<< Επιστροφή

Αριθμός 180/2025
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Β2' Πολιτικό Τμήμα

Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Ιωάννα Μαργέλλου - Μπουλταδάκη, Προεδρεύουσα Αρεοπαγίτη, Ιωάννη Δουρουκλάκη, Νίκη Κατσιαούνη, Μαρία Γιαννακοπούλου και Απόστολο Φωτόπουλο - Εισηγητή, Αρεοπαγίτες.
Συνεδρίασε δημόσια στο Κατάστημά του, στις 23 Απριλίου 2024, με την παρουσία και της Γραμματέως Αγγελικής Ανυφαντή, για να δικάσει τις εξής υποθέσεις μεταξύ:
Α. Του αναιρεσείοντος: Ελληνικού Δημοσίου, νόμιμα εκπροσωπούμενου από τον Υπουργό Οικονομικών, που κατοικοεδρεύει στην Αθήνα και ειδικώς εν προκειμένω από την Ειδική Διαχειρίστρια του συνόλου του ενεργητικού και παθητικού της .... και των θυγατρικών της που μεταβιβάσθηκαν στο Δημόσιο, το οποίο εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιό του Αναστάσιο Ράλλη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, με δήλωση του άρθρου 242 παρ. 2 του Κ.Πολ.Δ., ο οποίος κατέθεσε προτάσεις. Του αναιρεσιβλήτου: Γ. Σ. του Φ., κατοίκου .... Παραστάθηκε με τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Δημήτριο Βερβεσό, ο oποίος κατέθεσε προτάσεις. Β. Του αναιρεσείοντος: Γ. Σ. του Φ., κατοίκου .... Παραστάθηκε με τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Δημήτριο Βερβεσό, ο oποίος κατέθεσε προτάσεις. Του αναιρεσιβλήτου: Ελληνικού Δημοσίου, ως καθολικού διαδόχου της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία "...." και τον διακριτικό τίτλο ...., που είχε έδρα στην Αγία Παρασκευή Αττικής και έχει ήδη καταργηθεί, νόμιμα εκπροσωπούμενη από τον α)Υπουργό Οικονομικών, που κατοικοεδρεύει στην Αθήνα και β)τον Ειδικό Διαχειριστή του συνόλου του ενεργητικού και παθητικού της καταργηθείσας ..... Εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιό του Αναστάσιο Ράλλη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, με δήλωση του άρθρου 242 παρ. 2 του Κ.Πολ.Δ., ο οποίος κατέθεσε προτάσεις.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 31-5-2011 αγωγή του Γ. Σ., που κατατέθηκε στο Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: ... μη οριστική, ... οριστική του ίδιου Δικαστηρίου και ... του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητεί το Α. αναιρεσείον Ελληνικό Δημόσιο με την από 24-3-2023 αίτηση αναίρεσης και ο Β. αναιρεσείων με την από 28-3-2023 αίτησή του. Κατά τη συζήτηση των αιτήσεων αυτών, που εκφωνήθηκαν από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όπως σημειώνεται πιο πάνω. Ο πληρεξούσιος του αναιρεσείοντος ζήτησε την απόρριψη της από 24-3-2023 αίτησης και την παραδοχή της από 28-3-2023 αίτησης καθώς και την καταδίκη του αντιδίκου μέρους στη δικαστική δαπάνη του.

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
1.Ενώπιον του Δικαστηρίου αυτού έχουν εισαχθεί και εκκρεμούν α) η από 24-3-2023 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης ... αίτηση για αναίρεση της υπ' αριθμό ... τελεσίδικης απόφασης του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών, την οποία άσκησε το αναιρεσείον, Ελληνικό Δημόσιο και β) η από 28-3-2023 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης ... αίτηση για αναίρεση της ίδιας απόφασης που άσκησε ο αναιρεσείων, Γ. Σ. του Φ., κάτοικος ... Αττικής. Η προσβαλλομένη απόφαση εκδόθηκε αντιμωλία των διαδίκων κατά την ειδική διαδικασία των εργατικών διαφορών (άρθρα 591 παράγραφος 1 και 663 επ. του ΚΠολΔ, όπως ίσχυαν, πριν καταργηθούν με το άρθρο 1 άρθρο τέταρτο του ν. 4331/2015< Φ.Ε.Κ. Α 87/23-7-2015) επί της από 12-3-2019 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης ... εφέσεως, την οποία είχε ασκήσει το ήδη αναιρεσείον και αναιρεσίβλητο, Ελληνικό Δημόσιο, κατά της υπ' αριθμό ... οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών. Η εκκαλουμένη είχε εκδοθεί επί της από 31-5-2011 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης ... αγωγής, την οποία είχε ασκήσει ο ήδη αναιρεσείων και αναιρεσίβλητος, Γ. Σ. του Φ., κάτοικος ... Αττικής, κατά της εναγομένης, ανώνυμης εταιρίας με την επωνυμία "...-...." και έδρα την Αγία Παρασκευή Αττικής. Οι δύο (2) αυτές αιτήσεις αναίρεσης πρέπει να ενωθούν και να συνεκδικασθούν, επειδή είναι συναφείς και με τον τρόπο αυτό επιταχύνεται και διευκολύνεται η διεξαγωγή της δίκης και ταυτόχρονα επέρχεται μείωση των εξόδων (άρθρα 573 παράγραφος 1 και 246 ΚΠολΔ, ΑΠ 367/2020). Οι αιτήσεις περαιτέρω ασκήθηκαν νομότυπα και εμπρόθεσμα - μέσα στην προθεσμία που προβλέπεται από τη διάταξη του άρθρου 564 παράγραφος 3 ΚΠολΔ, επειδή οι διάδικοι δεν επικαλούνται και εν πάση περιπτώσει από τα έγγραφα της δικογραφίας δεν αποδεικνύεται ότι η αναιρεσιβαλλομένη επιδόθηκε - και γενικά παραδεκτά (άρθρα 552, 553, 556 παράγραφος 1, 558 και 566 παράγραφος 1 ΚΠολΔ). Πρέπει συνεπώς να ερευνηθούν και περαιτέρω ως προς το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων τους (άρθρο 577 παράγραφος 3 ΚΠολΔ). 2. Από τη επισκόπηση των διαδικαστικών εγγράφων (άρθρο 561 παράγραφος 2 του ΚΠολΔ) προκύπτουν τα εξής: Ο ενάγων και ήδη αναιρεσίβλητος και αναιρεσείων στην από 31-5-2011 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης ... αγωγή - την οποία απηύθυνε ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών και έστρεψε (και) κατά της ανώνυμης εταιρίας με την επωνυμία "...-...." και έδρα το Δήμο Αγίας Παρασκευής Αττικής - εξέθεσε τα εξής : Ότι στις 1-5-1984 είχε καταρτίσει με την εναγομένη σύμβαση εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου και ότι έκτοτε προσέφερε σε αυτή προσηκόντως την εργασία του. Ότι στις 22-4-2022 η εναγομένη-εργοδότρια ανέθεσε σε αυτόν νόμιμα τα καθήκοντα του Συντονιστή του ραδιοφωνικού της προγράμματος και του Συντονιστή του ενημερωτικού, επιμορφωτικού και ψυχαγωγικού προγράμματος της ...) 5. Ότι η εναγομένη στις 13-6-2005 δια των αρμοδίων οργάνων της τον υποβίβασε σε υποδεέστερη θέση από αυτή που κατείχε έως τότε και έπαυσε πλέον να καταβάλλει σε αυτόν το επίδομα αυξημένης ευθύνης ποσού 1.200 Ευρώ μηνιαίως, το οποίο λάμβανε από τις 10-4-2005. Ότι η εναγομένη με την ενέργειά της αυτή τροποποίησε, μολονότι δεν είχε τέτοιο δικαίωμα και χωρίς τη συγκατάθεσή του τους όρους της σύμβασης εργασίας τους, και εν πάση περιπτώσει ενήργησε με το συγκεκριμένο τρόπο κατά προφανή υπέρβαση των ορίων που επιβάλλονται από την καλή πίστη, τα συναλλακτικά ήθη και τον οικονομικό και κοινωνικό σκοπό του διευθυντικού της δικαιώματος και ότι, τέλος, με τη μονομερή αυτή βλαπτική της ενέργεια σε βάρος του προκάλεσε σε αυτόν και υλική ζημία, όπως ειδικότερα επικαλέσθηκε σε αυτή. Με το ιστορικό αυτό ζήτησε να υποχρεωθεί η εναγομένη, εκτός άλλων, α) κυρίως να καταβάλει σε αυτόν το επίδομα που θα λάμβανε κατά το χρονικό διάστημα από 1-8-2006 έως και 30-6-2011 συνολικού ποσού 80.400 Ευρώ με το νόμιμο τόκο από τότε που κάθε επιμέρους κονδύλιο γινόταν ληξιπρόθεσμο και απαιτητό και, άλλως, από την επομένη της επίδοσης της αγωγής και β) επικουρικά, να υποχρεωθεί η εναγομένη να καταβάλει σε αυτόν το ίδιο ποσόν ως αποζημίωση για την αποκατάσταση της ζημίας που υπέστη από την αδικοπραξία της εναγομένης σε βάρος του. Μετά την άσκηση της αγωγής η εναγομένη καταργήθηκε με την υπ' αριθμό οικ. 2/11-6-2013 Κ.Υ.Α. και στη θέση της υπεισήλθε ως καθολικό διάδοχο το Ελληνικό Δημόσιο και ήδη αναιρεσείον και αναιρεσίβλητο. Το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών δίκασε την υπόθεση αντιμωλία των διαδίκων κατά την ειδική διαδικασία των εργατικών διαφορών (άρθρα 591 παράγραφος 1 και 663, 664 έως 676 του ΚΠολΔ, όπως ίσχυαν, πριν αντικατασταθούν το άρθρο 1 άρθρο τέταρτο του ν. 4335/2015, Φ.Ε.Κ. Α 87/23-7-2015) και εξέδωσε την υπ' αριθμό ... μη οριστική απόφαση, με την οποία ανέβαλε τη συζήτηση της αγωγής (άρθρα 591 παράγραφος 1 και 249 του ΚΠολΔ), ωσότου εκδοθεί απόφαση επί της από 1-5-2012 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης 3653/2-5-2012 εφέσεως, την οποία είχε ασκήσει αναιρεσίβλητος-αναιρεσείων και τότε εκκαλών-ενάγων, κατά της υπ' αριθμό ... οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών - η οποία είχε εκδοθεί επί άλλης αγωγής του τότε εκκαλούντος-ενάγοντος κατά της εφεσίβλητης-εναγομένης ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία "...-...." και έδρα το Δήμο Αγίας Παρασκευής Αττικής - διότι, όπως είχε δεχθεί, το αντικείμενο εκείνης της δίκης επηρέαζε τη διαφορά που είχε αχθεί προς κρίση ενώπιόν του. Μετά την έκδοση της υπ' αριθμό ... τελεσίδικης απόφασης του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών ο αναιρεσίβλητος-αναιρεσείων με την από 12-12-2017 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης ... κλήση του επέσπευσε νόμιμα νέα συζήτηση της αγωγής του, η οποία ορίσθηκε για τη δικάσιμο της 8-12-2018 ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο δίκασε την υπόθεση αντιμωλία των διαδίκων κατά την ειδική διαδικασία των εργατικών διαφορών (άρθρα 591 παράγραφος 1 και 663, 664 έως 676 του ΚΠολΔ, όπως ίσχυαν, πριν αντικατασταθούν το άρθρο 1 άρθρο τέταρτο του ν. 4335/2015, Φ.Ε.Κ. Α 87/23-7-2015) και εξέδωσε την υπ' αριθμό ... οριστική απόφαση, με την οποία δέχθηκε την αγωγή ως παραδεκτή και βάσιμη και υποχρέωσε το ήδη αναιρεσείον και αναιρεσίβλητο να καταβάλει στον αναιρεσίβλητο και αναιρεσείοντα το ποσό των 80.400 ευρώ νομιμότοκα. Το αναιρεσείον και αναιρεσίβλητο άσκησε κατά της απόφασης αυτής την από 12-3-2019 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης ... έφεση για εσφαλμένη εφαρμογή και ερμηνεία του νόμου και για κακή εκτίμηση των αποδείξεων και ζήτησε να εξαφανιστεί η εκκαλούμενη απόφαση με σκοπό να απορριφθεί η αγωγή την οποία είχε ασκήσει ο αναιρεσίβλητος - αναιρεσείων εναντίον του. Το Μονομελές Εφετείο Αθηνών δίκασε την έφεση αντιμωλία των διαδίκων κατά τη διαδικασία κατά την οποία είχε δικάσει και το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο και εξέδωσε την αναιρεσιβαλλομένη υπ' αριθμό ..., με την οποία δέχθηκε εν μέρει την έφεση, αλλά εξαφάνισε στο σύνολό της την εκκαλούμενη απόφαση για την ενότητα του εκτελεστού τίτλου. Μετά από αυτό κράτησε και δίκασε την αγωγή, την οποία δέχθηκε εν μέρει ως βάσιμη και στην ουσία της και υποχρέωσε το αναιρεσείον - αναιρεσίβλητο ως καθολικό διάδοχο της αρχικά εναγομένης, ανώνυμης εταιρίας με την επωνυμία "... - ...." κα έδρα την Αγία Παρασκευή Αττικής, να καταβάλει στον αναιρεσίβλητο - αναιρεσείοντα ως αποζημίωση από αδικοπραξία ποσό 70.800 ευρώ με τους νόμιμους τόκους. Το Μονομελές Εφετείο με την αναιρεσιβαλλομένη απόφαση (άρθρο 562 παράγραφος 1 του ΚΠολΔ) δέχθηκε ειδικότερα τα εξής: "(...) Στα πλαίσια σύμβασης εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου που συνήφθη στις 1.5.1984 μεταξύ του ενάγοντας και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία "... - ....", στη δικονομική θέση της οποίας μετά την κατάργησή της δυνάμει των διατάξεων των άρθρων 1, 2, 3 και 4 Α της με αριθμό ΟΙΚ. 02/11.6.2013 (ΦΕΚ Β' 1414/11.6.2013) ΚΥΑ Υπουργού Οικονομικών και του Υφυπουργού στον Πρωθυπουργό, εκδοθείσα ύστερα από νομοθετική εξουσιοδότηση δυνάμει του άρθρου 14Β του Ν. 3429/2005 όπως αυτό τροποποιήθηκε με τις διατάξεις της παρ. 8 του άρθρου 1 της από 31.12.2011 ΠΝΠ, υπεισήλθε το εκκαλούν Ελληνικό Δημόσιο, εκπροσωπούμενο από τον Υπουργό των Οικονομικών και τον ειδικό διαχειριστή (άρθρο 42 παρ. 11 του Ν. 4262/2014), του ανατέθηκαν στις 7.4.2005 τα καθήκοντα του συντονιστή του ραδιοφωνικού προγράμματος της …. με έμφαση σε εκείνα που απευθύνονταν στον απόδημο Ελληνισμό, καθώς και του συντονιστή του ενημερωτικού, επιμορφωτικού και ψυχαγωγικού προγράμματος της ...) 5, θέση στην οποία παρέμεινε έως την 15.6.2005, οπότε και απαλλάχθηκε, δυνάμει της υπ' αριθ. 310,483/13,6.2005 απόφασης του Γενικού Διευθυντή Ραδιοφωνίας από τα καθήκοντα του και τοποθετήθηκε ως απλός υπάλληλος βάσης, ενώ από την ίδια παραπάνω ημερομηνία περικόπηκε το ειδικό επίδομα αυξημένης ευθύνης που του χορηγείτο από τις 10.4.2005. Ο ενάγων άσκησε την από 6.12.2015 (αυξ. αριθ. καταθ. 4923/2005) αγωγή του ενώπιον του πρωτοβαθμίου δικαστηρίου και επικαλούμενος μονομερή βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας του εκ μέρους της εργοδότριας, που οφειλόταν στη συνδικαλιστική του δράση και η οποία του προκάλεσε υλική και ηθική βλάβη, ζήτησε να αναγνωρισθεί ότι η μεταβολή των όρων της σύμβασης εργασίας του είναι παράνομη ως καταχρηστική και κατά συνέπεια άκυρη, περαιτέρω δε ζήτησε να υποχρεωθεί η εργοδότρια να αποδέχεται τις υπηρεσίες του και να τον απασχολεί στο μέλλον με τους ίδιους όρους όπως και πριν την μονομερή βλαπτική μεταβολή, καθώς επίσης και να υποχρεωθεί να του καταβάλει τις προκληθείσες από την επίδικη βλαπτική μεταβολή αναφερόμενες διαφορές των αποδοχών του και να αναγνωρισθεί ότι υποχρεούται να του καταβάλει την αναφερόμενη χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που υπέστη. Επί της αγωγής αυτής, εκδόθηκε η υπ' αριθ. ... απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, με την οποία έγινε εν μέρει δεκτή η αγωγή κατά την επικουρική αυτής βάση περί καταχρηστικής άσκησης του διευθυντικού δικαιώματος της εναγόμενης, αναγνώρισε την ακυρότητα της παραπάνω απόφασης του Γενικού Διευθυντή Ραδιοφωνίας, υποχρέωσε την εναγόμενη να αποδέχεται τις υπηρεσίες του ενάγοντας σύμφωνα με τους προ της 15.6.2005 όρους, καθώς και να καταβάλει στον ενάγοντα το ποσό των 14.400 ευρώ, που αντιστοιχεί στο απωλεσθέν επίδομα αυξημένης ευθύνης (...). Στη συνέχεια, ύστερα από έφεση της εναγομένης, εκδόθηκε η υπ' αριθ. ... απόφαση του Εφετείου Αθηνών, η οποία δέχθηκε ότι η μετακίνηση του ενάγοντος από τη θέση του συντονιστή του ραδιοφωνικού προγράμματος της εργοδότριάς του στο βασικό προσωπικό της, ως υπερβαίνουσα προφανώς τα όρια που επιβάλλονται από την καλή πίστη, τα χρηστά ήθη και τον κοινωνικό και οικονομικό σκοπό του δικαιώματος, συνιστά καταχρηστική άσκηση του διευθυντικού δικαιώματος της εκεί εναγόμενης, με συνέπεια την πρόσκληση ηθικής και οικονομικής ζημίας του ενάγοντος και αποτελεί μονομερή βλαπτική μεταβολή των όρων της σύμβασης εργασίας του (...) και απέρριψε την έφεση επί της ουσίας. Τα παραπάνω κριθέντα έχουν εξοπλισθεί με ισχύ δεδικασμένου, αφού η υπ' αριθ. ... απόφαση έχει καταστεί τελεσίδικη (...) Ως εκ τούτου, ως προς την βιοτική σχέση, όπως αυτή χαρακτηρίσθηκε με την υπ' αριθ. ... απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών και τελεσιδίκως με την υπ' αριθ. ... απόφαση του Εφετείου Αθηνών, έχει παραχθεί δεδικασμένο (...). Κρίνοντας κατά τον ίδιο τρόπο το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, ήτοι ότι εξακολουθεί το δεδικασμένο να έχει ισχύ (...) δεν έσφαλε ως προς την ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου (...). Ενόψει όλων των ανωτέρω, κρίνεται ότι ο ενάγων δικαιούται το επίδομα των 1.200 ευρώ μηνιαίως για το επίδικο χρονικό διάστημα από Αύγουστο 2006 έως και Ιούνιο 2011, ήτοι 59 μήνες Χ 1.200 ευρώ = 70.800 ευρώ. Επομένως το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, το οποίο επιδίκασε 80.400 ευρώ (...) έσφαλε (...), αφού αφενός μεν θεώρησε ως επίδικο χρονικό διάστημα διαφορετικό από το αναφερόμενο στο αίτημα της αγωγής, αφετέρου δε υπολόγισε με εσφαλμένο αριθμητικό υπολογισμό τους οφειλόμενους μήνες σε 67 αντί για το ορθό 59 (...). Κατ' ακολουθίαν (...) πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή η έφεση ως κατ' ουσίαν βάσιμη, να εξαφανισθεί η εκκαλουμένη απόφαση στο σύνολό της για λόγους ενότητας του εκτελεστού τίτλου, να κρατηθεί η αγωγή προς εκδίκαση και να γίνει αυτή δεκτή εν μέρει ως κατ' ουσίαν βάσιμη ώστε να υποχρεωθεί το εναγόμενο Ελληνικό Δημόσιο να καταβάλει στον ενάγοντα το ποσό των 70.800 ευρώ [νομιμότοκα] (...)". Α. Επί της από 24-3-2023 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης ... αίτησης που άσκησε το αναιρεσείον, Ελληνικό Δημόσιο. 3.α. Το άρθρο 559 αριθμός 16 του ΚΠολΔ ορίζει ότι: "Αναίρεση επιτρέπεται (...) [α]ν το δικαστήριο κατά παράβαση του νόμου δέχθηκε ότι υπάρχει δεδικασμένο (...)". Από το συνδυασμό εξάλλου των διατάξεων των άρθρων 322, 324, 331 ΚΠολΔ, 914, 297 και 298 ΑΚ προκύπτει ότι η τελεσίδικη απόφαση, η οποία εκδόθηκε σε αγωγή αποζημίωσης, την οποία είχε ασκήσει ο παθών κατά του υπαιτίου με αίτημα την καταβολή αποζημίωσης για ζημία την οποία είχε υποστεί σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, παράγει δεδικασμένο σε νέα δίκη με αντικείμενο την επιδίκαση αποζημίωσης από την ίδια αδικοπραξία για μεταγενέστερο χρονικό διάστημα μόνον ως προς τις συνθήκες υπό τις οποίες είχε τελεσθεί η αδικοπραξία, ως προς την υπαιτιότητα του εναγομένου, ως προς τη συνδρομή ή μη συντρέχοντος πταίσματος του ενάγοντος στην πρόκληση ή στην έκταση της ζημίας τους και ως προς τις ζημίες, οι οποίες είχαν επέλθει σε βάρος του κατά το χρονικό διάστημα που αναφερόταν στη αγωγή. Οι απαιτήσεις όμως που προβάλλει ο ενάγων με τη νέα αγωγή του και οι οποίες αφορούν σε μεταγενέστερο χρονικό διάστημα κατά το οποίο η αδικοπραξία που είχε τελέσει ο εναγόμενος εξακολουθεί να προκαλεί ζημία σε βάρος του, δεν καλύπτονται από το δεδικασμένο που παράγει η προηγούμενη τελεσίδικη απόφαση, επειδή οι αξιώσεις αυτές δεν είχαν καταστεί αντικείμενο της πρώτης δίκης (ΑΠ 108/2019, ΑΠ 1606/2017, ΑΠ 715/2000).
Στον τρίτο λόγο αναίρεσης το αναιρεσείον, Ελληνικό Δημόσιο, εκθέτει ότι το Μονομελές Εφετείο με την αναιρεσιβαλλομένη απόφαση παραβίασε τις διατάξεις των άρθρων 591 παρ. 1, 106, 321, 322, 324 και 331 ΚΠολΔ με συνέπεια να υποπέσει στην αναιρετική πλημμέλεια που προβλέπεται από τη διάταξη του άρθρου 559 αριθμός 16 ΚΠολΔ και πρέπει για το λόγο αυτό να αναιρεθεί, επειδή κατά παράβαση του νόμου δέχθηκε ότι υπάρχει δεδικασμένο. Το αναιρεσείον εκθέτει ειδικότερα ότι - παρά τον αντίθετο ισχυρισμό του - το δευτεροβάθμιο Δικαστήριο με την αναιρεσιβαλλομένη απόφαση δέχθηκε ότι από την υπ' αριθμό ... απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών - η οποία είχε καταστεί τελεσίδικη μετά την έκδοση της υπ' αριθμό ... απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Αθηνών- είχε παραχθεί δεδικασμένο ότι ο αναιρεσίβλητος ενάγων είχε υποστεί από την ένδικη αδικοπραξία σε βάρος του αποθετική ζημία και κατά το επίδικο χρονικό διάστημα από 1-8-2006 έως και 30-6-2011 με συνέπεια να επιδικάσει σε αυτόν αποζημίωση για διαφυγόντα κέρδη και για το χρονικό αυτό διάστημα, μολονότι η τελεσίδικη υπ' αριθμό ... απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών είχε δημιουργήσει δεδικασμένο μόνον για το προδικαστικό ζήτημα της επίδικης διαφοράς ότι η αρχικά εναγομένη, ανώνυμη εταιρία με την επωνυμία "... ...." και έδρα την Αγία Παρασκευή Αττικής, είχε επιφέρει μονομερώς βλαπτική για τον ενάγοντα μεταβολή των όρων της σύμβασης εργασίας τους κατά κατάχρηση του διευθυντικού της δικαιώματος (άρθρα 281 και 914 ΑΚ). Το αναιρεσείον επικαλείται επίσης ότι, αν το δευτεροβάθμιο Δικαστήριο δεν είχε διαγνώσει εσφαλμένα το δεδικασμένο που απέρρεε από την τελεσίδικη απόφαση που προαναφέρθηκε, θα κατέληγε στην κρίση ότι ο αναιρεσίβλητος δεν είχε αξίωση εναντίον του για καταβολή αποζημίωσης για διαφυγόντα κέρδη σύμφωνα με το άρθρο 298 ΑΚ, θα έκανε δεκτή την έφεση που είχε ασκήσει κατά της υπ' αριθμό ... οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, θα εξαφάνιζε την εκκαλουμένη απόφαση και στη συνέχεια θα απέρριπτε την αγωγή που είχε ασκήσει ο αναιρεσίβλητος κατά της αρχικά εναγομένης ως προς το συγκεκριμένο της κεφάλαιο ως ουσιαστικά αβάσιμη.
Το Μονομελές Εφετείο, όπως προκύπτει από την αναιρεσιβαλλομένη (άρθρο 561 παρ. 2 ΚΠολΔ), δέχθηκε ότι με την υπ' αριθμό ... απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών - η οποία κατέστη τελεσίδικη μετά την έκδοση της υπ' αριθμό 7428/31-12-2009 απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Αθηνών - παρήχθη δεδικασμένο ότι αναιρεσίβλητος έχει αξίωση αποζημίωσης συγκεκριμένου ποσού κατά του αναιρεσείοντος για την αποκατάσταση της περιουσιακής ζημίας, την οποία υπέστη από την ένδικη αδικοπραξία σε βάρος του και για το επίδικο χρονικό διάστημα από 1-8-2006 έως και 30-6-2011. Η απόφαση όμως που προαναφέρθηκε είχε δημιουργήσει δεδικασμένο μόνον ως προς το προδικαστικό ζήτημα, το οποίο είχε εισαχθεί προς κρίση ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών και με την ένδικη από 31-5-2011 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης ... νέα, δεύτερη, αγωγή που είχε ασκήσει ο αναιρεσίβλητος - αναιρεσείων κατά του αναιρεσείοντος - αναιρεσιβλήτου, ως καθολικού διαδόχου της αρχικά εναγομένης, ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία "... ...." και έδρα την Αγία Παρασκευή Αττικής ότι η αρχικά εναγομένη και εργοδότρια του ενάγοντος είχε επιφέρει μονομερώς βλαπτική για τον ενάγοντα μεταβολή των όρων της σύμβασης εργασίας του κατά κατάχρηση του διευθυντικού της δικαιώματος (άρθρα 281 και 914 ΑΚ). Η υπ' αριθμό ... τελεσίδικη απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, αντίθετα, όπως μάλιστα είχε επικαλεσθεί και το αναιρεσείον με την έφεσή του ενώπιον του δευτεροβαθμίου Δικαστηρίου, δεν είχε δημιουργήσει δεδικασμένο και για το ότι ο αναιρεσίβλητος είχε υποστεί αποθετική ζημία από την ένδικη αδικοπραξία σε βάρος του και για το επίδικο χρονικό διάστημα από 1-8-2006 έως και 30-6-2011 και ότι συνεπώς είχε απαίτηση εναντίον της αρχικά εναγομένης για καταβολή του επιδίκου επιδόματος και για το συγκεκριμένο διάστημα, διότι η νέα αυτή αξίωση του ενάγοντος δεν είχε κριθεί με την προηγούμενη τελεσίδικη απόφαση και επομένως δεν καταλαμβανόταν από τα χρονικά όρια του δεδικασμένου το οποίο απέρρεε από αυτή. Το Μονομελές Εφετείο, επομένως, το οποίο με την αναιρεσιβαλλομένη απόφαση, δέχθηκε ότι η υπ' αριθμό ... τελεσίδικη απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών είχε δημιουργήσει δεδικασμένο και για τις επίδικες απαιτήσεις του ενάγοντος, οι οποίες αφορούσαν σε μεταγενέστερο χρονικό διάστημα παραβίασε ευθέως τις διατάξεις των άρθρων 321, 322 παράγραφος 1, 324, 325 αριθμός 2 ΚΠολΔ σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 914, 298 και 281 ΑΚ, με συνέπεια να υποπέσει στην αναιρετική πλημμέλεια που προβλέπεται από τη διάταξη του άρθρου 559 αριθμός 16 του ΚΠολΔ, όπως βάσιμα επικαλείται το αναιρεσείον με το λόγο αναίρεσης που προαναφέρθηκε, ο οποίος επομένως πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος. Β. Επί της από 28-3-2023 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης ... αίτησης που άσκησε ο αναιρεσείων, Γ. Σ. του Φ., κάτοικος ... Αττικής. 3.β. Η διάταξη του άρθρου 559 αριθμός 8 του ΚΠολΔ ορίζει ότι "αναίρεση επιτρέπεται (...) αν το δικαστήριο παρά το νόμο έλαβε υπόψη του πράγματα που δεν προτάθηκαν (...) και έχουν ουσιώδη επίδραση στην έκβαση της δίκης (...). Κατά την έννοια της διάταξης αυτής ως "πράγματα" θεωρούνται οι αυτοτελείς πραγματικοί ισχυρισμοί οι οποίοι τείνουν στη θεμελίωση (...) ουσιαστικού (...) δικαιώματος που ασκήθηκε (...) ως επιθετικό (...) μέσο και άρα ως ουσιώδεις ισχυρισμοί στηρίζουν το αίτημα αγωγής [...]. (ΟλΑΠ 25/2003, ΑΠ 9/2023).
Στο μοναδικό λόγο αναίρεσης ο αναιρεσείων-αναιρεσίβλητος, Γ. Σ. του Φ., κάτοικος ... Αττικής, εκθέτει ότι το Μονομελές Εφετείο με την αναιρεσιβαλλομένη απόφαση παραβίασε τις διατάξεις των άρθρων 591 παρ. 1, 106, 216 παρ. 1 γ του ΚΠολΔ σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 1 παρ. 1 του ν. 1082/1980, 1 παρ. 2 της Υ.Α. Οικονομικών και Εργασίας 19040/1981, 1 παράγραφοι 1 και 2 του α.ν. 539/1945, 3 παράγραφος 16 του ν. 4504/1966 και του άρθρου μόνου του ν. 133/1975, το οποίο κύρωσε την από 26-2-1975 Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. με συνέπεια να υποπέσει στις αναιρετικές πλημμέλειες που προβλέπονται από τη διάταξη του άρθρου 559 αριθμοί 1, 19 και 8 - ορθώς 8 - του ΚΠολΔ και πρέπει για το λόγο αυτό να αναιρεθεί, διότι δεν έλαβε υπόψη του πράγματα που είχαν προταθεί και ασκούσαν ουσιώδη επιρροή στην έκβαση της δίκης. Ο αναιρεσείων εκθέτει, ειδικότερα, α) ότι με την ένδικη από 31-5-2011 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης αγωγή του κατά της αρχικής εναγομένης είχε αιτηθεί να υποχρεωθεί η αρχικά εναγομένη να καταβάλει σε αυτόν ως αποζημίωση το επίδομα αυξημένης ευθύνης που θα λάμβανε κατά το χρονικό διάστημα από 1-8-2006 έως και 30-6-2011 συνολικού ποσού κατά τους υπολογισμούς του 80.400 Ευρώ, το οποίο απώλεσε, διότι η εργοδότριά του τον είχε υποβιβάσει κατά κατάχρηση του διευθυντικού της δικαιώματος σε υποδεέστερη θέση της ιεραρχίας του προσωπικού της, β) ότι το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο με την υπ' αριθμό ... οριστική απόφαση δέχθηκε την αγωγή του και υποχρέωσε το αναιρεσίβλητο-αναιρεσείον να καταβάλει σε αυτόν για την αιτία που προαναφέρθηκε ποσό 80.400 Ευρώ, γ) ότι κατά της απόφασης αυτής άσκησε το αναιρεσίβλητο-αναιρεσείον την από 12-3-2019 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης ... έφεση για εσφαλμένη εφαρμογή και ερμηνεία του νόμου και για κακή εκτίμηση των αποδείξεων και δ) ότι το δευτεροβάθμιο Δικαστήριο δέχθηκε την έφεση και εξαφάνισε την εκκαλουμένη απόφαση, αλλά υποχρέωσε το αναιρεσίβλητο να καταβάλει σε αυτόν ως αποζημίωση ποσό μικρότερο από αυτό που είχε αιτηθεί με την αγωγή του με την αιτιολογία ότι δεν είχε περιλάβει στο δικόγραφο της αγωγής πραγματικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι θα μπορούσαν να θεμελιώσουν αξίωσή του κατά του αναιρεσιβλήτου για επιδίκαση μεγαλύτερου ποσού. Ο αναιρεσείων ισχυρίζεται περαιτέρω ότι για το λόγο αυτό το Μονομελές Εφετείο με την αναιρεσιβαλλομένη απόφαση - μετά την εξαφάνιση της εκκαλουμένης - δέχθηκε εν μέρει την αγωγή του κατά του αναιρεσιβλήτου ως ουσιαστικά βάσιμη, ενώ θα έπρεπε να τη δεχθεί εν όλω και να υποχρεώσει το αναιρεσίβλητο να καταβάλει σε αυτόν το ποσό της αποζημίωσης, το οποίο είχε ζητήσει με την αγωγή του. Από την επισκόπηση του περιεχομένου και του αιτητικού της από 31-5-2011 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης ... αγωγής, την οποία είχε ασκήσει ο αναιρεσείων-ενάγων (και) κατά της αρχικά εναγομένης, ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία "...-...." και έδρα το Δήμο Αγίας Παρασκευής Αττικής, προκύπτει ότι ο ενάγων είχε ζητήσει με την αγωγή του κατά της αρχικά εναγομένης ως αποζημίωση την καταβολή επιδόματος ποσού 1.200 Ευρώ μηνιαίως για το χρονικό διάστημα από 1-8-2006 έως και 30-6-2011 συνολικού ποσού 80.400 Ευρώ. Ο ενάγων όμως δεν είχε αιτηθεί με την αγωγή του (και) την καταβολή επιδομάτων (δώρων) Χριστουγέννων και Πάσχα και αδείας για το επίδικο χρονικό διάστημα, τα οποία υπολογίζονται με βάση το σύνολο των τακτικών αποδοχών που λαμβάνει ο εργαζόμενος σε συγκεκριμένες ημεροχρονολογίες κάθε έτους για το καθένα τους. Το Μονομελές Εφετείο, επομένως, ορθώς στην προκειμένη περίπτωση δεν έλαβε υπόψη του τον ισχυρισμό που προαναφέρθηκε, διότι ο αναιρεσείων δεν τον είχε περιλάβει στην αγωγή του για να θεμελιώσει το αίτημά της. Σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν το δευτεροβάθμιο Δικαστήριο δεν παραβίασε τις διατάξεις των άρθρων 591 παρ. 1, 106, 216 παρ. 1 γ του ΚΠολΔ σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 1 παρ. 1 του ν. 1082/1980, 1 παρ. 2 της Υ.Α. Οικονομικών και Εργασίας 19040/1981, 1 παράγραφοι 1 και 2 του α.ν. 539/1945, 3 παράγραφος 16 του ν. 4504/1966 και του άρθρου μόνου του ν. 133/1975, το οποίο κύρωσε την από 26-2-1975 Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. και συνεπώς δεν υπέπεσε στην αναιρετική πλημμέλεια που προβλέπεται από τη διάταξη του άρθρου 559 αριθμός 8 του ΚΠολΔ, όπως επικαλείται ο αναιρεσείων με το μοναδικό λόγο της αναίρεσής του, ο οποίος επομένως πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. 4. Σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν η από 28-3-2023 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης ... αίτηση για αναίρεση που άσκησε ο αναιρεσείων, Γ. Σ. του Φ., κάτοικος ... Αττικής, πρέπει να απορριφθεί και β) να γίνει δεκτή από 24-3-2023 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης ... αίτηση για αναίρεση που άσκησε το αναιρεσείον, Ελληνικό Δημόσιο και να αναιρεθεί στο σύνολό της η αναιρεσιβαλλομένη απόφαση. Μετά από αυτό παρέλκει να ερευνηθούν οι λοιποί λόγοι αναίρεσης της αίτησης που άσκησε το αναιρεσείον, Ελληνικό Δημόσιο, διότι μετά την παραδοχή του τρίτου λόγου της καταλαμβάνονται πλέον από την εμβέλεια της αναιρετικής απόφασης. Η υπόθεση, τέλος, χρειάζεται περαιτέρω διευκρίνιση και πρέπει συνεπώς να παραπεμφθεί για εκδίκαση ενώπιον του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών, το οποίο μπορεί να συγκροτηθεί από άλλον Δικαστή, εκτός εκείνου που εξέδωσε την απόφαση που αναιρέθηκε (άρθρο 580 παρ. 3 ΚΠολΔ). Τα δικαστικά έξοδα του αναιρεσείοντος της από 24-3-2023 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης ... αναίρεσης που κατέθεσε προτάσεις - μετά από το νόμιμο και βάσιμο αίτημά του - πρέπει να επιβληθούν μειωμένα σε βάρος του αναιρεσιβλήτου της από 24-3-2023 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης ... αναίρεσης, ο οποίος ηττήθηκε στη δίκη, ενώ τα δικαστικά έξοδα του αναιρεσιβλήτου της από 28-3-2023 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης ... αίτησης, το οποίο κατέθεσε προτάσεις - μετά από νόμιμο και βάσιμο αίτημά του - πρέπει να επιβληθούν μειωμένα σε βάρος του αναιρεσείοντος, ο οποίος ηττήθηκε στη δίκη(άρθρα 573 παρ. 1, 106, 176 παρ. 1, 180, 191 παρ. 2 ΚΠολΔ, 22 παρ. 1 ν. 3693/1957 που έχει αμφιμερή ισχύ, 12 παρ. 5 ν. 1738/1987 και παράγραφος 2 ΚΥΑ Οικονομικών και Δικαιοσύνης 134423/οικ/8-12-1992/20-1-1993), όπως ειδικότερα ορίζεται στο διατακτικό.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Συνεκδικάζει τις από 28-3-2023 και 24-3-2023 αιτήσεις για αναίρεση της υπ'αριθμ.... απόφασης του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών.
Απορρίπτει την από 28-3-2023 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης ... αίτηση για αναίρεση της υπ' αριθμό ... τελεσίδικης απόφασης του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών. Δέχεται την από 24-3-2023 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης ... αίτηση για αναίρεση της ίδιας απόφασης.
Αναιρεί την υπ' αριθμό ... τελεσίδικη απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών.
Παραπέμπει την υπόθεση για περαιτέρω εκδίκαση ενώπιον του ίδιου Δικαστηρίου, το οποίο θα συγκροτηθεί από άλλον Δικαστή, εκτός εκείνου που εξέδωσε την απόφαση που αναιρέθηκε.
Καταδικάζει τον αναιρεσίβλητο της από 24-3-2023 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης ... αίτησης αναίρεσης στα δικαστικά έξοδα της αναιρεσείοντος, το ύψος των οποίων ορίζει σε τριακόσια (300) Ευρώ και καταδικάζει τον αναιρεσείοντα της από 28-3-2023 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης ... αίτησης στην πληρωμή των δικαστικών εξόδων του αναιρεσιβλήτου, το ύψος των οποίων ορίζει σε τριακόσια (300) Ευρώ.
ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε στην Αθήνα, στις 24 Σεπτεμβρίου 2024.
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στην Αθήνα, στις 31 Ιανουαρίου 2025.
Η ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΗΣ

<< Επιστροφή