ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ
ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
ΕΝΩΠΙΟΝ: [ΤΣΑΓΓΑΡΙΔΗΣ, Πρ.]
(Αίτηση Αρ 88/21)
Κ. Ε.,
Αιτητής,
ΚΑΙ
Γ. Α.,
Καθ΄ ης η Αίτηση.
-----------------------------------
29 Νοεμβρίου, 2022
Εμφανίσεις:
Για Αιτητή: κα Ευθυμίου για κ.κ. Δράκος & Ευθυμίου Δ.Ε.Π.Ε.
Για Καθ’ ης η αίτηση: κ. Σάββα για κ.κ. Α. Χρίστου & Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Ο Αιτητής, με την παρούσα εναρκτήρια αίτηση, αιτείται:
«(Α) Διάταγμα του Σεβαστού Δικαστηρίου με το οποίο να τροποποιείται το διάταγμα ημερομηνίας 9/5/2019, το οποίο εκδόθηκε από το Οικογενειακό Δικαστήριο Λευκωσίας στην αίτηση διατροφής αρ. 146/19 ούτως ώστε το ποσό που καταβάλλει ο Αιτητής ως συνεισφορά του για την διατροφή και συντήρηση των ανήλικων τέκνων του Ρ. Ε. και Αν. Ε. μειωθεί από τα 350 Ευρώ μηνιαίως, στο ποσό των 200 Ευρώ μηνιαίως.
(Β) Διαζευκτικά με το Α, διάταγμα του Σεβαστού Δικαστηρίου με το οποίο να τροποποιείται το διάταγμα ημερομηνίας 9/5/2019, το οποίο εκδόθηκε από το Οικογενειακό Δικαστήριο Λευκωσίας στην αίτηση διατροφής αρ. 146/19 ούτως ώστε να μην διατάσσεται πλέον ο Αιτητής να καταβάλλει εξ ημισείας απευθείας στο σχολείο οποιαδήποτε περαιτέρω έξοδα που αφορούν τη φοίτηση των τέκνων στο σχολείο τον Ιούλιο και άλλη περίοδο.»
Κρίνω αναγκαία, για τους σκοπούς της παρούσας απόφασης, να παραθέσω, κατωτέρω, σύντομο ιστορικό της παρούσας υπόθεσης.
Ο Αιτητής καταχώρησε την εναρκτήρια αίτησή του, στις 2/4/21.
Η Καθ’ ης η αίτηση, καταχώρησε Έκθεση Υπεράσπισης και Ανταπαίτησης στις 29/6/21.
Ο Αιτητής, καταχώρησε Απάντηση στην Υπεράσπιση και Υπεράσπιση στην Ανταπαίτηση στις 6/10/21.
Μετά την συμπλήρωση της Δικογραφίας, και με βάση τις πρόνοιες της Δ.30, ο Αιτητής, στις 8/10/21, καταχώρησε κλήση για οδηγίες και η Καθ’ ης η αίτηση, αντίστοιχα, στις 18/10/21.
Ακολούθως, με βάση τις οδηγίες του Δικαστηρίου, ο Αιτητής καταχώρησε ένορκη δήλωση αποκάλυψης εγγράφων στις 12/1/22, η δε Καθ’ ης η αίτηση αντίστοιχα, 8/2/22, και συμπληρωματική ένορκη δήλωση αποκάλυψης εγγράφων στις 4/5/22.
Η ένορκη μαρτυρία του Αιτητή κατατέθηκε την 31/3/22 και της Καθ’ ης η αίτηση στις 20/5/22.
Η ακρόαση της υπόθεσης διεξήχθηκε και ολοκληρώθηκε με τις γραπτές αγορεύσεις των δικηγόρων των διαδίκων, αφού δεν υπήρξε αντεξέταση των διαδίκων.
Η εξέταση του υπό κρίση αιτήματος της Καθ’ ης η αίτηση διέπεται από τον περί Σχέσεων Γονέων και Τέκνων Νόμο, Ν.216/90 (κατωτέρω «ο νόμος»).
Το άρθρο 33(1) του Νόμου ορίζει:
«33.-(1) Οι γονείς έχουν υποχρέωση να διατρέφουν το ανήλικο τέκνο τους από κοινού ο καθένας ανάλογα με τις δυνάμεις του.»
Το άρθρο 37 του Νόμου ορίζει:
«37.-(1) Η διατροφή προσδιορίζεται με βάση τις ανάγκες του δικαιούχου, όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες της ζωής του και τις οικονομικές δυνατότητες που υπάρχουν για διατροφή προσώπου.
(2) Η διατροφή περιλαμβάνει όλα όσα είναι αναγκαία για τη συντήρηση και ευημερία του δικαιούχου και επιπλέον, ανάλογα με την περίπτωση, τα έξοδα για την εν γένει εκπαίδευση του.»
Το άρθρο 38(1) του Νόμου ορίζει:
«38. (1) Αν αφότου εκδόθηκε η απόφαση που προσδιορίζει τη διατροφή μεταβλήθηκαν οι όροι της, το Δικαστήριο μπορεί να τροποποιήσει την απόφαση του ή και να διατάξει τον τερματισμό της διατροφής.»
Με τις πρόνοιες του άρθρου 33(1) του Νόμου εισάγεται η αρχή της υποχρέωσης και των δύο γονέων για την από κοινού διατροφή των τέκνων τους, (βλ. Μαρκουλίδης ν. Μαρκουλίδη (1998) 1 ΑΑΔ 1386).
Το άρθρο 38(1) του Νόμου, που ρυθμίζει την τροποποίηση υφιστάμενου διατάγματος διατροφής, ως είναι η παρούσα περίπτωση, έχει απασχολήσει τη νομολογία του Δευτεροβάθμιου Οικογενειακού Δικαστηρίου.
Συγκεκριμένα, στην απόφαση Άντρη Αντρέου και Ιωάννη Τσίρου, ΄Εφεση αρ 16/2013, 21/12/16, αναφέρθηκαν τα πιο κάτω:
«Το νομικό πλαίσιο που ρυθμίζει το επίδικο ενώπιον του πρωτοδίκου Δικαστηρίου ζήτημα προβλέπεται από το άρθρο 38 του περί Σχέσεων Γονέων και Τέκνων Νόμου αρ. 216/90 το οποίο προβλέπει:
«Αν αφότου εκδόθηκε η απόφαση που προσδιορίζει τη διατροφή μεταβλήθηκαν οι όροι της, το Δικαστήριο μπορεί να τροποποιήσει την απόφαση του ή να διατάξει τον τερματισμό της διατροφής.»
Το άρθρο 38 ακολουθεί το άρθρο 33 του ιδίου Νόμου, το οποίο καθορίζει ότι οι γονείς έχουν υποχρέωση να διατρέφουν το ανήλικο τέκνο τους από κοινού, ο καθένας ανάλογα με τις δυνάμεις του, καθώς επίσης και το άρθρο 37 που προνοεί ότι η διατροφή προσδιορίζεται με βάση τις ανάγκες του δικαιούχου και περιλαμβάνει όλα όσα είναι αναγκαία για τη συντήρηση και ευημερία του και, ανάλογα με την περίπτωση, και έξοδα για την εκπαίδευσή του.
Το άρθρο 38, το οποίο είναι προσδιοριστικό της δυνατότητας τροποποίησης υφιστάμενου διατάγματος διατροφής, ερμηνεύθηκε σε αριθμό υποθέσεων όπως τις Χριστοδούλου ν. Χριστοδούλου (1993) 1 ΑΑΔ 195, Αριστείδου ν. Χρυσάνθου (1994) 1 ΑΑΔ 711, Δημητρίου ν. Περδίου (2005) 1 ΑΑΔ 1418 και άλλες. Η νομολογία έχει καθορίσει ότι μόνο γεγονότα τα οποία ανακύπτουν μετά την έκδοση του αρχικού διατάγματος είναι δυνατό να ληφθούν υπόψη προς αναθεώρηση του υφιστάμενου διατάγματος. Είναι η μεταβολή των όρων που καθιστά την αρχική απόφαση μεταρρυθμιστέα. Αυτό σημαίνει ότι οιοσδήποτε των διαδίκων που υπόκειται στο αρχικό διάταγμα διατροφής, μπορεί να υποβάλει αίτηση για τροποποίηση είτε προς τα άνω, είτε προς τα κάτω, ή, ακόμη και να επιδιώξει εξ ολοκλήρου τερματισμό της διατροφής, (δέστε σχετικά και τα όσα αναφέρονται στα συγγράμματα του Ε. Κουνουγέρη-Μανωλεδάκη: Οικογενειακό Δίκαιο, Τόμος ΙΙα, σελ. 144-145, Γιώργου Κουμάντου: Οικογενειακό Δίκαιο, Τόμος ΙΙ, σελ. 123-125 και Βασίλη Βαθρακοκοίλη: Το Νέο Οικογενειακό Δίκαιο, Γ΄ ΄Εκδοση, σελ. 515-518, που ερμηνεύουν το αντίστοιχο άρθρο 1494 του Αστικού Κώδικα). Ο Αιτητής έχει βέβαια το βάρος απόδειξης ότι οι όροι του υφιστάμενου διατάγματος διατροφής έχουν μεταβληθεί ούτως ώστε να είναι αναγκαία η τροποποίηση του.»
Τα πιο πάνω νομολογηθέντα στην υπόθεση Τσίρος, ανωτέρω, υιοθετήθηκαν και στην απόφαση του Δ.Ο.Δ. στην ΠΕΤΡΗ - ΚΑΙ - ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΟΥ, Έφεση αρ. 28/19, ημερομ. 4/6/21. (βλ. επίσης τις αποφάσεις του Δ.Ο.Δ. στις υποθέσεις, ΧΑΤΖΗΦΙΛΙΠΠΟΥ ΚΑΙ ΒΑΣΙΛΕΒΑ, Έφ. αρ. 37/19, 3/6/21, Ε.Σ. ΚΑΙ Ε.Σ., Έφ. αρ. 17/19, 5/2/21, Μαυρονικόλα και Ξάνθου, Έφ. αρ. 8/18, 3/12/20, Σ.Κ. ν. Ε.Ζ., Έφ. αρ. 39/16, 5/3/20, Κ.Ξ. ν. Ε.Κ., Έφ. αρ. 24/17, 5/3/20).
Θα προχωρήσω κατωτέρω να εξετάσω την ενώπιόν μου υπόθεση, δηλαδή δικόγραφα και μαρτυρία, με βάση τις αρχές που καθόρισε , προς τούτο, η νομολογία.
Κατά πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, οι αρχές του δικονομικού δικαίου περιορίζουν τα επίδικα θέματα σε εκείνα τα οποία προσδιορίζονται από τη δικογραφία δηλαδή την απαίτηση, την υπεράσπιση και την απάντηση, όπου υπάρχει. Ο επακριβής προσδιορισμός των επίδικων θεμάτων συναρτάται άμεσα με το αντιπαραθετικό σύστημα της δίκης που ισχύει στο δικαιϊκό μας σύστημα και απόρροια της φυσικής δικαιοσύνης που επιβάλλει τη διασφάλιση του δικαιώματος διαδίκου για ουσιαστική ευκαιρία απάντησης στις θέσεις και ισχυρισμούς του αντιδίκου του. Ούτε η διεύρυνση από το πρωτόδικο δικαστήριο θεμάτων άλλων από τα επίδικα θέματα δεν επιφέρει τη διεύρυνση των επιδίκων θεμάτων, τα οποία προσδιορίζονται από τις έγγραφες προτάσεις. Γενικά, το δικαστήριο οφείλει να αγνοήσει μαρτυρία εκτός δικογράφων, η οποία παρείσφρησε στη δίκη, έστω και χωρίς ένσταση (βλ. Γ. Παπαγεωργίου ν. Λ. Κλάππα (1991) 1 ΑΑΔ, 24, Γ. Παφίτη κ.ά. ν. Π. Κουκουρή κ.ά. (1992) 1 ΑΑΔ 1154, Ε. Βραχίμη ν. Π. Κουλουμπρή (1992) 1 ΑΑΔ 836, Μ. Παπακόκκινου κ.ά. ν. Μ. Θεοδοσίου (1991) 1 ΑΑΔ 379, Ερμογένης Χριστοδούλου ν. Γ. Περικλέους (1998) 1 ΑΑΔ 1122).
Ότι οι αγορεύσεις των δικηγόρων των διαδίκων, όπως είναι πάγια νομολογημένο, δεν αποτελούν μέσο προσαγωγής μαρτυρίας ή διεύρυνσης των επίδικων θεμάτων (βλ. Μισιρλής ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1995) 3 ΑΑΔ 379, Κοινότης Λυσού ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1998) (3) ΑΑΔ 537).
Με βάση τη δικογραφία, αλλά και τη μαρτυρία, προκύπτουν ως παραδεκτά γεγονότα ότι οι διάδικοι είναι οι γονείς των ανηλίκων Ρ. η οποία γεννήθηκε στις 22/7/11 και του Α. ο οποίος γεννήθηκε στις 12/7/13.
Ο γάμος των διαδίκων λύθηκε στις 27/11/19.
Στις 9/5/19, εκδόθηκε το υπό κρίση διάταγμα, με το οποίο ο Αιτητής διατάσσετο να καταβάλλει στην Καθ’ ης η αίτηση το ποσό των €350 μηνιαίως ως συνεισφορά του για τη διατροφή των παιδιών τους και περαιτέρω να καταβάλλει απευθείας στο σχολείο εξ ημισείας οποιαδήποτε περαιτέρω έξοδα που αφορούν τη φοίτηση των παιδιών στο σχολείο τον Ιούλιο και άλλη περίοδο.
Το πιο πάνω ποσό της συνεισφοράς του Αιτητή, μετά και την προσαύξηση του 10% όπως προβλέπεται από τον νόμο, σήμερα ανέρχεται στο ποσό των €385.- μηνιαίως.
Ο Αιτητής ήταν και είναι συνεπής ως προς την εκπλήρωση της συνεισφοράς του, όπως αυτή καθορίσθηκε με το υπό κρίση διάταγμα.
Αποτελεί επίσης παραδεκτό γεγονός ότι η Καθ’ ης η αίτηση διαμένει μαζί με τα παιδιά της στον πρώην συζυγικό οίκο των διαδίκων, ενώ ο Αιτητής διαμένει μαζί με τη μητέρα του, στον πατρικό του οίκο.
Η Καθ’ ης η αίτηση λαμβάνει επίδομα μονογενεϊκής οικογένειας ύψους €367.- μηνιαίως και επίδομα τέκνου, περίπου €1.100.- ετησίως, ήτοι €91,66.- μηνιαίως.
Εξέταση της Εναρκτήριας αίτησης και της Ανταπαίτησης
Για να δικαιολογείται η τροποποίηση ενός διατάγματος διατροφής, θα πρέπει να έχει επέλθει, από της εκδόσεως του αρχικού διατάγματος διατροφής και εντεύθεν, η μεταβολή ή διαφοροποίηση, κατά άλλη ορολογία, των παραγόντων οι οποίοι καθορίζουν την κοινή υποχρέωση των γονέων συνεισφοράς στη διατροφή των παιδιών τους και οι οποίοι είναι (α) διαφοροποίηση ή μεταβολή των αναγκών διατροφής του παιδιού και (β) μεταβολή ή διαφοροποίηση των δυνάμεων είτε του υπόχρεου προς συνεισφορά γονέα είτε του δικαιούχου συνεισφοράς γονέα είτε και των δύο.
Προτού προχωρήσω, στην ουσία της υπόθεσης, που είναι η εξέταση των πιο πάνω παραγόντων, κρίνω αναγκαίο, για σκοπούς πληρότητας της απόφασής μου, να εξετάσω τους ισχυρισμούς του Αιτητή οι οποίοι αφορούν συνθήκες και γεγονότα, τα οποία κατά την άποψή του, δικαιολογούν την τροποποίηση του υπό κρίση αρχικού διατάγματος διατροφής.
Ο Αιτητής διατείνεται ότι, δεν διεκδίκησε τίποτα από τον συζυγικό οίκο, ότι λόγω οικονομικών δυσκολιών, αναγκάσθηκε να επιστρέψει στον πατρικό οίκο, όπου πληρώνει όλα τα έξοδα τα οποία είναι αναγκαία για τη διαβίωση του ιδίου και της μητέρας του, η οποία λόγω σοβαρών προβλημάτων υγείας δεν είναι σε θέση να φροντίζει μόνη της τον εαυτό της, και ότι υποβάλλεται σε παράλογα έξοδα όπως π.χ. η άρνηση της Καθ’ ης η αίτηση να φοράνε τα παιδιά οποιοδήποτε ένδυμα ή υπόδημα, το οποίο δεν είναι ακριβής επωνυμία.
Όπως φαίνεται από το σύνολο της ενώπιόν μου μαρτυρίας, και ειδικότερα το Τεκμήριο 16 στη μαρτυρία της Καθ’ ης η αίτηση, οι διάδικοι προέβησαν, στις 16/2/22, σε ρύθμιση των περιουσιακών τους σχέσεων, η οποία διελάμβανε ότι ο Αιτητής αμετάκλητα βεβαίωνε ότι δεν είχε καμία απαίτηση για τον συζυγικό οίκο, (σπίτι και οικόπεδο), με αντάλλαγμα την εκ μέρους της Καθ’ ης η αίτηση ανάληψη του χρέους που υφίστατο για τον συζυγικό οίκο.
Η πιο πάνω συμφωνία επίλυσης των περιουσιακών διαφορών των διαδίκων δεν μπορεί να προσμετρήσει ως ουσιώδης μεταβολή συνθηκών που αφορά τους όρους της διατροφής έτσι ώστε να δικαιολογείται τροποποίηση του διατάγματος διατροφής. Τέτοια θέση είναι απορριπτέα με βάση την απόφαση του Δ.Ο.Δ. στην ΠΕΤΡΗ – ΚΑΙ – ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΟΥ, Έφεση Αρ. 28/2010, 4/6/21, όπου λέχθηκε ότι:
«Στα πλαίσια αίτησης για διατροφή δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη ποσό χρημάτων που έχει δοθεί στα πλαίσια συμφωνίας μεταξύ των πρώην συζύγων και που δεν σχετίζεται με τη διατροφή.»
Ο Αιτητής, περαιτέρω, επικαλείται ως λόγο τροποποίησης του παρόντος διατάγματος, το γεγονός ότι ζει με τη μητέρα του στον πατρικό οίκο και καλύπτει και όλα τα έξοδα διαβίωσής του και της μητέρας του, η οποία λόγω σοβαρών προβλημάτων υγείας της δεν εργάζεται και δεν μπορεί να φροντίζει από μόνη της τον εαυτό της.
Πρόκειται για ένα γενικό και αόριστο ισχυρισμό, αφού ο Αιτητής δεν έχει προσφέρει οποιαδήποτε μαρτυρία στο Δικαστήριο που να πληροφορεί το Δικαστήριο, περί του είδους της ασθένειάς της, πότε εκδηλώθηκε, τι συνέπειες έχει ως προς τη δυνατότητα εργασίας της, τι ηλικίας είναι η μητέρα του, τι ποσό απαιτείται μηνιαίως για την κάλυψη των αναγκών της, αν λαμβάνει οποιαδήποτε επιδόματα ή συντάξεις. Ως εκ τούτου η πιο πάνω θέση του Αιτητή απορρίπτεται.
Δεν παραγνωρίζω το γεγονός ότι στον περί Σχέσεων Γονέων και Τέκνων Νόμο, Ν.216/90, υπάρχει σχετική πρόνοια, και αναφέρομαι συγκεκριμένα στο Άρθρο 34 το οποίο παρατίθεται κατωτέρω:
«34. Το ενήλικο τέκνο έχει υποχρέωση διατροφής των γονέων του, εφόσο οι τελευταίοι δεν μπορούν να διατρέφουν τον εαυτόν τους από την περιουσία ή τα εισοδήματα τους ή από εργασία κατάλληλη για την ηλικία, την κατάσταση της υγείας τους και τις λοιπές βιοτικές τους συνθήκες.»
Συνοπτικά, θα ήθελα να αναφέρω ότι η υποχρέωση του Αιτητή για πλήρη διατροφή των ανήλικων τέκνων του, όπως αυτή καθορίζεται στο Άρθρο 33(1) του Ν.216/90, προηγείται της υποχρέωσής του έναντι των γονέων του.
Από τον συνδυασμό των Άρθρων 33(1) και 37 του Ν.216/90, προκύπτει ότι πρόκειται για μια πρωταρχική, συνεχή και διαρκή υποχρέωση των γονέων να διατρέφουν το ανήλικο τέκνο τους, παρέχοντας του πλήρη διατροφή, εφόσον κατά το Άρθρο 37(2) του Ν.216/90, η διατροφή, περιλαμβάνει όλα όσα είναι αναγκαία για την ευημερία του ανηλίκου.
Ούτως εχόντων των πραγμάτων, σε περίπτωση που συντρέχει η υποχρέωση του γονέα για διατροφή του ανηλίκου με αυτή των γονέων του, η πρώτη προηγείται και ο Νόμος όπως τον έχω παραθέσει, δεν επιτρέπει ανάλογη ικανοποίηση και των δύο υποχρεώσεων, έτσι ώστε να επέρχεται η εν μέρει ικανοποίηση και των δύο δικαιούχων.
Έτσι, και από καθαρά νομικής εξέτασης της πιο πάνω θέσης του Αιτητή, αυτή δεν βρίσκει έρεισμα στον Νόμο και κατά συνέπεια δεν μπορεί να συνιστά ουσιώδη μεταβολή των συνθηκών επιτρέπουσα την τροποποίηση διατάγματος διατροφής ανηλίκου.
Συνακόλουθα, η πιο πάνω θέση του Αιτητή απορρίπτεται.
Σε σχέση με τη θέση του Αιτητή, ότι η Καθ’ ης η αίτηση δημιουργεί επιπρόσθετα έξοδα για τα παιδιά, τα οποία είναι παράλογα και περιττά, όπως η άρνησή της να φοράνε τα παιδιά οποιοδήποτε ένδυμα και υπόδημα, το οποίο δεν είναι ακριβής επωνυμία, είναι αρκετό σε απάντηση, να υποδειχθεί ότι σύμφωνα με την νομολογία, το μέτρο της ικανοποίησης της κάθε ανάγκης του παιδιού, είναι αυτό του εύλογου και όχι τι απαιτεί ως ποσό ο κάθε γονέας για ικανοποίηση συγκεκριμένης ανάγκης (βλ. Μαρκουλίδης ν. Μαρκουλίδης κ.ά. (1989) 1 Α.Α.Δ. 1386, Παναγιώτου ν. Σφικτού (2001) 1 Α.Α.Δ. 625, Χαραλάμπους ν. Χαραλάμπους (2010) 1 (Β) Α.Α.Δ. 951).
Περαιτέρω, θα ήθελα να σημειώσω ότι ο Αιτητής, στο Δικόγραφό του δεν επικαλείται, ως λόγο τροποποίησης του υφιστάμενου διατάγματος διατροφής, τη διαφοροποίηση των εισοδημάτων του, αφού καμία τέτοια αναφορά ή ισχυρισμός τίθεται στο δικόγραφό του.
Από το σύνολο της μαρτυρίας που τέθηκε ενώπιόν μου, προκύπτει διαφοροποίηση των παραγόντων, έτσι ώστε στη βάση των διαπιστωμένων μεταβολών, να καθίσταται απαραίτητος ο εκ νέου καθορισμός/επιμερισμός της συνεισφοράς των διαδίκων στην κοινή υποχρέωσή τους για διατροφή των παιδιών τους.
Συνοπτικά, αναφέρω:
(α) Το γεγονός ότι από την έκδοση του αρχικού διατάγματος έχουν παρέλθει δύο και πλέον έτη. Αυτό το γεγονός, σε σχέση με την εντεύθεν αύξηση της ηλικίας των παιδιών, σύμφωνα με τη νομολογία, δεν είναι άνευ σημασίας.
Παραπέμπω προς τούτο, στην πρόσφατη απόφαση του Δ.Ο.Δ. στην I. L. A. v. Γ. Π. Λ., Έφεση Αρ. 29/2021, ημερ. 19/7/22, όπου λέχθηκαν τα πιο κάτω:
«Ήταν απόλυτα συμβατό με την κοινή λογική και πείρα να κριθεί πως τα παιδιά στην ηλικία των πέντε ετών έχουν περισσότερα έξοδα απ΄ ότι είχαν στα δύο τους έτη. Και αυτό βεβαίως, εν προκειμένω, ενισχύθηκε με ικανοποιητική μαρτυρία. (Παναγιώτου ν. Σφικτού (2001) 1 A Α.Α.Δ. 625 και Πετρή ν. Γρηγοριάδου, ΄Εφεση αρ. 28/19, 4.6.2021).»
(β) Το γεγονός του προβλήματος υγείας / μαθησιακού του ενός παιδιού, το οποίο προέκυψε μετά την έκδοση του διατάγματος, και η αντιμετώπιση του οποίου συνεπάγεται νέα, αντίστοιχη, δαπάνη.
(γ) Το γεγονός ότι μετά την έκδοση του διατάγματος, η Καθ’ ης η αίτηση πέραν του μισθού της και/ή της εισοδηματικής της ικανότητος, λαμβάνει πλέον και το επίδομα μονογονιού €367.- μηνιαίως, και το επίδομα τέκνου €1.100.- ετησίως, ήτοι €92, περίπου, μηνιαίως.
Πέραν των πιο πάνω, η Καθ’ ης η αίτηση λαμβάνει και €500.- μηνιαίως, από ενοίκιο.
Το ποσό επιδόματος μονογονιού δεν αφαιρείται από τα έξοδα διατροφής των παιδιών, όπως λανθασμένα εισηγούνται οι δικηγόροι των διαδίκων. Σύμφωνα με την πρόσφατη απόφαση του Δ.Ο.Δ. στην KONYLIAN v. PASKULOV, Έφεση Αρ. 2/20, ημερ. 24/6/21, το επίδομα μονογονεϊκής οικογένειας καταλογίζεται στα εισοδήματα της Καθ’ ης η αίτηση, ως ο δικαιούχος αιτών γονέας.
Σε αντιδιαστολή με το επίδομα μονογονεϊκής οικογένειας, το επίδομα τέκνου, ως και η λέξη υποδηλώνει, παρέχεται για το τέκνο, οπότε και αφαιρείται από τα έξοδα διατροφής του τέκνου.
Το υπό κρίση διάταγμα εκδόθηκε εκ συμφώνου και έτσι «απουσίαζε» από το υλικό του Δικαστηρίου η επιμέρους παράμετρος ως προς τα έξοδα των παιδιών.
Ούτως εχόντων των πραγμάτων, στην υπό κρίση υπόθεση, τυγχάνουν απόλυτης εφαρμογής, τα πιο κάτω λεχθέντα από την απόφαση του Δ.Ο.Δ. στην I. L. A. v. Γ. Π. Λ (ανωτέρω).
«Έχοντας και πάλι μπροστά μας το εν πολλοίς προβαλλόμενο, από τον Εφεσείοντα, θέμα της απουσίας απόδειξης των συνθηκών του πρώτου εκ συμφώνου διατάγματος και συνεπώς τις αδυναμίες του πρωτόδικου Δικαστηρίου να κρίνει τη μεταβολή, πέραν των όσων αναφέραμε πιο πάνω, θεωρούμε πως τα λεχθέντα στην ως άνω Κ.Ξ. ν. Ε.Κ. ΄Εφεση αρ.24/17 ισχύουν πλήρως και εν προκειμένω:
«΄Ενα τελευταίο θέμα αφορά στο ότι το Δικαστήριο, κατά το στάδιο αμέσως πριν την ενασχόλησή του με την αξιολόγηση της μαρτυρίας, σχολίασε ότι το διάταγμα είχε εκδοθεί εκ συμφώνου, στο πλαίσιο εξώδικου συμβιβασμού, και πως, κατά συνέπεια, δεν υπήρχε δικαστική κρίση σε σχέση με τις ανάγκες, τότε, των ανηλίκων και τη δυνατότητα εκάστου των διαδίκων για συνεισφορά στη διατροφή τους. Δεν εξήγησε ποια ήταν η σημασία της πιο πάνω παρατήρησης, η οποία, εκ των πραγμάτων, ουδόλως επηρέασε την αξιολόγηση που το ίδιο διενήργησε, ακολούθως, της μαρτυρίας. Ανεξάρτητα, όμως, τέτοια παρατήρηση δεν είχε θέση στην εν λόγω διαδικασία. Το δικαστήριο, κατά την εξέταση αίτησης για τροποποίηση διατάγματος διατροφής, δεν υπεισέρχεται στα γεγονότα που έχουν οδηγήσει στην έκδοσή του, δεδομένου ότι δεν είναι επιτρεπτή η αναθεώρησή του, (βλ. Χλ. Χριστοδούλου ν. Α. Χριστοδούλου (1993) 1 Α.Α.Δ. 195)· πόσο μάλλον στην περίπτωση που αυτό εκδίδεται εκ συμφώνου και δεν είναι καταγραμμένα οπουδήποτε τα γεγονότα που έχουν οδηγήσει σε τούτο».
Με βάση τα ανωτέρω, θα προχωρήσω κατωτέρω να καθορίσω τα αναγκαία για τη συντήρηση και διατροφή μηνιαία έξοδα των ανηλίκων.
Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να τονίσω τα πιο κάτω, στη βάση των οποίων θα γίνει, κατωτέρω, η αξιολόγηση της εκατέρωθεν μαρτυρίας και η κατάληξη του Δικαστηρίου:
Η διατροφή ανηλίκων, και ο εντεύθεν καθορισμός της συνεισφοράς των υπόχρεων προς τούτο γονέων, γίνεται αποκλειστικά στη βάση των παραμέτρων που θέτουν τα άρθρα 33(1) και 37 του περί Σχέσεων Γονέων και Τέκνων Νόμου, Ν. 216/90. Οι παραμέτροι αυτοί, με βάση τα άρθρα αυτά, είναι: (i) οι ανάγκες του δικαιούχου και (ii) οι δυνάμεις των υπόχρεων γονέων.
Σύμφωνα με τη νομολογία του Δευτεροβάθμιου Οικογενειακού Δικαστηρίου, το μέτρο με το οποίο θα καθοριστεί η διατροφή δεν μπορεί να αποτιμάται με απόλυτους αριθμούς, ούτε αναμένεται η απόδειξη των κονδυλίων με περισσή αυστηρότητα, ενώ η κοινή λογική και η πείρα της ζωής είναι παράγοντες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τις ανάγκες των συγκεκριμένων ενώπιον του Δικαστηρίου ατόμων. Επίσης, το Δικαστήριο πρέπει να εξετάσει το εύλογο των κονδυλίων που απαιτούνται για τη διατροφή και συντήρηση του δικαιούχου (βλ. Μαρκουλίδης ν. Μαρκουλίδης κ.ά. (1989) 1 ΑΑΔ 1386, Παναγιώτου ν. Σφικτού (2001) 1 ΑΑΔ 625, Χαραλάμπους ν. Χαραλάμπους (2010) 1 (Β) ΑΑΔ 951).
Στην απόφαση του Δ.Ο.Δ. στην υπόθεση Κορελλίδης ν. Κορελλίδη (2012) 1 ΑΑΔ 1975, λέχθηκε ότι «το δικαστήριο δεν είναι υποχρεωμένο να υπεισέρχεται σε λεπτομέρειες που να οδηγούν σε υπολογισμό με σεντ, αλλά θα πρέπει να σταθμίζει τις ανάγκες και να καταλήγει σε συμπεράσματα που θα επαναφέρουν, ή δυνατό, τα ανήλικα παιδιά σε μία πλησιέστερη κατάσταση, όπως θα ήταν εάν οι γονείς τους ζούσαν μαζί».
Η Καθ’ ης η αίτηση, για πλείστα των εξόδων των παιδιών που ανέφερε στη μαρτυρία της δεν αντεξετάσθηκε. Το γεγονός αυτό δεν επιτάσσει όπως το Δικαστήριο, αποδεχθεί, άνευ ετέρου, την επί τούτο μαρτυρία της. Τούτο διότι, παρά ταύτα, το Δικαστήριο, σύμφωνα με την απόφαση του Δ.Ο.Δ. στη Μαρκουλίδης ν. Μαρκουλίδης, ως προς τα έξοδα διατροφής ανηλίκου, δεν δεσμεύεται από τη μαρτυρία των διαδίκων, αλλά είναι καθήκον του Δικαστηρίου να εντοπίσει το εύλογο των κονδυλίων που απαιτούνται για την ικανοποίηση των αναγκών διατροφής και συντήρησης.
Ως προς τα έξοδα διατροφής και συντήρησης των παιδιών, η Καθ’ ης η αίτηση, στη μαρτυρία της, ισχυρίζεται ότι απαιτείται ένα ποσό της τάξης των €1.610-1.630 μηνιαίως.
Αντίθετα, ο Αιτητής, στη μαρτυρία του, ισχυρίζεται ότι τα έξοδα διατροφής και συντήρησης των παιδιών ανέρχονται στο ποσό των €508.- μηνιαίως.
Ως προς τα έξοδα διατροφής και συντήρησης των παιδιών, η Καθ’ ης η αίτηση αιτείται το ποσό των €350.- μηνιαίως, ενώ ο Αιτητής το ποσό των €200.- μηνιαίως. Ως προς το έξοδο αυτό, κρίνω ότι ένα ποσό της τάξης των €300.- μηνιαίως, είναι λογικό ποσό για την κάλυψη της ανάγκης αυτής.
Ως προς την ένδυση και υπόδηση των παιδιών (σχολική και εξωσχολική), η μεν Καθ’ ης η αίτηση ισχυρίζεται ότι απαιτείται το ποσό των €125.- μηνιαίως, ο δε Αιτητής το ποσό των €50.- μηνιαίως. Κρίνω ότι ένα ποσό της τάξης των €95.- μηνιαίως, είναι λογικό για την κάλυψη της ανάγκης ένδυσης και υπόδησης των παιδιών τους.
Η Καθ’ ης η αίτηση ισχυρίζεται ότι για την κάλυψη της ανάγκης χρήσης κοινοχρήστων αγαθών, όπως π.χ., ρεύμα, νερό, διαδίκτυο, κ.λπ. €70.- μηνιαίως. Επισύναψε προς τούτο, στη μαρτυρία της αντίστοιχους λογαριασμούς των πιο πάνω, ως Τεκμήρια 6, 7, 8.
Αντίθετα, ο Αιτητής ισχυρίζεται στη μαρτυρία του ότι για την πιο πάνω ανάγκη των παιδιών, το ποσό που απαιτείται για την κάλυψή της είναι το ποσό των €40.- μηνιαίως.
Κρίνω ότι το ποσό των €70.- μηνιαίως, που αιτείται η Καθ’ ης η αίτηση για την κάλυψη της ανάγκης αυτής είναι λογικό και αιτιολογημένο.
Ως προς την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη εκτός ΓΕΣΥ, η Καθ’ ης η αίτηση αιτείται το ποσό των €100.- μηνιαίως. Αντίθετα, ο Αιτητής δεν αναφέρει οτιδήποτε για το έξοδο αυτό. Προς δικαιολόγηση του εξόδου αυτού παρουσίασε το Τεκμήριο 9, το οποίο αφορά απόδειξη κλινικού εργαστηρίου για εξέταση PCR COVID-19 της ανήλικης Ρ., ημερ. 24/5/21, για το ποσό των €40.- μηνιαίως. Θα ήθελα να τονίσω ότι οι εξετάσεις για COVID-19 προσφέρονται δωρεάν από το κράτος και από τα σχολεία όπου φοιτούν οι μαθητές και στην απουσία οποιασδήποτε μαρτυρίας για οποιαδήποτε ασθένεια των παιδιών, η οποία δεν καλύπτεται από το ΓΕΣΥ, κρίνω ότι ένα ποσό της τάξης των €10.- μηνιαίως είναι λογικό.
Ως προς το έξοδο των μεταφορικών των παιδιών, η Καθ’ ης η αίτηση αιτείται το ποσό των €50.- μηνιαίως, ενώ ο Αιτητής στη μαρτυρία του για τα έξοδα των παιδιών δεν αναφέρει οποιοδήποτε ποσό για την ανάγκη αυτή. Θεωρώ ότι το ποσό των €50.- μηνιαίως για την ανάγκη αυτή είναι απόλυτα λογικό.
Ως προς τα σχολικά είδη, η Καθ’ ης η αίτηση ισχυρίζεται ότι απαιτείται το ποσό των €42.- μηνιαίως, ενώ δεν υπάρχει αντίστοιχη θέση του Αιτητή.
Η Καθ’ ης η αίτηση για να δικαιολογήσει το έξοδο αυτό, επισύναψε στη μαρτυρία της, ως Τεκμήριο 10, απόδειξη πληρωμής ημερομ. 19/5/21 που αφορά αγορά σχολικών ειδών για τα παιδιά τους, για το ποσό των €26,02 σεντ.
Κρίνω ότι ένα ποσό της τάξης των €10.- μηνιαίως είναι ικανοποιητικό για την κάλυψη της ανάγκης αυτής.
Ως προς το Απογευματινό Σχολείο, η Καθ’ ης η αίτηση ισχυρίζεται ότι απαιτείται το ποσό των €295.- μηνιαίως. Ο Αιτητής στη μαρτυρία του για τα έξοδα των παιδιών, ουδεμία αναφορά κάνει για το έξοδο αυτό.
Η Καθ’ ης η αίτηση, στη μαρτυρία, επισύναψε, ως Τεκμήριο 12, σειρά αποδείξεων πληρωμής του εξόδου αυτού, το οποίο Τεκμήριο 12 επιβεβαιώνει τη θέση της την οποία και αποδέχομαι.
Ως προς τα ιδιαίτερα μαθήματα και οι δύο γονείς αποδέχονται ότι το ποσό το οποίο απαιτείται για την κάλυψη της ανάγκης αυτής, είναι το ποσό των €68.- μηνιαίως.
Ως προς το μάθημα της Ειδικής Εκπαίδευσης, το οποίο προκύπτει λόγω προβλήματος το οποίο αφορά το παιδί τους τον Α. και για το οποίο γίνεται εκτενής αναφορά στη μαρτυρία της Καθ’ ης η αίτηση, φαίνεται ότι ο Αιτητής δεν ενημερώθηκε έγκαιρα για το πρόβλημα και τη σχετική δαπάνη αντιμετώπισής του, ως έπρεπε, ενόψει της συνεπιμέλειας των γονέων.
Παρά ταύτα, στη μαρτυρία του για το έξοδο αυτό, αναγνωρίζει την αναγκαιότητα για την αντιμετώπισή του, ισχυριζόμενος ότι το ποσό που απαιτείται είναι το ποσό των €100.- μηνιαίως και όχι το ποσό των €160-180.- μηνιαίως, που ισχυρίζεται η Καθ’ ης η αίτηση.
Από τις αποδείξεις, Τεκμήριο 4, που επισύναψε η Καθ’ ης η αίτηση στη μαρτυρία της, δικαιολογείται η επιδίκαση ενός ποσού της τάξης των €160.- μηνιαίως για την κάλυψη της ανάγκης αυτής.
Απόλυτα σχετικό με το υπό εξέταση έξοδο της ειδικής εκπαίδευσης είναι το πιο κάτω απόσπασμα από την απόφαση του Δ.Ο.Δ. στη Μέγας v. Kvasnikova, Έφεση Αρ. 20/2019, ημερ. 10/7/2020, «Ο εφεσείων, παρά το ότι διατείνεται ότι δεν συμφώνησε σε φοίτηση σε ιδιωτικό σχολείο, όπως ορθά παρατηρεί το πρωτόδικο Δικαστήριο, ουδέν μέτρο λήφθηκε εκ μέρους του και ορθά κρίθηκε ότι ο ισχυρισμός αυτός παρέμεινε ατεκμηρίωτος και, συνεπώς, άνευ σημασίας.»
Ως προς την ψυχαγωγία και το χαρτζιλίκι των παιδιών, η Καθ’ ης η αίτηση ισχυρίζεται ότι απαιτείται το ποσό των €150.- μηνιαίως και €100.- μηνιαίως, ήτοι συνολικά το ποσό των €250.- μηνιαίως. Αντίθετα, ο Αιτητής δεν πρόσφερε μαρτυρία για τη θέση του ως προς τα πιο πάνω έξοδα.
Κρίνω ότι ένα ποσό της τάξης των €180.- μηνιαίως είναι λογικό για την κάλυψη των πιο πάνω αναγκών, για τις οποίες ο Αιτητής ουδεμία αναφορά κάνει στη μαρτυρία του για τις ανάγκες αυτές.
Ως προς το σπουδαστικό σχέδιο ασφάλισης των παιδιών, δεν θεωρώ ότι το πιο πάνω έξοδο είναι έξοδο αναγκαίο για τη διατροφή και συντήρηση των παιδιών και ως εκ τούτου δεν επιδικάζω οποιοδήποτε έξοδο.
Με βάση τα ανωτέρω, το συνολικό μηνιαίο ποσό που απαιτείται για την κάλυψη των αναγκών διατροφής και συντήρησης των παιδιών είναι €1.238.- μηνιαίως.
Από το πιο πάνω, θα πρέπει να αφαιρεθεί το ποσό των €92.- μηνιαίως που αφορά, ως έχει ήδη λεχθεί και εξηγηθεί, το επίδομα τέκνου που λαμβάνει η Καθ’ ης η αίτηση. Έτσι το συνολικό μηνιαίο ποσό για τη διατροφή των παιδιών είναι: €1.238 - €92 =€1.146.-
Θα ασχοληθώ, κατωτέρω, με τις δικογραφημένες θέσεις και τη μαρτυρία των διαδίκων ως προς τις εισοδηματικές τους δυνάμεις.
Σύμφωνα με τη νομολογία του Δευτεροβάθμιου Οικογενειακού Δικαστηρίου, οι γονείς έχουν και οι δύο την υποχρέωση όπως προβούν σε πλήρη και ειλικρινή αποκάλυψη των εισοδημάτων τους. Σχετικά παραπέμπω παραπέμπω στην υπόθεση Δημητρίου v. Περδίου, (2005) 1 (Β) ΑΑΔ 1418 όπου λέχθηκαν τα πιο κάτω:
«Όπως έχει η σχετική νομοθετική διάταξη (βλ. άρθρο 33(1) του περί Σχέσεων Γονέων και Τέκνων Νόμου του 1990, Ν.216/90) η υποχρέωση για διατροφή των ανηλίκων τέκνων μίας οικογένειας ανήκει και στους δύο γονείς, ανάλογα με την οικονομική κατάσταση του καθενός. Έχουν και οι δύο υποχρέωση όπως προβαίνουν σε πλήρη και ειλικρινή αποκάλυψη των πραγματικών τους εισοδημάτων και όχι μόνο των εξόδων τους. Στην υπόθεση Ette v. Ette (1965) 1 All E.R. 341, 346 έχει λεχθεί ότι όταν ο Καθ΄ ού η αίτηση δεν προβαίνει ο ίδιος σε ειλικρινή και πλήρη αποκάλυψη σχετικά με την οικονομική του κατάσταση, τότε το Δικαστήριο μπορεί, λαμβάνοντας υπόψη τη φύση του επαγγέλματος του και το τι κερδίζουν άλλοι στο ίδιο το επάγγελμα, να υπολογίσει ότι ο Καθ΄ ού η αίτηση έχει ψηλότερα, απ΄ ότι ισχυρίζεται, εισοδήματα. Η αρχή αυτή συνάδει και με τον κανόνα ότι εκεί που κάποιος έχει την αποκλειστική γνώση γεγονότων, οφείλει να τα αποδείξει (βλ. Tarapoulouzis v. District Officer (1962) C.L.R. 91 και Μαρκουλίδης v. Μαρκουλίδης κ.α. (1998) 1 (Γ) Α.Α.Δ. 1386, 1390). Επομένως σε υποθέσεις διατροφής των ανηλίκων τέκνων μιας οικογένειας, η οικονομική δυνατότητα του καθενός από τους γονείς δεν είναι θέμα που θα πρέπει να αποδεικνύεται από τον Αιτητή ή την Αιτήτρια, ανάλογα με την περίπτωση, αλλά θέμα αληθινής αποκάλυψης από τους ίδιους τους γονείς, των αντιστοίχων εισοδημάτων τους. Το δε δικαστήριο, προβαίνει σε πλήρη έρευνα αυτών των στοιχείων.
Περαιτέρω αναφέρουμε ότι από σχετική νομολογία φαίνεται ότι το δικαστήριο μπορεί να λάβει υπόψη όχι μόνο τα πραγματικά εισοδήματα αλλά και την ικανότητα του Καθ΄ ού η αίτηση να κερδίζει (his potential earning capacity). (Βλ. Klucinsky v. Klucinsky (1953) 1 All E.R. 683 και McEwan v. McEwan (1972) 2 All E.R. 708).»
Για το ίδιο θέμα, παραπομπή γίνεται επίσης στην απόφαση του Δ.Ο.Δ., Ε.Σ. – και – Ε. Σ., Έφεση αρ. 17/2019, ημερομ. 5/2/21.
Θα αρχίσω την εξέταση των δυνάμεων των διαδίκων, τονίζοντας ευθύς εξ αρχής το σημαντικό κατά την άποψή μου, ότι κανείς από τους διαδίκους, δεν αποκάλυψε ενώπιον του Δικαστηρίου, με τη δικογραφία αλλά και με τη μαρτυρία του, τις δυνάμεις του κατά τον ουσιώδη χρόνο της εκ συμφώνου έκδοσης του υπό κρίση διατάγματος.
Ο Αιτητής, στη μαρτυρία του, αναφέρει ότι, μετά που έμεινε εκτός εργασίας για αρκετούς μήνες, βρήκε εργασία και σήμερα το καθαρό εισόδημά του είναι €1.300.- μηνιαίως. Προσκόμισε προς επίρρωση της θέσης του, πιστοποιητικό ημερ. 31/3/22, (Τεκμήριο 3) όπου βεβαιώνεται ο πιο πάνω μισθός του.
Η Καθ’ ης η αίτηση ισχυρίζεται ότι ο Αιτητής, μετά την έκδοση του υπό κρίση διατάγματος, ξεκίνησε να ασχολείται και με τη συλλογή και πώληση σιδήρου και/ή άλλων μετάλλων με αποτέλεσμα να λαμβάνει ένα επιπλέον εισόδημα.
Η πιο πάνω θέση της Καθ’ ης η αίτηση, την οποία απορρίπτει ο Αιτητής, παρέμεινε στη σφαίρα του γενικού και αόριστου ισχυρισμού, εφόσον ουδείς των διαδίκων αντεξετάσθηκε. Σημειώνεται ότι η παρούσα υπόθεση αφορά εναρκτήρια αίτηση, αλλά και ανταπαίτηση.
Η μαρτυρία της Καθ’ ης η αίτηση σε σχέση με την κτήση εισοδήματος από προσωπική της εργασία, αρχίζει χρονικά από τον χρόνο σύνταξης της Υπεράσπισης και Ανταπαίτησης, η οποία καταχωρήθηκε στις 29/6/21.
Κατά τον χρόνο αυτό, εργοδοτείτο σε εταιρεία με μισθό, κατά μέσο όρο €713.- μηνιαίως. Επισύναψε προς τούτο στη μαρτυρία της, ως Τεκμήριο 20, αντίγραφα των καταστάσεων μισθοδοσίας της.
Μετά την απώλεια της πιο πάνω εργασίας της, βρήκε εργασία σε φούρνο. Όμως, εξ αιτίας ενός προβλήματος υγείας της, για την αντιμετώπισή του υποβλήθηκε σε εγχείρηση και έλαβε σχετική αναρρωτική άδεια, (Τεκμήρια 21 και 22). Κατά τον χρόνο που απουσίαζε με αναρρωτική άδεια, οι εργοδότες της, χωρίς προηγούμενη ειδοποίησή της, Τεκμήριο 23, προχώρησαν, στον τερματισμό της εργοδότησής της, με αποτέλεσμα από τις 8/3/22 να είναι άνεργη.
Ο δικηγόρος της Καθ’ ης η αίτηση, με βάση την πιο πάνω μαρτυρία, εισηγείται στη γραπτή του αγόρευση, ότι παρά την ανεργία της Καθ’ ης η αίτηση, το ποσό των €713.- μηνιαίως, το οποίο ελάμβανε κατά μέσο όρο, όταν εργοδοτείτο στην εταιρεία, ως ανωτέρω, να θεωρηθεί ως η εισοδηματική της ικανότητα.
Για τους λόγους που θα εξηγήσω, κατωτέρω, δεν συμφωνώ με την πιο πάνω θέση. Η θέση αυτή αντιστρατεύεται έκδηλα την κοινή λογική.
Σημειώνεται ότι η πιο πάνω μαρτυρία της Καθ’ ης η αίτηση δεν είναι πλήρης μαρτυρία, αφού αφορά συγκεκριμένη, ως αναφέρθηκε ανωτέρω, χρονική περίοδο. Το υπό κρίση διάταγμα εκδόθηκε στις 9/5/19. Η Καθ’ ης η αίτηση ουδεμία μαρτυρία προσέφερε για την εισοδηματική της ικανότητα κατά τον πιο πάνω ουσιώδη χρόνο.
Ως είναι παραδεκτό, μετά την έκδοση του υπό κρίση διατάγματος, και τη λύση του γάμου τους που επήλθε στις 27/11/20, οι διάδικοι στις 16/2/22, με βάση το Τεκμήριο 16 στη μαρτυρία τους, προβαίνουν σε επίλυση των περιουσιακών τους διαφορών, η οποία συνίσταται στην ανάληψη της κυριότητας του συζυγικού οίκου από την Καθ’ ης η αίτηση με απαλλαγή του Αιτητή από το υφιστάμενο χρέος, το οποίο χρέος ανήρχετο, σύμφωνα με τη γραπτή μαρτυρία της και το Τεκμήριο 17, στο ποσό των €178.834,76 σεντ.
Για τη δόση του εν λόγω δανείου, η Καθ’ ης η αίτηση δεν κάνει αναφορά στη μαρτυρία της, η οποία δόση, κατά την κοινή πείρα, πρέπει, με βάση το υψηλό ομολογουμένως χρέος, να είναι αρκετά υψηλή, ενδεχομένως όχι κατώτερη της προτεινόμενης εισοδηματικής της ικανότητος.
Όπως είναι η πρόταση της Καθ’ ης η αίτηση, οι δυνάμεις της είναι €713 + €500 (ενοίκιο) + €367, επίδομα μονογονιού ήτοι σύνολο €1.580.- μηνιαίως.
Παρά ταύτα, η Καθ’ ης η αίτηση ισχυρίζεται ότι τα έξοδα διατροφής των παιδιών είναι €1.610 - €1.630 μηνιαίως από τα οποία έξοδα, με βάση την Ανταπαίτηση, αιτείται κάλυψη των με συνεισφορά €500.- μηνιαίως, του Αιτητή. Η ίδια δε, καθορίζει τη συνεισφορά της στα €1.100 - €1.130 μηνιαίως.
Αν στο πιο πάνω προστεθούν τα έξοδα της δικής της αυτοδιατροφής και η δόση του δανείου, είναι εκ των πραγμάτων, άλλα και κατά την κοινή πείρα και λογική αδύνατο όλα τα πιο πάνω έξοδα να αντιμετωπίζονται με εισοδήματα των €1.580.- μηνιαίως.
Ούτως εχόντων των πραγμάτων, και με βάση τη συνολική εικόνα, ως αυτή αναδύεται εκ των πραγμάτων, και με βάση τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής, η εισοδηματική ικανότητα της Καθ’ ης η αίτηση δεν είναι μικρότερη των €1.300.- μηνιαίως.
Συνακόλουθα, οι δυνάμεις του Αιτητή είναι €1.300.- μηνιαίως, της δε Καθ’ ης η αίτηση είναι €1.300 + €500 + €367 = €2.167 μηνιαίως.
Θα προχωρήσω κατωτέρω στον καθορισμό της συνεισφοράς του Αιτητή:
€1.146 (έξοδα παιδιών) x €1.300 (δυνάμεις Αιτητή) = €429.- μηνιαίως.
€3.467 (δυνάμεις διαδίκων)
Το θέμα, όμως, του καθορισμού της τελικής συνεισφοράς δεν τελειώνει με τον μαθηματικό καθορισμό της συνεισφοράς.
Στην πρόσφατη απόφαση του Δ.Ο.Δ. στη Ρουσουνίδης ν. Ρουσουνίδου, Έφεση Αρ. 25/2019, 15/12/21, σε σχέση με τα έξοδα των παιδιών, λέχθηκαν τα πιο κάτω:
«Τα έξοδα των παιδιών πληρώνονται από τον γονέα με τον οποίο τα παιδιά διαμένουν και ο άλλος γονέας δεν απαλλάσσεται της υποχρέωσης συνεισφοράς του σε αυτά επειδή επιθυμεί, κατά την επικοινωνία του με το παιδί του ή σε οποιοδήποτε χρόνο, να του προσφέρει, είτε αγοράζοντας του κάποιο είδος, είτε προσφέροντας του αναψυχή. Αυτά προσφέρονται οικειοθελώς και το παιδί τα απολαμβάνει επιπλέον των αναγκών του, όπως καθορίζονται στη δικαστική απόφαση. Από την άλλη, τα έξοδα διατροφής του παιδιού κατά τις ημέρες που διαμένει με τον υπόχρεο για καταβολή διατροφής γονέα μπορούν να συνυπολογιστούν. Κατά κύριο λόγο στις περιπτώσεις όπου υπάρχει ιδιαίτερο οικονομικό πρόβλημα.»
Είναι παραδεκτό ότι το αρχικό διάταγμα διατροφής σήμερα, με τις επελθούσες εν τω μεταξύ, προσαυξήσεις, υποχρεώνει τον Αιτητή να καταβάλλει το ποσό των €385.- μηνιαίως ως συνεισφορά του. Υφίσταται, επομένως, μια διαφορά της τάξης των €44.- μηνιαίως.
Ο Αιτητής, στη μαρτυρία του ισχυρίζεται ότι, όταν κατά την επικοινωνία τα παιδιά είναι υπό την επίβλεψη και φροντίδα του, φροντίζει για τα έξοδά τους και καλύπτει και έκτακτα έξοδα και έξοδα για την ψυχαγωγία τους.
Η Καθ’ ης η αίτηση, στη μαρτυρία της αναφέρει ότι είναι λογικό επακόλουθο ότι ο Αιτητής «κατά την άσκηση του δικαιώματος επικοινωνίας του, με τα ανήλικα μας τέκνα τυγχάνει να καταβάλλει κάποια επουσιώδη ή/και ασήμαντα χρηματικά ποσό, εν σχέσει με την περιποίησή τους (π.χ. κούρεμα του ανήλικου Α. Ε. κάθε 3-4 μήνες) ή/και για τις κοινωνικές τους υποχρεώσεις (π.χ. δώρα σε πολύ περιορισμένα πάρτι γενεθλίων)».
Αποτελεί γεγονός, σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας και της λογικής ότι ένας γονέας, όπως άλλωστε δέχεται και η απόφαση στη Ρουσουνίδης (ανωτέρω), μέσα στα πλαίσια της επικοινωνίας του με τα παιδιά του, από αγάπη και ενδιαφέρον για αυτά, να προβαίνει σε παροχές προς τα παιδιά του, όπως αυτές που παραδέχεται η Καθ’ ης η αίτηση, όπως και άλλες, όπως η παροχή ενός πρόχειρου γεύματος (π.χ. snack) ή ψυχαγωγίας ή ένα έκτακτο έξοδο κ.ά.
Ενόψει της πιο πάνω πραγματικότητας, αν και οι δύο διάδικοι δεν καθορίζουν το κόστος αυτών των παροχών, κρίνω ότι η διαφορά των €44.- μηνιαίως για δύο παιδιά ηλικίας 11 και 9 χρονών σήμερα, η οποία υφίσταται με βάση τον μαθηματικό υπολογισμό (€429 μηνιαίως) και το διάταγμα (€385 μηνιαίως) δεν δικαιολογεί, συνεκτιμώντας και τις δύο πιο πάνω παραμέτρους τη διαφοροποίηση του υφιστάμενου διατάγματος.
Ενόψει της πιο πάνω κατάληξης, η εναρκτήρια αίτηση και η ανταπαίτηση απορρίπτονται.
Η κάθε πλευρά τα έξοδά της.
(Υπ.) ………………………………
Μ. Τσαγγαρίδης
Πρόεδρος Οικογενειακού Δικαστηρίου
/ΚΤ
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο