ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ
ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΓΟΝΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ
ΕΝΩΠΙΟΝ: [ΤΣΑΓΓΑΡΙΔΗΣ, Πρ.]
(Αίτηση Αρ 556/2021)
Μεταξύ:
Α. G. A.,
Αιτητής,
ΚΑΙ
Ν. Λ.,
Καθ’ ης η αίτηση.
-----------------------------------
Αίτηση δια κλήσεως ημερομ. 3/11/22
7 Απριλίου 2023
Εμφανίσεις:
Για την Καθ’ ης η αίτηση - Αιτήτρια: κα Τ. Τζίρτη
Για τον Αιτητή - Καθ’ ου η αίτηση: κα Ν. Χαραλαμπίδου
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Η Αιτήτρια, στις 3/11/22, καταχώρησε την παρούσα αίτηση με την οποία αιτείται:
«Όπως το νομικόν σημείον (προδικαστική ένσταση) που ηγέρθη στην παράγραφο 1 της Υπεράσπισης της Καθ’ ης η αίτηση προδικαστεί και/ή αποφασισθεί υπό του Δικαστηρίου πρώτα και/ή προ της ακρόασης ολόκληρης της κυρίως αίτησης και/ή οποιασδήποτε άλλης ενδιάμεσης αίτησης.»
Η προδικαστική ένσταση η οποία εγείρεται στην Έκθεση Υπεράσπισης που καταχώρησε η Αιτήτρια στις 3/11/22 έχει ως ακολούθως:
«1. Η Καθ’ ης η αίτηση εγείρει προδικαστική ένσταση και ισχυρίζεται ότι η παρούσα αίτηση θα πρέπει να απορριφθεί ως πρόωρη και/ή άκυρη και/ή παράτυπη και/ή αντιδεοντολογική και/ή ανύπαρκτη, αφού ο Καθ’ ου η αίτηση δεν είχε προβεί σε πληρωμή των εξόδων της αίτησης γονικής μέριμνας υπ’ αριθμό 327/19, για τα οποία έχει καταδικαστεί με απόφαση του Οικογενειακού Δικαστηρίου Λευκωσίας ημερομηνίας 17/12/21, προτού προχωρήσει με την παρούσα αίτηση. Επομένως, ο Καθ’ ου η αίτηση στερείται του δικαιώματος καταχώρησης νέας αίτησης γονικής μέριμνας, χωρίς να είχε πρώτα ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του απέναντι στην προηγούμενη αίτηση και δη στην πληρωμή των δικηγορικών εξόδων ως η Δ.30 προνοεί και ως εκ τούτου η παρούσα αίτηση αποτελεί κατάχρηση διαδικασίας και δεν μπορεί να προχωρήσει. Οποιαδήποτε δε άλλα μέτρα καταχωρήθηκαν στα πλαίσια της κυρίως αίτησης θα πρέπει να συμπαρασυρθούν σε απόρριψη μαζί με την κυρίως αίτηση, με έξοδα εναντίον του Αιτητή σε όλες τις διαδικασίες.»
Οι συνήγοροι των διαδίκων συμφώνησαν όπως προδικαστεί το νομικό σημείο που εγείρεται στην παρούσα υπόθεση και προέβησαν, στις 3/2/23, σε κοινή έγγραφη κατάθεση παραδεκτών γεγονότων, στη βάση των οποίων θα κριθεί η πιο πάνω προδικαστική ένσταση.
Τα κοινά παραδεκτά γεγονότα έχουν ως ακολούθως:
«1. Ο Αιτητής διαμένει και εργάζεται μόνιμα στο Ηνωμένο Βασίλειο.
2. Η Καθ’ ης η αίτηση ζει και εργάζεται μόνιμα στην Κυπριακή Δημοκρατία.
3. Οι διάδικοι απέκτησαν μία θυγατέρα εκτός γάμου, την L. E. L. A., την οποία ο Αιτητής αναγνώρισε αμέσως μετά τη γέννηση της με εκούσια αναγνώριση.
4. Την 10/07/2019 ο Αιτητής καταχώρησε την Αίτηση Γονικής Μέριμνας αριθμός 327/2019 με την οποία αξίωνε το δικαίωμα επικοινωνίας του ιδίου και της ανήλικης θυγατέρας του.
5. Την 22/10/2021 το Οικογενειακό Δικαστήριο Λευκωσίας απέρριψε την Αίτηση Γονικής Μέριμνας 327/2019 λόγω μη τήρησης της διαδικασίας βάσει των προνοιών της Δ.30 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, με έξοδα εναντίον του Αιτητή.
6. Την 03/12/2021 ο Αιτητής καταχώρησε την παρούσα κυρίως Αίτηση Γονικής Μέριμνας με την οποία αξιώνει το δικαίωμα επικοινωνίας του με την ανήλικη θυγατέρα του.
7. Την 03/12/2021 ο Αιτητής καταχώρησε Μονομερή Αίτηση για την έκδοση προσωρινού διατάγματος επικοινωνίας στην παρούσα αίτηση.
8. Την 22/12/2021 ο Αιτητής καταχώρησε Μονομερή Αίτηση για την έκδοση προσωρινού διατάγματος επικοινωνίας και την ίδια ημέρα εκδόθηκε το Διάταγμα μονομερώς.
9. Την 23/12/2021 η Καθ’ ης η αίτηση καταχώρησε Ενδιάμεση Αίτηση για αναστολή εκδίκασης της παρούσας αίτησης γονικής μέριμνας μέχρι την καταβολή από τον Αιτητή των εξόδων στην διαδικασία της αίτησης Γονικής Μέριμνας 327/2019 και συμμόρφωσής του με τις πρόνοιες της Δ.30 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας.
10. Την 27/12/2021 ο Αιτητής καταχώρησε Ενδιάμεση Αίτηση για παρακοή του διατάγματος ημερομηνίας 22/12/2021 από την Καθ’ ης η αίτηση.
11. Την 14/01/2022 η Καθ’ ης η αίτηση καταχώρησε Ένσταση στη Μονομερή Αίτηση ημερομηνίας 03/12/2021.
12. Την 08/03/2022 υπολογίστηκαν από τον Πρωτοκολλητή τα έξοδα στη διαδικασία στην αίτηση Γονικής Μέριμνας 327/19.
13. Το ύψος των εξόδων στη διαδικασία στην αίτηση Γονικής Μέριμνας 327/19 κοινοποιήθηκε στον Αιτητή στις 03/05/2022 και στις 07/06/2022 του κοινοποιήθηκε το σχετικό τιμολόγιο μέσω ηλεκτρονικού μηνύματος από τους δικηγόρους του.
14. Ο Αιτητής πλήρωσε το τιμολόγιο αναφορικά με τα έξοδα της διαδικασίας στην Αίτηση Γονικής Μέριμνας αρ. 327/19 στις 08/06/2022.
15. Την 24/06/2022 εκδόθηκε εκ συμφώνου διάταγμα μεταξύ των διαδίκων στην Αίτηση Γονικής Μέριμνας αρ. 327/19 σε σχέση με την Ανταπαίτηση της Καθ’ ης η αίτηση και μεταξύ άλλων ανατέθηκε η φύλαξη της ανήλικης θυγατέρας των διαδίκων στην Καθ’ ης η αίτηση.
16. Την 12/08/2022 ο Αιτητής καταχώρησε τροποποιημένη Εναρκτήρια Αίτηση στα πλαίσια της παρούσας εκκρεμούσας κυρίως αίτησης, σύμφωνα με τη Δ.25 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας σε σχέση με τη ΓΜ327/19 που απορρίφθηκε στις 22/10/21 συνεπεία της Δ.30 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας.
17. Την 31/10/2022 ο Αιτητής καταχώρησε Ένσταση στην Ενδιάμεση Αίτηση της Καθ’ ης η αίτηση ημερομηνίας 23/12/2021.
18. Την 03/11/2022 η Καθ’ ης η αίτηση καταχώρησε την Έκθεση Υπεράσπισης, με προδικαστική ένσταση για απόρριψη της παρούσας κυρίως αίτησης.
19. Την 03/11/22 η Καθ’ ης η αίτηση καταχώρησε την υπό εκδίκαση αίτηση δια κλήσεως.»
Η ακρόαση της αίτησης αυτής διεξήχθη με τις γραπτές αγορεύσεις των συνηγόρων των διαδίκων.
Η απάντηση στο υπό κρίση θέμα, το οποίο εγείρεται με την προδικαστική ένσταση της Καθ’ ης η αίτηση, θα πρέπει να αναζητηθεί, κατά την άποψή μου, στην ερμηνεία των προνοιών της Δ.30.1(δ) και (ε) των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, στη βάση των παραδεκτών γεγονότων.
Οι πρόνοιες της Δ.30.1(δ) και (ε) παρατίθενται κατωτέρω:
«(δ) Η κατά τα ανωτέρω απόρριψη της αγωγής ή της ανταπαίτησης, ως θα είναι η περίπτωση, δεν θα συνιστά κώλυμα καταχώρησης νέας αγωγής ή ανταπαίτησης με την ίδια αιτία αγωγής, τηρουμένων των προνοιών περί παραγραφής σε οποιοδήποτε νόμο.
(ε) Τα έξοδα εναντίον του ενάγοντα ή του ανταπαιτούντος ως θα είναι η περίπτωση, θα υπολογίζονται και η πληρωμή τους θα συνιστά προαπαιτούμενο καταχώρησης νέας αγωγής κατά την παράγραφο (δ) ανωτέρω. Το νέο κλητήριο θα φέρει σημείωμα ότι πρόκειται για «Νέα αγωγή σε σχέση με αγωγή αρ. .................................. που απορρίφθηκε την .................................. συνεπεία των προνοιών της Δ.30 Θ 1» και τα τέλη καταχώρησης της (χαρτόσημα, δικηγορόσημα ή άλλα) θα είναι τα διπλάσια εκείνων που αναλογούν στην κλίμακα της αγωγής ή της ανταπαίτησης ως θα είναι η περίπτωση.»
Σύμφωνα με τη νομολογία σημαντικό παράγοντα για την ορθή ερμηνεία του νόμου, αποτελεί η ανεύρεση της πρόθεσης του Νομοθέτη. Όπου, δε, υπάρχει αμφιβολία και ύπαρξη δύο ερμηνειών πρέπει να δίνεται η ερμηνεία η οποία συνάδει με τη λογική. Αυτό το έργο ανήκει στην αποκλειστική δικαιοδοσία του Δικαστηρίου. Θα πρέπει, επίσης, να υπομνησθεί ότι η ερμηνεία με αναφορά στο σκοπό του νομοθετήματος έχει εδραιωθεί, ενώ η αυστηρή γραμματική ερμηνεία ανήκει στο παρελθόν (βλ. Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις Πλάζα Λτδ v. Συμβούλιο Βελτιώσεως Γερμασόγειας (1999) 3 Α.Α.Δ. 348). Για τον λόγο αυτό, η τελολογική μέθοδος ερμηνείας (τέλος = σκοπός), είναι επιτρεπτή οποτεδήποτε το κείμενο της νομοθεσίας παρέχει την ευχέρεια, για την απόδοση της ερμηνείας εκείνης που αποτελεσματικότερα προωθεί την ευόδωση των κατά τα άλλα έκδηλων σκοπών του Νομοθέτη (βλ. GHALANOS DISTRIBUTORS LTD v. Κυπριακής Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 528, Αντώνης Ράφτης v. Κυπριακής Δημοκρατίας κ.ά. (2002) 3 Α.Α.Δ. 345).
Το Δικαστήριο, προσεγγίζοντας την ερμηνεία των πιο πάνω διατάξεων, θα πρέπει να συνεκτιμήσει και τη διαφορά που ενυπάρχει στις υποθέσεις που αφορούν οικογενειακές σχέσεις από τις καθαρά αστικές υποθέσεις.
Η παρούσα υπόθεση, δεν αφορά μόνο το δικαίωμα του Αιτητή να έχει επικοινωνία με το παιδί κατά τα προβλεπόμενα από το Άρθρο 17 του περί Σχέσεων Γονέων και Τέκνων Νόμου, Ν.216/90.
Αφορά, και θα πρέπει να συνεκτιμηθεί προς τούτο, και το ίδιον δικαίωμα του παιδιού, αφού σύμφωνα με το Άρθρο 9(ε) του περί της Σύμβασης περί των Δικαιωμάτων του Παιδιού Νόμο του 2000, Ν.5(ΙΙΙ)/2000:
«Τα Συμβαλλόμενα κράτη οφείλουν να σέβονται το δικαίωμα του παιδιού που ζει χωριστά από τους γονείς του ή από τον έναν από αυτούς να διατηρεί προσωπικές σχέσεις και να έχει άμεση επαφή με τους δύο γονείς του, τακτικά, εκτός εάν αυτό είναι αντίθετο με το υπέρτατο συμφέρον του παιδιού.»
Περαιτέρω, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η Δ.30 δεν έχει ως σκοπό την καταστροφή του δικαιώματος του διαδίκου, αφού σύμφωνα με την πρόνοια της παραγράφου (δ), η απόρριψη της αγωγής δεν θα συνιστά κώλυμα για καταχώρηση νέας αγωγής.
Τέλος, η οποιαδήποτε ερμηνεία δοθεί, δεν θα πρέπει να παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας μεταξύ μέτρου και επιδιωκόμενου σκοπού, αλλά και του γενικότερου σκοπού της δικαιοδοσίας των Οικογενειακών Δικαστηρίων σε υποθέσεις γονικής μέριμνας/επικοινωνίας, που είναι η προστασία του συμφέροντος του ανηλίκου.
Η αυστηρή γραμματική ερμηνεία της Δ.30.1(δ) (ε) που θέτει ως προαπαιτούμενο την προγενέστερη πληρωμή των εξόδων, εκτός από την ασάφειά της, οδηγεί σε αποτελέσματα τα οποία αντίκεινται στη λογική των πραγμάτων, αλλά και σε ανεπιθύμητα αποτελέσματα.
Όπως αναφέρει η πιο πάνω διαταγή τα έξοδα θα υπολογίζονται. Ο υπολογισμός των εξόδων, δύναται να λάβει χώρα μόνο από Πρωτοκολλητή. Προϋποθέτει υποβολή καταλόγου εξόδων, ο οποίος υποβάλλεται από τον επιτυχόντα διάδικο. Ο διάδικος ο οποίος καταδικάστηκε στα έξοδα, είναι εκ των πραγμάτων αδύνατο να υποβάλει τέτοιο κατάλογο, αφού, εκ των πραγμάτων, δεν είναι σε θέση να γνωρίζει τα έξοδα του επιτυχόντος διαδίκου.
Έτσι, το δικαίωμα προσφυγής στο Δικαστήριο του αποτυχόντος διαδίκου, θα εξαρτάται και θα καθίσταται δέσμιο της βούλησης του επιτυχόντος διαδίκου, αν θα απαιτήσει τα έξοδά του, ή πότε θα τα απαιτήσει κ.λ.π.
Στην παρούσα υπόθεση, η εναρκτήρια αίτηση που καταχώρισε αρχικά ο Αιτητής απορρίφθηκε στις 22/10/21, με βάση τη Δ.30.
Η νέα εναρκτήρια αίτηση του Αιτητή καταχωρήθηκε στις 3/12/21.
Στις 8/3/22 έγινε ο υπολογισμός των εξόδων από τον Πρωτοκολλητή, κοινοποιήθηκε στον Αιτητή στις 3/5/22 και το σχετικό τιμολόγιο του κοινοποιήθηκε στις 7/6/22 και αμέσως μετά, στις 8/6/22, προέβηκε στην πληρωμή, δηλαδή άμεσα, των εξόδων της διαδικασίας.
Ο Αιτητής άμεσα εκπλήρωσε την υποχρέωσή του. Τούτο, όμως, δεν μπορεί να λεχθεί και για την Καθ’ ης η αίτηση. Αποφάσισε να ασκήσει το δικαίωμά της, μετά που ο Αιτητής καταχώρησε τη νέα εναρκτήρια αίτησή του, και αξίωσε τελικά την πληρωμή των εξόδων της διαδικασίας μετά την πάροδο οκτώ (8) σχεδόν, ολόκληρων μηνών από την επιδίκασή τους.
Έτσι, η Δ.30.1(ε), δεν μπορεί να ερμηνευθεί κατά τρόπον που να απολήγει σε ματαίωση ή αδικαιολόγητη καθυστέρηση του δικαιώματος του κάθε πολίτη για προσφυγή στο Δικαστήριο, ιδιαίτερα δε σε υποθέσεις οικογενειακών σχέσεων όπου εμπλέκονται παιδιά. Η τελεολογική ερμηνεία αυτό επιβάλλει.
Κάθε αντίθετη προσέγγιση, αντιστρατεύεται το δικαίωμα προσφυγής στο Δικαστήριο, την αρχή της Δίκαιης Δίκης, και περαιτέρω συνιστά καταστρατήγηση της αρχής της αναλογικότητας μεταξύ μέτρου και επιδιωκόμενου σκοπού.
Ως εκ τούτου, στη βάση όλων των πιο πάνω, η προδικαστική ένσταση απορρίπτεται.
Ως προς το θέμα της διπλάσιας πληρωμής των τελών καταχώρησης και του σχετικού σημειώματος του Πρωτοκολλητή, ενόψει της πιο πάνω κατάληξής μου, κρίνω ότι πρόκειται περί απλών παρατυπιών οι οποίες μπορούν, να θεραπευθούν, με την έκδοση ανάλογης διαταγής δυνάμει της Δ.64 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας.
Ο Αιτητής διατάσσεται όπως εντός 15 ημερών από σήμερα εκπληρώσει την υποχρέωση για καταβολή του διπλάσιου των τελών της εναρκτήριας αίτησης, όπως προνοείται από τη Δ.30.1(ε).
Σε περίπτωση μη συμμόρφωσής του, η εναρκτήρια αίτηση υπόκειται σε απόρριψη από το Δικαστήριο.
Ο Πρωτοκολλητής, με την εκπλήρωση από τον Αιτητή της πιο πάνω υποχρέωσής του, συντάξει επί της εναρκτήριας αίτησης, το προβλεπόμενο από τη Δ.30.1(ε) σημείωμα.
Οι εκκρεμούσες ενδιάμεσες αιτήσεις ορίζονται για προγραμματισμό στις 5/5/23.
Τα έξοδα της παρούσας αίτησης, όπως αυτά υπολογισθούν από τον Πρωτοκολλητή και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο, επιδικάζονται υπέρ του Καθ’ ου η αίτηση και εναντίον της Αιτήτριας, καταβλητέα όμως μετά το πέρας της εναρκτήριας αίτησης.
(Υπ.) ………………………………
Μ. Τσαγγαρίδης
Πρόεδρος Οικογενειακού Δικαστηρίου
/ΚΤ
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο