ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΠΑΦΟΥ
ΕΝΩΠΙΟΝ: Χρ. Μίτλεττον, Ε.Δ.
Θανατική Ανάκριση αρ. 42/2021
Έρευνα προς εξακρίβωση των αιτιών θανάτου του ΜΑΝΩΛΗ ΤΟΚΜΑΚΙΔΗ τέως από την Ελλάδα, κάτοικο Κύπρου, που έγινε στο Επαρχιακό Δικαστήριο Πάφου, ενώπιον Θανατικού Ανακριτή
Ημερομηνία: 17 Απριλίου 2025
Σ. Παπαλαζάρου (κα), για την Αστυνομία
Καμία εμφάνιση, για την οικογένεια του θανόντος
Π Ο Ρ Ι Σ Μ Α
1. Η ανάκριση διεξήχθη στην Επαρχία Πάφου την 26.02.2025, σύμφωνα με τον περί Θανατικών Ανακριτών Νόμο Κεφ.153, με σκοπό να διακριβωθούν τα πραγματικά αίτια του θανάτου του πιο κάτω προσώπου, ο οποίος αναφέρθηκε ως αφύσικος θάνατος:
ΜΑΝΩΛΗΣ ΤΟΚΜΑΚΙΔΗΣ, τέως από την Ελλάδα, Δ.Ε.Α. [] με ημερομηνία γέννησης την 25.03.1982.
2. Την 26.02.2025 παρέστη στο Δικαστήριο, εκ μέρους της οικογένειας του θανόντος, η ξαδέλφη του, Ν. Χ., ενημερώθηκε για τη φύση της διαδικασίας και ανέφερε στο Δικαστήριο πως δεν επιθυμεί να παρακολουθήσει τη διαδικασία. Προχώρησα στη λήψη μαρτυρικού υλικού για την υπόθεση.
3. Ενώπιον του Δικαστηρίου κατατέθηκε το ακόλουθο μαρτυρικό υλικό (δέσμη Τεκμήριο Α), που αποτελεί και το σύνολο του μαρτυρικού υλικού, το οποίο δεν έτυχε επιμέρους αμφισβήτησης:
3.1. Βεβαίωση θανάτου ημερομηνίας 20.03.2021 (Κ.1), ένα φύλο που περιέχει μία σελίδα.
3.2. Κατάθεση της Ν. Χ. (Κ.5), αποτελούμενη από δύο φύλα που περιέχουν δύο σελίδες.
3.3. Κατάθεση της O. D. C. (Κ.16) αποτελούμενη από ένα φύλο που περιέχει μία σελίδα.
3.4. Μεταθανάτια ιατροδικαστική έκθεση από τον ιατροδικαστή Δρ. Νικόλα Χαραλάμπους, κατόπιν νεκροψίας και νεκροτομής ημερομηνίας 22.09.2021 (Κ.18), αποτελούμενη από τρία φύλα που περιέχουν τρεις σελίδες, μαζί με έκθεση τοξικολογικών εξετάσεων (τέσσερα φύλλα που περιέχουν έξι έντυπες σελίδες) και έκθεση παθολογοανατομικής ιατροδικαστικής γνωμοδότησης (πέντε φύλλα που περιέχουν πέντε έντυπες σελίδες).
3.5. Κατάθεση του Αστ.3894 Α. Γερμανού (Κ.19), αποτελούμενη από ένα φύλο που περιέχει μία σελίδα.
3.6. Φωτογραφικό υλικό που περιέχεται σε δέσμη από 33 φύλα που περιέχουν 31 αριθμημένες φωτογραφίες (Κ.20).
3.7. Κατάθεση του Αστ.2827 Χ. Ιακώβου (Κ.21), αποτελούμενη από ένα φύλο που περιέχει μία σελίδα.
3.8. Κατάθεση του Αστ.4183 Γ. Κωνσταντίνου (Κ.22), αποτελούμενη από ένα φύλο που περιέχει μία σελίδα.
3.9. Κατάθεση του Αστ.1799 Χ. Χαραλάμπους (Κ.23), αποτελούμενη από ένα φύλο που περιέχει μία σελίδα.
4. Από τη μελέτη όλου του πιο πάνω αναφερόμενου μαρτυρικού υλικού δεν κρίθηκε ως αναγκαία η αναζήτηση επιπλέον μαρτυρίας είτε από τα πρόσωπα που έδωσαν ήδη μαρτυρία είτε από οποιαδήποτε άλλα πρόσωπα.
5. Μέσα από το μαρτυρικό υλικό που τέθηκε ενώπιον του Δικαστηρίου, προκύπτουν τα εξής γεγονότα, με την χρονολογική τους σειρά:
6.1. Ο θανών έμενε μόνος του στο διαμέρισμα αρ.[], στην οδό [], στην Πάφο. Ήταν χρήστης ναρκωτικών που προσπαθούσε να απεξαρτηθεί. Περίπου ένα μήνα πριν από τον θάνατό του, είχε παρουσιάσει πρόβλημα θρόμβωσης στο δεξί πόδι, για το οποίο υπέστη χειρουργική επέμβαση. Μετά τη χειρουργική επέμβαση, είχε λάβει αναρρωτική άδεια, μετά τη λήξη της οποίας επέστρεψε στην εργασία του, η οποία σχετίζονταν με την κατασκευή γυψοσανίδων. Είχε σχεδόν καθημερινή επικοινωνία με την ξαδέρφη του Ν. Χ., που ήταν η μόνη συγγενής του στην Κύπρο. Η μητέρα και η αδελφή του θανόντος διαμένουν στη Θεσσαλονίκη. Την 19.09.2021, η ξαδέρφη του είχε πάει στο διαμέρισμά του, όπου έμεινε μέχρι την 22:00 περίπου. Η ξαδέρφη του θανόντος διαπίστωσε πως ο θανών δεν ήταν απολύτως καλά, εφόσον κάθονταν στον καναπέ που ήταν στο σαλόνι και φαίνονταν ζαλισμένος. Ο ίδιος της είπε πει πως πήρε τα φάρμακα που έπαιρνε συνήθως ως υποκατάστατα, αλλά είχε πάρει περισσότερα. Τον ρώτησε εάν χρειάζονταν κάτι. Της είπε πως φούσκωναν τα χέρια και τα πόδια του, ωστόσο θα ήταν εντάξει. Του έβαλε φαγητό, στη συνέχεια της είπε πως ήθελε να κοιμηθεί, και η ίδια έφυγε, αφήνοντάς τον στον καναπέ. Το πρωί της επόμενης ημέρας, 20.09.2021, ώρα 07:00, τον πήρε τηλέφωνο, για να τον ξυπνήσει, να πάει στη δουλειά, όπως εκείνος της είχε ζητήσει. Δεν απαντούσε. Τον πήρε ξανά τηλέφωνο, ωστόσο, και πάλι, δεν υπήρχε ανταπόκριση. Πήρε τηλέφωνο τη γειτόνισσά του, η οποία μετέβη στον χώρο του σπιτιού του, του χτύπησε την πόρτα και δεν υπήρχε ανταπόκριση, αν και τα φώτα στο σπίτι, όπως διέκρινε, ήταν αναμμένα. Γύρω στις 11:00, η ξαδέρφη του θεώρησε πως πρέπει να περάσει από το σπίτι του, για να δει τι κάνει, εφόσον είχε δεύτερα κλειδιά. Όταν μπήκε μέσα, τον βρήκε ξαπλωμένο στον καναπέ νεκρό, σχεδόν μελανιασμένο. Τηλεφώνησε στην Αστυνομία και στο Νοσοκομείο. Ενημέρωσε άλλους συγγενείς, για να ειδοποιήσουν τη μητέρα του.
6.2. Η ειδοποίηση προς την Αστυνομία ότι υπάρχει νεκρό πρόσωπο στην οδό [] έφθασε ώρα 12:30. Ο Αστ.1799 Χ. Χαραλάμπους μαζί με άλλα μέλη της Αστυνομίας μετέβησαν στο διαμέρισμα, όπου εντόπισαν τον θανόντα στον καναπέ χωρίς σημεία ζωής. Ασθενοφόρο που είχε επίσης καταφθάσει στο σημείο, μετέφερε τον θανόντα στο ΤΑΕΠ του Γενικού Νοσοκομείου Πάφου.
6.3. Στο ΤΑΕΠ του Γενικού Νοσοκομείου Πάφου, ο θανών εξετάστηκε από την Δρ. Παναγιώτα Χατζηαλεξιάδη, η οποία ώρα 14:30 διαπίστωσε τον θάνατό του.
6.4. Η σορός του θανόντος, κατά την επιθεώρησή της από τα μέλη της Αστυνομίας, δεν έφερε εξωτερικές κακώσεις ή τραύματα που να υποδηλώνουν εγκληματική ενέργεια ή πράξη.
6.5. Την 22.09.2021 ώρα 08:45 έγινε αναφορά στον θανατικό ανακριτή και ώρα 08:50 εκδόθηκε διάταγμα για μεταθανάτια εξέταση.
6.6. Την 09:45 η σορός του θανόντος αναγνωρίστηκε και από τον Λ. Φ.. Στη συνέχεια, έγινε νεοκροψία και νεκροτομή από τον Δρ. Νικόλα Χαραλάμπους, στο Νεκροτομείου του Γ.Ν. Πάφου, στην παρουσία των Α/Αστ.2827 Χ. Ιακώβου και του Αστ.3894 Α. Γερμανού ως φωτογράφου, ο οποίος έλαβε σχετικό φωτογραφικό υλικό, καθ’ υπόδειξη του ιατροδικαστή. Από τη σορό του θανόντα, ο ιατροδικαστής παρέλαβε ως τεκμήρια ιστοτεμάχια ζωτικών οργάνων, από τον εγκέφαλο, την καρδιά, τον πνεύμονα, το ήπαρ, την σπλήνα, και τον νεφρό, καθώς και βιολογικά δείγματα, ήτοι αίμα, ούρα και οφθαλμικό υγρό, για τοξικολογικές εξετάσεις. Συσκευάστηκαν σε πλαστικό δοχείο και σε χάρτινη συσκευασία ιατροδικαστικής εξέτασης και παραδόθηκαν στον Α/Αστ. 2827 Χ. Ιακώβου, ο οποίος, με τη σειρά του, τα παρέδωσε στον εξεταστή της υπόθεσης Αστ.1799 Χ. Χαραλάμπους.
6.7. Την 23.09.2021 ώρα 07:30, τα τεκμήρια παραλήφθηκαν από τον Αστ.4183 Γ. Κωνσταντίνου και μεταφέρθηκαν και παραδόθηκαν τα δείγματα ώρα 12:05 στο Γενικό Χημείο του Κράτους και τα ιστοτεμάχια ώρα 13:39 στο Ιστοπαθολογικό Τμήμα του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας, για τις επιστημονικές εξετάσεις. Στο μεταξύ, ώρα 11:20 υπογράφθηκε διάταγμα για τον επαναπατρισμό της σορού του θανόντος, διαδικασία που ανέλαβε το Γραφείο Κηδειών «Παράδεισος».
6.8. Η παθολογοανατομική εξέταση των ιστοτεμαχίων έγινε από τον Δρ. Ανδρέα Μαρνερίδη, με αρχική υποψία, που μεταφέρθηκε, το έμφραγμα του μυοκαρδίου, με ερωτηματικά που τίθονταν από τα μακροσκοπικά ευρήματα της νεκροτομής. Η εξέταση έγινε την 19.11.2021 και ετοίμασε σχετική έκθεση την 13.06.2022, στην οποία κατέγραψε το συμπέρασμά του. Αντίστοιχα, την 14.02.2022 ετοιμάστηκε και η έκθεση εξέτασης από το Γενικό Χημείο του Κράτους, με αναφορές σχετικά με τις αναλύσεις που διενεργήθηκαν στο χρονικό διάστημα από 11.11.2021 μέχρι 07.02.2022. Στα ούρα και στο αίμα του θανόντος υπήρξαν θετικές ενδείξεις ελεγχόμενων ουσιών EDDP, αμινοφλουνιτραζεπάμης, αμφεταμίνης, βρωμαζεπάμης, μεθαδόνης, μεθαμφεταμίνης, νορβουπρενορφίνης. Η ανάλυση του οφθαλμικού υγρού, υπό τα δεδομένα ευρήματα, δεν κρίθηκε απαραίτητη. Η ανίχνευση της μεθαμφεταμίνης και του ενεργού μεταβολιτή της αμφεταμίνης στα βιολογικά δείγματα υποδηλώνει χρήση μεθαμφεταμίνης. Η αμινοφλουνιτραζεπάμη αποτελεί τον μεταβολιτή της φλουνιτραζεπάμης και ανήκει στην κατηγορία των υπνωτικών φαρμάκων. Η βρωμαζεπάμη ανήκει στην κατηγορία των βενζοδιαπεζινών, των συνταγογραφούμενων φαρμακευτικών ουσιών και έχουν αγχολυτικές, υπνωτικές και μυοχαλαρωτικές ιδιότητες. Συγκεντρώσεις βρωμαζεπάμης στο αίμα μεγαλύτερες από 0,3 mg/L θα μπορούσαν να προκαλέσουν τοξικότητα, και στην περίπτωση του θανόντος η ποσότητα που εντοπίστηκε ήταν 0,550 mg/L. Η μεθαδόνη ανήκει στην κατηγορία των οπιούχων αναλγητικών φαρμάκων. Χορηγείται συνήθως ως υποκατάστατο της ηρωίνης κατά τη θεραπεία απεξάρτησης. Τα επίπεδα μεθαδόνης σε περιστατικά θανάτων κυμαίνονται μεταξύ 0,18 – 4 mg/L. Η ποσότητα μεθαδόνης που εντοπίστηκε στο αίμα του θανόντος ήταν 0,600 mg/L. Η ουσία EDDP αποτελεί τον μεταβολιτή της μεθαδόνης.
6.9. Πάνω στις εκθέσεις αυτές και σε αυτά τα αποτελέσματα βασίστηκε και η έκθεση του Δρ. Νικόλα Χαραλάμπους που περιέλαβε τα συμπεράσματα από την όλη μεταθανάτια εξέταση. Σύμφωνα με την έκθεση μεταθανάτιας εξέτασης του Δρ. Νικόλα Χαραλάμπους, κατά τη νεκροψία, η πτωματική ακαμψία είχε καμφθεί, υπήρχαν πτωματικές υποστάσεις στη ραχιαία επιφάνεια του κορμού, εξωτερικά του πτώματος δεν υπήρχαν κακώσεις. Κατά τη νεκροτομή:
Κεφαλή: κατά τη διάνοιξη των μαλακών μορίων του τριχωτού της κεφαλής δεν παρατηρήθηκαν κακώσεις. Ο εγκέφαλος ελέγχονταν φυσιολογικά. Ιστολογικά, στην τομή από τον εγκέφαλο, δεν παρατηρήθηκαν ουσιώδεις αλλοιώσεις, ούτε νευρώνες με υποξικού / ισχαιμικού τύπου αλλοιώσεις ή απόπτωση, ούτε φλεγμονή. Δεν παρατηρήθηκαν στοιχεία νεοπλασίας ή κακοήθειας.
Λαιμός – θώρακας: κατά τη διάνοιξη των μαλακών μορίων του λαιμού και του θώρακος, δεν παρατηρήθηκαν κακώσεις. Οι ανώτερες αναπνευστικές οδοί ήταν ελεύθερες εμποδίων. Η συσκευή του λάρυγγα και το υοειδές οστούν ήταν φυσιολογικά. Ιστολογικά, στις τομές από τους πνεύμονες, παρατηρήθηκε διάχυτο οίδημα, συμφόρηση και ενδοκυψελιδικά μακροφάγα, συμπεριλαμβανομένων και μακροφάγων που φαγοκυτταρώνουν αιμοσιδηρίνη (haemosiderin-laden macrophages). Δεν παρατηρήθηκαν μικροθρόμβοι, ούτε αλλοιώσεις διαγνωστικές υποκείμενου χρόνιου αναπνευστικού νοσήματος ή κακοήθειας. Η εικόνα ήταν συμβατή με τελικού τύπου καρδιοαναπνευστική κάμψη.
Καρδία: ιστολογικά, στις τομές από το μεσοκοιλιακό μυοκάρδιο, παρατηρήθηκαν περιοχές με υπερηωσινοφιλικά καρδιομυοκύτταρα και εστίες με διάμεσο οίδημα και κατά τόπους ουδετερόφιλα στον ενδιάμεσο χώρο, εικόνα συμβατή με οξεία μυοκαρδιακή ισχαιμία (acute myocardial ischaemia). Δεν παρατηρήθηκαν εστίες αντικατάστασης του μυοκαρδίου από ουλώδη συνδετικό ιστό, ως επί παλαιού εμφράγματος του μυοκαρδίου, ούτε ινολιπώδεις διηθήσεις (fibro-fatty infiltrations) του μυοκαρδίου ή εστίες καρδιομυοκυτταρικής αταξίας (cardiomyocyte disarray). Δεν παρατηρήθηκε ούτε ίνωση του ενδοκαρδίου ή θηλοειδείς εισχωρήσεις (fine trabeculations), ούτε κοκκιώματα, εναπόθεση αμυλοειδούς ή γιγάντια μιτοχόνδρια (giant mitochondria), ούτε εικόνα που να δικαιολογεί διάγνωση ενδοκαρδίτιδας, μυοκαρδίτιδας ή οξείας περικαρδίτιδας. Η εικόνα από την παθολογοανατομική εξέταση των ιστοτεμαχίων της καρδιάς ήταν συμβατή με οξεία μεσοκοιλιακή μυοκαρδιακή ισχαιμία. Το βάρος της καρδίας ήταν 361 γραμμάρια.
Κοιλία: κατά τη διάνοιξη των μαλακών μορίων της κοιλίας δεν παρατηρήθηκαν κακώσεις. Ο στόμαχος ήταν κενός σιτίων. Ιστολογικά, στην τομή από το ήπαρ παρατηρήθηκε συμφόρηση και ήπια έως μέτριου βαθμού περί πυλαία χρόνια φλεγμονή. Δεν παρατηρήθηκε σημαντική στεάτωση ή ίνωση, ούτε νεοπλασία ή κακοήθεια. Ιστολογικά, στην τομή από τον σπλήνα, δεν παρατηρήθηκαν στοιχεία υποδηλωτικά υποκείμενης νόσου ή κακοήθειας. Ιστολογικά, στην τομή από τον νεφρό δεν παρατηρήθηκαν ουσιώδεις αλλοιώσεις.
Η ιατροδικαστική έκθεση κατέληξε στο συμπέρασμα πως ο θάνατος οφείλεται σε οξεία μεσοκοιλιακή μυοκαρδιακή ισχαιμία.
6.10. Την 29.07.2024, η Έλενα Χατζηγιάννη, Αν.Λοχ.292, με επιστολή της, ενημέρωσε πως ολοκληρώθηκαν οι εξετάσεις για τον εν λόγω θάνατο, αποστέλλοντας συνοπτική έκθεση του Αστ.1799 Χ. Χαραλάμπους και την ιατροδικαστική έκθεση του Δρ. Νικόλα Χαραλάμπους.
6. Τα γεγονότα που δεν αμφισβητούνται συνιστούν και ευρήματα του Δικαστηρίου.
7. Με βάση την ενώπιον μου μαρτυρία, μπορώ να καταλήξω με επαρκή βεβαιότητα ότι ο θάνατος επήλθε την 20.09.2021 και διαπιστώθηκε ιατρικά ώρα 14:30, οφειλόμενος σε οξεία μεσοκοιλιακή μυοκαρδιακή ισχαιμία, στην οποία ενδέχεται να συνέβαλε η μη σκόπιμη λήψη μεγαλύτερης ποσότητας φαρμάκων που έλαβε ο παθών την 19.09.2021, στο πλαίσιο προγράμματος απεξάρτησης από τα ναρκωτικά.
8. Ειδικότερα, τα ιατροδικαστικά ευρήματα δεν αναιρούνται με άλλα και από αυτά, σε συνάρτηση και με όλη την υπόλοιπη μαρτυρία, τις αναφορές του θανόντος στην ξαδέλφη του την 19.09.2021 μέχρι ώρα 22:00, ότι είχε κάποια συμπτώματα λόγω μεγαλύτερης δόσης υποκατάστατων φαρμάκων που έλαβε, τη συμπεριφορά του έναντι σε αυτήν, περιλαμβανομένης της ετοιμότητάς του για εργασία την επομένη 20.09.2021 και της παράκλησής του να τον ξυπνήσει ώρα 07:00, της απουσίας ενδείξεων για προηγούμενα εκφρασμένο αυτοκτονικό ιδεασμό ή για παραβίαση της οικίας του ή για επέμβαση στο σώμα του στο μεσοδιάστημα από την 19.09.2021 ώρα 22:00 μέχρι τον εντοπισμό του την 20.09.2021, προκύπτει, με επαρκή σαφήνεια, το προαναφερόμενο συμπέρασμα. Την ίδια στιγμή, δεν υπάρχει ούτε αντίθετη μαρτυρία με βάση την οποία να προκύπτει πως στον θάνατό του έχουν συμβάλει θετικά συγκεκριμένες ενέργειες, πράξεις ή παραλείψεις, του ιδίου (αυτοκτονία) ή τρίτων, ή ακόμα και ότι ο θάνατος θα μπορούσε λογικά να αποτραπεί με συγκεκριμένες ενέργειες τρίτων (π.χ. έγκαιρη μεταφορά του στο νοσοκομείο από τρίτο πρόσωπο, με την αναφορά του πως έλαβε μεγαλύτερη δόση υποκατάστατων φαρμάκων), η παράλειψη των οποίων, υπό τις ίδιες περιστάσεις, να έχει συμβάλει καθοριστικά στο αποτέλεσμα, που άλλως πώς δεν επέρχονταν, και με τέτοια πρόθεση και κατά τρόπο που να αφήνει το ενδεχόμενο να εκληφθεί πως εμφιλοχώρησε εγκληματική ενέργεια που να ανάγεται σε συγκεκριμένο αδίκημα.
9. Η οξεία μεσοκοιλιακή μυοκαρδιακή ισχαιμία, στην οποία ενδέχεται να συνέβαλε η μη σκόπιμη λήψη μεγαλύτερης ποσότητας φαρμάκων που έλαβε ο παθών την 19.09.2021, στο πλαίσιο προγράμματος απεξάρτησης από τα ναρκωτικά, μπορεί καλύτερα να αποτυπωθεί, υπό το σύνολο των περιστάσεων, με δεδομένη φύση του προϋφιστάμενου προβλήματος εθισμού στα ναρκωτικά και απεξάρτησης ως ευρύτερα ιατρικού προβλήματος, ως παθολογικό αίτιο, παρά ως ατύχημα ή ως άλλης φύσης αίτιο.
10. Καταλήγω και αποτελεί ΠΟΡΙΣΜΑ μου ότι: Ο θάνατος του ΜΑΝΩΛΗ ΤΟΚΜΑΚΙΔΗ, τέως από την Ελλάδα, Δ.Ε.Α.: [] με ημερομηνία γέννησης την 25.03.1982, που έλαβε χώρα την 20.09.2021 στην οικία του, στην οδό [], στην Πάφο, και διαπιστώθηκε ιατρικά ώρα 14:30 στο Γενικό Νοσοκομείο Πάφου, προκλήθηκε από: παθολογικά αίτια, ήτοι οξεία μεσοκοιλιακή μυοκαρδιακή ισχαιμία, πιθανόν προκληθείσα από τυχαία ιδία λήψη υπερδοσολογίας υποκατάστατων φαρμάκων στο πλαίσιο προγράμματος απεξάρτησης από ναρκωτικές ουσίες.
(Υπ.) …………………………
Χρ. Μίτλεττον, Ε.Δ.,
Θανατική Ανακρίτρια
Πιστό Αντίγραφο
Πρωτοκολλητής.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο