4 ετών στη 2η κατηγορία (ήτοι κατοχή ελεγχόμενου φαρμάκου Τάξεως Α, 48.0943g ηρωίνης) σε 3 έτη επί τω ότι:
«Κρίνεται ότι το Κακουργιοδικείο δεν έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στο ρόλο της εφεσείουσας ως μητέρας υπό τις ιδιαίτερες οικογενειακές της συνθήκες. Η νομολογία έχει από νωρίς αναγνωρίσει την ιδιαίτερη σχέση της μητέρας προς το παιδί το οποίο μένει απροστάτευτο κατά τον εγκλεισμό της στις φυλακές, με τις συνέπειες επί της οικογένειας της να είναι βαρύτερες. (Μπαλλής ν. Δημοκρατίας (1993) 2 Α.Α.Δ. 273). Με δεδομένο ότι και ο σύζυγος της - εφεσείων - εκτίει επίσης ποινή φυλάκισης, το παιδί της οικογένειας θα παραμείνει αναγκαστικά στην Παιδική Στέγη για όλη τη σχετική περίοδο φυλάκισης αμφοτέρων. Το παιδί, λόγω ακριβώς της παραβατικής συμπεριφοράς του ζεύγους και των μεταξύ τους προβλημάτων, ήδη βρίσκεται στην Παιδική Στέγη. Η εφεσείουσα δηλώνει έτοιμη να συνεχίσει τις προσπάθειες απεξάρτησης, (παράγων που η νομολογία εν πάση περιπτώσει αναγνωρίζει ότι είναι βοηθητικός, Πέτρος Χριστοφίδης ν. Δημοκρατίας (2004) 2 Α.Α.Δ. 148 και Καρακάννας ν. Αστυνομίας (2004) 2 Α.Α.Δ. 463), ώστε να δυνηθεί να εργαστεί και να αναλάβει εκ νέου την φροντίδα του παιδιού της. Η δήλωση αυτή δεν είναι κενού περιεχομένου. Υποστηρίζεται από την έκθεση του Γραφείου Ευημερίας, αλλά και την συμπεριφορά της στις φυλακές, όπου δείχνει, σύμφωνα με την έκθεση του Αναπληρωτή Διευθυντή Φυλακών, βελτίωση, πειθαρχία, υπακοή και συνεργασία. Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα πιο πάνω, με μεγάλο δισταγμό, και με αποκλειστικό γνώμονα να δοθεί μια ακόμη ευκαιρία στην εφεσείουσα να αντιληφθεί το ρόλο της ως μητέρα και να μείνει μακριά από την παρανομία, αποφασίζεται η μείωση της ποινής της ως κατωτέρω».
Επίσης, διαπιστώνουμε από το περιεχόμενο της Έκθεσης του Γραφείου Ευημερίας, ΤΕΚΜΗΡΙΟ «Α», πως η κατηγορουμένη έχει διαγνωσθεί με τον ιό HIV για την οποία λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή. Επισημαίνουμε ωστόσο πως τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει ένας κατηγορούμενος δεν δύναται να αποτελέσουν λόγο για την αποφυγή επιβολής ποινής φυλάκισης όταν ο Νόμος και οι περιστάσεις διάπραξης ενός αδικήματος καθιστούν επιβεβλημένη τούτη (Attorney – General v. Mavrokefalos (1966) 2 C.L.R. 93, Asoltanei Cristinel v. Κυπριακής Δημοκρατίας (2012) 2 Α.Α.Δ. 742). Σε κάθε περίπτωση, διαπιστώνουμε πως δεν έχει υποστηριχθεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο ενώπιον του Δικαστηρίου πως το πρόβλημα υγείας που η κατηγορουμένη αντιμετωπίζει δυνατόν να εμπίπτει στην κατηγορία του «βαριά ασθενούς» ως και ότι δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί στις Κεντρικές Φυλακές. Μήτε έχει προταχθεί ή καταδειχθεί ενώπιον του Δικαστηρίου μεταβολή ή ουσιώδης μεταβολή σε ό,τι αφορά τούτες τις προσωπικές περιστάσεις της κατηγορουμένης από τη διάπραξη των αδικημάτων μέχρι σήμερα. Επισημαίνουμε πως το Ανώτατο Δικαστήριο δεν έχει αναγνωρίσει γενική υποχρέωση απελευθέρωσης κρατουμένου τηρουμένης δε της υποχρέωσης του κράτους να μεριμνά με σκοπό να παρέχεται η αναγκαία ιατρική διάγνωση και φροντίδα. Σχετική προς τούτου είναι η υπόθεση Κώστα v. Δημοκρατίας, Ποινική Έφεση Αρ. 205/2020, απόφαση, ημερ. 22/12/2021, στην οποία έτυχε επίκλησης η υπόθεση Στυλιανού v. Διευθυντής Τμήματος Κεντρικών Φυλακών, Πολιτική Έφεση Αρ. 273/2020, απόφαση, ημερ. 6/10/2021, κατά την οποία λέχθηκε (με αναφορά στο Άρθρο 3 της ΕΣΔΑ) ότι:
«Το Άρθρο 3 δεν καθιερώνει γενική υποχρέωση στα Κράτη να απελευθερώνουν κρατούμενους για λόγους υγείας, επιβάλλει μάλλον υποχρέωση προστασίας της σωματικής τους υγείας, παρέχοντας, για παράδειγμα, την απαιτούμενη ιατρική αρωγή. Όπως τέθηκε στην Rozhkov v Russia, ανωτέρω, η οποία αναφέρεται στην πρωτόδικη απόφαση:
«However, Article 3 cannot be construed as laying down a general obligation to release detainees on health grounds. It rather imposes an obligation on the State to protect the physical well-being of persons deprived of their liberty»
Σε κάθε περίπτωση, λαμβάνουμε υπόψη πως προβλήματα υγείας ενός κατηγορουμένου αποτελούν ελαφρυντικό παράγοντα κατά την ποινολογική μεταχείρισή του [βλ. σχετικά Παντελής Λαζάρου v. Δημοκρατίας, Ποινική Έφεση Αρ. 172/2009 (Σχ, με 178/2009), απόφαση, ημερ. (2010) 2 Α.Α.Δ. 633]. Μολονότι δεν έχει τεθεί ο,τιδήποτε πρόσθετο ενώπιον του Δικαστηρίου που να περιβάλλει τούτη τη συνθήκη σε συνάρτηση με την κατηγορουμένη, θέτουμε όπως έχει υποδειχθεί στην Ευτύχιος Μαληκκίδης v. Δημοκρατίας (2016) 2 Α.Α.Δ. 1186 «Σ' ό,τι δε αφορά, ειδικά, τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει ο εφεσείων δεν θεωρούμε πως το Κακουργιοδικείο μετέτρεψε τον εαυτό του σε εμπειρογνώμονα με το να θεωρήσει πως αυτά θα μπορούσαν να αντιμετωπισθούν από το προσωπικό του Σωφρονιστικού Ιδρύματος, αφού υπάρχει τέτοια δυνατότητα». Θεωρούμε συνάμα πως οι αρχές των φυλακών θα πρέπει να λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να διαφυλαχθεί η υγεία των κρατουμένων κατά τη διάρκεια της κράτησής τους (σχετική η υπόθεση Ιωάννου v. Δημοκρατίας, Ποινική Έφεση Αρ. 223/2019, απόφαση, ημερ. 8/4/2020).
Επίσης, ο συνήγορος της κατηγορουμένης κάλεσε το Δικαστήριο κατά την αγόρευσή του όπως συνυπολογίσει το γεγονός πως είναι γυναίκα. Όπως υπομνήσθηκε στην υπόθεση Astrid Schadow (1992) 2 Α.Α.Δ. 168 «Ούτε και βέβαια το γεγονός ότι είναι γυναίκα δεν αποτελεί παράγοντα που συνηγορεί για επιβολή ολιγότερο αυστηρής ποινής από εκείνη που επιβάλλεται από τις περιστάσεις».
Σωρεία αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου αποτελούν ένα οδοδείκτη του μέτρου τιμωρίας ωστόσο δεν ενέχουν δεσμευτικό χαρακτήρα αφού η ποινή επιβάλλεται εξατομικευμένα για κάθε κατηγορούμενο σε συνάρτηση με τα γεγονότα της κάθε υπόθεσης και τις περιστάσεις του κάθε κατηγορουμένου (Χαραλάμπους ν. Δημοκρατίας (2002) 2 Α.Α.Δ. 1).
Στην υπόθεση Ιωσήφ ν. Δημοκρατίας, Ποινική Έφεση Αρ. 130/2021, απόφαση, ημερ. 29/3/2022, επικυρώθηκαν συντρέχουσες ποινές φυλάκισης 6½ ετών για κατοχή ελεγχόμενου φαρμάκου τάξεως Α με σκοπό την προμήθεια, ήτοι κοκαΐνης, συνολικού βάρους 71.14g, κατοχή ελεγχόμενου φαρμάκου τάξεως Α με σκοπό την προμήθεια, ήτοι μεθαμφεταμίνης συνολικού βάρους 60.5g και κατοχή ελεγχόμενου φαρμάκου τάξεως Β με σκοπό την προμήθεια, ήτοι κάνναβής, συνολικού βάρους 880.85g. Ο εφεσείων βαρυνόταν με προηγούμενες καταδίκες.
Στην υπόθεση Πάρη Παπαδόπουλου v. Δημοκρατίας (ανωτέρω) επικυρώθηκαν συντρέχουσες ποινές φυλάκισης 11 ετών σε αμφότερες τις κατηγορίες αφορώσιν την κατοχή με σκοπό την προμήθεια σε άλλα πρόσωπα, 999,2g κοκαΐνης και 1Kg κοκαΐνης.
Στην υπόθεση Γενικός Εισαγγελέας ν. Σωκράτους, Ποινική Έφεση Αρ. 67/21, απόφαση, ημερ. 17/3/2023, ποινές φυλάκισης 6 ετών για κατοχή με σκοπό την προμήθεια 476,34 γραμμαρίων κοκαΐνης και 10 κιλών, 159 γραμμαρίων κάνναβης κατόπιν παραδοχής, κρίθηκαν ως έκδηλα ανεπαρκείς και αυξήθηκαν κατ' έφεση σε 10 έτη αντίστοιχα. Ο Εφεσίβλητος ήταν άτομο νεαρής ηλικίας το οποίο αντιμετωπίστηκε ως μεταφορέας.
Στην υπόθεση Μωυσή Μαυρολουκά v. Δημοκρατίας, Ποινική Έφεση Αρ. 74/2021 (Σχετ. με Ποινική Έφεση Αρ. 95/2021), απόφαση, ημερ. 31/10/2023, το Εφετείο επικύρωσε επιβληθείσα, μετά από ακροαματική διαδικασία, ποινή φυλάκισης 15 ετών για κατοχή με σκοπό την προμήθεια μεγάλης ποσότητας ναρκωτικών ουσιών, ήτοι 2kg και 286,2g κοκαΐνης.
Στην υπόθεση Αθηνής v. Δημοκρατίας (2008) 2 Α.Α.Δ. 256, επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης 20 ετών στον Εφεσείοντα για κατοχή με σκοπό την προμήθεια 5Kg κοκαΐνης. Στην εν λόγω υπόθεση, απουσίαζαν δύο μετριαστικοί παράγοντες, ήτοι το λευκό ποινικό μητρώο, αφού είχε τρεις προηγούμενες καταδίκες για σοβαρά αδικήματα, και η παραδοχή, ωστόσο υφίστατο το στοιχείο της εισαγωγής των ναρκωτικών στην Κύπρο (όπως η προκείμενη).
Τηρουμένων των ανωτέρω, επαναλαμβάνουμε τη δικαστική προσέγγιση ως διατυπώθηκε πέραν μίας 10ετίας στην υπόθεση Κύπρος Μ. Χριστοδούλου v. Δημοκρατίας (2008) 2 Α.Α.Δ. 124 αφού τα ορόσημα διαφαίνοντο:
«[…] με ειδική αναφορά στην Khalil v. Δημοκρατίας (1990) 2 Α.Α.Δ. 78, όπου προ δεκαεπταετίας, το Εφετείο προειδοποίησε ότι η απάντηση των Δικαστηρίων στην συνεχιζόμενη από τότε αύξηση της διάδοσης των ναρκωτικών, δεν θα μπορούσε να ήταν άλλη από την ύπαρξη πιο αυστηρών ποινών. Ειδική αναφορά έγινε και στην Mansour v. Δημοκρατίας (1991) 2 Α.Α.Δ. 434 στην οποία τονίστηκε η υποχρέωση των Δικαστηρίων να συμμετέχουν αποφασιστικά στην παγκόσμια εκστρατεία, για καταπολέμηση της μάστιγας των ναρκωτικών. Βέβαια, η αυξανόμενη συχνότητα διάπραξης αδικημάτων που έχουν σχέση με ναρκωτικά, δυστυχώς δε συγκρατήθηκε παρά τις προειδοποιήσεις και τις αυστηρές ποινές που επιβλήθηκαν. Όμως, τα Δικαστήρια σταθερά συνέχισαν να προειδοποιούν για την ανοικτή πληγή στο σώμα ολόκληρης της κοινωνίας και για την ανεπανόρθωτη ζημιά που προκαλείται στην υλική και ηθική ευημερία του ανθρώπου (Βλ. Σίμκαση ν. Αστυνομίας (1995) 2 Α.Α.Δ. 22, Zahra Ali Gholi ν. Δημοκρατίας (1997) 2 Α.Α.Δ. 30). Στη Hussein Hassan v. Αστυνομίας (2006) 2 Α.Α.Δ. 356 και στην Ρεσλάν ν. Αστυνομίας (2006) 2 Α.Α.Δ. 127, διαπιστώθηκε ότι η αυξητική τάση στη διάπραξη τέτοιας φύσεως αδικημάτων τελικά δεν απετράπη, επειδή αδίστακτοι εγκληματίες με μόνο κίνητρο το οικονομικό όφελος, γίνονται συνεργοί στη διάδοση των ναρκωτικών. Με αυτό το φόντο, αναφορικά με τη σοβαρότητα των αδικημάτων, το Κακουργιοδικείο έλαβε υπόψη όλα τα ελαφρυντικά του εφεσείοντα, τονίζοντας όμως ότι αυτά δεν μπορούν και δεν πρέπει να αφεθούν να εξουδετερώσουν την ανάγκη προστασίας της κοινωνίας από τη διάδοση του αργού θανάτου, η οποία δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την επιβολή αποτρεπτικών ποινών».
Αξιοσημείωτα δε προς τούτο τα λεχθέντα της Εντίμου Δικαστού κας Ψαρά – Μιλτιάδου στην υπόθεση Rafael Alexis Valdez v. Δημοκρατίας, Ποινική Έφεση Αρ. 144/2016 (σχετ. με 145/2016), απόφαση, ημερ. 21/2/2017, ότι «Διαχρονικά έχουμε τονίσει τη σημασία του ρόλου του Δικαστηρίου ως προς την επιβολή αποτρεπτικών ποινών σε συνάρτηση με αδικήματα ναρκωτικών, ειδικά όταν αφορούν την παράνομη κατοχή ελεγχόμενου φαρμάκου τάξεως Α΄ (όπως εδώ, κοκαϊνης) με σκοπό την προμήθεια». Τουτέστιν, σε παρόντα χρόνο, η αύξηση των ποινών δη σε σοβαρά αδικήματα είναι επιτασσόμενη έτι περαιτέρω, για καταστολή της ραγδαίας εξάπλωσης των ναρκωτικών σε αυτό το μικρού μεγέθους κράτος, καθήκον το οποίο τα Δικαστήρια επιτελούν. Ωστόσο, ο ρόλος του κράτους ως πατερναλιστή για τη πάταξη της μάστιγας τούτης δεν πρέπει να λησμονείται αφού τα πλοκάμια των εμπόρων ριζικά στην κυπριακή κοινωνία έχουν εξαπλωθεί.
Με γνώμονα πάντα τα ανωτέρω, τη σοβαρότητα των αδικημάτων που η κατηγορούμενη διέπραξε τα οποία επιφέρουν πολυετή ποινή φυλάκισης, την έξαρση των εν λόγω αδικημάτων η οποία απαιτεί την επιβολή ακόμη αυστηρότερων ποινών από τα Δικαστήρια σε ενεστώτα χρόνο, τη μεγάλη ποσότητα μεθαμφεταμίνης η οποία αν δεν αναχαιτιζόταν από την αστυνομία, θα εξανεμιζόταν στην κυπριακή κοινωνία ως και τις προσωπικές συνθήκες της κατηγορουμένης ως έχουν καταδειχθεί ανωτέρω, κρίνουμε ως η μόνη αρμόζουσα και κατάλληλη ποινή, αυτή της ποινής φυλάκισης.
Επιβάλλουμε στην κατηγορουμένη:
i. ποινής φυλάκισης 14 ετών στη 2η κατηγορία
ii. ποινή φυλάκισης 14 ετών στην 4η κατηγορία
Δεν επιβάλλουμε ποινή φυλάκισης στην 3η κατηγορία επί τω ότι τα γεγονότα που τήν αφορούν, εμπερικλείονται στην 4η κατηγορία επί της οποίας το Δικαστήριο επέβαλε ποινή ούσα σοβαρότερη.
Τέλος, επί τω ότι τα αδικήματα που η κατηγορούμενη διέπραξε απορρέουν από μια ενιαία έκνομη συμπεριφορά (σχετικές οι Γενικός Εισαγγελέας ν. Θωμά, Ποινική Έφεση Αρ. 132/2017, σχ. με 136/2017, ημερ. 26/6/2019, Χαράλαμπος Σάκκος v. Δημοκρατίας, Ποινική Έφεση Αρ. 196/2020, απόφαση, ημερ. 20/9/2022) κρίνουμε πως οι επιβληθείσες ποινές στις ως άνω κατηγορίες, θα συντρέχουν.
Ο χρόνος έκτισής τους μειώνεται κατά το χρονικό διάστημα που η κατηγορουμένη τελούσε υπό κράτηση σε ό,τι αφορά την παρούσα υπόθεση, από τις 26/4/2023.
Δίδονται οδηγίες προς τις Αρχές των Φυλακών όπως λάβουν όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα για προστασία της υγείας της κατηγορουμένης.
(Υπ.) ______________________
Μ. Δρουσιώτης, Π.Ε.Δ.
(Υπ.) ______________________
Π. Κυριακίδης, Α.Ε.Δ.
Ε. Πεύκου, Ε.Δ.
Πιστόν Αντίγραφον
Πρωτοκολλητής
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο