<< Επιστροφή

Αριθμός 722/2025

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ

Β2' Πολιτικό Τμήμα

Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Αριστείδη Βαγγελάτο, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Ιωάννα Μαργέλλου - Μπουλταδάκη, Ιωάννη Δουρουκλάκη, Νίκη Κατσιαούνη και Απόστολο Φωτόπουλο - Εισηγητή, Αρεοπαγίτες.

Συνεδρίασε δημόσια στο Κατάστημά του, την 24η Σεπτεμβρίου 2024, με την παρουσία και της Γραμματέως Α. Α., προκειμένου να αποφανθεί για την ερμηνεία της 220/2024 απόφασης του Β2' Πολιτικού Τμήματος του Αρείου Πάγου, κατόπιν της από 27-5-2024 αίτησης του αναιρεσείοντος, η οποία είχε εκδοθεί μεταξύ:

Του αναιρεσείοντος: Σ. Ζ. του Γ., κατοίκου ... Εκπροσωπήθηκε από την πληρεξούσια δικηγόρο του Ειρήνη Ζαννίνου, η oποία κατέθεσε προτάσεις.

Των αναιρεσιβλήτων: 1.Ζ. Γ., χήρας Μ. Χ., για τον εαυτό της ατομικά και για λογαριασμό των ανηλίκων τέκνων της Μ. Χ. και Χ. Χ., 2.Α. Ε. του Χ., 3.Α. Χ. του Μ., και 4.Μ. Χ. του Μ., κατοίκων ... Εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους Χρήστο Μόσχο, ο oποίος κατέθεσε προτάσεις.

Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν όπως σημειώνεται πιο πάνω. Η πληρεξούσια του αναιρεσείοντος ζήτησε την ερμηνεία της 220/2024 απόφασης του δικαστηρίου τούτου, ο πληρεξούσιος των αναιρεσιβλήτων την απόρριψη της αίτησης ερμηνείας καθένας δε την καταδίκη του αντιδίκου μέρους στη δικαστική δαπάνη του.

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

1.Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 316 ΚΠολΔ αν η απόφαση είναι διατυπωμένη με τρόπο που γεννά αμφιβολίες ή είναι ασαφής, το δικαστήριο που την έχει εκδώσει μπορεί, αν το ζητήσει κάποιος διάδικος, να την ερμηνεύσει με νέα του απόφαση για αν καταστεί με τον τρόπο αυτό η έννοιά της αναμφίβολη. Η ερμηνεία όμως δεν μπορεί να αλλάξει το διατακτικό της απόφασης που ερμηνεύεται. Όπως προκύπτει από τη διάταξη αυτή, η ερμηνεία γίνεται από το δικαστήριο, το οποίο εξέδωσε την αρχική απόφαση και με την ίδια διαδικασία, χωρίς χρονικό περιορισμό και μετά από αίτημα διαδίκου και όχι αυτεπάγγελτα. Η ερμηνεία αποβλέπει στην αποκατάσταση του αληθινού νοήματος της απόφασης στην περίπτωση που αυτό δεν είναι κατανοητό στους διαδίκους, επειδή η διατύπωση της απόφασης είναι ασαφής ή αμφίβολη. Με την ερμηνεία επομένως αίρονται η ασάφεια ή τα αμφίβολα σημεία της απόφασης και αποκαθίσταται το αληθινό της νόημα για να είναι δυνατή η κατανόησή της και η ανάπτυξη των κυρίων συνεπειών της. Αμφίβολο είναι το περιεχόμενο της απόφασης, όταν οι γλωσσικοί όροι που χρησιμοποιήθηκαν μπορεί να οδηγήσουν σε διαφορικές ερμηνευτικές εκδοχές. Η απόφαση είναι ασαφής, όταν από τη διατύπωσή της καθίσταται αδύνατη ή δυσχεραίνεται η οριοθέτηση του ουσιαστικού δεδικασμένου που απορρέει από αυτή ή η εκτέλεσή της. Το δικαστήριο θα προβεί σε ερμηνεία της απόφασης, μόνον αν διαπιστώσει ότι η υπό ερμηνεία απόφαση είναι πράγματι ασαφής, αόριστη και έχει αμφίβολο νόημα. Το δικαστήριο θα ερευνήσει στη συνέχεια ποια ήταν η αληθινή βούληση του δικαστή που συνέταξε και εξέδωσε την απόφαση και για το σκοπό αυτό θα λάβει υπόψη, εφόσον είναι αναγκαίο, και τα διαδικαστικά έγγραφα εκείνης της δίκης. Η ερμηνεία της απόφασης δεν μπορεί να καλύψει νομικές ή ουσιαστικές πλημμέλειες της υπό ερμηνεία απόφασης. Ο δικαστής, επομένως, ο οποίος ερμηνεύει την απόφαση, δεν επιτρέπεται να διεξαγάγει νέα αποδεικτική διαδικασία, δεν έχει την εξουσία με ερμηνεία ή την προσθήκη νέας διάταξης να αλλοιώσει την έννοια και την ουσία της απόφασης και δεν μπορεί να αποφανθεί επί αιτημάτων διαδίκων ως προς τα οποία η υπό ερμηνεία απόφαση δεν περιέλαβε διάταξη. Το δικαστήριο ειδικότερα περιορίζεται μόνο στην επεξήγηση των αόριστων και στην αποσαφήνιση των ασαφών σημείων του διατακτικού της απόφασης που ερμηνεύεται ή και των αιτιολογιών της, όταν αυτές επέχουν θέση διατακτικού, χωρίς όμως να αλλάξει το διατακτικό της απόφασής του. Σημειώνεται ότι από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 315 και 316 ΚΠολΔ προκύπτει ότι, όπου χωρεί διόρθωση δικαστικής απόφασης, δεν χωρεί ερμηνεία της και αντίστροφα (ΟλΑΠ 12/2009, ΑΠ 480/2022). 2. Στην υπό κρίση αίτηση ο αιτών με την από 27-5-2024 αίτησή του εκθέτει ότι η υπ' αριθμό 220/20-6-2024 απόφαση του παρόντος Δικαστηρίου είναι ασαφής και παράλληλα διατυπωμένη με τρόπο που δημιουργεί αμφιβολίες ως προς τις παραδοχές και το διατακτικό της, όπως ειδικότερα αναφέρει σε αυτή. Με το ιστορικό αυτό αιτείται να ερμηνευθεί η απόφαση που προαναφέρθηκε για να αποκατασταθεί το αληθινό της νόημα. Η αίτηση αρμοδίως εισάγεται για συζήτηση ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου (άρθρα 573 παράγραφος 1 και 316 επ. ΚΠολΔ) και είναι νόμιμη, επειδή στηρίζεται στη διάταξη του άρθρου 316 ΚΠολΔ. Πρέπει συνεπώς να ερευνηθεί και περαιτέρω ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα. Από τα έγγραφα που νόμιμα προσκομίζουν και επικαλούνται οι διάδικοι αποδεικνύονται τα εξής: Η Ζ. Χ. Σ. Ε. Ε. Γ., χήρα Μ. Μ. Μ. Μ. Χ., υπήκοος και κάτοικος ..., στην από 21-7-2021 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης .../2021 αγωγή της - την οποία είχε ασκήσει τόσο στο όνομα και για λογαριασμό της, όσο και ως νόμιμη εκπρόσωπος των ανηλίκων τέκνων της Μ. Χ. και Χ. Χ., υπηκόων και κατοίκων ..., των οποίων ασκεί τη γονική μέριμνα, είχε απευθύνει ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά και είχε στρέψει κατά του ήδη αιτούντος, Σ. Ζ. του Γ., κατοίκου ... - εξέθεσε τα εξής: Ότι ο σύζυγός της και πατέρας των τέκνων της, Μ. Χ., υπήκοος Αιγύπτου και κάτοικος ..., είχε καταρτίσει στις 16-10-2020 με τον εναγόμενο σύμβαση εξαρτημένης αορίστου χρόνου και ότι έκτοτε προσέφερε σε αυτόν προσηκόντως την εργασία του κυρίως ως αλιεργάτης, αλλά και σε άλλες πρόσθετες εργασίες. Ότι στις 1-1-2021 από βίαιο συμβάν κατά την εκτέλεση της εργασίας του επήλθε ο θάνατός του. Ότι το ναυτεργατικό αυτό ατύχημα προκάλεσαν ο εναγόμενος και οι προστηθέντες του από υπαίτια και παράνομη συμπεριφορά τους και ότι, τέλος, από τη θανάτωση του μέλους της οικογένειάς τους υπέστησαν ψυχική οδύνη, όπως ειδικότερα είχαν αναφέρει σε αυτή. Με το ιστορικό αυτό ζήτησαν να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να καταβάλει σε αυτούς για την αιτία που προαναφέρθηκε νομιμότοκα: 1) στην πρώτη ενάγουσα ατομικά ποσό εκατόν είκοσι τεσσάρων χιλιάδων οκτακοσίων (124.800) Ευρώ εφάπαξ ως αποζημίωση για στέρηση διατροφής νομιμότοκα από την επομένη της επίδοσης της αγωγής, επικουρικά ποσό τετρακοσίων (400) Ευρώ το μήνα για το χρονικό διάστημα από 2-1-2021 έως και 2-1-2047 νομιμότοκα από τη δεύτερη μέρα κάθε μήνα και, επικουρικότερα ποσό δέκα τριών χιλιάδων επτακοσίων τριάντα δύο (13.732) Ευρώ ως αποζημίωση σύμφωνα με το άρθρο 3 του ν. 551/1915 νομιμότοκα από την επομένη της επίδοσης της αγωγής και, επιπλέον, ποσό διακοσίων πενήντα χιλιάδων (250.000) Ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης νομιμότοκα από την επομένη της επίδοσης της αγωγής, 2) στην πρώτη ενάγουσα για λογαριασμό της ανήλικης κόρης της, Μ. Χ., ποσό είκοσι οκτώ χιλιάδων (28.800) Ευρώ εφάπαξ ως αποζημίωση για στέρηση διατροφής νομιμότοκα από την επομένη της επίδοσης της αγωγής, επικουρικά, ποσό διακοσίων (200) Ευρώ το μήνα για το χρονικό διάστημα από 2-1-2021 έως και 2-1-2033 νομιμότοκα από τη δεύτερη μέρα κάθε μήνα και, επικουρικότερα, ποσό δέκα χιλιάδων διακοσίων ενενήντα εννέα (10.299) Ευρώ ως αποζημίωση σύμφωνα με το άρθρο 3 του ν. 551/1915 νομιμότοκα από την επομένη της επίδοσης της αγωγής και, επιπλέον, ποσό διακοσίων χιλιάδων (200.000) Ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης νομιμότοκα από την επομένη της επίδοσης της αγωγής και 3) στην πρώτη ενάγουσα για λογαριασμό του ανήλικου γιου της, Χ. Χ., ποσό τριάντα έξι χιλιάδων (36.000) Ευρώ εφάπαξ ως αποζημίωση για στέρηση διατροφής νομιμότοκα από την επομένη της επίδοσης της αγωγής, επικουρικά, ποσό διακοσίων (200) Ευρώ το μήνα για το χρονικό διάστημα από 2-1-2021 έως και 2-1-2033 νομιμότοκα από τη δεύτερη μέρα κάθε μήνα και, επικουρικότερα, ποσό δέκα χιλιάδων διακοσίων ενενήντα εννέα (10.299) Ευρώ ως αποζημίωση σύμφωνα με το άρθρο 3 του ν. 551/1915 νομιμότοκα από την επομένη της επίδοσης της αγωγής και, επιπλέον, ποσό διακοσίων χιλιάδων (200.000) Ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης νομιμότοκα από την επομένη της επίδοσης της αγωγής. Το Πρωτοβάθμιο Δικαστήριο δίκασε την υπόθεση αντιμωλία των διαδίκων κατά την ειδική διαδικασία των περιουσιακών-εργατικών διαφορών (άρθρα 591, 614 αριθμός 3 α, και 621 του ΚΠολΔ και εξέδωσε την υπ' αριθμό 282/31-1-2022 οριστική απόφαση, με την με την οποία δέχθηκε ως εν μέρει ουσιαστικά βάσιμη την αγωγή και υποχρέωσε τον αιτούντα να καταβάλει: α) στην πρώτη ενάγουσα ατομικά ποσόν 13.732 Ευρώ ως αποζημίωση για στέρηση διατροφής σύμφωνα με το ν. 551/1915 και 70.000 Ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής της οδύνης και β) στην πρώτη ενάγουσα για λογαριασμό καθενός από τα ανήλικα τέκνα της ποσό 10.299 Ευρώ εφάπαξ και, επιπλέον, ποσό 60.000 ευρώ ως χρηματική τους ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης νομιμότοκα από την επομένη της επίδοσης της αγωγής. Ο αιτών άσκησε κατά της απόφασης αυτής του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά την από 2-3-2022 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης 2047-135/4-3-2022 έφεση και τους από 10-9-2022 και με αύξοντα αριθμό πράξης κατάθεσης 856-241/13-9-2022 προσθέτους λόγους έφεσης για εσφαλμένη εφαρμογή και ερμηνεία του νόμου και για κακή εκτίμηση των αποδείξεων και ζήτησε να εξαφανισθεί η εκκαλουμένη απόφαση με σκοπό να απορριφθεί η αγωγή που είχαν ασκήσει οι εφεσίβλητοι-ενάγοντες εναντίον του και εν πάση περιπτώσει να μεταρρυθμισθεί προς όφελός του η εκκαλουμένη απόφαση. Το Μονομελές Εφετείο Πειραιά δίκασε την υπόθεση αντιμωλία των διαδίκων κατά τη διαδικασία, κατά την οποία είχε δικάσει και το πρωτοβάθμιο δικαστήριο και εξέδωσε την υπ' αριθμό 666/16-11-2022 τελεσίδικη απόφαση, με την οποία δέχθηκε τυπικά και απέρριψε στην ουσία την έφεση. Ο αιτών άσκησε στη συνέχεια κατά της απόφασης του δευτεροβαθμίου δικαστηρίου την από 28-11-2022 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης 1155-107/29-11-2022 αίτηση αναίρεσης με αίτημα να αναιρεθεί η απόφαση που προαναφέρθηκε για τους λόγους, τους οποίους είχε επικαλεσθεί σε αυτή. Το παρόν Δικαστήριο εξέδωσε την υπό ερμηνεία υπ' αριθμό 220/12-2-2024 απόφαση, με την οποία ανήρεσε την απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Πειραιά από τους λόγους του άρθρου 559 αριθμοί 1 και 19 του ΚΠολΔ ως προς τη διάταξή της, με την οποία είχε απορρίψει την από 2-3-2022 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης 2047-135/4-3-2022 έφεση και τους από 10-9-2022 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης 856-241/13-9-2022 προσθέτους λόγους έφεσης του εκκαλούντος-εναγομένου και αναιρεσείοντος κατά του κεφαλαίου της υπ' αριθμό 282/31-1-2022 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά, το οποίο με την εκκαλουμένη απόφαση είχε επιδικάσει στην πρώτη ενάγουσα-εφεσίβλητη και αναιρεσίβλητη τόσο ατομικά, όσο και για λογαριασμό των ανηλίκων τέκνων της, λοιπών εναγόντων-εφεσιβλήτων αποζημίωση κατά τα άρθρα 3 αριθμός 5 και 4 του ν. 551/1915. Το παρόν Δικαστήριο με την υπό ερμηνεία απόφαση έκρινε ειδικότερα ότι το Μονομελές Εφετείο είχε διαλάβει στην αναιρεσιβαλλομένη απόφαση ανεπαρκείς και αντιφατικές αιτιολογίες ως προς το ουσιώδες για εκείνη τη δίκη ζήτημα αν ο θανών, αλιεργάτης, υπαγόταν στην ασφάλιση του "Ν.Α.Τ." και όχι ενδεχομένως του "Ο.Γ.Α." - σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 7 παράγραφος 1 εδάφιο α, παράγραφος 2 περιπτώσεις γ και δε υποπεριπτώσεις ββ και γγ και 10 εδάφιο α του ν. 3232/2004 "Θέματα κοινωνικής Ασφάλισης και άλλες διατάξεις" - και επομένως αν τα μέλη της οικογένειάς του θα μπορούσαν ή όχι να απαιτήσουν από τον αναιρεσείοντα σωρευτικά αποζημίωση τόσο σύμφωνα με το άρθρο 930 του ΑΚ, όσο και κατά τις διατάξεις των άρθρων 3 αριθμός 5 και 6 του ν. 551/1915, διότι κατά τη διάταξη του άρθρου 10 παρ. 5 του ν.δ. 4104/1960, όπως αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 1 του 4476/1965 και συμπληρώθηκε με το άρθρο 18 του ν. 1654/1985, η αξίωση αποζημίωσης των μελών της οικογένειας του θανόντος σε εργατικό ατύχημα μεταβιβάζεται από το νόμο (και) στον "Ο.Γ.Α.", όταν ο ασφαλιστικός αυτός οργανισμός είτε κατέβαλε, είτε έχει υποχρέωση να καταβάλει στα συγκεκριμένα πρόσωπα κοινωνική ή ασφαλιστική παροχή για να αποκαταστήσει τη ζημία, την οποία υπέστησαν από τη θανάτωση του μέλους της οικογένειάς τους. Η υπ' αριθμό 220/12-2-2024 απόφαση επομένως του παρόντος Δικαστηρίου έκρινε με σαφήνεια ότι το Μονομελές Εφετείο Πειραιώς με την αναιρεσιβαλλομένη υπ' αριθμό 666/16-11-2022 τελεσίδικη απόφαση είχε υποπέσει στις αναιρετικές πλημμέλειες που προβλέπονται από το άρθρο 559 αριθμοί 1 και 19 του ΚΠολΔ και ότι μετά από αυτό η αναιρεσιβαλλομένη απόφαση έπρεπε να αναιρεθεί και να παραπεμφθεί η υπόθεση προς περαιτέρω εκδίκαση - ως το κεφάλαιο ως το οποίο είχε αναιρεθεί - ενώπιον του ίδιου δευτεροβαθμίου δικαστηρίου. Η απόφαση επομένως που προαναφέρθηκε δεν δημιουργεί αμφιβολίες και είναι σαφής τόσο ως προς τις προκείμενες, όσο και ως προς το συμπέρασμα του δικανικού της συλλογισμού. Με το δεδομένο αυτό δεν συντρέχει νόμιμη περίπτωση να ερμηνευθεί. Σημειώνεται ότι ο αιτών μπορεί να προβάλει αντιρρήσεις ως το ποσόν, το οποίο επιτάσσεται να καταβάλει στους ενάγοντες της από 21-7-2021 και με αύξοντα αριθμό έκθεσης κατάθεσης .../2021 αγωγής - οι οποίοι σε εκτέλεση της υπ' αριθμό 282/31-1-2022 τελεσίδικης κατά τα λοιπά απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά με την από 2-4-2023 επιταγή προς πληρωμή που επέδωσαν νόμιμα σε αυτόν επέσπευσαν αναγκαστική εκτέλεση σε βάρος της περιουσίας του για να ικανοποιήσουν τη χρηματική τους απαίτηση εναντίον του - με τα ένδικα βοηθήματα που προβλέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 933 επ. του ΚΠολΔ, διότι μόνον η συγκεκριμένη τελεσίδικη καταψηφιστική απόφαση παράγει στην προκειμένη περίπτωση τόσο δεδικασμένο, όσο και εκτελεστότητα και όχι και οι λοιπές αποφάσεις που έχουν εκδοθεί με αφορμή την επίδικη διαφορά. 3. Η υπό κρίση συνεπώς αίτηση πρέπει να απορριφθεί ως ουσιαστικά αβάσιμη, όπως ορίζεται και στο διατακτικό. Τα δικαστικά έξοδα των καθών η αίτηση - μετά από νόμιμο και βάσιμο αίτημά τους - πρέπει να επιβληθούν σε βάρος του αιτούντος, ο οποίος ηττήθηκε στη δίκη, όπως ειδικότερα αναφέρεται στο διατακτικό (άρθρα 573 παράγραφος 1, 106, 176 εδάφιο α και 315 επ. του ΚΠολΔ).

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Απορρίπτει την από 27-5-2024 αίτηση ερμηνείας της 220/2024 απόφασης του Β2 Πολιτικού Τμήματος του Αρείου Πάγου.

Καταδικάζει τον αιτούντα στα δικαστικά έξοδα των καθών η αίτηση, το ύψος των οποίων ορίζει σε χίλια οκτακόσια (1.800) Ευρώ.

ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε στην Αθήνα, στις 25 Φεβρουαρίου 2025.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στην Αθήνα, στις 29 Απριλίου 2025.

Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

<< Επιστροφή