
Σύνδεσμος απόφασης
Απόφαση 415 / 2025    (Α1, ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ)
Αριθμός 415/2025
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Α1' Πολιτικό Τμήμα
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Ασημίνα Υφαντή, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Βρυσηίδα Θωμάτου, Ευτύχιο Νικόπουλο, Βαρβάρα Πάπαρη και Φωτεινή Μηλιώνη - Εισηγήτρια, Αρεοπαγίτες.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του, στις 4 Μαρτίου 2024, με την παρουσία και του Γραμματέα Γ. Φ., για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:
Της αναιρεσείουσας: Ανώνυμης Εταιρείας με την επωνυμία "ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Α.Ε." και τον διακριτικό τίτλο "ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ", που εδρεύει στην Αθήνα και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Ιωάννη Κελεμένη και κατέθεσε προτάσεις.
Της αναιρεσιβλήτου: Ανώνυμης Εταιρείας με την επωνυμία "ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ (ΕΛΛΑΣ) ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ Α.Ε.", που εδρεύει στο Μαρούσι Αττικής και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Κωνσταντίνο Γιαννακόπουλο και κατέθεσε προτάσεις.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με τις από .../2014 (2), .../2014 (2), .../2014 (4), .../2015 (4), .../2015 (2) και .../2015 αγωγές της ήδη αναιρεσιβλήτου και την από .../2015 αγωγή της Ανώνυμης Εταιρείας με την επωνυμία "ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Α.Ε." και με διακριτικό τίτλο "ΑΔΜΗΕ Α.Ε.", που κατατέθηκαν στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών.
Εκδόθηκε η .../2017 οριστική απόφαση του ίδιου Δικαστηρίου, την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητεί η αναιρεσείουσα με την από .../2021 αίτησή της.
Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν, όπως σημειώνεται πιο πάνω. Ο πληρεξούσιος της αναιρεσείουσας ζήτησε την παραδοχή της αιτήσεως, ο πληρεξούσιος της αναιρεσιβλήτου την απόρριψή της και καθένας την καταδίκη του αντιδίκου μέρους στη δικαστική δαπάνη.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 577 ΚΠολΔ, το δικαστήριο πρώτα συζητεί για το παραδεκτό της αναίρεσης (παρ. 1). Αν η αναίρεση δεν ασκήθηκε νόμιμα ή αν λείπει κάποια προϋπόθεση για να είναι παραδεκτή, ο Άρειος Πάγος την απορρίπτει και αυτεπαγγέλτως (παρ. 2) (ΑΠ 817/2020). Το εμπρόθεσμο δε της ασκηθείσας αναίρεσης αποτελεί προϋπόθεση του παραδεκτού αυτής, τη συνδρομή της οποίας εξετάζει ο Άρειος Πάγος και αυτεπαγγέλτως, με βάση τα υποβληθέντα αποδεικτικά έγγραφα στοιχεία της δικογραφίας. Περαιτέρω, από το συνδυασμό των άρθρων 144, 145, 294, 296, 297, 299, 516, 553 παρ.1 στοιχείο (β), 566 παρ.1, 309 εδ. (α), 321, 495 παρ.1 και 577 παρ. 2 ΚΠολΔ, συνάγονται (και) τα εξής : Σε αναίρεση υπόκειται η απόφαση που έχει καταστεί τελεσίδικη, δηλ. εκείνη, η οποία, απεκδύοντας το δικαστήριο από κάθε περαιτέρω εξουσία, περατώνει τη δίκη επί της αγωγής και δεν υπόκειται στα τακτικά ένδικα μέσα της ανακοπής ερημοδικίας και της έφεσης (ΟλΑΠ 5/2001, ΑΠ 891/2014). Δικαίωμα έφεσης έχουν, εφόσον νικήθηκαν, ολικά ή εν μέρει, στην πρωτόδικη δίκη, ο ενάγων και ο εναγόμενος, επίσης, έφεση έχει δικαίωμα να ασκήσει και ο διάδικος που νίκησε, εφόσον έχει έννομο συμφέρον. Ο χαρακτήρας της απόφασης, ως τελεσίδικης (ή μη), κρίνεται κατά τον χρόνο άσκησης του ενδίκου μέσου της αναίρεσης, ήτοι της κατάθεσης του δικογράφου της αίτησης αναίρεσης στη γραμματεία του δικαστηρίου που έχει εκδώσει την προσβαλλόμενη απόφαση, ενώ δεν αρκεί η απόφαση να έχει καταστεί τελεσίδικη κατά τον χρόνο συζήτησης της αναίρεσης (ΑΠ 594/2017). Η κατ’ αντιμωλίαν οριστική απόφαση του πρωτόδικου δικαστηρίου καθίσταται τελεσίδικη και προσβλητή με αναίρεση, μόνο, αφ` ότου έπαυσε να υπόκειται σε έφεση, είτε διότι παρήλθε η νόμιμη γνήσια προθεσμία από την επίδοση της απόφασης των τριάντα (30) ημερών, εάν ο εκκαλών διαμένει στην Ελλάδα ή των εξήντα (60) ημερών, εάν ο εκκαλών διαμένει στο εξωτερικό (άρθρο 518 παρ.1 ΚΠολΔ), είτε διότι παρήλθε η νόμιμη καταχρηστική προθεσμία των δύο (2) ετών από τη δημοσίευση της απόφασης που περατώνει τη δίκη, αν η απόφαση δεν έχει επιδοθεί (άρθρο 518 παρ. 2 ΚΠολΔ, όπως ισχύει μετά το άρθρο τρίτο, άρθρο 1 ν. 4335/2015)- (ΑΠ 221/2020). Ο διάδικος, έτσι, δεν υποχρεούται να διέλθει η υπόθεσή του και τους δύο βαθμούς δικαιοδοσίας, αλλά μπορεί να προσβάλει απευθείας με αναίρεση την απόφαση του πρωτοβαθμίου δικαστηρίου, μόλις αυτή καταστεί τελεσίδικη, κατά τον ως άνω τρόπο (ΑΠ 648/2023, ΑΠ 460/2022, ΑΠ 878/2017). Εξάλλου, κατά το άρθρο 564 παρ. 1 ΚΠολΔ, αν ο αναιρεσείων διαμένει στην Ελλάδα, η προθεσμία της αναίρεσης είναι τριάντα ημέρες και αρχίζει από την επίδοση της απόφασης. Από τη διάταξη αυτή, σε συνδυασμό με τις προαναφερόμενες διατάξεις των άρθρων 518 παρ. 1 και 553 παρ. 1 ΚΠολΔ, συνάγεται ότι η προθεσμία για την αναίρεση εναντίον απόφασης που υπόκειται σε έφεση, αρχίζει από τη λήξη της προθεσμίας για την άσκηση της έφεσης, δηλαδή, εφόσον η προθεσμία για την έφεση είναι τριάντα ημέρες (άρθρο 518 παρ. 1 ΚΠολΔ), γίνεται πλέον εξήντα ημερών από την επίδοση της πρωτόδικης απόφασης (ΑΠ 648/2023, ΑΠ 382/2022, ΑΠ 706/2020, ΑΠ 307/2011, ΑΠ 61/2009). Τέλος, κατά τη διάταξη της παραγράφου 2 του άρθρου 144 ΚΠολΔ, οι με την επίδοση εγγράφου κινούμενες προθεσμίες τρέχουν και κατ` εκείνου κατά παραγγελία του οποίου έγινε η επίδοση. Στην προκειμένη περίπτωση, από την επισκόπηση των διαδικαστικών εγγράφων, που προσκομίζουν με επίκληση οι διάδικοι, προκύπτουν τα ακόλουθα: Η δικαιοπάροχος της αναιρεσείουσας, εταιρεία με την επωνυμία "ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Α.Ε." (ΑΔΜΗΕ Α.Ε.), άσκησε ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών την από 30.4.2015 και αριθ. κατάθ. .../2015 αγωγή, με την οποία ζητούσε, κατόπιν διόρθωσης με προφορική δήλωση του πληρεξουσίου δικηγόρου της που καταχωρήθηκε στα ταυτάριθμα με την προσβαλλομένη απόφαση πρακτικά, να υποχρεωθεί η εναγομένη και ήδη αναιρεσίβλητη να της καταβάλει το ποσό των 4.963.761,61 ευρώ για χρεώσεις Ειδικού Τέλους Μείωσης Αερίων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ), συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 13% και το ποσό των 3.755.046,67 ευρώ για χρεώσεις Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ), συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 13%. Το ανωτέρω δικαστήριο, συνεκδικάζοντας την άνω αγωγή με άλλες δέκα πέντε (15) αγωγές της αναιρεσίβλητης εταιρείας, με την υπ’ αριθ. .../2017 προσβαλλόμενη απόφασή του, η οποία εκδόθηκε αντιμωλία των διαδίκων, κατά την τακτική διαδικασία, απέρριψε άπασες τις αγωγές ως απαραδέκτως ασκηθείσες λόγω έλλειψης δικαιοδοσίας των πολιτικών δικαστηρίων προς εκδίκασή τους. Την απόφαση αυτή προσβάλλει με την από ....2021 αίτηση η αναιρεσείουσα, η οποία, κατά το άρθρο 57 του ν. 4508/2017, υποκαθίσταται από 1.1.2018 αυτοδικαίως και ανεξαρτήτως του χρόνου γενέσεώς τους σε όλα τα δικαιώματα, υποχρεώσεις και έννομες σχέσεις της αρχικής ενάγουσας, ΑΔΜΗΕ Α.Ε., που απορρέουν από τη διαχείριση του ειδικού λογαριασμού ΥΚΩ της παρ. 8 του άρθρου 55 του ν. 4001/2001, και ζητεί την αναίρεσή της ως προς το μέρος με το οποίο απορρίφθηκε λόγω έλλειψης δικαιοδοσίας των πολιτικών δικαστηρίων η από 30.4.2015 και αριθ. κατάθ. .../2015 αγωγή της δικαιοπαρόχου της - ενάγουσας, με την οποία ζητούσε να υποχρεωθεί η εναγομένη και ήδη αναιρεσίβλητη στην καταβολή χρεώσεων ανταλλάγματος για την παροχή Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ). Όπως προκύπτει από την επικαλούμενη και προσκομιζόμενη υπ’ αριθ. ....2019 έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή της περιφέρειας του Εφετείου Πειραιώς, με έδρα το Πρωτοδικείο Αθηνών, Δ. Τ., η ενάγουσα εταιρεία επέδωσε την άνω υπ` αριθ. .../2017 πρωτόδικη απόφαση στην εναγομένη και ήδη αναιρεσίβλητη εταιρεία στις 22.7.2019, πριν την παρέλευση δύο ετών από τη δημοσίευσή της (20.10.2017). Ωστόσο, η κρινόμενη αίτηση αναίρεσης, όπως προκύπτει από την από 16.9.2021 σημείωση της γραμματέως του εκδώσαντος την απόφαση δικαστηρίου που υπάρχει στο προσκομιζόμενο επίσημο αντίγραφο αυτής, ασκήθηκε στις 16.9.2021 και έλαβε αριθμό κατάθεσης .../2021, ήτοι ασκήθηκε μεν μετά τη λήξη της προθεσμίας των τριάντα (30) ημερών για την άσκηση της έφεσης (23.9.2019, ημέρα Δευτέρα), αλλά και μετά τη λήξη της προθεσμίας των τριάντα (30) ημερών για την άσκηση της αναίρεσης (23.10.2019), μη λαμβανομένου υπ' όψιν για τον υπολογισμό της προθεσμίας του χρονικού διαστήματος από 1 έως 31 Αυγούστου (άρθρο 147 παρ. 2 ΚΠολΔ). Εξ αυτού συνάγεται ότι η κρινόμενη αίτηση αναίρεσης έχει ασκηθεί εκπρόθεσμα, δηλαδή, μετά τη λήξη της προθεσμίας των εξήντα (60) ημερών από την επίδοση της πρωτόδικης απόφασης, κατά της οποίας, όπως προκύπτει από το υπ' αριθ. ....2019 πιστοποιητικό της γραμματέως του Πρωτοδικείου Αθηνών και συνομολογείται από τους διαδίκους, δεν ασκήθηκε έφεση. Πρέπει, επομένως, δεκτού καθισταμένου του σχετικού ισχυρισμού της αναιρεσίβλητης που προβλήθηκε με τις προτάσεις της εμπροθέσμως (άρθρο 570 παρ. 1 ΚΠολΔ), αν και το εκπρόθεσμο της άσκησης της αίτησης αναίρεσης ερευνάται, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, και αυτεπαγγέλτως, να απορριφθεί η αίτηση αναίρεσης, ως απαράδεκτη, λόγω του εκπροθέσμου της άσκησής της και να διαταχθεί η εισαγωγή του κατατεθέντος για την άσκηση αυτής παραβόλου στο Δημόσιο Ταμείο (άρθρο 495 παρ. 3 του ΚΠολΔ). Τα δικαστικά έξοδα της αναιρεσίβλητης, που κατέθεσε προτάσεις, πρέπει να επιβληθούν σε βάρος της αναιρεσείουσας, λόγω της ήττας της, κατά το νόμιμο και βάσιμο αίτημα αυτής (άρθρ. 106, 176, 183, 189 αρ. 1 και 191 αρ. 2 ΚΠολΔ), όπως ορίζονται στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ ως απαράδεκτη την από ....2021 αίτηση για αναίρεση της με αριθμό .../2017 απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών.
ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ την εισαγωγή στο Δημόσιο Ταμείο του κατατεθέντος παραβόλου.
ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ σε βάρος της αναιρεσείουσας τα δικαστικά έξοδα της αναιρεσίβλητης, τα οποία ορίζει στο ποσό των δύο χιλιάδων επτακοσίων (2.700) ευρώ.
ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε στην Αθήνα, στις 14 Ιανουαρίου 2025.
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στην Αθήνα, στις 7 Μαρτίου 2025.
Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ